biuletyn-4-z-2013-tekst.

Transkrypt

biuletyn-4-z-2013-tekst.
Biuletyn Informacyjny
Nr 4/2013 (42)
ISSN 1733-1323
Kwartalnik bezpłatny
www.warszawa.oia.org.pl
Biuro Izby w Warszawie
ul. Długa 16, 00-238 Warszawa tel. 22 635 45 54; 22 831 38 58; fax. 22 635 27 72
Biuro Izby w Warszawie czynne od: poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 15.00,
w czwartki w godz. 9.00 – 17.00
Biuro Delegatury w Radomiu e-mail: [email protected]
ul. Kilińskiego 15/17, 26-610 Radom – tel./fax 48 363 54 47; tel. kom. 785 665 516;
Biuro Izby w Radomiu czynne od: poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 15.00
Dyżury członków Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej
- Prezes - mgr farm. Alina Fornal – wtorek 10.00 – 13.00, czwartek 12.00 – 14.00;
501 432 675; [email protected]
- Zastępca Prezesa – dr n. farm. Włodzimierz Hudemowicz – poniedziałek 10.00 – 13.00
- Zastępca Prezesa – mgr farm. Wojciech Szkopański – wtorek 12.00 – 14.00
- Sekretarz – mgr farm. Maria Głowniak – środa 12.00 – 14.00
- Członek Rady – mgr farm. Jakub Dorociak – czwartek 13.00 – 15.00
- Skarbnik – mgr farm. Krzysztof Kondracki – czwartek 15.00- – 16.00
Dyżury konsultantów – ul. Długa 16, II p. pok. 204
- Konsultant ds. farmaceutycznych
mgr farm. Anna Pławska - wtorki, czwartki 9.00 – 13.00; środy 10.00 – 11.00
[email protected]; 785 665 513*
- Radca Prawny
mec. Sylwester Majewski – czwartki 13.00 – 16.30
[email protected]; 785 665 513*
- Doradca podatkowy
- czwartki 11.00 – 13.30 – 16 stycznia, 13 lutego, 13 marca, 10 kwietnia
obowiązują wcześniejsze zgłoszenia telefoniczne
* - telefon aktywny w czasie dyżurów
Kontakt z Biurem Izby
Aneta Starczewska
Anna Skołek Klaudiusz Kulak Elżbieta Nowakowska
Bożena Olech Edward Błażek Jolanta Komorowska Waldemar Firek 785 665 512
785 665 514
785 665 515
785 665 516
785 665 517
785 665 518
785 665 519 603 919 209 [email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Konto bankowe: Bank Pekao S.A. XI Oddział w Warszawie
21 1240 1138 1111 0000 0209 2153
Spis treści
Tadeusz Mazowiecki ������������������������������������������������������������������������������������������� 2
Od Redakcji – Nasza okładka ������������������������������������������������������������������������������� 3
Od Prezesa ����������������������������������������������������������������������������������������������������������� 4
Święta, święta – Krzysztof Mateńko��������������������������������������������������������������������� 8
Jak ten czas mija – Dzień Aptekarza (18 września) – Maria Głowniak������������� 15
Zestawienie odznaczonych i wyróżnionych������������������������������������������������������� 16
Wystąpienie prezesa NRA dr Grzegorza Kucharewicza������������������������������������� 19
Spotkanie w Radomiu – Jolanta Krawczyk ������������������������������������������������������� 23
O II Spotkaniu Rodzinnym Aptekarzy Delegatury Siedleckiej od wędkarskiej
strony – Anna Skołek ����������������������������������������������������������������������������������������� 24
IV Sesja Szkoleniowa Właścicieli Aptek Ogólnodostępnych w Sterdyni
– Sylwia Lewandowska-Pachecka ��������������������������������������������������������������������� 25
Z seniorami w Sterdyni – Irena Różycka ����������������������������������������������������������� 27
Dwugłos o Sesji Komisji Młodych Farmaceutów w Sterdyni:
▪▪Dobry pomysł – Katarzyna Wicik, Kinga Krzysztoforska������������������������������� 28
▪▪Po latach znowu razem – Łukasz Miastkowski����������������������������������������������� 31
Wdrożenie systemu dopłat do dyżurów aptek w Niemczech – Piotr Bohater��� 32
Paragraf bez recepty – redaguje Sylwester Majewski
▪▪Listy cenowe uznane za naruszenie zakazu reklamy aptek i ich działalności ����� 36
▪▪Ostatnie zmiany w Kodeksie Pracy ��������������������������������������������������������������� 39
▪▪Nowelizacja ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o izbach
aptekarskich�������������������������������������������������������������������������������������������������������� 42
Konkurs: „Lider Nauk Farmaceutycznych” ������������������������������������������������������������ 45
O książce: „O starożytnych antidotach, złotych pigułkach i innych sprawach
związanych z historią farmacji” autorstwa prof. Z. Beli������������������������������������������ 46
Kronika sportowa:
▪▪W Kietlicach po raz drugi – Maciej Drogowski��������������������������������������������� 48
▪▪II Żeglarskie Mistrzostwa Polski aptekarzy – Kietlice 30.08 – 2.09.2013 r. –
oficjalne sprawozdanie organizatorów. ��������������������������������������������������������� 49
Kronika sportowa:
† Marian Mikita – Wspomnienie – Jolanta Radecka��������������������������������������� 54
† Wspomnienie o Jacku Kubiaku – Krzysztof Makuch��������������������������������� 55
Na okładce: posąg Higiei w Muzeum Farmacji w Krakowie
Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń, nie zwraca materiałów nie zamówionych
i zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
1
Tadeusz Mazowiecki (18.04.1927 – 28.10.2013)
Był premierem, który nas łączył.
Był politykiem, który zmienił nas na lepsze.
Był człowiekiem, który wierzył w ludzi.
I za to jesteśmy mu wdzięczni.
(„Dziennik-Gazeta Prawna”, 4.11.2013 r.)
Tadeusz Mazowiecki dobrze przyczynił się Polsce...
(Prezydent R.P. – Bronisław Komorowski nad trumną Tadeusza Mazowieckiego
w czasie mszy żałobnej w bazylice archikatedralnej
p.w. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela)
…Chcemy Ci dzisiaj podziękować, że nauczyłeś nas patrzeć na drugiego człowieka
i słuchać go, niezależnie od tego czy się z nim zgadzamy, ponieważ słuchanie prowadzi
do kompromisu. Dziękujemy za wiarę, która jest fundamentem naszego życia,
i za naukę o Kościele, który tworzą ludzie, ale za którymi nie trzeba ślepo podążać.
Dziękujemy Ci za rodzinę, która musi trzymać się razem, niezależnie od wszystkiego...
(Pożegnanie wygłoszone przez wnuczkę Katarzynę w czasie mszy żałobnej
w bazylice archikatedralnej p.w. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela)
...Był człowiekiem Kościoła, Polski, Europy i świata… Podejmując decyzje jako
premier Polski i jako polityk zawsze pytał, czy to będzie dobre dla Polski…
(Kard. Kazimierz Nycz w czasie mszy żałobnej
w bazylice archikatedralnej p.w. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela)
…W decydującym dla Niemiec okresie jako polski premier wspierał upadek muru
i ponowne zjednoczenie kraju. Dzięki temu możliwe było stworzenie fundamentów dla
stosunków między naszymi narodami…
(Angela Merkel – kanclerz Niemiec)
Tadeusz Mazowiecki został pochowany w rodzinnym grobie na cmentarzu
w podwarszawskich Laskach.
...Laski to była jego duchowa ojczyzna. Mówił, że tutaj odżywał, gdy był zmęczony
polityką... Spoczął w grobie skromnym, jak na wiejskim cmentarzu…
(Władysław Gołąb – prezes Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach)
2
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Od Redakcji: Nasza okładka
Kolejny wizerunek Higiei, prezentowany na naszych okładkach, ma
tajemniczy rodowód. Jest to piękny i niezwykle urokliwy posąg bogini
zdrowia, który zdobi wnętrza Muzeum Farmacji Collegium Medium
Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Rzeźba pochodzi z końca XIX wieku, o czym świadczy jej stylistyka.
Dominował wówczas nurt rzeźby neoklasycznej, na który niezwykle silnie
oddziałała sztuka hellenistyczna, zarówno przez swoją formę, jak i tematykę.
Nader często artyści odtwarzali postaci mitologii hellenistycznej, głównie
bogów i herosów. W sensie kompozycyjnym, zarówno wizerunek postaci, jak
i ich ruchy są spokojne i łagodne, zaś w sensie warsztatowym, powierzchnia
rzeźby jest wygładzona, a modelunek miękki i płynny. Te cechy, tak
charakterystyczne dla artystów związanych z neoklasycyzmem, prezentuje
właśnie rzeźba z krakowskiego Muzeum.
Niestety, o posągu wiemy niewiele. Jest gipsowym odlewem o wysokości
72 cm, niewiadomego pochodzenia i nieznanego autora. Gdy na przełomie
lat 80. i 90. tworzono obecną ekspozycję Muzeum, które w tym czasie
przeniosło się z ciasnych pomieszczeń do odrestaurowanej kamienicy
z XV wieku, mieszczącej się przy ul. Floriańskiej, posąg ten został
umieszczony w kamiennym, renesansowym portalu, jednym z kilku, wspaniale
zachowanych w tym budynku, Był to znakomity pomysł i rzeźba Higiei
w kamiennym obramowaniu prezentuje się wspaniale, ciesząc swą urodą
zwiedzających.
Tą okładką kończymy cykl, ukazujący, w różnej formie, wizerunki
antycznej bogini zdrowia – Higiei, która uważana jest także za patronkę
farmacji.
W roku 2014 planujemy prezentację na okładkach fragmentów wnętrz
muzeów farmacji i aptekarstwa.
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
3
Od Prezesa
Tegoroczny, pracowity okres
jesienno-zimowy rozpoczęliśmy we
wrześniu, kolejną, czwartą już szkoleniową sesją dla właścicieli aptek,
inaugurującą cykl spotkań szkoleniowych w Sterdyni. W naszych sesjach
wyjazdowych uczestniczyli również,
także we wrześniu, małą grupą członkowie Komisji Seniorów, a w październiku – młodzi aptekarze. Mam
nadzieję, że program szkoleń spełnił
oczekiwania uczestników, a piękny
Pałac Ossolińskich i jego otoczenie
sprzyjały pogłębieniu wiedzy, wymianie doświadczeń i integracji.
Przypomnieć wypada, że wiosną odbyły się sesje dla pracowników hurtowni farmaceutycznych
oraz aptek szpitalnych i szpitalnych
działów farmacji, a rosnąca liczba
uczestników świadczy, że jest to atrakcyjna forma dokształcania. Cieszy szczególnie
liczny (prawie 120 osób) udział w sesji dla młodych farmaceutów, których integracja z całym środowiskiem jest sprawą niezwykle ważną. Bardzo optymistyczny jest
w związku z tym fakt, że w organizację kolejnego spotkania, tym razem świątecznego,
włączają się aktywnie właśnie młodzi aptekarze.
Bardzo udane, z wieloma atrakcjami były również kolejne Spotkania Rodzinne
Aptekarzy – imprezy integracyjne organizowane w Delegaturach: 21 września
w Radomiu (po raz trzeci) oraz 22 września w Siedlcach (drugi raz). Koledzy z tych
Delegatur z dużym zaangażowaniem włączyli się w przygotowanie swoich imprez.
Serdecznie im za to dziękuję, a zapewne dodatkową satysfakcją dla nich była duża
frekwencja i zadowolenie uczestników. Zachęcam do zapoznania się z ciekawymi
relacjami uczestników tych szkoleń i imprez, zamieszczonymi na stronach
w niniejszym Biuletynie.
Szkolenia, spotkania, imprezy – to wszystko jest już za nami. Teraz zaczyna
się bardzo ważny czas, czas bieżących prac legislacyjnych nad najważniejszymi dla
nas ustawami. Są to działania niezwykle żmudne i pracochłonne, gdyż nowelizacja
4
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
ma objąć ustawę refundacyjną, ustawę Prawo farmaceutyczne i ustawę o systemie
informacji w ochronie zdrowia.
Jest to również czas na uporządkowanie spraw, związanych z nieprawidłowościami
dotyczącymi przestrzegania zakazu reklamy aptek. Niestety, wszelkie
nieprawidłowości w tym zakresie podlegają nie tylko karom nałożonym przez
Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego, ale sprawy te są i będą kierowane
do Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, również ze względu
na nieprzestrzeganie zasad Kodeksu Etyki Aptekarza Rzeczpospolitej Polskiej.
W tej chwili u Rzecznika naszej Izby toczy się bardzo dużo spraw tylko z powodu
nieprzestrzegania przepisu o zakazie reklamy. Pragnę przypomnieć, a przykro mi
o tym mówić, że osoba ukarana prawomocnym orzeczeniem Sądu Aptekarskiego nie
może np. pełnić funkcji kierownika apteki. Bardzo szkoda, że mając tak dobry przepis,
pozwalający wykonywać zawód farmaceuty jako zawód zaufania publicznego, wielu
kolegów nie przestrzega tego przepisu.
W ostatniej zmianie prawa zawód farmaceuty został uznany za zawód medyczny
– nie postępujmy więc jak handlowcy! „Chcieć to móc” – jeśli więc będziemy
chcieli, możemy dokonać zmiany: nie bądźmy niewolnikami gazetek reklamowych,
list cenowych i innych wspaniałych pomysłów, narzuconych przez przedsiębiorców.
Są to gorzkie słowa, ale taka jest prawda i nasza rzeczywistość.
Pragnę również poinformować, że w dniu 23 października 2013 r., na
posiedzeniu Naczelnej Rady Aptekarskiej, zostałam powołana do pełnienia funkcji
wiceprezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej. Traktuję to nie tylko jako wyróżnienie
i zaszczyt, ale w szczególności możliwość reprezentowania naszej, najliczniejszej
w kraju, społeczności aptekarskiej w naczelnym przedstawicielstwie farmaceutów.
To tyle w ostatnich tygodniach mijającego roku, a że pora ku temu stosowna,
pragnę w imieniu własnym i całej Okręgowej Rady Aptekarskiej naszej Izby złożyć
Koleżankom i Kolegom oraz wszystkim współpracownikom i ludziom nam życzliwym
najlepsze życzenia radosnych Świąt Bożego Narodzenia. Niech towarzyszy nam w tych
świątecznych dniach uśmiech, zadowolenie i spokój
ducha, tak potrzebny w naszym pędzącym
życiu, a wszystko to niechaj pozostanie gdzieś
w zakamarkach naszych serc – by je przywołać,
gdy przyjdzie pora lub potrzeba. Życzę też,
aby spokój, nadzieja i ciepło ludzkich serc
były z Nami przez cały Nowy Rok.
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
5
6
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
7
Święta, święta
Niby o Świętach Bożego Narodzenia wiemy wiele, prawie wszystko,
ale – wedle zasady Pana Jowialskiego z komedii Aleksandra Fredry: Wiecie?
Wiemy! No to przeczytajcie! (redakcja).
Choinka od święta?
Święta Bożego Narodzenia kojarzą nam się z zieloną, pachnącą choinką,
przybraną bombkami i łańcuchami. Postarajmy się dostrzec w tym drzewku
więcej niż tylko ozdobę i element świątecznego nastroju.
Na choinkę zwykle wybieramy drzewko świerkowe lub sosnowe. Takie
świeże drzewko ma w sobie dużo olejków eterycznych, które uwalniając
się z igieł i gałązek wypełniają zapachem lasu pomieszczenie, w którym
stoi. Olejki te poprawiają nastrój, likwidują zmęczenie, odświeżają
powietrze, wyciszają, relaksują, wprowadzają niepowtarzalny świąteczny
nastrój. Stosowane są w lecznictwie jako element aromaterapii – można
kupić w aptece olejek sosnowy lub świerkowy i stosować m. in. w stanach
zmęczenia.
Świerk pospolity (Piceaexcelsa) należy do rodziny sosnowatych
(Pinaceae). Jest to wysokie drzewo o prostym smukłym pniu i brunatnoczerwonej, płytko spękanej korze. Ciemnozielone igły odstają
od gałązek na boki i ku górze.
W celach leczniczych stosuje się igliwie świerkowe tzw. cetynę (Folium
Piceae), którą zbiera się późną jesienią i zimą z drzew przeznaczonych
do wyrębu, oraz szczyty młodych pędów (Turio Piceae) – zbierane są
wczesną wiosną również tylko z drzew przeznaczonych do wycięcia lub
pozyskiwane w trakcie cięć pielęgnacyjnych drzew świerkowych.
Szczyty młodych pędów i cetyna zawierają olejek eteryczny, niewielkie
ilości witaminy K, dużo witaminy C oraz garbniki. Składniki te działają
przeciwbakteryjnie, napotnie i wykrztuśnie. Odwary z młodych wierzchołków
pędów stosuje się przy leczeniu nieżytów gardła i dróg oddechowych.
Odwar taki sporządzamy następująco: 1 łyżeczkę wysuszonych pędów
zalewamy szklanką wody i gotujemy pod przykryciem przez około 5 minut.
Po przestudzeniu i odcedzeniu pijemy 2 razy na dzień po ¼ szklanki zawsze
8
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
ciepłego odwaru. Okłady z gazy nasączonej odwarem goją stłuczenia,
zranienia i bakteryjne choroby skóry. Kąpiele z dodatkiem odwaru z igliwia
i pędów świerkowych są pomocne przy dolegliwościach reumatycznych,
bólach stawów, mięśni, oparzeniach, owrzodzeniach, chorobach skóry.
Ponadto działają uspokajająco, wyciszają i pomagają się zrelaksować
po wytężonym wysiłku fizycznym i umysłowym. Do takiej kąpieli można
dodać olejku sosnowego. Odwar taki przygotować możemy ze świeżych
lub suszonych igieł – około 200 g igieł zalewamy 1 litrem wody i gotujemy
pod przykryciem na wolnym ogniu przez 5 minut. Odstawiamy przykryte
naczynie na 30 minut, odcedzamy odwar i wlewamy do wanny z wodą
przeznaczoną do kąpieli.
Przepis na oryginalny syrop ze świerka, mający działanie bakteriobójcze
i przeciwkaszlowe: Musi być trzy dni ładnej pogody, zebrać pędy świerka
w maju, przepłukać kilka razy wodą, zasypać cukrem w proporcji kilo cukru
na kilo pędów i postawić na słońcu. Gdy puści sok odcedzić i jest gotowy
syrop. Pić co cztery godziny po jednej łyżce.
Sosna zwyczajna (Pinussilvestris) należy do tej samej rodziny
sosnowatych co świerk. Jej inne nazwy: sosna pospolita, sosna leśna,
bożeszka, choinka, choina, chojar, chojka, chojak. Sosna ma korę na
starszych gałązkach i w górnej części pnia czerwonożółtą, łuszczącą się
cienkimi warstwami, a w dolnej części pnia kora jest gruba, popękana,
od wewnątrz brunatnoczerwona. Igły długie, sinozielone.
W celach leczniczych stosuje się pączki sosny, młode pędy, igły, drzewo
sosnowe i żywicę.
Pączki sosny (Pini gemmae) zbiera się wyłącznie z drzew ściętych między
listopadem a kwietniem – nie wolno zrywać pączków z drzew rosnących,
suszy się je rozłożone cienką warstwą w przewiewnych pomieszczeniach
w temperaturze do 25oC. Wysuszone pączki o zamkniętych łuskach
i powleczone żywicą mają balsamiczny zapach. Młode pędy (Pini turiones)
zbiera się tuż po rozwinięciu ich z pączków wczesną wiosną również z drzew
przeznaczonych do wycięcia. Gałązki sosny z igłami tzw. cetynę zbiera
się z drzew ściętych wiosną lub jesienią, wybiera się wtedy pędy długości
ok. 30 cm pokryte świeżymi igłami.
Z drzewa sosnowego uzyskuje się dziegieć sosnowy (Pixliquida Pini)
metodą suchej destylacji. Działa on antyseptycznie, bywa stosowany
w leczeniu chorób skóry m.in. w łuszczycy.
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
9
Z odpowiednio nacinanych zdrowych pni sosny pozyskuje się balsam
sosnowy (Balsamum Pini Silvestris = Terebinthinaecommunis) zwany
potocznie – choć niesłusznie – żywicą sosnową. Z balsamu pozyskuje
się olejek terpentynowy (Oleum Terebinthinae) stosowany do nacierań
– działa rozgrzewająco i przeciwbakteryjnie. Substancja, która pozostaje
po oddzieleniu olejku terpentynowego od balsamu tężeje w temperaturze
pokojowej, przybierając postać żółtobrunatnych lub ciemnobrązowych
kruchych bryłek – jest to kalafonia (Colophonium). Używana jest do nacierania
włosia smyczków, w lakiernictwie, do otrzymywania plastrów i maści (działa
przeciwbakteryjnie). Terpentyna z kolei służy do otrzymywania leków
poprawiających pracę wątroby przez działanie żółciopędne – Terpiochol,
Rowachol – jednak ich używanie w ostrych stanach bólowych wątroby jest
zdecydowanie nie wskazane.
Pączki i pędy sosny zawierają olejek eteryczny, garbniki, witaminę C
w dużych ilościach i mikroelementy. Składniki te działają bakteriobójczo,
wykrztuśnie i moczopędnie. Zwiększają ilość śluzu w drogach oddechowych,
co ułatwia oczyszczanie oskrzeli i niszczą bakterie, które powodują choroby
dróg oddechowych, działają rozkurczająco na oskrzela, uzupełniają
niedobory wit. C w organizmie – efektem tych działań szybciej wracamy
do zdrowia i poprawia się kondycja organizmu.
Olejek eteryczny służy do inhalacji przy chorobach gardła, krtani,
oskrzeli, pomaga w chorobach zatok i przy zalegającym utrudniającym
oddychanie katarze, działa wtedy udrażniająco i zabija bakterie. UWAGA!
Olejek jest przeciwwskazany u osób uczulonych, chorych na astmę i dzieci
do lat 7 – może powodować skurcz oskrzeli.
Przy kaszlu, nieżycie gardła i przeziębieniu możemy stosować odwar lub
syrop sosnowy. Odwar: 1 łyżeczkę suszonych pączków zalać 1/3 szklanki
wody i wolno gotować 2-3 minuty. Zdjąć z ognia i pozostawić w naczyniu
pod przykryciem na 15 minut. Przecedzić i pić po 1 do 3 łyżek, dwa lub trzy
razy na dobę, pamiętając, by pity odwar był zawsze ciepły i świeży.
Syrop możemy kupić w aptece (Sirupus Pini Compositum) lub zrobić
we własnym zakresie: 60 g zmiażdżonych pączków zasypać na godzinę 50 g
cukru, po tym czasie zalać 1l wrzątku. Po 6 godzinach dosypać 60 g cukru,
zagotować, odcedzić, a potem gotować w podwójnym naczyniu (garnek
z syropem wstawiony do naczynia z wodą), aż do zgęstnienia. Syrop pije się
co 4 godziny po jednej łyżce.
10
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Przyprawy świąteczne
Przygotowując świąteczne potrawy częściej niż kiedy indziej sięgamy po
przyprawy. Nadają one tradycyjnym potrawom i ciastom charakterystyczny
smak i zapach. a dodatkowo działają leczniczo – pomagają przyswajać
składniki pokarmowe (poprawiają apetyt, ułatwiają trawienie przez
zwiększenie wydzielania soków trawiennych).
Rodzynki – właściwie to suszone owoce winogron, których mamy kilka
rodzajów – jednym z nich są właśnie rodzynki. Rodzynki to wysuszone,
zielone lub żółte owoce winogron wraz z pestkami: Malaga to owoce
wysuszone wraz z pestkami na roślinie, mają kolor ciemnego bursztynu;
Sułtanki – bezpestkowe zielone lub żółte wyschnięte owoce trochę mniejsze
od rodzynek; Koryntki to bezpestkowe niebieskoczarne, wysuszone owoce
z gatunku greckich winogron Agyrena, są najmniejsze i najbardziej wysuszone
spośród wszystkich odmian suszonych winogron.
Wszystkie one zawierają cukier, witaminy i minerały oraz garbniki.
Dawniej były stosowane przy bólach brzucha i kłopotach z wątrobą; obecnie
służą razem z orzechami jako wzmacniający posiłek na męczące wędrówki
i oczywiście jako dodatek do ciast i pieczeni.
Cynamon – to wysuszona kora różnych gatunków cynamonowca, a tym
najcenniejszym, najbardziej aromatycznym jest cynamonowiec cejloński
(Cinnamomumzeylanicum = C. verum). Najlepiej kupować całe laski cynamonu
(sproszkowany cynamon może zawierać mało wartościowe gatunki cynamonu
– wszystko zależy od producenta przyprawy). Powinny one być chronione przed
światłem w trakcie przechowywania. Zawiera olejki eteryczne, garbniki, żywice
i skrobię. Kora cynamonowca cejlońskiego ma delikatny aromat, smakuje
korzennie, piekąco, ostro-słodkawo, a kora innych gatunków cynamonowca
ma bardziej ziołowy smak. Jego najlepszym uzupełnieniem jako przyprawy
jest cukier. Stosowany jako dodatek wielu potraw i napoi – do ryżu z cukrem,
poprawia smak gotowanych owoców, a i szarlotka bez cynamonu traci swój
smak. Dodawany jest do ponczu i rozgrzewającej nalewki malinowej na
spirytusie z dodatkiem paru ziaren pieprzu.
Stosowany jest w leczeniu dolegliwości żołądkowych jak uczucie pełności,
wzdęcia, w stanach skurczowych żołądka i jelit. Olejek cynamonowy działa
uspokajająco.
Goździki – to suszone, nierozwinięte pąki kwiatowe goździkowca
korzennego = drzewa goździkowego (Syzygiom aromaticum =
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
11
Caryophyllusaromaticus = Eugenia caryophyllata = Jambosa caryophyllata).
Smak i zapach goździków jest intensywnie korzenny i odświeżająco-piekący
dzięki dużej zawartości olejków eterycznych. Niektórym kojarzy się on z wizytą
u dentysty. Eugenol – główny składnik olejku goździkowego jest stosowany
w stomatologii jako środek dezynfekujący. Gdy natnie się goździk paznokciem,
z miejsca nacięcia wydobywa się olejek eteryczny, działający bakteriobójczo
i miejscowo znieczulająco (żucie goździków przynosi ulgę przy bólach zębów,
co nie zwalnia nas jednak od pójścia do dentysty), wchodzi także w skład
płynu do płukania ust „One Drop Only”. Goździki mogą być żute przeciw
brzydkiemu zapachowi z ust (w tzw. halitozie). Pobudzają apetyt i działają
wiatropędnie. Należy je stosować w leczeniu ostrożnie – żute zbyt długo lub
stosowanie stężonego olejku mogą powodować podrażnienia błony śluzowej.
Również z dużym wyczuciem należy go dodawać do potraw – dodane w zbyt
dużej ilości mogą ją zepsuć, a dodane w odpowiedniej ilości nadadzą właściwy
smak i aromat. Jest typowym dodatkiem, wraz z cynamonem, do grzanego
wina i kompotu z jabłek. Czasem na rynek trafiają goździki bezwartościowe,
z których wcześniej oddestylowano olejek. Pełnowartościowe goździki toną
w wodzie lub pływają w pozycji pionowej, z kolei te pozbawione olejku pływają
po powierzchni wody w pozycji horyzontalnej.
Gałka i kwiat muszkatołowy – pochodzi z drzewa muszkatołowego =
muszkatowego = muszkatu = muszkatowca wonnego (Myristicafragrans).
Z kwiatów, które pachną jak konwalie rozwijają się owoce, podobne do
nektarynek. Dojrzałe owoce pękają, lecz nie spadają z drzew. Wewnątrz można
zobaczyć lśniąco czerwoną, mięsistą osnówkę nasienną, która jak kielich
otacza nasienie. Usuwa się ją ostrożnie z nasienia, wyciera do gładkości
i suszy na słońcu – przebarwia się ona wtedy na kolor złotożółty i w ten sposób
otrzymujemy przyprawę, zwaną kwiatem muszkatołowym lub macis.
Gałka muszkatołowa to wysuszone nasienie muszkatu (wschodnioindyjska
gałka jest bielona wapnem, by zabezpieczyć ją przed insektami). Gałka ma
piekący, korzenno-gorzki smak i przyjemnie pachnie. Macis jest mniej ostre
i bardziej szlachetne. Warto kupować gałki nie mielone, sproszkowana gałka
jest mniej aromatyczna i szybko jełczeje – zawiera dużo tłuszczu. Gałkę
ściera się na tarce, a kwiat rozdrabnia w młynku. Gałka zawiera tłuszcze,
olejki eteryczne i pektyny. Składniki te poprawiają trawienie, zwiększają
wydzielanie żółci i zmniejszają nadkwasotę żołądka.
Ziele angielskie – zwane też pimetem to owoce zbierane na krótko
przed dojrzeniem z drzewa o nazwie korzennik lekarski (Pimetadioica =
12
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
P. officinalis = Mortus dioica = Eugenia pimenta) i suszone. Są one chętnie
stosowane w kuchni angielskiej stąd ich nazwa: ziele angielskie. Jego aromat
łączy w sobie zapachy goździków, muszkatu i pieprzu, dlatego zwane jest
ono w jęz. angielskim „allspice” tzn. „wszystkie przyprawy”. Ma ostry smak.
Pobudza wydzielanie śliny, wzmaga trawienie.
Imbir – przyprawą są bulwiaste kłącza imbiru lekarskiego
(Zingiberofficinalis). Zawierają one duże ilości skrobi i olejków eterycznych.
Po zwiędnięciu kwiatów kłącze jest wyjmowane z gleby, oczyszczane z korzeni
i myte w zimnej wodzie. Suszy się je obrane lub nieobrane, myje ponownie,
moczy w wodzie około 10 godzin i suszy. Mamy dwa rodzaje przyprawowego
imbiru. Imbir czarny (nieobrany) – otrzymuje się z całych niekorowanych
kłączy, gotuje się je w wodzie i suszy. W czasie gotowania skrobia zawarta
w kłączu staje się kleista, a po wysuszeniu nadaje kłączu twardość i strukturę
rogu; ma on barwę szarą. Imbir biały (korowany) – po wyjęciu z ziemi jest
obierany z zewnętrznej warstwy, a suszone kawałki bywają bielone wapnem
chlorowanym lub nacierane gipsem albo kredą.
Imbir ma smak ostry i przyjemny, lekko słodkawy. Poprawia trawienie,
pomocny przy dolegliwościach żołądkowych na tle nerwowym, przy
zaparciach i wzdęciach. Działa przeciw mdłościom i wymiotom, zapobiega
chorobie lokomocyjnej, stąd może być stosowany zamiast Aviomarinu jako
lek pod nazwą Avioplant. Imbir znosi stany napięcia i działa rozkurczająco
na mięśnie brzucha. Stał się popularnym i skutecznym lekiem w bólach
reumatycznych stawów. Bardzo smaczna jest świeżo zaparzona czarna herbata
z dodatkiem imbiru.
Wanilia – to niecałkowicie dojrzała torebka nasienna (owoc) storczyka
wanilii płaskolistnej (Vanillaplanifolia = V. mexicana). Poddawana jest ona
obróbce termicznej i fermentacji, czego efektem są czarnobrązowe laski
wanilii – te bardziej szlachetne i wartościowe pakowane są do szklanych
rurek. Zapach i smak jest delikatny i intensywnie korzenny. Zapach działa
uspokajająco i poprawia nastrój.
Opisałem tylko kilka przypraw egzotycznych, a jest jeszcze wiele polskich,
godnych uwagi ze względu na ich dobroczynne działanie na organizm. Warto
je używać, gdy jemy tłusto, przejadamy się lub wprowadzić je na stałe
do naszej diety – wtedy nasz organizm będzie nam za to wdzięczny. Zachęcam
do komponowania własnych zestawów przypraw, gotowe mieszanki zawierają
oprócz przypraw chemiczne dodatki jak glutaminian sodu – wzmacniacz
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
13
smaku i zapachu. Na koniec jeszcze mały przepis na korzenne pierniczki.
Będzie potrzebne: szklanka miodu, 10 dag cukry, po łyżeczce świeżo
utłuczonych na proszek goździków, cynamonu, imbiru, kolendry, trochę
startej gałki muszkatołowej, 30 dag mąki, łyżeczka sody, łyżeczka masła,
1 jajko. Co z tym robimy? Należy zagotować cukier z miodem i przyprawami,
dodać masło i wystudzić. Mąkę wymieszać z sodą, jajkiem i wystudzonym
korzennym miodem i dokładnie wymieszać. Rozwałkować na placki grubości
pół centymetra, wykrawać ciasteczka i piec w dobrze nagrzanym piekarniku
ok. 10 minut. Smacznego!
Pozdrawiam i życzę dużo dobrego i zdrowego na Święta Bożego Narodzenia!
Krzysztof Mateńko – magister farmacji
Redakcja Biuletynu przyłącza się do tych życzeń:
Niech na Święta i na Nowy Rok przydarzy się Wam,
Drodzy PT Czytelnicy, coś cudownego,
niezapomnianego, zupełnie fantastycznego!
Niech się spełnią najpiękniejsze sny
i najskrytsze marzenia!
Niech Nowy Rok będzie najlepszym
z dotychczasowych!
14
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Jak ten czas szybko mija…
Już po raz 10 obchodziliśmy Dzień Aptekarza, organizowany w imieniu
wszystkich farmaceutów przez Naczelną Radę Aptekarską. Pierwszy Dzień
Aptekarza – Święto Kosmy i Damiana zorganizowany został w Lublinie
z okazji 60 rocznicy powołania samorządu aptekarskiego. Od tego czasu,
w tym dniu, w uroczysty sposób wręczane są zasłużonym farmaceutom
medale i odznaczenia oraz inne znaczące wyróżnienia.
W tym roku uroczystość została zorganizowana 18 września w Warszawie,
w Filharmonii Narodowej. W spotkaniu udział wzięli liczni goście, w tym
Minister Zdrowia – Bartosz Arłukowicz. Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej
– Grzegorz Kucharewicz, w swoim expose, przedstawił bolączki z jakimi
boryka się środowisko farmaceutyczne. Sporo uwagi poświęcił sprawom
obowiązującej w aptekach marży i reklamie aptek. Sprawa zbyt niskiej marży
za wydawane leki refundowane jest ciągle aktualna. To „być, albo nie być”
aptek. Ujmując sprawę historycznie, nie jest to nowy problem dla aptekarzy.
Jak donosiły „Wiadomości Farmaceutyczne” z 1921 roku, wysokość tzw.
wtedy taxy laborum (odpowiednika dzisiejszej marży) nie pokrywała kosztów
zakupu leków. Wprawdzie była zmieniana, ale ze względu na inflację ciągle
była za niska. Temat ten omawiany był przez związki zawodowe farmaceutów,
na zjeździe we Lwowie.
Z dużym zadowoleniem przyjęta została informacja, przekazana przez
Ministra Zdrowia – pana Bartosza Arłukowicza, że ministerstwo nie będzie
postulować zmian w obowiązującej ustawie, aby dopuścić możliwość
reklamowania aptek.
Po wystąpieniach licznych gości Pan Minister wręczył naszym kolegom
odznaczenia państwowe i odznaki „Zasłużony dla Ochrony Zdrowia”,
a następnie prezes Grzegorz Kucharewicz – Medale im. prof. Bronisława
Koskowskiego.
Z wielką przyjemnością usłyszeliśmy, że wśród nagrodzonych byli koledzy
z Okręgowej Izby Aptekarskiej w Warszawie. Odznaczonym kolegom, których
przedstawiamy poniżej, składamy najserdeczniejsze gratulacje i życzymy
dalszych osiągnięć zarówno w pracy zawodowej jak i w życiu osobistym.
W części artystycznej wystąpił kwartet smyczkowy „Insano”, z którym
zaśpiewała również wokalistka – Olga Karolina Szomańska.
Maria Głowniak
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
15
Odznaczeni i wyróżnieni
W dniu 18 września 2013 r., podczas uroczystości z okazji X Ogólnopolskiego
Dnia Aptekarza w Warszawie, Minister Zdrowia – Bartosz Arłukowicz wręczył Panu
doktorowi Wojciechowi Giermaziakowi Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia
Polski, nadany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – Bronisława
Komorowskiego, na wniosek Ministra Zdrowia, za wybitne zasługi w działalności
na rzecz rozwoju farmacji.
Pan dr Wojciech Giermaziak przed laty był wiceprezesem Naczelnej Rady
Aptekarskiej, a obecnie jest dyrektorem Głównej Biblioteki Lekarskiej.
Podczas uroczystości wręczone zostały także odznaczenia i wyróżnienia dla
grupy działaczy samorządu aptekarskiego (nazwiska odznaczonych i wyróżnionych
Koleżanek i Kolegów z naszej Izby wytłuszczono).
Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 sierpnia 2011 r.,
na wniosek Ministra Zdrowia, za zasługi w działalności na rzecz rozwoju samorządu zawodowego, Złotym Krzyżem Zasługi odznaczeni zostali:
1.
2.
3.
4.
mgr farm. Alina Fornal – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
mgr farm. Wacław Juliusz Korzeniowski – Białostocka Okr. Izba Aptekarska,
mgr farm. Magdalena Agnieszka Majewska – Okr. Izba Aptekarska w W-wie,
mgr farm. Ryszard Marek Wiśniewski – Opolska Okręgowa Izba Aptekarska.
Odznaki Za Zasługi dla Ochrony Zdrowia przyznane przez Ministra Zdrowia, na
wniosek NRA (Uchwała NRA Nr VI/34/2013 z dnia 26.02.2013 r.) otrzymali:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
16
mgr Cichosz-Stawicka Maria – Dolnośląska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Czępińska Janina – Wielkopolska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Domoń Jadwiga – Olsztyńska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Jackowska Wiesława Aniela – Białostocka Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Kaczmarek Zofia Jadwiga – Okręgowa Izba Aptekarska w Łodzi,
mgr Kolanek Zbigniew – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
dr Kot Andrzej – Lubelska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Łohynowicz Anna Jadwiga – Wielkopolska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Maria Mach – Środkowopomorska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Malinger Krystyna Maria – Wielkopolska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Mioduszewski Janusz –Okręgowa Izba Aptekarska w Łodzi,
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
12. mgr Pomorska Ewa – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
13. mgr Różycka Irena – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
14. mgr Steckiewicz-Bartnicka Ewa – Okręgowa Izba Aptekarska w W-wie.
Medalem im. prof. Bronisława Koskowskiego, nadanym Uchwałą NRA
Nr VI/36/2013 z dnia 28 maja 2013 r., wyróżnieni zostali:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
mgr Adamowicz Irena – Białostocka Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Andrzejewska Jolanta – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
mgr Bednarczyk Jacek – Okręgowa Izba Aptekarska w Łodzi,
mgr Bukiewicz Eugeniusz – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
mgr Cichocka-Koralewska Maria – Zachodniopomorska O. Izba Aptekarska,
mgr Chmielak Małgorzata – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
mgr Cylke Andrzej – Okręgowa Izba Aptekarska w Łodzi,
mgr Dąbrowska-Sajewska Alicja – Białostocka Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Drabczyńska Halina – Beskidzka Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Drożdziel Maria – Częstochowska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Dubaniewicz Maria – Olsztyńska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Goś Mirosław – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
mgr Głogowski Adrian – Kielecka Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Hajdon-Chełmińska Maria – Okręgowa Izba Aptekarska w Krakowie,
mgr Jaskros-Głogowska Leokadia – Dolnośląska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Izdebski Artur – Kaliska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Jędrzejczak Barbara – Wielkopolska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Barbara Jękot – Okręgowa Izba Aptekarska w Krakowie,
mgr Kaczmarek Zofia – Okręgowa Izba Aptekarska w Łodzi.
mgr Kloc Tomasz – Śląska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Kolarski Józef – Częstochowska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Kos Małgorzata – Beskidzka Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Krupa Franciszek – Okręgowa Izba Aptekarska w Krakowie,
mgr Kwapisz Adam – Częstochowska Okręgowa Izba Aptekarska,
dr Migas Piotr – Gdańska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Miszczak Elżbieta – Wielkopolska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Nowakowska Seweryna – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
mgr Ochota Ewa – Śląska Okręgowa Izba Aptekarska w Katowicach,
mgr Oleksa Jędrzej – Lubuska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Pająk Maria – Opolska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Pieńkoś Wiesław – Lubelska Okręgowa Izba Aptekarska,
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
17
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
mgr Pietrzykowski Michał – Gdańska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Pławska Anna – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
mgr Rykaczewski Wojciech – Pomorsko-Kujawska Okręgowa Izba Aptek.,
mgr Rudnicka Danuta – Podkarpacka Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Różalska Halina (pośmiertnie) – Wielkopolska Okręgowa Izba Aptek.,
mgr Stróżyk Grzegorz – Kaliska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Szkopański Wojciech – Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie,
mgr Szymańska Grażyna – Opolska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Tułacz Ewa – Opolska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Weli-Wegbe Maria – Środkowopomorska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Wolf Zofia-Środkowopomorska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Zagórny Grzegorz - Śląska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Zielińska Zofia – Podkarpacka Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Zwoliński Józef – Białostocka Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Żychowska Jolanta – Kielecka Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Żyto Alina – Kaliska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Żukowska Krystyna – Olsztyńska Okręgowa Izba Aptekarska,
mgr Żółtowska Bożena – Pomorsko-Kujawska Okręgowa Izba Aptekarska.
Tytuł „Strażnika Wielkiej Pieczęci Aptekarstwa Polskiego”, Uchwałą Naczelnej
Rady Aptekarskiej Nr VI/37/2013 z dnia 28.05.2013 r., otrzymali:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
prof. dr hab. n. farm. Elżbieta Skrzydlewska – Białostocka OIA,
mgr Andrzej Bednarz – Śląska OIA,
dr n. farm. Danuta Ignyś – Wielkopolska OIA,
mgr Ryszard Jasiński – Śląska OIA,
mgr Irena Zofia Matuszewska – Wielkopolska OIA,
mgr Konstanty Potocki – OIA w Warszawie,
mgr Monika Urbaniak – Podkarpacka OIA.
Wyróżnienie „Mecenas Samorządu Aptekarskiego”, Uchwałą Naczelnej Rady
Aptekarskiej Nr VI/38/2013 z dnia 28 maja 2013 r., otrzymali:
1.
2.
3.
4.
5.
18
mgr Edward Bujnowicz – Lubuska OIA,
mgr Waldemar Firek – OIA w Warszawie,
dr n. przyr. Kazimiera Klementys – Śląska OIA,
mec. Elżbieta Nowak – Białostocka OIA,
mec. Krzysztof Urbański – Beskidzka OIA.
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Przemówienie prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej
– dr Grzegorza Kucharewicza,
wygłoszone w trakcie obchodów X Ogólnopolskiego Dnia
Aptekarza, 18 września 2013 r.
Po raz dziesiąty obchodzimy Ogólnopolski Dzień Aptekarza – święto
naszego zawodu, święto wszystkich farmaceutów. To święto stało się nam,
aptekarzom, bardzo bliskie. Ten dzień uświadamia nam, że jesteśmy częścią
wspólnoty, którą społeczeństwo niezmiennie obdarza dużym szacunkiem
i zaufaniem. To wspólnota wyjątkowych ludzi, którym inni ludzie powierzają
swoje zdrowie i życie. W tym szczególnym dniu chcę z dumą powiedzieć:
jestem aptekarzem. Wybrałem ten zawód wiele lat temu, mając świadomość
czekających mnie obowiązków, ale i wierząc w sens pracy, której wykonywanie
wiąże się z nieustannym pogłębianiem fachowej wiedzy oraz przestrzeganiem
zasad etyki i deontologii aptekarskiej. Nie można bowiem być aptekarzem,
nie akceptując rygorystycznego kodeksu moralnego, nie przestrzegając
standardów, chroniących dobra najwyższe, które mają pierwszorzędną wartość
dla społeczeństwa.
Doświadczenia ostatnich lat wskazują, że łamanie norm tegoż kodeksu
prowadzi do praktyk deformujących oblicze farmaceuty jako osoby wykonującej
zawód zaufania publicznego i godzących w wizerunek apteki jako placówki
ochrony zdrowia. Tymczasem ani mechanizmy rynkowe, ani naciski społeczne,
bądź wymagania administracyjne nie zwalniają aptekarza z przestrzegania
zasad etyki zawodu. Ma to fundamentalne znaczenie w warunkach liberalnej
gospodarki rynkowej i tendencji do instrumentalnego traktowania pacjenta, który
często staje się narzędziem do osiągania partykularnych celów biznesowych.
W tej perspektywie znika osoba cierpiąca, a zamiast niej pojawia się konsument
leku, aptekarz natomiast zaczyna być postrzegany jako „sprzedawca produktu
leczniczego”. Tej perspektywie, a także wszelkim próbom uprzedmiotowienia
roli aptekarza i pozbawienia go istotnych kompetencji moralnych trzeba się
stanowczo przeciwstawiać.
Musimy przede wszystkim przeciwstawić się agresywnemu lobbingowi
przeciwników zakazu reklamy aptek i ich działalności. Nie ulega wątpliwości,
że głównym celem trwającej od wielu miesięcy kampanii jest wywarcie silnej
presji zarówno na opinię publiczną, jak i na organy państwa, odpowiedzialne
za stanowienie i przestrzeganie przepisów ustawy o refundacji leków i ustawy
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
19
– Prawo farmaceutyczne. Iluzje i mity, rozprzestrzeniane w przestrzeni
publicznej, splatają się z fałszywą argumentacją i hipokryzją. Nie liczą się
bowiem środki lecz cel. Nie jest przecież prawdą, że zakaz reklamy aptek
(punktów aptecznych) i ich działalności ogranicza lub wręcz wyklucza
prowadzenie w aptekach opieki farmaceutycznej. Obecnie w każdej aptece
farmaceuta informuje pacjenta o stosowaniu leków, działaniach niepożądanych,
a także o możliwych interakcjach, jeśli chory przyjmuje kilka leków
równocześnie. Apteki są też często pierwszym miejscem, do którego pacjenci
udają się po poradę. Samorząd aptekarski stanowczo protestuje przeciwko
wykorzystywaniu idei opieki farmaceutycznej do prowadzenia działań
marketingowych, a zwłaszcza programów lojalnościowych, mających na celu
zwiększenie sprzedaży leków w wybranych aptekach. Takie praktyki – zgodnie
z orzeczeniami polskich sądów administracyjnych – nie mają nic wspólnego
z podstawowymi zadaniami opieki farmaceutycznej, lecz są formą reklamy
działalności apteki.
My, farmaceuci wykonujący zawód zaufania publicznego, w szczególny
sposób jesteśmy odpowiedzialni za naszych pacjentów. W obliczu działań
sprzeciwiających się porządkowaniu rynku farmaceutycznego musimy obnażać
wszelkie praktyki sprzeczne z prawem i regułami etycznymi, miedzy innymi
zawartymi w Kodeksie Etyki Aptekarza Rzeczypospolitej Polskiej. Opinię
środowiska aptekarskiego w sprawach istotnych dla naszego zawodu wyraziliśmy
ostatnio dobitnie w liście otwartym do ministra zdrowia, opracowanym przez
Naczelną Izbę Aptekarską. Kilka tysięcy farmaceutów poparło zawarte w tym
liście opinie i apel do ministra zdrowia, by nie wprowadzać żadnych zmian
w przepisach dotyczących zakazu reklamy aptek. Składając pod tym listem
swoje podpisy, pokazaliśmy jedność i siłę naszego środowiska. Samorząd
aptekarski z zadowoleniem przyjął decyzję Ministerstwa Zdrowia o wycofaniu
z „Projektu założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków,
środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów
medycznych i niektórych innych ustaw” propozycji zmiany art. 94a ustawy
– Prawo farmaceutyczne, w celu tak zwanego doprecyzowania zakazu reklamy
aptek. Naszym zdaniem przepisy te są jasne i nie wymagają ani zmian, ani
jakichś szczególnie skomplikowanych działań interpretacyjnych. Dziękujemy,
Panie Ministrze!
Z przykrością muszę stwierdzić, że interesy przedsiębiorców działających
w branży farmaceutycznej nie zawsze pozostają w zgodzie z istotą zawodu
farmaceuty i obowiązującymi go zasadami etycznymi. Nie po raz pierwszy
20
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
w sprawach ważnych dla naszego zawodu wypowiadają się niefarmaceuci.
Niedawno pojawiły się propozycje organizacji reprezentujących środowiska
biznesowe, by umożliwić aptekom informowanie pacjentów o posezonowej
wyprzedaży leków lub o sprzedaży z dużą zniżką produktów leczniczych
z kończącym się terminem ważności. Zgoda na taką działalność byłaby
w gruncie rzeczy zgodą na prowadzenie reklamy aptek i rezygnację z ochrony
takich wartości, jak zdrowie i życie pacjentów. Prawidłowo rozumiane dobro
pacjenta musi być stawiane ponad korzyści przedsiębiorców. Lek nie jest
przecież zwykłym artykułem konsumpcyjnym.
Postulaty organizacji zrzeszających przedsiębiorców to jeszcze jeden
argument przemawiający za tym, że trzeba jak najszybciej przywrócić zasadę
„apteka dla aptekarza lub spółki aptekarzy”. Samorząd aptekarski uważa,
że należy jak najszybciej przystąpić do prac nad gruntowną zmianą ustawy
– Prawo farmaceutyczne, poprzedzoną moratorium na otwieranie nowych aptek.
Przywrócenie polskiemu aptekarstwu reguły „apteka dla aptekarza lub spółki
aptekarzy” to jeden z najważniejszych postulatów naszego samorządu, zgłaszany
konsekwentnie już ponad dwadzieścia lat. Tego rodzaju regulacja, od dawna już
obecna w porządkach prawnych większości państw Unii Europejskiej, zapewnia
faktyczną niezależność wykonywania zawodu farmaceuty i jest najlepszym
gwarantem bezpiecznej dystrybucji leków, opartej na rzeczywistych potrzebach
pacjentów i wiedzy farmaceutów. Zastrzeżenie posiadania i prowadzenia apteki
wyłącznie dla farmaceuty lub spółki aptekarzy zgodne jest z prawem unijnym,
o czym świadczy wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 19 maja
2009 roku, który w uzasadnieniu orzeczenia wskazał na właściwe pojmowanie
zasady swobody działalności gospodarczej.
Samorząd konsekwentnie domaga się też, aby przy wydawaniu zezwoleń na
prowadzenie apteki uwzględniane były, tak jak w innych krajach członkowskich
Unii Europejskiej, kryteria demograficzne i geograficzne. Rynek aptek
może być regulowany przez państwo, na co wskazuje Europejski Trybunał
Sprawiedliwości w wyroku z 1 czerwca 2010 roku. Wśród postulowanych
przez samorząd zmian w ustawie – Prawo farmaceutyczne jest również zmiana
regulacji, dotyczących dyżurów aptek, doprecyzowania przepisów regulujących
łączenie obrotu hurtowego z detalicznym w ramach tego samego podmiotu
i jednostek powiązanych, a także zdecydowane ograniczenie listy leków,
które mogą być sprzedawane w obrocie pozaaptecznym. Leki muszą wrócić
do apteki. Tylko tam są właściwe warunki do ich przechowywania i tylko tam
pacjent uzyska rzetelną informację o nabywanym leku.
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
21
Jeśli polska apteka ma być mocnym ogniwem systemu dystrybucji leków,
to trzeba jej zagwarantować stabilność ekonomiczną i sprzyjające warunki
do prowadzenia działalności. Konieczne są zatem dalsze reformy rynku
farmaceutycznego i zmiany w prawie farmaceutycznym.
Z dostępnych informacji wynika, że bardzo dużo aptek, zwłaszcza tych,
które należą do indywidualnych aptekarzy, boryka się z ogromnymi problemami
finansowymi. Wiele aptek zostało już zlikwidowanych, inne stanęły na skraju
bankructwa. Wobec pogarszającej się kondycji finansowej aptek konieczna
jest pilna zmiana tabeli marż detalicznych na leki refundowane ze środków
publicznych. W wielu aptekach marża generowana na lekach refundowanych
nie pokrywa kosztów związanych z wydawaniem ich pacjentom. Marża
kwotowa na leki jest zdecydowanie za niska. Tabela marż detalicznych musi
uwzględniać realne koszty wydawania leków refundowanych i funkcjonowania
apteki jako placówki ochrony zdrowia publicznego. Decyzje rządu muszą być
szybkie i zdecydowane. Aptekarze nie mogą już czekać, ciągle zaciskając pasa.
Samorząd przedstawi wkrótce analizę sytuacji ekonomicznej aptek i propozycję
nowej tabeli marż. Samorząd aptekarski będzie też nadal przekonywać rząd
do zmiany przepisu ustawy o refundacji leków dotyczącego sposobu naliczania
urzędowej marży detalicznej. Samorząd aptekarski nigdy nie zaakceptował tego
sposobu naliczania marży detalicznej, dyskryminującego apteki. Uważamy,
że powinna być ona naliczana od ceny hurtowej brutto leku, a nie od ceny
stanowiącej podstawę limitu w danej grupie limitowej.
W dniu naszego święta chciałbym podziękować wszystkim aptekarzom,
którzy z pełnym poświęceniem pracują w aptekach, zawsze gotowi nieść pomoc
i służyć swoim pacjentom zarówno wiedzą, jak i doświadczeniem. W szczególny
sposób pragnę wyrazić wdzięczność wszystkim farmaceutom odznaczonym
Medalem im. prof. Bronisława Koskowskiego. Medale te zostały przyznane
przez Naczelną Radę Aptekarską za zasługi dla polskiego aptekarstwa. Dziękuję
za waszą pracę i zaangażowanie w działalność odrodzonego samorządu
aptekarskiego. Cieszycie się ogromnym zaufaniem i uznaniem w swoim
środowisku, a dla młodych farmaceutów jesteście przykładem profesjonalizmu
i ofiarności w działaniu dla dobra wspólnoty zawodowej.
Pozdrawiam wszystkich aptekarzy, członków naszego samorządu. Mam
głęboką nadzieję, że będziecie mieli coraz więcej powodów do radości, a praca
w aptece ponownie stanie się dla was źródłem zawodowej satysfakcji. Życzę
wam sukcesów w życiu osobistym i powodzenia w wypełnianiu obowiązków
aptekarskich.
22
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Spotkanie w Radomiu
21 września 2013r w Radomiu nasza Delegatura Radomska miała swoje święto
– Spotkanie Rodzinne Aptekarzy. To już trzecie takie spotkanie, urozmaicone tym
razem akcentem hiszpańskim, włoskim i oczywiście polskim. Zarówno dzieci jak
i dorośli bawili się wybornie we wnętrzach Ośrodka Kultury i Sztuki „Resursa
Obywatelska” w Radomiu.
Mogliśmy podziwiać wspaniałego piosenkarza – Marco Bocchino, Anę
Martinez-Lallena – w tańcu flamenco oraz naszą utalentowaną koleżankę – mgr
farm. Agatę Słyk, prezentującą swoje zachwycające ikony. Oprócz atrakcji dla
ducha były też pyszności dla ciała – wspaniałe wyroby kulinarne, oczywiście
z oryginalnych przepisów kuchni hiszpańskiej, włoskiej i polskiej.
Perfekcyjny przebieg całego wydarzenia odbywał się pod czujnym okiem pani
Elżbiety Nowakowskiej, która po raz kolejny udowodniła, że jest niezawodna,
świetnie organizując nasze spotkania.
W niedzielę 22 września podobna impreza odbyła się w Delegaturze Siedleckiej.
Tam również nie zabrakło pomocy p. Eli, która prowadziła atrakcyjne zajęcia dla
dzieci i wnuków uczestników spotkania.
Dziękujemy p. Eli Nowakowskiej za Jej zaangażowanie, lojalność i sumienność
wobec nas wszystkich.
Pragnę również poinformować, że zaszczycili nas swą obecnością:
– Zbigniew Kuźmiuk – poseł na Sejm R. P.,
– Waldemar Trelka – Starosta Powiatu Radomskiego,
–Elwira Skoczek – dyrektor Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu
Miasta w Radomiu,
– Mieczysław Szatanek – prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie,
–Ewa Miękus-Pączek – przewodnicząca Radomskiej Delegatury Okręgowej
Izby Lekarskiej w Warszawie,
Specjalne podziękowania kieruję do pani Małgorzaty Kundys z Przedsiębiorstwa Usługowego Branży Gastronomicznej, z-cy dyrektora Ośrodka Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska” w Radomiu – pana Stanisława Zubka oraz grupy obsługi
technicznej Ośrodka, panów: Łukasza Gruszki, Pawła Nowakowskiego, Andrzeja
Przybylskiego, za profesjonalne przygotowanie naszego spotkania.
Jolanta Krawczyk
– przewodnicząca Delegatury Radomskiej O. I. A. w Warszawie
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
23
II Spotkanie Rodzinne Aptekarzy Delegatury Siedleckiej
od wędkarskiej strony.
W tym roku, podczas II Spotkania Rodzinnego Aptekarzy Delegatury Siedleckiej,
odbywającego się 22 września, po raz pierwszy zostały zorganizowane zawody
wędkarskie, które spotkały się z bardzo dużym zainteresowaniem. Zawodnicy
zgłaszali się niemalże do ostatniej chwili. W dniu spotkania o godz. 15.30, po przeczytaniu regulaminu zawodów,12 uczestników, a wśród nich jedna kobieta, przeszło nad
brzeg stawu, zajmując wylosowane stanowiska. Po 30 minutowych przygotowaniach tj.
uzbrajaniu sprzętu i nęceniu, o godz. 16.00 sędziowie gwizdkiem rozpoczęli zawody.
Można było używać jednocześnie maksymalnie dwóch zestawów do łowienia.
Ponieważ na stanowisku mógł przebywać tylko zawodnik, wszyscy dopingujący
gromadzili się w odpowiedniej odległości od wody. Wyjątek stanowiły dzieci, które
mogły towarzyszyć zawodnikom. Dla nich kibicowanie było dużym przeżyciem, tym
bardziej, iż niejednokrotnie pomagały swoim faworytom wyciągać z wody nawet ponad
kilogramowe karpie. Szczęście niestety nie wszystkim sprzyjało jednakowo. Niektórzy
nie złowili ani jednej ryby, innym – co rusz – ryby zrywały się z wędek.
Po dwugodzinnych zmaganiach zawody zakończono. Jury zważyło wszystkie
złowione przez każdego wędkarza ryby i natychmiast wpuściło je z powrotem
do stawu, po czym wszyscy uczestnicy przeszli na dziedziniec zabudowań
folwarcznych, gdzie prowadzący spotkanie – Pan Stanisław Banasiuk odczytał
wyniki. VI miejsce – za największą złowioną rybę, która ważyła 1,5 kg otrzymał
11 letni Łukasz Dmowski, syn naszej koleżanki – mgr farm. Marzeny Dmowskiej.
Był on jednocześnie najmłodszym zawodnikiem i za to otrzymał również szczególne
wyróżnienie. V miejsce zajął Pan mgr farm. Tomasz Gołoś, który złowił 5,6 kg ryby.
IV miejsce zajął Pan Henryk Staręga, ojciec naszej koleżanki – mgr farm Doroty
Staręgi – 7,2 kg, III miejsce zajęła jedyna kobieta uczestnicząca w zawodach – Pani
mgr farm. Katarzyna Gołoś – 7,3 kg. Pokonała swojego męża o 1,7 kg. II miejsce
zajął Tomasz Bartnicki – 11,5 kg, syn naszej koleżanki – mgr farm. Ewy SteckiewiczBartnickiej, a I miejsce jego brat bliźniak – Michał – 12,6 kg.
Zdobywcy pierwszych trzech miejsc zostali uhonorowani pucharami. Dodatkowo,
za zajęcie pierwszego miejsca Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Aptek Multi Pharme S.A
ufundowało wspaniałą nagrodę – „wypasione” krzesło wędkarskie.
I chociaż nie wszyscy mogli być zwycięzcami, najważniejsze że wszyscy
świetnie się bawili, a bliskość wody, przebijające przez chmury promienie słońca
i dojrzała zieleń otaczającej nas zewsząd przyrody, przywołały w pamięci minione
lato, pozwoliły na jakiś czas zapomnieć o problemach dnia codziennego i przeżyć
chwile relaksu.
Anna Skołek
24
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
IV Sesja Szkoleniowa Właścicieli Aptek
W dniach 13-15 września 2013 roku, w Pałacu w Sterdyni odbyła się
IV Sesja Szkoleniowa Właścicieli Aptek Ogólnodostępnych. Sesja
zorganizowana przez Okręgową Izbę Aptekarską została oficjalnie otwarta
przez Panią prezes – mgr farm. Alinę Fornal i Pana wiceprezesa – mgr farm.
Wojciecha Szkopańskiego.
Nasze spotkanie zostało zainaugurowane wykładem Pani mgr farm.
Małgorzaty Szelachowskiej – zastępcy dyrektora Departamentu Polityki
Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia, na temat „Funkcjonowanie
apteki na tle regulacji unijnych i polskich”. Pani dyrektor poinformowała nas
o zmianach jakie niebawem nastąpią w naszych przepisach, wynikających
z obowiązujących dyrektyw unijnych. Prace nad dostosowaniem naszych
przepisów do powyższych dyrektyw trwają i niezbędne są odpowiednie
regulacje prawne, aby mogły one u nas w pełni obowiązywać. Najbliższe
zmiany, niektóre już obowiązujące, dotyczą monitorowania działań
niepożądanych produktów leczniczych, „ustawy fałszywkowej”, czy
– mające obowiązywać od 8 listopada br. – rozporządzenie Ministra Zdrowia,
zmieniające rozporządzenie w sprawie recept lekarskich, a dotyczące tzw.
recepty transgranicznej. Wiele pracy poświęca się obecnie na dopracowywanie
wytycznych odnośnie funkcjonowania e-recepty. Posiedzenie uzmysłowiło
nam jak dużo jeszcze musi być wykonanych prac, aby nasze polskie przepisy
były spójne z przepisami unijnymi. Pani dyrektor z wielką atencją i skupieniem
wysłuchała naszych uwag odnośnie problemów z zaopatrywaniem się
w preparaty o ograniczonej dostępności, zmniejszających się marżach na leki,
czy bardzo trudnej kondycji finansowej wielu aptek.
W sobotę nasze spotkanie uświetniła swoją obecnością Pani magister
Mariola Kostewicz – nowo powołany Mazowiecki Wojewódzki Inspektor
Farmaceutyczny. Dzień wcześniej Pani Inspektor odebrała nominację z rąk
Wojewody Mazowieckiego – Jacka Kozłowskiego.
Tego dnia przybyła do nas także Pani mgr farm. Zofia Ulz – Główny
Inspektor Farmaceutyczny wraz z dyrektorem Departamentu Nadzoru GIF
– Panią mgr farm. Barbarą Walenciuk. Obie Panie przedstawiły nam kierunki
zmian w prawie unijnym i narodowym, w zakresie produkcji i obrotu
produktami leczniczymi. Zmiany te dotyczą m. in. zezwoleń na wytwarzanie
i import produktów leczniczych, wprowadzeniu dodatkowych obowiązków
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
25
dla wytwórców produktów leczniczych czy obowiązku znakowania tychże
produktów. Wszystkie te zmiany mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa
stosowanych leków, zapobieganiu wprowadzenia do obrotu produktów
sfałszowanych. Podczas tego spotkania wiele uwagi poświęcono problemom
dotyczącym zaopatrywania się w leki z tzw. „łańcucha odwróconego”,
sprzedażą szczepionek poza dystrybucją apteczną, dystrybucją leków
weterynaryjnych oraz braku rentowności dyżurów nocnych, prowadzonych
przez apteki zgodnie z ustawowym obowiązkiem.
Dalsze posiedzenia naukowo-szkoleniowe IV Sesji skupiły się na
problematyce efektywnego zarządzania apteką, asortymentem leków,
z uwzględnieniem potrzeb pacjentów i wymogów konkurencyjnego rynku
aptecznego. W tle naszych zmagań z powyższymi zagadnieniami przewijały
się problemy związane z opieką farmaceutyczną i jej wpływem na obroty
uzyskiwane przez aptekę. Omówiono także narastające problemy, związane
z przestrzeganiem przepisów, dotyczących zakazu reklamy aptek i punktów
aptecznych oraz ich działalności.
Na szczególną uwagę zasługuje wygłoszony przez Panią dr n. farm. Elwirę
Telejko – Konsultanta Krajowego w dziedzinie farmacji aptecznej wykład
zatytułowany „Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej (ODTs)”. Bardzo
istotne było to uzupełnienie naszej wiedzy odnośnie produktów leczniczych,
wydawanych na co dzień w naszych aptekach o informacje dotyczące nowych,
bardziej efektywnych i „przyjaznych” dla pacjenta postaciach leków, których
stosowanie zwiększa efektywność terapeutyczną i bezpieczeństwo ich
zażywania.
Ostanie chwile naszego spotkania przeznaczyliśmy na ocenę sytuacji
na rynku aptecznym po wprowadzeniu ustawy refundacyjnej oraz analizie
wyników ekonomicznych aptek w I półroczu 2013 r.
Nasze uczestnictwo w Sesji to nie tylko posiedzenia naukowo-szkoleniowe, ale także rozmowy, spacery i podziwianie przepięknego pałacu i parku
w Sterdyni.
Dzięki udziałowi w tej Sesji niektórzy z nas mogli się spotkać po kilku,
a niektórzy nawet po kilkunastu latach. Na koniec chciałabym serdecznie
podziękować wszystkim, którzy swoją pracą i zaangażowaniem pomogli
w organizacji IV Sesji Szkoleniowej Właścicieli Aptek Ogólnodostępnych.
Warto było na nią przyjechać.
Sylwia Lewandowska-Pachecka
26
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Z seniorami w Sterdyni
W dniach 14-15 września odbyło się pierwsze Wyjazdowe Spotkanie
Seniorów. To nowa inicjatywa Prezydium naszej Rady.
W wyjeździe nie mogła uczestniczyć przewodnicząca Komisji – Seweryna
Nowakowska i mnie przypadło w udziale prowadzenie spotkania, którego
celem było m. in. wypracowanie planu pracy na najbliższy okres.
W pięknym pałacu Ossolińskich w Sterdyni, odrestaurowanym z wielkim
pietyzmem, spotkały się koleżanki i kolega, którzy wprawdzie zaprzestali
już pracy zawodowej, ale nie chcą stracić kontaktu z zawodem, a także
z koleżankami i kolegami. W przepięknej Sali Kominkowej dyskutowano
o programie i planie spotkań.
W celu uatrakcyjnienia przyszłych spotkań padły różne propozycje.
Najbliższe spotkanie odbędzie się w Muzeum Farmacji. W kolejnym miesiącu
planowany jest wyjazd do Żelazowej Woli. W trakcie dyskusji padały różne
propozycje spędzania wspólnie czasu, w tym spotkania z ciekawymi osobami,
wspólne „wyprawy” do teatru, pójście na ciekawą wystawę. Padały propozycje
zorganizowania dalszych wycieczek, ale będzie to uzależnione od kosztów
takiego wyjazdu.
Następnie chętne osoby miały czas na zwiedzanie Sterdyni – bardzo
ładnego i ciekawego miasteczka. Wieczorem wspólnie z uczestnikami sesji
szkoleniowej dla Komisji Właścicieli Aptek świetnie bawiliśmy się na
występie Leszka Podstawskiego, który razem z zespołem „Viva Elvis Band”
przypomniał nam utwory Presleya.
W niedzielę Seniorzy spotkali się z Panią Prezes – mgr Aliną Fornal oraz
z opiekunem Komisji Seniorów – dr n. farm. Włodzimierzem Hudemowiczem.
Była to okazja do przekazania postulatów członków Komisji Seniorów
i omówienia planu pracy.
Kolejną atrakcją pobytu był wyjazd do stadniny koni w Kosowie Lackim,
zwiedzenie ekologicznego gospodarstwa oraz przejażdżka wozem po okolicy.
W gospodarstwie były konie, kury, kaczki, ale i przemiłe kotki. Przygotowany
poczęstunek składał się z własnych wyrobów. Atrakcją była możliwość zakupu
domowych nalewek właścicieli stadniny.
Irena Różycka
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
27
Dwugłos o Sesji Komisji Młodych Farmaceutów w Sterdyni
Dobry pomysł
Pomysł zgłoszenia swojego udziału w sesji wyjazdowej Komisji
Młodych Farmaceutów zrodził się w naszych głowach zupełnie spontanicznie
– pomyślałyśmy, że to doskonała okazja na zintegrowanie się z kolegami
i koleżankami oraz wymianę doświadczeń zawodowych. Przy okazji
chciałyśmy odpocząć od wielkomiejskiego zgiełku. I tak wpisałyśmy w swoje
kalendarze „11-13.10.2013 – Sterdyń k/Sokołowa Podlaskiego, Zjazd Komisji
Młodych Farmaceutów”. Nie byłyśmy jedyne – wszystkich zgłoszonych
uczestników była ponad setka.
Już w autokarze nie obyło się bez niespodzianek. Spotykały się bowiem
osoby, które ostatnio widziały się na studiach – po ich ukończeniu wspólne
drogi się rozeszły i nikt nie przypuszczał, że jeszcze kiedyś się zejdą. Postój
w korku na wylotówce z Warszawy – zwykle denerwujący podróżnych
– tutaj okazał się czynnikiem sprzyjającym zarówno odświeżaniu starych, jak
i nawiązywaniu nowych znajomości.
Po nadspodziewanie długiej podróży dotarłyśmy wreszcie do celu
– wygląd pałacu zapierał dech. Po sprawnym zakwaterowaniu uczestników
i zaspokojeniu pierwszego głodu, wszyscy udaliśmy się na spotkanie
inauguracyjne. Sesję otworzyli krótkimi wystąpieniami mgr farm Wojciech
Szkopański – zastępca prezesa OIA w Warszawie oraz dr n. farm. Jerzy
Żabiński – przewodniczący Komisji ds. zawodowych i młodych farmaceutów
i zarazem główny organizator całego naszego wyjazdu. Po uroczystym
otwarciu Sesji głos zabrał pan mgr Adam Smeja (prezes prowadzącej szkolenie
firmy „Kerel”), który wprowadził uczestników w tematykę zajęć, jakie czekały
nas w następnych dniach. Dalszą część wieczoru wypełniła przepyszna kolacja
w pałacowym spichlerzu, która płynnie przemieniła się w radosną integrację
w rytmach ciekawej muzycznej mieszanki techno, pop-disco, polo-dance,
trwającą dla niektórych do białego rana...
A rano trzeba było wstać – i to wcześnie… Warsztaty zaczynały się już
00
o 9 i trwały (z przerwami na kawę) przez cały dzień. Tematem przewodnim
części szkoleniowej było „Efektywne komunikowanie się z pacjentami
i współpracownikami”. Zajęcia były prowadzone przez doświadczonych
28
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
trenerów z firmy „Kerel” i odbywały się w grupach maksymalnie
dwudziestoosobowych, co dawało wszystkim możliwość aktywnego
uczestniczenia i dyskutowania na forum grupy. Poruszane zagadnienia
obejmowały:
––­rolę farmaceuty w aptece, z podkreśleniem dobrze przeprowadzonego
wywiadu, w celu spełnienia potrzeb i oczekiwań pacjenta,
––­sposób przekazywania informacji tak, aby była zrozumiała dla pacjenta,
––­postępowanie z „trudnymi” pacjentami oraz problematycznymi
sytuacjami w codziennej pracy.
Bardzo nam się podobało, że zajęcia nie polegały na biernym słuchaniu
i robieniu notatek (jak na studiach). Materiał był przekazywany w formie
aktywnej – wspólnie omawialiśmy zagadnienie, podawaliśmy różne przykłady
„z życia”, razem formułowaliśmy optymalne rozwiązanie problemu.
Stresującą, ale praktyczną formą ćwiczeń okazały się scenki, w których
wcielaliśmy się w rolę pacjenta oraz farmaceuty. Po ich odegraniu, wspólnie
omawialiśmy, które zachowania „aktorów” były właściwe, czego brakowało
itp. Spojrzenie z perspektywy osób trzecich na rozmowę pomiędzy farmaceutą
a pacjentem pozwoliło nam krytycznie ocenić sytuacje, które często zdarzają
się w praktyce zawodowej. Z pewnością była to cenna lekcja dla osób,
pracujących w aptekach otwartych. Dla nas – farmaceutów szpitalnych
– zaproponowane rozwiązania trudnych sytuacji również mogą być pomocne
w codziennej współpracy z lekarzami i pielęgniarkami.
Drugi dzień zjazdu zwieńczyła dość nietypowa kolacja – przy ognisku,
które z racji chłodnych już wieczorów rozpalono w zadaszonej altanie. Wieczór
umilał nam swym śpiewem, grą na gitarze i dowcipem pan Julian Mere
– artysta rodem z Krakowa, aktualnie mieszkający i pracujący w Warszawie.
Dodatkową atrakcją był konkurs z nagrodami, polegający na rozpoznaniu
„po jednej nutce” przebojów ze znanych filmów i seriali. Konkursowi
towarzyszyły ogromne emocje. Po długiej i zażartej walce, rzutem na taśmę,
wygrała drużyna z Delegatury radomskiej, która jako pierwsza rozpoznała
kultowy motyw przewodni z serii filmów o agencie 007. Ale największymi
telemaniakami okazali się farmaceuci szpitalni, którzy pomimo bycia
w mniejszości, na podium stanowili większość. Zasłyszane hity poderwały
wielu do tańca (aż się ruszała podłoga), inni w tym czasie rozgrzewali się przy
ognisku, rozmawiając i zajadając się swojskimi specjałami. Noc ponownie
okazała się za krótka. A niedziela nie była tym razem dniem wolnym
od pracy...
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
29
Od rana kontynuowaliśmy szkolenie. Tym razem skupiliśmy się na kwestii
asertywności w komunikowaniu się. Uczyliśmy się takich zachowań jak
asertywna odmowa czy asertywna reakcja na krytykę. Ostatnim poruszanym
zagadnieniem były podstawy typologii zachowań – nie obyło się tutaj bez
interaktywnych pomocy – krótkich filmików, których bohaterami byli ludzie
o różnych typach osobowości. Po sformułowaniu cech charakterystycznych dla
danego typu, podzieliliśmy się na podgrupy osób skupiających dany typ. Każdą
z grup czekało nie lada wyzwanie: zorganizowanie dla współpracowników
Świąt Bożego Narodzenia. Jak się potem okazało, każda grupa miała zupełnie
inną wizję i sposób realizacji, ale były one nadzwyczaj zgodne z ogólną
charakterystyką typu.
Czas szkoleń wspominamy bardzo miło, jesteśmy pod wrażeniem formy
prowadzenia warsztatów i zaangażowania trenerów (aż chciało się słuchać).
Ale szkolenie nie byłoby pełne bez aktywnego udziału kolegów i koleżanek
– na początku nieśmiało zabierali głos, a pod koniec dyskusjom nie było końca.
Wśród gości IX Sesji Wyjazdowej Komisji Młodych Farmaceutów, którzy
zaszczycili nas swoją obecnością byli: mgr farm. Alina Fornal – prezes OIA
w Warszawie, mgr farm. Mariola Kostewicz – Wojewódzki Mazowiecki
Inspektor Farmaceutyczny oraz mgr farm. Marzena Kosim – inspektor
z Inspekcji Farmaceutycznej. Spotkanie z naszymi zacnymi gośćmi odbyło
się w sobotę i miało charakter wykładu szkoleniowego, po którym obie panie
inspektor odpowiadały wspólnie na liczne pytania i wątpliwości z zakresu
stosowania się do przepisów Prawa farmaceutycznego i projektowanej ustawy
o zawodzie farmaceuty.
Podsumowując: nasz wyjazd był dobrym pomysłem, bo uważamy go
za bardzo udany, zarówno pod kątem merytorycznym, jak i integracyjnym.
Chciałybyśmy podziękować organizatorom, wykładowcom i wszystkim
uczestnikom. Wracamy niewątpliwie bogatsze w wiedzę, jak i w niezapomniane wrażenia. Czekamy niecierpliwie na następną okazję, aby się
ponownie spotkać w gronie Młodych Farmaceutów, a taka ma być, jak wieść
gminna niesie, już w grudniu.
Katarzyna Wicik,
Kinga Krzysztoforska
30
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Po latach znowu razem
W dniach 11-13 października 2013 roku w Sterdyni odbyła się IX Sesja
Szkoleniowo-Integracyjna Komisji Młodych Farmaceutów. Z powodu braku
zainteresowania ze strony świeżo upieczonych adeptów naszego zawodu
na przestrzeni ostatnich kilku lat, na spotkanie to musiałem długo czekać.
Nie ukrywam, że oczekiwałem z wytęsknieniem następnego zebrania
młodego pokolenia aptekarzy, szczególnie, że ostatnie w jakim brałem udział
– w Ogrodzieńcu w 2008 roku – wspominam jeszcze do dziś. To tam poznałem
swoja przyszłą żonę. Wyjeżdżaliśmy razem jako koleżanka i kolega z pracy,
a wróciliśmy w relacji „nieco” bliższej. Tegoroczna sesja odbyła się z kolei
na kilka dni przed przyjściem na świat mojego potomka. Mogę zatem śmiało
powiedzieć, że historia wyjazdów szkoleniowych organizowanych przez
naszą Izbę jest bardzo mocno spleciona z historią mojego życia – i to nie tylko
zawodowego!
Bardzo pozytywnie zaskoczyło mnie to, że na spotkanie szkoleniowo-integracyjne zapisało się tyle osób (prawie 120!). W porównaniu do sesji
w Ogrodzieńcu różnica była znaczna. Mimo tego, że pora roku była późna,
pogoda dopisała. Sterdynia powitała nas naprawdę piękną złotą polską jesienią.
Ciężko mi obiektywnie podsumować merytoryczną część sesji
szkoleniowej. Z racji tego, że jestem w porównaniu do pozostałego grona
uczestników farmaceutą z dłuższym, kilkuletnim już stażem pracy,
tematy wykładów i ćwiczeń nie były dla mnie nowością. Ze swojej strony
oczekiwałbym raczej tematów bardziej ukierunkowanych na zdobywanie lub
aktualizacje wiedzy fachowej, chociaż wiem, że dla młodych absolwentów,
zaczynających dopiero pracę w zawodzie, tematyka podjęta na szkoleniu
z pewnością była potrzebna.
Część integracyjna spotkania, czyli głównie wieczory integracyjne, bo całe
dnie wypełnione były szkoleniami, była niezapomniana. Zarówno piątkowy
wieczór w spichlerzu jak i sobotni przy ognisku wspominamy z żoną do dziś.
Miło było nam patrzeć na tak dużą grupę młodych farmaceutów wspólnie
spędzających czas.
Łukasz Miastkowski
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
31
Wrocáaw 16.10.2013r.
Informacja
Departamentu Spraw Zagranicznych NRA
Koordynator Departamentu – mgr farm. Piotr Bohater
WdroĪenie systemu dopáat do dyĪurów aptek w Niemczech
Wdrożenie systemu dopłat
oraz
do dyżurów aptek w Niemczech
Zjazd Niemieckich Aptekarzy w Düsseldorfie we wrzeĞniu b.r.
1) WdroĪenie systemu dopáat do dyĪurów aptek w Niemczech od 1 sierpnia 2013r.
W dniu 5 lipca 2013r. izba wyĪsza niemieckiego parlamentu – Bundesrat – przyjĊáa
wiĊkszoĞcią gáosów UstawĊ w sprawie wsparcia dla zapewnienia dyĪurów peánionych przez
apteki (Gesetz zur Förderung der Sicherstellung des Notdienstes von Apotheken). Jest to
wyjątkowo waĪna dla aptekarzy ustawa, poniewaĪ po jej wejĞciu w Īycie 1 sierpnia 2013r.
Niemcy są pierwszym krajem europejskim, w którym dyĪury nocne
aptek są w znacznym stopniu refundowane z budĪetu
funkcjonujących w tym kraju kas chorych. WejĞcie w Īycie tej
ustawy jest równieĪ wydarzeniem przeáomowym z tego powodu, Īe
po raz pierwszy niemieckie apteki bĊGą uzyskiwaü przychody
nie tylko w wyniku wydanych leków, ale równieĪ wykazując
gotowoĞü do oferowania usáug farmaceutycznych w porze
nocnej. BĊGą to przychody znaczące, poniewaĪ w przypadku wielu
aptek peániących np. 4 dyĪury w miesiącu – otrzymując Ğredno
okoáo 250 Euro dopáaty za kaĪdy peániony dyĪur - ich dochód
wzroĞnie o okoáo 12 tysiĊcy Euro rocznie
Ten spektakularny sukces niemieckiego samorządu aptekarskiego
jest efektem wielu miesiĊcy konsekwentnych i peánych
determinacji dziaáDĔ, w których istotnym argumentem byáy
przedstawione szczegóáowe wyniki analiz ekonomicznych oraz
badaĔ ankietowych pacjentów. DziĊki temu udaáo siĊ przekonaü
ministerstwo zdrowia i parlamentarzystów do wprowadzenia tak
korzystnego dla pacjentów i aptekarzy systemu.
Jednak ogromnym wyzwaniem byáo równieĪ wdroĪenie w Īycie
Jáównych elementów tego systemu przez Zrzeszenie Niemieckich
Aptekarzy w ciągu zaledwie kilku tygodni od opublikowania ustawy w dzienniku urzĊdowym
niemieckiego parlamentu w dniu 18 lipca 2013r. Zarówno najwaĪniejsze aspekty prac nad
wyĪej wymienioną ustawą, jak i doĞwiadczenia z jej wdroĪenia byáy szczegóáowo
omawiane w trakcie pierwszego dnia Zjazdu Niemieckich Aptekarzy w Düsseldorfie w
dniu 18 wrzeĞnia 2013r. Bardzo istotny jest równieĪ fakt, Īe w zakresie wykonywania ustawy
Zrzeszenie Niemieckich Aptekarzy uzyskaáo kompetencje urzĊdu federalnego.
32
Strona 1 / 8
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
W tym miejscu przypomnĊ, Īe w Niemczech funkcjonują dwie organizacje wchodzące w
skáad samorządu aptekarskiego – Izba Aptekarska (Apothekerkammer) oraz Zrzeszenie
Aptekarzy (Apothekerverband). Na czele 17 okrĊgowych izb aptekarskich stoi Prezes
Niemieckiej Izby Aptekarskiej (obecnie funkcjĊ tą peáni Andreas Kiefer), a na czele 17
okrĊgowych zrzeszeĔ aptekarzy stoi Prezes Zrzeszenia
Niemieckich Aptekarzy (obecnie funkcjĊ tą peáni Fritz
Becker). PrzynaleĪnoĞü do okrĊgowej izby
aptekarskiej jest obowiązkowa, natomiast czáonkami
okrĊgowych zrzeszeĔ aptekarzy są przede wszystkim
ZáDĞciciele aptek – są oni dobrowolnymi czáonkami
tego stowarzyszenia zajmującego siĊ gáównie prawnoekonomicznymi aspektami funkcjonowania aptek. Na
poziomie
ogólnokrajowym,
zarówno
izby
aptekarskie,
jak
i
zrzeszenia
aptekarzy
reprezentuje Zarząd Niemieckich Izb Aptekarskich (Bundesvereinigung Deutscher
Apothekerverbände - ABDA) z siedzibą w Berlinie, którego Prezesem jest od grudnia 2012r.
Friedemann Schmidt. Zarówno Prezes Niemieckiej Izby Aptekarskiej jak i Prezes Zrzeszenia
Niemieckich Aptekarzy wchodzą w skáad Prezydium Zarządu Niemieckich Izb Aptekarskich.
W czerwcu b.r. w obszernym sprawozdaniu przedstawiáem gáówne zaáRĪenia
funkcjonowania systemu dopáat do dyĪurów peánionych przez niemieckie apteki. Sprawozdanie
to zostaáo teĪ w caáRĞci opublikowane na stronie internetowej Naczelnej Izby Aptekarskiej oraz
na stronie DolnoĞOąskiej Izby Aptekarskiej. ZachĊcam do przeczytania jeszcze raz tego
sprawozdania, poniewaĪ uáatwi to zrozumienie treĞci przetáumaczonej przeze mnie ustawy,
którą zaáączam w osobnym dokumencie TreĞü ustawy nie jest dáuga i pokazuje, Īe tak
waĪQą kwestiĊ dla aptekarzy w wielu krajach europejskich moĪna prawnie odpowiednio
uregulowaü z ogromną korzyĞcią równieĪ dla wielu milionów pacjentów. Mam nadziejĊ, Īe
przedstawiona treĞü uchwalonej ustawy bĊdzie równieĪ waĪnym argumentem dla naszego
samorządu aptekarskiego w negocjacjach z Ministerstwem Zdrowia oraz Narodowym
Funduszem Zdrowia dotyczących dopáat do dyĪurów peánionych przez polskie apteki
Dlatego w tym miejscu przypominam tylko najwaĪniejsze elementy zawarte w wyĪej
wymienionym sprawozdaniu, uzupeánione o najnowsze informacje uzyskane w trakcie Zjazdu
Niemieckich Aptekarzy w Düsseldorfie – równieĪ podczas licznych dyskusji z osobami
bezpoĞrednio odpowiedzialnymi za wdroĪenie i funkcjonowanie tego systemu
a) W celu dofinansowania dyĪurów aptek utworzony
zostaá specjalny Fundusz na poziomie ogólnokrajowym,
z którego kaĪda apteka peániąca dyĪur w porze nocnej w
godzinach od 20:00 do 6:00 bĊdzie otrzymywaü staáą
dopáatĊ za kaĪdy dyĪur niezaleĪnie od iloĞci pacjentów w
trakcie dyĪuru. Fundusz ten bĊdzie utworzony i zarządzany
przez Zrzeszenie Niemieckich Aptekarzy (Deutscher
Apothekerverband), które wchodzi w skáad Zarządu
Niemieckich Izb Aptekarskich (Bundesvereinigung
Deutscher Apothekerverbände – ABDA). Finansowanie
wyĪej wymienionego funduszu moĪliwe jest dziĊki zwiĊkszeniu opáaty staáej za kaĪde wydane
przez aptekĊ opakowanie leku na receptĊ o 0,16 Euro
b) Jednak dodatkowa opáata dla apteki w wysokoĞci 0,16 Euro za kaĪde wydane
opakowanie leku nie bĊdzie zostawaü w tej aptece, poniewaĪ w takim przypadku gáównymi
beneficjentami nowego systemu byáyby apteki w duĪych miastach, które wydają wiĊcej leków
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Strona 2 / 833
w ciągu roku i peánią mniej dyĪurów. Z tego powodu dodatkowa opáata w wysokoĞci 0,16
Euro bĊdzie przekazywana do centralnego Funduszu zarządzanaego przez Zrzeszenie
Niemieckich Aptekarzy, z którego bĊGą wypáacane ryczaátowe dopáaty za kaĪdy peániony
dyĪur nocny przez aptekĊ
c) Dokáadna kwota dopáat do dyĪurów nie jest jeszcze ostatecznie okreĞlona, poniewaĪ
EĊdzie ona stanowiáa iloraz caákowitych przychodów funduszu - pomniejszonych o koszty jego
obsáugi – i liczby wykonanych dyĪurów w danym okresie. Wyniki wstĊpnych obliczeĔ pokazują,
Īe Ğrednia kwota dopáaty bĊdzie wynosiü okoáo 250 Euro za kaĪdy dyĪur
d) Rozliczanie refundacji dyĪurów nocnych aptek bĊdzie siĊ odbywaáo w cyklu
kwartalnym. Apteki bĊGą przekazywaáy do centralnego Funduszu informacjĊ o iloĞci wydanych
w danym kwartale opakowaĔ leków na receptĊ oraz liczbie peánionych dyĪurów nocnych.
Otrzymywana z centralnego funduszu ryczaátowa dopáata bĊdzie pokrywaáa wiĊkszą czĊĞü
kosztów peánionego dyĪuru
e) Zgodnie z zaáRĪeniami ustawy wprowadzenie systemu refundacji dyĪurów aptek
spowoduje dodatkowe obciąĪenie dla kas chorych w ramach ustawowego ubezpieczenia
spoáecznego w wysokoĞci okoáo 100 milionów Euro rocznie, a dla prywatnych kas chorych
w wysokoĞci 12 milionów Euro rocznie. Kwoty te zostaáy wyliczone w oparciu o caákowitą
liczbĊ opakowaĔ leków na receptĊ wydanych w Niemczech w roku 2012 w aptekach
ogólnodostĊpnych - zgodnie z danymi podanymi przez IMS Health byáo to 704,981 milionów
opakowaĔ
JeĞli pomnoĪymy:
704 981 000 opakowaĔ x 0,16 Euro = 112 796 960,00 Euro
W dniu 18 wrzeĞnia 2013r., w trakcie Zjazdu Niemieckich Aptekarzy, podane zostaáy
liczne szczegóáy dotyczące wdroĪenia systemu Zarząd Funduszu ma juĪ swoją siedzibĊ w
której bieĪące czynnoĞci bĊdzie wykonywaü 10 pracowników. KoĔczą oni juĪ prace
umoĪliwiające kontakt z 17 okrĊgowymi izbami aptekarskimi (które bĊGą przekazywaü dane
dotyczące rozkáadu i liczby wykonanych dyĪurów przez poszczególne apteki) oraz centrami
obliczeniowymi obsáugującymi rozliczenia refundacyjne prawie 21 tysiĊcy aptek. WstĊpne
analizy pokazują, Īe kwartalnie system bĊdzie przetwarzaá okoáo 160 tysiĊcy zestawów
danych w wyniku czego bĊdzie dokonywanych okoáo 80 tysiĊcy przelewów pieniĊĪnych
W początkowym okresie
funkcjonowania
systemu
Zarząd Funduszu moĪe wziąü
kredyt w banku, aby moĪliwie
szybko
uzyskaü
Ğrodki
obrotowe na potrzeby wypáat
dla aptek. Jednak kredyt ten
EĊdzie musiaá zostaü spáacony
najpóĨniej do koĔca b.r.
Ponadto
w
dáXĪszej
perspektywie nie moĪe byü
Īadnych finansowych ani
personalnych
poáączeĔ
miĊdzy zarządem funduszu i
Zrzeszeniem
Niemieckich
Aptekarzy Z wpáywów do
funduszu mogą byü finansowane tylko dopáaty do dyĪurów i koszty zarządzania
Funduszem
34
Strona 3 / 8
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Zarządzanie Funduszem bĊdzie równieĪ wymagaáo speánienia rygorystycznych norm w
zakresie ochrony danych. Nie moĪe byüĪadnych przypadków „zmieszania” danych bĊGących
pod nadzorem Zarządu Niemieckich Izb Aptekarskich oraz Zarządu Funduszu. Fundusz bĊdzie
podlegaá tym samym restrykcjom prawnym i odpowiedzialnoĞci, co Federalne Ministerstwo
Zdrowia
W przypadku aptek korzystających do rozliczania refundacji z obsáugi centrów
obliczeniowych – wiĊkszoĞü prac związanych z przekazywaniem danych do Funduszu bĊGą
wykonywaáy centra obliczeniowe. Wówczas tylko czĊĞü danych dotyczących liczby wydanych
w ciągu kwartaáu opakowaĔ leków na receptĊ apteki bĊGą podawaü w formie Záasnych
deklaracji – bĊdzie to dotyczyáo np. leków wydanych za peáQą odpáatnoĞcią Jednak w
przypadku niewielkiej iloĞci aptek, które nie korzystają z obsáugi centrów obliczeniowych, bĊGą
one musiaáy wszystkie niezbĊdne dane przekazywaü w formie wáasnych deklaracji. Deklaracie te
EĊGą przekazywane na specjalnych formularzach, których format zostaá juĪ zatwierdzony.
Odpowiednie formularze zostaáy juĪ przesáane pocztą do aptek PoniĪej przedstawiony zostaá
przykáad takiego formularza.
Po upáywie roku od wejĞcia w Īycie nowego systemu dopáat do dyĪurów aptek zostanie
przeprowadzona dokáadna analiza funkcjonowania systemu i ewentualnie wprowadzone zostaną
niezbĊdne korekty tego systemu. Niewątpliwie zanim funkcjonowanie systemu dopáat do
duĪurów aptek stanie siĊ rutynową czynnoĞcią, naleĪy jeszcze wáRĪ\ü duĪo pracy, jednak
najwaĪniejszy krok w tym zakresie zostaá juĪ w Niemczech zrobiony
Mam nadziejĊ, Īe równieĪ w Polsce samorząd aptekarski rozpocznie merytoryczną debatĊ w
tym zakresie. ZachĊcam do szczegóáowego zapoznania siĊ z treĞcią przetáumaczonej Ustawy w
sprawie wsparcia dla zapewnienia dyĪurów peánionych przez apteki.
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Strona 4 / 8
35
paragraf b e z r e c e pt y
Listy cenowe uznane za naruszenie zakazu reklamy aptek
i ich działalności
Wyrokiem z dnia 29 maja 2013 r. sygn. akt VI SA/Wa 453/13 (wyrok
nieprawomocny) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że listy
cenowe stanowią naruszenie zakazu reklamy aptek i ich działalności ustanowionego
w art. 94a ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne. Stan faktyczny
sprawy przedstawiał się następująco: Spółka Jawna z siedzibą w B., prowadziła
zabronioną reklamę apteki ogólnodostępnej poprzez kolportaż ulotek reklamowych,
zawierających wyciąg z listy cenowej obowiązujący od 14 czerwca 2012 r.
Ulotki z ofertą cenową sieci aptek były dystrybuowane m.in. w przychodniach
całodobowych. Z jednej strony ulotki wymienione były adresy i godziny otwarcia
10 aptek, działających pod określoną wspólną nazwą, a na drugiej stronie znajdował
się wyciąg z listy cenowej.
W toku postępowania przed Wojewódzkim Inspektorem Farmaceutycznym
spółka stanęła na stanowisku, zgodnie z którym w jej ocenie kolportaż list cenowych
nie stanowi reklamy apteki i tym samym nie narusza zapisów art. 94a ust. 1 ustawy
Prawo farmaceutyczne. Poinformowała również, że ulotki zostały umieszczone
jedynie w aptece. Jednocześnie wskazała, iż przedmiotowe listy cenowe są
informacją handlową i stanowią wyraz dbałości o pacjenta, który nie musi się trudzić
przy porównywaniu cen leków oferowanych w innych aptekach. Spółka wyjaśniła
również, że apteki, w których znajdowały się ulotki są prowadzone przez podmioty,
które łączy obowiązująca umowa konsorcjum, w ramach której podejmowane są
przedsięwzięcia gospodarcze w tym druk oferty cenowej zawierającej listę aptek
prowadzonych przez te firmy pod wspólną marką. Z tego powodu ulotki znajdowały
się w lokalach aptek prowadzonych przez te podmioty. Ponadto wskazała, iż nie
kolportowała ulotek poza lokalami apteki w szczególności nie umieszczała ich
w przychodniach. Na potwierdzenie załączyła stosowne oświadczenie osoby
odpowiedzialnej za działania wizerunkowe aptek.
Po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego organ I instancji
zakończył postępowanie wydając decyzję umarzającą postępowanie oraz nałożył
na skarżącą karę pieniężną w wysokości 200 zł. Organ uzasadniając swoją decyzję
wskazał, że w toku postępowania ustalono, iż ulotka zawierająca listę cenową
obowiązującą od 14 czerwca 2012 r., w której wymieniona była przedmiotowa
apteka była kolportowana w lokalach dziesięciu aptek. Ponadto organ stwierdził,
36
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
iż spółka zaprzeczyła, jakoby zleciła dystrybuowanie ulotek w innych miejscach,
w szczególności w przychodniach, a organ po dacie wszczęcia postępowania nie
stwierdził obecności ulotek w przychodniach. Organ pierwszej instancji stwierdził,
iż ulotka zawierająca ofertę cenową apteki miała charakter reklamowy, gdyż
jej celem było zachęcenie potencjalnych klientów do dokonywania zakupów
w konkretnych aptekach należących do sieci. Ponadto organ pierwszej instancji
stwierdził, iż strona zaprzestała prowadzenia działalności reklamowej, o czym
poinformowała w swym piśmie, dlatego zasadne było umorzenie postępowania
gdyż stało się ono bezprzedmiotowe. Jednakże zgodnie z art. 129b ust. 1 ustawy
– Prawo farmaceutyczne, organ był obowiązany nałożyć na stronę karę pieniężną
w sytuacji stwierdzenia prowadzenia przez stronę reklamy apteki i tym samym
naruszenia dyspozycji art. 94a ust. 1 ww. ustawy.
Główny Inspektor Farmaceutyczny po rozpatrzeniu odwołania utrzymał w mocy
zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie
w sprawie wskazał na brzmienie art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne,
zgodnie z którym zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich
działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy
apteki lub punktu aptecznego. Organ wyjaśnił, że przepis ten nie zawiera, podobnej
do zawartej w art. 52 ust. 1 ww. ustawy, definicji reklamy produktu leczniczego.
Zawiera tylko zamknięty katalog czynności, które reklamy nie stanowią
poprzez wskazanie, że nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach
pracy apteki lub punktu aptecznego. Organ uzasadniając swoje stanowisko
w sprawie niniejszej wskazał na orzecznictwo sądowe, które zawiera próby
doprecyzowania tego pojęcia. W oparciu o powyższe organ stwierdził, że lista
cenowa apteki spełnia kryteria definicji reklamy aptek, gdyż ma na celu
zachęcenie do zakupu konkretnych towarów (wymienionych w cenniku) po
określonych cenach i w konkretnych aptekach (wymienionych na ulotce).
GIF przychylił się do stanowiska zawartego w wyroku Sądu Najwyższego z dnia
2 października 2007 r. (sygn. akt II CSK 289/07), który stanął na stanowisku,
że „reklama oznacza każde przedstawienie (wypowiedź) w jakiejkolwiek
formie w ramach działalności handlowej, gospodarczej, rzemieślniczej
lub wykonywania wolnych zawodów, dokonane w celu wspierania zbytu
towarów lub usług. Powszechnie przyjmuje się, że reklamą są wszelkie formy
przekazu, w tym takie, które nie zawierając w sobie elementów ocennych ani
zachęcających do zakupu, mogą jednak zostać przyjęte przez ich odbiorców
jako zachęta do kupna”. Organ odwoławczy podkreślił równocześnie,
że nie kwestionuje dopuszczalności informowania pacjenta o obowiązujących
cenach, ale musi to być realizowane w formie neutralnego przekazu. Zdaniem
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
37
organu, lista cenowa umieszczona na ulotce na której znajduje się jednocześnie
nazwa i logo apteki – zielona koniczyna z podaniem listy aptek działających
pod tą nazwą nie jest już neutralną informacją, ale zachętą do dokonania
zakupów w tych konkretnych aptekach. Organ uznał za wątpliwe twierdzenie
skarżącej, iż druk listy cenowej był wyrazem dbałości o pacjenta oraz stanowi
element opieki roztaczanej nad pacjentem.
Od powyższej decyzji skarżący złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Warszawie, w której wniósł o uchylenie decyzji organu I i II
instancji, zarzucając naruszenie przepisów art. 94 a ust. 1 zdanie 1 ustawy Prawo
farmaceutyczne poprzez uznanie, że wydana i przekazana pacjentom przez skarżącą
oferta cenowa stanowi zabronioną reklamę apteki. Na poparcie swojego stanowiska
podtrzymał swoją dotychczasową opinię prezentowaną w toku postępowania
administracyjnego oraz wskazał na orzecznictwo sądów administracyjnych
popierając je.
Sąd administracyjny uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem
zaskarżone decyzje nie naruszają prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na treść
rozstrzygnięcia.
Ze względu na brak w obowiązujących przepisach definicji reklamy, Sąd
uznał za konieczne sięgnięcie po definicję reklamy, znajdującej się w publikacjach
słownikowych, zgodnie z którą „reklamą jest działanie mające na celu zachęcenie
potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania
z określonych usług” („Wielki Słownik Wyrazów Obcych” pod redakcją M. Bańki,
wyd. PWN, Warszawa 2003 r.). Formy reklamy mogą być różnorakie, są to
ulotki, spoty w telewizji, bilbordy, których zamiarem jest wywołanie określonej
reakcji potencjalnych klientów.
W świetle powyższego za reklamę działalności apteki należy uznać
każde działanie, skierowane do publicznej wiadomości, którego celem jest
zainteresowanie klientów do zakupów leków w danej aptece.
Powyższa definicja reklamy działalności apteki została przyjęta w szeregu
orzeczeniach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (wyroki
w sprawach VII SA/Wa 1985/07, VII SA/Wa 2215/07, VII SA/Wa 1739/07,
VII SA/Wa 1914/07).
Według oceny Sądu, reklama nie musi zawierać w sobie wyraźnych
elementów ocennych ani zachęcających do zakupu. Wystarczy, że wywoła
u odbiorców zainteresowanie produktem i chęć jego nabycia.
W niniejszej sprawie ulotki zawierające wyciąg z listy cenowej apteki
ogólnodostępnej były dostępne nie tylko w aptekach należących do sieci aptek, ale
także w przychodniach. Pacjenci szukający pomocy lekarskiej oraz nabywający
38
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
leki, po zapoznaniu się z ulotką informującą o cenach leków i miejscu ich
sprzedaży, mogli dokonać porównania z cenami tych samych leków sprzedawanymi
w innych aptekach i zdecydować się na ich zakup w aptece skarżącej, jeżeli ceny te
okazały się korzystniejsze niż te oferowane w innych aptekach. Tak więc organy
orzekające w niniejszej sprawie słusznie uznały, że zakwestionowana ulotka
z podanymi cenami leków i adresami aptek, w których można nabyć te leki po
wskazanych cenach stanowi formę przekazu mogącą być potraktowaną przez
odbiorców jako zachęta do kupna.
Wobec zatem naruszenia przez Spółkę zakazu ustanowionego w przepisie
art. 94a zasadne było nałożenie na nią kary pieniężnej na podstawie art. 129
b ust. 1 Prawa farmaceutycznego.
Wobec tego, że zarzuty skargi okazały się niezasadne Sąd orzekł o jej oddaleniu
(sygn. akt VI SA/Wa 453/13).
Sylwester Majewski – radca prawny
*
*
*
Ostatnie zmiany w Kodeksie pracy.
1.Ustawą z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy
o związkach zawodowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 896), która weszła w życie
z dniem 23 sierpnia 2013 r. wprowadzono zmiany w przepisach dotyczących
czasu pracy. Z najważniejszych zmian wprowadzono następujące:
1.1.Wprowadzono możliwość przedłużenia okresy rozliczeniowego do 12 miesięcy
(co do zasady okres rozliczeniowy nie przekracza 4 miesięcy). Taka możliwość
dotyczy każdego systemu czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami
obiektywnymi, technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy. Warunkiem
takiego przedłużenia jest również konieczność zachowania ogólnych zasad
dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników (art. 129 § 2 KP).
1.2.Dopuszczono możliwość sporządzenia rozkładu czasu pracy danego pracownika
zarówno w formie pisemnej jak i elektronicznej, na okres krótszy niż okres
rozliczeniowy. Rozkład ten nie może być jednak sporządzony na okres krótszy
niż jeden miesiąc. Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy
co najmniej na tydzień przed jego rozpoczęciem (art. 129 § 3KP).
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
39
1.3.Obowiązek pracodawcy sporządzania rozkładu czasu pracy wyłączono, jeśli:
–– ­rozkład czasu pracy pracownika wynika z prawa pracy, obwieszczenia (jeżeli
pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym lub nie jest obowiązany do
ustalenia regulaminu pracy) albo z umowy o pracę,
–– ­w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania
powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm;
w takim przypadku rozkład czasu pracy ustala pracownik;
–– ­na pisemny wniosek pracownika stosuje do niego rozkłady czasu pracy,
o których mowa w art. 1401 (różne godziny rozpoczynania pracy w dniach
pracy);
–– ­na pisemny wniosek pracownika ustali mu indywidualny rozkład czasu pracy
(art. 129 § 4KP).
1.4.Wprowadzono możliwość rozpoczęcia dnia pracy w różnych godzinach
(tzw. ruchomy czas pracy). Przy czym rozkład czasu pracy może polegać albo
na ustaleniu rozkładu czasu pracy przewidującego różne godziny rozpoczęcia
pracy w dniach pracy przez pracowników albo przedział czasu pracy, w którym
pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy w dniu pracy.
Wykonywanie pracy zgodnie z tym rozkładami czasu pracy nie może naruszać
prawa do pracownika do odpoczynku.
Ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach
nadliczbowych (art. 1401 KP).
1.5.Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy
ustala się w układzie zbiorowym lub regulaminie pracy albo w obwieszczeniu,
jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest
obowiązany do ustalenia regulaminu pracy (mniej niż 20 pracowników).
Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa lub
działająca nie wyraża zgody na ustalenie lub zmianę systemów i rozkładów
pracy oraz okresów rozliczeniowych, może stosować okres rozliczeniowy
w systemie równoważnego czasu pracy, po uprzednim zawiadomieniu
właściwego okręgowego inspektora pracy.
Przedłużenie okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy oraz ustalenie ruchomego
czasu pracy ustala się:
–– ­w układzie zbiorowym pracy lub porozumieniu z zakładowymi organizacjami
związkowymi; jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie porozumienia ze wszystkimi organizacjami związkowymi, pracodawca uzgadnia treść porozumienia
z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi, albo
40
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
–– ­w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy – jeżeli nie działają związki
zawodowe.
Kopię porozumienia pracodawca przekazuję właściwemu okręgowemu
inspektorowi pracy w terminie pięciu dni roboczych od jego zawarcia.
Ruchomy czas pracy może być stosowany również na pisemny wniosek
pracownika niezależnie od tego, czy u danego pracodawcy w ogóle przyjęto
ruchomy czas pracy, czy też pracownik jest zainteresowany innym rozkładem
czasu pracy niż wynikający z przyjętego u danego pracodawcy. Jednakże
wymaga to uzyskania zgody pracodawcy (art. 150 KP).
1.6.Jeżeli w danym miesiącu, ze względu na rozkład czasu pracy w przyjętym
okresie rozliczeniowym, pracownik nie będzie miał obowiązku wykonywania
pracy, przysługiwać mu będzie wynagrodzenie w wysokości nie niższej
niż minimalne wynagrodzenie. W przypadku pracownika zatrudnionego
w niepełnym wymiarze czasu pracy wysokość tego wynagrodzenia jest ustalana
proporcjonalnie do tego wymiaru czasu pracy.
1.7.Wyłączono z pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia
od pracy udzielonego pracownikowi na jego pisemny wniosek, w celu
załatwienia spraw osobistych. Takie odpracowanie nie może jednakże naruszać
prawa pracownika do odpoczynku dobowego (11 godzin) i tygodniowego
(35 godzin) – art. 151 § 21 KP.
1.8.Okresy rozliczeniowe czasu pracy trwające w dniu wejścia w życie omawianej
ustawy kończą się z upływem czasu, na jaki zostały wprowadzone.
1.9.Powyższa ustawa weszła w życie z dniem 23 sierpnia 2013 r.
2.Ustawą z dnia 26 lica 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz. U. z 2013 r.
poz. 1028) wprowadzono zmiany dotyczące urlopu wypoczynkowego oraz
wychowawczego.
2.1.Zrezygnowano z przepisu stanowiącego podstawę do proporcjonalnego
obniżania wymiaru urlopu wypoczynkowego w przypadku, gdy w danym
roku kalendarzowym po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu
wypoczynkowego korzysta on z urlopu wychowawczego, a następnie w tym
samym roku powraca do pracy (art. 1552 § 2 KP).
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
41
2.2.Podwyższono – z 3 do 4 miesięcy – wymiar urlopu wychowawczego, który
może być jednocześnie wykorzystywany przez oboje rodziców lub opiekunów
dziecka (art. 186 § 6 KP).
2.3.Umożliwiono wykorzystywanie urlopu wychowawczego w pięciu częściach,
a nie jak dotychczas w czterech częściach. (art. 186 § 8 KP).
2.4.Przyjęto zasadę, zgodnie z którą bieg przedawnienia roszczenia o urlop
wypoczynkowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas
korzystania z urlopu wychowawczego (art. 2931 KP).
2.5.Nowe przepisy weszły w życie z dniem 1 października 2013 r.
Sylwester Majewski – radca prawny
*
*
*
Nowelizacja ustawy
– Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o izbach aptekarskich.
Ustawą z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne
oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 1245) dokonano nowelizacji
szeregu ustaw, w tym ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o izbach
aptekarskich. Celem nowelizacji jest transpozycja do polskiego porządku
prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/84/UE
z dnia 15 grudnia 2010 r. zmieniającej – w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem
farmakoterapii – dyrektywę 2001/83/WE w sprawie wspólnotowego kodeksu
odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz. Urz. UE L 348
31.12.2010, str. 74). Ustawa dokonuje również wdrożenia dyrektywy 2001/83/WE
z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do
produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz. Urz. UE L 311 z 28 listopada
2001, str. 67; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 13, t. 27, str. 69),
w zakresie art. 78.
Głównym założeniem tej nowelizacji jest zwiększenie nadzoru nad
bezpieczeństwem stosowania produktów leczniczych i związany z tym problem
monitorowania działań niepożądanych produktów leczniczych. nadrzędny cel
wprowadzenia niniejszej ustawy, mający bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo
zdrowotne, należy wskazać zwiększenie średniej wykrywalności przypadków
działań niepożądanych produktów leczniczych w społeczeństwie.
42
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Najistotniejsze zmiany w ustawie – Prawo farmaceutyczne:
1. Zmieniono definicję działania niepożądanego produktu leczniczego – każde
niekorzystne i niezamierzone działanie produktu leczniczego. Definicja
ta obejmuje swoim zakresem nie tylko działanie, które należy utożsamiać
z niekorzystnym i niezamierzonym skutkiem stosowania tego produktu
w sposób dozwolony, ale także ze skutkiem niewłaściwego stosowania,
stosowania poza warunkami określonymi w pozwoleniu na dopuszczenie
do obrotu, w tym stosowania niezgodnego z przeznaczeniem, wynikającym
z przedawkowania produktu leczniczego albo błędu medycznego w stosowaniu
produktu leczniczego.
2. Wprowadzono definicję osoby wykonującej zawód medyczny, zgodnie z którą
rozumie się przez to lekarza, lekarza dentystę, felczera (starszego felczera),
pielęgniarkę, położną, diagnostę laboratoryjnego, ratownika medycznego,
farmaceutę lub technika farmaceutycznego, o którym mowa w art. 91 ust.
1, a w odniesieniu do obowiązków wynikających z art. 24 – także lekarza
weterynarii (art. 2a ust. 2 ustawy).
3. Wprowadzono możliwość czasowego zwolnienia przez Prezesa Urzędu
Rejestracji Produktów Leczniczych Wyrobów Medycznych z obowiązku
umieszczania na opakowaniach i w ulotce dołączanej do opakowania niektórych
danych szczegółowych lub z obowiązku sporządzania opakowania lub ulotki
w języku polskim, jeżeli jest to uzasadnione ochroną zdrowia publicznego, gdy
występują poważne trudności w zakresie dostępności produktu leczniczego
posiadającego kategorię dostępności Rpz i Lz (art. 4c).
4. Przewidziano uprawnienie (analogicznie do obowiązku, którym objęci byli
dotychczas lekarze, lekarze dentyści oraz farmaceuci w zakresie informowania
o przekazywanych im informacjach o działaniach niepożądanych produktów
leczniczych) obejmujące ratowników medycznych, pielęgniarki, położne,
felczerów, diagnostów laboratoryjnych, a także tych spośród techników
farmaceutycznych, którzy uzyskali uprawnienie do wykonywania czynności
fachowych w aptece. Odpowiednie uprawienia techników odzwierciedlono
w art. 91 ustawy, zaś zakres, zasady i procedury dokonywania tych zgłoszeń
określono w dodanych w ustawie art. 36e i art. 36f.
5. Nałożono na określone w ustawie podmioty obowiązek zamieszczania
informacji o produktach leczniczych w europejskiej bazie danych obejmującej
produkty lecznicze – EudraVigilance (zdefiniowanej w art. 2 pkt 40b ustawy),
która ma docelowo służyć wymianie (dostarczaniu, ale i powszechnemu
dostępowi) informacji na temat produktów leczniczych i możliwych
niekorzystnych następstw ich stosowania.
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
43
6. Skonkretyzowano w zakresie terminu obowiązek dokonywania zgłoszeń
działań niepożądanych produktów leczniczych. Będzie on objęty, co do
zasady terminem 90-dniowym liczonym od dnia powzięcia informacji o tych
działaniach, natomiast przypadki ciężkich niepożądanych działań będą musiały
być zgłaszane niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 15 dni od dnia
powzięcia informacji o ich wystąpieniu.
7. 7Nałożono na przedsiębiorców prowadzących hurtownie farmaceutyczne
dostarczających produkty lecznicze do krajów trzecich obowiązek zapewnienia,
aby produkty te były dostarczane wyłącznie do podmiotów uprawnionych do
obrotu hurtowego lub bezpośredniego zaopatrywania ludności w produkty
lecznicze, zgodnie z przepisami obowiązującymi w tych krajach trzecich (art.
78 ust. 1 pkt 3).
8. Skonkretyzowano możliwość cofnięcia zezwolenia na prowadzenie
hurtowni farmaceutycznej z powodu naruszenia przepisu art. 36
z nakładającego obowiązek nieprzerwanego zaspokajania zapotrzebowania
podmiotów uprawnionych do obrotu detalicznego produktami leczniczymi
i przedsiębiorców zajmujących się obrotem hurtowym produktami leczniczymi
w ilości odpowiadającej potrzebom pacjentów, w odniesieniu do produktów
objętych refundacją (art. 81 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 36z).
9. W ustawie z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz. U. z 2008 r.
Nr 136, poz. 856, z późn. zm.) dodano art. 5b który skonkretyzował
obowiązek farmaceuty zgłaszania Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów
Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub podmiotowi
odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu działania
niepożądanego produktu leczniczego, w trybie przewidzianym w ustawie
Prawo farmaceutyczne.
10. Wprowadzono do ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta
i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r. poz. 159 i 742) rozdział dotyczący
prawa pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego
do zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych osobom
wykonującym zawód medyczny lub bezpośrednio Prezesowi Urzędu.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 25 listopada 2013 r.
Sylwester Majewski – radca prawny
44
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Konkurs „Lider Nauk Farmaceutycznych”
Konkurs organizuje Wydawnictwo Kwadryga Sp. z o.o., wydawca
miesięcznika Gazeta Farmaceutyczna
z firmą Gedeon Richter – wyłącznym
partnerem tego konkursu, której edukacyjny grant finansowy umożliwia realizację przedsięwzięcia. Firma Gedeon
Richter inwestuje nie tylko w przyszłość wybitnych absolwentów, ale całej nauki polskiej. Stawia na potencjał
i innowacyjność najzdolniejszych adeptów nauk farmaceutycznych.
Adresatem Konkursu są osoby
rozpoczynające karierę naukową. Idea
Konkursu wpisuje się w założenia
Polityki Naukowej Państwa „Budujemy na Wiedzy”, zgodnie z treścią Ustawy
z dnia 30 kwietnia 2010 r. (Dz. U. 2010 Nr 96 poz. 615).
Konkurs odbędzie się pod patronatem honorowym Konferencji Dziekanów
Wydziałów Farmaceutycznych, Prezesa Fundacji Nauki Polskiej i Polskiego
Towarzystwa Farmaceutycznego.
Prace do konkursu nominują doktorskie Rady Wydziałów Farmaceutycznych
poszczególnych Uniwersytetów. Oceni je Komisja Konkursowa, w skład
której wchodzi 6 osób: prezes Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego,
przewodniczący Konferencji Dziekanów Wydziałów Farmaceutycznych,
3 profesorów – dydaktyków, Krajowy Konsultant ds. farmakologii klinicznej oraz
Dyrektor Rozwoju Produktów – dr Andrzej Ernst.
Laureaci Konkursu odbędą staż w laboratoriach ośrodka badawczo-rozwojowego „Gedeon Richter Polska” z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim.
Staż będzie trwał 1-3 miesiące, przy czym ostateczna decyzja o długości zostanie
podjęta przez indywidualnych laureatów. Staż odbędzie się do końca bieżącego
roku, po oficjalnym rozstrzygnięciu konkursu podczas Dnia Polskiej Farmacji (maj-grudzień).
Staż będą mogli odbyć laureaci – magistrzy farmacji, którzy uzyskali stopień
naukowy doktora nauk farmaceutycznych (w przypadku I edycji konkursu: w latach
2010-2013) i których prace charakteryzują się walorem aplikacyjnym, a więc są
prowadzone w kierunku ich praktycznego wykorzystania w procesie powstawania
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
45
nowych leków. Ważny jest również nowatorski charakter problemu badawczego
oraz wysoki poziom naukowy badań z wykorzystaniem najnowszych technologii.
Wydziały Farmaceutyczne Uniwersytetów Medycznych, na których
doktoryzowali się laureaci pierwszego, drugiego i trzeciego miejsca w Konkursie
zostaną odznaczone medalami Scientia Nobilitat: złotym, srebrnym i brązowym.
Oficjalne rozstrzygnięcie konkursu będzie miało miejsce podczas Dnia Polskiej
Farmacji w roku 2014.
Jedną z idei Konkursu „Lider Nauk Farmaceutycznych” jest zachęcenie
młodych naukowców do podjęcia zaawansowanych badań, jak również prezentacja
firmy „Gedeon Richter” jako zaangażowanej w rozwój nauki, kształcenie młodych
kadr oraz budowanie pozytywnego wizerunku badaczy i dydaktyków, których pasją
są nauki farmaceutyczne.
Ideę Konkursu omówiono w czasie uroczystej inauguracji XXII Zjazdu
Naukowego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, który odbywał się w dniach
18-21 września br. w Białymstoku. Założenia i cele Konkursu przedstawili: Ewa
Dux-Prabucka – redaktor naczelna „Gazety Farmaceutycznej” i Paweł Rakowski
– dyrektor ds. medycznych w firmie „Gedeon Richter”.
Książka prof. Zbigniewa Beli
– dyrektora Muzeum Farmacji CM UJ w Krakowie
Nakładem wydawnictwa „Medycyna Praktyczna” ukazała się ostatnio książka
Zbigniewa Beli pt. „O starożytnych antidotach, złotych pigułkach i innych
sprawach związanych z historią farmacji”. Jak pisze we „Wstępie” autor, książka
ta to „…propozycja innego sposobu poznawania historii aptekarstwa: nie za
pomocą chronologicznego wykładu (starożytność, średniowiecze itd.), lecz
poprzez prezentację związanych z tą historią przedmiotów – takich na przykład
jak oryginalna porcja teriaku, szklane naczyńka w kształcie monstrancji na olejki
lecznicze, dzban apteczny na olej z dżdżownic, majolikowe naczynie z napisem
Alkermes, miedziany alembik z XVI wieku, kapsuła do pozłacania pigułek,
oryginalne opakowanie na salwarsan, plakieta portretowa przedstawiająca profil
Samuela Hahnemanna, grecko-łacińskie wydanie Hipokratesa, portret prof.
Łobaczewskiego pędzla Jacka Malczewskiego itp.” O książce tej prof. A. Śródka,
kierownik Katedry Historii Medycyny Collegium Medicum UJ, napisał (na 4. stronie
okładki książki), że „…to zwykłe, wydawałoby się, omówienie blisko czterdziestu
46
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
eksponatów krakowskiego Muzeum Farmacji […] dzięki szerokiej wiedzy Autora
i umiejętności jej przekazania, staje się de facto fascynującą podróżą po dziejach
europejskiej farmacji i europejskiego aptekarstwa”. Walory poznawcze i estetyczne
tej książki podkreśla atrakcyjna szata graficzna, w tym liczne, barwne ilustracje.
Książkę Z. Beli można kupić za pośrednictwem strony internetowej
wydawnictwa Medycyna Praktyczna (www.mp.pl, zakładka „księgarnia”). Cena
detaliczna: 120 zł, cena powyżej 20 egzemplarzy – 100 zł.
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
47
K ronika sportowa
W Kietlicach po raz drugi
Nareszcie piątek po południu, kończę zmianę i w drogę, za kilka godzin będę
na miejscu. Nie mogę się doczekać spotkania z dobrymi znajomymi z zeszłorocznej
edycji regat, tej rywalizacji (oczywiście tylko na wodzie), śpiewania przy ognisku
i – w ogóle. Po drodze, jeszcze w Warszawie, przydarza mi się kolizja, prawie nic
mi nie jest, ale muszę „dowlec” się do domu na szybki pit stop i zmienić dwukołowy
środek transportu na czterokołowy. Spisywanie protokołu ze sprawcą trochę trwało
i zamiast być późnym popołudniem na miejscu pewnie będę późnym wieczorem,
a chciałem jeszcze „opływać” łódkę. Po drodze piękne mazurskie krajobrazy
wyciszają „skołataną duszę”, chociaż dziurawe jak szwajcarski ser tamtejsze drogi
nie pozwalają do końca się wyciszyć. Może to i dobrze, i bezpieczniej? Ostatnia
prosta, brama i jestem na miejscu. Rejestracja, koszulka i bandana tegorocznej
edycji, pierwsi znajomi... Szukam „naszych” – są, wracają z kei, właśnie skończyli
próbne pływanie. W tym roku mamy dwie załogi ze wsparciem samej Pani prezes,
więc apetyty na sukces są duże, zwłaszcza po zeszłorocznym udanym starcie.
Grillowa kolacja rozpoczyna długi, naprawdę bardzo, bardzo, ale to bardzo długi
wieczór z ogniskiem, gitarami, śpiewaniem, ale jutro zawody, więc trzeba się
położyć – a zresztą co mi tam, odeśpię po powrocie, spotykamy się raz na rok...
Rano odprawa, trasa taka sama, więc wiemy co i jak, tylko jest jeden problem,
bardzo słabo wieje, właściwie nie wieje, ale może się rozdmucha później. Na
miejsce startu wszyscy lecą na katarynach, bo inaczej się nie da, ustalamy taktykę,
sprawdzamy różne warianty startu. W końcu idą poszczególne flagi sygnałowe na
maszt, pilnujemy czasu, rywali i startujemy. Nie jest łatwo, bo na słabym wietrze
niektóre jachty tracą sterowność inne „wjeżdżają” nieprzepisowo, ciasno, no po
prostu ogólna „kaszana” – i tak za każdym razem. Ech, nie tak to miało wyglądać.
Nikt nie składa protestów, bo to regaty koleżeńskie, ale co sobie każdy pomyślał,
to jego.
Dajemy z siebie wszystko, patrzymy jak idzie drugiej naszej załodze i cały
czas mamy nadzieję, że w końcu „powieje”. No i powiało, ale dopiero po południu,
podczas wyścigu długodystansowego dookoła wyspy. Z tego, że powiało, to się
tak za bardzo nie cieszymy, bo do tego lunęło i to bardzo. W kokpicie zostaję tylko
z Wojtkiem reszta załogi „balastuje” w kabinie, w końcu po co mamy wszyscy
moknąć. Szybsza jazda częściowo rekompensuje ten zimny kilkugodzinny prysznic
i po dopłynięciu do kei nie możemy z Wojtkiem opanować telepiących nami
dreszczy – ciekawe dlaczego? Przebieramy się w suche ciuchy i grillowa kolacja
48
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
stawia nas na nogi. Potem przychodzi czas podsumowania naszych zmagań,
wręczenie nagród i dyplomów. Powiedzmy sobie szczerze, w tym roku nie poszło
nam tak, jak to sobie wymarzyliśmy, daliśmy z siebie wszystko, ale inni byli szybsi.
Dlaczego? Nie ma sensu się nad tym za bardzo zastanawiać, bo sporo tu zależy od
szczęścia. Tego właśnie nam życzę za rok, bo na pewno, po tak udanej tegorocznej
imprezie, spotkamy się wszyscy w Kietlicach – może w szerszym składzie i znowu
staniemy na starcie, by jak najlepiej reprezentować swoje Izby, a po dobiciu do
brzegu świetnie się razem bawić.
W tym roku bardzo podobała mi się „część artystyczna” drugiego wieczoru,
zresztą nie tylko mnie. „Soczysty” dźwięk dwóch gitar elekro-akustycznych
z towarzyszeniem saksofonu i to wszystko z „lekkim” skrętem w stronę bluesa
– coś pięknego, no po prostu – odeśpię po powrocie...
P.S. Tak naprawdę fajnie przywiało „czwórką” dopiero w niedzielę i kto miał
czas i chęć mógł odstawić część jachtów do Wilkas. Oczywiście skorzystałem
z okazji i razem z Tomkiem i zaprzyjaźnioną załogą z Olsztyna pofrunęliśmy przez
mazurskie jeziora, żegnając tegoroczny sezon żeglarski. Hmmm, nie wiem czy
to się do takiego artykułu nadaje, ale mielonka z suchym chlebem, którą wtedy
zjedliśmy razem była „nieziemska” – nigdy mi tak nie smakowała.
Pozdrawiam Wszystkich i do zobaczenia za rok.
Maciek Drogowski
*
*
*
Sprawozdanie z II Żeglarskich Mistrzostw Polski Aptekarzy
Kietlice 30.08 – 2.09.2013
W dniach 30.08 – 2.09.2013 r. odbyły się II Regaty Farmaceutów. Wzięło
w nich udział 16 załóg, które reprezentowały 9 Okręgowych Izb Aptekarskich.
Najwięcej drużyn (5) wystawiła – jak przystało na gospodarza – Okręgowa Izba
Aptekarska w Olsztynie. Po dwie załogi wystawiły Okręgowe Izby Aptekarskie
w Katowicach, Warszawie i Białymstoku oraz po jednej załodze Okręgowe Izby
Aptekarskie z Krakowa, Dolnego Śląska, Łodzi, Gdańska i Izba Pomorsko-Kujawska.
Regaty odbywały się w dwóch klasyfikacjach: całość regat i główna nagroda
– puchar Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej oraz specjalna klasyfikacja w tzw.
biegu długim wokół wyspy Upałty na jeziorze Mamry o puchar Prezesa Olsztyńskiej
Rady Aptekarskiej.
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
49
Całość Regat składała się z czterech krótkich wyścigów po tzw. śledziu, zgodnie
z bojkami rozstawionymi przez komisję regatową.
Regaty rozpoczęły się o godz. 900 odprawą sterników, gdzie sędzia regat – Pani
Ewa Wesołowska, przekazała niezbędne informacje organizacyjne i meteorologiczne.
Ze względu na słaby wiatr regaty wystartowały o godz. 1100. Wprawdzie rozegrano
tylko trzy wyścigi, ale i tak emocji nie brakowało. O godz. 1400 załogi spłynęły
do portu w Kietlicach na obiad. Po szybkim posiłku, ok. godz. 1600 regaty kontynuowano. Rozegrano jeszcze jeden krótki bieg i załogi wystartowały do biegu
długiego. Wszystkie jachty ruszyły prawie jednocześnie przy lekkim wietrze. Ale
problemy zaczęły się na pierwszej bojce, kiedy to wiatr systematycznie słabł. Część
załóg pokonała boję i wyruszyła dalej, druga część natomiast, z powodu braku
sterowności, miała problem z pokonaniem pierwszej przeszkody.
Pogoda zmieniała się radykalnie – brak wiatru uniemożliwiał pokonanie
przesmyku między wyspą a lądem. Ale to była cisza przed burzą. Pierwsze krople
poinformowały nas, że czekają nas ciężkie chwile. I tak też się stało. Wiatr był coraz
silniejszy, deszcz coraz większy, a załogi musiały zmagać się z zawodami. Emocje
były coraz większe, przetasowania w klasyfikacji również. Na szczęście pogoda
wróciła do normy, a załogi dopłynęły do portu. Regaty zakończyły się wręczeniem
pucharów dla zwycięzców i wspólną zabawą razem z zespołem „Biały Patyk”.
Załogi ukończyły wyścigi w następującej kolejności:
Całość regat:
1. Jacht „Macieja”, sternik – Joanna Nazarko-Sadowska – OIA Białystok
(J. Nazarko-Sadowska, M. Sadowski, M. Dziemian, K. Monieta),
2. Jacht „Laguna”, sternik – Wiktor Napióra – OIA Łódź
(W. Napióra, E. Rutkowska, K. Sobczak, A. Mateusiak),
3. Jacht „Dorotka”, sternik – Ewa Ochota – OIA Katowice
(E. Ochota, E. Orzeł, R. Breguła, T. Kloc, P. Kusiak),
4. Jacht „Błękitna”, sternik – Jacek Szwed – DIA Wrocław
(J. Szwed, M. Repelewicz, M. Polak, A. Polak)
5. Jacht „Idol”, sternik – Katarzyna Martyniuk – OIA Olsztyn
(K. Martyniuk, W. Łazowski, M. Stankiewicz, J. Łukaszewicz, K. Rółkowski),
6. Jacht „Wind II – Król”, sternik – Janusz Łazarczuk – OIA Olsztyn
(J. Łazarczuk, I. Grzechnik, M. Dudka, W. Naruszewicz),
7. Jacht „Kołomyjka”, sternik – Aleksander Kołodziejczak – OIA Warszawa
(A. Kołodziejczak, T. Uchimiak, R. Majewski, M. Papaj),
8. Jacht „Palinka”, sternik – Wojciech Kazior – OIA Olsztyn
(W. Kazior, J. Kotynia, M. Zyśk, A. Kwiatkowski),
50
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
9. Jacht „Grenlandia”, sternik – Małgorzata Lelito – OIA Kraków
(M. Lelito, M. Lech, C. Duliasz, T. Wójcicki, W. Sancewicz),
10. Jacht „Grom”, sternik – Joanna Naruszewicz – OIA Olsztyn
(J. Naruszewicz, M. Gozdan, P. Martyniuk, R. Grzechnik ),
11. Jacht „Mekenos”, sternik – Dariusz Pedowski – OIA Olsztyn
(D. Pedowski, M. Niedźwiecki, C. Kwaśny, Z. Brzyski),
12. Jacht „OJA”, sternik – Maciej Drogowski – OIA Warszawa
(M. Drogowski, A. Leśkiewicz-Szkopańska, W. Szkopański, A. Fornal, M.
Byliniak),
13. Jacht „Toro”, sternik – Wojciech Rykaczewski – PKIA Bydgoszcz
(W. Rykaczewski, W. Makarewicz, M. Wysocka, L. Borys, P. Chwiałkowski,
R. Kamiński)
14. Jacht „Utopia”, sternik – Paweł Chrzan – OIA Gdańsk
(P. Chrzan, A. Kołomyjska, A. Gołębiewska, M. Pietrzykowski, P. Migas),
15. Jacht „Ventor”, sternik – Piotr Szoka – OIA Białystok
(P. Szoka, B. Kocięcka, A. Teterycz, A. Wirkowska, J. Teterycz, R. Harasim),
16. Jacht „La Madame” – niesklasyfikowany.
Bieg długi wokół wyspy Upałty
(puchar Prezesa Olsztyńskiej Rady Aptekarskiej):
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Jacht „Macieja”, sternik – Joanna Nazarko-Sadowska (OIA Białystok),
Jacht „Dorotka”, sternik – Ewa Ochota (OIA Katowic),
Jacht „Błekitna”, sternik – Jacek Szwed (DIA Wrocław),
Jacht „Grom”, sternik – Joanna Naruszewicz (OIA Olsztyn),
Jacht „Mekenos”, sternik – Dariusz Pedowski (OIA Olsztyn),
Jacht „Grenlandia”, sternik – Małgorzata Lelito (OIA Kraków),
Jacht „Utopia”, sternik – Paweł Chrzan (OIA Gdańsk),
Jacht „Idol”, sternik – Katarzyna Martyniuk ( OIA Olsztyn ),
Jacht „Wind II – Król”, – sternik Janusz Łazarczuk (OIA Olsztyn),
Jacht „Toro”, sternik – Wojciech Rykaczewski ( PKIA Bydgoszcz),
Jacht „Oja”, sternik – M. Drogowski (OIA Warszawa),
Jacht „Laguna”, sternik – Wiktor Napióra (OIA Łodź),
Jacht „Palinka”, sternik – Wojciech Kazior (OIA Olsztyn),
Jacht „Kołomyjka”, sternik – Aleksander Kołodziejczak (OIA Warszawa),
Jacht „Ventor”, sternik – Piotr Szoka (OIA Białystok),
Jacht „La Madame” – niesklasyfikowany.
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
51
Niestety załoga jachtu „La Madame”, mimo znakomitych wyników
(II miejsce w klasyfikacji generalnej i IV miejsce w klasyfikacji biegu
długiego) nie mogła zostać sklasyfikowana w naszych zawodach, gdyż nie
spełniła wymogów, stawianych przez organizatora regat, tzn. Olsztyńską Izbę
Aptekarską (obecność minimum dwóch magistrów farmacji na jachcie, w tym
jeden z nich z uprawnieniami żeglarskimi – załogi 4-6 osobowe). Gratulujemy
załodze bardzo dobrego miejsca i zapraszamy za rok z poprawionym składem
personalnym. W nagrodę za wysiłek i waleczność prezes Śląskiej Izby
Aptekarskiej ufunduje załodze jachtu „La Madame” oddzielny specjalny
puchar za zajęcie II miejsca w generalnej klasyfikacji regat. Po wnikliwej
analizie, okazało się że przyczyną takiego stanu rzeczy nie było świadome
postępowanie w celu ominięcia naszych zasad, związanych z obecnością
określonej ilości magistrów farmacji lub negatywnych relacji, ale wręcz
odwrotnie. Załoga wykazała się nadmierną empatią w stosunku do swoich
przedstawicieli naszego zawodu – a na jachcie za gapowe się niestety płaci.
Wyniki ogłosiła sędzia regat – Pani Ewa Wesołowska razem
z organizatorem technicznym, właścicielem stanicy wodnej w Kietlicach
– Zbigniewem Sawickim. Nagrody wręczali przedstawiciele Naczelnej Rady
Aptekarskiej – wiceprezesi NRA: Marek Jędrzejczak i Michał Pietrzykowski
oraz Prezes Olsztyńskiej Rady Aptekarskiej – Roman Jan Grzechnik.
Obok Pucharów przyznano również nagrody specjalne:
1. Statuetkę dla najlepszego nawigatora regat, ufundowaną przez
„Czasopismo Aptekarskie” przyznano Joannie Kazarko-Sadowskiej
– Jacht „Macieja” (OIA Białystok),
2. Statuetkę dla najlepszej sterniczki regat przyznano Joannie Naruszewicz
– jacht „Grom” (OIA Olsztyn),
3. Statuetkę dla najmłodszego uczestnika regat przyznano Magdzie Gozdan
– jacht „Grom” (OIA Olsztyn).
Regaty zakończyły się wspólną zabawą przy szantach. Wieczór umilał
żeglarzom zespół „Biały Patyk”, który grał muzykę szantową, folkową
i taneczną.
Sponsorem strategicznym regat była Hurtownia Farmaceutyczna „Neuca”
S.A. Firmę reprezentowali Państwo: Ewelina Kałka, Dariusz Łukaszczuk
i Arkadiusz Dutkiewicz – dyrektor. Drugim sponsorem była Hurtownia
Farmaceutyczna „Hurtap”. Firmę reprezentowali Państwo: Karolina Sobczak
52
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
i Wiktor Napióra – prezes, którzy brali również czynny udział w regatach,
jako zawodnicy reprezentujący Łódzką Izbę Aptekarską. Trzecim sponsorem
była Firma Farmaceutyczna „Polpharma” S.A., reprezentowana przez pana
Adama Dudę.
Wszystkim sponsorom bardzo serdecznie dziękuję. Bez waszego udziału
nie udałoby się zorganizować regat w taki sposób.
Roman Jan Grzechnik
– komandor regat
Tabela wyników wszystkich wyścigów:
Wyścig Wyścig Wyścig Wyścig Długi
I
II
III
IV
dystans
m-ce
m-ce
m-ce
m-ce
m-ce
Lp
Nazwa jachtu
pkt
miejsce
1
Laguna
1
2
3
7
13
19
II
2
Macieja
2
1
1
2
1
5
I
3
La Madame
3
3
2
1
3
9
DSK
4
Grenlandia
4
15
10
16
7
36
IX
5
Idol
5
13
5
9
9
28
V
6
Wind II
6
4
8
11
10
28
VI
7
Kołomyjka
7
6
6
3
15
30
VII
8
Błękitna
8
8
4
13
4
24
IV
9
Dorotka
9
5
7
6
2
20
III
10
Palinka
10
7
15
4
14
35
VIII
11
Grom
11
10
11
10
5
36
X
12
Oja
12
9
13
5
12
38
XII
13
Toro
13
11
12
12
11
46
XIII
14
Utopia
14
16
16
14
8
52
XIV
15
Mekenos
15
14
9
8
6
37
XI
16
Ventor
16
12
14
15
16
57
XV
Ewa Wesołowska
– sędzia regat (nr licencji 392)
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
53
z ża ł o b n e j kart y
Śp. Marian Mikita – mgr farmacji (5.08.1945 – 03.03.2013)
W niedzielę 3 marca 2013 roku odszedł od nas mąż, ojciec, dziadek, kolega
i przyjaciel – Marian Mikita. Był wyjątkowym a zarazem skromnym człowiekiem.
Nigdy nie zabiegał o zaszczyty. Był pracowity, wytrwale dążył do celów. Wiele
z nich pozostało do zrealizowania.
Marian, z pochodzenia kielczanin,
studiował w Lublinie na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w latach 1963-1968. Studia ukończył z wyróżnieniem. Odrzucił propozycję pracy
naukowej w Katedrze Botaniki, ponieważ
dla jego żony Basi (koleżanka z roku) nie
było pracy w Lublinie.
Pracę zawodową rozpoczął w październiku 1968 roku w Radomiu – w aptece
przy placu Konstytucji 3, u magistra Wacława Songina. Pracował tam tylko kilka
miesięcy. Już od lutego 1969 roku został skierowany do pracy w Szydłowcu
k. Radomia, do apteki przy Rynku Wielkim. W roku 1970 powstała w Szydłowcu
druga apteka „Cefarmu”, przy ul. Zamkowej. Marian został jej kierownikiem.
Był najmłodszym kierownikiem apteki w całym województwie kieleckim. Przez
wiele lat czynnie działał we władzach Kieleckiej Izby Aptekarskiej. Znajomości
i przyjaźnie zawarte w tamtych latach pozostały do końca Jego życia. To były
wspaniałe lata – bez zawodowej zazdrości, zawiści i nieporozumień. W 1990 roku,
korzystając z możliwości prywatyzacji, jako jeden z pierwszych stał się właścicielem
apteki przy ul. Zamkowej.
W Szydłowcu przyszły na świat i dorastały Jego dzieci: syn Andrzej
– ur. w 1969 r. i córka Anna – ur. w 1971 r. Dzisiaj oboje mają już swoje rodziny.
Andrzej ukończył Akademię Medyczną w Białymstoku. Jest lekarzem okulistą,
jego żona Joanna jest mgr farmacji – mają 15-letnią córkę Małgosię. Pracują
w Białymstoku. Córka Anna ukończyła germanistykę na Wydziale Humanistycznym
UMCS w Lublinie i związała się z uczelnią. Jej mąż jest lekarzem chirurgiem.
Mają trójkę wspaniałych dzieci – Krzysia (15 lat), Piotrusia (12) i Julcię (6). Dzieci
i wnuki kochają Szydłowiec i często do dziadków przyjeżdżają.
54
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Apteka przy Zamkowej zawsze się będzie kojarzyła z osobą Mariana, gdzie
pracował razem z żoną Basią. Byli ze sobą prawie 50 lat (45 lat małżeństwa
i 5 lat wspaniałej znajomości). Razem studiowali, razem pracowali, razem spędzali
wolne chwile. Nagła, okrutna choroba zburzyła ich szczęśliwe, poukładane życie.
Po ciężkiej neurologicznej operacji nie powrócił już do zdrowia.
Na cmentarzu w Szydłowcu żegnali Go bliscy, rodzina, tłumy znajomych,
przyjaciół i kolegów. Jako Koleżanka z roku żegnając Mariana na cmentarzu,
powiedziałam m. in.: Już na studiach okazałeś się dojrzalszy od innych. Umiałeś
wybierać. Nie szukałeś daleko. Wybrałeś swoje szczęście obok siebie, w swojej
grupie. Wybrałeś Basię, z którą tworzyliście wspaniałą parę. Cieszyliśmy się wszyscy
Waszym szczęściem, Waszym uczuciem, Waszymi planami. To, co osiągaliście było
też nasze, bo nasz rok to jedna rodzina, rodzina farmaceutyczna, której inni nam
nawet zazdroszczą. Czego zazdroszczą? Tego, że się spotykamy – może niezbyt
często, ale z jakim wyczekiwaniem, z jaką radością. Na najbliższym spotkaniu
z okazji 45-lecia ukończenia studiów nie będzie Cię już z nami, ale pozostaniesz
na zawsze w naszych sercach, w naszej pamięci jako dobry, serdeczny, życzliwy,
szczery kolega.
Tadeusz Kotarbiński napisał: Przeszłość zachowana w pamięci jest częścią
teraźniejszości. Marian odchodząc pozostawił po sobie smutek, żal i najlepszą
pamięć.
Jolanta Radecka
Śp. doc. dr Jacek Kubiak
W dniu 8 lipca br. odszedł od nas na
wieczny lekarski dyżur doc.dr hab.n.med.
Jacek Kubiak – wspaniały lekarz, społecznik,
mąż i ojciec, niezawodny kolega.
Śp. Jacek Kubiak ukończył Akademię
Medyczną w Warszawie w 1969 roku i po
odbyciu dwuletniego stażu w Szpitalu
Miejskim nr 8 w Warszawie przy ul Solec 93
rozpoczął działalność leczniczą i naukową
w Centrum Medycznym Kształcenia
Podyplomowego w Warszawie. Swoje
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
55
zawodowe życie związał ze Szpitalem Grochowskim im Rafała Masztaka przy
ul. Grenadierów 51, gdzie w roku 1973 uzyskał I stopień specjalizacji z chirurgii.
II stopień, z chirurgii ogólnej uzyskał w roku 1976. W roki 1980 uzyskał stopień
naukowy doktora nauk medycznych, a w 1990 – doktora habilitowanego nauk
medycznych.
Zawodowe obowiązki potrafił łączyć z działalnością społeczną, a od ponad
20 lat był jednym z najaktywniejszych przedstawicieli warszawskiej izby lekarskiej.
Od 1993 roku był delegatem na okręgowe i krajowe zjazdy lekarskie. Pełnił także
funkcje członka Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Komisji Rewizyjnej. Przez
dwie kadencje (1993-2001) był przewodniczącym Okręgowej Komisji Rewizyjnej
OIL, również przez dwie kadencje (2001-2009) – zastępcą przewodniczącego
Okręgowej Rady Lekarskiej warszawskiej Izby. W obecnej kadencji przewodniczył
Komisji Etyki i pełnił rolę mediatora OIL w Warszawie. Doceniany w naszym
środowisku za swoją pracowitość i serdeczność pozostanie w mojej pamięci jako
wielki Kolega i Przyjaciel. Kilkakrotnie reprezentował naszą Izbę na zjazdach
i uroczystościach bratniej Okręgowej Izby Aptekarskiej w Warszawie .
Śp. Jacka Kubiaka pożegnaliśmy w środę 17 lipca 2013 roku na Starych
Powązkach, a wcześniej w kościele p.w. Św. Karola Boromeusza.
Krzysztof Makuch
Z żalem informujemy o zmarłych farmaceutach
† W dniu 9 października 2013 r. zmarł mgr farm. Marcin Owczarek.
† W dniu 7 listopada 2013 r. zmarła mgr farm. Izabella Tauzowska.
56
Biuletyn Informacyjny nr 4/2013
Przewodniczący stałych komisji
Okręgowej Rady Aptekarskiej w Warszawie
Komisja Aptek Ogólnodostępnych – mgr farm. Magdalena Majewska

(22) 666 07 77
Komisja Hurtowni Farmaceutycznych – mgr farm. Jakub Dorociak

600 474 230
Komisja Aptek Szpitalnych i Zakładowych – mgr farm. Ewa Steckiewicz-Bartnicka

(25) 758 30 02 w.136
Komisja Właścicieli Aptek i Hurtowni – mgr farm. Wojciech Szkopański

601 235 705
Komisja do spraw Zawodowych i Młodych Farmaceutów – dr n. farm. Jerzy Żabiński
 601 914 524
Komisja Nauki i Szkolenia – prof. dr hab. n. farm. Helena Makulska-Nowak
 505 912 614
Komisja Monitorowania i Analiz – mgr farm. Michał Byliniak
 606 632 418
Komisja Wyróżnień i Odznaczeń – mgr farm. Marian Witkowski
 602 572 354
Komisja Seniorów – mgr farm. Seweryna Nowakowska
 602 475 798
Redaguje zespół:
mgr farm. Maria Głowniak – red. nacz.
mgr Edward Błażek – sekretarz
mgr Waldemar Firek
mgr farm. Emilia Gąsińska
opr. fotograficzne – Klaudiusz Kulak
Skład i druk: Print Art,
 (22) 870-07-21
Terminy zebrań aptekarzy
Zebrania kierowników aptek ogólnodostępnych
Warszawski Dom Technika NOT; ul. Czackiego 3/5;
Sala Konferencyjna (III piętro); godz. 10.00
- czwartek 23 stycznia 2014
- czwartek 27 lutego 2014
- czwartek 27 marca 2014
- czwartek 24 kwietnia 2014
Zebranie właścicieli aptek, członków OIA w Warszawie
Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B” (I piętro);
Sala im. prof. B. Koskowskiego; godz. 10.00
- czwartek 6 lutego 2014
- czwartek 3 kwietnia 2014
Zebrania pracowników aptek szpitalnych i działów farmacji
Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B”; (parter);
Sala „Klubowa”; godz. 15.30
- czwartek 9 stycznia 2014,
- czwartek 13 lutego 2014
- czwartek 13 marca 2014
- czwartek 10 kwietnia 2014
Zebrania pracowników hurtowni farmaceutycznych
Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B” (I piętro);
Sala im. prof. B. Koskowskiego; godz. 15.00
- czwartek 16 stycznia 2014
- czwartek 20 lutego 2014
- czwartek 20 marca 2014
- czwartek 17 kwietnia 2014
Spotkania Seniorów
Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B”; (parter);
Sala „Klubowa”; godz. 11.00
- czwartek 16 stycznia 2014
- czwartek 20 lutego 2014
- czwartek 20 marca 2014
- czwartek 17 kwietnia 2014

Podobne dokumenty