Korzystny stosunek ceny do wyposażenia
Transkrypt
Korzystny stosunek ceny do wyposażenia
16 Temat z bliska: Pozyskanie, transport i logistyka drewna REKLAMA Dobrze przygotowany do przewozu drewna niezawodny samochód jest tak samo istotny jak późniejsza logistyka produkcji. Automatyzację prac transportowych umożliwi np. wózek widłowy sterowany za pomocą iPoda lub iPada. Ä s. 30-33 Nr 9 (200) wrzesień 2013 ISSN 1732-4017 Nakład 20 000 egz. Giełda maszyn w każdym numerze. Ä s. 58 Z kraju Ze świata Ekonomia i rynek Korzystny stosunek ceny do wyposażenia fot. Tomasz Bogacki Największy z nowych modeli okleiniarek ma system laserowy, ale także klasyczny zbiornik kleju. OKLEJANIE KRAWĘDZI | Trzy nowe modele w katalogu Cehisy Na wrześniowych targach Dremasilesia w Katowicach na pewno będzie można zobaczyć jeden z trzech nowych modeli okleiniarek, jakie do swojej oferty wprowadziła Cehisa. Bryko PS wyposażony jest w standardzie w sześć agregatów, wliczając w to jednostkę klejącą. Pierwszy w kolejności to agregat frezowania wstępnego z regulacją grubości. Zamontowane są na nich, obracające się przeciwbieżnie, frezy diamentowe o wysokości 30 mm. W skład jednostki nakładania kleju M-2 wchodzą: dwukomorowy, pokryty teflonem zbiornik wyposażony w cyfroREKLAMA wy termostat i grzałki palcowe, rolki dociskowe i gilotyna obcinająca. Za docisk obrzeża odpowiadają trzy rolki, z których pierwsza, większa, jest napędzana. Największą okleiniarką z nowej serii jest model Pro-12 Laser. Może być ona wyposażona w maksymalnie osiem jednostek obróbczych. W procesie okleinowania wykorzystywane jest specjalne polimeryczne obrzeże. Rozgrzane przez laser i sprężone powietrze przechodzi przez specjalną dyszę i roztapia zewnętrzną warstwę polimeru, co pozwala na wyeliminowanie tradycyjnego kleju. Ä s. 43 Temat z bliska Produkty i komponenty Wiele propozycji i oczekiwań, a zasady ani drgną? SPRZEDAŻ DREWNA | Czy pomoże wicepremier? Zespół Konsultacyjny Przemysłu Drzewnego zwrócił się do Janusza Piechocińskiego, wicepremiera i ministra gospodarki o poparcie proponowanych rozwiązań, mających zapewnić przedsiębiorcom wieloletnią stabilizację warunków zaopatrzenia w drewno krajowych odbiorców, ograniczenie eksportu nieprzetworzonego drewna oraz elastyczne dopasowanie cen surowca do sytuacji na rynku. Zespół proponuje, żeby ramowy system sprzedaży oprzeć na umowach długoterminowych. Chodzi o to, by wydzielić stałą i znaczną pulę drewna do sprzedaży na umowy wieloletnie, ustalaną jako procent pozyskania, stworzyć możliwość zakupu na umowy do 90 proc. tradycyjnych ilości drewna, na dowolnie ustaloną ilość lat, określić pierwszeństwo składania ofert i podpisania umów dla podmiotów krajowych, prowadzących przerób tego drewna w Polsce, zrównać prawa inwestujących w przerób drewna okrągłego z pozostałymi odbiorcami, pod warunkiem równoległego zwiększenia puli drewna na umowy. Ä s. 10 Zasoby drzewne ze źródeł alternatywnych MONOGRAFIA | Sektor leśno-drzewny w zielonej gospodarce W myśl zasady ekorozwoju ważną sferą działań we wszystkich dziedzinach wytwórczości jest gospodarka odpadami, traktowana jako istotne dodatkowe źródło surowców, alternatywne wobec źródeł pierwotnych. W wypadku sektora leśno-drzewnego alternatywnymi wobec drewna z lasu źródłami surowca są drzewne produkty uboczne (drzewne odpady przemysłowe/produkcyjne) powstające w procesach przerobu drewna, drzewne odpady poużytkowe (pokonsumpcyjne) oraz plantacje drzew szybko rosnących. Do połowy 1997 r. polskie ustawodawstwo nie obejmowało w sposób kompleksowy gospodarki odpadami, w tym także odpadami drzewnymi. Ä s. 20 Technika i technologia Szybkie dostawy dzięki wcześniej przygotowanym elementom STOLARKA DREWNIANA | Opatentowane rozwiązania dobrze służą Kornikowi i klientom Producent z Tarnowa Podgórnego opracował system, w którym nawiercany jest w środku symetrii każdy stopień i nawiercana jest wanga. Klient otrzymuje do samodzielnego montażu wangę nawierconą w jednym miejscu, stopnie nawiercone w jednym miejscu i zapunktowane na metalowe łódeczki wzmacniające umocowanie stopnia. Po złożeniu schodów istnieje możliwość regulacji pierwszego i ostatniego stopnia, by były jednakowej wysokości. Od kilku lat firma współpracuje z siecią marketów Castorama oraz Leroy Merlin. Jest nadzieja, że niebawem będzie też produkty drzewne dostarczać do sieci OBI. Oprócz dostaw do sieci, część produktów jest sprzedawana poprzez Allegro czy sklep internetowy. Właściciel jest zwolennikiem maszyn, które wykonują operacje na danym elemencie w jednym zamocowaniu. Konieczność obróbki elementu, który trzeba parokrotnie mocować, odbija się na jakości i dokładności. Dlatego posiadają na przykład maszynę do ościeżnic z 18 wrzecionami, usytuowanymi wzdłużnie. Jedną z maszyn do ościeżnic skonstruowali sami w warsztacie. Potrafi ona wykonać komplet ościeżnic za jednym mocowaniem. Ä s. 16-17 40 mln USD Ä wyniosła wartość drewna skonfiskowanego w ramach operacji pod kryptonimem „Lead”, prowadzonej przez Interpol. Ä s. 23 16 wrzesień 2013 Z kraju Szybkie dostawy dzięki wcześniej przygotowanym elementom STOLARKA DREWNIANA | Opatentowane rozwiązania dobrze służą Kornikowi i klientom Kornik, oprócz dostaw do sieci, część produkowanych drzwi sprzedaje też poprzez Allegro czy sklep internetowy. Okazuje się, że 90 proc. internetowych nabywców decyduje się na zakup skrzydeł wraz z ościeżnicami i opaskami, natomiast sieci preferują odrębną sprzedaż skrzydeł, ościeżnic czy opasek. Do obróbki ogólnej drewna używa się głównie maszyn grupy SCM. TEKST I FOT. Janusz Bekas Kornik Firma Stolarska. Produkcja i Usługi z Tarnowa Podgórnego k. Poznania produkuje schody młynarskie w oryginalny sposób. Na ogół producenci czopują wangę, co powoduje, że wysokość schodów jest ściśle określona. Producent z Tarnowa Podgórnego opracował system, w którym nawiercany jest w środku symetrii każdy stopień i nawiercana jest wanga. Klient otrzymuje do samodzielnego montażu wangę nawierconą w jednym miejscu, stopnie nawiercone w jednym miejscu i zapunktowane na metalowe łódeczki wzmacniające umocowanie stopnia. Po złożeniu schodów istnieje możliwość regulacji pierwszego i ostatniego stopnia, by były jednakowej wysokości. Inny jest też kształt wangi, na której w obu końcach zaznaczone są opatentowane linie. Zmiana ich położenia względem podłogi czy stropu powoduje zmianę wysokości pierwszego stopnia oraz ostatniego względem stropu. Wszystkie stopnie są regulowane, można je więc pochylać w jedną czy w drugą stronę, w zależności od odległości między podłogą a stropem. – Zalecaną wysokością schodów jest 2,80 m – mówi Tadeusz Wizła, właściciel firmy – ale dopuszczalna jest też wysokość od 2,75 do 2,90 m, a nawet od 2,70 do 3,00 m. Można dołożyć jeszcze jeden stopień, bo to dla nas nie jest problem, natomiast nie wykonujemy tego standardowo, gdyż mamy atest na określoną wysokość schodów. Na daną konstrukcję przypada określona ilość stopni; każde odstępstwo od tego powoduje, że nie dajemy na nie gwarancji, choć wiemy, że pod względem wytrzymałościowym mogą mieć wysokość do 3,50 m. Wszystkie stopnie są klejone na szerokość 142 mm. Na naszym rynku nikt takich schodów nie robi, ale przez to, że nawiercamy każdy stopień i każdą wangę, montaż jest prostszy, gdyż konstrukcja jest od razu stabilna. Kilka obróbek w jednym zamocowaniu Dominują maszyny, które wykonują operacje na danym elemencie w jednym zamocowaniu. cują równocześnie, ale mocując element, można wykonać różne modele, angażując do obróbki określone agregaty z dobranymi narzędziami. O ile do obróbki ogólnej drewna używamy na ogół maszyn grupy SCM, to w celu wykonywania specjalistycznych operacji technologicznych nie kupujemy maszyn zachodnich producentów. Mają one z reguły „kosmiczną” dla nas cenę i bardzo „przekombinowane” możliwości, nieprzydatne do obróbki różnych wzorów elementów, dlatego te maszyny najczęściej nam nie odpowiadają. Często współpracujemy z firmą JAG z Jarocina, której właściciel potrafi skonstruować maszynę czy linię spełniającą nasze potrzeby obróbcze. Jedną z takich maszyn do ościeżnic sami skonstruowaliśmy w warsztacie. Potrafi ona wykonać komplet ościeżnic za jednym mocowaniem. Ponadto maszyny są tak ustawione, że na poszczególnych gniazdach wykonuje się określone czynności. Więc jeśli nawet stoi ona jeden dzień w tygodniu, gdyż nie ma dla niej pracy, to strata jest mniejsza od zysku z tytułu możliwości szybkiego wykonania określonego zabiegu obróbczego. Z innowacjami technologicznymi wiąże się oryginalne spojrzenie właściciela na park maszynowy. – Jestem zwolennikiem maszyn, które wykonują operacje na danym elemencie w jednym zamocowaniu – mówi Tadeusz Wizła. – Konieczność obróbki elementu, który trzeba parokrotnie mocować, odbija się na jej jakości i dokładności. Dlatego mamy na przykład maszynę do ościeżnic Początki były trudne z 18 wrzecionami, usytuowanymi wzdłuż- Firma Stolarska Kornik nie jest na rynku nie. Praktycznie nigdy wszystkie nie pra- drzewnym tak ekspansywna jak popular- Wszystkie stopnie są regulowane, więc można je pochylać w jedną czy w drugą stronę. Ograniczono liczbę modeli tralek, których kiedyś oferowano ponad 50. ny kornik drukarz żerujący w świerku czy sośnie, ale też nie jest to obecnie rzemieślniczy zakład stolarski, jak sugeruje nazwa, przyjęta w 1998 r., uważanym za początek rozwiniętej działalności gospodarczej tej firmy. Pozostała z czasów, gdy mgr inż. Tadeusz Wizła, absolwent Wydziału Technologii Drewna w Poznaniu, zdecydował się na samodzielną działalność wytwórczą. – Stworzyłem malutki zakład usługowy, bo w tamtych czasach człowiek z wyższym wykształceniem nie mógł założyć swojego zakładu rzemieślniczego – wspomina właściciel Kornika. – Wszak takie zakłady musiały należeć do branżowego cechu, a prowadzący je musieli mieć uprawnienia stolarskie, najpierw czeladnicze, potem mistrzowskie. Dyplom ukończenia studiów nie uprawniał do prowadzenia zakładu rzemieślniczego, a już tym bardziej do zatrudniania uczniów! Ile się nawojowałem, żeby postawić na swoim i mieć prawo nauki zawodu. Ale udało się i do dzisiaj jeden z moich podopiecznych nadal pracuje w firmie, a inni poszli na swoje lub pracują w innych zakładach. Pomogły fundusze unijne Kornik, który skorzystał z dofinansowania w ramach programów unijnych, jest Kornik wytwarza wszystkie elementy schodów i poręczy. obecnie producentem wewnętrznej stolarki otworowej i elementów konstrukcyjnych schodów drewnianych. Wdrażając innowacyjne technologie produkcji, oferuje szeroki asortyment oryginalnych produktów o klasycznym oraz nowoczesnym wzornictwie. Jest też wykonawcą ościeżnic drewnianych, zarówno uniwersalnych typowych, jak i regulowanych, do różnych grubości ścian. Obok nowoczesnych litych skrzydeł drzwiowych w wykończeniu surowym, jak i olejowanym, rozwinął produkcję elementów schodów drewnianych. Obecnie Kornik zatrudnia około stu pracowników, prowadząc produkcję przez dwie zmiany. Komplet schodów dostępnych w marketach do samodzielnego montażu. wrzesień 2013 Drzwi i schody do marketów Obiekty produkcyjne w siedzibie firmy w Tarnowie Podgórnym już dawno przestały firmie wystarczać, więc montaż drzwi i ościeżnic realizowany jest w drugim zakładzie w pobliskich Radzynach, a niebawem produkcja drzwi i ościeżnic zostanie uruchomiona w nowoczesnej hali o powierzchni 5000 m2, budowanej w Chełminku koło Pniew. – Mieliśmy tam wyremontowane stare obiekty, ale i one okazały się niewystarczające – mówi właściciel. – Więc wszystko związane ze stolarką otworową przeniesiemy do nowej hali, a w już eksploatowanych pomieszczeniach rozwiniemy wyrób brykietów drzewnych, wykorzystując własny materiał poprodukcyjny. Od kilku lat firma współpracuje z siecią marketów Castorama oraz Leroy Merlin. Jest nadzieja, że niebawem będzie też produkty drzewne dostarczać do sieci OBI. – Współpraca z sieciami jest bardzo trudna i trzeba dostosować się do ich strategii biznesowej – ocenia Tadeusz Wizła. – Jednak ich zamówienia są znaczące i to zachęca do współpracy, choć wymagania też są wysokie. Dla nas dobry odbiorca to taki, który nam nie przeszkadza, bo my i tak ponosimy odpowiedzialność za wszystko, czyli nie jest tak, że dostarczamy do sieci towar i wystawiamy fakturę. Ponosimy odpowiedzialność za każdy dostarczony towar, musimy szybko reagować na zamówienia i spełniać wszystkie oczekiwania. Nauczyliśmy się tego przez cztery lata współpracy z Leroy Merlin i dajemy sobie radę, dostosowując koszty do oferowanych cen zakupu. Jednak widzimy, że jedne sieci radzą sobie lepiej w kryzysie, a inne gorzej, skoro w jednej sieci mamy w tym roku sprzedaż większą niż w zeszłym roku, a w drugiej sieci, często zmieniającej koncepcję sprzedaży, odnotowujemy spadek zamówień. Kłopot producenta polega też na tym, że niby produkuje ten sam asortyment, ale różni się on między sobą. Albo coś jest dostępne w jednej sieci, a coś podobnego – wyłącznie w drugiej. – Przykładem mogą być tralki schodowe – podkreśla przedsiębiorca. – Różnią się nie tylko kodem identyfikującym sieć sprzedaży, ale i kształtem czy rozmiarem. Poszukując więc jakiegoś wyrobu, klient indywidualny powinien zapoznać się z ofertą każdej sieci, bo znajdzie tam podobne, ale trochę różniące się wyroby. Do wszystkich sieci trafiają natomiast wyroby, choćby drzwi czy schody, które nie są lakierowane. To reakcja sieci handlowych na różnorodne oczekiwania klientów, którzy już we własnym zakresie wykańczają je stosownie do potrzeb. Pozwala to sieciom oferować taniej skrzydła drzwiowe czy ościeżnice, choć lakierowanie drzwi w warunkach domowych znacząco przedraża wyrób końcowy. W warunkach przemysłowych producent mógłby proces lakierowania skrzydła wykonać za około 50 zł, podczas gdy klientowi trudno zejść z wydatkami poniżej 150 zł. A jakość rzadko jest lepsza! wego. Nie zajmuje się jednak jego przetarciem, gdyż współpracuje z tartakiem, którego właściciel zajmuje się odbiorem drewna z lasu i jego przetarciem na określone wymiary. Firma nie posiada też swojej suszarni, zlecając proces suszenia według własnego programu, szczególnie dębu. Odniosłem wrażenie, że najchętniej kupowałaby wyłącznie wymiarową tarcicę, ale nawet wieloletnia współpraca choćby ze znanym zakładem drzewnym z Pomorza powstrzymuje właściciela przed takim krokiem, albowiem nasi krajowi tartacznicy wykonując zamówienie na tarcicę o grubości 22 mm, często dostarczają deski o grubości od 20 do 25 mm. Ciekawe, że nic podobnego nie zdarza się choćby szwedzkim tartakom, od których też czasami kupowana jest tarcica. Z powodu różnorodnego jakościowo surowca rozwijana jest produkcja drzwi bezsęcznych oraz sęcznych, z klejonych elementów. Pracy ręcznej przy wytwarzaniu takich elementów Celem produkcji nie jest jest więcej, ale przynajmniej makgotowy produkt Producent z Tarnowa Podgórnego wy- symalnie wykorzystuje się materiał ciągnął wnioski z tych wymagań i rozwi- drzewny. Natomiast brykiet drzewny nął produkcję… elementów drzwi, a nie jest wytwarzany z materiału nieprzydatnego do jakiejkolwiek obróbki. określonych modeli skrzydeł. – Mamy opatentowany system modeli drzwi – mówi Tadeusz Wizła – ale Tylko lite drewno żeby nie zamrażać pieniędzy w gotowych Rynkowe załamanie odbija się na skali wyrobach, bo nie zawsze nasz wybór jest przerobu poszczególnych surowców. Kiezgodny z preferencjami nabywców, wy- dyś tylko w połowie stolarka budowlana konujemy gotowe elementy do monta- była wykonywana z drewna sosny, a reszżu wszystkich modeli. Ponieważ dzisiaj ta z drewna dębowego i bukowego. Teraz klient hurtowy czy detaliczny chciałby nawet 80 proc. drzwi wytwarzanych jest mieć na jutro drzwi, to taki system pro- z tarcicy sosnowej, znacząco mniej z dębu dukcji umożliwia nam spełnienie oczeki- i rzadko z buka. Pojawiła się zaś moda na wań. Mamy wszystkie gotowe elementy na stolarkę z drewna jesionu. paletach i w każdej chwili jakąś ich część – Ale nie dostarczamy takiej stolarki kierujemy do ostatecznej obróbki i monta- do marketów, gdzie klient może swobodżu. Mniejsze są koszty zapasów i szybszy nie wybierać towar, ponieważ powszechtermin realizacji zamówień. Jednak żeby nie mylono by jesion z dębem – mówi Tapracować w tym systemie, rozpoczęliśmy deusz Wizła. – Widać, że rynek biednieje od maksymalnego zunifikowania kon- i cena jest najważniejsza, skoro szuka się strukcji. Elementy są w miarę uniwersal- tańszych produktów. Jednak nie decydune i dopiero w ostatnim etapie obrabiane jemy się na zastępowanie drewna litego do ostatecznego kształtu danego modelu jakimiś materiałami płytowymi czy naskrzydeł czy ościeżnic. wet fornirem. Do drzwi bezsęcznych deTen opatentowany system dobrze cydujemy się na ramiaki klejone blokowo, się sprawdza, więc właściciel Kornika które są oklejane obłogami przecieranyjest przekonany, że taka technologia mi w „naszym” tartaku. Kasetony też są produkcji stanie się standardem, ponie- z litego drewna. W drzwiach sęcznych raważ ogranicza wielkość środków finan- miak jest klejony na miniwczepy i pokrysowych firmy, „zamrożonych” w wyro- wany dwustronnie dwumilimetrowymi bach gotowych. obłogami. Wykorzystujemy w ten sposób drewno poprodukcyjne, ale lite i dobrej jakości. Natomiast ze zdziwieniem ogląBez tartaku i suszarni Być może niebawem Kornik zajmie się damy skrzydła drzwiowe konkurencyjnej pokrywaniem wyrobów lakierami UV, firmy wykonywane z sosny sprowadzanej ale jest to uzależnione od tendencji z Brazylii i Wietnamu, która rośnie 30 lat rynkowych. Teraz koncentruje się na i ma przyrosty do 2 cm rocznie. Elementy maksymalnym wykorzystaniu surow- klejone z takiego surowca po paru miesiąca drzewnego. Rocznie nabywa około cach… falują. Nie jest to więc dla nas kon10 000 m3 surowca, głównie sosnowego, kurencja. Przynajmniej jakościowa! ale też dębowego, bukowego i jesiono- Internet to przyszłość Drzwi sęczne i bezsęczne wyłącznie z drewna litego. Współpraca z sieciami handlowymi trochę powstrzymywała przed intensywnym rozwijaniem sprzedaży poprzez własny sklep internetowy, który niebawem ma ruszyć, albowiem doświadczenia sprzedaży przez Allegro wskazują, że jest to perspektywiczny kanał sprzedażowy dla stolarki drzwiowej, którą można dokładnie obejrzeć na zdjęciach. Zakupy rosną, ale filozofia sprzedaży w sieci jest inna niż w markecie. Kupuje się wygodnie, jednak cena towaru dostępnego w markecie nie może być w sieci niższa niż na jego półce. Internet zbliża towary do klientów znacząco szybciej i szerzej niż wszystkie markety razem wzięte. Dla wielu jest to wygodniejsza forma zakupu, więc i sieci handlowe nie stronią od sprzedaży internetowej. L REKLAMA – Oferujemy stopnie, podstopnice, wangi, szeroki wybór tralek i słupów, systemy poręczy, a także akcesoria montażowe i wykończeniowe – mówi Tadeusz Wizła. – Kolekcje z drewna sosny, buku, dębu i jesionu są systematycznie rozszerzane o oryginalne, niepowtarzalne wzory i rozwiązania techniczne. Poszerzamy też kolekcję drewnianych parapetów okiennych, progów drzwiowych oraz gotowych schodów młynarskich, prostych lub kaczych. 17 22 wrzesień 2013 Ze świata Trudna walka z nielegalnym pozyskaniem drewna Ä s. 23 | Od papieru ściernego do unikalnej koncepcji szlifowania bezpyłowego! Ä s. 24-25 | Teraz jeszcze bardziej znacząca pozycja na rynku Ä s. 24 Ä MEBLARSTWO Zakupy mebli odliczone od podatku WŁOCHY | Stagnacja na krajowym rynku maszyn dla przemysłu drzewnego Włoski rząd wprowadził możliwość odliczenia 50 proc. wydatków poniesionych na zakup mebli, więc może ich producenci zaczną kupować maszyny? możliwość odliczenia od podatku dochodowego do kwoty 10 000 euro wydatków na meble i sprzęt AGD przeznaczony do zabudowy. Dekret ten może przyczynić się do zwiększonego popytu na usługi remontowo-budowlane oraz na meble. WłoSytuacja w branży włoskich producentów kazuje niemal żadnych symptomów popra- scy producenci maszyn liczą, iż skłoni to maszyn i narzędzi dla przemysłu drzew- wy. A niewielki wzrost eksportu maszyn nie producentów mebli do odkładanych od nego w drugim kwartale bieżącego roku pozwala ich producentom wyjść z impasu. wielu lat modernizacji zakładów. W II kwartale portfel zamówień, Ożywienie rynku wewnętrznego poprzez była daleka od satysfakcjonującej. – W miesiącach kwiecień-czerwiec odpowiednią politykę rządu to jedyny spo- jakie zebrały włoskie firmy, był niższy o 1,1 proc. w stosunku do analogicznezarówno na rynku krajowym, jak i mię- sób na rozwiązanie problemu branży. Cień nadziei pojawił się na początku go okresu ubiegłego roku. Pozytywnym dzynarodowym nie odnotowano żadnych znaczących zmian – twierdzi włoskie czerwca, kiedy to włoski rząd wprowadził aspektem jest odnotowany nieznaczStowarzyszenie Producentów Maszyn możliwość odliczenia 50 proc. wydatków ny wzrost cen maszyn o 0,9 proc. Nie i Narzędzi dla Przemysłu Drzewnego poniesionych na prace budowlane zwią- zmienia to jednak faktu, iż przychoAcimall. – Będący od dłuższego czasu zane z restrukturyzacją mieszkań, do dy producentów ze sprzedaży w miew stagnacji rynek wewnętrzny nie wy- kwoty 96 000 euro. Wprowadzono także siącach kwiecień-czerwiec spadły o 3 Dekret ten może przyczynić się do zwiększonego popytu na usługi remontowo-budowlane oraz na meble. Włoscy producenci maszyn liczą, iż skłoni to producentów mebli do odkładanych od wielu lat modernizacji zakładów. proc. w stosunku do roku poprzedniego. Trudno liczyć na poprawę koniunktury, skoro zaledwie 35 proc. przedsiębiorstw odnotowało w omawianym okresie wzrost produkcji, 42 proc. zdołało utrzymać sprzedaż na dotychczasowym poziomie, a 23 proc. odnotowało spadek sprzedaży. Jeśli chodzi o zatrudnienie, to w tym aspekcie branża jest w miarę stabilna. Niemal połowa ankietowanych przedsiębiorstw utrzymała stan zatrudnienia na dotychczasowym poziomie, 31 proc. ankietowanych firm zmniejszyło zatrudnienie, a 23 proc. zwiększyło liczbę pracowników. Biorąc pod uwagę aktualną sytuację w branży oraz prognozy na drugą połowę roku, oczekiwania przedsiębiorstw zrzeszonych w Acimall nie są zbyt wygórowane i dotyczą głównie eksportu. Większość ankietowanych nie liczy bowiem na wzrost zamówień z rynku krajowego. L gac REKLAMA Powstają fabryki, bo jest surowiec drzewny BIAŁORUŚ | EBOiR wspiera dwie inwestycje Kronospanu Nowe fabryki na Białorusi i w Rosji mają wzmocnić pozycję koncernu we wschodniej Europie, która od kilku lat jest strategicznym kierunkiem ekspansji firmy Kronospan. Na budowę przedsiębiorstw przeróbki drewna na Białorusi i w Rosji Kronospan otrzyma długoterminowe pożyczki na kwotę 190 mln euro z funduszy Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. Koszt budowy przez Kronospan zakładu produkującego płyty OSB na Białorusi o mocy produkcyjnej 500 000 m3 rocznie wyniesie 200 mln euro, w tym 100 mln ma stanowić kredyt EBOiR. Będzie to pierwszy zakład na Białorusi wytwarzający płyty OSB. Jednocześnie będzie to już trzeci zakład Kronospanu na Białorusi finansowany częściowo ze środków EBOiR. W minionych latach koncern Kronospan uzyskał z EBOiR kredyt inwestycyjny dla białoruskiej spółki zależnej Kronospan FLLC w wysokości 50 mln euro na budowę fabryki płyt wiórowych w Smorgoni (obwód gro- dzieński) o zdolności produkcyjnej rzędu 400 000 m3 rocznie. Nowy zakład będzie zużywał do produkcji około 1,1 mln m3 drewna okrągłego. Głównym dostawcą na mocy umowy inwestycyjnej z białoruskim rządem mają być lasy państwowe. Fabryka płyt OSB zlokalizowana będzie w Wolnej Strefie Ekonomicznej w Mohylewie, niedaleko granicy z Rosją. Jednym z głównych rynków eksportowych obok Rosji ma być Ukraina, która również nie posiada wytwórcy tego typu płyt. 15 mln m2 płyt melaminowanych ma natomiast wytwarzać zakład budowany przez Grupę Kronospan w Shaksha na terenie Baszkirii (Republika Baszkortostanu). Zakład produkujący płyty wiórowe ma posiadać zdolność produkcyjną rzędu 500 000 m3/rok, z czego część ma być poddana dalszej obróbce laminowania. Inwestycja ma kosztować 195 mln euro, a 90 mln euro ma pochodzić z pożyczki EBOiR, stanowiącej kredyt konsorcjalny finansowany przez Raiffeisen Bank International AG Nowa fabryka Kronospanu będzie pierwszą zagraniczną inwestycją sektora drzewno-leśnego w tym rejonie Rosji. Surowiec dla fabryki w Shaksha w postaci 1 mln m3 drewna okrągłego będzie pochodzić gac z najbliższych okolic, w promieniu 100 km od fabryki. L Lider nie przestaje inwestować mienie elektrowni na biomasę w Radauti (Rumunia), rozbudowę zakładu produkcyjnego w Rambervillers (Francja) oraz ROCZNY BILANS | Stabilna sytuacja finansowa fabryki klejów w angielskim Hexam. Egger stawia również na rozwój fabryki płyt wiórowych w Gagarinie (Rosja), w której bryki płyt wiórowych w Gagarinie i roz- to znacznie rozszerzono magazyny i zaZwiększona produkcja budowa zakładu w Radauti (Rumunia). plecze logistyczne. Najnowsze inwestycje, zapewniła wyższe dochody Inwestycje te spowodowały również którymi może się poszczycić grupa, to ot17 zakładów Grupy Egger. wzrost zatrudnienia, które sięgnęło warcie budynku Forum w Brilon (Niemcy) w ubiegłym roku niemal 7000 pracow- oraz uruchomienie linii do produkcji goników. Ale nie tylko wskaźniki obrotu towych elementów meblowych w fabryce EGGER z St. Johann w austriackim Ty- i zatrudnienia były w omawianym okre- w Bünde (Niemcy). 17 zakładów wchodzących w skład rolu od kilku lat sukcesywnie rozwija sie pozytywne. Egger odnotował rówswoje moce produkcyjne poprzez ciągłe nież wzrost przepływów pieniężnych Grupy Egger wytworzyło w okresie inwestycje. Tym samym umacnia swoją z działalności operacyjnej, a wynik od- 2012/2013 niemal 7,3 mln m 3 płyt wiópozycję branżowego lidera w produkcji setek, podatków i amortyzacji wyniósł rowych, MDF i OSB oraz tarcicy. Wzrost płyt i materiałów drewnopochodnych. 298 mln euro, czyli o 14 proc. więcej niż produkcji jest zatem widoczny, ponieważ Świadczą o tym wskaźniki, które doty- w okresie rozliczeniowym 2011/2012. w poprzednim okresie rozliczeniowym Podstawę wzrostu Grupy Egger stano- wartość ta wynosiła 6,7 mln m 3. czą obrotów spółki. W minionym roku bilansowym, podobnie jak w poprzed- wią od kilku lat inwestycje zwiększające Największe obroty w grupie produknim okresie rozliczeniowym 2011/2012, potencjał przemysłowy przedsiębiorstwa. tów dla branży budowlanej wygenerowaobroty firmy wzrosły o 11 proc., do 2,2 Do najważniejszych zrealizowanych pro- no w krajach Europy Wschodniej, Rosji mld euro. Głównymi czynnikami wzro- jektów zalicza się przede wszystkim pla- oraz Turcji. L stu obrotów było przejęcie rosyjskiej fa- nowane na październik tego roku uruchogac wrzesień 2013 Trudna walka z nielegalnym pozyskaniem drewna AMERYKA ŁACIŃSKA | Interpol na zrębach i drogach Drewno o wartości około 40 mln USD zostało skonfiskowane w ramach operacji pod kryptonimem „Lead”, prowadzonej przez Interpol. W oparciu o wyniki dochodzenia prowadzonego wspólnie z Interpolem, rządy Kostaryki i Wenezueli podjęły aktywne działania w walce z nielegalnym pozyskaniem drewna. W ramach kolejnej wspólnej akcji, w ciągu miesiąca skonfiskowano 292 000 m3 drewna i wyrobów z drewna, co odpowiada 19 500 ładunkom ciężarówek. Większość nielegalnego drewna, około 188 000 m3, przejęto w Wenezueli. Oprócz bieżących działań organów ścigania, władze Wenezueli podjęły wysiłki w celu ponownego nasadzenia drzew na terenach dotkniętych nielegalnym wyrębem. Dotychczas ponownie zalesiono 8000 ha. Rząd realizuje również programy edukacyjne mające na celu informowanie społeczeństwa o zagrożeniach związanych z nielegalnym pozyskaniem drewna. Organy ścigania w obu krajach zgromadziły informacje w celu zidentyfikowania miejsc, w których prowadzono nielegalne pozyskanie drewna, ciągów komunikacyjnych oraz nazwisk przestępców zaangażowanych we wszystkie fazy nielegalnego obrotu drewnem. Korzystając z tej wiedzy, władze przeprowadziły operacje na zrębach, w tartakach i na szlakach transportowych, zatrzymując przestępców i konfiskując ogromne ilości nielegalnie pozyskanego drewna. Operacja „Lead” jest inicjatywą realizowaną przez konsorcjum kierowane przez Interpol, przy udziale Programu Ochrony Środowiska ONZ, i współfi- nansowane przez Norweską Agencję Rozwoju Współpracy. Projekt wspiera rządy krajów walczących z nielegalnym pozyskaniem drewna i przestępczością leśną, które osłabiają międzynarodowe działania na rzecz ochrony środowiska i terenów leśnych. Zdaniem Interpolu znaczący udział w obrocie nielegalnym drewnem mają dobrze zorganizowane, międzynarodowe grupy przestępcze. W związku z nielegalnym wyrębem lasów dokonywane są liczne inne przestępstwa. Wśród uczestniczących we wspólnej akcji państw znajdują się: Boliwia, Brazylia, Chile, Kolumbia, Kostaryka, Dominikana, Ekwador, Gwatemala, Honduras, Paragwaj, Peru i Wenezuela. Pierwsza faza operacji „Lead” została przeprowadzona w tych 12 krajach latynoamerykańskich pod koniec 2012 r. W jej wyniku dokonano prawie 200 aresztowań i skonfiskowano ponad 50 000 m3 drewna, o wartości szacowanej na 8 mln USD. L Interpol Po dach materiałów na dachy MAGAZYNOWANIE | 236 stanowisk na elementy konstrukcyjne fot. OHRA W ciągu dwóch tygodni fachowcy z firmy OHRA zmontowali 236 stanowisk magazynowych. Prawie 2800 m.b. poziomów magazynowych w formie regałów wysięgnikowych oraz 300 miejsc na regałach paletowych i wysięgnikowych wykonała w ciągu dwóch tygodni firma OHRA. o długościach od 5 do 16 m oraz płyt drewnianych, produktów z włókna drzewnego i innych, podstawowych artykułów do budowy dachów. Dostawę wyposażenia oraz montaż regałów do nowego magazynu w Butzbach zlecono spółce OHRA z Kerpen koło Kolonii. Regały wysięgnikowe tej firmy, specjalizującej się w konstrukcji systemów regałów do handlu materiałami budowlanymi i drewnianymi, sprawdziły się już w innych zakładach spółki DEG. Również kompetentne doradztwo specjalistów z firmy OHRA, szybka realizacja całego projektu, jak też Jerzy Piątkowski krótszy czas dostaw stanowiły znaczący argument. Od pierwszego kontaktu w sprawie projektu do uruchoEuropejski lider w handlu hurtowym elementów do budowy dachów – spółka DEG Alles für das Dach zbudowała w swoim mienia magazynu minęło mniej niż dziesięć tygodni, chociaż oddziale w Butzbach nowy magazyn produktów drewnianych. w hali trzeba było zintegrować z regałami istniejące suwnice Gdy znacznie wzrosła sprzedaż w środkowej Hesji, firma mogła i wyposażenie pozostałe po poprzednim użytkowniku. W dwa tygodnie fachowcy z Kerpen zmontowali 236 stadzięki niemu sprawniej obsługiwać swoich klientów i filie. Spółka DEG jest spółdzielnią niemieckich dekarzy i oferuje nowisk magazynowych na lite drewno konstrukcyjne i klejonajwyższej jakości produkty i usługi związane z budową dachu. ne drewno laminowane w rzędach regałów wysięgnikowych Wiodąca w Europie hurtownia branży dachowej z oddziałami o długości 409 i 50 m, i wysokości 6,2 m. Łącznie powstało w Niemczech, Czechach i Luksemburgu osiągnęła w 2011 r. ob- w ten sposób 2800 m.b. regałów na długie elementy drewniane. roty rzędu 468 mln euro. Zatrudnia w nich 880 pracowników. Dodatkowo wykonano 300 miejsc do składowania na regałach Na ponad 300 000 m2 powierzchni 55 oddziałów w kraju i za paletowych i wysięgnikowych, na których magazynowane są granicą zapewnia optymalną dostępność licznych artykułów towary na paletach. Magazyn jest obsługiwany przez dwa wózki widłowe Hubdrzewnych. W DEG dekarze znajdą wszystko, co jest potrzebne tex oraz jeden czołowy wózek widłowy Linde. Tylko w pierwdo budowy dachu, jego naprawy lub rozbudowy. Nowy magazyn umożliwia składowanie prawie 1000 m3 szych sześciu miesiącach po uruchomieniu magazynu przelitego drewna konstrukcyjnego i drewna klejonego lignofol, transportowano nimi prawie 3300 m3 drewna. L REKLAMA 23 26 wrzesień 2013 Ekonomia i rynek Wyceny akcji firm przemysłu drzewnego powyżej średniej Ä s. 27 | Giełda poszerza możliwości pozyskiwania kapitału Ä s. 28-29 | Co czynić w czasie spowolnienia gospodarczego? Ä s. 29 Włączyć LP do sektora finansów publicznych! SPRZEDAŻ SUROWCA | Rozmowa z Maciejem Pająkiem, dyrektorem Biura Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Przemysłu Drzewnego fot. Janusz Bekas Ucywilizowanie spraw związanych ze sprzedażą surowca drzewnego pozyskiwanego z drzewostanu lasów państwowych będzie możliwe dopiero po włączeniu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe do sektora finansów publicznych – przekonuje Ogólnopolski Związek Pracodawców Przemysłu Drzewnego. Janusz Bekas Ogólnopolski Związek Pracodawców Przemysłu Drzewnego, tak jak przedsiębiorcy, dla których podstawowym źródłem zaopatrzenia w surowiec drzewny są lasy Skarbu Państwa, jest przeciwny prywatyzacji lasów państwowych, natomiast nadal opowiada się za włączeniem Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe do sektora finansów publicznych? Maciej Pająk: PGL LP już od początku 1999 roku powinno funkcjonować na zasadzie zakładu budżetowego. W świetle publikacji prawniczych PGL LP w dotychczasowej formie prawnej to wypaczona postać typowego zakładu budżetowego. Wrzawa leśników przed trzema laty, podsycana przez sprzyjających im przeciwników włączenia PGL LP do sektora finansów publicznych poprzez straszenie społeczeństwa rzekomą groźbą prywatyzacji lasów państwowych, miała na celu obronę za wszelką cenę partykularnych interesów korporacji zawodowej leśników i powiązanych z nimi grup interesów, bowiem przez lata jedynie im ten majątek Skarbu Państwa przysparza korzyści. Przywoływana przez leśników argumentacja kojarząca zamiar włączenia LP do sektora finansów publicznych z prywatyzacją lasów państwowych jest opaczna i ewidentnie fałszywa chociażby dlatego, że art. 2 Ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju jednoznacznie wyklucza jakiekolwiek przekształcenia własnościowe lasów państwowych. Stwierdza się tam wyraźnie, że lasy państwowe, mające charakter narodowego strategicznego zasobu naturalnego kraju, nie podlegają przekształceniom własnościowym. W związku z informacjami o dramatycznym stanie finansów publicznych oraz niebezpiecznie narastającym zadłużeniu państwa, powraca w opiniach finansistów pomysł odblokowania odłożonej w 2010 r. realizacji Uchwały Rady Ministrów nr 119 z 3 sierpnia 2010 r. o włączeniu państwowej jednostki organizacyjnej zarządzającej lasami Skarbu Państwa, czyli Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe do sektora finansów publicznych. Czy Związek nadal optuje za realizacją tej uchwały? M.P.: Dla każdego, kto racjonalnie ocenia aktualny, niestety – jak twier- dzą specjaliści – już katastrofalny stan finansów publicznych, oczywiste jest, że Skarb Państwa, tak samo jak każdy właściciel jakiegokolwiek mienia, powinien uzyskiwać i pobierać optymalne dochody, jakich przysparza ta własność. Z tego względu nadal, a zwłaszcza teraz, aktualne pozostaje nasze stanowisko zawarte w obszernym wystąpieniu z listopada 2010 r. do prof. Jana Vincenta-Rostowskiego, ówczesnego ministra finansów, a obecnie także wicepremiera, w którym wyraziliśmy poparcie Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Przemysłu Drzewnego dla tej trafnej, społecznie uzasadnionej i gospodarczo racjonalnej decyzji rządu, która – jak wiadomo – nie została zrealizowana z powodu protestów stymulowanych przez ówczesne kierownictwo Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych. Wykonując uchwałę Rady naszego Związku z września 2010 r., wyrażaliśmy już wówczas naszą dezaprobatę dla ewentualnych ustępstw wymuszanych na rządzie przez leśników i związane z nimi niektóre środowiska. Dlatego nadal uważamy, że decyzja o włączeniu państwowej jednostki organizacyjnej zarządzającej lasami Skarbu Państwa do sektora finansów publicznych była i jest jak najbardziej trafna, a nawet wręcz pożądana ze względów gospodarczych, społecznych i finansów państwa. Byłaby korzystna dla przedsiębiorców branży drzewnej? M.P.: Dla przedsiębiorców branży drzewnej decyzja ta stanowiłaby oczekiwaną od dawna szansę prawnego uporządkowania całokształtu spraw związanych ze sprzedażą na potrzeby gospodarki kraju surowca drzewnego, pozyskiwanego z drzewostanu lasów państwowych. Zauważyć trzeba dziwną grę, jaką w tym przedmiocie od kilku lat prowadzą urzędnicy departamentu leśnego Ministerstwa Środowiska, którzy pozornie najpierw podejmują, a potem zaraz niestety niweczą swoje inicjatywy koniecznej w tym zakresie nowelizacji Ustawy o lasach. Przedsiębiorcy branży drzewnej są nie tylko głównymi odbiorcami od PGL LP pozyskanego surowca drzewnego, lecz – co istotne – są przez to głównymi nabywcami od Skarbu Państwa tego surowca. Leży to w interesie wszystkich przedsiębiorców, zarówno tych zrzeszonych w OZPPD, jak i spoza naszego Związku, nie tylko z przyczyn wskazanych powyżej, ale również – Pozostawiono do wyłącznej dyspozycji, poza jakąkolwiek kontrolą społeczną i ministra finansów, wszystkie przychody uzyskiwane przez PGL LP ze sprzedaży drewna – mówi Maciej Pająk. dlatego, że pozyskiwane przez PGL LP drewno w rozumieniu art. 53 i art. 54 kc w zw. z art. 441 § 1, art. 45, art. 48 kc jako pożytek naturalny lasu i pożytek prawa stanowi mienie Skarbu Państwa. W okresie jednego roku z drzewostanu lasów państwowych pozyskuje się obecnie około 35 mln m 3 drewna, a uzyskiwane z jego sprzedaży przychody osiągają wartość około 7,5 mld zł. Naszym zdaniem PGL LP już ponad 14 lat temu, wraz z wejściem w życie pierwotnej Ustawy z 26 listopada 1998 r. o finansach M.P.: Nie wiem, czy minister Skarbu Państwa byłby lepszym gospodarzem, ale na pewno byłoby to zgodne z obowiązującymi przepisami zarówno Ustawy o działach administracji rządowej, jak i Ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa. Niewątpliwie byłoby to jednak bardziej efektywne, gdyż ustawowo minister środowiska ogólnie tylko zajmuje się sprawami leśnictwa, co oznacza w istocie żywą substancję lasu, oraz zajmuje się ochroną lasów i gruntów leśnych. Być może dlatego właśnie nie wykazuje – mimo że jest członkiem Rady Ministrów – oczekiwanego przez przedsiębiorców zainteresowania obiektywnie korzystnymi dla całej gospodarki kraju zasadami sprzedaży drewna. Poza tym ustawa wyłącznie ministrowi Skarbu Państwa wprost przypisuje sprawy dotyczące ochrony interesów Skarbu Państwa oraz gospodarowania jego mieniem. W następstwie istniejącego stanu rzeczy społeczeństwo nie uzyskuje żadnej korzyści finansowej, jaką realnie przynosi ta własność. Beneficjantami dochodów uzyskiwanych z lasów Skarbu Państwa pozostaje tylko znikoma jego część, czyli pracownicy PGL LP. Przed trzema laty nie tylko środowiska leśników sprzeciwiały się zamiarowi włączenia PGL LP do sektora finansów publicznych. Czy teraz, gdy rząd szuka możliwości zbilansowania finansów publicz- Dla przedsiębiorców branży drzewnej decyzja ta stanowiłaby oczekiwaną od dawna szansę prawnego uporządkowania całokształtu spraw związanych ze sprzedażą na potrzeby gospodarki kraju surowca drzewnego, pozyskiwanego z drzewostanu lasów państwowych. publicznych, powinno było zostać zaliczone do sektora finansów publicznych. Niewłączenie wtedy PGL LP do sektora finansów publicznych dla każdego, kto interes państwa uważa za nadrzędny, było oczywistym błędem i z pewnością przyczyniło się do postępującego potem z roku na rok samowolnego zawłaszczania przez PGL LP zakresu uprawnień właścicielskich przysługujących Skarbowi Państwa. Skutkuje to teraz decyzjami negatywnymi dla przedsiębiorców branży drzewnej, ale także dla interesu gospodarczego i ekonomicznego państwa. Pozostawiono do wyłącznej dyspozycji, poza jakąkolwiek kontrolą społeczną i kontrolą Ministra Finansów, wszystkie przychody uzyskiwane przez PGL LP ze sprzedaży drewna oraz innych pożytków i składników zarządzanego przez PGL LP mienia Skarbu Państwa. Czy dobrze rozumiem, że waszym zdaniem lepszym gospodarzem majątku leśnego byłoby Ministerstwo Skarbu Państwa? nych, byłaby większa szansa na proponowaną regulację prawną? M.P.: Uzasadnienie tego sprzeciwu nie było poparte argumentacją merytoryczną, natomiast rozpowszechniano najczęściej demagogię opartą na chwytliwych, choć fałszywych hasłach, takich jak zamiar wyprzedaży lasów państwowych, likwidacja PGL LP czy wprost sugerowanie wrogich działań podejmowanych przez rząd. Uaktywniły się wtedy różne środowiska, które dostrzegały realne zagrożenie utraty lub znacznego ograniczenia swoich dotychczasowych przywilejów, albo partykularnych interesów. O ile mi wiadomo, w tym gronie nie było przedstawicieli branży drzewnej, ponieważ bardzo doskwiera jej nieuprawniona i monopolistyczna pozycja LP, które praktycznie jeżeli nie ignorują, to torpedują jakiekolwiek postulaty większości przedsiębiorców tej ważnej gałęzi przemysłu. Sprzeciw włączenia PGL LP do sektora finansów publicznych wskazuje jednoznacznie, że nie chodzi wcale o dobro wspólne wszystkich Polaków, czyli o interes państwa i należyte wykorzystywanie z korzyścią dla gospodarki narodowej lasów państwowych oraz szeroko rozumiany interes społeczny. Celem jest jedynie zachowanie poza jakąkolwiek kontrolą organów państwa i dyscyplina finansowa całości przychodów, jakie PGL LP uzyskuje dotąd na wyłączność w ramach prowadzonej gospodarki leśnej, z których nadwyżki mogą być tak jak dotychczas wykorzystywane tylko przez leśników. Wymownym tego przykładem były ambicje kierownictwa PGL LP dotyczące zakupu i przejęcia Polskich Kolei Linowych, a także zapowiedź obecnego dyrektora generalnego LP dotycząca zwiększenia zatrudnienia w PGL LP, chociaż powszechna jest opinia, iż obecny stan zatrudnienia wymaga racjonalizacji z powodu nadmiernych przerostów. Odpowiadając na zasadnicze pytanie, nie wydaje mi się, żeby teraz rządowi było łatwiej niż 3 lata temu zrealizować Uchwałę Rady Ministrów nr 119 z 3 sierpnia 2010 r. i włączyć PGL LP do sektora finansów publicznych. Jednakże kontrola przez ministra finansów racjonalnego gospodarowania tymi środkami oraz sposobu ich wydatkowania jest celowa, bezwzględnie konieczna i absolutnie leży w interesie społecznym, ekonomicznym i gospodarczym państwa. Nasuwa się pytanie – co to za właściciel tak gigantycznej wartości mienia, jeżeli nie pobiera na swoje konieczne potrzeby należnych mu olbrzymiej wartości dochodów, które realnie przynosi ta własność? M.P.: To swoiste kuriozum! Dlatego rodzi się pytanie, jakie racjonalne przesłanki prawne i względy ekonomiczne przemawiają za utrzymywaniem posiadania przez państwo prawa własności gigantycznej wartości mienia i ustanawiania dla niego zarządu tylko po to, aby ów zarządca zamiast ustalonego wynagrodzenia z tytułu sprawowanego zarządu, za Skarb Państwa pobierał na swoje potrzeby całość olbrzymiej wartości dochodów, które przynosi ta własność, i nie miał wobec społeczeństwa, jako rzeczywistego właściciela nawet obowiązku dokonania szczegółowego rozliczenia celowości ich wydatkowania po uprzednim uzyskaniu na to zgody w ustawie budżetowej? Pytanie to nasuwa się szczególnie w kontekście informacji o dramatycznym stanie finansów publicznych oraz niebezpiecznie narastającym zadłużeniu państwa. W świetle obowiązku, o którym mowa w art. 82 Konstytucji RP uważamy, że rząd nie powinien absolutnie ulegać presji tej części środowisk zawodowych, politycznych i społecznych, które tylko w ich własnym interesie sprzeciwiają się porządkowaniu finansów publicznych i uzdrawianiu polskiej gospodarki. Dziękuję za rozmowę. L wrzesień 2013 REKLAMA 27 Ä MEBLARSTWO Rozwijanie i monitorowanie portfolio produktowego ZARZĄDZANIE | Co warto wiedzieć o swoim asortymencie wyrobów? Konieczność radzenia sobie w trudnych warunkach ekonomicznych wymusza na przedsiębiorstwach branży meblarskiej zmianę podejścia do konkurowania. Magdalena Olkowicz Obawa przed brakiem zamówień powoduje, że producenci mebli angażują się w coraz to bardziej wymagające projekty. Niektóre z nich bywają nawet „nieuzasadnione strategicznie”, ponieważ wpływają negatywnie na dotychczasową produkcję. Czasem jednak chęć pozyskania nowego klienta jest silniejsza niż świadomość trudności realizacji otrzymanego zlecenia. W ten sposób portfolio produktowe producenta stale się powiększa. Portfolio produktowe to wszystkie produkty, jakie przedsiębiorstwo ma w swojej ofercie. W jego skład mogą wchodzić zarówno kategorie produktowe (np. stoły, krzesła, komody itd.), linie produktowe (np. kolekcje mebli, tj. zestawy mebli powiązanych ze sobą stylistycznie), jak i indywidualne produkty. Ważne jest jednak, żeby każdy produkt znajdujący się w asortymencie zorientowany był na jeden cel – osiągnięcie przez przedsiębiorstwo pożądanej pozycji rynkowej przy optymalnym wykorzystaniu dostępnych zasobów. Z jednej strony liczba produktów, które przedsiębiorstwo ma dziś w swoim asortymencie, jutro stanowić może o jego sile. Z drugiej strony, jeśli portfolio produktowe nie jest systematycznie monitorowane, szeroka oferta bywa także przyczyną poważnych kłopotów. Wprowadzanie nowych produktów do oferty nie jest łatwym zadaniem, z czego producenci mebli doskonale zdają sobie sprawę. Przede wszystkim wiąże się ono dla przedsiębiorcy z dużym ryzykiem, zaangażowaniem zasobów oraz zainwestowaniem środków finansowych. Ponadto, próba wykreowania nowego produktu poprzez przeprowadzanie czaso- i pracochłonnego procesu produkcyjno-marketingowego często przykuwa uwagę nieuczciwej konkurencji. Efekt bywa taki, że nowy wzór w niedługim czasie zostaje bezprawnie skopiowany. Mimo wszystko, stale uaktualniana oferta produktowa wciąż stanowi o bycie i rozwoju przedsiębiorstwa, więc o portfolio firmy należy dbać. Jeśli nie stale je poszerzać, to na pewno systematycznie zastępować stare produkty nowymi lub zmodyfikowanymi. Im większy wybór, tym lepiej? Z punktu widzenia konsumenta, im szersza oferta handlowa, tym większe prawdopodobieństwo, że któryś z produktów spełni jego oczekiwania i zmieści się w ustalonym przez niego limicie finansowym. Dla producenta ta kwestia nie jest już jednak taka jednoznaczna. Produkt pod obserwacją Wychodząc z założenia, że każdy produkt ma do spełnienia w portfolio produktowym określoną funkcję oraz odgrywa jakąś rolę w globalnej strategii przedsiębiorstwa, istotne jest, aby te zależności systematycznie kontrolować. Trudność polega jednak na tym, że produkt, jako duktów. Sprowadza się do określenia produktów przynoszących zysk lub stratę ze sprzedaży. Umiejętność przeprowadzenia i właściwego zinterpretowania tego rodzaju klasyfikacji jest szczególnie ważna w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, ponieważ wiąże się nierozerwalnie z utrzymywaniem jego płynności finansowej. Producentom mebli, ale nie tylko, wiedza o rentowności produktów przydaje się w praktyce do układania planów produkcyjnych oraz równoważenia przepływów pieniężnych, pochodzących z wielu produktów. Ponadto, pozwala im także określić miejsce i strategiczną rolę produktów w portfolio firmy. W zależności od wielkości, producenci mebli borykają się z odmiennymi problemami organizacyjno-produkcyjnymi, a ponadto ich wymiar, skala i skutki bywają różne. Im większe jest przedsiębiorstwo, tym trudniejsza droga do kontrolowania i reagowania w porę na zmiany zachodzące w asortymencie. Z drugiej jednak strony także korzyści, jakie daje świadome podejmowanie decyzji, są nieporówPortfolio warte uwagi Podział produktów w asortymencie re- nywalnie większe. Dlatego o ile zarząalizowany jest z reguły na dwa sposoby. dzanie portfelem produktów w małych Pierwszy klasyfikuje produkty na pod- przedsiębiorstwach nie należy jeszcze stawie ich udziału w rynku oraz progno- do zadań priorytetowych, to w dużych zowanego tempa wzrostu ich sprzedaży. staje się koniecznością. ZoptymaliMając taką wiedzę, menedżer produktu zowane portfolio to przecież najlepmoże zarządzić wprowadzenie pewnych sze świadectwo prowadzenia firmy zmian w produkcie, choćby modyfikację z uwzględnieniem zarówno jej możlikonstrukcji lub technologii wytwarzania, wości, jak i ograniczeń oraz kreowania uzupełnienie linii produktowej o nowe oferty produktowej z rozmysłem. L elementy, np. nowe bryły, dostosowanie Autorka jest pracownikiem naukowym produktu do wejścia na nowy rynek itd. lub Katedry Technologii, Organizacji zadecydować o zastąpieniu nierentownei Zarządzania w Przemyśle Drzewnym go i nierokującego produktu innym. na Wydziale Technologii Drewna Drugi sposób podziału asortymentu Szkoły Głównej Gospodarstwa opiera się na analizie rentowności proWiejskiego w Warszawie. jednostka do analizy i jednocześnie niewielka część asortymentu, znajduje się w środowisku dynamicznym. Ponadto różne bywają stawiane mu zadania. Może to być osiągnięcie założonych zysków ze sprzedaży w określonym czasie, pozyskanie nowego klienta lub zaistnienie na nowym rynku. Ale może to być także: wykorzystanie nadwyżki mocy produkcyjnych, realizacja decyzji strategicznych lub wprowadzenie do oferty modnego w danej chwili produktu, aby wpłynąć na postrzeganie marki przez konsumentów. Zdarza się również, że producent świadomie decyduje się na wytwarzanie produktu w perspektywie mało opłacalnego dla zakładu, a czasem nawet przynoszącego stratę, jednak wypełniającego niewykorzystany czas pracy załogi. Niezależnie od powodu, który doprowadził do wprowadzenia produktu do oferty handlowej, umiejętność przedsiębiorstwa dotycząca pozyskania oraz wykorzystania danych i informacji o nim, w dowolnym momencie jego cyklu życia, jest kluczowa. Wyceny akcji firm przemysłu drzewnego powyżej średniej RYNEK GIEŁDOWY | Akcjonariusze docenili Forte, Paged i Pfleiderer Grajewo Ceny akcji trzech firm przemysłu drzewnego na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w pierwszym półroczu wzrosły, a dwóch spadły! Piotr Dalkowski Spośród 442 spółek, notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, 8 przedsiębiorstw zakwalifikowano do sektora drzewnego. Jednak w tym gronie znalazły się także firmy zajmujące się zupełnie inną produkcją, na przykład papieru, lub wytwarzaniem energii odnawialnej. Natomiast firm działających typowo w przemyśle drzewnym jest jedynie 5. Ogólna sytuacja na GPW za sprawą perturbacji w gospodarce i klimatu inwestycyjnego w pierwszym półroczu nie wyglądała zbyt dobrze, bowiem ceny spółek notowanych na niej w przypadku zdecydowanej większości firm obniżyły się. Potwierdzają to w sposób dobitny spadki indeksów giełdowych. Wartość głównego indeksu giełdowego WIG20 (obliczanego na podstawie wartości portfela akcji 20 największych i najbardziej płynnych spółek z głównego rynku GPW) w okresie od początku stycznia do końca czerwca spadła o 14,49 proc. Podobnie zachowywał się indeks WIG (obejmujący wszystkie spółki notowane na głównym rynku GPW), który stracił 6,98 proc. swojej wartości. Oznacza to, że inwestorzy skłonni raczej byli do sprzedaży posiadanych akcji i zmniejszania ich udziału w swoich portfelach niż do zakupu nowych pakietów i powiększania udziałów w firmach giełdowych. Zupełnie inaczej na tym tle zachowywały się ceny akcji firm przemysłu drzewnego. Trzy spółki zanotowały wzrost cen, a jedynie dwie obniżenie wartości. Najbardziej, bo aż o 72,79 proc. zdrożały akcje spółki Fabryki Mebli Forte SA. Niewątpliwym czynnikiem, który na to wpłynął, było zaproponowanie przeznaczenia dwóch trzecich zysku z poprzedniego roku na wypłatę dywidendy. Także udziały firmy Pfleiderer Grajewo znacznie zwiększyły swoją wartość. Ich cena na koniec czerwca była o 32,80 proc. większa od tej z początku roku. W tym przypadku przypomnieć należy o wezwaniu do zapisywania się na sprzedaż akcji tej spółki ogłoszonym przez większościowego akcjonariusza dążącego do zwiększenia swojego pakietu kontrolnego w tej firmie. Pierwsze półrocze było również udane dla spółki Paged, której akcje podrożały w tym czasie o 16,60 proc. Natomiast spadki cen akcji dotyczyły Koszalińskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Drzewnego wycenianego pod koniec czerwca o 2,88 proc. niżej niż na początku roku oraz firmy Drewex, tracącej 77,27 proc. swojej warto- ści. W odniesieniu do spółki Drewex utrata wartości specjalnie nie może dziwić, gdyż przedsiębiorstwo to jest w trakcie przeprowadzania upadłości układowej. Zniechęca to inwestorów długoterminowych do kupna akcji, a aktywni mogą być jedynie inwestorzy spekulacyjni, którzy poszukują szybkich zysków, akceptując jednocześnie wysoki poziom ryzyka. Podkreślić należy, że pomimo spadku cen Koszalińskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Drzewnego, i tak poddało się ono dekoniunkturze w skali mniejszej niż większość innych spółek giełdowych, bo spadki wartości indeksów WIG20 i WIG były zdecydowanie o wiele większe. O przyczynach zmian cen akcji spółek przemysłu drzewnego notowanych na GPW będzie można więcej powiedzieć dopiero po analizie sprawozdań finansowych za pierwsze półrocze br. Spółki publiczne publikują te dane finansowe w sierpniu i w pierwszych dniach września. L 32 wrzesień 2013 Temat z bliska Dobrze przygotowane do przewozu drewna TRANSPORT | Ponad 100 lat doświadczeń firmy Scania fot. MHS Serwis Mikulski są oferowane w różnych konfiguracjach od 4x4 (napęd na wszystkie osie) do 8x4 (napęd na obie tylne osie lub jedną tylną i jedną przednią). Scania ściśle współpracuje z firmami zajmującymi się zabudowami podwozi w wielu krajach. W Polsce kooperuje z firmą MHS Serwis Mikulski, która projektuje i wykonuje specjalistyczne zabudowy do przeładunku i transportu zarówno drewna dłużycowego, jak również stosowego, zgodnie z indywidualnymi oczekiwaniami klientów. Na przykład na bazie samochodu Scania G 440 z naczepą 2-osiową można otrzymać pojazd do transportu drewna stosowego, jak i kłodowego z 8 ławami MHS. Natomiast w samochodzie Scania G 480 6x4, który ma służyć do transportu drewna stosowego, można wykonać zabudowę z czterema łaScania G 480 6x4 do transportu drewna stosowego. wami kłonicowymi MHS mającymi wymiar stały 2600 mm, zainstalować żuraw Kesla Foresteri 2010 z kabiną zamontowaną na ciężarówki oraz znakomicie rozwiniętą sieć wzbogaconego o układ Scania SCR. W tym tzw. podwyższeniu oraz dołączyć przyczepę Stosowanie w podwoziach ram modułowych umożliwia 34 stacji serwisowych, które równomiernie przypadku najmniejsza jednostka napędo- trzyosiową MHS. Innym rozwiązaniem do nieograniczony zakres adaptacji. Wszystkie podwozia transportu drewna stosowego może być Scawa ma moc 500, a największa 730 KM. pokrywają obszar całej Polski. cechują się łatwością zabudowy! Wieloletnie doświadczenia firmy Scania nia G 440, w której zamontowano 4 pary ław Konfiguracji ciężarówki można dokonać, wybierając spośród rozleglej palety w zakresie stosowania w podwoziach ram ExTe serii E6 oraz żuraw Loglift F115ZT. Dodatkowe wyposażenie fabryczne kabin, silników, skrzyń biegów, przystawek modułowych pokazują, że takie ramy umożPiotr Dalkowski li załączania, pełnego zablokowania oraz odbioru mocy, osi i wielu innych elementów. liwiają nieograniczony zakres adaptacji. Sca- obejmuje układy otworów mocujących, Za sprawą modułowej konstrukcji zabudo- nia proponuje ramy o różnej wytrzymałości, tylny zwis o wymaganej długości, okabObecnie samochody dla przemysłu w momencie rozłączenia. Wygodny, intuicyjny panel sterowa- wa podwozia jest szybka i prosta, dzięki zarówno z pojedynczymi podłużnicami, lowanie elektryczne dla kilku rodzajów drzewnego Scania wyposaża w nowy panel sterowania napędem. Zapewnia to nia napędem, który zawiera w sobie układ czemu uzyskuje się efektywne rozwiąza- jak i z dodatkowymi profilami wzmacniają- zabudów, gotowe wiązki przewodów elekużytkownikom pełną kontrolę i uspraw- kontroli trakcji, blokady mechanizmów nie dostosowane do zaspokojenia potrzeb cymi. Możliwy jest także wybór pomiędzy trycznych w kabinie i podwoziu, możlipodwoziem standardowym lub wysokim. wość podłączenia i sterowania funkcjami nia trakcję. W nowym panelu wszystkie różnicowych i balansowanie dystrybucji transportowych odbiorcy. W ofercie ciężarówek dostępne są sil- To ostatnie zapewnia bardzo duży prześwit zabudowy za pośrednictwem konwencjoprzełączniki związane z działaniem obciążenia, jest unikalnym rozwiązaniem niki spełniające normę Euro 5, a także EEV i doskonałą ochronę wrażliwych elementów nalnej instalacji elektrycznej lub magistraukładu napędowego – blokady mecha- firmy Scania. Mając ponad 100 lat doświadczenia (pojazdy przyjazne dla środowiska natural- pojazdu przed uszkodzeniem. W ofercie są li CAN, funkcję zdalnego uruchamiania nizmów różnicowych, kontroli trakcji i dystrybucji obciążenia – zostały zgru- w konstruowaniu pojazdów, od dawna nego), stanowiącą najbardziej rygorystycz- również koła i opony dostosowane do każ- silnika oraz złącze akumulatora. Obecnie dużą wagę przywiązuje się dych warunków eksploatacji. Większość powane w jednym intuicyjnym module zajmuje się produkcją samochodów użyt- ną normę dla silników. Do pojazdów dla przemysłu drzewnego typów osi wyposażona jest w specjalne sta- do kwestii zużycia paliwa. W przypadku na desce rozdzielczej, w pobliżu dźwigni kowych dla przemysłu drzewnego i ich zmiany biegów. Na środku modułu umiej- ciągłym udoskonalaniem. Zaczynała od Scania proponuje silniki 13- lub 16-litrowe. bilizatory zapewniające większą stateczność pojazdu najważniejszymi czynnikami descowiono obrotowy przełącznik blokad zaspokajania lokalnego popytu na tego W przypadku silników 13-litrowych są to pojazdu. Klienci mogą wybierać rozstaw osi cydującymi o zużyciu paliwa są układ namechanizmów różnicowych, który po- rodzaju pojazdy. Od wielu lat jest także na konstrukcje 6-cylindrowe, w układzie rzę- w zakresie od 2900 do 6500 mm. Uzależnio- pędowy i optymalna masa własna pojazdu oraz właściwości aerodynamiczne, opony zwala zblokować kolejno osie, powodując polskim rynku. Koncern Scania zainau- dowym, z układem Scania EGR i SCR. Ofe- ne jest to od konfiguracji osi. Scania oferuje ciągniki siodłowe do i systemy wspomagające. Doświadczony tym samym o wiele lepszą mobilność po- gurował swoją bezpośrednią działalność rowane są cztery rozwiązania różniące się jazdu. Sąsiadujące z pokrętłem przyciski w Polsce już w 1995 r., otwierając w Warsza- mocą. Najmniejsza jednostka napędowa ma przewozu drewna w konfiguracjach pod- kierowca jest w stanie zmniejszyć zużycie unoszą lub opuszczają oś wleczoną oraz wie firmę Scania Polska SA, która stała się moc 360, a największa 480 KM. Pośrednie wozia 4x4 (napęd na wszystkie osie), 6x4 paliwa o dodatkowe 10 proc. Warunkiem regulują nacisk na osie wózka. Działanie generalnym importerem i przedstawicie- osiągają odpowiednio 400 i 440 KM. W od- (napęd na obie tylne osie lub jedną tylną jest jego odpowiednie przeszkolenie w tym blokad mechanizmów różnicowych jest lem w naszym kraju. Obecnie Scania oferuje niesieniu do silników 16-litrowych, ofero- i przednią) i 6x6 (napęd na wszystkie osie). zakresie. Dlatego Scania prowadzi specjapokazywane w trzech stopniach: w chwi- swoim klientom niezawodne i ekologiczne wane są rozwiązania typu widlastego V8, Natomiast podwozia do przewozu drewna listyczną Szkołę Jazdy Scania. L REKLAMA wrzesień 2013 33 Dobra zwrotność i stabilność TRANSPORT WEWNĘTRZNY | ESM na małe i duże potrzeby logistyczne Wózek ESM sprawdza się na ograniczonej powierzchni magazynowej. podwozia i dachu kabiny, jest idealnie stabilny w zakrętach. ESM przystosowany został do pracy przy obciążeniu do 1000 kg. Zawór proporcjonalny sprawia, że podnoszenie wiZe względu na swoją wszechstronność, deł odbywa się płynnie aż do maksymalelektryczny wózek widłowy ESM spraw- nej wysokości 5,3 m. Maszt, nawet przy dza się zarówno jako wyłączne narzę- pełnym załadunku, nie ogranicza pola dzie pracy, jak i wielozadaniowy model widzenia. Pełną widoczność we wszystw większej flocie. Pojazd przystosowa- kich kierunkach gwarantują także panony został do manewrowania w wąskich ramiczne szyby, boczna pozycja operatokorytarzach roboczych. Ułatwiają to ra oraz ergonomiczny kształt kabiny. Pojazd ma zwartą konstrukcję z wyniewielkie gabaryty oraz bardzo dobra zwrotność, z kątem skrętności kół wyno- trzymałym dachem, zapewniającym bezszącym 92 stopnie. Wózek posiada także pieczeństwo pracownika. Brak ramion parametryzowany program jazdy, a dzię- podporowych pozwala z kolei operatorowi ki połączeniu w jeden element masztu, szybko i bez wysiłku pobierać towary. Cała kabina została zaprojektowana w ten sposób, aby zapewnić maksymalny komfort, Boczna pozycja operatora zapewnia pełną będąc zarazem bezpiecznym i łatwym widoczność. fot. Still w obsłudze miejscem pracy. L bej 92 O Ä wynosi kąt skrętności kół w wózku ESM REKLAMA Wózek widłowy sterowany… tabletem LOGISTYKA | Nowatorski system automatyzacji prac transportowych fot. Still Za pomocą iPoda lub iPada możliwe jest nawet sterowanie wózkiem widłowym. Jerzy Piątkowski Zautomatyzowany model wózka widłowego EGV-S z aplikacją iGoEasy firmy STILL usprawnia pracę przedsiębiorstwa, jednocześnie będąc niezwykle prostym w obsłudze. Jest to pierwszy system sterowania pozwalający na automatyzację prac logistycznych, niewymagający szkolenia czy wsparcia ekspertów. Podczas użytkowania zadania transportowe uaktywnia się przy użyciu ekranu dotykowego terminalu mobilnego, który za pomocą sieci bezprzewodowej LAN przesyła dyspozycje do wózka. Aplikacja przekazuje również dane dotyczące trasy i ustawień do oprogramowania sterującego, co pozwala na samodzielną pracę pojazdu. Rozwiązanie iGoEasy składa się z automatycznego wózka widłowego wysokiego podnoszenia typu EGV-S 14/20, systemu nawigacji laserowej, odbłyśników, komputera pokładowego i układu sterującego do wyboru: tabletu iPad, iPad mini lub urządzenia iPod touch. Technologia przeznaczona jest do obsługi jednego pojazdu, którego praca polega na transporcie poziomym o trasach iGoEasy to wózek sterowany tabletem. maksymalnych do 100 m i wysokości podnoszenia do 2 m. Dzięki odpowiedniemu zaprogramowaniu sprawdza się przy powtarzalnych czynnościach logistycznych. Sprzęt jest uniwersalny, gdyż umożliwia pracę w dwóch trybach: automatycznym i manualnym. Te funkcje sprawiają, że jest idealnym narzędziem pracy w zakładach produkcyjnych o relatywnie niewielkich mocach przeładunkowych. Przygotowanie systemu do pracy jest proste i przejrzyste. Odbłyśniki laserowe zamontowane na ścianach lub regałach lokalizuje się w systemie za pomocą skanera nawigacji laserowej umieszczonego w wóz- ku. Wtedy możliwe jest zdefiniowanie sześciu różnych stanowisk składowania towaru. Po połączeniu poszczególnych miejsc początkowych i docelowych aplikacja samodzielnie wyznacza najlepszą trasę dojazdu. Zastosowanie automatycznych rozwiązań w logistyce podnosi wydajność procesów przy jednoczesnej optymalizacji kosztów zużycia energii. Minimalizuje straty wywołane błędem operatora, takie jak uszkodzenie pojazdu, infrastruktury magazynowej lub załadunku, co bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo operatora. Mniej awaryjna praca redukuje także koszty serwisowania. L Produkty i komponenty Okucia drzwiowe zamiast zawiasów otwory do montażu ściennego. Okucia do drzwi szklanych jednoskrzydłowych lub dwuskrzydłowych charakteryzują się odpowiednią stylistyką, ponieważ są całkowicie widoczne. Do jednoskrzydłowych drzwi szklanych przesuwnych dostępne są komplety okuć Design 70-V bez szyny jezdnej, z zestawem odbojników drzwiowych i z prowadzeniem dolnym z amortyzatorem AKCESORIA | Drzwi przesuwne nie ograniczają przestrzeni domykania lub bez amortyzatora. Drewniane drzwi z właściwymi okuProducenci stolarki drzwiowej nie powinni zapominać ciami i system przesuwu sprawdzają się zao drzwiach przesuwnych, które w małych obiektach są równo w klasycznych, jak i nowoczesnych wnętrzach, dodając im zawsze elegancji. świetnym rozwiązaniem, gdyż wymagają zdecydowanie Do takich drzwi jednoskrzydłowych Häfele mniej miejsca niż tradycyjne rozwierane drzwi, przygotowało okucia Design 70-V, utrzya dostępne okucia ułatwiają ich eksploatację. mujące skrzydła drzwi o ciężarze do 70 kg. W skład kompletu wchodzą szyna jezdna z czterema otworami do montażu na ścianie Jerzy Piątkowski się w zakresie od 40 do 750 kg. Do sposobów i zestaw podkładek dystansowych. Może to Nieograniczone możliwości aranżowania mocowania dostosowane są odpowiednie być także zestaw bez szyny jezdnej z zestaprzestrzeni stwarzają drzwi przesuwne, któ- okucia drzwiowe. Znajdują się między inny- wem odbojników drzwiowych i prowadzere w dużych pomieszczeniach pozwalają wy- mi w ofercie firmy Häfele i charakteryzują niem dolnym z kołnierzem nośnym do przydzielić intymny kąt lub zmienić ich funkcję, się unikalnym designem, dostosowanym do kręcenia do górnej krawędzi drzwi. Okucie Design 80-Y umożliwia wpuszna przykład poprzez wyodrębnienie części charakteru każdego wnętrza. Okucia do drzwi przesuwnych szkla- czanie w skrzydło drzwi, przez co jest ono kuchennej lub biurowej. W małych pomieszczeniach, gdzie każdy metr przestrzeni jest nych i drewnianych Antra wykonane są ze niewidoczne na zewnątrz. Natomiast na cenny, również są świetnym rozwiązaniem, stali nierdzewnej i przeznaczone do drzwi ze innej zasadzie montowane są okucia Clasgdyż wymagają zdecydowanie mniej miejsca szkła o grubości 8-12 mm lub płyty meblowej sic 40-P z łagodnym zamykaniem Smuso do niż tradycyjne rozwierane drzwi. Projektan- o grubości do 45 mm, o maksymalnym cięża- drzwi przesuwnych jednoskrzydłowych bez ci zalecają montaż takich drzwi w obiektach rze skrzydła do 100 kg. Długość szyny jezdnej szyny jezdnej. Do dwuskrzydłowych i czteosób poruszających się na wózkach inwa- wynosi od 1800 do 2540 mm. Istnieje możli- roskrzydłowych drewnianych drzwi przelidzkich, ponieważ ich obsługa jest o wiele wość wykonania szyny w innej długości na suwnych przeznaczone są okucia Telescopic 40/4, natomiast modele T-Snap G2 przeznałatwiejsza, a dodatkowo istnieje możliwość zamówienie. Okucia do drzwi przesuwnych, zarówno czone są do drzwi przesuwno-składanych, zamontowania systemu pozwalającego otwierać drzwi automatycznie za pomocą pilo- drewnianych, jak i szklanych, składają się w których maksymalny ciężar elementu z zespołu jezdnego jednorolkowego, z bloka- składanego nie przekracza 40 kg. Cięższe ta lub czujnika dotykowego. Konstrukcyjnie dostępne są drzwi prze- dą wypięcia. Wykonane są ze stali nierdzew- elementy składane muszą być zawieszone suwne mocowane do ściany lub do sufitu, nej matowej, lewego i prawego stopera, na okuciach T- Fold lub Fold 50K, które mogą w wersji szklanej i drewnianej. Ich waga waha i prowadzenia dolnego. W szynie jezdnej są być wpuszczane w skrzydła drzwi. fot. Häfele 36 wrzesień 2013 Okucia na szkle są wyjątkowo widoczne i mogą zadecydować o charakterze całego wnętrza. W dużych obiektach, które są dzielone na mniejsze sale, często stosuje się ściany harmonijkowe i drzwi rozwierane, zawieszone na okuciach Centerfold 80/H, które też są wpuszczane w skrzydła. To już konstrukcje bardzo rozbudowane, w skład których wcho- Zestaw Antra I do drzwi drewnianych w wykonaniu standardowym z regulacją wysokości. dzi łożysko obrotowe, zespół jezdny czterorolkowy z sankami nośnymi i zatrzaski do drzwi. Takie drewniane drzwi mogą być wyposażone w napędy elektryczne sterowane radiowo czterokanałowym pilotem nawet z odległości powyżej 50 m. L REKLAMA Ä MEBLARSTWO Trzy wcielenia modnej zieleni DEKORY | Kolorystyczne hity w dekorach Pfleiderera Ciekawą barwą, zwłaszcza na elementach często używanych wnętrz, jest Zieleń Ojców. Ten kolor płyty laminowanej Pfleiderera można łączyć swobodnie z różnymi dekorami drewnopodobnymi, a także z bielą i brązem. Ciekawie wygląda w zestawieniu z oferowanymi przez Pfleiderer blatami imitującymi powierzchnie metaliczne: Stal Hartowana i Metallic Brown. Trzecie wcielenie zieleni proponowane przez firmę Pfleiderer to dekor Iguana. Jest to intensywna, jaskrawa zieleń z dużą domieszką żółci. L Nie bez przyczyny kreatorzy designu postawili w tym sezonie na zieleń i to ona jest jednym z najmodniejszych kolorów wnętrzarskich 2013 r. Firma Pfleiderer w swej nowej ofercie dekorów blatów kuchennych i płyt laminowanych ma propozycje pozwalające wprowa- dzić do wnętrz nieco modnej zieleni. Blat Veneziano to odwzorowanie rysunku zielonego marmuru – wielobarwnego, pełnego żyłek i inkluzji. Może sprawdzić się zarówno w stylowych, tzw. pałacowych kuchniach, jak i w zestawieniu z prostymi, nowoczesnymi meblami. Odcienie zieleni – barwy roku 2013 – od góry: Veneziano, Zieleń Ojców i Iguana. Kolorystyczna kombinacja białych frontów szafek górnych z Zielenią Ojców frontów szafek dolnych. fot. Pfleiderer fot. Pfleiderer Spośród wielu barw dekorów firma Pfleiderer stawia w tym sezonie na zielony. Zielone blaty i zielone fronty w konfrontacji zarówno z jasnymi, jak i ciemnymi kompozycjami są hitem tegorocznego wzornictwa. ir wrzesień 2013 37 Odwzorowanie natury lub fantazji projektantów OKLEINY MODYFIKOWANE | Pozyskiwane z plantacji z kontrolowaną wycinką drzew fot. Italcolor fot. Italcolor Pod marką VENITAL kryją się okleiny, których wzór usłojenia i kolor, dzięki procesowi modyfikacji, są niemal całkowicie powtarzalne. Ekologia i natura dotyczą dziś większości sfer życia. Konsumenci chcą kupować wszystko, co ekologiczne, naturalne, a jednocześnie zdrowe i przyjazne dla środowiska. Z identyczną sytuacją mamy do czynienia na rynku meblarskim. Wciąż rosnące zapotrzebowanie rynku konsumenckiego na drewno egzotyczne oraz pochodne tego szlachetnego materiału spowodowało, że aby zapobiec wycince egzotycznych gatunków drzew, stworzono produkt alternatywny: okleinę naturalną modyfikowaną. Dzięki niej zaspokojono wymagania architektów projektujących nowoczesne wnętrza, jednocześnie spełniając rosnące oczekiwania społeczeństwa w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Firma ITALCOLOR pod własną marką VENITAL oferuje klientom szeroką gamę naturalnych oklein modyfikowanych. Wszystkie spełniają normy dyrektywy unijnej dotyczącej emisji formaldehydów dla klasy E1. Okleiny odwzorowują naturalne forniry pozyskiwane metodą tradycyjną z danego gatunku drewna. nictwo oraz dostępna kolorystyka dają projektantom nieograniczone możliwości w tworzeniu wyszukanych i ekskluzywnych mebli salonowych, łazienkowych, kuchennych oraz do sypialni. Okleiny modyfikowane mogą być również wykorzystywane do produkcji drzwi, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Ze względu na bogate wzornictwo oraz kolorystykę, zastosoWiele możliwości wanie oklein w tym segmencie sprawia, wykorzystania Okleina to surowiec znajdujący za- że są to produkty unikalne. Aktualnie obowiązujące trendy stosowanie w przemyśle meblarskim jako elegancki i szlachetny materiał do w architekturze wnętrz dają również produkcji frontów. Oryginalne wzor- możliwość wykorzystania okleiny jako Oryginalne wzornictwo oraz dostępna kolorystyka stwarzają projektantom nieograniczone możliwości w tworzeniu wyszukanych i ekskluzywnych mebli. elementu wykończenia ścian, wnęk czy jako dużych elementów zdobiących ściany itp. Zastosowanie i uniwersalność oklein naturalnych modyfikowanych stwarza wiele możliwości wykorzystania ich w naszym otoczeniu. skrawane, usuwa się z niego sęki, przebarwienia i inne wady, a po wstępnym przesuszeniu barwi się przez całą strukturę (barwniki stanowią 1-2 proc.). Następnie pokrywa się je obustronnie klejem (klej stanowi 15-25 proc.), układa się w stosy w specjalnych formach w postaci bloku i prasuje. PodPowtarzalność wzoru czas tego procesu formuje się rysunek i usłojenia Surowcem do produkcji naturalnych drewna, który chcemy uzyskać. Ostatnim etapem jest poprzeczne oklein modyfikowanych VENITAL są w 70-80 proc. gatunki ayous i topola, skrawanie otrzymanego bloku na arpozyskiwane z plantacji, na których kusze. W rezultacie takiego procesu przeprowadza się kontrolowaną wy- powstają okleiny odwzorowujące nacinkę drzew. Drewno jest obwodowo turalne forniry pozyskiwane metodą REKLAMA Trefle, czyli fantazyjne stołki – mówi Ryszard Balcerkiewicz, prezes firmy Noti z Tarnowa Podgórnego, specjalizującej się w wytwarzaniu mebli wypoczynkowych. Potwierdzeniem praktycznej przydatności Trefli jest nagroda w konkursie Must Have organizowanym przez Łódź Design Festival, gdzie prezentowane są najciekawsze wzorniczo polskie produkty wyróżniające się innowacyjnością, właściwą ergonomią i wysoką jakością. Po październikowej wystawie w Łodzi ruszą w świat na prezentacje DESIGN | Trzy typy siedzisk w formie koniczyny podczas festiwali designu w Mediolanie, Londynie i Berlinie. Trefle to wyjątkowa interpretacja popularnego stołka. Jego charakterystyczna fantazyjna forma kształtem przypomina czterolistną koniczynę, kojarzącą się ze szczęściem. Zestaw składa się Siedziska z Noti wśród najciekawszych z trzech typów siedzisk w różnych wielkościach: puf, taboret i hoker. wzorniczo polskich produktów Dodatkowo puf może pełnić funkcję stolika dzięki niezależnemu nawyróżniających się innowacyjnością, kładanemu blatowi. Do wyboru są różne warianty wykończeń szycia: właściwą ergonomią i wysoką jakością. szew tradycyjny, prawostronny oraz szew prawostronny z dodatkową wypustką w dowolnym kolorze. Siedziska Trefle zaprojektowane Trefle – siedziska zaprojektowane przez Piotra Kuchcińskiego dla zostały dla marki Noti przez cenionego projektanta mebli, a swoją marki Noti dobrze wpisują się w najnowsze trendy w projektowaniu. premierę miały na Salone Internazionale del Mobile w Mediolanie – Zabawa formą na granicy fun designu w połączeniu z funk- podczas wystawy w SuperStudio Piu. Od tego czasu odwiedziły już cjonalnością i wygodą tworzy siedziska, które nie są obiektami tylko kilka wydarzeń promujących design. L festiwalowymi, ale znajdą swoje miejsce we wnętrzach mieszkalnych bej Zestaw Trefl składa się z trzech typów siedzisk w różnych wielkościach. fot. Noti Puf może pełnić funkcję stolika dzięki niezależnemu nakładanemu blatowi. fot. Noti tradycyjną z danego gatunku drewna. Dzięki tej technologii pozyskuje się również okleiny, których wzory nie mają odzwierciedlenia w naturze, a są jedynie rezultatem fantazji projektantów. Proces modyfikacji pozwala uzyskać niemal całkowitą powtarzalność wzoru usłojenia i koloru. Szczegółowe informacje na temat oklein, jak również obrzeży naturalnych modyfikowanych marki VENITAL dostępne są na stronie internetowej www.italcolor.pl. L Ar tykuł promocyjny 42 wrzesień 2013 Technika i technologia Potrzeby rynku determinują postęp OKLEINIARKI | Od stolikowych po automatyczne w ofercie firmy Brandt Bardzo obszerna oferta handlowa pozwala zaspokoić potrzeby zarówno małych zakładów stolarskich, jak i przedsiębiorstw z produkcją wielkoseryjną. Obróbka powierzchni wysokopołyskowych fot. Brandt Tomasz Bogacki Należąca do Homag Group firma Brandt od ponad 50 lat specjalizuje się w projektowaniu i produkcji jednostronnych okleiniarek wąskich płaszczyzn. Jakość uzależniona od precyzji prowadzenia Brandt oferuje obecnie dwie główne grupy produktów. Pierwsza to maszyny stolikowe do okleinowania wąskich płaszczyzn – KTD 720 Optimat i KTD 820 Optimat oraz do wyrównywania obrzeża i zaokrąglania narożników elementów krzywoliniowych – FTK 130. Urządzenia te przeznaczone są do oklejania i obróbki elementów prosto- i krzywoliniowych. Radzą sobie doskonale zarówno z małymi, jak i dużymi podzespołami. Klej nanoszony jest bezpośrednio na element, a obrzeże o grubości od 0,4 do 3 mm zoREKLAMA Ambition 1200 wyposażona została w programowalne sterowanie, co zwiększa komfort i bezpieczeństwo obsługi. staje precyzyjnie dociśnięte do krawędzi płyty przez układ rolek. W zależności od modelu, grubość obrabianych podzespołów może wynosić od 16 do 40 lub 55 mm. Przyklejany pasek podawany jest z rolki. Maszyny te wyposażone są w posuw pozwalający pracować z płynnie regulowaną prędkością, która wynosi dla KTD 720 od 4 do 9 m/min, a dla KTD 820 od 0,7 do 4,2 m/min. Jakość okleinowania uzależniona jest także od precyzji prowadzenia elementu podczas obcinania nadmia- zamontować agregat frezowania wstępnego. Dalej mamy jednostkę obcinającą nadmiar długości i szerokości obrzeża oraz zaokrąglającą naroża. Za nimi umieszczono cyklinę profilową oraz polerkę. Maszyny z serii 1200 pracują ze Minimum cztery warianty stałym posuwem 11 m/min i okleją płyty konfiguracyjne W drugiej grupie znajdują się maszyny o grubości 50 mm (opcja 60 mm). Maksyprzelotowe z szeroką gamą agregatów malna grubość stosowanego obrzeża to obróbczych i automatyzacją procesu również 3 mm. okleinowania. Najliczniej reprezentowaną w tej grupie jest seria Ambition Wstępne podgrzewanie składająca się z pięciu modeli. Praktycz- elementu nie każdy model występuje w minimum Średnią pod względem wielkości jest czterech wariantach konfiguracyjnych. natomiast seria Ambition 1400. Dzięki W połączeniu z bardzo bogatą ofertą wy- posuwowi wynoszącemu 14 m/min są to posażenia opcjonalnego daje to nieomal maszyny bardzo wydajne. Komputer stenieograniczone możliwości przy budo- rujący pracą i zarządzający danymi prowaniu maszyny. Pierwsza w typoszere- dukcyjnymi stanowi bazę do wyposażegu znajduje się najmniejsza okleiniarka nia tych okleiniarek w pełne sterowanie z serii 1110 produkowana aż w czterech automatyczne. Frezowanie wstępne jest wariantach różniących się wyposaże- już tutaj standardem. Klejenie przebiega niem. Maszyny te okleją płyty o grubości z wstępnym podgrzewaniem elementu. do 40 mm ze stałą prędkością posuwu Oprócz agregatów występujących w sewynoszącą 8 m/min. Maksymalna gru- rii opisywanej powyżej, do wyposażenia bość obrzeża to 3 mm. Pomimo niewiel- podstawowego dodano także jednostkę kich rozmiarów, jest ona także dostęp- do nacinania wręgów. W opcji istnieje na z agregatem frezowania wstępnego. możliwość doposażenia maszyny w cyOprócz tego wyposażona jest w dwusil- klinę zbierającą nadmiar kleju oraz synikowy agregat kapujący oraz jednostkę stem natryskowego nanoszenia środka do zaokrąglania naroży. Producent prze- zabezpieczającego szerokie płaszczywidział także dwa wolne miejsca, gdzie zny przed zabrudzeniem oraz środka można zamontować cyklinę płaską, pro- czyszczącego. Okleiniarka ta obrabia filową lub szczotki polerskie. Większa od elementy o maksymalnej grubości do poprzedniej Ambition 1200 wyposażona 60 mm i może przyklejać obrzeże podazostała w programowalne sterowanie, co wane z rolki lub w odcinkach o określozwiększa komfort i bezpieczeństwo ob- nej długości. Jego grubość zawiera się sługi. W jej przypadku również możemy w przedziale od 0,4 do 8 mm. ru szerokości obrzeża. Dlatego właśnie w obcinarce FTK 130 zastosowano łożyska kulkowe gwarantujące niezmienny efekt frezowania. W standardzie Ambition 1600 dostępne są wszystkie możliwe agregaty z multifunkcyjnym włącznie. fot. Brandt Kolejną pozycję zajmuje Ambition 1600. Maszyna ta pracuje z płynnie regulowaną prędkością posuwu w zakresie od 8 do 18 m/min. Może obrabiać elementy o maksymalnej grubości 60 mm, a opcjonalnie nawet 80 mm. Przyklejane obrzeże aplikowane jest z rolki lub w odcinkach. W drugim przypadku jego grubość może wynosić 12 mm. W sekcji nanoszenia kleju zastosowano nowe rozwiązanie oznaczone symbolem QA 45. Umożliwia ono szybką zmianę rodzaju kleju lub jego koloru. Kolejną nowością jest agregat frezarski pozwalający uzyskać efekt czystego obrzeża. Jest to możliwe dzięki nowatorskim osłonom narzędzi DFC (Dust Flow Control) zapewniającym optymalny odciąg wiórów. Funkcja miękkiego dojścia daje optymalny efekt obcinania nawet przy dużych prędkościach posuwu. Z kolei agregat do zaokrąglania rogów Serwotrim z precyzyjnym prowadzeniem i delikatnym naciskiem doskonale nadaje się do obróbki płyt komórkowych i powierzchni lakierowanych na wysoki połysk. Oprócz tego w standardzie dostępne są wszystkie możliwe agregaty z multifunkcyjnym włącznie oraz urządzenia, jak chociażby centralne smarowanie, pakiet nestingowy czy stopy na transporterze podawczym utrzymujące stały dystans między elementami. Pozycjonowanie za pomocą serwonapędów Największą i najmocniejszą okleiniarką z serii Ambition jest model 1800. Pod względem konfiguracyjnym podobny jest on do wersji Ambition 1600. Inne są natomiast parametry pracy i możliwości obróbcze. Maszyna ta może pracować z prędkością posuwu od 8 do 20 m/min. Grubość doklejanego materiału również jest większa. Maksymalnie wynosi ona 15 mm. Opcjonalnie możliwe jest zastosowanie doklejek mających 20 mm. Natomiast maksymalna grubość obrabianych płyt to 60 mm (opcjonalnie 80 mm). W ofercie handlowej firmy Brandt znajdziemy także serię maszyn Highflex, w której wszystkie parametry ustawiane są za pomocą napędów serwo czy serii profiLine, gdzie wyposażenie okleiniarki jest konfigurowane na zamówienie. L W sekcji nanoszenia kleju zastosowano nowe rozwiązanie oznaczone symbolem QA 45. Umożliwia ono szybką zmianę rodzaju kleju lub jego koloru. fot. Brandt wrzesień 2013 43 Korzystny stosunek ceny do wyposażenia OKLEJANIE KRAWĘDZI | Trzy nowe modele w katalogu Cehisy Model Bryko PS jest najbardziej atrakcyjny dla naszych przedsiębiorców. Targi Dremasilesia w Katowicach to doskonała okazja do zaprezentowania rodzimym przedsiębiorcom nowości hiszpańskiego producenta okleiniarek wąskich płaszczyzn. TEKST I FOT. Tomasz Bogacki w standardzie w sześć agregatów, wliczając w to jednostkę klejącą. Pierwszy w kolejności to agregat frezowania wstępnego z regulacją grubości. Składa się on z dwóch silników o mocy 1,1 i 0,8 kW pracujących z prędkością obrotową wynoszącą 12 000 obr./min. Zamontowane są na nich, obracające się przeciwbieżnie, frezy diamentowe o wysokości 30 mm. Opcjonalnie możliwe jest zastosowanie frezów o wysokości 45 mm. Pierwszy silnik wyposażony jest w pneumatyczny posuw w kierunku okleinowanej formatki. Całość poprzedzona jest długą przykładnicą. W strefie tej można również dodatkowo zamontować Dwa przeciwbieżne zespół natrysku płynu antyadhezyjnego frezy diamentowe Z racji specyfiki polskiego rynku oraz z nadmuchem powietrza. z powodu niezwykle korzystnego stosunku ceny do wyposażenia, jest on najbar- Mocne silniki agregatów dziej atrakcyjny dla naszych przedsiębior- W skład jednostki nakładania kleju M-2 ców. Maszyna posiada sztywną i stabilną wchodzą: dwukomorowy, pokryty teflokonstrukcję. Wykonana jest ze stalowych nem zbiornik wyposażony w cyfrowy terprofili zamkniętych i płaskowników. Sta- mostat i grzałki palcowe, rolki dociskowe nowi doskonały szkielet, na którym zamo- i gilotyna obcinająca. Dwie komory umożcowane są wszystkie agregaty obróbcze, liwiają uzupełnianie kleju bez potrzeby dolny transporter płytkowy, pomocniczy, zatrzymywania maszyny, natomiast terpodpierający transporter rolkowy i górne mostat obniża jego temperaturę w trakrolki dociskowe. Bryko PS wyposażona jest cie dłuższych przerw w pracy. Pozwala to Oferta handlowa Cehisy wzbogaciła się ostatnio o trzy modele okleiniarek przeznaczonych dla różnych segmentów rynku. Maszyny te należą do różnych serii i oznaczone są symbolami Bryko PS, Pro 12 Laser i System 5P. Być może wszystkie te nowości zobaczymy pod koniec września na tegorocznych targach Dremasilesia w Katowicach. Pewne jest natomiast, że na stoisku poznańskiej firmy Cehpol będzie można obejrzeć pierwszy z wymienionych wyżej modeli Bryko PS. REKLAMA Oprócz systemu laserowego Pro-12 Laser posiada także klasyczny zbiornik kleju. uniknąć przypalania się kleju oraz ogranicza zużycie energii. Obrzeże podawane jest automatycznie z rolki lub w postaci listew. W pierwszym przypadku jego grubość wynosi od 0,4 do 3 mm, natomiast w drugim – do 5 mm. Proces podawania kontrolowany jest przez czujnik, co wpływa korzystnie na zużycie materiału. Za docisk obrzeża odpowiadają trzy rolki, z których pierwsza, większa, jest napędzana. Obcinanie nadmiaru długości obrzeża realizowane jest za pomocą dwupiłkowego agregatu V-3. Napędzany jest on silnikiem o mocy 0,27 kW i prędkości obrotowej 12 000 obr./min. Agregat przesuwa się wraz z okleinowanym elementem po precyzyjnych prowadnicach pryzmatycznych. Frezowanie nadmiaru szerokości wykonuje z kolei agregat JC-3. Jest on wyposażony w dwa niezależne silniki o mocy 0,55 kW każdy. One również pracują z prędkością 12 000 obr./min. Jednostka ta posiada kopiały pionowy i poziomy. Regulacja odbywa się za pomocą mechanizmów śrubowych, a wartość nastawy widoczna jest na wskaźnikach cyfrowych. żenia opcjonalnego. W praktyce są to dwa noże proste z niezależnie regulowanym kopiałem pionowym, usuwające nadmiar kleju. Ostatni agregat to polerka. Zbudowana jest z dwóch niezależnych i pochylanych silników z prędkością obrotową 1500 obr./min. Maszyna przystosowana jest do obróbki elementów o grubości od 8 do 45 mm. Minimalna długość formatki to 120 mm, natomiast szerokość 75 mm. Transporter płytkowy z pokrytymi białą gumą lamelkami pracuje na dwóch stalowych prowadnicach ze stałą prędkością posuwu wynoszącą 8 m/min. Docisk górny zapewnia stalowa belka z podwójnym rzędem naprzemiennych rolek. Bryko PS wyposażona jest także w dotykowy ekran, z pozycji którego sterujemy działaniem całej maszyny. Laser zintegrowany z maszyną Model Pro-12 Laser jest największą okleiniarką z tej serii. Może być ona wyposażona w maksymalnie osiem jednostek obróbczych. Są to w kolejności: podwójny agregat frezowania wstępnego PF-12 (2 x 1,5 kW) z frezami diamentowymi, laserowa jednostka okleinująca (4,5 kW), Pewny transport materiału Następny agregat to cyklina promieniowa agregaty obcinające nadmiar długości RB-3. Składa się on z dwóch ostrzy o pro- V-7 (2 x 0,35 kW) i szerokości JC-5 (2 x 0,35 mieniu 2 mm oraz kopiałów poziomego kW), zespół umożliwiający zaokrąglanie i pionowego. W opcji może być wyposażo- narożników CR-1 (1 x 0,27 kW), cyklina ny w system odpylania z dwoma króćca- profilowa RB-8, polerka PC-9 (2 x 0,1 kW) mi i łatwym do opróżniania zbiornikiem. i w opcji płaska cyklina klejowa RR-7. SyKolejna jednostka obróbcza, czyli płaska stem lasera jest całkowicie zintegrowany cyklina klejowa RR-7 należy do wyposa- z konstrukcją maszyny. Oprócz tego ma- szyna posiada także klasyczny zbiornik kleju, który dzięki prostemu, mechanicznemu urządzeniu można odsunąć. Laser włączany jest z głównego pulpitu sterowania. Po uruchomieniu urządzenie sterowane jest ze swojego, osobnego panelu. W procesie okleinowania wykorzystywane jest specjalne polimeryczne obrzeże. Rozgrzane przez laser i sprężone powietrze przechodzi przez specjalną dyszę i roztapia zewnętrzną warstwę polimeru, co pozwala na wyeliminowanie tradycyjnego kleju. W standardzie siedem agregatów Ostatnia nowość, czyli System 5P to automatyczna maszyna wyposażona w standardzie w siedem agregatów. W kolejności są to: agregat frezowania wstępnego PF-12 (2 x 1,5 kW), zespół nakładania kleju M-5 FR z dwukomorowym zbiornikiem, agregaty obcinające nadmiar długości V-8N (2 x 0,35 kW) i szerokości BC-5 (2 x 0,55 kW) z głowicami frezującymi prosto, ukośnie i kształtowo, zespół zaokrąglania narożników FD-50 (2 x 0,27 kW), cyklina profilowa RB-8, polerka PC-9 (2 x 0,55 kW) i w opcji płaska cyklina klejowa RR-7. Okleiniarka ta może obrabiać płyty o grubości od 8 do 60 mm. Minimalna długość elementu to 120 mm, natomiast szerokość 75 mm. Obrzeże o grubości od 0,4 do 8 mm podawane jest z rolki lub w odcinkach. System 5P pracuje z płynnie regulowaną prędkością posuwu od 9 do 16 m/min. L wrzesień 2013 45 Skuteczniej utwardzają, a nie podgrzewają LAKIEROWANIE | Walcowe pokrywanie z suszeniem promiennikami LED Cefla koncentrując się na obróbce wykańczającej elementów z drewna sosny, intensywnie rozwija urządzenia upowszechniające promienniki LED. zainstalowana lampa LED i klasyczna lampa rtęciowa UV. Może nie jest to jakaś skomplikowana kombinacja linii hybrydowej, ale chciałoby się mieć wyłącznie efektywniejsze energetycznie LED-y. Na razie jest jak jest, jednak zmiany szybko postępują i pewnie za kolejne dwa lata, na następnych targach Ligna, zarówno Cefla, jak i inni producenci maszyn i materiałów lakierniczych pokażą rozwiązania obecnych problemów. SuperFocus to krok do przodu TEKST I FOT. Janusz Bekas Możliwość wykonania nadruku metodą walcową, a potem efektywnego i ekonomicznego suszenia to dzisiaj ta część technologii lakierowania, która najbardziej interesuje producentów wyrobów drzewnych i drewnopochodnych. Dlatego na stoisku firmy Cefla podczas targów Ligna często zadawano pytania dotyczące możliwości nadruku na elementach drewnianych i perspektywy technologii utwardzania materiału lakierniczego, szczególnie na elementach z drewna sosnowego. – Możemy zaoferować dużo więcej niż jeszcze trzy lata temu – tłumaczył Andrzej Sauś, dyrektor Cefla Polska – ale wszystkich producentów walcowych linii lakierniczych czeka rozwiązanie wielu problemów dotyczących coraz szerszego stosowania promienników LED-owych. Cefla też nad tym intensywnie pracuje, koncentrując się na obróbce wykańczającej elementów z drewna sosny, ponieważ ten surowiec jest, przynajmniej w Polsce, najbardziej dostępny ilościowo i cenowo; jednocześnie jest bardzo trudny w suszeniu promieniami podczerwonymi, ponieważ przekroczenie pewnego poziomu temperatury powoduje… wypływy żywicy, niweczącej dobre efekty lakierowania. Najlepiej byłoby oczywiście nie wykonywać elementów meblowych z sosny, tylko z drewna liściastego, no ale tak się nie da. Trzeba wykonywać meble z drewna iglastego, barwiąc je, postarzając, lakierując na kryjąco i borykać się cały czas z żywicą. Wszystkich producentów walcowych linii lakierniczych czeka rozwiązanie problemów dotyczących coraz szerszego stosowania promienników LED-owych. Na końcu linii powinna być zainstalowana lampa LED i klasyczna lampa rtęciowa UV. czy elementy sosnowe suszyć wolniej, np. przez dwie godziny, a nie godzinę, albo w niższej temperaturze, to nanoszenie walcami materiału lakierniczego, czyli tańsze, oraz suszenie powłok promiennikami IR typu świetlówka, powodująca ogrzewanie podłoża i suszenie powłok, skutkuje wspomnianymi skutkami wypływu żywicy. Stąd poszukiwanie innych możliwości utwardzania materiału lakierniczego, któremu nie towarzyszy wydzielanie się energii cieplnej, podgrzewającej drewno. Zapewniają to diody świecące LED o dużej mocy, które Diody mniej grzeją Bolączką użytkowników klasycznych linii emitują promieniowanie utwardzające UV, walcowych jest w suszarkach promienio- ale znacząco mniej energii cieplnej. Ma to wanie UV z żarówek powodujących emisję same zalety, ponieważ nie emituje się ozopodczerwieni, co skutkuje, przy przekro- nu, nie podgrzewa elementu, utwardzanie czeniu wartości granicznej, wypływami ży- jest natychmiastowe, zużycie energii elekwicy, zwłaszcza w części, gdzie są sęki czy trycznej jest niższe i nie występuje efekt inne części mocno żywiczne. O ile w tech- „wypalania”. Zaletą LED-ów jest też wysoka nologiach klasycznego pokrywania drewna wartość „piku energii”, oddziałującego na przez natrysk, gdzie lakierowany materiał fotoinicjator zawarty w materiale lakiersuszymy gorącym powietrzem, wystar- niczym. Skuteczne utwardzanie zależy od REKLAMA System z suszarką SuperFocus zmniejsza o połowę zużycie energii elektrycznej na utwardzanie lakierów. energii, czyli długości fali promieniowania walcowego lakierowania z suszeniem lamoraz od odpowiedniej ilości kwantów, nie- pami LED. zależnie, z jakiego źródła pochodzi. – Jest to jednak kwestia przyszłości, bo jeżeli z czasem spadną ceny samych modułów ledowych, a z drugiej strony, gdy na Dostosowanie fotoinicjatorów Mankamentem utwardzania w technologii rynku pojawi się więcej klientów na lakiery LED jest jeszcze jej mała powszechność, co „LED-owe”, to ich produkcja będzie tańsza wiąże się z wysokimi kosztami promien- i bardziej konkurencyjna cenowo w stosunku ników LED-owych, jak i niewielką ilością do tradycyjnych materiałów lakierniczych – materiałów lakierniczych dostosowanych mówi Andrzej Sauś. – Z czasem LED-y będą do utwardzania tą technologią. Ponieważ powoli wypierały klasyczne lampy UV, choć długość fali w LED nieco się różni od tej, jeszcze są pewne ograniczenia. Przykładoktórą mamy w lampach gazowych, powo- wo, materiały utwardzane LED-ami po wyjduje to konieczność modyfikacji składu la- ściu spod takiego promiennika mają nieco kierów UV. Chodzi głównie o wspomniane „oszukany” kolor. Widoczny jest jakby efekt fotoinicjatory, które trzeba dostosować do żółknięcia. Dopiero po jakimś czasie lakier widma promieniowania UV w zakresie 395 przybiera swój kolor finalny. Jest to uciążlinm +/- 20 nm, co podraża produkcję nowe- wy mankament, niepozwalający na szybką go produktu lakierniczego. korektę odcienia stosowanego koloru. Inne Są już firmy oferujące takie lakiery, ograniczenie dotyczy linii walcowej do nachoćby Sherwin-Williams, ale wyższe noszenia produktów kryjących. Przyjmuje koszty powstrzymują szerszą grupę pro- się, że lampy LED stosuje się w linii do żeloducentów od inwestowania w technologie wania podkładu. Na końcu linii powinna być Krokiem w tym kierunku jest tegoroczna nowość w linii Cefli w zakresie konstrukcji lustra, pozwalającego na efektywniejsze wykorzystanie promieniowania UV. Nawiewy lejkowe, tzw. dysze, zastąpiono nawiewem szczelinowym na całej szerokości taśmy z elementami. Uzyskano dzięki temu nieco większą sprawność wentylacji i trochę szybsze odparowanie wody. Przy okazji listwy nawiewne tworzą dodatkową obudowę, w której w każdym miejscu można zainstalować lampę UV. A ponadto, tworzą one jakby naturalną pierwszą obudowę lustra lampy na podczerwień. Nowością chronioną patentem jest możliwość suszenia jedną lampą nie tylko płaszczyzny frontu, ale też jego krawędzi. Konstrukcja czaszy lustra w suszarce SuperFocus jest zupełnie inna i dzięki temu istnieje możliwość suszenia zarówno płaszczyzny, jak i wszystkich czterech krawędzi jedną lampą UV. Lustro lampy, poprzez odbijanie promieni, mniej lub bardziej sprawnie powoduje skupianie wiązki światła, która następnie kumuluje się na elemencie, powodując utwardzanie materiału lakierniczego. Konstruktorzy SuperFocus przekonstruowali czaszę i umieścili ją bardzo blisko nad suszonymi elementami. Inna konstrukcja zwierciadła i niskie położenie nad suszonym elementem spowodowały znacząco większe skoncentrowanie wiązki światła, tak że praktycznie z jednej, zamiast z dwóch żarówek na element trafia wiązka mocy potrzebnej do utwardzenia lakieru UV. Żeby utwardzić jednocześnie krawędzie, nowa lampa UV jest dłuższa. Wychodzi poza szerokość (1300 mm) taśmy z elementami. Wskutek tego krawędzie zewnętrzne są dosuszane tą samą żarówką, bo odpowiednio wyprofilowane lustra kierują promienie cieplne na krawędzie. Jedną lampą utwardzany jest więc cały front! Przejście z obecnej technologii nakładania lakieru i suszenia frontów na system z suszarką SuperFocus zmniejsza o połowę zużycie energii elektrycznej na ten etap procesu. L 58 wrzesień 2013 Giełda maszyn wrzesień 2013 Ä NIERUCHOMOŚCI 59 602 797 035. Ä Sprzedaż Ä Sprzedam 50% udziałów w dobrze prosperującej spółce jawnej. 609 514 285. [email protected] Ä Sprzedam zakład produkcji drzewnej przystosowany do wyrobu deski paletowej. Nowe maszyny. 603 944 295. Ä Ukraina. Hala produkcyjno-magazynowa na sprzedaż, wynajem. Oferujemy trociny drzewne – sosna, jodła, olcha, osika, topola, dąb EXW 4 zł/m 3 oraz wióry, zrębki, zrzyny. Skype: IgorKijow. +380 505 806 241 (pol.). [email protected] Sprzedam z powodów zdrowotnych dobrze prosperujący zakład tartaczno-stolarski, pow. 2 ha, okolice Turku – Wielkopolska. 781 016 698. Ä Sprzedam graniaki bukowe suche, lekko parowane, 65 x 65 mm oraz 70 x 70 mm. Szczecinek, Zachodniopomorskie. 509 848 773. [email protected] [email protected] www.graniak.pl Importer pilśni gr. 2-5 mm, HDF, OSB. 501 521 065, 509 844 770. Ä Ä Importer tarcicy sosnowej. 501 521 065, 509 844 770. Jesteśmy dużym producentem palet drewnianych, dostarczymy nowe, solidne i niedrogie palety 1200 x 800, 1200 x 1000 i inne. Ceny od 10,50 zł/szt. Zapraszamy. 509 549 044. [email protected] Ä TRANSPORT Sprzedaż Ä Ä Ä HDS Meiller MK 106RSL-9,5/2, z rotatorem, rok prod. 1994, udźwig 1050 kg na 9,5 m. Cena do uzgodnienia. 691 936 753. [email protected] Ä Sprzedam ładowarkę Ł-200 oraz urządzenie rozdzielcze do traka bydgoskiego. Stan bardzo dobry. 516 793 985. Sklejki, sklejki elastyczne, okleiny naturalne, okleiny modyfikowane, fornirowanie płyt. 606 121 214, 25 757 77 21. Ä Sprzedam płazy 20, około 100 m3. 600 264 336. [email protected] Sprzedaż sklejek o nietypowych grubościach. Usługi CNC. 601 93 28 29. Ä MATERIAŁY DRZEWNE Ä Sprzedaż Sprzedam z powodów zdrowotnych dobrze prosperujący zakład stolarski produkujący stoły, krzesła, komody. Okolice Konina. 608 822 089. Ä Zakład produkcji oklein naturalnych, kompletnie wyposażony w maszyny włoskie i niemieckie wraz z halą produkcyjną o pow. 2400 m 2 w Lubartowie. Sprzedam, przyjmę wspólnika lub wynajmę. 693 328 000. Ä Sprzedam zakład za spłatę zadłużenia na mieszkanie w bloku lub budynek mieszkalny + opieka, lub inne propozycje. 601 343 989. Ä Sprzedam zakład stolarski z maszynami + trak taśmowy, wszystko sprawne, do natychmiastowej produkcji + dom, wszystko na dużej działce. Woj. kujawsko-pomorskie. 602 449 133. [email protected] Ä Ä Skład Drzewny Samir oferuje więźby dachowe, kantówki, deski calówki, łaty, kontrłaty, drewno kominkowe, drewno opałowe. Nawiążemy współpracę w sprawie regularnych dostaw surowca. Ä Ä Ukraina. Drewno opałowe 15 zł/m 3, zrzyny tartaczne 4 zł/m 3 + wszystko z branży drzewnej. Tanio. Czernihowski obw. Sprzedaż drewna opałowego kalorycznych gatunków. Nowgorod-Siewierski LesHoz. Skype: IgorKijow. +380 505 806 241 (pol.). [email protected] Ä Bezpośredni importer sklejki, płyty pilśniowej. 601 348 652. Tarcica oraz fryzy dąb, dąb czerwony, suche i mokre. Czereśnia gr. 5 cm, dł. 125 cm. 691 936 753, 604 057 646. [email protected] Bezpośredni importer sklejki rosyjskiej brzozowej o wymiarach 1525 x 1525, 1250 x 2500. Ä Produkcja boazerii i podbitki o szer. 9 cm, gr. 15 mm, gontów łupanych na pokrycie dachu. 503 550 147, 18 27 71 087. Ä Sprzedam tarcicę budowlaną, 580 zł netto. 519 526 042. [email protected] Ä Drewno tartaczne – dłużyca sosna, świerk, akacja, modrzew + liściaste opałowe sprzedam. Woj. lubuskie, wielkopolskie. 606 361 942. Kupon na bezpłatne ogłoszenia drobne Treść ogłoszenia (maksimum 15 słów) DZIAŁ TELEFON KONTAKTOWY * Przypominamy, że ogłoszenia drobne przyjmujemy do 16 września, tylko wysłane pocztą na oryginalnych kuponach. Nasz adres: WYDAWNICTWO INWESTOR, 83-110 Tczew, ul. 30 Stycznia 42 * kupon wypełniony nieczytelnie nie zostanie przyjęty do emisji * nie odpowiadamy za treść ogłoszeń NAZWA I ADRES OGŁOSZENIODAWCY wrzesień 2013 60 Ä Sprzedaż tarcicy dębowej. Wykonuję schody i drzwi na zamówienie. Wielkopolska. 600 925 639. Ä Dąb sezonowany gr. 5 cm, 12 m 3, bal 85 cm, 22 m , kantówka 15 x 15, 4 m 3. 500 171 047. płatność gotówką przy odbiorze. 530 303 300. [email protected] Ä Ä 3 Ä Ä Ä Tarcica olchowa 18% wilg., gr. 27 mm, cena 520 PLN/m 3; tarcica brzozowa sucha 8%, gr. 46 i 50 mm. 608 688 609. Ukraina. Hala produkcyjno-magazynowa na sprzedaż, wynajem. Oferujemy trociny drzewne – sosna, jodła, olcha, osika, topola, dąb EXW 4 zł/m 3 oraz wióry, zrębki, zrzyny. Skype: IgorKijow. +380 505 806 241 (pol.). [email protected] Sprzedam formatki płyty pilśniowej o gr. 5 mm. Formatki o wymiarach: 760 x 700 – 1460 szt., 380 x 370 – 2778 szt., 1326 x 270 – 3260 szt., 600 x 250 – 636 szt., 595 x 595 – 650 szt., 1193 x 250 – 345 szt., 810 x 595 – 450 szt. Supercena! +48 668 290 122. [email protected] Ä Wyprzedaż tarcicy sezonowanej: jesion, czereśnia gr. 55, 30, dł. od 1200 w cenie 600 zł/m 3. 603 368 371. Ä Sprzedam kantówkę klejoną 72 x 86 x 600 mm – I kl., duże ilości oraz elementy klejone na wymiar. Stała współpraca. Okolice Wrocławia. 604 968 207. [email protected] Ä Ä Ä Promocyjnie obłogi, buk 1,2 mm po 5 zł/m 2. Ekstraobłogi dąb/jesion/buk/olcha 1/1,5/2/2,5/3 mm. Okleiny. 600 356 666. Ä Kupię suche trociny, suche odpady na zrębki. 530 303 300. [email protected] Ä Zakupimy tarcicę sosnową, deski szorstkie, płyty klejone, elementy meblowe. 8-10 % wilgotności. 59 810 30 64. [email protected] Ä PBD SA sprzeda drewno opałowe dębowe sezonowane, pocięte; skład: Rusek koło Bobowa, powiat Starogard Gdański, woj. pomorskie. 601 874 969. Ä MATERIAŁY DRZEWNE Ä Ä Ä Ä Kupno Ä Ä Kupię zrzyny tartaczne, stała współpraca, Ä Kupię tarcicę dębową nieobrzynaną w kl. I i w cenie 1800/m 3 . Gotówka. 603 368 371, 84 64 12 413. Ä Wentylatory rewersyjne i nagrzewnice bimetalowe do suszarni drewna. 46 855 37 86. Ä Piec przemysłowy nadmuchowy Hocker Polytechnik wraz z automatyką i podajnikiem, typ PTU 98, Baujahr 1992, Fabrik-Nr 92154, Nennleistung 98 kW/h, Luftleistung maks. 65 000 m 3/h, Motor 380 V, 50 Hz, 8 kW, 20 000 zł. 667 700 126. [email protected] Ä Kocioł Uniwex, nr fab. 76/UC/2003, rok prod. 2003, cena 12 000 zł do negocjacji. 602 300 783. Ä Sterownik suszarniany półautomatyczny, sprawdzony przy suszeniu dębu, skraca czas, podnosi jakość. 602 431 819. Ä Sprzedam suszarnię drewna 2-komorową Nardi, 15 x 9 m, 1999 r. 602 230 508. Ä Kontener 30 m 3 z hydraulicznym wygarniaczem. 504 465 955. www.plomex-pol.pl Ä Ä Tokarka DNKA-40, długość toczenia 130 cm, średnica toczenia 40 cm. 503 318 630. Ä Sprzedam korowarkę Cambio 35. Stan bardzo dobry. Korowarka była w ciągłej eksploatacji. Posiada mechanizm wprowadzający i wyprowadzający kłodę. 504 284 181, 59 82 18 710. [email protected] Ä Sprzedam strugarkę czterostronną WEINIG w bardzo dobrym stanie, 4 głowice, posuw Kardan, pełna regulacja wrzecion, rolka ciągnąca w blacie, szerokość obróbki 22 cm, wysokość obróbki 12 cm. 883 341 175. [email protected] Ä Automat szlifierski Hempel do elementów toczonych typ P9. 600 787 837. Ä Sprzedam prasę do klejenia drewna, stan techniczny bdb, rok prod. 2007. Cena netto 55 tys. zł. 609 034 234. Ä Sprzedam gilotynę MORSO, zszywarkę MORSO. 601 789 774. Ä Trak FTAA60 hydrauliczny, kompletny, nieużywany. 514 789 171. Ä Sprzedam trak GKT60 komplet + wózki + ostrzarka + taśmociąg + szrankownik. Likwidacja tartaku. 603 416 954. Sprzedaż – siekiery, motyki i narzędzia kute leśne, ogrodowe i rolnicze. 668 44 12 19. [email protected] [email protected] Ä MASZYNY Sprzedaż Ä Traki zachodnie różne, ramowe, taśmowe, Neva, Wintersteiger, wielopiły, CNC, obrzynarki, suszarnie, prasy, strugarki 4-stronne, ostrzarki różne, maszyny tartaczne, meblarskie, stolarskie. 608 505 850. Kupno 100 m³ płyty klejone lite z buka twardzielowego, mikrowczep 18/20 mm. Kontakt po polsku: Beata Sagorny. +49 17 21 960 083. [email protected] 100 m³ płyty klejone lite z dębu B/C, mikrowczep 18/20 mm. Kontakt po polsku: Beata Sagorny. +49 17 21 960 083. [email protected] Kupię fryzy na schody dąb, buk, jesion. Oferty z ceną. 506 124 779. Zgrzewarki doczołowe, ostrzarki, rozwieraki pił taśmowych. Urządzenia do regeneracji pił. Promocje. 61 662 12 61. III 50, piła formatowa dwugłowicowa, walcarka do pił Vollmer, wielopiła szwedzka, wys. cięcia 140, szer. gąsienicy 300, trak pionowy hydrauliczny GRA -65. 500 280 750. [email protected] Ä URZĄDZENIA CIEPŁOWNICZE Ä Ä Ä Ä Sprzedaż Tarcica sucha, gr. 25 i 50 mm: dąb, buk, jesion, sosna oraz drewno konstrukcyjne z certyfikatem, suszone, heblowane, fazowane, impregnowane. okolice Wrocławia. 604 968 207, 62 785 01 42. Tarcica: dąb, buk, jesion, sucha, powietrznosucha, gr. 26-50 mm. Dostawy całosamochodowe, stała współpraca. 508 342 756. Kupię drewno opałowe, zrzyny, sosnowe, bukowe, brzozowe. Odpady poprodukcyjne z transportem. Woj. łódzkie. 501 658 261. Ä URZĄDZENIA CIEPŁOWNICZE Kantówka okienna: 72 x 86 x 600 mm w I kl., 72 x 115 x 600 mm, łaty teatralne, duże ilości oraz inne wymiary wg zamówienia. Stała współpraca. 604 968 207, 62 785 01 42. Ä Ä Kupię drewno opałowe, papierówkę, żerdzie, białe zrębki, możliwość stałej współpracy. 530 303 300. [email protected] M2050 używany. 601 144 185, 655 499 083. [email protected] iglasta fi 6-40 cm, dł. 2-4 m. 601 348 652. Kupię/przejmę cesję na drewno bukowe tartaczne w Nadleśnictwie Szczecinek (Połczyn, Świdwin, Czaplinek, Bobolice, Złocieniec). 509 848 773. [email protected] Kupię dębowe, jesionowe fryzy parkietowe oraz deskę do kantu. 85 683 46 38. Ä Kupię suszarnię próżniową do drewna. 604 509 319. [email protected] Ä Kotły trocinowe: skup – sprzedaż – remont. 504 465 955. Ä NARZĘDZIA Sprzedaż Ä Kupimy palety używane CP-1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. 672 543 974. [email protected] Rębaki stacjonarne, mobilne ciągnikowe – nożowe, młotkowe, traki zach. różne, wózki sortownicze B&Z, tartaczne linie technologiczne, maszyny specjalistyczne do brykietu, paletówki, ogrodówki. Maszyny tartaczne, meblarskie i stolarskie. 608 505 850. [email protected] Kupię fryzy parkietowe dębowe i jesionowe. 85 683 41 35. Ä Kupię palisady topolowe, śr. 8 i 10 cm, dł. 250 i 300 cm. Duże ilości. 782 272 199. [email protected] Sprzedam linię do produkcji oklein naturalnych, skrawarka pionowa, suszarnia siatkowa, suwnica, kotłownia parowa, gilotyna. 660 809 171. Ä Sprzedam GKT-60 na platformie. PPHU Newada-Trak Marta Barbarska. 602 13 13 36. Pelet 6 mm, worki 15 kg, bez kory; zrębki frakcje do 5 cm. Duże ilości. Papierówka Ä Wilgotnościomierz Hydromette Gann Ä Sprzedam: wielopiła FOD Bydgoszcz DPPA Ä Brykieciarka Wamag, sprawna. 601 144 185, 655 499 083 [email protected] Ä Import maszyn. 602 459 611. Ä Sprzedam maszyny stolarskie fabryczne lub zamienię na maszynę wieloczynnościową. 601 343 989. Ä Piła gąsienicowa BAUERLE, silnik 18 kW. 6200 zł. 694 631 608.