docmaxi tunning - Car Audio System
download 
Reklamacja Transkrypt
maxi tunning - Car Audio System
NUMER 1 MIESIĘCZNIK TUNINGOWY STYCZEŃ NR 1/2008 (37) www.maxituning.pl Numer indeksu 324213 ISSN 1733-1668 9,90 z∏ (w tym 7% VAT) Spis treści Edytorial High tech T o ju˝ pewnik: gdy ukazuje si´ nowa edycja gry Need For Speed, Êwiat tuningu mo˝e liczyç na kilka skandalicznie wypasionych democarów. W Polsce tym razem przerobiono Seata Leona Cupr´, a Hiszpanie poszli w coÊ znacznie bardziej egzotycznego. Honda NS-X z bodykitem VeilSide Fortune to pojazd demonstracyjny NFS odbywajàcy tournee po europejskich pokazach – trafi∏ tak˝e na ok∏adk´ MAXI tuningu. Po raz czterdziesty odby∏ si´ Essen Motor Show. Choç trudno mówiç o rozwoju tej imprezy, nie da si´ jednak przeoczyç ogromnej liczby bardzo atrakcyjnie zmodyfikowanych samochodów, rok w rok wype∏niajàcych hale Messe Essen. Pró˝no szukaç na niemieckiej imprezie aut tanich i popularnych (wyjàtkiem w tym roku by∏ Golf I) – przewa˝ajà cacka typu karbonowa Pagani Zonda lub Audi S8 na 24-calowych felgach. Wcià˝ jednak, choç oderwane od rzeczywistoÊci – chyba ˝e mamy na myÊli rzeczywistoÊç w Dubaju – fury zebrane w Essen zachwycajà nas rok w rok. SAMOCHODY 6 W Polsce te˝ – mimo zimy – sytuacja wyglàda ciekawie i przede wszystkim obiecujàco w odniesieniu do roku 2008. W zalewie tuningowanych szybkich Hond i Nissanów wyjàtkowo b∏yszczy ponad 300-konny Ford Focus RS z Wroc∏awia. JDMowy Civic IV generacji z Koszalina oprócz modyfikacji mechanicznych z wysokiej pó∏ki mo˝e poszczyciç si´ tak˝e wyjàtkowà w∏aÊcicielkà. Stale rozwijamy dzia∏ dotyczàcy techniki. W aktualnym numerze to ju˝ trzy materia∏y, ka˝dy z zupe∏nie innej dziedziny, mimo ˝e wszystkie trzy traktujà o tuningu mechanicznym. Dok∏adamy te˝ staraƒ, ˝eby promowaç tuning mechaniczny za sprawà prezentacji samochodów niekoniecznie pi´knych, ale zawsze szybkich – bo dla coraz wi´kszej grupy osób, sens tuningu le˝y w∏aÊnie w tym, by auto nie wyglàda∏o, a jecha∏o. Niektórzy nawet w zast´pstwie s∏owa „jecha∏o” u˝ywajà okreÊlenia ca∏kiem nieparlamentarnego. My jednak pozostaniemy przy ∏agodniejszych okreÊleniach, a wszystkim fanom tuningu, motoryzacji i szybkoÊci ˝yczymy mnóstwa niutonometrów i koni mechanicznych w roku 2008. TYMON GRABOWSKI redaktor naczelny 31 Honda NS-X Profesjonalny prototyp Skoda Octavia 32 Fiat Panda 100 HP 42 Honda Civic 48 Chevrolet Bel Air MAGAZYN X-rated 93 Honda Integra Szybka czystoÊç 56 Seat Leon Cupra 60 Nissan 200SX Ogieƒ z Cupra Âfinka 68 74 98 Technika 131 88 132 102 106 Technika RUBRYKI åwiczenia z mapà 24 Lifestyle Dwa na cztery Toyota Altezza IMPREZY Bia∏y szum 14 Lexus IS200 Essen Motor Show Chce si´ wracaç 138 Zlot VW Vento TUNING Z FABRYKI BMW 135i CAR AUDIO Strongman 112 Chevrolet Tahoe Big Mac 4 N°1 STYCZE¡ 2008 Dziewczyna Julia i Kinga 34 News Iron, Lion, Scion Venciarze 28 Nowości car audio Moc z pomys∏u Pontiac Firebird Zezwolenie na tuning Impreza car audio Z p∏yty i na ˝ywo Not so Camaro 82 Prezentacja konsoli Clarion Zupe∏nie inna jazda Precz z wàtpliwoÊciami Ford Focus RS Za Focusa? Technika Toyota RAV4 Zabawa poza Matrixem 128 Lexus IS 96 Opel Astra Standardy wiecznie ˝ywe 124 Wszystko o... Hummer H2 Bombardier na pla˝y 120 Setka? Ch´tnie! JDM GRL 52 116 Nawet i bez RS 37 38 40 139 140 142 144 146 Informacje tuningowe Lans tuningowca Gadżety tuningowca Auto czytelnika Virtual tuning Tuning modeli Prenumerata Stopka redakcyjna, zapowiedzi 6 Honda NS-X Szcz´Êcie sprzyja odwa˝nym 14 Essen Motor Show 40 lat min´∏o... 34 Scion x 3 Omne Trinum Perfectum 42 Honda Civic 56 Seat Leon Cupra 60 Nissan 200SX 82 98 106 Buell vs Crossfire 124 Toyota RAV4 Red is the new black Toyota Altezza JDM z niespodziankà Na pewniaka Technika Goodbye, Calibras! Gruiii! Statystycznie po 3 ko∏a CAR AUDIO 112 Chevrolet Tahoe Jedêmy gdziekolwiek 116 Hummer H2 Trzy tony i dobre tony Stealth Technologies styczeń 2008 N°1 STYCZE¡ 2008 5 P R E Z E N T A C J A HONDA NSX H I S Z P A N I A Przebiç zesz∏oroczny europejski democar Need For Speed – Mazd´ RX7 z karbonu – nie by∏o ∏atwo. Si´gni´to po broƒ ostatecznà, japoƒskie Ferrari, jeden z trzech dalekowschodnich samochodów z centralnym silnikiem: Hond´ NS-X. To, co wykonano na jej bazie, odsuwa w cieƒ wszystkie dotychczasowe projekty NFS... 6 N°1 STYCZE¡ 2008 N°1 STYCZE¡ 2008 7 HONDA NSX PROFESJONALNY PROTOTYP NS-X MIMO RADYKALNYCH MODYFIKACJI NADAL JEST DOPUSZCZONY DO RUCHU: WSZYSTKIE ELEMENTY POSIADAJÑ STOSOWNÑ HOMOLOGACJ¢, NAWET WYKONANE W JEDNYM TYLKO EGZEMPLARZU PNEUMATYCZNE ZAWIESZENIE. 8 N°1 STYCZE¡ 2008 R ynek tzw. „supersamochodów” ju˝ dawno zdominowali Europejczycy. Ferrari, Lamborghini, Maserati, Jaguar XJ220, McLaren F1... superfur produkowano naprawd´ sporo na Starym Kontynencie. Amerykaƒskie próby z Saleenem, Vectorem czy Moslerem nie wydawa∏y si´ zbyt udane, a Japoƒczycy zaliczyli tylko dwa wejÊcia w tym segmencie. Przy czym pierwsze zakoƒczy∏o si´ powstaniem jednego egzemplarza dopuszczonego do ruchu ulicznego: mowa o Nissanie R390. Jedyny sukces w tej dziedzinie odnios∏a Honda – model NS-X nie tylko nie ust´powa∏ w∏aÊciwoÊciami jezdnymi w∏oskim superautom, ale przewy˝sza∏ je znacznie odpornoÊcià na „katunek” i jazd´ po torze, do czego zosta∏ wszak stworzony. D∏ugo uznawano, ˝e NS-X sam w sobie jest perfekcjà, a jego tuning to zb´dna strata czasu i pieni´dzy. No có˝, czas obaliç stereotypy... Ig∏a w stogu og∏oszeƒ Spróbujcie znaleêç prawostronnego NS-Xa w po∏udniowej Europie. Równie prawdopodobne b´dzie znalezienie pliku dolarów w reklamówce na nasypie kolejowym. Hondy mo˝na Êciàgaç ze Stanów Zjednoczonych (gdzie te˝ nie wyst´pujà w hurtowych iloÊciach, zw∏aszcza na zimnym wschodzie) albo z Japonii (o, kierownica jest znów po niew∏aÊciwej stronie). Jeszcze gorzej zaczyna si´ robiç, gdy dzia∏amy pod presjà czasu – skoro democar ma byç gotów na oficjalnà kampani´ reklamowà nowej cz´Êci NFSa, nie mo˝na przeciàgaç poszukiwaƒ w nieskoƒczonoÊç. Ivan, koordynator projektu, o ma∏o nie straci∏ zdrowia przez zgryz zwiàzany z misjà „znaleêç NS-Xa”. Auto ostatecznie si´ znalaz∏o (chyba ma∏o kto sàdzi∏ ˝e b´dzie inaczej, skoro je opisujemy) w Niemczech, niestety drobnostka w postaci bardzo niech´tnie odpalajàcego silnika nieco pokrzy˝owa∏a plany. W dodatku, kiedy ju˝ odpali∏, jeden z pracowników warsztatu Pro- FILMIK Z PRZYGOTOWANIA SAMOCHODU? OGLÑDAJCIE! HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=DSBCZ94LMDU N°1 STYCZE¡ 2008 9 HONDA NSX PROFESJONALNY PROTOTYP totype postanowi∏ sprawdziç, czy NS-Xem da si´ paliç laka. Na przebudow´ pozosta∏y dwa miesiàce. SzeÊçdziesiàt dni pracy na trzy zmiany, ˝eby podniszczony NS-X spowodowa∏ fal´ zachwytu podczas oficjalnej prezentacji. Skoro silnik demonstrowa∏ okropne kaprysy przy uruchamianiu, nale˝a∏o go rozebraç i zbadaç. Prozaiczna przyczyna, niestety nie tak ∏atwa do usuni´cia – brak kompresji i zu˝yte pierÊcienie t∏oków powodowa∏y niedostateczny stopieƒ spr´˝ania by po d∏u˝szym czasie postoju odpaliç motor. Nie by∏o sensu bawiç si´ w dorabianie pierÊcieni, skoro fundusze pozwala∏y na znacznie lepsze dopieszczenie wysokoobrotowego wolnossaka. Aftermarketowe t∏oki dopr´˝ajàce (zwi´kszajàce stopieƒ spr´˝ania) sprowadzono z Japonii, dodano karbonowy dolot i przelotowy wydech o Êrednicy 80 mm. Po zestrojeniu uzyskano na hamowni 329 KM – przyrost o 10% w wolnossàcym silniku benzynowym to naprawd´ spore osiàgni´cie! Proto-air Aby wyró˝niç si´ w którymkolwiek z krajów Êródziemnomorskich, nale˝y bezapelacyjnie toczyç si´ na zawieszeniu pneumatycznym. Nie s∏uchajàc w ogóle podniesionych i obra˝onych g∏osów zwolenników torowego charakteru NS-Xa, koordynatorzy projektu postanowili opuÊciç Hond´ na gumowych miechach. Niestety, nie ma czegoÊ takiego jak „gotowy airride do NS-Xa”, pozosta∏o wi´c stworzenie wszystkiego od podstaw, prototypowego zestawu do niezwyk∏ego samochodu. Nazwa firmy, Team Prototype, zobowiàzywa∏a do podejmowania nietypowych wyzwaƒ. We wspó∏pracy ze znanym producentem zawieszeƒ 10 N°1 STYCZE¡ 2008 pneumatycznych, Lowered, zaprojektowano i wykonano bardzo zaawansowany zestaw powietrzny: oprócz oczywistych zastosowaƒ, jak podnoszenie i opuszczanie osi, posiada on tak˝e funkcj´ samopoziomowania w zale˝noÊci od pr´dkoÊci. Im szybciej jedziemy, tym ni˝ej opuszcza si´ nadwozie, a przy pr´dkoÊci „parkingowej” przód unosi si´ ku górze, ˝eby u∏atwiç pokonanie np. progu zwalniajàcego. Dopieszczono tak˝e hamulce: cztery tarcze o Êrednicy 330 mm ka˝da sà nawiercane, rowkowane i wentylowane, a ka˝dà Êciska czterot∏oczkowy zacisk. Time attack Praca pod presjà zegarka to coÊ, z czym cz∏owiek potrafi sobie poradziç. Gorzej z przyt∏aczajàcym ogromem pracy pod wszechogarniajàcym ciÊnieniem czasu – o tym, ˝eby auto nie by∏o gotowe na dzieƒ „NFSPS”, ludzie z Electronic Arts nie chcieli nawet s∏yszeç, i trudno si´ im dziwiç. Wszystko dzia∏o si´ wi´c równoczeÊnie – w czasie, gdy przebiega∏y prace nad wymontowanym silnikiem, instalowano te˝ zestaw multimedialny Pioneer, ˝eby troch´ docià˝yç japoƒskie Ferrari instalacjà do wytwarzania basu. Za przednimi siedzeniami zbudowano (nie da∏o si´ jej w∏o˝yç przez drzwi) ogromnà skrzyni´, zawierajàcà oprócz dwóch subwooferów, tak˝e tradycyjny, dwudro˝ny zestaw g∏oÊnikowy. Kolejne g∏oÊniki znalaz∏y si´ w boczkach nietypowo otwieranych przednich drzwi, ale clou programu znajdziemy w baga˝niku, zarówno przednim jak i tylnym. O instalacji pneumatycznej ju˝ wspomnieliÊmy – jednak dwa wzmacniacze, konsola Playstation 3 i 37-calo- Dźwięk sześciocylindrowego, widlastego silnika wykonanego w technice Hondy to coś, czego nie da się opisać. Ciekawym rozwiązaniem jest umieszczenie poprzeczne jednostki napędowej, podobnie jak w Lamborghini Miura czy Ferrari 308. PROFANACJA NS-XA? NIE, BODYKIT VEILSIDE FORTUNE MA SWOJÑ W¸ASNÑ DEWIZ¢: SZCZ¢ÂCIE SPRZYJA ODWA˚NYM! N°1 STYCZE¡ 2008 11 HONDA NSX PROFESJONALNY PROTOTYP Nissan R390: supersamochód z Japonii wyprodukowany tylko w jednym ulicznym egzemplarzu. Czy w przyszłym roku, żeby przebić NS-Xa, EA będzie musiało szarpnąć się na R390? wy ekran, na którym mo˝emy çwiczyç umiej´tnoÊci w Need For Speed zas∏ugujà na konkretne odnotowanie. Elementy wyj´te z wn´trza pos∏u˝y∏y jako matryce do wykonania form – a z tych form wyj´to póêniej ich karbonowe odpowiedniki. Siedzenia Recaro otrzyma∏y obicia z czarnej skóry, kierowca zaÊ trzyma za „kó∏ko” od Mugena. Nie wiemy, czy wypada o tym mówiç, ale z dziennikarskiego obowiàzku wspomnimy: zleceniodawca za˝yczy∏ sobie kompletu ró˝nokolorowych neonów podÊwietlajàcych nadwozie w takt muzyki, a jak mówià niektórzy, „nasz klient, nasz per pan”. Szcz´Êcie sprzyja odwa˝nym Trzeba byç naprawd´ odwa˝nym, ˝eby do NS-Xa zamówiç zestaw VeilSide Fortune, ozdobiony w∏aÊnie wymownym sloganem „Fortune Favors the Brave”. OczywiÊcie nie brakuje twierdzeƒ, ˝e tak radykalny zestaw karoseryjny – a w∏aÊciwie ca∏y nowy „design” to pomy∏ka, ˝e seryjne linie nadwozia centralnosilnikowej Hondy sà majstersztykiem godnym jedynie podziwiania, w ˝adnym razie zaÊ poprawiania. De gustibus, i tak dalej – akurat w tym przypadku nale˝y stwierdziç, ˝e VeilSide idzie tak daleko z modyfikacjami, a˝ w rzeczywistoÊci powstaje nowy samochód. Kompletnie inny przód, Ferrari z ty∏u, poszerzenia boczne i ogólna stylizacja nawiàzujàca do wyÊcigówek serii Super GT – to chyba najkrótsze wyjaÊnienie tajemnicy, dlaczego bodykit VeilSide Fortune kosztuje naprawd´ worek pieni´dzy, i to nie bezwartoÊciowych dolarów... natomiast zaledwie trzy tygodnie na zamontowanie go i polakierowanie ca∏oÊci okazuje si´ byç czasem niewystarczajàcym. JeÊli oczywiÊcie ktoÊ nie zamierza pracowaç po nocach. Na sam koniec na∏o˝ono naklejki, karbonowe dodatki zewn´trzne (m. in. lusterka) i znaczek Hondy, w który oczywiÊcie nikt nie potrafi uwierzyç. Jak to Honda? Jak ju˝, to raczej Zonda... Tekst: Ramon A. Castella Zdj´cia: Alain Richaud 12 N°1 STYCZE¡ 2008 MAXI IMPREZA ESSEN MOTOR SHOW Znów pojechaliÊmy do Essen. I znów zdecydowanie nie chcia∏o nam si´ opuszczaç hal targowych. Setki tysi´cy, a raczej miliony euro zgromadzone w siedemnastu pawilonach skutecznie potrafià przyciàgajà uwag´ nawet starych tuningowych wyjadaczy. CHCE SI¢ WRA 14 N°1 STYCZE¡ 2008 CAå N°1 STYCZE¡ 2008 15 ESSEN MOTOR SHOW CHCE SI¢ WRACAå T aka kumulacja przepychu, pró˝noÊci i morza pieni´dzy prawdopodobnie nie zrobi∏aby wra˝enia wy∏àcznie na obywatelach Emiratów Arabskich. Na stu tysiàcach metrów kwadratowych zebrano europejski tuning najwy˝szych lotów. I to ju˝ po raz czterdziesty. Essen Motor Show to najwi´ksza w Europie imprez poÊwi´cona modyfikacjom samochodów. Ka˝dy szanujàcy si´ tuner dba o to by nie zabrak∏o na niej jego projektu. Najpowa˝niejsze firmy tuningowe Starego Kontynentu pokazujà to co majà najlepsze, najdro˝sze i najbardziej ekskluzywne. To jest chyba jedyne miejsce, gdzie mo˝emy spotkaç stada Porsche, Lamborghini czy Ferrari, o najdro˝szych modelach Audi, BMW czy Mercedesa nie wspominajàc. To nie jest impreza w jednej czy dwóch halach, które mo˝na przejÊç w 2 godziny. Organizatorzy zapraszajà zwiedzajàcych do 17 zdrowo wypchanych hal, na zwiedzanie których trzeba zarezerwowaç lekko ze trzy dni. A spieszyç si´ nie warto bo mo˝na przypadkiem przegapiç najlepsze okazy poupychane w najciemniejszych zakamarkach. Ale nie to nas 1 16 N°1 STYCZE¡ 2008 interesowa∏o najbardziej. My szukaliÊmy inspiracji, które mogà natchnàç mi∏oÊników tuningu do wprowadzania zmian w ich autach w przysz∏ym sezonie. I znaleêliÊmy. Oto skrócona recepta na Tuning Car of The Year. Przede wszystkim zak∏adamy skórzany p∏aszczyk na silnik. Tak, na silnik, nie chodzi o bra na mask´. Ziomale z Sallas-Tuning w ten sposób chronià V8 w swoim Audi przed zapowiadanà ostrà zimà (1). Trzeba tylko pami´taç o tym, by zostawiç przestrzeƒ na umieszczenie wykresu z hamowni. Tak zrobi∏ AC Schnitzer. Pod maskà swojego Gas Powered BMW 3 umieÊci∏ wykres, który ka˝dego zainteresowanego przekonuje, ˝e LPG wcale nie jest obciachowe, wbrew temu co opowiadajà jego przeciwnicy z forów internetowych (2). Rekord 2 pr´dkoÊci ustanowiony przez opisywany pojazd, wynoszàcy 318,1 km/h zdaje si´ potwierdzaç stanowisko tunera. O innym, rzadkim zastosowaniu LPG b´dziecie mogli przeczytaç w kolejnym numerze MAXI tuningu. Trzeba jednak jakoÊ zach´ciç obserwatorów do podejÊcia bli˝ej i obejrzenia silnika. Potrzebne nam b´dzie odpowiednie przystrojenie maski. Najlepszym wyjÊciem jest zerwanie lakieru i wypolerowanie jej na lustro, jak to uczyni∏ Loder1899 w swoim Mondeo (3). Ciekawe co na to gwarancja producenta? JeÊli si´ oka˝e, ˝e maska wykonana jest z tworzyw sztucznych, i nie bardzo jest co wypolerowaç do go∏ej blachy, to nie pozostaje nic innego jak zorganizowanie jakiegoÊ wzorka z paru kilogramów kryszta∏ów Swarovskiego (4). OczywiÊcie nie wolno zapo- 3 W przypadu tego ciągnika określenie „agro-tuning” nabiera zupełnie nowego znaczenia. mnieç o odpowiednim lakierowaniu nadwozia. Kolor? Bia∏y jest wcià˝ jazzy, ale co to za lans mieç fur´ w tym samym kolorze co po∏owa dzielnicy? W sumie sam kolor jest nieistotny, mo˝e byç sino-koperkowy, mo˝e byç fiolet, byleby by∏ mat! Matowy lakier – to jest lans (5)! Do tego potrzebny b´dzie odpowiedni felunek. Zapomnijcie o czerni. Czarna felga to prze˝ytek. Teraz rzàdzi termodruk. Tylko dzi´ki niemu mo˝na mieç felgi karbonowe, albo czerwone w ciapki, a nawet w panterk´ (6). N°1 STYCZE¡ 2008 17 ESSEN MOTOR SHOW CHCE SI¢ WRACAå 4 5 Wiadomo – grubo musi byç. No i felga musi mieç odpowiedni parapet. Najlepiej taki, ˝eby spokojnie zmieÊci∏a si´ na nim komórka (7). No i oczywiÊcie na ten parapet musi byç naciàgni´ta odpowiednia guma. Najlepiej pomaraƒczowa (8)! To z grubsza wszystko czego trzeba… a, nie, jeszcze jedno. Z∏oto! Du˝o z∏ota. Z∏ote lusterka, z∏ote klamki, z∏oty grill i kierunkowskazy. A najlepiej to i felgi. Wtedy jest git (9). W∏aÊciwie to nie do koƒca... po∏àczenie tych wszystkich elementów by∏oby wyrazem grubej przesady i szczerze radzimy, nie próbujcie tego w domu! Mówiàc zupe∏nie powa˝nie, ka˝dy ze wspomnianych elementów w odpowiedniej kompozycji i na odpowiednim samochodzie prezentuje si´ zupe∏nie nieêle. I pó- 6 7 ki nikt nie b´dzie próbowa∏ wzbudziç wra˝enia przesytu, mo˝e zrobiç ca∏kiem pozytywne zamieszanie na ka˝dym zlocie. W Essen wyraênie widaç jak ró˝ne jest postrzeganie tuningu w krajach cywilizowanych i w Polsce. U nas tuning jest mocno undergroundowy, powszechnie postrzega si´ go bardzo negatywnie, a samo s∏owo tuning budzi z∏e skojarzenia. Natomiast w Niemczech tuningowe szaleƒstwo zatacza coraz szersze kr´gi i wspierane jest przez koncerny samochodowe, a nawet rzàd. Stowarzyszenie Niemieckich Tunerów Samochodowych (VDAT) przy wspó∏pracy z Ministerstwem Transportu ciàgle rozwija program Tune it! Safe!, który wr´cz zach´ca do indywidualizowania swojego wozid∏a. Z jednym zastrze˝eniem: rób jak uwa˝asz, ale uwa˝aj jak robisz. Nie ma mowy o druciarstwie, ka˝da modyfikacja ma byç zrobiona z g∏owà, z myÊlà o bezpieczeƒstwie i najwy˝szej jakoÊci. Gratulujemy takiej postawy. ˚yczymy sobie i Wam, by szybko trafi∏a ona i do naszego kraju. Tekst: Adam Majcherek Zdj´cia: Jacek Hanusz 18 N°1 STYCZE¡ 2008 8 9 Zamknięcie szafy przy 400 km/h – megawidok. Swoją drogą, korzystanie na codzień wyłącznie z pierwszej ćwiartki prędkościomierza musi być frustrujące. Bullit od Brabusa oddaje do dyspozycji kierowcy 1300 Nm. Jak w ciężarówce! Audi Q7 Ice od PPI momentalnie w ściąga na siebie wzrok wszystkich przechodniów w okolicy. Monstrualne poszerzenia, agresywny bodykit i przepiękny, matowy lakier. Poproszę dwa razy! Tu jakikolwiek komentarz jest zbędny. Wybieramy najruchliwszą ulicę w mieście, odpalamy maszynę, bulgot V-ósemki przeplatamy „Highway to Hell” AC/DC i robimy hałas. „Lachony” mdleją, a emerytki uciekają w popłochu! ESSEN MOTOR SHOW CHCE SI¢ WRACAå Pagani Zonda. Niebotycznie drogie wozidło upiększone niebotycznie drogim bodykitem z karbonu. Tylko dla klientów z niezmiennym symbolem nieskończoności w polu „Saldo” na wyciągu z banku. Wokół tego auta zawsze zbierały się tłumy. By zrobić to zdjęcie musieliśmy czekać niemal do zamknięcia hali. Porszaków i Lamborghini było na kopy. A Golf mk1 tylko jeden. Ale za to jaki! 20 N°1 STYCZE¡ 2008 W przypadku tej maszyny najlepszym akompaniamentem będzie „Jadę na Hel” Paranienormalnych. Ten pojazde jest wielki, czarny i groźny. Na nadmorskich bulwarach mógłby zrobić niesamowite spustoszenie. Dajcie znać jak go zobaczycie. Ultra-wypasiony projekt Startecha na bazie Dodge’a. Zastosowanych w nim cudeniek nie powstydziłby się nawet sam Mc Gyver, do spółki z Inspektorem Gadgetem. Przykład? By otworzyć drzwi wystarczy tylko zbliżyć do nich dłoń. Kiedy ujrzymy coś podobnego w jakimś polskim projekcie? Poziom lansu – 10/10! Obłędne dwudziestoczterocalowe walce wysadzane kryształami Swarovskiego. Ich blask przyćmiewa tylko skórzana tapicerka wnętrza. Ta fura przekonuje każdego. Europa górą! N°1 STYCZE¡ 2008 21 ESSEN MOTOR SHOW CHCE SI¢ WRACAå ESSEN GIRLS 22 N°1 STYCZE¡ 2008 MAXI DZIEWCZYNY . . . I 24 S A M O C H Ó D N°1 STYCZE¡ 2008 N°1 STYCZE¡ 2008 25 MAXI DZIEWCZYNY . . . I 26 S A M O C H Ó D N°1 STYCZE¡ 2008 N°1 STYCZE¡ 2008 27 T U N I N G BMW1 COUPE Z F A B R Y K I Strongman Postawione obok zwyk∏ej „jedynki” wyglàda, jakby zosta∏o zrobione na si∏´. Na szcz´Êcie, wszystkie jego zalety schowane sà pod wierzchnià pow∏okà. BMW 135i, czyli prawdziwy strongman wÊród kompaktów. 28 N°1 STYCZE¡ 2008 N ajlepiej, jeÊli wsiàdziesz do niego z zamkni´tymi oczami, odpalisz 3-litrowy silnik twin turbo i ruszysz z piskiem opon. Gwarantujemy Ci, ˝e po przejechaniu kilku zakr´tów i przyciÊni´ciu peda∏u gazu do oporu, zapragniesz mieç go na w∏asnoÊç. A kiedy ju˝ b´dzie po wszystkim – machniesz r´kà na to jak wyglàda i udasz si´ jak najszybciej do najbli˝szego dealera, by wp∏aciç zaliczk´. BMW 135i to samochód, który nie powsta∏, by zape∏niç kolejnà rynkowà nisz´. To pojazd, stanowiàcy odwo∏anie do pi´knej historii niemieckiej marki, to w prostej linii nast´pca (po latach) legendarnego modelu 2002 tii i auto, majàce pokazaç Êrodkowy palec wszystkim kompaktom sprzedawanym na amerykaƒskim rynku. Drugie podejÊcie, po nieudanym ataku, do jakiego Bawarczycy przystàpili w 1990 roku. „Jedynka” z kufrem jest d∏u˝sza od swego pi´ciodrzwiowego odpowiednika o 13 cm i ma o 40 litrów obszerniejszy baga˝nik, który mo˝na powi´kszyç, sk∏adajàc tylne fotele. Wn´trze obesz∏o si´ bez zmian – jest dobrze posk∏adane i utrzymane w typowym dla niemieckiej marki stylu. Ale nie wierzcie przedstawicielom BMW, mówiàcym, ˝e to auto czteroosobowe. Gdy z przodu siedzà ros∏e osoby, z ty∏u miejsca jest jak na lekarstwo, zarówno dla nóg, jak i g∏owy. Dlatego do „jedynki” z plecakiem zdecydowanie bardziej pasuje okreÊlenie 2+2, cz´sto stosowane w sportowych coupe. 306 koni mechanicznych to niewie- le mniej ni˝ w Porsche 911 Carrera. Ró˝nica polega na tym, ˝e BMW swojà moc osiàga dzi´ki parze spr´˝arek, pracujàcej w uk∏adzie twin turbo (ka˝da zasila trzy cylindry). W stosunku do zwyk∏ego trzylitrowca z Monachium, nie ma jakiegoÊ osza∏amiajàcego przyrostu mocy, ale prawdziwa si∏a tego silnika objawia si´ maksymalnym momentem obrotowym o wartoÊci 400 Nm, genialnie „rozwieszonym” pomi´dzy 1300 a 5000 obr/min. Rz´dowa „szóstka” z bezpoÊrednim wtryskiem paliwa, zach´cana do ostrego przyspieszania, nie ma oporów przed dotarciem do granicy obrotów i Êwietnie reaguje na ka˝de, nawet najdrobniejsze wychylenie przepustnicy. UÊmiech na twarzy kierowcy pojawia si´ w 135i przynajmniej z trzech powodów. Pierwszy, to przyspieszenia. Granic´ 100 km/h ze startu zatrzymanego przekraczasz po 5,3 s, 160 km/h jedziesz po 12,4 s, a z pr´dkoÊcià 200 km/h podró˝ujesz ju˝ po nast´pnych 8,2 s. Drugi, to Êcie˝ka dêwi´kowa. To, co wydobywa si´ z uk∏adu wydechowego, bardzo mocno przypomina melodi´ wygrywanà przez BMW M5 i M6. Tyle ˝e tutaj – troch´ przyt∏umionà. Oznacza to, ˝e przynajmniej w tej dziedzinie pole do popisu b´dà mieli tuningowcy. Trzeci, to bardzo dobre w∏aÊciwoÊci jezdne. Dzia∏anie uk∏adu kierowniczego, opóênienia w czasie hamowania i umiej´tnoÊç atakowania zakr´tów – wszystko to jest w „jedynce” podkr´cone do maksimum. Komfort jazdy te˝ jest przyzwoity, ale w tym samochodzie nie chodzi o nic innego, jak N°1 STYCZE¡ 2008 29 BMW1 COUPE STRONGMAN Mała kierownica świetnie leży w dłoniach, a lewarek 6-biegowej skrzyni biegów – pracuje precyzyjnie. Bez elektronicznego ograniczenia prędkości, 135i pojechałoby licznikowe 280 km/h. czerpanie niezmàconej przyjemnoÊci z jazdy – po prostu o „fun to drive”. Chocia˝by z tego powodu BMW od lat kultywuje tradycj´, polegajàcà na mo˝liwoÊci ca∏kowitej rezygnacji z elektroniki „podpok∏adowej”, pomagajàcej kierowcy w czasie jazdy. Mówiàc proÊciej – zawsze mo˝esz wy∏àczyç uk∏ad kontroli trakcji i wypuÊciç na wolnoÊç 306 koni mechanicznych. Rozk∏ad masy – po 50% na oÊ. Moc – przenoszona na tylne ko∏a za pomocà mechanizmu ró˝nicowego z elektronicznà blokadà. Zawieszenie – jeszcze lepsze ni˝ w zwyk∏ej „jedynce”. Do tego osiemnastocalowe felgi z oponami o ró˝nej wielkoÊci z przodu (215/40) i z ty∏u (245/35) oraz bezpoÊredni uk∏ad kierowniczy, snujàcy tak dok∏adne opowieÊci o tym, co si´ dzieje z przednimi ko∏ami, jakie znamy z opisów przyrody Elizy Orzeszkowej z powieÊci „Nad Niemnem”. Na ka˝dym centymetrze czarnej nawierzchni „jedynka” daje ogromnà frajd´, jadàc zawsze dok∏adnie tam, gdzie chcesz. W zakr´tach jest neutralna, a na prostej trudno wytràciç jà z równowagi. Gwa∏towne manewry sp∏awia przewidywalnym zachowaniem, ale u˝ywanie tylnego nap´du do jazdy bokami nie nale˝y w niej do ∏atwych. Niewielka d∏ugoÊç ca∏kowita i brak prawdziwej „szpery” sprawiajà, ˝e to temat dla ludzi, znajàcych si´ na rzeczy. Wszystkim innym polecamy nie wy∏àczaç ca∏kowicie uk∏adu kontroli trakcji, tylko uÊpiç 30 N°1 STYCZE¡ 2008 go, jednym naciÊni´ciem przycisku na konsoli Êrodkowej. Wtedy nawet mokry tor, na którym wczeÊniej rzuca∏o Ci´ raz w jednà, raz w drugà stron´, oka˝e si´ ∏atwy do pokonania, i to znacznie szybszym tempem. W razie awaryjnego hamowania, 135i zatrzymuje si´ zawsze po 36 metrach. Uwalnianie ca∏ego stada koni mechanicznych trzeba dozowaç z g∏owà. Temperament Kubicy przy baku o pojemnoÊci 53 litrów oznacza cz´ste pit stopy! Ale majpierw trzeba pozbyç si´ 184 000 z∏. Tekst: Ryszard Kud∏aty Zdj´cia: BMW Czyżbyśmy mogli spodziewać się kolejnego BMW z literką M w nazwie? Identyczne auto było ozdobą stoiska niemieckiej marki podczas Tokyo Motor Show. T U N I N G SKODA OCTAVIA Z F A B R Y K I Nawet i bez RS Mijane na drodze Skody kojarzà nam si´ jedynie z samochodami flotowymi nap´dzanymi silnikami diesla. Pewnego dnia mo˝emy jednak trafiç na szybkiego benzyniaka, który mimo braku oznaczenia „RS”, wcià˝ nieêle miesza. N ie ma bardziej znanej jednostki benzynowej w rodzinie Volkswagena ni˝ dwudziestozaworowy 1,8T. Doczeka∏ si´ licznych wersji montowanych w czterech markach koncernu (w Skodzie tylko w wersji Octavia RS), a tak˝e zas∏ynà∏ jako jednostka wytrzyma∏a i podatna na tuning. Jednak zgodnie z post´pem w dziedzinie budowy silników, jego miejsce zaj´∏a jednostka z bezpoÊrednim wytryskiem paliwa FSI. W ten sposób do naszych ràk trafi∏a najnowsza odmiana 1.8 TFSI, zaszczepiona nowej Octavii. Osiàgi, jakimi dysponuje nowy silnik to moc 160 KM przy 5000 obr./min i moment obrotowy na poziomie 250 Nm w szerokim zakresie 1500-4300 obr./min. Dla odró˝nienia od najmocniejszej wersji (dla której zarezerwowany jest znaczek TFSI) na tylnej klapie widnieje troch´ mylàcy napis TSI. B∏´dnie sugeruje on, ˝e mamy do czynienia z autem wyposa˝onym w turbospr´˝ark´ i kompresor. Takie oznaczenie VW zarezerwowa∏ bowiem dla aut z podwójnym do∏adowaniem. W przeciwieƒstwie do wersji RS, Octavia nie emanuje wyzywajàcymi zmianami w stylistyce i na pierwszy rzut oka nie wyró˝nia si´ od innych modeli. Ró˝nice pojawiajà si´ do- piero po otwarciu drzwi Skody. W oczy rzucajà si´ silniej ni˝ zwykle wyprofilowane fotele i trójramienna kierownica, dodajàca troch´ sportowego charakteru. Auto jest doÊç dynamiczne i osiàga pierwszà setk´ ju˝ po 8,1 sekundy. Problem turboopóênienia nie jest nadmiernie wyczuwalny, co nie dziwi przy mocy 90 KM z litra pojemnoÊci – porównywalne silniki osiàgajà cz´sto ju˝ ponad sto koni z tysiàca cm3. Przy tym portfel w∏aÊciciela nie ucierpi podczas tankowania bardziej ni˝ w przypadku wersji wolnossàcych – mieszana jazda z wykorzystaniem turbo powodowa∏a spalanie oko∏o 8 litrów benzyny na 100 km. Prowadzenie niepozornej Skody wyposa˝onej w mocnego benzyniaka daje du˝o radoÊci, a mo˝liwoÊç bezstresowego wyprzedzania przy zachowaniu pe∏nego komfortu jazdy nie da si´ przeceniç. Obecnie trwa licytacja jaki silnik – benzynowy czy diesla – trafi pod mask´ najmocniejszej wersji nowej Fabii – RS. JeÊli wybrany zostanie benzynowiec, bylibyÊmy bardzo zadowoleni, gdyby by∏ to w∏aÊnie turbodo∏adowany 1.8 TFSI. Tekst i zdj´cia: Jacek Hanusz N°1 STYCZE¡ 2008 31 T U N I N G FIAT PANDA 100HP Z F A B R Y K I Setka? Ch´tnie! Fiat i „sportowy pazur”. Nie, to po∏àczenie brzmi co najmniej dziwnie. Fiat, z pazurem, i w dodatku Panda. To dla odmiany tràci lekkim nonsensem. Fiat Panda 100HP wytràca obroƒcom stereotypów z r´ki wszystkie argumenty. Z anim jeszcze reanimowano legendarnego Abartha, Fiat postanowi∏ wypuÊciç pierwszà jaskó∏k´ nadchodzàcej znów (oby!) wiosny dla usportowionych aut spod znaku w∏oskiej marki i zaprezentowa∏ stukonnà Pand´. Auto dziwaczne, ale potrafiàce kusiç pod naprawd´ wieloma wzgl´dami. Jak wskazuje ju˝ nazwa, miejskie autko wyposa˝ono w silnik o pojemnoÊci 1,4 litra hodujàcy stado stu koni mechanicznych przy 6000 obr./min. Moment obrotowy o wartoÊci 131 Nm osiàga si´ doÊç wysoko – przy 4250 obr./min. Wraz z takà mocà w aucie wa˝àcym prawie 1100 kg musia∏y zajÊç inne modyfikacje. Zacznijmy od tych, które rzucajà si´ w oczy na samym poczàtku: zmianie uleg∏ przedni i tylny zderzak, ust´pujàc wersji bardziej muskularnej z nowym grillem i Êwiat∏ami przeciwmgielnymi. Aby pomieÊciç ko∏a o rozmiarze 15 cali z niskoprofilowymi oponami 195/45, Fiatowi przysz∏o nieco poszerzyç b∏otniki miejskiego bestsellera. Na tylnej klapie znajdziemy te˝ spoiler, a poni˝ej zderzaka – chromowanà koƒcówk´ wydechu. Szkoda, ˝e sama koƒcówka nie jest w stanie popra- 32 N°1 STYCZE¡ 2008 wiç dêwi´ku silnika. Optyka wersji 100HP zyska∏a naprawd´ wiele dzi´ki tym prostym zabiegom i ˝aden mi∏oÊnik motoryzacji nie pomyli „hapeka” z nudnym 1.1, nawet jeÊli 100HP zosta∏oby oklejone reklamami jogurtu. Zmiany dotkn´∏y te˝ wn´trze, niestety w mniejszym stopniu. W kabinie wita nas czarna deska rozdzielcza, pokryta skórà kierownica i sportowe fotele zamontowane tak samo wysoko jak w zwyk∏ej wersji. Ciekawostkà jest szeÊciostopniowa skrzynia biegów i przycisk „Sport” w miejscu gdzie normalnie znajduje si´ guzik „City”. WciÊni´cie go powoduje przyspieszenie reakcji silnika na gaz i zmniejszenie si∏y uk∏adu wspomagania, co poprawia prowadzenie przy pr´dkoÊciach wy˝szych ni˝ miejskie. Podró˝owanie Pandà w tej wersji jest mocno zaskakujàce nie tylko dla innych kierowców, ale i dla nas samych. Pojazd wyzwala ˝y∏k´ sportowca, ochoczo pozwalajàc korzystaç z dynamiki. Przekroczenie progu 100 km/h w czasie 9,5 s i zatrzymanie pr´dkoÊciomierza na 185 km/h w ma∏ym Fiacie robi wra˝enie! Panda zosta∏a stworzone do przeciskania si´ w miejskim gàszczu dzi´ki ma∏ym wymiarom i rewelacyjnej zwrotnoÊci. Niestety, do osiàgni´cia obiecanego przyspieszenia potrzeba utrzymywania obrotów silnika na prawej po∏ówce obrotomierza. Ogromnym zaskoczeniem jest uk∏ad ESP, dostrajajàcy si´ do charakteru jazdy kierowcy i odró˝niajàcy kiedy poÊlizg jest kontrolowany, a kiedy kierowca marzy o tym, by uratowa∏a go elektronika. ESP reaguje przy tym ∏agodnie i z wyczuciem. Wiele dro˝szych aut mog∏oby si´ wiele nauczyç od tego malucha. Zmianie uleg∏o oczywiÊcie zawieszenie, które zosta∏o mocno utwardzone, lecz niestety sprawdza si´ tylko i wy∏àcznie na równych nawierzchniach. Poza nimi podró˝owanie staje si´ walkà o nieprzyci´- cie sobie j´zyka, a samochód traci swoje walory trakcyjne. Pomys∏ stworzenia tego typu auta jest doÊç oryginalny i zas∏uguje na pochwa∏´. Pandy 100HP nie sposób nie zauwa˝yç na ulicy i przejÊç obok niej oboj´tnie. Szkoda, ˝e trudniej b´dzie jà sprzedaç. Jednak jak wiemy, Fiat próbuje odbudowaç wizerunek marki dawniej kojarzonej z dynamizmem i nowoczesnoÊcià, mi´dzy innym wskrzeszajàc legendarnà i niezapomnianà mark´ Abarth. Naszym zdaniem jest to s∏uszny krok i oby te pomys∏y znalaz∏y odzwierciedlenie w wynikach sprzeda˝y. Tekst: J. Hanusz/T. Grabowski Zdj´cia: Jacek Hanusz N°1 STYCZE¡ 2008 33 MAXI NEWS SCIONY Sta∏y obok siebie, ka˝dy inny, ale coÊ je ∏àczy∏o: ch´ç zadziwiania jeÊli nie Êwiata, to przynajmniej wszystkich uczestników i widzów targów SEMA. Trzy Sciony, ka˝dy od innego artysty – bo tak wypada nazwaç osoby odpowiedzialne za ich przygotowanie – straci∏y swojà praktycznà stron´ na rzecz elementu artystycznego szaleƒstwa... 34 N°1 STYCZE¡ 2008 – luksusu w takim wydaniu, jakiego bardziej spodziewamy si´ w pojazdach typu Mercedes Ocean Drive czy te˝ Rolls-Royce Drophead Coupe. Czterodrzwiowego xD równie˝ pozbawiono dachu, i to na sta∏e, wi´c o przydatnoÊci na co dzieƒ trudno nawet mówiç – ale z drugiej strony, zas∏anianie dachem niezwyk∏ego wn´trza stanowi∏oby czysty nonsens. OczywiÊcie taka przeróbka nadwozia wymaga∏a wzmocnienia ca∏ej konstrukcji klatkà z rur stalowych, ukrytych w progach. Z zewnàtrz Scion Sage Vaughn nosi dodatkową nazwę City Safari. Na co można bezkrwawo polować w terenie miejskim? Sage Vaughn Bezkrwawe safari zwykle odbywa si´ z pok∏adu jakiejÊ Toyoty Land Cruiser, która lata ÊwietnoÊci prze˝y∏a çwierç wieku temu. Mo˝na jednak wybraç si´ na nie tym w∏aÊnie Scionem, którego Sage Vaughn w pierwszej kolejnoÊci pozbawi∏ dachu, tworzàc otwartego, dwudrzwiowego kabrioleta – a w∏aÊciwie temu nadwoziu bli˝ej do wersji landaulet, posiada bowiem zamkni´ty dach nad przednimi siedzeniami. Czarne felgi TRD i obni˝enie o prawie osiem centymetrów to elementy stricte tuningowe, ale warto przyjrzeç si´ wykonanemu ca∏kowicie od podstaw wn´trzu. Scion L-Con City Safari nie nadaje si´ niestety w teren, nale˝y zatem powziàç podejrzenie, ˝e przystosowano go do przeja˝d˝ek po mieÊcie w celu poszukiwania zupe∏nie innego gatunku. Tylne siedzenia sà skierowane przeciwnie do kierunku jazdy, do ty∏u mogà zaÊwieciç rów- nie˝ bardzo silne, ksenonowe „szperacze” pomagajàce wyszukaç „egzemplarz” budzàcy zainteresowanie. A czym jest ta dziwna, potrójna rura poÊrodku przed siedzeniami? Otó˝ s∏u˝y ona do wyrzucania sieci, oplàtujàcej obiekt zainteresowania pasa˝erów, dzi´ki czemu mogà zabraç go ze sobà w celu dog∏´bnego zbadania. Nieco dziwne, kontrowersyjne, ocierajàce si´ o granice dobrego smaku, ale z pewno- Êcià budzàce zainteresowanie dzie∏o motoryzacyjne. Dalek Oto niedu˝y Scion w konwencji bezkompromisowego luksusu Daleka wyró˝nia tylko lakier w kolorze Gun Metal i zestaw karoseryjny firmy Five Axis. Górna kraw´dê przedniej szyby przebiega teraz o 16 centymetrów ni˝ej, Scion Dalek ma być luksusowy do przesady, z czym nieco kłóci się jego mierny rozmiar. Wiemy jednak z pewnego źródła, że nie rozmiar się liczy. N°1 STYCZE¡ 2008 35 SCIONY IRON, LION, SCION a tam gdzie znajdowa∏ si´ baga˝nik, pojawi∏y si´ wykoƒczenia z drewna bukowego. Konsola Êrodkowa, ko∏o kierownicy i elementy boczków drzwi kontynuujà drewniane klimaty – i nie mówimy tu o plastikowych wstawkach znanych choçby z produkcji koreaƒskich, to r´czna robota ciesielska indywidualna pod ka˝dym wzgl´dem. Siedzenia z najszlachetniejszej skóry w kolorze czarnym nie majà zag∏ówków, co staje si´ chyba obowiàzujàcà modà. Pod pokrywà tylnej konsoli centralnej, wykonanej, a jak˝e, z drewna bukowego, znajdziemy butelk´ szampana i kieliszki (co na to „open container law” w USA?). W najdyskretniejszy sposób naszpikowano Daleka multimediami – od wysuwanego siedmiocalowego monitora do wykonanego w jednym egzemplarzu, customowego zestawu wskaêników, w tym aucie wszystko tchnie przepychem absolutnie nieznanym przeci´tnemu klientowi marki Scion. Ron English Mo˝na ciàç dachy i przerabiaç ma∏e Sciony na auta do polowaƒ lub lansu po molo, ale czasem po prostu nie jest to konieczne – wystarczy dobry pomys∏ na lakier i felgi, aby znaleêç si´ w SEMA Hall of Fame. Ko∏a fioletowego tC zas∏ugujà na oddzielny opis: na specjalne zamówienie zak∏ad samego Boyda Coddingtona wyprodukowa∏ felgi typu billet (wycinane obrabiarkà numerycznà z jednolitego Wnętrze – bez szaleństwa. Płaskorzeźby i świecące hologramy na karoserii – z szaleńswem... fragmentu stopu), ale zamiast – jak to si´ normalnie praktykuje – ciàç aluminiowy kràg na wylot, wykona∏ na nim niepowtarzalne p∏askorzeêby. Skomplikowane wzory zamkni´te w kszta∏t serca powielono pi´ç razy na ka˝dej feldze. W kwestii lakieru... jak widaç, nie powiedziano jeszcze wszystkiego, bo Scion tC od Rona English (artysta pop-artowy) to pierwszy przyk∏ad twórczego wykorzystania holografii na samochodowym nadwoziu. Na per∏owym fiolecie w wykonaniu House of Kolor pojawi∏y si´ podÊwietlane hologramy, za co odpowiada firma Rabbit Holes. Od wewnàtrz szyb naklejono wykonane w najwy˝szej technologii mi´kkie ekrany LCD, wyÊwietlajàce wizualizacje autorstwa Rona English. Pomys∏y dalekie od typowego tuningu stylistycznego, wykraczajàce tak dalece poza utarte ramy, ˝e stajà si´ a˝ nierealne – a wszystko przy minimalnym nak∏adzie zmian w porównaniu do aut opisywanych wczeÊniej – powodujà, ˝e Scion tC RE w najpe∏niejszym znaczeniu zas∏uguje na miano dzie∏a sztuki. Tekst: Tymon Grabowski Zdj´cia: Scion 36 N°1 STYCZE¡ 2008 MAXI INFO WIADOMOÂCI TUNINGOWE Firma G-Power zademonstrowa∏a swój potencja∏ w kwestii tuningu BMW. Wi´kszoÊç z nas ju˝ seryjne BMW M3 E46 CSL uzna∏aby za wystarczajàco mocne auto. Ale nie spece z G-Power. Pod mask´ tego modelu wrzucili silnik V10 montowany w nowych modelach M-serii. Ten piec wype∏nia 550 mechanicznych kucy, generujàcych 580 Nm momentu obrotowego. To spora ró˝nica w porównaniu z seryjnie montowanà szeÊciocylindrówkà, legitymujàcà si´ mocà wynoszàcà „zaledwie” 343 KM. BMW po transplantacji serca przyspiesza do setki w 4,2 s, a po 11,6 s pozwala podró˝owaç z pr´dkoÊcià 200 km/h. Przyspieszaç przestaje dopiero gdy wskazówka pr´dkoÊciomierza wska˝e liczb´ 335. Co najlepsze, ch∏opaki z G-Power ch´tnie przeprowadzà podobnà operacj´ na ka˝dym innym modelu bawarskiej marki. Hmm, ciekawe czy taki myk da∏oby si´ zastosowaç do E30? I jeszcze jedno. OtrzymaliÊmy wiadomoÊç, ˝e ci szaleƒcy pracujà nad kompresorem, pozwalajàcym na podniesienie mocy tego silnika do 750 KM! Niech ich ktoÊ powstrzyma!!! INFO Producenci samochodów coraz odwa˝niej anga˝ujà si´ w tuning, przygotowujàc samochody, które ju˝ w serii sà wyposa˝one lepiej ni˝ niejeden democar. Przy okazji Essen Motor Show Volkswagen zaprezentowa∏ koncept Golf Variant RaVe 270. Auto nap´dza zmodyfikowany silnik z wersji GTi o mocy 270 KM. Z Golfa R32 przejà∏ nap´d na wszystkie ko∏a – 4Motion, a do tego otrzyma∏ podwójne sprz´g∏o DSG. Najwi´ksze ciekawostki ukazujà si´ po podniesieniu klapy baga˝nika. Znajdziemy w nim 3 subwoofery – jeden o mocy 880 W i dwa po 250 W ka˝dy. Do tego dwa dwunastocalowe ekrany LCD. W sumie w serii mamy sprz´t, który rozkr´ci niejednà biwakowà imprez´. Z zewnàtrz auto wyró˝niajà nowe zderzaki i listwy progowe oraz dwie podwójne koƒcówki wydechu. No i oczywiÊcie felgi. Maszyna toczy si´ na dziewi´tnastocalowych chromach Zaragoza. Z niecierpliwoÊcià czekamy na pierwsze egzemplarze produkcyjne! Ochota na poczytanie bloga, albo sprawdzenie listy znajomych na „naszej klasie” mo˝e najÊç Ci´ wsz´dzie. Sieci bezprzewodowe dost´pne sà ju˝ w wielu miejscach, ale nigdy nie jesteÊ pewien, czy obejmujà swoim zasi´giem miejsce w którym si´ aktualnie znajdujesz. JeÊli nie masz ochoty specjalnie wyciàgaç laptopa z plecaka by sprawdziç czy znajdujesz si´ w zasi´gu Wi-Fi, skorzystaj z innego sposobu. Za∏ó˝ megalansowny Wi-Fi T-shirt Detector! Ten t-shirt ma zamontowany specjalny panel, zasilany bateriami AAA, który wyÊwietla informacje o dost´pnoÊci i zasi´gu sieci w okolicy. Tylko pami´taj, ˝eby zdemontowaç panel przed wrzuceniem koszulki do pralki! N°1 STYCZE¡ 2008 37 MAXI GADŻETY NA K A ˚ DÑ OK AZJ¢ BenQ X735 Ultrap∏aski aparat cyfrowy o gruboÊci 12,5 mm pomimo niewielkich rozmiarów oferuje szereg zaawansowanych funkcji np. robienie zdj´ç przy wysokiej czu∏oÊci ISO, czy 3-krotny zoom optyczny. Obiektyw Pentax (Super Multi-Coating) nadaje si´ do podstawowych jak i pó∏profesjonalnych zastosowaƒ. Aparat ma mo˝liwoÊç rejestrowania zdj´ç w maksymalnej rozdzielczoÊci 7 MP, a tak˝e filmów w formacie MPEG 4 w rozdzielczoÊci 640x480 pikseli. Dzi´ki funkcji antywstrzàsowej i czu∏oÊci ISO do 2000 zdj´cia zawsze pozostanà ostre. Cena: 759 PLN Merrydream MP4-WME-01 Zwyk∏e odtwarzacze mp3 to ju˝ prze˝ytek. Du˝o oryginalniej jest mieç odtwarzacz MP4 np. w zegarku wyposa˝onym w ekran o przekàtnej 1,8 cala i rozdzielczoÊci 160 na 120 pikseli, odtwarzajàcy muzyk´ czy filmy we wszystkich popularnych formatach. Dost´pne wersje oferujà pami´ç od 256 MB do 4 GB. Baterie ∏adowane przez port USB wystarczajà na 24 godziny s∏uchania. Zegarek na szcz´Êcie pokazuje te˝ dat´ i godzin´. Cena: nieustalona EMTEC H510 ICON Uniwersalny pilot pozwala obs∏ugiwaç do 10 domowych urzàdzeƒ audio i video. Dzi´ki klawiszom funkcyjnym u∏o˝onym wokó∏ du˝ego, kolorowego wyÊwietlacza LCD jego obs∏uga jest niezwykle intuicyjna i prosta. Cechuje go równie˝ przyjazna instalacja i rozbudowana biblioteka kodów funkcyjnych, dzi´ki którym pilot wspó∏pracuje z wi´kszoÊcià dost´pnych na rynku urzàdzeƒ. Ponadto wyposa˝ono go w funkcj´ „uczenia si´”, umo˝liwiajàcà posiadaczom starszych modeli pilotów samodzielnie programowanie swojego ICONa. Wysokiej jakoÊci kolorowy wyÊwietlacz umo˝liwia nie tylko ∏atwà i intuicyjnà obs∏ug´, ale równie˝ przypisywanie logo oraz indywidualnych nazw swoim ulubionym stacjom telewizyjnym. Cena: 290 PLN CREATIVE CB8100 Bezprzewodowe s∏uchawki zapewniajà nieograniczonà przyjemnoÊç s∏uchania muzyki. Funkcja podwójnej ∏àcznoÊci zapewnia dêwi´k doskona∏ej jakoÊci zarówno w trybie bezprzewodowym (dzi´ki zaletom najnowszej technologii Bluetooth), jak i w trybie przewodowym – umo˝liwiajàcym oszcz´dnoÊç baterii, idealnym podczas d∏ugich podró˝y. S∏uchawki posiadajà bardzo du˝e przetworniki oraz tytanowe membrany, zapewniajàce niezwyk∏à jakoÊç dêwi´ku, a ergonomiczna konstrukcja gwarantuje wygod´ nawet podczas wielogodzinnego s∏uchania. Wbudowany regulator g∏oÊnoÊci u∏atwia obs∏ug´. Przewód z miedzi beztlenowej oraz z∏ocony wtyk gwarantujà optymalnà jakoÊç sygna∏u audio. Cena: 165 EUR 38 N°1 STYCZE¡ 2008 MAXI GADŻETY T U N I N G O W E Każdego kierowcę podczas nocnej podróży dopada kiedyś zmęczenie i senność, co może być przyczyną wypadku. Zakładany na ucho alarm emituje nieprzyjemny dźwięk w chwili, gdy zasypiający kierowca opuści głowę. Cena: 3,92 PLN Wygodny podłokietnik to niezastąpiony element wyposażenia samochodu. Nic tak nie poprawia wygody podróżowania na długich trasach. Dodatkowo produkt oferowany przez firmę Jacky posiada dwa schowki. Łatwy montaż i kompatybilność z różnymi modelami aut czynią go uniwersalnym. Cena: 43,35 PLN Doskonały uchwyt do zawieszenia, okularów, wizytówek, biletów parkingowych, czy innych papierów znajdujących się w aucie. Łatwy w instalacji w dowolnym miejscu naszego samochodu. Cena: 5,99 PLN Ciekawe lampy wyróżnią nasz pojazd spośród innych identycznych aut poruszających się po polskich drogach. Lampy dostępne są dla wielu różnych modeli, prezentowane pasują do Opla Astry. Cena: 338,18 PLN Dobra, sportowa kierownica to podstawa. Nie tylko poprawia walory wizualne wnętrza naszego auta, ale przede wszystkim podnosi jego walory użytkowe. Poprawia bezpieczeństwo prowadzenia i sprawia, że podróżowanie na długich trasach staje się wygodniejsze. Oferowana kierownica wykonana jest z wysokiej jakości materiałów i obszyta skórą w dwóch kolorach. Cena: 131,76 PLN 40 N°1 STYCZE¡ 2008 Nakładki na pedały podnoszą walory optyczne naszego auta. Wykonano je z aluminium i stworzono pod kątem wybranych marek samochodów. Prezentowane pasują do BMW i Mercedesa. Cena: 41,48 PLN PROMOCJA Nie ma chyba nikogo komu nie zdarzyłoby się najechać na krawężnik i zarysować aluminiową felgę. Na ratunek przychodzi frima Jacky oferując sztyft do naprawy małych zadrapań i uszkodzeń powstałych na naszych felgach. Cena: 7,61 PLN WSZYSTKIE PREZENTOWANE AKCESORIA MOŻNA NABYĆ W FIRMIE JACKY AUTO SPORT. WIĘCEJ INFORMACJI POD NUMEREM TELEFONU (071) 37 26 475 LUB NA STRONIE INTERNETOWEJ WWW.JACKY.PL N°1 STYCZE¡ 2008 41 P R E Z E N T A C J A HONDA CIVIC P O L S K A Stereotyp: pi´kne dziewczyny pozujàce przy pi´knych samochodach zazwyczaj z trudem kojarzà mark´ auta, przy którym w∏aÊnie prezentujà swój wdzi´k. B∏àd, panowie, b∏àd... Agnieszka nie tylko sama jeêdzi swoim Civikiem IV generacji w stylu JDM, ale ma te˝ na jego temat wiele do powiedzenia. W trakcie sesji zdj´ciowej udzieli∏a nam wywiadu... 42 N°1 STYCZE¡ 2008 JDM GRL N°1 STYCZE¡ 2008 43 HONDA CIVIC JDM GRL D omyÊlam si´, ˝e pomys∏ na Civica nie wzià∏ si´ znikàd. Skàd u dziewczyny taka motoryzacyjna pasja? To prawda... Mog´ Êmia∏o powiedzieç ˝e motoryzacjà interesuj´ si´ ju˝ od najm∏odszych lat. Jako dziecko bawi∏am si´ przede wszystkim samochodami, potem przyszed∏ czas na pierwsze auto – Malucha. Musia∏am si´ przy nim nauczyç samodzielnie wykonywaç drobne naprawy. Potem by∏y ju˝ du˝o mniej awaryjne Golf II i Mazda 323, która zapoczàtkowa∏a mo- 44 N°1 STYCZE¡ 2008 jà fascynacj´ autami z Kraju Kwitnàcej WiÊni. W jakim stanie kupi∏aÊ Hond´, czy by∏ to zadbany egzemplarz? Ko∏o mojego domu sta∏ na ulicy zwyk∏y Civic 1.6 z kartkà „sprzedam”. Wyglàda∏ nieêle. Niestety pomyliliÊmy si´, szybko okaza∏o si´, ˝e samochód by∏ po „mocnym dzwonie”, a blacharka jest mocno „zjedzona”. Olaf mia∏ wyrzuty sumienia, ˝e namówi∏ mnie na takie auto i wymyÊli∏ plan co do Civica, w który trudno mi by∏o z poczàtku uwierzyç. Najpierw na forum www.civic4g.pl uda∏o nam si´ znaleêç bud´ w idealnym stanie. I wtedy si´ wszystko zacz´∏o – Hond´ trzeba by∏o rozkr´ciç do ostatniej Êrubki, tak ˝e zosta∏a tylko go∏a blacha. By∏o to bardzo pracoch∏onne, ale mi∏o to wspominam. Potem stara buda posz∏a na z∏om i zacz´∏o si´ przygotowywanie nowo zakupionej do malowania. Nasz lakiernik, ˝eby zaoszcz´dziç nam w przysz∏oÊci rdzawych atrakcji, zabezpieczy∏ Civica farbà u˝ywanà do malowania statków oceanicznych. Czy planem wobec auta od poczàtku by∏o podnoszenie mocy, czy te˝ pomys∏ wynik∏ z ch´ci posiadania klasycznego, zadbanego japoƒczyka? Zawsze chcia∏am mieç taki samochód, którym mog∏abym normalnie jeêdziç po mieÊcie, ale który by∏by szybszy od wi´kszoÊci aut na ulicy. Z czasem zapragn´∏am posiadaç auto, którym mog∏abym od czasu do czasu poÊcigaç si´ na zawodach. Sporo przy aucie zrobiliÊcie sami. Tak, na pewno bardzo du˝o. Po rozebraniu samochodu na cz´Êci pierwsze przyszed∏ czas na bardzo pracoch∏onne zabawy, np. z wiàzkà, której klejenie pami´tam do dzisiaj. Wykorzystywa∏am ka˝dà wolnà chwil´ na prac´ przy aucie, ale cz´sto z braku czasu musia∏am zadowoliç si´ telefonicznà relacjà Olafa. Najtrudniejszych rzeczy jednak nie robiliÊmy sami – oddaliÊmy Civica do firmy, która zaj´∏a si´ autem od czysto technicznej, a przy tym najbardziej z∏o˝onej strony projektu. Co to by∏a za firma? Pracy by∏o du˝o, a to przecie˝ „tylko” stara Honda…. Z pomocà przyszed∏ Kuba „Miniak” z Promotora – przyjà∏ do siebie auto, a raczej samà karoseri´ bez nawet jednej Êrubki. Zacz´∏o si´ wielkie sk∏adanie, zdecydowana wi´kszoÊç cz´Êci by∏a nowa, wi´c praca wydawaç si´ mog∏a przyjemna. Niestety niektóre „graty” znanych marek produkujàcych cz´Êci do aut sportowych nie pasowa∏y tak jak powinny. Nie∏atwe by∏o te˝ pod∏àczenie silnika 1.6 DOHC VTEC (B16A2) z Del Sola. ChcieliÊmy zostawiç oryginalnà wiàzk´, ale ta z Civica by∏a zrobiona w standardzie OBD 0, a z Del Sola – OBD 1, wi´c inny komputer wykluczy∏ takà mo˝liwoÊç. Straszono nas, ˝e b´dzie to spory problem, ale „Miniak” si´ tym nie zrazi∏, usiad∏ przy stole z lutownicà i po czterech godzinach mieliÊmy gotowà wiàzk´. Pod mask´ Twojej Hondy w∏o˝yliÊcie mocny silnik B16A2. Przy masie Civica IV generacji, do tego z tak pustym wn´trzem, samochód porusza si´ pewnie bardzo sprawnie. Z tego co wiem, ten silnik znalaz∏ si´ pod maskà jedynie przejÊciowo... Auto jest dosyç ˝wawe, na hamowni pokaza∏o 172 KM i 170 Nm, ale mocno ogranicza je skrzynia biegów. To wprawdzie wersja z Civica EK9 Type-R, wi´c ma szper´, ale tak˝e zmodyfikowane, wyd∏u˝one prze∏o˝enia i docelowo b´dzie za∏o˝ona w DelSolu. Zamiast fabrycznego sprz´g∏a zdecydowaliÊmy si´ na produkt Exedy, oczywiÊcie za∏o˝yliÊmy l˝ejsze ko∏o zamachowe Centerforce F1. Ko∏o pasowe na wale te˝ zosta∏o zmienione na l˝ejsze – z Type-R EK9, ˝eby wa∏ móg∏ „l˝ej” si´ kr´ciç. Silnik z kolei ustàpi∏ miejsca hybrydowej jednostce z blokiem od B20Z1 z tulejami Dartona, kutymi t∏okami i korbami, zdolnymi wytrzymaç bardzo du˝à kompresj´. G∏owica b´dzie z B16A2, oczywiÊcie z bardzo ostrymi wa∏kami. Odkàd wystartowa∏am 289konnà Integrà w wyÊcigach na 1/4 mili, wcià˝ ma∏o mi mocy. N°1 STYCZE¡ 2008 45 HONDA CIVIC JDM GRL Agnieszka chciała bardzo podziękować za zaangażowanie Olafowi, jak również jego rodzinie która okazała się bardzo pomocna. Razem z Olafem chcieli również podziękować Kubie i Piotrowi z Promotora, firmie MHT, Pawłowi Kałuskiemu za pomalowanie auta oraz wszystkim tym, którzy w jakiś sposób przyczynili się do skończenia tego projektu… Kiedy oglàda∏em auto, mojà najwi´kszà uwag´ przyku∏o jego wn´trze, przyznasz, ˝e zupe∏nie nie przypomina charakterem wn´trza dla kobiety… Owszem, auto jest bardzo ubogie w elementy upi´kszajàce, ale równie˝ funkcjonalne. W Êrodku królujà dwa kube∏ki Sparco z pasami szelkowymi i odpinana kierownica Momo. Nie ma za to wyk∏adziny na pod∏odze, radia, czy nawet schowka. Do niedawna nie by∏o równie˝ nawiewów powietrza – parujàce szyby, czy po prostu brak ciep∏ego powietrza w kabinie to by∏ horror, jednak Olaf si´ nade mnà zlitowa∏ i w koƒcu nawiewy sà na swoich miejscach. Tylnà kanap´ zastàpi∏a rozpórka zawieszenia – w zasadzie Civicowi brakuje tylko klatki, ˝eby staç si´ autem torowym. Na razie z niej zrezygnowaliÊmy, ale to si´ jeszcze mo˝e zmieniç. Przy takich przeróbkach uk∏ad jezdny nie pozosta∏ chyba seryjny. Jakie zasz∏y tam zmiany? 46 N°1 STYCZE¡ 2008 Zawieszenie jest bardzo sztywne i pozwala na genialne prowadzenie, o ile droga jest równa. Amortyzatory z regulacjà twardoÊci to produkt Koni, a spr´˝yny – SKUNK2. Wszystkie gumy w zawieszeniu wymieniliÊmy na poliuretanowe firmy Energy Suspension, a w tylnych wahaczach na tzw. unibole. Zaciski z przodu i z ty∏u by∏y w strasznym stanie, zosta∏y wi´c wykadmowane. Tarcze i klocki to produkty EBC, oczywiÊcie zmieniliÊmy tez p∏yn hamulcowy na wyczynowy, a ˝eby uk∏ad nie „puch∏”, przewody puszczono w stalowym oplocie. Felgi to 15-calowe Roty, model Circuit 8. ZdecydowaliÊmy si´ pomalowaç je na czerwono. Na nie za∏o˝one sà opony Toyo R888 w rozmiarze 205/50/15, o bardzo mi´kkiej mieszance. Civiców i zdecydowanie bardziej odpowiada nam taka stonowana kolorystyka z w po∏àczeniu z czerwonymi ko∏ami ∏amiàcymi monotoni´ karoserii. To bardzo japoƒskie po∏àczenie, a do tego pasuje do mojej osobowoÊci. Dlaczego wybra∏aÊ taki ascetyczny i JDM-owy styl Civica, a nie coÊ krzykliwego i bardziej rzucajàcego si´ w oczy? OglàdaliÊmy wspólnie setki zdj´ç Wiem, ˝e prowadzisz w szpilkach – faceci zawsze si´ z tego Êmiejà. Ty twierdzisz, ˝e tak jest Ci najwygodniej. Prawo jazdy mam od oÊmiu lat Jak Ci si´ jeêdzi tym samochodem? Czy Twój Civic to auto, które ma s∏u˝yç do codziennej jazdy, czy mo˝e raczej to zabawka do (szybkich) wieczornych przeja˝d˝ek? Mój Civic nadaje si´ raczej tylko do startów w zawodach i, tak jak sugerujesz, do wieczornych przeja˝d˝ek. Na co dzieƒ jazda nim jest dla mnie zbyt m´czàca – jestem doÊç drobnà dziewczynà, a w aucie nie ma wspomagania. Poza tym sztywnoÊç zawieszenia na d∏u˝szà met´ jest bardzo ucià˝liwa. i mniej wi´cej od tego samego czasu prowadz´ auto w szpilkach. Gdy robi∏am kurs, mia∏am na sobie obuwie na p∏askiej podeszwie, a potem – poniewa˝ zawsze nosz´ szpilki – zacz´∏am równie˝ w nich jeêdziç i robi´ to do tej pory – oÊwiadczam, ˝e nigdy nie mia∏am ˝adnej kolizji drogowej :) Zapewne, gdybym musia∏a zasiàÊç za kierownicà w innych butach, mia∏abym problem. Najwa˝niejsze, ˝eby czuç si´ w aucie pewnie. Swojà drogà, zastanawia mnie, skàd krytykujàcy to faceci wiedzà, jak jeêdzi si´ w szpilkach? RzeczywiÊcie, to ciekawe. OczywiÊcie szanujemy ich. Zamierzasz konkurowaç z Olafem w przysz∏ym sezonie? Jak najbardziej. Chcemy jednak zamieniç si´ samochodami. Civic jest dla mnie m´czàcy, a Del Sol ma np. wspomaganie i równie˝ ma byç bardzo szybki. Na pewno te˝ nie b´dzie tak sztywny. Chcemy, ˝eby – ju˝ jako auto do∏ado- wane – osiàga∏ ok. 350 KM mocy. Na pewno b´dà w nim te˝ 17-calowe felgi Volk Racing CE28N i wielkie hamulce Wilwooda. MyÊl´, ˝e w takim setupie mo˝e mi bardziej pasowaç ni˝ Civic. Co chcia∏abyÊ przekazaç streetracerom nie wierzàcym za bardzo w p∏eç pi´knà za kierownicà? Kobiety niejednokrotnie udowodni∏y, ˝e Êwietnie radzà sobie za kó∏kiem. Mog´ tu przytoczyç choçby legendarnà Michele Mouton, czy nasze polskie „karotki” – Magd´ Lukas oraz Magd´ CieÊlik. Na 1/4 mili w tym roku startowa∏a Aleksandra Madeksza i osiàga∏a bardzo dobre czasy przejazdów. MyÊl´, ˝e rozsàdni ludzie wiedzà, ˝e umiej´tnoÊç prowadzenia samochodu nie jest uwarunkowana p∏cià. Zresztà bezmyÊlnych m´˝czyzn jest na drogach tak samo du˝o jak kobiet. Nikogo nie mo˝na oceniaç pochopnie. Wywiad i zdj´cia: Rafa∏ Andrzejewski N°1 STYCZE¡ 2008 47 P R E Z E N T A C J A CHEVROLET BEL AIR U S A General Motors i Popular Hot Rodding tchn´∏y nowe ˝ycie w Project X: Chevroleta Bel Air z roku 1957, wielokrotnie nagradzanego i ozdabiajàcego niezliczone ok∏adki czasopism motoryzacyjnych w USA. Kompletna renowacja, a w∏aÊciwie budowa z nowych cz´Êci GM Performance by∏a tak˝e okazjà do zaprezentowania absolutnie niepowtarzalnej jednostki nap´dowej. P roject X to bez dwóch zdaƒ najs∏awniejszy Chevrolet z lat pi´çdziesiàtych w USA. Jego kariera jako platformy do demonstracji nowych i odwa˝nych rozwiàzaƒ z dziedziny hot-roddingu trwa od lat czterdziestu. Po drodze do Chevy’ego wk∏adano ró˝ne silniki, stosowano rozmaite zawieszenia czy felgi oraz przerabiano go na dziesiàtki sposobów, zawsze twier- 48 N°1 STYCZE¡ 2008 dzàc, ˝e auto jest „niemal skoƒczone”. D∏ugà karier´ znaczy∏y ok∏adki czasopism poÊwi´conych hot-roddingowi, opisujàcych kolejne stadia budowy ˝ó∏tego Bela. Ale na koniec roku 2007 skoƒczy∏y si´ ˝arty: min´∏o pi´çdziesiàt lat od wyprodukowania tego auta i nadszed∏ ostatni termin, ˝eby wreszcie je skoƒczyç. GM Performance w porozumieniu z redakcjà Popular Hot Rodding odstawi∏y nieco zm´czonego ju˝ Chevroleta do Warren w Michigan, gdzie rozpocz´∏a si´ najbardziej zaawansowana odbudowa w historii GM Performance Division. Jak mówi Mike Copeland, kierownik projektu, „demonta˝ Chevroleta przed rozpocz´ciem prac restauracyjnych by∏ jak podró˝ w wehikule czasu. Ciàgle natykaliÊmy si´ na Êlady poprzednich „ewolucji” tego auta, a wszyscy zaanga˝owani w projekt pracownicy czuli brzemi´ odpowiedzialnoÊci za wersj´ ostatecznà.” Cztery dwa i siedem Zawieszenie przednie od Corvette i zupe∏nie nowy, czterowahaczowy system z ty∏u (wcià˝ na klasycznej ramie!) sta∏y si´ zupe∏nie zrozumia∏e, gdy GM Performance ujawni∏o, co b´dzie nap´dzaç krzepkiego pi´çdziesi´ciolatka. Silnik oznaczony jako 427 ZL1-R (R – Replica) odwzorowuje w detalach legendarnego big blocka serii ZL1 produkowanego w latach 1969-1970. Ten najmocniejszy V8 swoich cza- sów powsta∏ w niezwykle limitowanej serii, a dziÊ Chevrolety wyposa˝one w niego fabrycznie osiàgajà kosmiczne ceny. Niestety, wysokie koszty produkcji zabi∏y najgroêniejszego konkurenta Hemi. ZL1 w ca∏oÊci wykonywano z aluminium, a moc szacowano ostro˝nie na 430 KM – jak si´ póêniej okaza∏o, nie doceniajàc mo˝liwoÊci ZL-a. Mi´dzy ko∏ami ˝ó∏tego Bel Aira siedzi zatem owiany mi- N°1 STYCZE¡ 2008 49 CHEVROLET BEL AIR X-RATED tem ZL1 w nowoczesnej wersji z nieco zmienionym blokiem. Pikanterii sprawie dodaje „urban legend” w postaci pog∏oski o zagubieniu oryginalnej formy do bloku ZL1 po zaprzestaniu jego produkcji. GM nie dementowa∏ tej plotki, a˝ do prezentacji Project X wyposa˝onego w∏aÊnie w ten silnik. Gorsza wiadomoÊç: GM Performance wyprodukuje tylko 427 takich silników i ani jednego wi´cej... Straszne dane Wszystkie parametry dotyczàce repliki ZL1 sà tak na wskroÊ amerykaƒskie, ˝e czytajàc je mo˝na us∏yszeç w uszach bulgot V-ósemki. 427 cali to dok∏adnie siedem li- 50 N°1 STYCZE¡ 2008 trów, a mimo nie bardzo wyÊrubowanego stopnia spr´˝ania wynoszàcego 10: 1, moc przekracza 430 KM, natomiast moment obrotowy okreÊla si´ na poziomie zbli˝onym do 640 Nm. Na szczycie ca∏kowicie aluminiowego kolektora dolotowego znajduje si´ gaênik o wydajnoÊci 850 cfm. Najlepsze czasy street-roddingu przypomina rozwiàzanie uk∏adu wydechowego. W wersji „show” dwie rury wydechowe wyprowadzono w przednich b∏otnikach, co ze wzgl´du na minimalnà d∏ugoÊç wydechu powoduje koszmarnie pi´kny ha∏as. Wystarczy jednak ruch prze∏àcznika, ˝eby skierowaç spaliny konwencjonalnym wyde- chem biegnàcym pod samochodem i w ten sposób zyskaç pewnoÊç co do legalnego poruszania si´ po ulicy. OczywiÊcie ka˝da z 427 wyprodukowanych replik ZL1 otrzyma swój numer uwidoczniony na pokrywie zaworów ponad g∏owicà, z wyjàtkiem numeru pierwszego, który zasila Project X. R´kà? Zupe∏nie niespotykanym w USA rozwiàzaniem jest manualna skrzynia biegów. Five-on-the-floor, czyli pi´ç biegów w pod∏odze wyglàda tu niesamowicie „europejsko” i stanowi punkt do dywagacji, czemu nie zastosowano po prostu pancernego automatu TH400 ob- s∏ugiwanego z kolumny kierownicy. Tylna oÊ Strange Engineering 3.73 dzielnie znosi atak ponad szeÊciuset niutonometrów i porusza tylnymi felgami Budnik w imponujàcym rozmiarze 15 x 20 cali. Przednie ko∏a majà „tylko” osiemnaÊcie cali Êrednicy przy siedmiu calach szerokoÊci, ale sam wzór felg móg∏by zostaç wystawiony pod Pary˝em jako punkt odniesienia dla projektantów kó∏ w stylu hot-rod. Monta˝ hamulców o Êrednicy tarcz 14 cali z przodu i 10 cali z ty∏u (oczywiÊcie od Wilwooda) wymusi∏ kolejne zmiany w ramie, ju˝ uprzednio przeprojektowanej w celu monta˝u nowoczeÊniejszego zawieszenia. Wcześniej Chevrolet Project X wyglądał zupełnie inaczej. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na charakterystyczny dla street-rodów z lat 80-tych wlot na masce, upodabniający Chevy’ego do resoraka Hot Wheels. Poniżej: renowacja trwa w najlepsze, wszyscy specjaliści czują brzemię odpowiedzialności... Wszyscy razem Kabina X-a daleka jest od serii, choç pobie˝ne spojrzenie mog∏oby sugerowaç coÊ innego. Tymczasem choçby zegary wykonano w jednym egzemplarzu wy∏àcznie na potrzeby projektu. Kierownica pochodzi z Chevroleta Impala rocznik 1963-1964, znanego wszystkim fanom lowriderów. Przebudowana konsola Êrodkowa równie˝ z Impali mieÊci wajch´ zmiany biegów od Hursta. Kszta∏t deski rozdzielczej zaprojektowano od nowa i wykonano z aluminium, a nast´pnie jej wierzch polakierowano na identyczny z zewn´trznym kolor Millenium Yellow, przeznaczony w standardowym katalogu GM do Corvette Z06. Gdyby ma∏o by∏o komuÊ nawiàzaƒ do innych modeli GM, dodajmy ˝e przednie fotele bazujà na stela˝ach z Cadillaca STS (pozbawiono je tylko zag∏ówków i obito od nowa skórà), a tylna kanapa jest starsza o rok od ca- ∏ego auta i przez lata by∏a wygniatana w zabytkowym Buicku. Sam smak Tylko na pierwszy rzut oka X wyglàda jak ∏adny Chevrolet z 1957 na du˝ych ko∏ach. Zarówno wyglàd zewn´trzny, jak i kabina Project X-a sà wprost wype∏nione smaczkami, które po pierwsze nie dajà si´ doceniç bez zapoznania si´ z autem, a po drugie – nie starczy∏oby miejsca, aby je wymieniç. Przytoczmy choçby dwa, dajàce ogólne poj´cie o iloÊci pracy i pomys∏owoÊci zainwestowanej w Chevroleta: korbki szyb to w rzeczywistoÊci w∏àczniki elektrycznych silniczków opuszczajàcych i podnoszàcych okna. Wystarczy delikatny ruch korbki do przodu, by otworzyç szyb´ i cofni´cie jej, by powróci∏a do górnej pozycji. Dla odmiany, ponad g∏owami pasa˝erów znajduje si´ dotykowy panel systemu audio Kenwood, obs∏ugujàcy te˝ np. w∏àcznik Êwiate∏ przeciwmgielnych czy wspomniany wczeÊniej rozdzielacz wydechu. Takich rozwiàzaƒ znajdziemy tu dziesiàtki. Pi´çdziesiàt lat po debiucie ˝ó∏ty Bel Air zosta∏ ukoƒczony i s∏usznie ochrzczony mianem „ultimate hot-rod”. Czy da si´ zrobiç jeszcze lepszego hot-roda? Pewnie jeÊli poczekamy kolejne pi´çdziesiàt lat... Tekst: Ryszard Kud∏aty Zdj´cia: GM Performance N°1 STYCZE¡ 2008 51 P R E Z E N T A C J A HONDA INTEGRA P O L S K A SZYBKA Wyglàdajàc przez okno czy turlajàc si´ przez miasto, jak cz´sto widzicie przeje˝d˝ajàcà Hond´? Bardzo cz´sto. A bia∏à Hond´? Rzadziej. A per∏owo lÊniàcà bia∏à Hond´? Zdarza si´. A nienagannie czystà, b∏yszczàcà, bia∏à Hond´ Integr´ Type-R? JeÊli tak, pewnie jesteÊcie w TrójmieÊcie. 52 N°1 STYCZE¡ 2008 G CZYSTOÂå rzegorz, w∏aÊciciel bia∏ego IteeRa, od zawsze zwiàzany by∏ z hondowym Êrodowiskiem, a co za tym idzie, trójmiejskim klubem Hondy. Do aut japoƒskich czu∏ nieustajàcy pociàg. Pociàg zwany przeznaczeniem? A mo˝e to by∏ „tramwaj zwany po˝àdaniem”? Zanim jednak „to coÊ” szybkiego i bia∏ego spotka∏ na swojej drodze, up∏yn´∏o chwil kilka... By∏ Civic 5-tej generacji, potem d∏ugo, d∏ugo nic – nie liczàc drobnych skoków w bok z innymi japonkami. Kolejna moto-przygoda to Civic generacji czwartej, w dwóch ods∏onach, obu lekko pod∏ubanych. Pierwszy, czerwony w doÊç rzadkiej wersji Si, dopieszczony by∏ praktycznie pod ka˝dym wzgl´dem, a nast´pca – bia∏y i-VT – mimo swego wieku nie ust´powa∏ wiele poprzednikowi jeÊli chodzi o prezencj´. A˝ wreszcie, wymarzona: Integra TypeR. Dwutysi´czny rocznik, 190 kucy w serii, stan zachowania – prawie idea∏. Bia∏a. Nawet bardzo... i ˝adne zaczepki spod Êwiate∏ w stylu „fajna, szkoda, ˝e bia∏a” nie sà w stanie tego zmieniç. Dla stóp, ràk i zmys∏ów Modyfikacje, zarówno te stylistyczne jak i mechaniczne mo˝e nie sà powalajàce, ale nie taki by∏ zamys∏. Mo˝na z Integry zrobiç kolejnego potworka z przerostem lotki i winylami wsz´dzie tam gdzie nawet ludzkie oko nie si´ga, F&F stajl, który byç mo˝e na niektórych robi spore wra˝enie, tylko po co powielaç coÊ, co zosta∏o powielone ju˝ milion razy? Zatem ITR legitymuje si´ dzisiaj mocà 201 KM, mi´dzy innymi za sprawà dolotu AEM, JDM-owego kolektora DC Sports oraz 2,5-calowego wydechu z kwasówki wyposa˝onego w dwa t∏umiki M-Tech. Wszystkim zarzàdza i steruje komputer piggy-back Apexi VAFC II. Po podniesieniu lÊniàcej maski, zaglàdajàc w g∏àb nie mniej b∏yszczàcej komo- N°1 STYCZE¡ 2008 53 HONDA INTEGRA SZYBKA CZYSTOÂå ry silnika, oczom naszym ukazuje si´ czerwieƒ pokrywy i dolotu okraszona gdzieniegdzie niebieskimi „skarpetkami” Spoona. Wkrótce do∏àczyç majà jeszcze przewody w tej samej kolorystyce. JeÊli silnik jest „d∏ubni´ty” to ka˝dy rozsàdny „d∏ubacz” na tym nie poprzestanie, a co za tym idzie – jeÊli rzeczywiÊcie jest rozsàdny – zadba nie tylko o potencja∏ sprintowy samochodu z punktu A do B, ale tak˝e i o to, ˝eby w sytuacjach awaryjnych auto potrafi∏o te˝ zahamowaç czy skr´ciç. Grzegorz b´dàc cz∏owiekiem rozsàdku, zadba∏ i o to. Honda turla si´ na pi´tnastocalowych obr´czach Enkei 54 N°1 STYCZE¡ 2008 Tarmac w kolorze... bia∏ym! Felgi obuto w Toyo Proxes T1R o szerokoÊci 205 i profilu 50. Integra wyposa˝ona jest seryjnie w szereg rozpórek – tam gdzie rozpórka mo˝e byç zamontowana, tam te˝ i jest. ¸àcznie z baga˝nikiem, gdzie kolejna belka spod znaku RR pilnuje sztywnoÊci ty∏u. Plany obejmujà te˝ przesiadk´ na amortyzatory Bilstein B6 w niedalekiej przysz∏oÊci. A kiedy jest ju˝ wy˝sza moc, sztywniejsze zawieszenie i prawa noga a˝ sw´dzi ˝eby delikatnie podra˝niç si´ ze skrajnie prawym peda∏em, nie mo˝na zapomnieç tak˝e o tym Êrodkowym. Dlatego zainstalowano tarcze TarOx F2000 pozostajàce w bliskim kontakcie z klockami Ferodo DS Performance z przodu i g∏adkimi tarczami EBC wspó∏pracujàcymi z klockami Ferodo Premium z ty∏u. Ca∏y zestaw wspomagajà przewody w stalowym oplocie Goodridge oraz p∏yn DOT 5.1 z rozlewni Motula. Na modyfikacje czeka jeszcze uk∏ad nap´dowy – tam zagoÊci mo˝e niebawem lekkie ko∏o zamachowe Fidanza i sprz´g∏o organiczne Exedy Stage 1. Dla oczu, wygody i estetyki Parkujàc obok tej Hondy mo˝na nabawiç si´ kompleksów. Zawsze. Nieistotne czy jest Êrodek zimy, blask Êniegu razi, a ona – Integra, razi jeszcze bardziej. Nieistotne czy leje, a krople deszczu mienià si´ jak pere∏ki na perfekcyjnie wywoskowanej preparatami Meguiar’s (i tylko Meguiar’s) karoserii. Nieistotne wreszcie czy oglàda si´ jà w pe∏nym s∏oƒcu i na pierwszy rzut oka widaç, jak w∏aÊciciel o nià dba. Dba o biel nadwozia – w zasadzie nie ma elementu który bia∏y by nie by∏, biel reflektorów wyposa˝onych dodatkowo w bia∏e Êwiat∏o produkowane przez ˝arniki xenonowe o temperaturze 6000 K i biel kierunkowskazów bocznych z Hondy S2000. Dopiero zaglàdajàc do wn´trza widzimy nawiàzanie do czerwonych emblematów pyszniàcych si´ na zewnàtrz. Sà czerwone kube∏kowe fotele Recaro do których bajecznie si´ wsiada, bajecznie si´ w nich siedzi ale wydostanie si´ stamtàd tràci ju˝ koszmarem. Mo˝e to i lepiej – bo wysiadaç wcale si´ nie chce. Pierwsze na co pada wzrok – kierownica, seryjna, ale... firmowana przez Momo oczywiÊcie z czerwonym „H” poÊrodku, w razie gdyby ktoÊ zapomnia∏ z jakim autem mamy do czynienia. Prawa r´ka instynktownie napotyka przyjemnà w dotyku i pewnie le˝àcà w d∏oni tytanowà ga∏k´ z purpurowymi cyframi, opatulonà w skórzany mieszek przeszyty krwistà nicià. W trakcie dopieszczania jest jeszcze przycisk startowy silnika z S2000, który b´dzie dodatkowo wyposa˝ony w podÊwietlenie LED. A audio? Jakie audio?! Radia nie ma i nie b´dzie, bo jak twierdzi kierowca – s∏ucha tylko stacji VTEC FM. Kto potrafi oprzeç si´ wra˝eniu, ˝e to najczystsze i najbardziej zadbane auto jakie kiedykolwiek widzia∏, potrafi oprzeç si´ nap∏ywajàcej pewnoÊci siebie zasiadajàc w lewym kube∏ku, muzyce „Witka” po wyprostowaniu prawej stopy i potrafi nic sobie nie robiç z faktu, ˝e ludzie si´ oglàdajà? Kto jest w stanie stanàç b∏otnik w b∏otnik z Integrà i nie poczuç zawstydzenia? Kto uwa˝a, ˝e przyçmi biel i sterylnoÊç tego auta? Ch´tnych do pojedynku „najszybszy z najczystszych” zapraszamy do Gdyni. Tekst i zdj´cia: Karina Gajdowska N°1 STYCZE¡ 2008 55 P R E Z E N T A C J A SEAT LEON P O L S K A Sukces democara Need For Speed bazujàcego na Ênie˝nobia∏ym Subaru Imprezie zach´ci∏ najwyraêniej Electronic Arts do promowania swojego tytu∏u za pomocà profesjonalnie przygotowanych aut demonstracyjnych. Tym razem pad∏o na Seata Leona Cupr´ – baza inna, ale przygotowana wed∏ug tej samej receptury, gwarantujàcej sukces medialny. 56 N°1 STYCZE¡ 2008 KROK 1 Samochód, który przygotowujemy, nie mo˝e byç zwyk∏ym, nudnym hatchbackiem z silnikiem 1.4, bo tak „ekscytujàcemu” pojazdowi nie pomóg∏by nawet worek banknotów pi´ciuseteurowych. Najlepiej sk∏oniç któregoÊ z producentów samochodów do przekazania jednej sztuki tego, co ma najlepsze. W tym roku auto do tuningu i promocji najbardziej znanej gry motoryzacyjnej na Êwiecie przekaza∏ Seat – 240 KM w modelu Leon Cupra to moc zaledwie wystarczajàca przy takim projekcie, ale na pewno nie docelowa. O czym za chwil´. KROK 2 Odstawiamy Êwie˝utki pojazd do najwi´kszej w Polsce firmy zajmujàcej si´ tuningiem mechanicznym – VTG. Ziomy z VTG projektujà i sporzàdzajà pod wymiar intercooler znacznie wydajniejszy od fabrycznego, montujà dolot K&N i zmieniajà oprogramowanie sterujàce silnikiem. Proste i przemyÊlane zabiegi podnoszà moc turbodo∏adowanej dwulitrówki z 240 do 320 KM (dane EA). Ponad trzysta kuca i niuta te˝ w opór, jak mawiajà zas∏u˝eni gracze w NFSa. N°1 STYCZE¡ 2008 57 SEAT LEON OGIE¡ Z CUPRA KROK 3 Bierzemy katalog fascynujàcych cz´Êci i niczym w NFSie, dokupujemy do naszego Leona same najlepsze komponenty: hamulce Brembo GT z nawiercanymi tarczami 330 x 28 mm, czterot∏oczkowe zaciski i metalowe przewody hamulcowe, do tego oczywiÊcie stosowne zawieszenie – Bilstein B16 PSS10 z regulacjà twardoÊci i wysokoÊci w zakresie od -30 do -50 mm. Z ty∏u pojawiajà si´, niczym za klikni´ciem myszki, dwa t∏umiki Supersprinta z owalnymi koƒcówkami. Wprawdzie nieco odmiennie ni˝ w grze, trzeba to jeszcze wszystko zamontowaç, ale o to równie˝ zadba wy˝ej wspomniana firma. KROK 4 Patrzymy na wn´trze i od razu widzimy, czego mu potrzeba: bardziej (jeszcze bardziej) sportowych siedzeƒ z pasami szelkowymi Sabelt. Kolejny klik, i fotele sà na miejscu. ˚egnajcie, boczne airbagi, witaj bezlitosny chwycie w zakr´cie. KROK 5 Zwracamy si´ do najbardziej znanych i doÊwiadczonych ju˝ w dziedzinie przygotowania NFS-democara firm stylizacyjnych. Za projekt bodykitu weêmie si´ oczywiÊcie AutoR, a za wykonanie karbonowych elementów karoserii, jak˝eby inaczej, AGT. Nasz pojazd ozdobiony nowym zestawem zderzaków trafia w r´ce specjalistów z firmy Novol, która opracowuje dla nas specjalnà, wyjàtkowà barw´ karoserii i lakieruje ca∏oÊç w profesjonalnej komorze. Tym razem, jak pewnie nietrudno zauwa˝yç, zamiast bieli rzàdzi czerwieƒ. 58 N°1 STYCZE¡ 2008 KROK 6 Stawiamy furaka na odpowiednich felgach – ATS Taurus 19''. Do tego potrzebne sà opony – tu z pomocà przychodzi niezawodna firma Toyo, dzi´ki której Leon toczy si´ na wyczynowych oponach Toyo T1R. KROK 7 Informujemy o dalszych planach rozbudowy democara: Sonia Draga i Audiomania zajmà si´ monta˝em multimediów, nie wspominajàc o konsoli do gier XboX 360 (wszak w democarze NFSa warto by∏oby móc w owego NFSa pograç). A skór´ zrobi oczywiÊcie renomowana Java Car Design, pierwszy wybór wszystkich osób powa˝nie zainteresowanym apgrejdem tapicerki samochodowej. KROK 8 Prezentujemy nasz democar wszystkim mediom motoryzacyjnym, a zw∏aszcza tuningowym – na brak zainteresowania narzekaç nie mo˝na, w koƒcu ten Leon zosta∏ skazany na sukces. Teraz to si´ dopiero zacznie: wywiady, autografy, wizyty w zak∏adach pracy... gwiazdy pozujà na Leonie i oczywiÊcie wszechobecne tytu∏y „Leon zawodowiec”! N°1 STYCZE¡ 2008 59 P R E Z E N T A C J A NISSAN 200 SX H I S Z P A N I A Mimo, ˝e Hiszpania driftem nie stoi, tam w∏aÊnie – za sprawà redakcji MAXI tuning – powsta∏ ten ciekawy pojazd. Podobno w drifcie wszystkie kolory ju˝ by∏y, jednak jakoÊ mgliÊcie przypominamy sobie Êwinkoró˝owego Nissana S14. Pod has∏em „I don’t drive fast, I fly low” przygotowano sprawne auto sportowe do jazdy bokiem, ale bez ambicji do zwyci´stw na poziomie Êwiatowym. 60 N°1 STYCZE¡ 2008 N°1 STYCZE¡ 2008 61 NISSAN 200SX ÂFINKA Z acz´∏o si´ od problemów, przy których wyÊcig z czasem o Euro 2012 w Polsce i na Ukrainie wydaje si´ porannym spacerem po bu∏ki. Powierzenie koordynacji prac nad modyfikacjà Nissana tym samym osobom, które na co dzieƒ przygotowujà czasopismo brzmi nieco bajkowo – ogarni´cie dwóch rzeczy naraz nawet wprawionym w bojach z terminami dziennikarzom mo˝e przysporzyç nieco trudnoÊci. Zw∏aszcza gdy ka˝da – literalnie ka˝da cz´Êç przychodzi z opóênieniem, a jeÊli nawet nie – to w paczce okazuje si´ byç zupe∏nie co innego ni˝ zamówiono. Cztery miesiàce to wcià˝ troch´ za ma∏o na przekszta∏cenie seryjnego SXa w driftmaszyn´, wi´c po ukoƒczeniu projektu to auto wcià˝ nadal troch´ bardziej wyglàda ni˝ jeêdzi – a dlaczego tak jest, o tym napiszemy nieco póêniej. Nowy gracz Area 51 to firma powsta∏a z po∏àczenia trzech zak∏adów tuningo- 62 N°1 STYCZE¡ 2008 wych w Hiszpanii: Energy Cars (sprzeda˝ cz´Êci), Dr. Rai (zawieszenia) i Metal Garage (blacharka). Tam oddano S14 do kompleksowej przebudowy na driftowóz, co mia∏o gwarantowaç b∏yskawiczny i pozbawiony jakichkolwiek problemów przebieg prac. Niestety, w bajki ma∏o kto ju˝ wierzy, wi´c nawet optymistycznie podchodzàcy do ˝ycia Hiszpanie wiedzieli, ˝e bez k∏opotów si´ nie obejdzie. Typowo dla po∏udniowego tuningu, zacz´to od... bodykitu. Eurolineas Personales to nazwa zestawu karoseryjnego sk∏adajàcego si´ ze zderzaków i progów – ich „podwini´ty” u do∏u design jednoznacznie kojarzy si´ z driftem. Troch´ dziwi amerykaƒski rozmiar blendy na rejestracj´ w tylnym zderzaku – a mo˝e bardziej chodzi∏o o japoƒski. Nie wró˝ymy zderzakom jednak d∏ugiego ˝ycia, jeÊli ten pojazd faktycznie ma zamiar ruszyç na usianà zakr´tami tras´. Póki co jednak, Nissan nie prze˝y∏ jeszcze poÊlizgowego WSZYSTKIE ELEMENTY PODPORZÑDKOWANO ZASTOSOWANIOM DRIFTINGOWYM... Z WYJÑTKIEM MO˚E SUBWOOFERA... N°1 STYCZE¡ 2008 63 NISSAN 200SX ÂFINKA debiutu. Na to z pewnoÊcià czekajà osiemnastocalowe, wyjàtkowo lekkie felgi OZ Ultraligera: masa ka˝dej felgi to zaledwie osiem kilogramów – tyle wa˝y przeci´tna „czternastka”, a mówimy wszak o „osiemnastkach”. Elementy wykonane z tytanu podnoszà cen´, ale obni˝ajà mas´, a to sta∏o si´ priorytetem tego projektu. Opony w rozmiarze 225/40 R 18 sà popularne jeÊli chodzi o drift – wprawdzie nazwa Regal Tires nie brzmi szczególnie znajomo, ale powiedzmy szczerze, d∏ugo to one pewnie nie wytrzymajà. OczywiÊcie zmian´ kó∏ poprzedzi∏a wymiana zawieszenia na zestaw Selex o regulowanej wysokoÊci i twardoÊci (o nachyleniu kó∏ przednich nie wspominajàc). Tarcze hamulcowe Galfer majà niespotykanà Êrednic´ 380 mm i szeÊç t∏oczków w zaciskach, co szczelnie wype∏nia osiemnastocalowe ko∏a. Na szcz´Êcie z ty∏u nie zastosowano tak hardcorowego rozwiàzania i monta˝ mniejszych kó∏ w celu uzyskania ∏atwiejszego poÊlizgu wcià˝ jest mo˝liwy. Nieco mniej ró˝owo Plany by∏y, jak zwykle wspania∏e. Niestety, rzeczywistoÊç je zweryfikowa∏a. O czym mowa? O wznios∏ym pomyÊle zaszczepienia pod mask´ S14-tki silnika serii RB25DET lub 26DETT z Nissana Skyline. Pora˝k´ tego planu przypiecz´towa∏y dwa problemy: po pierwsze, jeÊli nie wiadomo o co chodzi, to z pewnoÊcià chodzi o pieniàdze. Silniki ze Skyline sta∏y si´ drogie do op´tania – nawet w USA, jeÊli ktoÊ rozbije Skyline’a, ˝àda za niezniszczonego RB26 tyle dolarów, co za ca∏e auto. Niestety, popyt przy spadajàcej jedynie poda˝y musi nakr´caç ceny do poziomu znacznie powy˝ej granicy rozsàdku. Po drugie – i ten powód ostatecznie zamknà∏ drog´ do swapa – ró˝owy Nissan by∏ nagrodà dla czytelników MAXI podczas Barcelona Tuning Show. Nie da si´ wykluczyç, ˝e nast´pny jego w∏aÊciciel b´dzie mia∏ zamiar nie tylko jeêdziç nim po torze, ale tak˝e po ulicy (przeróbki uzyska∏y koniecznà homologacj´). Jego konstruktorzy nie marzyli o tym, by póêniej mieç na sumieniu ˝ycie ko- goÊ, kto nie ogarnà∏ ponad 400 KM na tylnej osi z silnika RB. Ostatecznie stan´∏o na podstawowych modyfikacjach seryjnego SR20DET: przed zmianami, na hamowni pojawi∏ si´ drobny prezent w postaci 5 dodatkowych koni mocy. Po dodaniu przelotowego wydechu i usprawnionego dolotu, lepszego intercoolera i strojeniu za pomocà sterownika E-manage z MBC Protec „dyno” pokaza∏ 255 KM. Niewiele to mo˝e si´ zdawaç, jak na znane powszechnie mo˝liwoÊci silnika serii SR20, ale nie dajmy si´ zwariowaç pogoni za zbudowaniem z kosmicznych cz´Êci 400-konnego SR-a. Ponad 250 KM wprawdzie zawodów rangi D1 nie wygra, ale na pewno pozwoli powalczyç bokiem. Choç w Hiszpanii na razie nie ma za bardzo walczyç z kim. Lekko i lekko dziwnie Lakierowanie na ró˝owo stanowiàce klu programu w projekcie „Drift piggy” w rzeczywistoÊci okaza∏o si´ formalnoÊcià; Hiszpanie majà je opanowane do perfekcji. Nale˝a∏o zajàç si´ seryjnym wn´trzem. Materia∏owe kratki za przednimi bocz- WPRAWDZIE KOLOR KAROSERII TO BARDZIEJ BARBIE NI˚ TRZODA CHLEWNA, ALE LOGO ÂWINKI MA NAWIÑZYWAå DO TEAMU GRUIII DRIFT. 64 N°1 STYCZE¡ 2008 nymi szybami majà chroniç kierowc´ przed ewentualnymi od∏amkami szk∏a lub wr´cz przed wypadni´ciem z samochodu kiedy wszystkie inne systemy – w tym szelkowe pasy o pi´knym ró˝owym odcieniu – zawiodà. SzeÊciopunktowa klatka bezpieczeƒstwa te˝ z pewnoÊcià si´ przyda – widaç zatem, ˝e do bezpieczeƒstwa kierowcy i pasa˝era w tym driftowozie przy∏o˝ono si´ ze szczególnà uwagà. Wygodna kierownica Momo ze sporym odsadzeniem i kó∏kiem w zamszu pomaga szybko zmieniaç kierunek jazdy, o kondycj´ turbospr´˝arki dba turbo-timer Greddy, natomiast na przedniej szybie naklejono modnego ostatnio Driftboxa, czyli urzàdzenie GPS analizujàce tor jazdy i wychylenie podczas driftu. Po˝egnano te˝ tylnà kanap´ (ciekawe jak rynek reaguje na gwa∏townà poda˝ tylnych kanap do S13 i S14). Na koniec jednak Hiszpanie musieli okazaç si´ sobà i zrobili coÊ niezbyt zgodnego z filozofià budowy aut do sportu: wrzucili system audio od Pioneera z radioodtwarzaczem, g∏oÊnikami i subwooferem. Zgadza si´, z jednej strony to posuni´cie co najmniej dziwne, ale w dzisiej- szych czasach bez sponsoringu mo˝na zbudowaç co najwy˝ej zardzewia∏e Polo. W momencie, gdy oddawaliÊmy numer do druku, ró˝owy Nissan w∏aÊnie by∏ przekazywany nowemu w∏aÊcicielowi podczas Barcelona Tuning Show. Miejmy nadziej´, ˝e poka˝e si´ jeszcze wielokrotnie, bo jak na pierwszy powa˝ny driftingowy projekt w kraju spoilerów i lakierów, Êwinka S14 prezentuje si´ godnie! Tekst: Ramon A. Castella, Alex Gonzalez Zdj´cia: Alain Richaud PRZED WR¢CZENIEM NISSANA OCZYWIÂCIE PRZETESTOWANO – A JAK˚E, BOKIEM! N°1 STYCZE¡ 2008 65 P R E Z E N T A C J A FORD FOCUS RS P O L S K A Za Focusa? Piotr czasami stawia swoje auto przed wejÊciem do firmy, w której pracuje. Klienci widzàc atrakcyjnie wyglàdajàcà maszyn´ pytajà czy nie by∏by zainteresowany jej sprzeda˝à. Jednak, gdy s∏yszà cen´, ∏apià si´ za g∏owy. „Panie, 90 tysi´cy? Za starego Focusa?!” 68 N°1 STYCZE¡ 2008 N°1 STYCZE¡ 2008 69 FORD FOCUS RS ZA FOCUSA? N a pierwszy rzut oka faktycznie cena, delikatnie mówiàc, dyskusyjna. Portale internetowe p´kajà w szwach od ofert, „fok´” z 2003 roku mo˝na mieç ju˝ za nieca∏e 20 000 z∏. Ale nie ka˝dy Ford jest tyle wort… 70 N°1 STYCZE¡ 2008 W przypadku egzemplarza, o którym mówimy, sytuacja jest wyjàtkowa. Chodzi o dwie literki – R i S. I wszystko jasne. Chocia˝… mo˝e nie do koƒca, bo ta wersja nigdy nie by∏a oferowana przez sieç dealerskà Forda nad Wis∏à. Ba, nawet teraz, gdy Polska zalana jest u˝ywanymi samochodami wszelkiej maÊci, RS-ów jest jak na lekarstwo. A z czym to si´ je? Jest to najmocniejsza wersja Focusa pierwszej generacji. Serce uk∏adu nap´dowego tego hothatcha bazuje na dwulitrowej jednostce benzynowej o mocy 130 KM. In˝ynierowie Forda dorzucili do niej turbospr´˝ark´ Garretta, dzi´ki której moc wzros∏a do 215 KM, a moment obrotowy wyniós∏ 310 Nm. Do tego do∏o˝ono sprz´g∏o Sachsa i blokad´ mechanizmu ró˝nicowego firmy Quaife. Tak jest, w tym modelu znajduje si´ szpera. W driftowaniu nie pomo˝e, bo nap´dzana jest oÊ przednia, ale na przyk∏ad wesprze nas podczas dynamicznej jazdy, dbajàc o równomierne nap´dzanie obu kó∏. ˚eby ∏atwiej by∏o zapanowaç nad tym wilkiem w owczej skórze, przygotowano wydajniejsze hamulce Brembo. Do kompletu mamy te˝ specjalne felgi aluminiowe i lakier metalizowany „Racing blue”. We wn´trzu utrzymanym w czarno-niebieskiej tonacji dominuje skóra i alcantara. Przednie, sportowe fotele i tylnà kanap´ sygnujà loga Sparco. Mi´dzy fotelami znajduje si´ indywidualny numer ka˝dego egzemplarza serii i przycisk startera pozwalajàcy na obudzenie drzemiàcej pod maskà bestii. Piotr do∏o˝y∏ od siebie dodatkowe wskaêniki Autometer – temperatury i ciÊnienia oleju oraz temperatury wody, a tak˝e miernik do∏adowania od Greddy’ego i prze∏àcznik lotniczy pozwalajàcy na sterowanie podtrzymaniem turbo. W zwiàzku z tym, ˝e ten samochód ju˝ z natury prezentuje si´ ciekawie, Sluger – bo mi´dzy innymi pod takim nickiem spotkamy Piotra w sieci – wizualnie zmieni∏ niewiele, koncentrujàc si´ na stronie mechanicznej. Ale po kolei. Pierwsze co dostrzega- my na zewnàtrz, to karbonowa maska od JK Automotive i wykonana z tego samego materia∏u dok∏adka przedniego zderzaka. Oryginalne refletory z przodu zastàpione zosta∏y biksenonami, a tylne – lampami wykonanymi w technologii LED. Piotr przyciemni∏ dodatkowo szyby, wymie- ni∏ spr´˝yny na krótsze o 25 mm H&Ry, dorzuci∏ dystanse i rozpórk´ i za∏o˝y∏ nowà koƒcówk´ wydechu. Typowa kosmetyka. Za to pod maskà… oj, tam to si´ dzia∏o! Podczas trzyletniej eksploatacji Sluger ciàgle coÊ zmienia∏ i pewnie jeszcze b´dzie N°1 STYCZE¡ 2008 71 FORD FOCUS RS ZA FOCUSA? modyfikowa∏ niejeden element, ale skupmy si´ na stanie obecnym. Oryginalna turbospr´˝arka wymieniona zosta∏a na wi´kszego Garretta GT28RS. Operacji tej towarzyszy∏ monta˝ nowego kolektora rurowego, downpipe’a i przelotowego uk∏adu wydechowego. Do tego dolot ze sto˝kiem Pipercrossa, BOV, nowa pompa paliwowa Walbro i sprz´g∏o spieko- 72 N°1 STYCZE¡ 2008 we prosto z warsztatu Marka Radzikowskiego. Za prawid∏owe sterowanie ca∏oÊci odpowiada komputer stand-alone Autronica. To z grubsza wszystkie sekretne „zabawki” pozwalajàce czerpaç jeszcze wi´cej frajdy z powo˝enia tej maszyny. Pewnie chcielibyÊcie jeszcze poznaç cyferki, jakie wyskakujà przy tym setupie. Po ostatnim strojeniu moc wynio- s∏a 330 KM, a moment obrotowy 440 Nm. To wyniki blisko o po∏ow´ lepsze od serii. A przypominamy, ˝e w wersji RS seria to wcale nie ma∏o. Umiej´tne wykorzystanie tego potencja∏u pozwoli∏o Piotrowi na zwyci´stwo w tegorocznej edycji Pucharu SSS w wyÊcigach na 1/4 mili w klasie Street FWD. Najlepszy czas na oficjalnych zawodach to 13,4 s. I co wa˝ne, przy seryjnej masie. ˚adnego odchudzania – Piotr jeêdzi z lewarkiem i trójkàtem na pok∏adzie. Szczere gratulacje i ∏yk za powodzenie w kolejnych startach! I co, ktoÊ jeszcze Êmie twierdziç, ˝e Ford… niewiele wort? Tekst: Adam Majcherek Zdj´cia: Jacek Hanusz P R E Z E N T A C J A PONTIAC FIREBIRD M E K S Y K 74 N°1 STYCZE¡ 2008 Kto, u diab∏a, Êmia∏ dorobiç do oryginalnego Camaro pierwszej generacji jakiÊ dziwny, wy∏upiasty przód? Wiemy kto – firma Pontiac, o której muscle-carach nies∏usznie si´ zapomina. Pierwszy Firebird zas∏uguje na tak samo poczesne miejsce w hall-of-muscle-fame, jak jego odpowiednik spod znaku Chevroleta. N°1 STYCZE¡ 2008 75 PONTIAC FIREBIRD NOT SO CAMARO Tak MOŻE wyglądać silnik odpalany niemal codziennie. P ony car spod znaku Pontiaca nie jest dziÊ tak dobrze znany, jak Camaro. Byç mo˝e to dlatego, ˝e w rzeczywistoÊci Firebird by∏ owocem rozczarowania „mened˝mentu” firmy Pontiac. Poczàtkowe plany zak∏ada∏y produkcj´ dwumiejscowego, sportowego pojazdu bazujàcego na prototypowym modelu Banshee, ale kierownictwo Gene- 76 N°1 STYCZE¡ 2008 ral Motors uzna∏o, ˝e auto jest... zbyt podobne do Corvette C3 i stanowi∏oby zb´dnà wewn´trznà konkurencj´. Zamiast tego, pozostawiono Pontiacowi mo˝liwoÊç produkcji w∏aÊnie wprowadzanego Camaro pod swojà nazwà – jakby to nie by∏a wewn´trzna konkurencja! Jak widaç, i 40 lat temu decyzje korporacyjne zapadajàce w gabinetach prezesów z logikà nie mia∏y wiele wspólnego. Bior´ jak stoi Ricardo mieszka w Los Angeles, choç jak wielu mieszkaƒców tego miasta, pochodzi z kraju na po∏udniu. Byç mo˝e stàd bierze si´ jego bezpoÊrednie podejÊcie do ˝ycia – ta dygresja jest zaledwie wst´pem do anegdotki o zakupie niebieskiego ognistego ptaka. Auto zosta∏o „wyczajone” na stacji benzynowej, gdzie ówczesny w∏aÊciciel dokonywa∏ czynnoÊci, którà pony i muscle cars lubià najbardziej – tankowania. Ricardo nie zastanawia∏ si´ d∏ugo i spyta∏ bez ogródek, ile trzeba by∏oby zap∏aciç za ten samochód. W∏aÊciciel na odczepnego wymieni∏ cen´ (bynajmniej nie okazyjnà) i sekund´ póêniej, ku swojemu zaskoczeniu, trzyma∏ w r´ku zwitek banknotów. I tu zacz´∏y si´ kombinacje z jego strony: „a bo wie pan, ja w∏aÊnie natankowa∏em, to musia∏by pan do∏o˝yç Czteropunktowe pasy mocno trzymają kierowcę w zakręcie, jednak preferowanym kierunkiem jest „na wprost”. DANE TECHNICZNE MARKA I MODEL: Pontiac Firebird 1967 SILNIK: V8 Pojemność skokowa: 6623 cm3 Rozrząd: pojedynczy wałek rozrządu w kadłubie, dwa zawory na cylinder Zasilanie: gaźnik Edelbrock 650 cfm Stopień sprężania: 10: 1 Moc maksymalna: 350 KM przy 5400 obr./min bez nitro Moment obrotowy: 557 Nm przy 3800 obr./min Modyfikacje: tłoki JE, kolektor dolotowy i gaźnik Edelbrock, kolektory wydechowe Hooker, zapłon MSD, wałek rozrządu Competition Cams, tłumik Flowmaster Skrzynia biegów: TH400 Modyfikacje: konwerter momentu obrotowego TCI, start przy 3500 obr./min, wybierak z przyciskiem do uruchamiania instalacji N2O PODWOZIE Sprężyny: Eibach Amortyzatory: KYB Hamulce: tarcze wentylowane z przodu, a z tyłu tylko bębny Opony: BF Goodrich 235/60 R 15 (przód), 255/60 R 15 (tył) Felgi: Weld Racing 7 x 15 (przód), 7 x 15 (tył) NADWOZIE Oryginalny granatowy lakier i okropne literki pod tylnym spoilerem Aftermarketowe literki „PONTIAC” pochodzą z Volkswagena Pointera i zakłócają nieco klasyczny wygląd tyłu. WN¢TRZE Kierownica: Grant GT Pasy bezpieczeństwa: czteropunktowe RCI Dodatkowe wskaźniki: obrotomierz Autometer Siedzenia: oryginalne AUDIO Radioodtwarzacz: Soundstream Głośniki: Pioneer 6 x 9”„, 120 W SUKCESY pokonany Mustang Mach, Plymouth Super Bee i American Motors Javeli za benzyn´... i za olej, bo jest Êwie˝o wymieniony, a jak nie, to ja zabieram ten aparat zap∏onowy MSD co go zamontowa∏em.” Pi∏ka by∏a krótka – kto daje i odbiera, ten si´ w piekle poniewiera, a by∏y ju˝ w∏aÊciciel ostatecznie skusi∏ si´ na szeleszczàce papiery i odstàpi∏ od swoich ˝àdaƒ. OczywiÊcie g∏ównym argumentem przemawiajàcym za kupnem Firebirda by∏ najwi´kszy, 400-calowy silnik pod maskà (6,6 litra) i ni˝sza wartoÊç ni˝ w przypadku podobnego Camaro z tego samego rocznika. Gotów do lotu Seryjnie do Firebirdów montowano w podstawowej wersji rz´dowy silnik szeÊciocylindrowy. To dziÊ brzmi raczej Êmiesznie, ale – co ciekawe – wersje „inline six” by∏y zamawiane tak rzadko, ˝e stanowià dziÊ obiekt kolekcjonerski o sporej wartoÊci. Niemal wszyscy woleli porzàdnà V-ósemk´, przy czym najwi´kszym wzi´ciem cieszy∏a si´ wersja o pojemnoÊci równych 400 cali szeÊciennych. Silniki te, jak niesie s∏uszna opinia, sà niezniszczalne – i tak te˝ by∏o w przypadku opisywanego egzemplarza. Znacznie gorzej przedstawia∏a si´ w nim tapicerka, którà zniszczy∏o niemal do szcz´tu kalifornijskie s∏oƒce. Wykonanie nowej z czarnego skaju okaza∏o si´ zadaniem priorytetowym. Przy okazji demonta˝u wn´trza doposa˝ono je w kilka dodatków nieco uwspó∏czeÊniajàcych wyglàd: kierownica Grant, wybierak biegów B&M, tradycyjny ju˝ du˝y obrotomierz i oczywiÊcie przycisk od nitro – to dok∏adnie te elementy, które spodziewamy si´ ujrzeç w amerykaƒskim klasyku. Rozebranie silnika ujaw- N°1 STYCZE¡ 2008 77 PONTIAC FIREBIRD NOT SO CAMARO Z boku jak Camaro? Nie da się zaprzeczyć rodzinnemu podobieństwu. NIEDOCENIANI BRACIA • Raul Castro, brat Fidela: długo musiał czekać na swój czas u steru Kuby • Paris Hilton ma troje rodzeństwa, ale słyszymy tylko o jej ekscesach, czy to jakaś wada genetyczna? • Żadne z rodzeństwa Jackson nie dorównało sławą Michaelowi – siostrze Janet nie pomogła nawet wypadająca pierś • Brat prezydenta George’a W. był jedynie gubernatorem stanu Teksas, ale cóż więcej można powierzyć komuś, kto ma na imię „Jeb”? ni∏o jego doskona∏y stan zachowania i pozwoli∏o na par´ przeróbek, zdecydowanie dodajàcych wigoru jednostce o seryjnej mocy ponad 280 KM. Zacz´to odwa˝nie od t∏oków JE podnoszàcych stopieƒ spr´˝ania. Do tego wa∏ek rozrzàdu Competition Cams, dwa kolektory wydechowe Edelbrocka i gaênik tej samej firmy o przepustowoÊci 650 cfm (stóp szeÊcien- 78 N°1 STYCZE¡ 2008 nych na minut´). Z trzybiegowym automatem TH400 doposa˝onym w konwerter momentu obrotowego (moment startu na 3500 obr./min) auto pokonuje dystans o znanej powszechnie d∏ugoÊci w ciàgu jedenastu sekund z ma∏ym haczykiem. Patrzàc na pi´cioramienne felgi Weld mamy nieodparte wra˝enie, ˝e ju˝ je gdzieÊ widzieliÊmy – to ten sam wzór, na jakim je˝d˝à polskie rekordowe auta z firmy VTG i tysiàce innych po˝eraczy dragstripów na ca∏ym Êwiecie. Niektóre rozwiàzania nie zmieniajà si´, niezale˝nie od czasu i miejsca. Jako Camaro, ten samochód by∏by po prostu opatrzony i nudny, ale ze znaczkiem Pontiaca i odmiennà stylizacjà, nawiàzujàcà do produkowanego równolegle modelu GTO, staje si´ rodzynkiem. Niewielki za- kres modyfikacji absolutnie wystarcza, ˝eby uwypukliç amerykaƒskie bicepsy. Klasyczne muscle-cars zawsze b´dà w cenie, g∏ównie dlatego, ˝e nigdy ju˝ w swojej formie nie powrócà, niezale˝nie od konceptów prezentowanych podczas salonów samochodowych. Tekst: Teddy Vargara Zdj´cia: Mariano Ruiz P R E Z E N T A C J A TOYOTA ALTEZZA R O S J A D ok∏adnie o tym, o czym by∏o we wst´pie, myÊla∏ Garij – w∏aÊciciel tej pi´knej Toyoty (tu nale˝y si´ wszystkim wyjaÊnienie. To nie chochlik drukarski, ten pojazd to Toyota Altezza, a nie znany z naszych ulic Lexus IS – pod markà Toyota ten model wyst´powa∏ tylko w Japonii). Garij chcia∏ – poczàtkowo – aby jego Altezza jak najbardziej zdradza∏a jego status materialny i przyciàga∏a jak najwi´cej pi´knych dziewczyn. By ten cel osiàgnàç zamontowa∏ pe∏ny bodykit Toyota Racing Development, zleci∏ obszycie ca∏ego wn´trza alcantarà, w firmie car-audio zamówi∏ profesjonalne wyg∏uszenie i zbudowanie instalacji takiej, by wszystkim opad∏y szcz´ki. Wszystko by∏o ∏adnie, efektownie i zgodnie z planem… do czasu. Pewnego dnia Garij pozna∏ nowe s∏owo: drift. Od tego dnia priorytety si´ zmieni∏y. Zamiast jeêdziç prosto Garij postanowi∏ jeêdziç bokiem – otaczajàce samochód dziewczyny sà fajne, ale satysfakcja z poskramiania praw fizyki wyda∏a mu si´ jeszcze bardziej zach´cajàca. Aby samochód nadawa∏ si´ do driftu potrzeba by∏o dokonaç kilku zmian, wi´c prace ruszy∏y pe∏nà parà i polega∏y na wymontowaniu cz´Êci zamontowanego wczeÊniej „stuffu”. W∏aÊciciel postanowi∏ ˝e nie zostanie wymontowane wszystko do go∏ej blachy – zachowana mia∏a zostaç harmonia mi´dzy przydatnoÊcià do driftu a u˝ytecznoÊcià codziennà. Trudny wybór Tuning konkretnego auta to w du˝ej mierze indywidualna sprawa, ale wymaga troch´ doÊwiadczenia i wiedzy na temat konkretnego samochodu. Braç si´ za „d∏ubanie” od zera znajàc tylko budow´ roweru – sà tacy „fachowcy”, ale korzystanie z ich us∏ug 82 N°1 STYCZE¡ 2008 BIA¸Y SZUM Czym jest samochód dla silniejszej cz´Êci ludzkoÊci: to temat dobry na obszernà rozpraw´ naukowà. Mo˝emy nawet postawiç tez´: samochód to narz´dzie – narz´dzie do jazdy, narz´dzie do pokazania swojego statusu materialnego, narz´dzie do zapoznawania si´ z p∏cià pi´knà… N°1 STYCZE¡ 2008 83 TOYOTA ALTEZZA BIA¸Y SZUM bywa doÊç ryzykowne. Tak samo jest w tym przypadku – w Rosji powstaje co jakiÊ czas „mocno wyd∏ubana” Altezza, niestety nieliczne z nich to prawdziwe pere∏ki. Dobry specjalista na bazie Altezzy b´dzie potrafi∏ zrobiç mocny samochód do jazdy bokiem. Garij wiedzia∏, dokàd pojechaç ze swojà Toyotà. Najcz´stsza modyfikacje majàca podnieÊç moc w tym modelu, polega na zmianie silnika na 2,5 l lub 3,0 litra z Supry (w Polsce w minionym sezonie te˝ powsta∏ taki egzemplarz), albo na zaturbieniu tego czym nas fabryka obdarzy∏a. Choç swap to dobra metoda podniesienia mocy, to jako ca∏oÊç jest bardziej skomplikowanà 84 N°1 STYCZE¡ 2008 operacjà. To, ˝e Garij nie zdecydowa∏ si´ na takie rozwiàzanie, szczere nas zainteresowa∏o: oto mia∏ powstaç mocna Altezza z niedost´pnym w Europie silnikiem 3S-GE (4 cylindry, 2 litry). Jak mówi w∏aÊciciel, „ten fabryczny silnik ∏adnie dawa∏ rad´ od 4500 obr./min i zrobi∏ na mnie takie wra˝enie, ˝e postanowi∏em go nie zmieniaç na inny”. Pod mask´ trafi∏o turbo i dopiero wtedy zacz´∏a si´ zabawa – przy monta˝u turbiny do seryjnego 3S-GE mechanicy nie zmniejszyli stopnia spr´˝ania i pozosta∏o seryjne 11,5.... Czy to dobrze, czy to êle, to oka˝e si´ z czasem, ale by chwila prawdy dla tego silnika nadesz∏a jak najpóêniej, ciÊnienie do∏adowania ustawiono na 0,7 bara. Dobór odpowiedniej turbiny do tego motoru nie nastr´czy∏ wiele problemów – postawiono na sprawdzonà Greddy TD04H. Jak mówi Garij, przy do∏adowaniu 0,7 bara mamy powtarzalne 285 KM i mo˝na bezstresowo jeêdziç na seryjnym dole silnika, bez jakichkolwiek jego modyfikacji. Pozostaje wierzyç na s∏owo, zw∏aszcza ˝e Garij po prostu jeêdzi swojà Altezzà na co dzieƒ. W komplecie z turbinà przysz∏y wszystkie niezb´dne z∏àczki, filtry, kolektor wydechowy, wszystkie niezb´dne rury. Ca∏a operacja przebieg∏a szybko i sprawnie, co mo˝na by streÊciç jako „plug & play”. OczywiÊcie ka˝da skomplikowana operacja wymaga wiedzy, tak samo jest te˝ ze strojeniem samochodu z turbo. W kwestii strojenia fachowcy zdali si´ na w∏asnà wiedz´ i komputer sterujàcy A`PEXI PowerFC. By nazwaç silnik w pe∏ni wystrojonym nale˝a∏o sprawdziç go w praktyce i trzeba przyznaç, ˝e jest idealnie – ciÊnienie do∏adowania wynosi maksymalnie 0,7 bara, a przy wciÊni´ciu „gazu do dechy” chwilowo do∏adowanie skacze na u∏amek sekundy do 0,9 bara. Trzeba tylko pami´taç ˝e cz´ste deptanie prawego peda∏u w pod∏og´ mo˝e drastycznie skróciç ˝ycie seryjnego do∏u silnika. DANE TECHNICZNE TOYOTA ALTEZZA TECHNIKA zestaw turbo Greddy TD04H intercooler Greddy Spec-V filtr A`PEXI Power Intake chłodnica oleju Greddy chłodnica wspomagania kierownicy większy wentylator chłodnicy wtryskiwacze Sard 540cc regulator ciśnienia paliwa Sard pompa paliwa Walbro 255 l/h układ wydechowy 3” tłumik końcowy A`PEXI N1 komputer sterujący A`PEXI PowerFC + FC Commander boostcontrol A`PEXI AVCR Black sonda lambda Innovate osłona chłodnicy A`PEXI termostat TRD przewody chłodnicy TRD świece Sard 7 blow off Greddy Type-RS sprzęgło Ogura Racing Clutch szpera LSD KAAZ 2-way zawieszenie gwintowane A`PEXI N1 górna rozpórka przednia C-one górna rozpórka tylna Greddy dolna rozpórka przednia Cusco dolna rozpórka tylna Cusco stabilizatory przedni i tylny Cusco poliuretanowe silentblocki zrobione na zamówienie Ice? Exclusive Z problemami przy takich projektach jest od zawsze tak, ˝e gdy coÊ si´ robi, to muszà si´ pojawiç, a jak si´ upora z jednym, to pojawia si´ inny. Podczas pierwszych testów okaza∏o si´, ˝e od ciàg∏ego kr´cenia kierownicà, co jest normalne w driftingu, pompie wspomagania robi si´ goràco i dochodzi do niebezpiecznych temperatur. Aby zaradziç problemowi i nieco jà sch∏odziç do∏o˝ono aluminiowà ch∏odnic´ wspomagania. Jako ˝e ten projekt mia∏ byç perfekcyjny pod ka˝dym wzgl´dem, szybko zmieniono ch∏odnic´ na miedzianà (miedê lepiej przewodzi ciep∏o) od corolli z silnikiem diesla. Seryjny uk∏ad wydechowy nie dawa∏ rady z wzmocnionym silnikiem, wi´c wymaga∏ zmiany. Jego miejsce zajà∏ wykonany na zamówienie, nowy przelotowy uk∏ad – zaczyna si´ on od downpipe`a, a koƒczy t∏umikiem A`PEXI N1. Ârednica wydechu wynosi teraz 3 cale – to ju˝ niemal˝e klasyka przy zaturbionych silnikach. T∏umik koƒcowy zosta∏, jak nakazuje japoƒska tradycja, umieszczony pod kàtem. O ile customowy wydech nas nie zaskoczy∏, to komplet poliuretanowych silentblocków ju˝ tak: zosta∏ wykonany na zamówienie, specjalnie dla samochodu Garija i je˝eli teraz ktoÊ wzmocnione przewody hamulcowe ze stalowym oplotem Goodrich zaciski hamulcowe od Toyoty Supry Twin Turbo tarcze hamulcowe 320 mm felgi 18” Compomotive opony 225/40/18 – marka i model codziennie inne;) STYLIZACJA bodykit TRD przedni zderzak przerobiony pod intercooler niebieskie śruby kół WN¢TRZE fotele kubełkowe Sparco Sprint kierownica Sparco gałka zmiany biegów Isotta pasy 4-punktowe Schroth wnętrze obszyte alcantarą środkowa konsola przerobiona według pomysłu właściciela zdemontowana tylna kanapa i zawartość bagażnika dodatkowe zegary Defi Black Face AUDIO jednostka sterująca Clarion 848 głośniki DLS czterokanałowy wzmacniacz DLS N°1 STYCZE¡ 2008 85 TOYOTA ALTEZZA BIA¸Y SZUM zamówi takie do swojej Altezzy/IS 200 to ich istnienie w ofercie zawdzi´cza Gariemu. Perfekcja w szczegó∏ach Przytoczenie liczby zniszczonych sprz´gie∏ podczas jazdy wykorzystujàcej potencja∏ do∏adowania mija si´ z celem. Do Garija szybko dotar∏o ˝e na seryjnych sprz´g∏ach daleko, a raczej d∏ugo nie pojeêdzi. Po pierwsze primo: szybko koƒczy∏y ˝ywot, a po drugie primo – zamiast ciàgle wymieniaç zepsuty element, lepiej 86 N°1 STYCZE¡ 2008 kupiç jeden a porzàdny, choçby o wiele dro˝szy. By∏o tylko kwestià czasu, a˝ do Garija przyby∏o kompletne sprz´g∏o Ogura Racing. Dwa s∏owa o zawieszeniu – jest nieseryjne. G∏ównym czynnikiem, pod którym dobierane by∏o zawieszenie to sztywnoÊç. Miejsce seryjnych amortyzatorów i spr´˝yn zajà∏ zestaw gwintowany A`PEXI N1. Aby dodatkowo usztywniç zawieszenie zastosowano stabilizatory Cusco, rozpórki dolne Cusco z przodu i z ty∏u, oraz rozpórki górne (przód C-One, ty∏ Greddy). Zmiany nie omin´∏y tak˝e uk∏adu kierowniczego – teraz skrajne po∏o˝enia kierownicy dzieli 2 obroty (seryjnie by∏o to 2,7 obrotu), co bardzo pomaga podczas driftu… i parkowania. Droga do sukcesu W ma∏ym gara˝u na po∏udniowym zachodzie Moskwy znajdowa∏a si´ bardzo ma∏a firma. Na poczàtku zgromadzeni tam zajmowali si´ drobnym tuningiem „Altez”. Po rozbudowie firmy za- cz´∏y si´ pojawiaç w ofercie coraz powa˝niejsze modyfikacje. Min´∏o troch´ czasu i ca∏a grupa drifterów w Altezzach zadomowi∏a si´ w wi´kszym gara˝u. Tam obecnie powstajà ciekawe ISy i Altezze, takie jak ta. Toyota Garija to sztandarowe dzie∏o tej m∏odej firmy – oby takich jak najwi´cej w ich dorobku. Na razie k∏aniamy si´ ka˝demu, kto w∏o˝y∏ w ten samochód swojà prac´ i wiedz´. Tekst i zdj´cia: W∏adimir Rybakow 3S-GE Z TURBO SPRAWUJE SI¢ ÂWIETNIE I GENERUJE 285 KM MOCY Silnik 3S-GE to dwulitrowa jednostka o czterech cylindrach. Występowała w Celice i MR2, w Lexusie IS200, a na rynek japoński – w modelach Caldina i Altezza. Uturbianie jest sprawą dość pewną – seryjnie istniała wersja 3S-GTE z turbo. W pustym bagażniku znajduje się dziwnie wyglądający tu wzmacniacz systemu audio. Po lewej i u dołu: kabina Altezzy zaczęła przypominać nieco kokpit samolotu odrzutowego za sprawą liczby dodatkowych wskaźników zamontowanych na konsoli środkowej. ZDANIEM EKSPERTA Sam Borgmann – specjalista ds. tuningu mechanicznego w firmie Torque Development International (Wielka Brytania): Zak∏adanie turbo do ostatniej wersji 3S-GE to dobry wybór. Silnik w takiej konfiguracji Êwietnie si´ spisuje na wysokich obrotach i bardzo szybko reaguje na dodanie gazu. Charakterystyka tego silnika pozwala dobrze kontrolowaç poÊlizg, a to w driftingu sprawa kluczowa. Wszystkie zmiany w tym samochodzie zosta∏y dobrze przemyÊlane i dobrze wykonane. Zdolny kierowca tym samochodem b´dzie w stanie osiàgaç doskona∏e wyniki – to niemal˝e maszyna do wygrywania. N°1 STYCZE¡ 2008 87 P R E Z E N T A C J A LEXUS IS200 F R A N C J A Zezwolenie na tuning Lexus IS200 nie jest w Europie zbyt popularnà bazà do tuningu, dlatego tym bardziej ucieszy∏a nas wiadomoÊç, ˝e jest do obejrzenia porzàdny kawa∏ek japoƒskiej technologii w sosie „VIP”. 88 N°1 STYCZE¡ 2008 WYG¸ADZONE NADWOZIE, CIEMNE SZYBY, WIELKIE CHROMOWANE FELGI – STYL VIP W NAJLEPSZYM WYDANIU N ajmniejszy model Lexusa by∏ od poczàtku pozycjonowany na rynku jako konkurent BMW e46. Ale o ile bawarski wyrób sta∏ si´ szybko ulubionym samochodem szanujàcych si´ tunerów, o tyle japoƒski czterodrzwiowy przecinak pozosta∏ postrzegany jako stylowy, troch´ ekstrawagancki wóz, którymi je˝d˝à modni, ale nie- koniecznie znajàcy si´ na motoryzacji yuppies. Jedyne, co IS200 wniós∏ do europejskiego tuningu, to w zasadzie wy∏àcznie tylne Êwiat∏a „lexus-style”. Taka sytuacja jest u nas, na Starym Konty- nencie. W swojej ojczyênie IS200 sta∏ si´ szybko samochodem niemal kultowym, a tamtejszy rynek tuningowy oferuje ca∏à mas´ akcesoriów do ISów. Wraz N°1 STYCZE¡ 2008 89 LEXUS IS200 ZEZWOLENIE NA TUNING LEXUS IS200 NIE JEST AUTEM ZBYT CZ¢STO TUNINGOWANYM W EUROPIE, A SZKODA, BO POTENCJA¸ MA NIESAMOWITY z rozprzestrzeniajàcà si´ w USA i Europie modà na JDM i VIP-style, zacz´∏y u nas wyrastaç jak grzyby po deszczu „skoÊnookie” tuningi. Grubo tuningowany Lexus jest brylantem dumnie reprezentujàcym najlepsze cechy obecnie panujàcych trendów. Z tuningiem nie ma ˝artów Jean-Paul, w∏aÊciciel tego ISa, zakupi∏ go w 2006 roku i praktycznie od razu zabra∏ si´ za „dozbrajanie” swojej zabawki. Nie zaczà∏ modyfikacji od strony wizualnej, ale od wn´trza i atrybutów komfortu. Na pierwszy ogieƒ poszed∏ monta˝ zestawu multimedialnego opartego o êród∏o Alpinie IVA D310 RB i dwa ekrany LCD Alpine w zag∏ówkach. Do tego dosz∏y dwa zestawy g∏oÊników wspó∏osiowych Starsound i wzmacniacz tej samej marki, dysk twardy 80 Gb do przechowywania filmów i muzy, dekoder TNT dual band i kamera cofania. Drugi etap „VIP-owania” fury to ciemne szyby. I nie ˝adna tam folia, tylko w pe∏ni wypasione zaciemnienie wykonane metodà piecowà. W tym czasie do Europy p∏ynà z dwóch stron Êwiat felgi 90 N°1 STYCZE¡ 2008 i opony. Dwudziestocalowe szpule od Boyda Coddingtona wykonane na zamówienie i ca∏kowicie seryjne gumy Nankang o profilu bocznym 30… Bioràc pod uwag´, ˝e standardowe felgi 16” doÊç dobrze wype∏niajà nadkola ma∏ego Lexusa, mo˝na by∏o si´ spodziewaç, ˝e dodanie ponad 10 cm musi wypaÊç doÊç… hardkorowo. Tu ˝arty ju˝ si´ skoƒczy∏y, a zaczynajà si´ ca∏kowicie bezkompromisowe rozwiàzania. Felgi w rozmiarze DUB nie mogà obejÊç si´ bez porzàdnej regulowanej gleby. Tym zaj´∏a si´ najlepsza na rynku francuskim firma „Garage de la Plesse”, która specjalizuje si´ w tworzeniu i monta˝u sytych air-ride’ów. Kolesie rzeêbili zawias do Lexusa dobre kilka miesi´cy, a˝ w koƒcu w styczniu 2007 mo˝na by∏o stylowo wytoczyç sprz´t na ulice. Ostatnie szlify W firmie MC Design specjalizujàcej si´ w stylizacjach nadwozi Lexus koƒczy swój tuningowy maraton. Znikajà listewki, insygnia i inne elementy niepo˝àdane, pojawia si´ za to smolisto-czarny lakier wypolerowany do postaci lustra. Podczas koƒcowego sk∏adania auta do kupy zamontowane zostajà zmodyfikowane Êwiat∏a – przednie otrzymujà Êwiecàce ringi, natomiast tylne tracà swoje s∏ynne srebrzyste powierzchnie na korzyÊç matowej czerni. Pod mask´ trafia rozpórka kielichów, a we wn´trzu pojawiajà si´ stylowe gad˝ety akcentujàce wyjàtkowoÊç tego samochodu. Lexus ostatecznie wyje˝d˝a z warsztatu w przeddzieƒ Paris Tuning Show, gdzie staje si´ jednà z niekwestionowanych gwiazd. I kto powiedzia∏, ˝e ˝eby zrobiç furor´ trzeba strun´ przeciàgnàç do poziomu tuningu, który uniemo˝liwia codziennà eksploatacj´? Czasem wystarczy po prostu dobrze potraktowaç baz´, która ju˝ w postaci seryjnej zwraca na siebie uwag´… Tekst: Alex R. Guichard Zdj´cia: Jerome Cambier W Europie wiele osób wozi butle w bagażniku, ale te zawierające czyste powietrze to wypasiony rarytas. Wskaźniki kontrolujące ciśnienie w air-ride zamontowane zostały na słupku A. Tylne światła to oczywiście fabryczne „Lexusy”. Pięć lat temu to był szczyt mody, a teraz najlepiej wyglądają po zaczernieniu elementów, które wcześniej były srebrne. N°1 STYCZE¡ 2008 91 LEXUS IS200 ZEZWOLENIE NA TUNING DANE TECHNICZNE LEXUS IS200 PODWOZIE Zawieszenie: pneumatyczne robione na wymiar Inne: rozpórka kielichów z przodu Zderzak tylny: fabryczny, wygładzony Atrapa chłodnicy: zmodyfikowana Światła przednie: wyposażone w ringi Światła tylne: fabryczne, przemalowane Lakier: czarny wypolerowany na luKO¸A Felgi: Boyd Coddington Slayer 8.5x20” stro Opony: Nankang 225/30 Inne: klapa bagażnika wygładzona z wbudowaną kamerą cofania, usunięte kierunkowskazy boczne, listewNADWOZIE Zderzak przedni: fabryczny, wygłaki, insygnia, znaczki, antena dachowa, dzony i spryskiwacze. Lexus jeździ na dwudziestocalowych felgach Boyd Coddington Slayer obutych w kapcie Nankang 225/30. 92 N°1 STYCZE¡ 2008 WN¢TRZE Tapicerka: pełna czarna skóra i perforowana szara Alcantara Gałka biegów: aluminiowa Inne: modyfikacja konsoli centralnej, wskaźniki na słupku A, środkowy podłokietnik, przyciemniane szyby. AUDIO Źródło: Alpine IVA D310 RB Wzmacniacz: Starsound Głośniki: współosiowe Starsound Ekrany (x2): Alpine 7 cali Inne: dysk twardy 80 Gb, dekoder TNT dual band, podłączenie sygnału z kamery cofania MAXI WSZYSTKO O... LEXUS IS IStne cudo I znów Europejczycy musieli zadowoliç si´ byle czym, a USA i Japonia zgarn´∏y ca∏à Êmietank´. Nie mówimy bynajmniej o globalnej gospodarce, tylko o Lexusie serii IS i ró˝norodnoÊci jego wersji na Êwiecie. N°1 STYCZE¡ 2008 93 WSZYSTKO O... LEXUS IS L exus IS trafi∏ do sprzeda˝y w 1998 r. Ze swojà dynamicznà charakterystykà ewidentnie mia∏ konkurowaç z najbardziej sportowo kojarzonym w tym segmencie autem europejskim – BMW serii 3. Charakteryzowa∏y go stosunkowo mocne silniki, nap´d na tylnà oÊ i agresywny wyglàd. W Êrodku wskaêniki nawiàzywa∏y designem do sportowego chronometru. Ten obraz psu∏ jedynie fakt, ˝e najmocniejsza wersja wyst´powa∏a g∏ównie ze skrzynià automatycznà. W Europie IS by∏ sprzedawany z dwoma silnikami benzynowymi – obie jednostki to rz´dowe szeÊciocylindrówki. Mniejszy silnik o pojemnoÊci 2,0 l i mocy 155 KM to konstrukcja Toyoty jeszcze z lat 80-tych, wi´kszy zaÊ to doskonale znana trzylitrówka montowana wczeÊniej w Lexusach GS300 i SC300 oraz Toyocie Suprze. W ISie osiàga∏a ona moc 215 KM przy 5800 obr./min i maksymalny moment obrotowy 283 Nm przy 3800 obrotów. Niestety du˝à cz´Êç przyjemnoÊci z jazdy odbiera∏a w tym przypadku wspomniana wczeÊniej automatyczna skrzynia. Naprawd´ sportowà jazdà mogli cieszyç si´ tylko nieliczni szcz´Êliwcy, którzy stali si´ posiadaczami IS300 z pi´ciobiegowà skrzynià manualnà, równie˝ pochodzàcà z Toyoty Supry. Jej sportowy rodowód objawia∏ si´ w wielu szczegó∏ach – krótkie drogi prowadzenia drà˝ka, precyzja czy charakterystyczny „klik” przy wbijaniu biegu, dajàcy nam pewnoÊç, ˝e „trafiliÊmy” w bieg powodowa∏y du˝à radoÊç z jazdy. W Japonii IS wyst´powa∏ pod nazwà Toyota Altezza. Podobnie jak na innych rynkach dost´pny by∏ z silnikami o pojemnoÊci 2 i 3 litrów. Z tà jednak ró˝nicà, ˝e jednostka o mniejszej pojemnoÊci zosta∏a zastàpiona dobrze znanym 4cylindrowym silnikiem 3S-GE najnowszej generacji. Osiàga∏ on 210 KM oraz 216 Nm i w po∏àczeniu z manualnà 6–biegowà skrzynià umia∏ pokazaç pazur. Ze wzgl´du na podatnoÊç silników na tuning IS sta∏ si´ doÊç popular- 94 N°1 STYCZE¡ 2008 ny wÊród tunerów zarówno w USA, jak i w swojej ojczyênie. Natomiast w Europie ma∏o kto decyduje si´ na modyfikacje mechaniczne. Przypuszczalnie jednym z powodów takiej sytuacji jest fakt, ˝e najcz´Êciej tu spotykanà odmianà jest IS200 ze wspomnianym silnikiem 2.0 R6 o oznaczeniu 1G-FE. Do tego silnika w∏aÊciwie nie wyst´pujà gotowe cz´Êci tuningowe podnoszàce moc czy te˝ wytrzymalsze podzespo∏y, które pozwoli∏y by t´ podniesionà moc bezawaryjnie wykorzystywaç. Mo˝na przyjàç, ˝e jedynym sprawdzonym i bezpiecznym rozwiàzaniem by∏a instalacja kompresora oferowana przez Toyota Team Europe. W niektórych krajach znajdowa∏a si´ ona w ofercie dealerów Toyoty, a jej monta˝ nie powodowa∏ utraty gwarancji (oczywiÊcie nie w Polsce). Niestety ze wzgl´du na niewielki przyrost mocy rozwiàzanie nie satysfakcjonowa∏o – zw∏aszcza w obliczu kosztów, jakie trzeba by∏o ponieÊç. Moc uzyskiwana po tym zabiegu wynosi∏a oko∏o 205 KM, a to nie robi∏o z wa˝àcego 1500 kg ISa rakiety. Nadal trzeba by∏o obawiaç si´ szybkich BMW. Znacznie lepiej ma si´ sytuacja w przypadku IS300. Zastosowany w nim silnik to jednostka z legendarnej ju˝ pod wzgl´dem podatnoÊci na modyfikacje i wytrzyma∏oÊci serii 2JZ, rozpracowana przez wielu tunerów na ca∏ym Êwiecie ze wzgl´du na wyst´powanie w Toyocie Suprze. Nie jest to wprawdzie najbardziej po˝àda- ny 2JZ-GTE – do∏adowana dwiema turbospr´˝arkami, 320-konna i prawie niezniszczalna fabryka mocy, ale jej s∏abszy, wolnossàcy brat. Nie zmienia to faktu, ˝e wytrzyma∏oÊç tych silników jest w∏aÊciwie identyczna i moce rz´du 600 KM nie powodujà ich zniszczenia. OczywiÊcie nie da si´ takich mocy osiàgnàç w silniku wolnossàcym, ale sposoby monta˝u do∏adowania do 2JZ sà ju˝ dawno opracowane i pewne. Wynik 400 KM mo˝na osiàgnàç w∏aÊciwie bez jakiejkolwiek ingerencji w wn´trze silnika, a liczba dost´pnych w USA gotowych zestawów sk∏adajàcych si´ z kolektora, turbospr´˝arki, intercoolera i orurowania mo˝e niejednego przyprawiç o zawrót g∏owy. Je˝eli ktoÊ nie wierzy w uturbianie jednostek wolnossàcych, jest i inna droga – swap na silnik 2JZ-GTE wprost z Supry czwartej generacji. Wszystkie mocowania pasujà, wiàzka elektryczna jest bardzo zbli˝ona – jest to jeden z ∏atwiejszych do przeprowadzenia swapów, jeÊli oczywiÊcie pominàç coraz wy˝sze ceny silników 2JZ z fabrycznym do∏adowaniem. Bardzo ciekawy do tuningu jest równie˝ IS200 wyst´pujàcy w Ja- ponii, czyli Toyota Altezza. Silnik 3S-GE, w który jest wyposa˝ony jest przez tunerów tak samo dobrze znany jak 2JZ. I znów z powodu wyst´powania do∏adowanej wersji tego silnika – choçby w legendarnej ju˝ Celice GT4 – 3S-GTE, doÊç ∏atwo o materia∏ na swap, a sama operacja nie jest ogromnie skomplikowana. W Polsce istniejà firmy zajmujàce si´ importem u˝ywanych silników wprost z Japonii. Jednak najciekawszà drogà wydaje si´ tuning tego silnika w wersji wolnossàcej. W oparciu o doÊwiadczenia z wyÊcigów torowych, w których w Japonii i Anglii startujà ISy wyposa˝one w∏aÊnie w 3S-GE, Toyota Racing Development oferuje kompleksowà przebudow´ tej jednostki. W sk∏ad zestawu wchodzà (uwaga, d∏uga lista): wa∏ korbowy, specjalne panewki, lekkie ko∏o zamachowe, lekkie ko∏o pasowe, kute korbowody, kute t∏oki dopr´˝ajàce, wytrzymalsza uszczelka pod g∏owic´, wa∏ki rozrzàdu 296° o wzniosie 13 mm, mocniejsze spr´˝ynki zaworowe, nowa miska olejowa ze zmienionym smokiem, kompletny kolektor dolotowy z osobnymi przepustnicami dla ka˝dego z cylindrów oraz uk∏ad wydechowy pozbawiony katalizatorów z kolektorem wydechowym 4-2-1. Zastosowanie tych wszystkich cz´Êci owocuje stopniem spr´˝ania zwi´kszonym do 13,5: 1, a odpowiednio zestrojona elektronika odpowiada za przesuni´cie ogranicznika obrotów do 8800 w stosunku do seryjnych 7800. Po tych zabiegach silnik dysponuje imponujàcà jak na wolnossàcà dwulitrówk´ mocà 270 KM osiàganych przy 8600 obr./min i momentem obrotowym 245Nm przy 6000 obrotów! Nawet Honda mi´knie... W roku 2006 pojawi∏a si´ nowa generacja Lexusa IS, niestety nie znajdziemy ju˝ w niej ˝adnego z legendarnych silników. Zabili je ekolodzy do spó∏ki z ksi´gowymi. Na pocieszenie pozostaje fakt, ˝e wraz z nowà generacjà, Lexus postanowi∏ wprowadziç fabrycznie usportowionà wersj´ ISa. Wyposa˝ony w pot´˝ny, 5-litrowy silnik w uk∏adzie V8 o osiàgach 423 KM i 505 Nm IS-F ju˝ zyska∏ przydomek „M3 killer”. Tekst: Filip Nazar Zdj´cia: Rafa∏ Andrzejewski, Lexus N°1 STYCZE¡ 2008 95 MAXI TECHNIKA ZEITRONIX PRECZ Z WÑTPLIWOÂCIAMI! Przez wiele lat w samochodzie wystarcza∏ obrotomierz, ewentualnie wskaênik temperatury cieczy i ciÊnienia oleju (niestety póêniej zarzucony). Przy dzisiejszej elektronice i mo˝liwoÊciach tuningu mechanicznego potrzeba jednak du˝o precyzyjniejszych wskaêników ni˝ modne kilka lat temu, montowane w s∏upku „zegarki”. Przysz∏oÊç strojenia i monitorowania silników nale˝y do systemów zintegrowanych. W izyta na SEMA pozwala nie tylko przez cztery dni bez ustanku oglàdaç najciekawsze democary i premiery w Êwiatowej motoryzacji, ale te˝ niebywale dokszta∏ciç si´ z tematów nowoÊci w dziedzinie tuningu mechanicznego. W USA ju˝ dwa-trzy lata temu stwierdzono, ˝e montowane w s∏upku wskaêniki po pierwsze sà trudne do obserwacji, po drugie – ich precyzja pozostawia sporo do ˝yczenia, wreszcie zaÊ – w zb´dny spo- 96 N°1 STYCZE¡ 2008 sób przyciàgajà uwag´ stró˝ów prawa. Podczas SEMA 2007 zaprezentowano wiele rozwiàzaƒ dla osób, chcàcych mieç pe∏nà kontrol´ nad poddanym tuningowi silnikiem, a tak˝e spróbowaç w∏asnych si∏ w jego strojeniu. Sporo firm oferuje ju˝ zintegrowany system monitorowania wszystkich parametrów silnika, wyÊwietlajàcy dane na dyskretnym ekranie, który mo˝na zamontowaç nawet w miejscu fabrycznego radia lub ponad deskà rozdzielczà jak urzàdzenie GPS. Zestaw odpowiednich czujników zawiera MAP sensor (czujnik ciÊnienia powietrza w kolektorze ssàcym) / boost sensor (czujnik do∏adowania), szerokopasmowà sond´ jako czujnik sk∏adu mieszanki (AFR) oraz czujnik temperatury gazów wydechowych w kolektorze wylotowym. Posiada tak˝e mo˝liwoÊç odczytu danych z czujnika po∏o˝enia przepustnicy (TPS – Throttle Position Sensor). Niedu˝e urzàdzenie z wyÊwietlaczem wprawdzie nie rzuca si´ w oczy, ale pe∏nà kontrol´ nad parametrami silnika otrzymujemy dopiero, gdy pod∏àczymy system do laptopa, palmtopa lub podobnego urzàdzenia. Na widocznych obok zrzutach ekranowych przedstawiono trzy sposoby odczytu danych: w tradycyjnej formie cyfrowej, w formie wykresu i z cyfrowà symulacjà licznika analogowego. Parametry wyÊwietlane to od góry: lambda (odchylenie od idealnego sk∏adu mieszanki wynoszàcego 14,8: 1 – przy idealnym stanie lambda pokazuje wartoÊç 1), stosunek powietrza do paliwa (AFR), obroty silnika, ciÊnienie do∏adowania (lub podciÊnienie), temperatur´ gazów spalinowych i po∏o˝enie przepustnicy. Nie Powyżej: pancerny MAP sensor o ciśnieniu absolutnym 3,5 bara (do 1 bara podciśnienia, do 2,5 bara doładowania). Szerokopasmowa sonda pomiarowa do badania składu mieszanki. tylko mo˝emy oglàdaç to w czasie rzeczywistym, ale te˝ istnieje mo˝liwoÊç nagrania do dziewi´ciu godzin pracy silnika i póêniejsza analiza, jak sprawowa∏ si´ nap´d podczas np. wyÊcigów czy zawodów driftingowych. Rozpocz´cie nagrywania danych jest mo˝liwe za pomocà ustawienia punktu granicznego TPS – przekroczenie go (czytaj: wciÊni´cie do dechy) spowoduje rozpocz´cie rejestrowania danych. Do ka˝dego parametru mo˝na przypisaç wartoÊç alarmowà – gdy przesadzimy, zapali si´ czerwona lampka i us∏yszymy Êwidrujàcy dêwi´k brz´czyka (na szcz´Êcie, mo˝na go wy∏àczyç). W przypadku AFR mo˝na ustawiç zarówno dolnà, jak i górnà wartoÊç krytycznà, dzi´ki czemu zestrojenie silnika dla danego przedzia∏u wartoÊci stanie si´ ∏atwiejsze. System dzia∏a na wszystkich systemach Windows poczynajàc od wersji 95 oraz na urzàdzeniach PDA. Wskaênik jest tak˝e dost´pny w formie tradycyjnej – zamiast wskazówki, ma jednak Êwietlny punkt oznaczajàcy danà wartoÊç. Na centralnym wyÊwietlaczu pojawia si´ informacja, co obecnie mierzymy – AFR, EGT, itp. Dzi´ki prostemu trikowi mo˝na nawet oszukaç fabryczny komputer, symulujàc inny (bogatszy) sk∏ad mieszanki ni˝ jest w rzeczywistoÊci i dla oszcz´dzenia paliwa, jeêdziç autem „na ubogo”. Trudno przeceniç wartoÊç tak precyzyjnych wskaêników, zw∏aszcza ˝e wszystkie czujniki i wyÊwietlacz stanowià jeden zestaw i sà zestrojone pod kàtem precyzji bliskiej perfekcji. W dodatku cena takiego kompletu b´dzie znacznie ni˝sza, ni˝ gdyby chcieç wykupiç ca∏y katalog wskaêników Omori czy Defi. Firma Zeitronix, której wskaêniki mieliÊmy przyjemnoÊç przetestowaç, produkuje swoje urzàdzenia wy∏àcznie w USA (nie znajdziecie tu napisu „made in China”), a co ciekawe, jej szefem jest Polak! Tekst: Tymon Grabowski Zdj´cia: Zeitronix Na ekranie laptopa można śledzić parametry silnika wyświetlane na trzy sposoby: jako podobizna wskaźnika analogowego, jako liczby bądź jako linia pokazująca przebieg parametru w ciągu ostatnich sekund. MAXI TECHNIKA C16XE MOC Z POMYS¸U Historia silnika, któremu poÊwi´cony jest ten tekst zaczyna si´ kilka lat wczeÊniej, od podstawowej jednostki nap´dowej stosowanej w Oplach Corsa od 1997 roku czyli trzy-cylindrowego, trz´sàcego si´ silnika o pojemnoÊci 973 cm3. Od tego miejsca oddamy g∏os autorowi, który z Corsy 1.6 zrobi∏ narz´dzie do zawstydzania szesnastozaworowych Opli Calibra. Przed – 1,0 l. Całe trzy cylindry. D o poruszania si´ po niedu˝ym mieÊcie litr pojemnoÊci jakoÊ wystarcza∏, gorzej by∏o poza miastem w czasie cz´stych dojazdów do szko∏y, itp. Cz´sto nieod∏àcznym elementem manewru wyprzedzania by∏o redukowanie piàtego biegu do „trójki” i odnajdywanie czerwieni na obrotomierzu. Poczekalnia. 98 N°1 STYCZE¡ 2008 Trzy cylindry odetkane sto˝kiem i „sportowym” t∏umikiem MG Motorsport przyjemnie gra∏y… i tyle. Przyszed∏ wi´c czas na szukanie wi´kszego silnika. By∏ to poczàtek „mody na dwulitrówki w Corsach”. Moim za∏o˝eniem by∏ prosty, mo˝liwie szybki i mo˝liwie najmniej skomplikowany swap. Powy˝sze wymagania spe∏nia∏ 115 konny, oÊmiozaworowy silnik Opla, który wyst´powa∏ równie˝ w odmianie 129-konnej oznaczonej jako 20SEH, wiec upar∏em si´ ˝e b´d´ mia∏ w∏aÊnie taki. Motor 20SEH wyst´pujàcy w Vectrze i Kadetcie by∏ rzadkoÊcià na naszym rynku i znalezienie go w dobrym stanie nie by∏o ∏atwe. Po kilku nieudanych próbach wejÊcia w posiadanie samego silnika lub ca∏ego auta z takim silnikiem, zaczà∏em si´ zastanawiaç nad 1,6 z Corsy B GSI. PomyÊla∏em, ˝e skoro silnik pochodzi z tego samego modelu, nie b´dà potrzebne ˝adne modyfikacje, aby poprawnie zawiesiç go pod maskà – jedynie zabawa w elektryka. Decyzja zapad∏a. Silnik o pojemnoÊci 1,6 l i oznaczeniu C16XE by∏ tylko troch´ mniej rzadki ni˝ SEH, ale znalaz∏em go u kolegi i szybko dobiliÊmy targu. ˚eby jednak nie by∏o zbyt ∏atwo, zapragnà∏em mieç jeszcze bardziej indywidualny silnik. Po kilku tygodniach, latem zesz∏ego roku, silnik wylàdowa∏ w gara˝u. Plan by∏ taki: rozkr´ciç motor na cz´Êci pierwsze, sprawdziç jego rzeczywisty stan i wymieniç co potrzeba, tak by po w∏o˝eniu go do auta nie by∏o ˝adnych niespodzianek, tym bardziej ˝e zanim silnik do mnie przyby∏, wiedzia∏em ju˝ jakie modyfikacje b´dà w nim poczynione. C16XE by∏o bardzo dobra bazà do modyfikacji. Posiada∏ stosunkowo niewiele elektroniki przeszkadzajàcej w zwi´kszaniu mocy (brak EGR – recyrkulacji spalin) oraz jak g∏osi∏o jedno z angielskich czasopism motoryzacyjnych w jego projektowaniu na poczàtku lat ‘90, udzia∏ brali in˝ynierowie Lotusa. Silnik osiàga∏ wówczas 150 KM. Do produkcji wszed∏ jednak z mocà ograniczonà do 109 KM. Opel nie chcia∏ sam sobie strzelaç bramki majàc 150-konne C20XE. Takie wiadomoÊci jeszcze bardziej zach´ci∏y mnie do niepozostawienia silnika seryjnym. Zaczà∏em przygotowywaç sobie stanowisko pracy w gara˝u i w tym samym czasie kompletowa∏em nowe tuningowe cz´Êci. Za- nim zaczà∏em luzowaç Êrubki, na pó∏ce le˝a∏y ju˝ wa∏ki rozrzàdu pochodzàce od Schricka, kolektor wydechowy SuperSprinta oraz reszta uk∏adu wydechowego El-Tec o Êrednicy 2,25 cala. Brakowa∏o jeszcze przebudowanego kolektora dolotowego wzorowanego na niemieckim Mantzelu. Sp´dza∏em du˝o czasu na przeglàdaniu stron niemieckich firm tuningowych, a mój apetyt na zbudowanie mocnego wolnossàcego silnika rós∏. Przyszed∏ wi´c pomys∏ na powi´kszenie pojemnoÊci silnika, w doÊç nieskomplikowany sposób – rozwiert. Zacz´∏y si´ wiec poszukiwania wa∏u i t∏oków z silnika 1.8, co do których nie mia∏em pewnoÊci, a tylko przypuszczenia ˝e b´dà pasowaç. Nowe nie wchodzi∏y nawet w gr´, wi´c celem by∏y nominalne cz´Êci u˝ywane. Mia∏em szcz´Êcie i po miesiàcu nowe elementy uk∏adanki równie˝ znalaz∏y si´ w gara˝u. Zanim zaczà∏em fizyczne prace przy silniku, najpierw popracowa∏em na papierze. Zabra∏em si´ za analiz´ wymiarów cz´Êci na podstawie przeglàdanych katalogów i analiz´ geometrycznà nowych, zakupionych ju˝ elementów. Nale˝a∏o sprawdziç czy z nowym wa∏em i t∏okami silnik w ogóle ma prawo dzia∏aç. Kiedy na papierze wszystko wyglàda∏o obiecujàco, przystàpi∏em do rozbierania silnika. Pierwszym etapem by∏o sprawdzenie na ile teoria z papieru b´dzie pokrywa∏a si´ z rzeczywistoÊcià. Jak rzadko bywa, wszystkie wymiary uzyskane na papierze od- Tłoki za moment na miejscu. Pomiar pojemności komór spalania. wzorowa∏y si´ w realnym Êwiecie. Potem zajà∏em si´ sprawdzeniem stanu silnika, tak dla zasady, bo przecie˝ ta wiedza wobec dalszych planów nie mia∏a ju˝ wi´kszego znaczenia. Motor, mimo ca∏kiem sporego przebiegu by∏ w dobrym stanie. Potwierdzi∏ to tak pomiar ciÊnienia spr´˝ania jak i ogl´dziny panewek oraz wa∏u korbowego, a tak˝e pomiary luzów w zamkach pierÊcieni i luzów w rowkach pierÊcieniowych t∏oków. Wszystkie mierzone wartoÊci mieÊci∏y si´ w dolnych zakresach luzów. Od tej strony silnik wyglàda∏ po prostu jak nowy. To by∏y ostatnie czynnoÊci przed zimà. Do gara˝u wróci∏em dopiero w maju. Przyszed∏ czas na zabaw´ z g∏owicà. Postanowi∏em nie modyfikowaç komór spalania w g∏o- wicy. Komory spalania w 1.6 i 1.8 ró˝ni∏y si´ delikatnie kszta∏tem, a przede wszystkim pojemnoÊcià. Najlepszym wed∏ug mnie wyjÊciem by∏o pozostawienie ich w tym samym kszta∏cie jak zaprojektowali je in˝ynierowie. Silnik zmienia∏ swojà pojemnoÊç, a nie zmienia∏ pojemnoÊci komór spala- nia. Oznacza∏o to automatyczne zwi´kszenie stopnia spr´˝ania. Nale˝a∏o wi´c sprawdziç ile nowy stopieƒ spr´˝ania wyniesie. Mia∏em doÊç ∏atwe zadanie, poniewa˝ komora spalania od strony denka nowego t∏oka by∏a p∏aska. Pozosta∏o zmierzyç pojemnoÊç ko- TECHNIKA C16XE Kolektor wydechowy po usunięciu kanałów pompy powietrza. mór spalania w g∏owicy, a póêniej uwzgl´dniç gruboÊç uszczelki pod g∏owicà i szczelin´ miedzy t∏okiem i cylindrem, od denka do pierwszego pierÊcienia uszczelniajàcego. Zrobi∏em to na dwa sposoby i oba wykorzysta∏em, konfrontujàc póêniej wyniki. Pierwszy polega∏ na zalewaniu olejem komór spalania przykrytych pleksà z dwoma otworami. Przez jeden dolewa∏em oleju, a drugi uwalnia∏ powietrze z komory. Oleju dodawa∏em oczywiÊcie u˝ywajàc strzykawki, która wczeÊniej zosta∏a sprawdzona pod kàtem poprawnoÊci wskazaƒ. W drugim sposobie skupi∏em si´ na obserwacji menisku cieczy. Mia∏em jeden punkt odniesienia, do którego porównywany by∏ menisk oleju w komorze spalania. PowtarzalnoÊç wyników w obu metodach by∏a du˝a wiec wszystko sz∏o w dobrym kierunku. Aby byç dok∏adnym i uwzgl´dniç wszystkie czynniki decydujàce o stopniu spr´˝ania, nale˝a∏o równie˝ uwzgl´dniç ÊciÊliwoÊç uszczelki pod g∏owic´. Tutaj równie˝ przekopa∏em kilka ksià˝ek, poniewa˝ nikt z kompetentnych ludzi nie potrafi∏ mi pomóc. Przy okazji bardzo polubi∏em czytanie ksià˝ek… Przyszed∏ czas na blok i jego rozwiert. To by∏a najwi´ksza niewiadoma i na dobrà spraw´, nadal 100 N°1 STYCZE¡ 2008 jest. Niewiadomà tà jest twardoÊç, a co za tym idzie trwa∏oÊç bloku po powi´kszeniu Êrednicy cylindrów. Testem b´dzie eksploatacja. Wa˝nym parametrem by∏ równie˝ luz mi´dzy t∏okiem a cylin- Prawie koniec. drem. Silnik mia∏ kr´ciç si´ wy˝ej ni˝ pozwoli∏a fabryka oraz pracowaç pod innym obcià˝eniem. Zaczà∏em wi´c robiç wycieczki do szkolnej biblioteki (studiuj´ na Politechnice) i wynosiç z niej ró˝nego rodzaju tytu∏y traktujàce o awariach, zniszczeniach i przyczynach ich zaistnienia w silnikach spalinowych oraz generalnie o projektowaniu i konstrukcji silników. Lektura tych ksià˝ek da∏a mi nieporównanie wi´cej ni˝ czytanie jakichkolwiek forów w internecie. Na wspomniany parametr wp∏ywa wiele czynników, m.in. wysokoÊç t∏oka, a konkretnie d∏ugoÊç jego p∏aszcza, maksymalne obroty silnika, wymiary g∏ówne silnika, materia∏ t∏oka i wiele innych. Na koniec pozosta∏a konsultacja w doÊwiadczonym zak∏adzie szlifierskim i wszystko sta∏o si´ jasne. Po rozwiercie blok wróci∏ do gara˝u na kolejne przymiarki, tym razem ju˝ z docelowymi t∏okami. Wszystko pasowa∏o, wiec zajà∏em si´ ponownie g∏owicà. Usunà∏em kana∏y od pompy powietrza wtórnego z kana∏ów wylotowych g∏owicy oraz ich odpowiedniki z kolektora wydechowego. Nast´pnie oba kolektory zosta∏y wycentrowane tulejkami na∏o˝onymi na szpilki, a kana∏y kolektorów spasowane tak by na ich po∏àczeniu nie by∏o ˝adnych uskoków czy progów. Tulejki mia∏y umo˝liwiç ustawienie kolektorów zawsze w tej samej pozycji w razie ich demonta˝u i ponownego monta˝u. Po czynnoÊciach, które mog∏em wykonaç sam przyszed∏ czas na powa˝niejszà obróbk´. Ca∏y dó∏ silnika, czyli wa∏ z ko∏em zamachowym i dociskiem sprz´g∏a oraz z kó∏kiem pasowym i rozrzàdu oraz t∏okami i korbowodami zosta∏ wywa˝ony statycznie i dynamicznie. Statycznie wywa˝one zosta∏y korbowody i t∏oki. OczywiÊcie w specjalistycznym zak∏adzie – tu nie mo˝na kombinowaç na w∏asnà r´k´. Uda∏o si´ uzyskaç ró˝nic´ mniej ni˝ 1 grama mi´dzy najci´˝szym a najl˝ejszym zestawem: t∏ok-sworzeƒ-pierÊcienie. Ko∏o zamachowe zosta∏o odchudzone o nieca∏y kilogram. W g∏owicy „wyprostowano” kana∏y dolotowe, a wszystkie szesnaÊcie zaworów zosta∏o obrobione na 2 kàty i wypolerowane. W wyniku tego „grzybek” zaworu zosta∏ sp∏aszczony, co zaowocowa∏o zwi´kszeniem szczeliny mi´dzy nim a gniazdem czyli zwiekszenie tzw. czasoprzekroju. Ponadto za pomocà specjalnego przyrzàdu, zmierzono i wyrównano przep∏yw powietrza w kana∏ach g∏owicy, tak aby nape∏nianie ka˝dego cylindra by∏o mo˝liwie jak najbardziej zbli˝one do reszty. G∏owica nie by∏a splanowana w celu dopr´˝enia silnika. Po wykonaniu tych wszystkich zabiegów przyszed∏ czas na dokupienie brakujàcych cz´Êci i z∏o˝enie silnika. Pierwszym ma∏ym sprawdzianem by∏o z∏o˝enie motoru z nowà pompà olejowà pochodzàcà z innego silnika. Po kilkudziesi´ciu obrotach wa∏em korbowym za pomocà rozrusznika olej zosta∏ podany do g∏owicy. Po tym fakcie reszta mog∏a byç sk∏adana bez obaw o smarowanie. Po kilku Silnik już wisi. Wynik z hamowni nie pozostawia wątpliwości – ciężka praca zakończyła się skucesem. 158 KM i 195 Nm. I to bez strojenia! Po – 1,6 a wręcz 1,8 l. dniach silnik gotów by∏ do zaj´cia miejsca pod maskà. Docieranie trwa∏o 1000 km i polega∏o na stopniowym zwi´kszaniu zakresu obrotów i obcià˝enia wraz z up∏ywem kilometrów. Po 2500 km silnik w aucie trafi∏ na hamowni´ podwoziowà Maha. Wynik zaskoczy∏ wszystkich – 158 KM i 195 Nm.” Obecnie projekt nie jest jeszcze ukoƒczony. Na wiosn´ do∏àczy nowy kolektor dolotowy oraz nowy program sterujàcy dostosowany do wprowadzonych zmian. Do- tychczasowy wynik zosta∏ osiàgni´ty z kolektorem dolotowym od silnika 1.4, co sugeruje, ˝e po zamkni´ciu projektu mo˝na si´ spodziewaç jeszcze ciekawszych rezultatów. Redakcja MAXI jednak ju˝ jest pod wra˝eniem poziomu tuningu mechanicznego w Polsce, potrafiàcego mocno daç do myÊlenia nawet tunerom z krajów tzw. rozwini´tych. Gratulujemy i z niecierpliwoÊcià czekamy na wi´cej. Tekst i zdj´cia: Marcin Poroszewski N°1 STYCZE¡ 2008 101 MAXI TECHNIKA DO¸ ADOWANIE Nasza opowieÊç o turbospr´˝arkach dotar∏a do miejsca gdzie robi si´ troszk´ trudniej. OpowiedzieliÊmy troch´ o historii i nieco o teorii, ale w koƒcu nadszed∏ czas by zabraç si´ za konkrety. Jest to równie˝ moment, w którym nie uciekniemy od pewnej dawki fizyki i matematyki (tak nie lubianych przez niektórych w czasach szkolnych). D obierajàc turbospr´˝ark´ do silnika, z którym b´dzie ona wspó∏pracowaç powinniÊmy sprawdziç czy parametry spr´˝arki odpowiadajà naszym oczekiwaniom i czy w ogóle pozwalajà na bezawaryjnà prac´ z tym konkretnym silnikiem. W tym celu producenci turbospr´˝arek udost´pniajà ich mapy. Z mapy spr´˝arki odczytamy, czy iloÊç powietrza jakà jest w stanie wt∏oczyç nasza spr´˝arka przy danym ciÊnieniu odpowiada zapotrzebowaniu naszego silnika na powietrze (przy danych obrotach). Zobaczymy te˝ jakie maksymalne ciÊnienie mo˝emy „napompowaç” 102 N°1 STYCZE¡ 2008 åwiczenia z mapà bez obawy o przedwczesne zu˝ycie spr´˝arki oraz czy nie wystàpi niestateczna praca spr´˝arki, która skutkuje jej zniszczeniem. Z mapy turbiny natomiast mo˝emy odczytaç w jakim czasie (przy jakich obrotach) uda si´ naszemu silnikowi rozp´dziç turbin´ do odpowiedniej pr´dkoÊci. Po to by wyliczenia te nie by∏y tylko suchà teorià i przy okazji sta∏y si´ bardziej zrozumia∏e pos∏u˝´ si´ przyk∏adem. Jest on oparty na nast´pujàcych za∏o˝eniach: samochód Toyota Supra, silnik rz´dowy, szeÊciocylindrowy o pojemnoÊci 3000 cm. Chcemy (w przeciwieƒstwie do wi´kszoÊci u˝ytkowników tego auta w USA) zbudo- waç szybkie auto uliczne, nadajàce si´ równie˝ do je˝d˝enia po torze. Interesuje nas zatem moc w okolicach 450 KM, nisko po∏o˝ony moment obrotowy i szybka reakcja na gaz. Te kryteria powinna spe∏niç turbospr´˝arka Garrett GT3076. Na poczàtek bierzemy wi´c map´ spr´˝arki (wykres 1). Na osi pionowej oznaczonej Pressure Ratio mo˝emy odczytaç wartoÊci ciÊnienia bezwzgl´dnego wyra˝one w barach. Oblicza si´ je korzystajàc z nast´pujàcego wzoru: PR=(boost+Pi+Pa)/(Pa+Ps), gdzie boost to ciÊnienie do∏adowania, Pi to strata ciÊnienia do∏adowania w uk∏adzie dolotowym za spr´˝arkà (mi´dzy innymi opory intercoolera), Pa ciÊnienie atmosferyczne, natomiast Ps to straty ciÊnienia spowodowane oporami ssania przed spr´˝arkà (filtr powietrza). Jako wartoÊç Êrednià Pi przyjmuje si´ 0,15-0,30 bara (przy poprawnie wykonanym intercoolerze i uk∏adzie dolotowym), natomiast Ps w typowym samochodzie wynosi oko∏o 0,1 bara. Dla ciÊnienia atmosferycznego w Polsce mo˝emy przyjàç wartoÊç 1bara. Podstawiajàc dane do wzoru dla ciÊnienia do∏adowania równego 1 bar otrzymamy wartoÊç Pressure Ratio pomi´dzy 1,95 a 2,10 w zale˝noÊci od przyj´tej wartoÊci Pi. Dlatego, by uproÊciç obliczenia cz´sto przyjmuje si´, ˝e wartoÊç Pressure Ratio to ciÊnienie do∏adowania + ciÊnienie atmosferyczne wyra˝one w barach (czyli ciÊnienie do∏adowania + 1). OÊ y mamy zatem opisanà. Przechodzimy wi´c do wartoÊci Corrected Air Flow wyst´pujàcej na osi x. Jest to wartoÊç przep∏ywu powietrza jaki generuje nasza spr´˝arka. Wzorów na obliczenie tej wartoÊci wyst´puje w literaturze kilka. Ró˝nià si´ przede wszystkim ze wzgl´du na jednostki jakie przyjà∏ ich autor (pojemnoÊç silnika w cm3 lub calach szeÊciennych, silnik lekko zmodyfikowany (modyfikacja kana∏ów g∏owicy, ostrzejsze ale niewyczynowe wa∏ki, itp...): 93 silnik wyczynowy: 105 Wyglàda na to, ˝e wykres mamy opisany, ale nie do koƒca – zosta∏y jeszcze magiczne linie, które go tworzà. Linie te ukszta∏towane w tzw. wyspy okreÊlajà procentowà sprawnoÊç spr´˝arki przy danym przep∏ywie, a liczby po ich prawej stronie podajà pr´dkoÊç obrotowà wirnika na minut´. Wiemy ju˝ wszystko – przejdêmy Wykres 1. Turbosprężarka Garrett – na stronie www.turbobygarrett.com znajdziemy dokładne dane i wymiary wszystkich dostępnych w ofercie tej firmy urządzeń. Możemy tam sprawdzić np. że model GT3076, który opisujemy w tym tekście ma wirnik kompresora o średnicy 57 milimetrów. ró˝ne jednostki przep∏ywu). Pos∏u˝ymy si´ nast´pujàcym, ze wzgl´du na to, ˝e jest on naj∏atwiejszy to u˝ycia w naszych warunkach: Air Flow Rate= (L*RPM*VE*PR)/5660 Gdzie: L – oznacza pojemnoÊç silnika w litrach RPM – obroty silnika na minut´ VE – volumetric efficiency (sprawnoÊç wolumetryczna) PR – pressure Ratio (obliczone dla osi y) Dla nowoczesnych silników benzynowych przyjmuje si´ wartoÊci VE na nast´pujàcym poziomie: seryjny, 2 zawory na cylinder: 85 seryjny, 4 zawory na cylinder: 90 do obliczeƒ. Interesuje nas moc powy˝ej 400 KM, wi´c w przypadku Supry ze spr´˝arki Êredniej wielkoÊci b´dziemy musieli napompowaç co najmniej 1,25 bara. Wynika z tego, ˝e nasze Pressure Ratio to 2,25. Teraz musimy policzyç corrected air flow. Przyjmujemy, ˝e chcielibyÊmy mieç pe∏ne do∏adowanie co najmniej od po∏owy obrotów maksymalnych silnika. Liczymy air flow dla obrotów maksymalnych oraz dla ich po∏owy. W Suprze limiter obrotów jest ustawiony na 7000. Mamy seryjnà g∏owic´, 4 zawory na cylinder, wi´c sprawnoÊç wolumetrycznà VE przyjmujemy jako 90. Obliczenie dla 7000 obrotów wy- glàda nast´pujàco: (3x7000x90x2,25)/5660 = 751 cfm (stóp szeÊciennych na minut´), dla mapy z air flow wyra˝onej w lb/min (funtach na minut´) nale˝y wynik podzieliç przez 14,27 czyli 751/14,27 = 53 lb/min Nast´pnie liczymy to samo, ale dla po∏owy obrotów silnika – czy- li 3500: (3x3500x90x2,25)/5660 = 375,5 cfm – po podzieleniu przez wartoÊç 14,27 otrzymujemy wynik 26,5 lb/min. Przyszed∏ moment, w którym mo˝emy nanieÊç nasze dane na map´ (wykres 2.) Oto wynik – spr´˝arka Toyota Supra: 3000 cm3, sześć cylindrów w rzędzie. Legendy o 800- czy 1000-konnych Suprach są elementem tuningowego etosu, ale w rzeczywistości nawet bezpieczne 450 KM to nie bułka z masłem. N°1 STYCZE¡ 2008 103 TECHNIKA DO¸ADOWANIE Monstrualnie gigantyczna turbina do rzędowej szóstki? Lag gorszy niż po czternastu godzinach lotu? Wszystko wskazuje na to, że jesteśmy w USA! Wykres 2. jest idealna do „pompowania” z dolnego zakresu obrotów. ¸adujàc 1,25 bara przy 3500 obr./min jesteÊmy blisko jej maksymalnej sprawnoÊci (ponad 75%), za to pod koniec obrotów silnika sprawnoÊç drastycznie spada, wycho- dzàc nawet poza map´. OczywiÊcie nie znaczy to, ˝e spr´˝arka przestanie pompowaç, ale taka sytuacja nie jest po˝àdana. Po pierwsze grzeje ona nadmiernie powietrze, po drugie d∏ugotrwa∏a praca spr´˝arki „poza mapà” powoduje jej szybsze zu˝ycie ze wzgl´du na bardzo wysokie pr´dkoÊci obrotowe jakie osiàga wirnik. W tym konkretnym przypadku nie ma w∏aÊciwie niebezpieczeƒstwa gdy˝ wyjÊcie poza map´ dotyczy bardzo niewielkiego i w dodatku krótko u˝ywanego zakresu obrotów silnika. Poza tym zawsze dla bezpieczeƒstwa mo˝emy przecie˝ ograniczyç do∏adowanie do 1,1 bara przez ostatnie 500 obrotów. Pozostaje do sprawdzenia jeszcze jeden parametr zwiàzany z pracà spr´˝arki. Jest to surge line, czyli krzywa niestatecznej pracy spr´Zbyt duża turbosprężarka da pożądaną moc kilkuset lub ponad tysiąca koni mechanicznych, ale przez bardzo krótki czas. Eksplozja mocy bez wątpienia wywoła problemy z przyczepnością. 104 N°1 STYCZE¡ 2008 ˝arki. Surge line to ostatnia po lewej linia na wykresie. Je˝eli jà przekroczymy, spr´˝arka w doÊç krótkim czasie ulegnie zniszczeniu. Sprawdêmy wi´c, czy jesteÊmy po dobrej stronie surge line. W tym celu musimy wyznaczyç jeszcze jeden punkt. Obliczamy 20% air flow obrotów maksymalnych (53 lb/min*20% = 10,5 lb/min) i umiejscawiamy go na mapie dla ciÊnienia atmosferycznego (Pressure Ratio = 1), a nast´pnie ∏àczymy prostà z punktem wyznaczonym dla po∏owy obrotów maksymalnych (wykres 3.). Wynik bardzo nam odpowiada – nasza linia przebiega daleko od surge line. Mo˝emy bezpiecznie u˝yç tej spr´˝arki. Ostatnim, ale nie najmniej wa˝nym aspektem jest to, przy jakich obrotach silnika uzyskamy zadane do∏adowanie. W du˝ej mierze odpowiada za to charakterystyka turbiny. Zazwyczaj ka˝da turbospr´˝arka wyst´puje z muszlami wydechowymi o ró˝nym A/R. Skrót A/R oznacza area/radius czyli stosunek powierzchni wlotu do turbiny do promienia ∏àczàcego Êrodek muszli ze Êrodkiem wlotu do niej (rys. 4). Turbospr´˝arka GT3076 wyst´puje z trzema rodzajami muszli wydechowych o A/R 0.63, 0.82 oraz 1.06. JeÊli zastosujemy mniejszy A/R, szybciej b´dziemy osià- Wykres 3. gaç zadane do∏adowanie. Odpowiedê silnika na gaz b´dzie lepsza, a maksymalny moment obrotowy po∏o˝ony nisko. Niestety ma∏y A/R spowoduje znaczny wzrost ciÊnienia spalin w kolektorze przy wy˝szych obrotach. Skutkiem tego b´dzie podwy˝szona ich temperatura (EGT) oraz silne ciÊnienie zwrotne, które mo˝e powodowaç k∏opoty z opró˝nianiem komory spalania. A w efekcie uzyskanie mniejszej mocy maksymalnej. Stosujàc turbin´ z du˝ym A/R przesuniemy w gór´ obrotów moment uzyskania do∏adowania, samo do∏adowanie b´dzie te˝ wolniej ros∏o. Odpowiedê na gaz b´dzie gorsza. Ale za to pozb´dziemy si´ problemu z ciÊnieniem zwrotnym przy wysokich obrotach, co zaowocuje ni˝szym EGT i lepszym opró˝nianiem komory spalania. A to pozwoli uzyskaç wi´kszà moc maksymalnà. I znów wróciliÊmy do podstawowej prawdy o turbospr´˝arkach – one naprawd´ nie sà uniwersal- ne! Od tego jakà turbospr´˝ark´ wybierzemy w du˝ej mierze b´dzie zale˝a∏a charakterystyka naszego auta. Zanim wi´c zaczniemy cokolwiek wybieraç, liczyç i porównywaç mapy musimy si´ zastanowiç do czego nasze auto b´dzie s∏u˝y∏o. Innymi s∏owy, nie wiedzàc czego chcemy, nigdy nie dokonamy dobrego wyboru. Tekst: Filip Nazar Zdj´cia: archiwum A/R, czyli area/radius określa stosunek wielkości wlotu do turbiny do promienia muszli MAXI LIFESTYLE BUELL 106 vs CROSSFIRE N°1 STYCZE¡ 2008 Pochodzà z Ameryki i zapewniajà nie lada emocje w czasie jazdy. Ró˝nica polega na tym, ˝e w ka˝dym z nich smakujà one zupe∏nie inaczej. Samochód kontra motocykl – Chrysler Crossfire SRT6 vs. Buell XB12R Firebolt. N°1 STYCZE¡ 2008 107 LIFESTYLE BUELL vs CROSSFIRE K to raz zazna∏ jazdy szybkim motocyklem, nie b´dzie chcia∏ s∏yszeç o niczym innym. Moc kontrolowana ruchem nadgarstka, wiatr owiewajàcy cia∏o i to jedyne w swoim rodzaju poczucie jednoÊci z maszynà sprawiajà, ˝e fanów dwóch kó∏ek ci´˝ko sprowadziç na „w∏aÊciwà” drog´. Swoje kilka groszy dorzucajà te˝ niesamowite przyspieszenia i dêwi´k silnika pi∏owanego na wysokich obrotach. Ale motocyklem zimà nie pojeêdzisz, nie zabierzesz kilku walizek, a na pok∏ad zaprosisz co najwy˝ej jednà kole˝ank´. Jednak prawdziwym fanom dwóch kó∏ek wydaje si´ to w ogóle nie przeszkadzaç. Dlaczego? Bo mi∏oÊç bywa Êlepa, a poczucie wolnoÊci i rozkoszowanie si´ pok∏adami niutonometrów, dost´pnymi na ka˝de ˝yczenie – sà bezcenne. Jedynym substytutem, mogàcym zastàpiç szybki motocykl jest jeszcze szybszy motocykl lub… mocny roadster. Taki, jak Chrysler Crossfire SRT6. Na korzyÊç czterech kó∏ek przemawia fakt, ˝e jadàc nim bez dachu, mo˝esz naprawd´ czuç wiatr rozwiewajàcy w∏osy (jeÊli te jeszcze si´ osta∏y) i pokazaç si´ okolicy. W motocyklu pozostajesz anonimowy, dopóki nie zdejmiesz kasku z g∏owy, 108 N°1 STYCZE¡ 2008 a o uÊmiechach ze strony p∏ci pi´knej – mo˝esz zapomnieç. I na tym polega si∏a auta ze sk∏adanym dachem. Moc z przeszczepu Wbrew pozorom, Buella i Chryslera ∏àczy wiele. Poza wspólnymi korzeniami, oba pojazdy nap´dzane sà silnikami pochodzàcymi od innych producentów. Dwuko∏owiec korzysta z serca Harleya Davidsona, a czteroko∏owiec – z techniki Mercedesa. O ile Crossfire przejà∏ silnik prawie bez zmian, technicy zatrudnieni przez Erica Buella wzi´li oci´˝a∏e V2 na warsztat i mocno w nim pod∏ubali. Wi´kszoÊç elementów, jak wa∏ korbowy, t∏oki, korbowody, zawory, spr´˝yny zaworowe i wirnik alternatora sà l˝ejsze, dzi´ki czemu silnik ∏atwiej wchodzi na obroty. Klasyczne, dwucylindrowe V2 o kàcie rozwarcie 45 stopni jest ch∏odzone powietrzem i posiada a˝ cztery wa∏ki rozrzàdu w bloku silnika. 101 koni mechanicznych, uzyskane z 1,2-litrowej pojemnoÊci skokowej w Êwiecie dwóch kó∏ek to ˝aden wyczyn. O kr´ceniu go do 10, czy 12 tysi´cy obrotów mo˝ecie zapomnieç, ale ten motocykl ma jednà przewag´ nad japoƒskimi „wiertarkami” – ostro zabiera si´ do roboty ju˝ od obrotów nieco powy˝ej biegu ja∏owego. Wtedy, pod nadgarstkiem masz do dyspozycji 80 Nm, a od 2800 obr/min – ponad 90 Nm. Maksymalny moment obrotowy o wartoÊci 107 Nm, jednostka nap´dowa uzyskuje przy 6100 obr/min. Moc narasta wr´cz liniowo i przy obrotach o pó∏ tysiàca wy˝szych osiàga swoje apogeum. Oznacza to, ˝e Buell czuje si´ równie dobrze, gdy wychylasz manetk´ na maksa i gdy podró˝ujesz na pó∏ gwizdka. Mówiàc o tym, co wepchni´to mi´dzy przednie ko∏a Crossfire’ra wystarczy wspomnieç, ˝e kiedyÊ na plastikowej os∏onie tego samego silnika widnia∏o logo AMG. Trudno wi´c o lepszà rekomendacj´. 335 koni mechanicznych to ponad trzykrotnie wi´cej od tego, czym legitymuje si´ Buell. Ale tutaj trzy razy tyle jest te˝ cylindrów, a i pojemnoÊç skokowa jest wi´ksza niemal trzykrotnie. Moment obrotowy o wartoÊci 420 Nm, osiàgany przy 3500 obr/min tak˝e jest zarezerwowany dla zupe∏nie innej ni˝ motocyklowa ligi. Silnik Crossfire’a, wyposa˝ony w spr´˝ark´ mechanicznà, od oko∏o 2000 obr/min pokazuje pazura. Ró˝nica polega na tym, ˝e jednostka nap´dowa SRT6 musi si´ zmagaç z masà w∏asnà wynoszàcà 1510 kg, podczas gdy Buell wa˝y tylko 205 kg. Oznacza to, ˝e ka˝dy koƒ mechaniczny Chryslera ma do pociàgni´cia 4,7 kg. W Êwiecie samochodów to wynik bardzo do- sztywny „amor” potrafi nieêle wytelepaç i nie zawsze „klei” ko∏o do asfaltu. Moc to nie wszystko – niemal na ka˝dym kroku przekonuje o tym Crossfire. Przeniesienie na asfalt 335 koni mechanicznych jest zadaniem z gatunku trudnych. Przy od∏àczonym uk∏adzie kontroli trakcji, tylne ko∏a majà spore pro- Skala prędkościomierza w SRT6 – mocno przesadzona. Wyskalowane tylko w kilometrach, zegary Buella, w odróżnieniu od jego sylwetki, w ogóle nie porywają swoim designem. bry, ale w realiach dwóch kó∏ek nie robi na nikim wra˝enia. Co powiecie na to, ˝e koƒ mechaniczny Firebolta musi uciàgnàç tylko 2,1 kg? Czar dwóch kó∏ek Cudów nie ma. Buell odje˝d˝a Chryslerowi bez najmniejszego zajàkni´cia. Szybszy jest zarówno przy starcie spod Êwiate∏ (przyspieszenie od 0 do 100 km/h trwa w nim 3,9 s; w SRT6 – 5,3 s), jak i przy gwa∏townym rozp´dzaniu powy˝ej 140 km/h. Jedyna przewaga czteroko∏owca objawia si´ tym, ˝e jego silnik o wi´kszej mocy potrafi przezwyci´˝yç wi´ksze opory aerody- namiczne, dlatego SRT6 zap´dza wskazówk´ pr´dkoÊciomierza do 255 km/h, a Firebolt – do 217 km/h. Na dodatek, silnik Buella wspó∏pracuje z 5-biegowà skrzynià mechanicznà, podczas gdy kierowca Chryslera musi zadowoliç si´ automatem. Niestety, urzàdzenie to dzia∏a przeci´tnie. Zmian´ prze∏o˝eƒ na wy˝sze za∏atwia bez zb´dnego ociàgania si´, ale nim wykona kickdown, musi pomyÊleç z dobrà sekund´, jak si´ do tego zabraç. W aucie sportowym skrzynia mechaniczna jest zdecydowanie lepszym rozwiàzaniem. Buell i Crossfire przy ostrym traktowaniu wymagajà mocnej r´ki i doÊwiadczenia. Wi´kszego – motocykl, który, w odró˝nieniu od czteroko∏owca – nie wybacza b∏´dów. O ile o przednim zawieszeniu Firebolta, zaopatrzonym w pe∏ni regulowany przedni widelec typu upside-down z goleniami o Êrednicy 43 mm, mo˝na powiedzieç, ˝e pracuje Êwietnie, wychwytujàc nawet najmniejsze nierównoÊci, to z tylnym zawieszeniem nie jest ju˝ tak ró˝owo. Zbyt blemy ze znalezieniem przyczepnoÊci, nawet na suchej nawierzchni. Wciskajàc gaz w pod∏og´, trzeba byç gotowym na delikatne kontry grubà kierownicà, gdy przód kieruje si´ raz w jednà, raz w drugà stron´. Zakr´ty nie sà ˝ywio∏em SRT6. Krótki rozstaw osi sprawia, ˝e przykr´canie Êruby jest Êcie˝kà dla zawodowców – Crossfire potrafi zaskoczyç nieoczekiwanà pod- lub nadsterownoÊcià. Za to jego zawieszenie nadspodziewanie dobrze wybiera nierównoÊci. Dwa poprosz´ Amerykaƒscy in˝ynierowie równie mocno przy∏o˝yli si´ do opracowania Êcie˝ek dêwi´kowych, wydobywajàcych si´ z wydechów. Buell, niczym szczekajàcy pitbull wydaje z siebie groêne, basowe dêwi´ki w ca∏ym zakresie obrotów. SRT6 – w ni˝szych rejestrach pr´dkoÊci obrotowej „gra” z przewagà basów, by oko∏o 1000 obr/min poni˝ej bariery, zaznaczonej ogranicznikiem obrotów, w∏àczy∏o mu si´ pi´kne forte. N°1 STYCZE¡ 2008 109 LIFESTYLE BUELL vs CROSSFIRE DANE TECHNICZNE CHRYSLER CROSSFIRE SRT6 SILNIK I SKRZYNIA BIEGÓW Sześciocylindrowy, widlasty, trzy zawory na cylinder. Pojemność skokowa 3 190 cm3, moc maksymalna 246 kW (335 KM) przy 5700 obr/min. Maksymalny moment obrotowy 420 Nm przy 3000 obr/min. Skrzynia biegów – automatyczna, 5stopniowa. NADWOZIE Dwudrzwiowy, dwuosobowy roadster; długość x szerokość x wysokość 4 058 x 1 766 x 1 296 mm; rozstaw osi 2 400 mm. Rozstaw kół z przodu 1495 mm, z tyłu 1500 mm Masa własna 1510 kg. OSIÑGI* Przyspieszenie 0–100 km/h 5,3 s Prędkość maks. 255 km/h Średnie zużycie paliwa 11 l/100 km Cena: 248 000 zł * – dane fabryczne Chocia˝by z tego powodu, starasz si´ trzymaç jego silnik na wysokich obrotach. Najlepiej mieç w gara˝u dwa i… s∏oƒce ponad g∏owà przez ca∏y rok. Na wolne przeja˝d˝ki po bulwarach i w d∏u˝sze trasy – SRT6; a na krótkie wypady za miasto Buella. Oba przyciàgajà uwag´ i nie pozostajà przez otoczenie niezauwa˝one. Motocykl jest jak zawodnik boksu przed walkà – pr´˝y musku∏y i zdaje si´ krzyczeç, ˝e to on to tu rzàdzi. Crossfire zaÊ wabi proporcjami z d∏ugà maskà, niczym skrzyd∏o Jumbo Jeta i tyl- nym dyfuzorem, poÊrodku którego wdzi´czy si´ koƒcówkà wydechu. Jedno jest pewno – Buell i Chrysler bardzo g∏oÊno krzyczà, ˝e sà produktami „Made in USA”. I to ekskluzywnymi. Âwiadczy o tym ju˝ sama ich cena. Buell do Firebolta przypina metk´ z napisem 49 200 z∏, a Chrysler do Crossfire SRT6 – z 248 000 z∏. To nic odkrywczego, ale smakowanie emocji motocyklem zawsze jest znacznie taƒsze... I jeszcze jedno. Âwiat oglàda si´ zdecydowanie wygodniej z wn´trza Crossfire’a. Niez∏e fotele, dobra pozycja za kierownicà i ciep∏o lecàce z kratek nawiewu – to wszystko jest bezcenne. Tekst: Maciej Struk Zdj´cia: Jacek Hanusz DANE TECHNICZNE BUELL XB12R FIREBOLT SILNIK I SKRZYNIA BIEGÓW Dwucylindrowy, widlasty, dwa zawory na cylinder. Pojemność skokowa 1 202 cm3, moc maksymalna 74,6 kW (101 KM) przy 6600 obr/min. Maksymalny moment obrotowy 110 Nm przy 6000 obr/min. Skrzynia biegów – mechaniczna, 5-stopniowa. WYMIARY I MASY Rozstaw osi 1320 mm, kąt główki ramy 69°, wyprzedzenie 83 mm, skok zawieszenia przód 119 mm, skok zawieszenia tyły 127 mm, dopuszczalna masa całkowita 385 kg. Pojemność zbiornika paliwa 14 litrów. Z przodu tarcza hamulcowa o średnicy 375 mm (zacisk sześciotłoczkowy), z tyłu tarcza hamulcowa o średnicy 240 mm (zacisk jednotłoczkowy). OSIÑGI Przyspieszenie 0–100 km/h ok. 3,9 s Prędkość maks. 217 km/h Cena: 49 200 zł 110 N°1 STYCZE¡ 2008 MAXI AUDIO CHEVROLET TA H O E Big Mac Wielkie furgonetki i SUVy przemierzajàce bezkresy Ameryki Pó∏nocnej sà niewàtpliwie ikonami amerykaƒskiego stylu ˝ycia. Tak samo jak Big Mac, Coca Cola czy Harley Davidson. A co by si´ sta∏o, gdyby spróbowaç niektóre z nich ze sobà po∏àczyç? 112 N°1 STYCZE¡ 2008 C hevrolet Tahoe by∏ przez wiele lat ulubionym pojazdem policji, szczególnie w po∏udniowych stanach USA. By∏ on te˝ cz´sto wybierany przez zamo˝nych klientów jako podstawowy samochód rodzinny. Tahoe jest produkowany od roku 1992, a w chwili obecnej dost´pna jest ju˝ trzecia generacja tych pojazdów. Opisywany przez nas model nale˝y do pierwszej, najbardziej popularnej edycji tych samochodów sygnowanych logo Chevrolet. By∏y tak˝e bliêniacze pojazdy firmowane przez GM i Cadillaca, ale to historia na zupe∏nie innà opowieÊç. Trzy w jednym W∏aÊciciel samochodu jest niezwyk∏ym pasjonatem. Fascynujà go amerykaƒskie legendy motory- zacji, a w szczególnoÊci gigantyczne terenówki oraz motocykle, a w∏aÊciwie styl ˝ycia ludzi spod znaku Harley Davidson. Do tego ma jeszcze jedna wielka pasj´ – jest nià muzyka. Ale jak zebraç to wszystko razem w jednym samochodzie? Po∏àczyç ze sobà dwa odmienne Êwiaty – dwóch i czterech kó∏ek? Okazuje si´, ˝e jest to mo˝liwe. „Chevrolet Tahoe Ghost Rider Harley-Davidson” – brzmi strasznie d∏ugo, ale taki niecodzienny przydomek zyska∏ ten pojazd. Nie N°1 STYCZE¡ 2008 113 CHEVROLET TAHOE BIG MAC jest to, li tylko pusty slogan, lecz efekt setek godzin staraƒ i olbrzymiej iloÊci modyfikacji, jakie przeszed∏ Chevy. Na samym poczàtku, zanim samochód trafi∏ do Polski, przeszed∏ gruntowne zmiany w Ameryce. Zosta∏ ca∏kowicie odrestaurowany, a w miejsce fabrycznych uk∏adów i podzespo∏ów pojawi∏y si´ zupe∏nie nowe, dostosowane do podwy˝szonych wymagaƒ. Zamontowano nowy silnik z turbospr´˝arkà Vortech, co po- 114 N°1 STYCZE¡ 2008 zwoli∏o podnieÊç moc do 500 KM. Zmodyfikowano skrzyni´ biegów oraz przeniesienie nap´du wymieniajàc wa∏y. Za najbardziej spektakularny element tej cz´Êci prac nale˝y uznaç jednak nowe ko∏a. Ich Êrednica jest dwukrotnie wi´ksza od felg i wynosi 35 cali! Zewn´trzne ozdobniki w postaci rur, os∏ony ch∏odnicy i nowych reflektorów i kratownic na tylnych lampach wieƒczà dzie∏o. Dalsza cz´Êç prac wykonana zosta∏a ju˝ w naszym kraju. Pozosta∏y dwa wyzwania: przeobra˝enie wn´trza tak, aby klimatem i wystrojem nawiàzywa∏o do marki Harley Davidson i tchni´cie w ca∏oÊç ducha muzyki. Wn´trze niepodobne do innych Mówi Grzegorz Matyszkiewicz z firmy Car Audio System, która to wykonywa∏a wi´kszoÊç zmian we wn´trzu Tahoe: „StaraliÊmy si´ uzyskaç agresyw- ne, nowatorskie wn´trze samochodu dbajàc równoczeÊnie, aby zdobiàce detale nie zdominowa∏y ca∏ego wystroju. Wybór kolorystyki skóry nie by∏ przypadkowy. Trzy kolory – czerƒ, pomaraƒcz oraz biel wpadajàca w szaroÊç, to barwy Harley Davidson. Do tego szczegó∏owo dobraliÊmy elementy zdobiàce poczàwszy od maskownic g∏oÊników, poprzez kubki, a skoƒczywszy na Êrubkach z logo Harley, czy trupimi czaszkami. Wszystko oczywiÊcie chromowane, dajàce agresywny i odwa˝ny charakter Harley Davidson. StworzyliÊmy od podstaw kokpit Êrodkowy. Mia∏ on spe∏niaç funkcje praktycznà oraz zdobniczà. PrzemodelowaliÊmy dotychczasowy schowek oraz wykonaliÊmy chromowane kubki na napoje. Nast´pnie w kokpicie zamontowaliÊmy CB radio oraz rozbudowany pod∏okietnik dla kierowcy. Powsta∏a tak˝e nowa zabudowa na podsufitce. Wykonana jest od podstaw z ˝ywicy epoksydowej oraz mdf-u. ZachowaliÊmy oryginalne schowki i wmontowaliÊmy zegar sygnowany logo Harley Davidson. Zabudowa poÊrodku auta tworzy Dobór sprz´tu car audio równie˝ nie by∏ przypadkowy. W∏aÊciciel samochodu preferuje ostrà muzyk´ oraz dêwi´k gitar elektrycznych. Do odtworzenia tego typu muzyki potrzeba du˝ej mocy oraz sprz´tu wysokiej klasy. Dlatego g∏oÊniki przednie pochodzà z firm Infinity oraz JBL. Ca∏oÊç zasilana jest z dwóch wzmacniaczy Boschmann, a pot´˝ny bas zapewnia para subwooferów. Piece Boschmanna oraz kondensator buforowy wspomagajàcy zasilanie w pràd nowo powsta∏ej instalacji gwarantujà odpowiedni zapas mocy dla tego typu upodobaƒ muzycznych. Nad sprawnym przebiegiem jazdy czuwa nawigacja sate- jeden element przechodzàcy przez ca∏à d∏ugoÊç samochodu, a˝ do kraw´dzi tylnych foteli. Zamontowane jest tam oÊwietlenie typu LED, dajàce jasne, bia∏e Êwiat∏o przydatne do czytania podczas nocnych podró˝y. Po wykonaniu ca∏ej zabudowy oraz zaprojektowaniu kolorystyki wn´trza pomalowaliÊmy elementy plastikowe, które nie nadawa∏y si´ do obszycia skórà. Dzi´ki temu wszystko pasuje do siebie i tworzy spójnà kompozycj´. Wi´kszoÊç elementów tapicerskich wykona∏a na zamówienie dla nas firma Java Car Design. litarna Garmin Nuvi 350. Najwi´kszà atrakcjà dla kierujàcego, jak i wspó∏pasa˝erów jest jednak konsola multimedialna Clarion MAX 668RVD. Stanowi ona centrum rozrywki i zapewnia sterowanie zaawansowanymi funkcjami audio. Dzi´ki mo˝liwoÊci drobiazgowej konfiguracji wielu parametrów wp∏ywajàcych na brzmienie, uzyskanie doskona∏ego dêwi´ku w obszernym Tahoe nie stanowi∏o du˝ego problemu”. WYKAZ SPRZĘTU AUDIO Tekst: J´drzej Nosal Zdj´cia: Jacek Hanusz Projekt i wykonanie: Car Audio System, Poznań Konsola multimedialna Nawigacja przenośna CB-Radio Kondensator buforowy Przewody i akcesoria Clarion MAX 668 RVD Garmin Nuvi 360 President Johnson II Boschmann 1F AIV WZMACNIACZE: Przód / czterokanałowy Subwoofer / Dual Mono klasy D Boschmann ZX3-S4E Boschmann ZX3-T2D 1 szt. 1 szt. G¸OÂNIKI: Przód baza stereo dwudrożny Przód konsola środkowa Subwoofer Infinity Reference 6500CS JBL 6552 Power Boschmann ZD-10XAL 2 kpl. 1 kpl. 2 szt. N°1 STYCZE¡ 2008 115 MAXI AUDIO HUMMER H2 Bombardier na pla˝y Masywny jak czo∏g, z oknami niczym w wi´ziennej celi, przypomina bardziej pojazd szturmowy ni˝ je˝d˝àcà wystawk´ car audio. Ale taki jest w∏aÊnie klimat Rockford Fosgate. 116 N°1 STYCZE¡ 2008 H ummer to marka samochodów terenowych najwi´kszego kalibru. Jej historia rozpocz´∏a si´ w amerykaƒskim wojsku, co oznacza, ˝e pojazd jest przystosowany do ci´˝kich zadaƒ w terenie. Rodowód modelu Hummer H2 jest ju˝ cywilny – poczàtek jego kariery to rok 2000, kiedy to Hadwójka pojawi∏a si´ na salonie samochodowym w Detroit. Rok póêniej na rynku pojawi∏a si´ wersja o nadwoziu pick-up oznaczona symbolem Hummer H2 SUT. To, co przyciàga∏o uwag´ w Hummerze, to ogromny rozmiar b∏yszczàcych felg i du˝a liczba innych elementów chromowanych w nadwoziu. Wysokà cen´ uzasadnia∏o doskona∏e wyposa˝enie obejmujàce telewizj´, DVD, podgrzewane skórzane fotele, klimatyzacj´, otwierany dach, system audio czy komputer pok∏adowy podajàcy informacje o 28 ró˝nych parametrach dotyczàcych funkcjonowania samochodu. Ale wszystko to blednie w zderzeniu z edycjà Hummera, jakiej dopuÊci∏ si´ Rockford Fosgate. Pierwszy raz w Europie Co prawda pojazd ten sta∏ si´ flagowym democarem Rockford Fosgate ju˝ w 2004 roku, jednak do tej pory nie by∏ opisywany w europejskiej prasie. Powsta∏ po to, aby wzbudzaç trwog´ i robi to perfekcyjnie, pokzujàc na co go staç. Gdy pojawi∏ si´ po raz pierwszy w Daytona Beach na Florydzie i „wyrzuci∏” z siebie 160 decybeli ciÊnienia dêwi´kowego, wszyscy woko∏o zrozumieli, ˝e warto zrobiç sobie przerw´ w opalaniu. Od tamtej pory Hummer H2 RF sta∏ si´ sta∏ym elementem wielkich imprez– nie tylko tuningowych, ale wszelkich zwiàzanych z dB drag. Salwà z 10 luf Na pytanie, co zainstalowano w Êrodku, nale˝y odpowiedzieç – broƒ Êmiertelnà! Wsiadajàc do Hummera koniecznie trzeba sprawdziç, czy sprz´t jest ju˝ w∏àczony i gra cicho. W przeciwnym razie zawa∏ gwarantowany. To oczywiÊcie ˝art, bo system skonstruowano tak, aby zaraz po w∏àczeniu dêwi´k by∏ ustawiony na minimalnym poziomie g∏oÊnoÊci. Niemniej wsiadajàc do wn´trza warto patrzeç w przód, bo oglàdanie si´ wstecz nieco przera˝a. KtoÊ, w kogo celuje dziesi´ç subwooferów, musi czuç si´ troch´ nieswojo. Ca∏à tylnà cz´Êç kabiny przekonstruowano tak, aby tworzy∏a gigantycznà skrzyni´ basowà. OczywiÊcie by∏aby zbyt wiotka i s∏aba, gdyby wykonaç jà jedynie z najtwardszego MDFu, a gdyby nawet pójÊç tà drogà, to masa skrzyni by∏aby ogromna. Dlatego wewnàtrz znajduje si´ sta- lowa konstrukcja wzmacniajàca zabudow´ g∏oÊników basowych i wzmacniaczy oraz usztywniajàca karoseri´ Hummera. Tak przygotowany element wype∏nia wi´kszà cz´Êç kabiny i stanowi jednoczeÊnie podpor´ dla wzmacniaczy mocy, które stajà si´ widoczne po otwarciu tylnych drzwi. Pomi´dzy pierwszym rz´dem siedzeƒ, a Êcianà g∏oÊników pozostawiono miejsce dla monta˝u dodatkowych foteli. Gdy na pokazy wyrusza wi´ksza ekipa, to dodatkowy rzàd siedzeƒ bardzo si´ przydaje. Europa wcià˝ z ty∏u? Multimedia, komputer i bezprzewodowe przesy∏anie muzyki, to elementy i funkcje, które pojawi∏y si´ w Hummerze na d∏ugo przed pierwszymi tego typu dokonaniami w Europie. Ju˝ wówczas firma Rockford Fosgate mia∏a w swojej ofercie urzàdzenie Omni- N°1 STYCZE¡ 2008 117 HUMMER H2 BOMBARDIER NA PLA˚Y fi. Specjalny odbiornik i kontroler zamontowane w samochodzie mo˝na bezprzewodowo ∏àczyç z komputerem stacjonarnym i przesy∏aç do pami´ci modu∏u Omnifi dane multimedialne. Modu∏ ten sprz´gni´ty jest z konsolà RF RAV-DVD2 i za jej poÊrednictwem mo˝na odtwarzaç w samochodzie odebrane pliki. Tu˝ pod konsolà znajduje si´ dodatkowy, du˝y ekran dotykowy Xenarc. Za jego poÊrednictwem obs∏ugiwany jest mobilny komputer sk∏adajàcy si´ z przeznaczonej do samochodów, kompletnej p∏yty g∏ównej firmy VIA Technology oraz dysku twardego i pami´ci masowych. JeÊli cz∏owiek zdo∏a oderwaç oczy od Êwiat∏a ekranów, to mo˝e przez przypadek zerknie na wyposa˝enie zamontowane w drzwiach przypo- 118 N°1 STYCZE¡ 2008 minajàcych nieco wielkoÊcià wrota do Mordoru. Zamontowano w nich pary midbasów, a dwie kolejne znajdujà si´ wewnàtrz kabiny. Oglàdajàc drzwi ∏atwo oceniç ich wielkoÊç porównujàc je z zamontowanymi w nich monitorami o przekàtnej ekranu 7 cali. Takich ekranów jest w samochodzie ∏àcznie osiem, a niektóre sà widoczne na zewnàtrz po ods∏oni´ciu specjalnych pokryw zamontowanych w miejsce by∏ych okien w tylnej cz´Êci karoserii. Hummer H2 w wydaniu Rockford Fosgate jest skierowany do ludzi mocnych nerwach. Wyglàda jak taran i tak te˝ potrafi si´ zachowaç, co nie znaczy, ˝e wykona∏ go m∏otkowy. Tekst: J´drzej Nosal Zdj´cia: Rockford Fosgate WYKAZ SPRZĘTU AUDIO Jednostka sterująca DVD Kontroler Omnifi Specjalny alternator Monitory dotykowe 7” Car PC RF RAV-DVD2 RF DMP2 Ohio 200A Xenarc VIA Technology WZMACNIACZE: Czterokanałowe Dwukanałowe RF T800.4 RF T1500.2 G¸OÂNIKI: Systemy dwudrożne Subwoofery RF Type RF 6.5 RF T1.12.4 N°1 STYCZE¡ 2008 2 szt. 8 szt. 2 szt. 2 szt. 4 kpl. 10 szt. 119 MAXI AUDIO OPEL ASTRA Standardy wiecznie Klasyczna do bólu, wr´cz zwyczajna, a jednak wyjàtkowa – tak prezentuje si´ instalacja w Oplu Astrze nale˝àcym do ¸ukasza. Wyjàtkowy jest w niej dêwi´k. 120 N°1 STYCZE¡ 2008 ˝ywe G dy pytam ¸ukasza, jakà lubi muzyk´, ten odpowiada bez wahania: „Dobrà. Byle brzmia∏a sensownie i da∏o si´ jej s∏uchaç. S∏ucham utworów zarówno Pink Floyd, jak i Martyny Jakubowicz. Nie ma dla mnie znaczenia rodzaj muzyki, ale to, co ona ze sobà niesie i jak jest prezentowana” Trudno odmówiç racji takiemu podejÊciu do tematu. ¸ukasz ma zaledwie 22 lata, a ju˝ zdà˝y∏ zajàç miejsce w czo∏ówce polskiego car audio podczas zawodów Sound Off w kraju. Konkurowa∏ nawet z najlepszymi Europejczykami podczas Fina∏ów EMMA 2006 rozgrywanych w Bernie. Wówczas to zaledwie jeden punkt dzieli∏ go od trzeciego miejsca. Ale to ju˝ przesz∏oÊç. Teraz ¸ukasz szykuje swój pojazd do sezonu 2008. ZastaliÊmy go tu˝ przed rozpocz´ciem kolejnych zmian. Kolejnych, bo modyfikacje w Oplu zacz´∏y si´ ju˝ dwa lata temu. Wszystko w swoim samochodzie robi sam i ciàgle zdobywa cenne doÊwiadczenie. Ma go ju˝ tyle, ˝e zosta∏ s´dzià PASCA – stowarzyszenia zajmujàcego si´ ocenianiem dêwi´ku i instalacji w samochodach. Ciàgle jednak chce zdobywaç nowà wiedz´, a s´dziowanie i starty w zawodach car audio pozwalajà mu na b∏yskawicznà edukacj´. Radio za 15 dolarów?! Zaglàdamy do kabiny i zaliczamy pierwszy szok. W konsoli centralnej zamiast nowiutkiego, lÊniàcego kolorowym wyÊwietlaczem odbiornika widzimy starà, poczciwà Alpink´ CDA-7939. Przecie˝ takie radio mo˝na kupiç na amerykaƒskich aukcjach internetowych za 15 dolarów! „OczywiÊcie, ˝e tak” – mówi ¸ukasz. „Jednak to, ˝e mamy do czynienia z egzemplarzem sprzed dziesi´ciu lat nie oznacza nic z∏ego. Ten model oferuje bardzo dobre, neutralne brzmienie, a dodatkowo wyposa˝ony jest w wyjÊcie dla cyfrowej magistrali Ai-Net, którego mo˝na u˝yç do po∏àczenia z procesorem N°1 STYCZE¡ 2008 121 OPEL ASTRA STANDARDY WIECZNIE ˚YWE PROFIL SPRZ¢TU: WZMACNIACZ SONY XES M1 W wyglądzie tego wzmacniacza nie zawarto nic, co mogłoby przykuć uwagę. Na zupełnie przeciwstawnym biegunie znajduje się jednak brzmienie. To w nim znajduje się przesłanie, dla którego powstał ten produkt. Sony XES M1 jest dwukanałowym wzmacniaczem stereo o mocy 2x75 wat produkowanym w latach 1993-1998 i uznawanym za jedno z najlepszych urządzeń tej klasy w całej historii car audio. Dostępny jedynie na rynku kolekcjonerskim. dêwi´ku. Takie rozwiàzanie jest du˝o lepsze od cz´sto stosowanych obecnie zintegrowanych z radioodtwarzaczem uk∏adów korekcji. Gdy zamontujemy procesor blisko wzmacniaczy, a sygna∏ audio odczytany z p∏yty przeÊlemy doƒ w postaci cyfrowej, to unikamy zak∏óceƒ powodowanych przez instalacj´ samochodowà i przenikajàcych do klasycznych po∏àczeƒ typu interkonekt. Daje to zasadniczà popraw´ dynamiki.” I rzeczywiÊcie, w Astrze tak w∏aÊnie wykonane sà po∏àczenia pomi´dzy jednostkà g∏ównà a wzmacniaczami. Zewn´trzny procesor dêwi´ku Alpine PXA-H701 zamontowany jest w baga˝niku, tu˝ obok piecyków. Jedynie krótkie przewody analogowe ∏àczà procesor dêwi´ku ze wzmacniaczami. To bardzo dobry 122 N°1 STYCZE¡ 2008 i sprawdzony sposób na uzyskanie czystego brzmienia, wysokiej dynamiki i zachowanie doskona∏ej rozdzielczoÊci dêwi´ku. Koƒcowy efekt zale˝y ju˝ tylko od wzmacniaczy i g∏oÊników. Maszyna czasu Patrz´ na wzmacniacze i nie mog´ wyjÊç z podziwu. Sony M1 w iloÊci dwóch sztuk! Czy˝by ¸ukasz chcia∏ zostaç kustoszem w muzeum na kó∏kach? Najpierw radio, a teraz wzmacniacze grubo sprzed dekady. Oglàdajàc instalacj´ mo˝- na si´ przenieÊç do lat minionych niczym przy u˝yciu maszyny czasu. Skàd te wzmacniacze i dlaczego w∏aÊnie one? ¸ukasz szybko wyjaÊnia, ˝e to, co najnowsze w car audio, nie zawsze oznacza najlepsze. A jeÊli jest ju˝ bardzo dobre, to ma najcz´Êciej zaporowà cen´. Jego wybór by¬ ograniczony przez finansowe mo˝liwoÊci i wygórowane wymagania. Bardzo d∏ugo zastanawia∏ si´ co kupiç, a˝ wreszcie wpad∏ na pomys∏ si´gni´cia po referencyjne wzmacniacze Sony. Problemem jest ich do- st´pnoÊç. Wyprodukowane zosta∏y w Êladowej iloÊci i nigdy nie trafi∏y na polski rynek. ¸ukasz bardzo d∏ugo szuka∏ sprz´tu na internetowych aukcjach. Po czterech miesiàcach uda∏o si´ znaleêç pierwszy wzmacniacz, po kilku nast´pnych – kolejny. Kosztowa∏y niewspó∏miernie mniej ni˝ nowy sprz´t klasy high end, ale mia∏ te˝ mnóstwo szcz´Êcia, ˝e trafi∏y si´ egzemplarze w dobrym stanie technicznym. Takie poszukiwania, jak sam przyznaje, obarczone sà bardzo wysokim ryzykiem i wszystko zale˝y od uczciwoÊci sprzedajàcego. Oba wzmacniacze u˝yte zosta∏y do zasilania g∏oÊników wchodzàcych w sk∏ad dwudro˝nego, odseparowanego systemu przedniego Alpine SPX-Z15M. Jest jeszcze jeden piecyk w Oplu. Tak˝e i jego nie sposób nie podziwiaç. To klasyczny monoblok DLS A6, który zasila swojà mocà 500 wat g∏oÊnik subniskotonowy Cerwin Vega 10d4. Pora na muzyk´ Zanim zaczniemy s∏uchaç, warto najpierw daç instalacji dziesi´ç minut na rozgrzanie sprz´tu. W szczególnoÊci lubià to wzmacniacze. Zamykajàc od Êrodka drzwi odcinamy si´ od szaroburej zimy i przenosimy w zupe∏nie inne klimaty. Dêwi´k wr´cz eksploduje naturalnà Êrednicà i detalicznà góra pasma. ˚adnych metalicznoÊci, sama ˝ywa materia, g∏os jak dzwon, jakby ktoÊ sta∏ i Êpiewa∏ tu˝ przed nami. Gdy w gr´ wchodzi bas, to szcz´ka z wra˝enia leci w dó∏. I to wcale nie ze wzgl´du na jego nadmiar, lecz z powodu si∏y, precyzji i barwy, która swà plastykà wr´cz rzeêbi instrumenty, od jakich pochodzà najni˝sze tony. Analiza stereofonii wreszcie nie przypomina badania Êlepego przez okulist´. Poszczególne instrumenty i g∏osy dajà si´ ∏atwo zlokalizowaç, mo˝na okreÊliç ich wielkoÊç i odleg∏oÊç od s∏uchacza oraz indywidualnie Êledziç muzyczne wàtki. Nic nie stapia si´ w Êcian´ dêwi´ku, a przynajmniej nie w utworach, które nie zosta∏y w taki sposób zrealizowane. Bez ba∏aganu, bez trudu, bez wmawiania sobie czegokolwiek. Na szcz´Êcie w muzyce nie trzeba si´ doszukiwaç ˝adnych uk∏adów i uk∏adzików, w odró˝nieniu od polskiej rzeczywistoÊci. JeÊli w muzyce uk∏ady istniejà, to brzmienie w Astrze je poka˝e. Tekst i zdj´cia: J´drzej Nosal WYKAZ SPRZĘTU AUDIO Radioodtwarzacz Procesor dźwięku Alpine CDA-7939 Alpine PXA-H701 1 szt. 1 szt. WZMACNIACZE: Przód / dwukanałowy Subwoofer / monoblok Sony XES M1 DLS A6 1 szt. 1 szt. G¸OÂNIKI: Przód baza stereo dwudrożny Subwoofer Alpine SPX-Z15M Cerwin Vega 10d4 1 kpl. 1 szt. Projekt i wykonanie: Doradztwo i strojenie sprzętu: Łukasz Halicki, Wolin Test Sound, Gliwice N°1 STYCZE¡ 2008 123 MAXI AUDIO T O Y O TA R AV 4 Zabawa poza Matrixem NowoÊç wprost z warsztatu instalacyjnego: Toyota RAV4 naszpikowana nie tylko multimediami. Oto krótki przeglàd tego, co na weekendowe wypady warto mieç zainstalowane w samochodzie. B´dzie nie tylko o rozrywce, ale i o ca∏kiem ciekawych rozwiàzaniach antyradarowych. 124 N°1 STYCZE¡ 2008 T oyota przyjecha∏a do wroc∏awskiej firmy Extreme Car Audio na instalacj´ zaawansowanego systemu AV z Warszawy. W za∏o˝eniach w∏aÊciciela mia∏ to byç docelowy samochód na weekendowe wypady. Jak ∏atwo odgadnàç, w takiej sytuacji tylnà kanap´ zajmujà dzieci. Decyzja by∏a prosta – trzeba dla nich stworzyç rozbudowany system multimedialny. Ale to nie wszystko – kierowca i pasa˝er z przodu absolutnie nie chcieli byç poszkodowani. Nale˝a∏o zbudowaç odr´bny system AV tak˝e dla nich. Od samego poczàtku by∏o oczywiste, ˝e fabryczny radioodtwarzacz opuÊci pok∏ad Toyoty. W jego miejscu pojawi∏a si´ stacja multimedialna JVC AVX700. OczywiÊcie powsta∏ problem przy adaptacji wn´ki monta˝owej po fabrycznym odtwarzaczu. Problem, choç pracoch∏onny, zakoƒczony zosta∏ sukcesem. Ale takie drobiazgi sà codziennoÊcià dla dobrego monta˝ysty car audio. „Lotna – kryj si´” W samochodzie jest szereg ciekawych uk∏adów monitorujàcych prac´ policyjnego Matrixa – czyli sieci radarów. To dla tych urzàdzeƒ zamontowanych w pojeêdzie wykonano specjalny panel sterujàcy ca∏ym systemem. Niestety, nie mo˝emy go pokazaç z oczywistych wzgl´dów. Na pok∏adzie Toyoty goÊci zaawansowany zestaw przeciwdzia∏ajàcy namierzaniu pojazdu przez radary i fotoradary. Sk∏ada si´ on z centrali, dwóch czujników wykrywajàcych wiàzk´ namierzajàcà z przodu i z ty∏u pojazdu oraz – co najciekawsze – dwóch elementów zak∏ócajàcych (tzw. jammerów) prac´ radarów. Wszystko to za∏àczane jest jednym przyciskiem. Osobno uruchamiane sà jammery. W ten sposób radar nie jest w stanie odczytaç pr´dkoÊci jadàcego pojazdu, gdy˝ pokazuje „bzdury”. Dzia∏ania do przodu i do ty∏u powodujà, ˝e nie ma obawy zarówno o wyskakujàcych zza krzaka policjantów, jak i o „lotnà” namierzajàca z ty∏u – ta wykrywana jest z daleka. Samochód wprawdzie podró˝uje g∏ównie poza Polskà, ale na wszelki wypadek nie zalecamy stosowania takiego systemu w naszym kraju. Spokojna g∏owa – dobra zabawa W prowadzeniu pojazdu pomaga przenoÊna nawigacja JVC. Natomiast rozrywka na tylnym siedzeniu jest gwarantowana i to w wersji luksusowej. Ka˝dy z pasa˝erów ma do dyspozycji w∏asny monitor LCD 9” z wbudowanym odtwarzaczem DVD oraz konsol´ PlayStation 2 Slim, które zabudowano w oparciach przednich foteli. OczywiÊcie mo˝na „po∏àczyç” oba zestawy, by oglàdaç jeden film lub wspólnie graç w gr´ video. O spo- kój kierowcy i pasa˝era z przodu dbajà bezprzewodowe s∏uchawki dla pasa˝erów tylnej kanapy. Oprócz uciech wizualnych, jakie zapewniajà komponenty wideo jest jeszcze coÊ, co daje poczucie luksusu. To zestaw hi-fi oparty na komponentach Infinity i JBL. Wchodzàcy w sk∏ad tego zestawu system g∏oÊników przednich to Infinity Kappa Perfect 6.1. O jego wspomaganie troszczy si´ taki sam zestaw zamontowany z ty∏u, natomiast przetwarzanie tonów najni˝szych jest domenà subwoofera Infinity Kappa Perfect 10VQ. Sekcja mocy to wzmacniacze z serii Pro POWER firmy JBL. G∏oÊniki zasilane sà przez czterokana∏owy model PX300.4, a subwoofer wspó∏pracuje z monoblokiem BPX1100.1. Wobec znaczàcego wzrostu zapotrzebowania na pràd w samochodzie szczególnie zadbano o sekcj´ zasilania. Oprócz obowiàzkowego w tej sytuacji N°1 STYCZE¡ 2008 125 TOYOTA RAV4 ZABAWA POZA MATRIXEM kondensatora buforowego o pojemnoÊci 1 farada, pojawi∏ si´ tak˝e dodatkowy akumulator ˝elowy Stinger. Zabudowa sprz´tu nie jest ani dyskretna, ani na pokaz. Niektóre elementy sà ca∏kowicie niewidoczne, a jednoczeÊnie inne sà podkreÊlone przez zastosowanie laminatów i podÊwietlenia (przy g∏oÊnikach jak i w zabudowie baga˝nika). Na ˝yczenie w∏aÊciciela wyeksponowano równie˝ zwrotnice pasywne przedniego systemu g∏oÊnikowego, które efektownie zabudowano w przednich boczkach. Bardzo ciekawie prezentuje si´ zabudowa baga˝nika, o ile zechcemy pokazaç jà Êwiatu. W innym przypadku pozostaje ca∏kowicie niewidoczna pod dywanikiem roz∏o˝onym na pod∏odze. JeÊli jà ods∏onimy, poka˝e si´ okno z pleksi, przez które widoczny jest sprz´t. Pokrywa z oknami wykonana zosta∏a w kszta∏cie logo producenta samochodu, a ca∏oÊç otoczenia wyÊcielono naturalnà skórà. System 126 N°1 STYCZE¡ 2008 w Toyocie RAV4 daje nieskoƒczenie wiele mo˝liwoÊci zabawy prezentujàc dzia∏anie wi´kszoÊci z produktów nowoczesnej elektroniki dla samochodów. Sprz´t nie tylko Êwietnie si´ prezentuje, ale równie˝ wyÊmienicie dzia∏a i perfekcyjnie brzmi. Wykorzystanie topowych komponentów od renomowanych producentów oraz mo˝liwoÊci konfiguracji profilu brzmienia (dzi´ki kompleksowo wyposa˝onej jednostce g∏ównej) sà niemal nieograniczone. Zestaw ten zapewnia nie tylko fajerwerki w dziedzinie wideo czy gier, ale równie˝ trafia do osób ceniacych muzykalnoÊç, dynamik´ i uniwersalnoÊç brzmienia. Sumujàc, instalacja w RAV4 to czysta rozrywka w najlepszym tego s∏owa znaczeniu, dopieszczona pod wzgl´dem wizualnym i funkcjonalnym. Po prostu Êwietna robota. A˝ ˝al wysiadaç. Tekst: J´drzej Nosal Zdj´cia: Tomasz Fechter WYKAZ SPRZĘTU AUDIO Jednostka sterująca DVD Nawigacja gsm Konsola podsufitowa Konsola gier JVC KW-AVX700 JVC KV-PX700 JVC KV-MRD900 Sony PlayStation 2 Slim 2 szt. szt. WZMACNIACZE: Przód + Tył czterokanałowy Subwoofer monoblok JBL Pro POWER PX 300.4 1 szt. JBL Pro POWER BPX1100.1 1 szt. Infinity Kappa Perfect 6.1 1 kpl. Infinity Kappa Perfect 6.1 Infinity Kappa Perfect 10VQ 1 kpl 1 szt. AKCESORIA: Dodatkowy akumulator Kondensator buforowy Stinger Helix1F 1 szt. 1 szt. Montaż: Extreme Car Audio, Wrocław G¸OÂNIKI: Przód baza stereo dwudrożny Tył dwudrożny Subwoofer N°1 STYCZE¡ 2008 127 MAXI AUDIO CL ARION MA X678RVD Zupe∏nie inna jazda Prezentacja konsoli multimedialnej Clarion MAX678RVD N asza redakcja stara si´ od czasu do czasu przyjrzeç dok∏adniej wybranym produktom, zw∏aszcza tym, o których by∏o g∏oÊno w mijajàcym roku. Jak wszyscy pami´tamy, konsola multimedialna Clarion MAX678RVD otrzyma∏a nagrod´ Stowarzyszenia Dziennikarzy EISA i zaszczytny tytu∏ Najlepszej Konsoli Multimedialnej 20072008. Czy na to zas∏u˝y∏a? A jeÊli tak, to dlaczego i gdzie ewentualnie mo˝na w niej odnaleêç s∏abe punkty, czyli przys∏owiowà „pi´t´ Achillesa”? 128 N°1 STYCZE¡ 2008 Po co to komu? Podstawowym przes∏aniem, dla którego tworzone sà tego typu produkty jest przede wszystkim mo˝liwoÊç stworzenia centrum sterowania multimediami w samochodzie. Nie ma si´ co czarowaç – otacza nas coraz wi´cej gad˝etów i u˝ywamy coraz wi´kszej iloÊci urzàdzeƒ elektronicznych. Tak si´ te˝ sk∏ada, ˝e obecnie nie ma sztywnego podzia∏u funkcji, jakie spe∏niaç majà ró˝ne produkty. KiedyÊ telefon s∏u˝y∏ jedynie do prowadzenia rozmów, telewizor do oglàdania transmisji wideo, a gramofon odtwarza∏ p∏yty. DziÊ o p∏ytach analogowych ma∏o kto pami´ta, a byle komórka zast´puje radio, telewizj´, kamer´ wideo, aparat fotograficzny, odtwarzacz audio, konsol´ do gier, czasem dzia∏ajàc prawie jak domowy PC. Jak widaç standardy zosta∏y wywrócone do góry nogami, a ma byç ponoç jeszcze „gorzej”. Producenci sprz´tu samochodowego nie sà przecie˝ oderwani od rzeczywistoÊci i starajà si´ nadà˝yç za tak pot´˝nymi zmianami. W∏aÊnie w tym celu powsta∏ Clarion MAX678RVD. Oprócz odtwarzania muzyki i wideo zapisanych na ró˝nych noÊnikach (DVD, CD) jednostka ta oferuje najwi´kszy w tej klasie ekran dotykowy o przekàt- nej 7 cali. Tak du˝y ekran LCD daje pe∏nà swobod´ podczas oglàdania filmów oraz sterowania sprz´tem, a dzi´ki po∏àczeniu aktywnej matrycy z wysokà jasnoÊcià, kontrastem i dobrà reprodukcjà kolorów otrzymujemy urzàdzenie, które spe∏nia swoje zadania nawet przy bardzo ostrym nas∏onecznieniu, które w samochodach jest rzeczà normalnà. Warto przy tym zwróciç uwag´ na wyjàtkowo smuk∏y kszta∏t ramki okalajàcej ekran i niewielkà iloÊç przycisków sterujàcych. Z punktu widzenia ergonomii przyciski te mogà wydawaç si´ zbyt ma∏e, ale pod G¸ÓWNE ATUTY KONSOLI CLARION MAX678RVD Obsługa iPodów dzięki BLT373 Korzystając z A2DP Audio Distribution Profile (profil dystrybucji dźwięku), można cieszyć się odtwarzaniem muzyki z wielu nowych telefonów komórkowych lub przenośnych odtwarzaczy i sterować nimi poprzez AVRCP (Audio Video Remote Control Profile – profil zdalnego sterowania audio-wideo). Bezpośrednia obsługa iPodów Dzięki połączeniu kablem CCA-673 można bezpośrednio odtwarzać pliki audio oraz wideo w iPodach, a także obsługiwać odtwarzacze Apple poprzez dotykowy ekran konsoli multimedialnej. Obsługa telefonu Bluetooth dzięki BLT373 Rozmowa przez zestaw głośnomówiący z użyciem telefonu komórkowego obsługującego Bluetooth zwiększa bezpieczeństwo jazdy. Rozmowy są możliwe za pośrednictwem bezprzewodowego połączenia telefonu z systemami audio pojazdu. Aktualna mapa i ogromna baza danych obejmująca 30 krajów Europy zintegrowana jest ze sprzętem dysponujacym szybkim procesorem. Czytelne trójwymiarowe menu połączone z wygodnym wyświetlaniem ikon i intuicyjną obsługą gwarantują prostotę użytkowania. Ta inteligentna nawigacja zwiększa wygodę i bezpieczeństwo jazdy. Oprócz klasycznych nośników, takich jak płyt CD i DVD oraz wspomnianego wcześniej iPoda konsola multimedialna może także odczytywać pliki z przenośnych pamięci pendrive. N°1 STYCZE¡ 2008 129 CLARION MAX678RVD ZUPE¸NIE INNA JAZDA Do zestawu do∏àczony jest pilot zdalnego sterowania, który przyda si´ g∏ównie pasa˝erom w tylnym rz´dzie siedzeƒ. Obs∏uga jednostki znajdujàcej si´ w bezpoÊrednim zasi´gu r´ki jest na tyle intuicyjna i wygodna, ze nie ma sensu si´gaç po pilota. Sumujàc: styl wykonania jest doskona∏y, mo˝liwoÊci wysokie, choç dziwi brak odtwarzania bezpoÊrednio z p∏yt plików AAC lub filmów z kodowaniem DivX. Zatem – kupowaç, czy zaczekaç na nowe modele? Na to pytanie odpowiedzieç musimy sobie ju˝ sami. wzgl´dem stylu wykonania, ca∏oÊç wyglàda wyÊmienicie. Du˝y dotykowy ekran ma same zalety. Przydaje si´ nie tylko do oglàdania filmów czy zarzàdzania sprz´tem. Dzi´ki wykorzystaniu magistrali danych CeNet znajdujàcej si´ w wyposa˝eniu zarówno konsoli, jak i innych podzespo∏ów b´dàcych w ofercie Clariona, mo˝liwa jest bardzo szybka wymiana danych pomi´dzy sk∏adnikami spi´tymi siecià CeNet. W∏aÊnie taki typ transferu jest wykorzystany do obs∏ugi zewn´trznej nawigacji HDD lub specjalizowanych procesorów audio. Tekst: J´drzej Nosal Zdj´cia: producent sprz´tu i autor iPod na piedestale Zanim przejdziemy do opisu wspó∏pracy ró˝nych wersji iPoda z konsolà powróçmy na chwil´ do kwestii monta˝owych. JeÊli zdecydujemy si´ na zakup Clariona MAX678RVD, to koniecznie trzeba zapytaç o akcesoria instalacyjne. Okazuje si´ bowiem, ˝e otwór monta˝owy wielkoÊci 2DIN w samochodzie nie jest zgodny z zewn´trznym wymiar konsoli. Clarion skutecznie odstrasza handlowców zmuszajàc do zakupu adapterów pozwalajàcych na dopasowanie sprz´tu do poszczególnych marek i modeli samochodów. Niby nie ma w tym nic dziwnego, wobec wieloÊci rozwiàzaƒ obecnych na rynku, ale brak w zestawie jakiejkolwiek ramki typu choçby uniwersalnego, uniemo˝liwia monta˝. Konsola doskonale radzi sobie ze wszystkimi typami iPoda do trzech generacji wstecz i pozwala nawet na otwarzanie filmów z iPoda Video. Posiadacze najnowszej wersji iPod Classic b´dà jednak rozczarowani. Korzystajàc z dost´pnych w ofercie Clariona do tej pory z∏àcz nie ma szansy na przechwycenie obrazu z plików wideo. Byç mo˝e problem rozwiàzany zostanie wiosnà, gdy pojawi si´ kolejna seria produktów japoƒskiego producenta, ale póki co, jedynie w∏aÊciciele starszych iPodów mogà korzystaç z mo˝liwoÊci konsoli w pe∏ni. CLARION MAX678RVD Dane techniczne: Typ: Rozmiar Wbudowany odtwarzacz Ekran Panel przedni Radio Przetwornik D/A Korektor dźwięku Wyjścia Wejścia Wzmacniacz Wielostrefowość Łączność bezprzewodowa Obsługa poprzez OEM Cena: 130 stacja multimedialna CeNET 2-DIN CD/DVD-MP3/WMA 255 folderów w folderze max. 512 plików 7’’ dotykowy TFT, Montowany na stałe, elektrycznie opuszczany Tuner RDS DSP ze zmienną szerokością pasma, Radio Text 24-bit trzypasmowy, parametryczny CeNET, 3 pary wyjść RCA 1 x AUX AV oraz wejście dla kamery cofania Moc 4 x 50 wat lub Amp Canceller (ominięcie wzmacniacza) 2 Zone – dwie odrębne strefy audio i wideo Bluetooth HSP (profil HeadSet) oraz A2DP (profil przesyłania szerokiego strumienia audio) przez BLT373 Gniazdo mini jack do podpięcia SWRC – fabrycznego sterowania z kierownicy 3499 zł (w promocji) + zestaw montażowy N°1 STYCZE¡ 2008 MAXI IMPREZA CAR AUDIO Z p∏yty i na ˝ywo Do trzech razy sztuka? Niekoniecznie. Wydaje si´ raczej, ˝e Êlàskie spotkania sympatyków muzyki za kó∏kiem zagoszczà w Gliwicach na stale. W listopadzie do Starego Browaru w Gliwicach przyjecha∏o 60 osób reprezentujàcych zarówno krajowà scen´ car audio, jak i najbardziej zagorza∏ych jej obserwatorów. Zamys∏em organizatorów imprezy – Józefa W´˝owskiego z firmy Test Sound oraz jego ma∏˝onki by∏o stworzenie adeptom tej zabawy mo˝liwoÊci zapoznania si´ z pojazdami, które bra∏y udzia∏ w zawodach krajowych i w fina∏ach europejskich. Wi´kszoÊç z nowo przyby∏ych osób jest skupiona wokó∏ witryny www.soundoff.pl i wielu innych forów internetowych. Dla tych, którzy znajà temat jedynie z prasy (niewiele imprez car audio odbywa si´ w Polsce), to internet jest jedynym êród∏em informacji i ostatnià nadziejà na znalezienie osób, które zajmujà si´ tym wyspecjalizowanym zagadnieniem. Spotkanie by∏o niezwyk∏e tak˝e pod tym wzgl´dem, ˝e zawiera∏o dwie cz´Êci zaspokajajàce potrzeby ducha – ods∏uch i oglàdanie samochodów z dopracowanymi do perfekcji instalacjami oraz wyst´p grupy muzyków pod kierownictwem chorzowskiego gitarzysty Leszka Windera znanego m.in. z takich grup bluesowych, jak D˝em czy Krzak. Rzeczà oczywistà jest, ˝e prezentowano bluesa, mu- zyk´, która ma swojà niema∏à tradycj´ na Âlàsku. Do dyspozycji zainteresowanych postawiono kilkanaÊcie samocho- dów, które przetrwa∏y prawdziwe obl´˝enie. Pomimo przenikliwego zimna przez d∏ugi czas nikt nie chcia∏ wracaç do wn´trz Starego Browaru, a kolejka ch´tnych do s∏uchania by∏a na tyle d∏uga, ˝e niektórych trzeba by∏o wr´cz wyganiaç z wn´trza, aby inni mogli te˝ organoleptycznie doÊwiadczyç, jak radzà sobie prezentowane instalacje. Podobnie jak w zesz∏ym roku, najwa˝niejszym doÊwiadczeniem dla przyby∏ych osób, by∏a mo˝liwoÊç porozmawiania z zawodnikami i przedyskutowanie problemów, z jakimi spotykali si´ podczas budowy w∏asnych instalacji. Dzi´ki temu nie trzeba wywa˝aç otwartych ju˝ przez innych drzwi i uczyç si´ na w∏asnych, cz´sto kosztownych b∏´dach. To kameralne spotkanie ma równie˝ olbrzymià przewag´ nad typowym „sp´dem”, do jakiego dochodzi podczas masowych imprez. Tu rzeczywiÊcie mo˝na czegoÊ si´ dowiedzieç i to wypróbowaç. Widaç, ˝e jest to doceniane, bo do Gliwic Êciàgn´li ludzie z najdalszych zakàtków Polski. WÊród tych amatorów, którzy postanowili poÊwi´ciç swój czas i pieniàdze na przyjazd zosta∏y rozlosowane konkretne nagrody. Dzi´ki uprzejmoÊci sponsorów mo˝na by∏o nieoczekiwanie staç si´ w∏aÊcicielem np. zestawu g∏oÊnikowego. Mamy nadziej´, ˝e w przysz∏ym roku spotkamy si´ ponownie, a jeÊli tak, to znajàc organizatorów, z pewnoÊcià b´dzie jeszcze ciekawiej. Tekst i zdj´cia: J´drzej Nosal N°1 STYCZE¡ 2008 131 MAXI AUDIO NOWOÂCI CAR AUDIO Płaskie górą B ecker Traffic Assist 7926 i Becker Traffic Assist 7927 to dwa p∏askie i niezwykle eleganckie urzàdzenia do nawigacji. GruboÊç 19 mm oraz waga 174 gramów sprawiajà, ˝e bez problemu mieszczà si´ w kieszeni. Uwag´ zwraca front wykonany z dodatkami aluminium i wyÊwietlacz o przekàtnej 3.5 cala. Urzàdzenia posiadajà zbiór map ca∏ej Europy oraz Polski. Dost´pnych jest a˝ 37 krajów Europy firmowanych przez Navteq i znajdujàcych si´ na za∏àczonej karcie SD 2 GB. Zarówno Becker Traffic Assist 7926, jak i 7927 posiadajà wbudo- wany odtwarzacz MP3/WMA, przeglàdark´ zdj´ç JPG oraz odtwarzacz video. W obu przypadkach dost´pne sà tak˝e nowe rozwiàzania nawigacyjne, jak: asystent pasa ruchu, ostrzeganie o dopuszczalnej pr´dkoÊci, wyÊwietlanie drogowskazów na drodze, automatyczne w∏àczanie/wy∏àczanie urzàdzenia po starcie silnika lub jego wy∏àczeniu. Ceny: Becker Traffic Assist 7926 – 1199 z∏ Becker Traffic Assist 7927 z systemem TMC – 1399 z∏ Okrągła, czy tradycyjna? T ravelPilot Lucca 3.5 „Edition”, to pierwszy system nawigacyjny w oryginalnej, okràg∏ej obudowie. Interesujàco zaprojektowany nawigator umo˝liwia nawigacj´ w obr´bie niemal ca∏ej Europy, oferuje ró˝ne opcje tras, a tak˝e mo˝liwoÊç dynamicznej nawigacji. Dane prezentowane sà na ekranie wielkoÊci 3,5 cala. Bardziej tradycyjnym rozwiàzaniem jest nowy nawigator TravelPilot Lucca 3.5. Na du˝ym, kolorowym ekranie (4,3 cala, przekàtna obrazu 11 cm, format 16: 9) wyÊwietlane sà tylko elementy obs∏ugowe potrzebne u˝ytkownikowi w danej chwili. Podczas jazdy wbudowany odbiornik komunikatów TMC zapewnia dynamicznà nawigacj´, przy czym ostrze˝enia o korkach pojawiajà si´ na wyÊwietlaczu tak˝e wtedy, gdy funkcja nawigacji nie jest aktywna. Funkcja wspomagania obejmuje, oprócz uwzgl´dniania informacji o utrudnieniach w ruchu, tak˝e np. wprowadzanie nazw miast i ulic z opcjà tolerancji 132 N°1 STYCZE¡ 2008 pomy∏ek, informacje o ograniczeniach pr´dkoÊci, wybór opcji tras lub wybór specjalnych punktów docelowych, takich jak stacje paliw, restauracje, hotele oraz inne u˝yteczne miejsca. Wersje opatrzone symbolem „WEU” zawierajà dodatkowo p∏yt´ DVD z mapami krajów Europy Zachodniej – daje to ∏àcznie mapy 41 krajów. Pozosta- ∏e zestawy zawierajà mapy 20 krajów Europy Wschodniej z Polskà Ceny: TP Lucca 3.5 – 999 PLN TP Lucca 3.5 WEU – 1 199 PLN TP Lucca 3.5 Edition – 1 099 PLN TP Lucca 3.5 Edition WEU – 1 299 PLN Premiera w JVC P od∏àcz swój cyfrowy odtwarzacz audio lub inne urzàdzenie zewn´trzne przez znajdujàce si´ na przednim panelu wejÊcie AUX w nowym radioodtwarzaczu KD-G341 i korzystaj z muzyki do woli. Nowa, tania jednostka g∏ówna firmy JVC jest kompatybilna z plikami MP3 i WMA zawiera wzmacniacz MOSFET o mocy 4x50 W oraz 1-bitowy przetwornik DAC o rozdzielczoÊci 24-bity. Do tego wbudowany korektor cEQ dajàcy mo˝liwoÊç ustawienia barwy dêwi´ku w zale˝noÊci od typu s∏uchanej muzyki. Para wyjÊç liniowych RCA otwiera drog´ do zbudowania na bazie tej jednostki zaawansowanego systemu audio. Cena: 399 z∏ Piecyki na zimę N a naszym rynku pojawi∏y si´ wreszcie nowe wzmacniacze renomowanego w∏oskiego producenta – firmy Audison. Kolekcja sk∏ada si´ z linii „Classic” i „Special”, w ramach których przygotowano konstrukcje trafiajàce w ró˝norodne zapotrzebowanie: od niedrogiego wzmacniacza stereo (SRx 2.1), poprzez koƒcówk´ pi´ciokana∏owà zapewniajàcà pe∏ne zasilenie rozbudowanego systemu audio tak˝e w instalacjach multimedialnych (SRx 5.1), a˝ po mocarne „piece” dedykowane do systemów o nieokie∏znanej mocy (SRx 2S. 1 i SRx 1 D. 1). Klasyczne SRx 2.1 SRx 4.1 SRx 5.1 2 kana∏y 799 z∏ 4 kana∏y 1199 z∏ 5 kana∏ów1699 z∏ Specjalnego przeznaczenia SRx 1 D. 1 Monoblok 1599 z∏ SRx 2S. 1 2 kana∏y 1499 z∏ SRx 3.1 3 kana∏y 1599 z∏ MAXI AUDIO NOWOÂCI CAR AUDIO Flagowy Garmin G armin nüvi 760 GP to najnowszy i najbardziej zaawansowany produkt nawigacji samochodowej, wyposa˝ony w map´ Europy – City Navigator oraz super szczegó∏owà map´ Polski GP Map´. Nowa stylistyka obudowy wykonanej z najlepszych materia∏ów i kolorowy panoramiczny wyÊwietlacz o przekàtnej 4,3 cala sprawiajà, ˝e Garmin nüvi 760 z pewnoÊcià przypadnie do gustu. Najistotniejszà cechà najnowszego produktu do nawigacji samochodowej jest mo˝liwoÊç wczeÊniejszego planowania podró˝y z wieloma punktami poÊrednimi. Nawigacja oblicza optymalnà tras´ przejazdu oraz rejestruje przebyty Êlad. Nowy model zosta∏ wyposa˝ony w kilka przydatnych ka˝demu kierowcy elementów. Nale˝y do nich zastosowaine technologii Bluetooth, dzi´ki której odbiornik do nawigacji satelitarnej mo˝e pe∏niç rol´ zestawu g∏oÊnomówiàcego. Kolejny interesujàcy modu∏, to wbudowany w urzàdzenie nadajnik FM, który przesy∏a dêwi´k generowany przez Garmin nüvi 760 do systemu audio zainstalowanego w pojeêdzie. Zapewnia to mo˝liwoÊç s∏uchania zapisanej w pami´ci urzàdzenia ulubionej muzyki poprzez radioodtwarzacz pok∏adowy i g∏oÊniki samochodowe. Cena: 2299 z∏ Z Pioneerem w Nowy Rok N ajnowszy radioodtwarzacz DEH-P6000UB, to bogato wyposa˝ona jednostka obs∏ugujàca p∏yty CD z nagraniami w formatach MP3/WMA/WAV. Za reprodukcj´ dêwi´ku i dostosowanie pracy g∏oÊników do specyficznych warunków w samochodzie odpowiadajà: wbudowany wzmacniacz oparty o technologi´ MOSFET zapewniajàcy moc 50 W na kana∏, 3-pasmowy korektor 134 N°1 STYCZE¡ 2008 dêwi´ku, filtry LPF i HPF i funkcja Loudness. Nowy radioodtwarzacz wyposa˝ono w wejÊcie Aux-In w standardzie Mini-Jack umieszczone na panelu tylnym, oraz terminal USB z mo˝liwoÊcià pod∏àczenia iPoda wychodzàc w ten sposób naprzeciw potrzebom u˝ytkowników przenoÊnych odtwarzaczy audio lub pami´ci pendrive. Para wyjÊç RCA pozwala na ∏atwà rozbudow´ systemu o zewn´trzne wzmacniacze, a specjalna funkcja Direct Sub Drive umo˝liwia bezpoÊrednie pod∏àczenie subwoofera do radioodtwarzacza bez stosowania dodatkowych wzmacniaczy. Sterowanie u∏atwia wielofunkcyjne pokr´t∏o, a specjalne wejÊcie na tylnym panelu urzàdzenia umo˝liwia pod∏àczenie do radioodtwarzacza fabrycznie zainstalowanego w samochodzie systemu zdalnego sterowania (np. zintegrowanego w kierownicy). Magistrala IP-Bus pozwala na pod∏àczenie opcjonalnego modu∏u Bluetooth. Cena: 899 z∏ Dopalacz muzyki N owymi wzmacniaczami serii GTO firma JBL po raz kolejny wyjaÊni∏a, dlaczego od lat zajmuje dominujàcà pozycj´ na europejskim rynku wzmacniaczy samochodowych. Siedem nowych modeli wzmacniaczy serii GTO z maksymalnà mocà ciàg∏à 1500 W RMS zosta∏o zaprezentowanych ju˝ na targach IFA. Urzàdzenia trafià na rynek w grudniu bie˝àcego roku. Nowe wzmacniacze wyró˝niajà si´ wysokiej jakoÊci elektronikà, poziomem mocy wyjÊciowej i wyrafinowanym, eleganckim wzornictwem. Wszystkie jednostki sà wyposa˝one w wysokiej jakoÊci z∏àcza, a solidna, aluminiowa obudowa o niskim profilu zapewnia wydajne ch∏odzenie i przyciàga wzrok stonowanym, bia∏ym podÊwietleniem. Prawie wszystkie modele wyposa˝ono w u˝yteczne wyjÊcia przedwzmacniacza u∏atwiajàce dalszà rozbudow´ systemu audio w samochodzie. Wzmacniacze pi´ciokana∏owe i monobloki wyposa˝ono w obwód DBO (Dynamic Bass Optimization), który umiej´tnie ∏àczy obs∏ug´ regulowanego filtra poddêwi´kowego i wzmocnienia basów. Ponadto w wyposa˝eniu tych modeli znajduje si´ pilot do regulacji poziomu basu. Ci, którzy pragnà najlepszych parametrów dêwi´ku i uniwersalnego zastosowania powinni zwróciç uwag´ na czterokana∏owy model GTO 1004 dysponujàcy mocà 150 W na kana∏, kompletem filtrów do regulacji pracy g∏oÊników i mogàcy bez trudu zasiliç jednoczeÊnie system g∏oÊników szerokopasmowych oraz subwoofer. Cena: 1099 z∏ MAXI AUDIO NOWOÂCI CAR AUDIO J VC KV-PX701 to kompletnie nowy system nawigacji przenoÊnej z górnej pó∏ki wyposa˝ony w technologi´ Bluetooth, 4,3-calowy monitor dotykowy i wbudowany tuner RDS-TMC. Modu∏ ∏àcznoÊci bezprzewodowej Bluetooth zapewnia ∏atwe korzystanie z telefonu komórkowego podczas prowadzenia samochodu. Zastosowane mapy pokrywajà obszar praktycznie ca∏ej Europy zachodniej i Êrodkowej w∏àcznie z krajami nadba∏tyckimi. Urzàdzenie dysponuje wskazówkami g∏osowymi w ró˝nych j´zykach. Podczas nawigacji wyÊwietlane sà informacje dotyczàce ograniczenia pr´d- Klasa wyższa w natarciu koÊci/znaków drogowych, a poszukujàc celu podró˝y mo˝na skorzystaç z ponad 1,7 milionów punktów P. O. I. znajdujàcych si´ w bazie adresowej oprogramowania. Gdy nie u˝ywasz nawigacji, jednostka KV-PX701 pe∏ni rol´ odtwarzacza multimedialnego, odczytujàc z karty SD pliki JPEG/BMP/WMV/MP3/WMA oraz dodatkowo, mogàc wyÊwietlaç nawet pliki tekstowe. Gdy chcesz korzystaç z multimediów na zewnàtrz samochodu, te˝ nie ma problemu. Do∏àczone s∏uchawki stereo zmieniajà nawigacj´ w osobisty odtwarzacz plików audio i wideo. Cena: 1599 z∏ OQO: nowy wymiar mobilności M ieszczàce si´ w kieszeni lub w d∏oni urzàdzenie OQO e2 jest najmniejszym komputerem mogàcym wspó∏pracowaç z systemem Windows Vista lub XP. Pomimo miniaturyzacji, jest to w pe∏ni funkcjonalny komputer PC. Seria OQO przeznaczona jest przede wszystkim dla ludzi, którzy cenià mobilny styl ˝ycia, w którym najwa˝niejsza jest efektywnoÊç i gdzie nie ma miejsca na kompromisy. Urzàdzenie jest wyposa˝one w Wireless WAN, WiFi i Bluetooth, zapewniajàc po∏àczenia z Internetem, pocztà elektronicznà i aplikacjami sieciowymi. OQO e2 posiada zintegrowanà, ergonomicznà, podÊwietlanà klawiatur´, z∏o˝onà 136 N°1 STYCZE¡ 2008 z 57 przycisków, miniaturowy manipulator zast´pujàcy mysz oraz rolk´. Dodatkowo wysuwany 5” ekran dotykowy oraz rysik, umo˝liwia wykorzystanie tego UMPC. Model OQO e2 jest oferowany z procesorem 1,5 GHz, dyskiem twardym do 120 GB, 1 GB pami´ci RAM i zintegrowanym ∏àczem szerokopasmowym. Komputery OQO oparte sà na nowatorskiej, zaawansowanej technicznie Platformie VIA Ultra Mobile, wyposa˝onej w energooszcz´dny procesor VIA C7-M ULV x86, zaprojektowany specjalnie dla ma∏ych urzàdzeƒ przenoÊnych klasy Ultra Mobile. Cena zale˝na od pojemnoÊci twardego dysku i wyposa˝enia: 7060 do 10300 z∏ Sypnęło drobnicą C o prawda na najlepiej wyposa˝one modele radioodtwarzaczy 2008 przyjdzie nam jeszcze poczekaç, ale ju˝ sypn´∏o tzw. „drobnicà” car audio. Nowe, najtaƒsze modele Kenwood zala∏y pó∏ki sklepowe. Do wyboru sà trzy podstawowe bliêniacze modele tunerów MP3 (W3041, W312, W241) w dwóch kolorach podÊwietlenia (zielone, czerwone). Model KDC-W241AY/GY jest najtaƒszym z nich i zosta∏ pozbawiony funkcji RDS. Ceny: KDC-W3041AY/GY 489 z∏ KDC-W312AY/GY 489 z∏ KDC-W241AY/GY 449 z∏ High Definition za „grosze” F irma Microsoft poinformowa∏a o premierze nap´du HD DVD przeznaczonego do konsoli Xbox 360. Urzàdzenie zadebiutuje w polskich sklepach w grudniu w sugerowanej cenie detalicznej 699 z∏. W sk∏ad zestawu, prócz zewn´trznego czytnika HD DVD wejdzie tak˝e pilot multimedialny, którym mo˝na zdalnie sterowaç wszelkimi funkcjami konsoli Xbox 360. Ju˝ teraz ∏atwo przewidzieç, ˝e nowy produkt ucieszy to nie tylko graczy, ale znajdzie te˝ zastosowanie w wielu multimedialnych systemach samochodowych. MAXI IMPREZA ZLOT VW VENTO Nie puchary i nagrody, ale niepowtarzalna rodzinna atmosfera przyciàga w∏aÊcicieli Vento na ten zlot… J est w Polsce grupa ludzi, którzy skupiajà si´ od kilku lat wokó∏ dwóch stron i forum Volkswagena Vento (www.vwVento-Fans. com www.vwvento.org). Nie jest ich tylu, co maniaków Golfa, ale ich liczba ciàgle roÊnie. Dlatego po raz kolejny podj´to inicjatyw´ zorganizowania II ogólnopolskiego zlotu VW Vento! Termin zlotu by∏ dobierany tak, by jak najwi´ksza liczba forumowiczów mog∏a si´ na nim pojawiç. Jak rok wczeÊniej wybrano oÊrodek turystyczny w Krzeczowie. Deszcz i temperatura w dzieƒ oscylujàca w okolicy 10°C nie napawa∏a optymizmem. Jednak jak si´ póêniej okaza∏o pogoda 138 N°1 STYCZE¡ 2008 „ventylkom” sprzyja∏a… Pierwszy dzieƒ zlotu to piàtek 21.IX. Ju˝ od po∏udnia na teren oÊrodka wje˝d˝a∏y pierwsze VW. Ventomaniacy zje˝d˝ali si´ do póênych godzin wieczornych z najdalszych zakàtków Polski. Na zlot przyje˝d˝a∏y ca∏e rodziny i nikt si´ nie dziwi∏, ˝e ktoÊ przyjecha∏ z ˝onà czy dzieçmi. Piàtek zakoƒczy∏ si´ zapoznawczym grillem. Sobotni poranek rozpocz´ty zosta∏ testowaniem aut na objazdowej hamowni podwoziowej. Oko∏o po∏udnia rozpocz´∏y si´ konkurencje sprawnoÊciowe i konkursy. W tym roku wszyscy przybyli mogli g∏osowaç mi´dzy innymi na auto zlotu, naj∏adniej brzmiàcy wydech czy car-audio. Ka˝dy kierowca móg∏ sprawdziç siebie i swój samochód w konkurencjach takich jak parkowanie precyzyjne lub slalom. Dla si∏aczy wyzwaniem by∏a konkurencja przeciàgania „Ventki”, a dla paƒ rzut oponà… Najbardziej kontrowersyjny konkurs na ka˝dym zlocie, czyli Auto Zlotu, wygra∏o Vento Kovvala. Jako ˝e zlot nie by∏ stricte tuningowy, odby∏ si´ równie˝ konkurs na najlepiej utrzymany samochód, gdzie równe szanse mia∏y auta seryjne. W tej konkurencji pierwsze miejsce zajà∏ Idgray, który od porannych godzin sobotnich do popo∏udnia ze szmatkà, pastà i gàbkà w r´ku dopieszcza∏ swoje cacko! Zaci´ta walka czeka∏a podczas pomiaru wysokoÊci zawieszenia. Najwi´kszà „gle- bogryzarkà” zlotu okaza∏ si´ Vento od Marco_polo z felgami Porsche. Mi∏ym zaskoczeniem dla uczestników by∏y puchary i nagrody od sponsorów, m.in. firm Renomet, Dido i Bi-Tuning. ObecnoÊç nagród trzymano w tajemnicy a˝ do dnia zlotu. Uda∏o si´ nagrodziç zwyci´zców skromnymi upominkami jak klucze do kó∏, ramki do zegarów czy Êruby zabezpieczajàce do felg, a symboliczne puchary i medale nieraz przypomnà o zlotowej atmosferze. Sobotni wieczór wszyscy sp´dzili razem przy ogromnym ognisku. Zabudowy car audio jeszcze d∏ugo w nocy umila∏y czas przy rozmowach, które toczy∏y si´ do póênych godzin. Niedziela by∏a czasem wyjazdów. MAXI AUTA CZYTELNIKÓW HONDA CIVIC O statnio w naszej skrzynce mailowej pojawi∏ si´ ciekawy projekt. Nie ka˝dy dysponuje od razu bud˝etem z pi´cioma zerami. To jednak wcale nie oznacza, ˝e nasz pojazd nie mo˝e wyró˝niaç si´ spoÊród innych spotykanych na mieÊcie. Piotr – w∏aÊciciel tego Civica coupe piàtej generacji skupi∏ si´ póki co na modyfikacjach optycznych. Felgi, Êwiat∏a, lusterka – te elementy zosta∏y wymienione na nowe. We wn´trzu zagoÊci∏ czarno-czerwony welur, nowe podÊwietlenie deski rozdzielczej i delikatny zestaw audio. Stylizacja ca∏oÊci jest wprawdzie mocno kontrowersyjna, ale zobaczymy jak projekt b´dzie ewoluowa∏. Trzy dni imprezy, które na poczàtku mia∏y byç „a˝” trzema dniami zlotu okaza∏y si´ „tylko” trzema dniami. Zosta∏a jednak obietnica, ˝e za rok nastàpi powtórka. Tak rodzinnej atmosfery jak na tym zlocie nie spotkamy nigdzie indziej. Najwa˝niejsze dla tej grupy ludzi to spotkaç i poznaç si´ oraz porozmawiaç o wspólnych zainteresowaniach. Mog´ Êmia∏o zapewniç, ˝e kto za rok pojawi si´ na zlocie VW Vento, nie b´dzie ˝a∏owa∏. Niektórzy ju˝ deklarujà, ˝e wyjadà w czwartek, bo od piàtku wieczorem do niedzieli to stanowczo za ma∏o czasu. Tekst: ¸ukasz Janecki Zdj´cia: uczestnicy zlotu Strona: www.vwVento-Fans.com N°1 STYCZE¡ 2008 139 Listopadowy MAXI konkurs VT rozstrzygni´ty! MAXI VIRTUAL TUNING KONKURS MT Ostatni konkurs przed rozpocz´ciem Mistrzostw Polski cieszy∏ si´ niesamowitym zainteresowaniem ze strony forumowiczów. Wybór najlepszych prac sprawi∏ niektórym wielki k∏opot, a temperatury dyskusji komisji w ˝aden sposób nie da si´ przenieÊç na papier. Sàdzimy, ˝e autorzy fina∏owych prac z powodzeniem mogà startowaç w walce o tytu∏ Mistrza Polski. Po ci´˝kich naradach og∏aszamy co nast´puje: Nagroda za pierwsze miejsce – kurtka Audi w´druje do Szczechura. Nagroda za miejsce drugie – torba podró˝na trafi do Pilara. Nagrod´ za trzecie miejsce – zegarek z logo Audi wyÊlemy do Anachro. Na prezentacj´ na ∏amach zas∏ugujà nie tylko prace z fina∏u. Oto kilka innych: Sokó∏ 140 Pawlo N°1 STYCZE¡ 2008 D˝oj IV Mistrzostwa Polski w Wirtualnym Tuningu Wirtualne Mistrzostwa Polski nabierajà rozp´du. Zakoƒczy∏y si´ ju˝ eliminacje, podczas których zawodnicy mieli za zadanie zmodyfikowanie Lexusa IS. Rozpi´toÊç jakoÊciowa prac by∏a ca∏kiem spora, a udzia∏ w eliminacjach móg∏ wziàç ka˝dy kto tylko potrafi obs∏ugiwaç jakiÊ program graficzny. Ale to dopiero rozgrzewka! Teraz to dopiero si´ zacznie! Warto Êledziç rozwój wydarzeƒ w tym temacie. Niestety wybory najlepszych prac eliminacji zosta∏y zakoƒczone ju˝ po zamkni´ciu bie˝àcego numeru i nie dysponujemy jeszcze wynikami, ale z przyjemnoÊcià poka˝emy Wam kilka prac. Siedemnastego grudnia rozpoczà∏ si´ pierwszy etap zawodów. Na stronie internetowej Mistrzostw znajdziecie bazy, z jakimi muszà si´ zmierzyç uczestnicy tej edycji. Z niecierpliwoÊcià czekamy na nowe prace. Redakcja z uwagà Êledzi ka˝y kolejny etap, a w finale przyzna specjalnà nagrod´ MAXI tuningu. Oficjalnà stron´ Mistrzostw znajdziecie pod adresem www.4mp.vc.pl. N°1 STYCZE¡ 2008 141 MAXI MODELE TUNING MODELI ˚yjà wÊród nas ludzie zakochani w swoich samochodach. Kochajà je do tego stopnia, ˝e nie mogà znieÊç chwil, gdy nie majà ich przed oczami. Trudno wszak postawiç pe∏nowymiarowe auto w sypialni. A jednak mo˝na. Byç mo˝e odnosicie wra˝enie, ˝e ju˝ gdzieÊ widzieliÊcie t´ maszyn´. Deja vu? Nie do koƒca. Nissan 350Z, którego oglàdacie to kopia samochodu z ok∏adki wrzeÊniowego numeru 142 N°1 STYCZE¡ 2008 MAXI tuningu. Kopia w skali 1: 24, dodajmy. Na proÊb´ Alana Zapa upodobni∏ model do prawdziwego odpowiednika. Lista zmian? Taka jak w prawdziwym egzemplarzu. A jeÊli ktoÊ go nie widzia∏, to spieszymy z wyjaÊnieniami. Dok∏adki zderzaków i progi pochodzà od Ni- smo, podobnie jak karbonowe nak∏adki na boczne s∏upki. W tym przypadku to r´czna robota. Do tego dziewi´tnastocalowe felgi od Volk Racing – Êciàgane z Niemiec, przerabiane i przemalowane pod kolor orygina∏u. Ca∏e nadwozie zosta∏o pokryte lakierem identycz- nym jak na wzorodawcy. Dà˝àc do jak najdoskonalszego odwzorowania samochodu Alana Zapa odpowiednio przemalowa∏ wn´trze, kosmetycznie poprawi∏ silnik i do∏o˝y∏ intercooler. Efekt? Miodzio! Alan mo˝e teraz zasypiaç patrzàc na swojà „zabaweczk´”. Performance Ostatnio wyraênie dostrzegamy nowà tendencj´: tuning to coraz rzadziej styling, a coraz cz´Êciej performance. Tuning modeli równie˝. Prawdziwe amerykańskie V8 w miniaturze niestety nie wydaje miniaturowego bulgotu. P race ekipy AMC goÊci∏y ju˝ na ∏amach MAXI tuningu i ich autorów nie trzeba przedstawiaç. Ma∏y i TuneR nie spocz´li na laurach i ciàgle ostro pracujà, a ich warsztat opuszczajà kolejne dzie∏a. Tym razem podjeli si´ budowy Shelby'ego GT-500 z 1969 roku. Mimo, ˝e modelarze nie wprowadzili do tego modelu wielu wizualnych zmian, doprowadzenie auta do stanu w jakim go widzicie kosztowa∏o ich mnóstwo pracy. Poprawili oryginalne cz´Êci i do∏o˝yli kilka elementów jeszcze bardziej upodabniajàcych model do orygina∏u. Gdzie tu performance? Ten element tuningu rzadko widaç na pierwszy rzut oka. Z racji tego, ˝e to „tylko” model, nie mo˝emy pokazaç Wam wydruku z hamowni. Ale wystarczy spojrzeç pod mask´ by stwierdziç, ˝e setup jest ca∏kiem sympatyczny. Ch∏opaki z AMC zadbali by pod mask´ trafi∏y wszystkie elementy, które producent modelu uzna∏ za zb´dne. Z okablowaniem silnika w∏àcznie. Robi wra˝enie, prawda? Dodatkowo pokusili si´ o delikatne skrócenie zawieszenia, przez co auto wyglàda jeszcze lepiej. Muscle car pe∏nà g´bà! N°1 STYCZE¡ 2008 143 Zamów prenumeratę – dostaniesz prezent do wyboru: koszulkę lub czapkę Zasady zamówienia prenumeraty PRZEZ TELEFON: wystarczy zadzwonić pod numer 071 780 66 11 w. 329. Nasz konsultant do spraw prenumeraty podpowie, doradzi i przyjmie zamówienie. FAKSEM: wypełnij kupon znajdujący się obok i wyślij na numer 071 780 66 12. PRZEZ INTERNET: wejdź na stronę www.maxituning.pl i wypełnij znajdujący się tam formularz. NA POCZCIE LUB W BANKU: wypełnij blankiet przelewu. Pierwszy numer prześlemy bezzwłocznie po otrzymaniu wpłaty. Na blankiecie dopisz, od którego numeru chcesz rozpocząć prenumeratę MAXI tuning. 1/2007 2/2007 3/2007 4/2007 5/2007 6/2007 7/2007 8/2007 9/2007 10/2007 11/2007 12/2007 Oto dane naszej firmy. Motor-Presse Polska Sp. z o.o. ul. Przyjaźni 2/4, 53-030 Wrocław Nr konta: 59 1140 1140 0000 2834 1200 1001 prezent dla prenumeratorów: koszulka (rozm. M, L lub XL) lub czapka (M lub L) Roczna prenumerata MAXI tuning tylko 96 z∏ TAK, zamawiam rocznà prenumerat´ magazynu Imi´ i nazwisko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nazwa firmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w cenie 96 z∏ 120 z∏ NIP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ulica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Numer . . . . . . . . . Kod . . . . . . . . . . MiejscowoÊç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tel. . . . . . . . . . . . . . . . . . e-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prenumerat´ (12 wydaƒ) prosz´ rozpoczàç od numeru . . . . . . . . Jako prezent wybieram: Koszulk´ (rozmiar: M L XL) lub Czapk´ (rozmiar: M L) MAXI tuning proszę przesyłać pod adresem* Imi´ i nazwisko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres podany powy˝ej Pod nast´pujàcym adresem: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . OÊwiadczam, ˝e jestem p∏atnikiem VAT i upowa˝niam Motor-Presse Polska Sp. z o.o. do wystawienia faktury VAT bez podpisu. OÊwiadczam, ˝e wyra˝am zgod´ na przetwarzanie moich danych osobowych przez Motor-Presse Polska, w tym do celów marketingowych. Swoje dane osobowe przekazuj´ dobrowolnie i przyjmuj´ do wiadomoÊci, ˝e przys∏uguje mi prawo wglàdu do nich i ich poprawiania. Podpis zamawiajàcego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sposób płatności* Przelew Karta kredytowa Data . . . . . . . . . . . . . . Prosz´ zaznaczyç odpowiednià kart´ Visa PolCard EuroCard American Express MasterCard PBK Styl Diners Club Motokarta Citibank-BP Numer karty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wa˝na do dnia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kwota 96 z∏ (s∏ownie: dziewi´çdziesiàt szeÊç z∏otych) Imi´ i nazwisko posiadacza karty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podpis posiadacza karty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . * zaznacz w∏aÊciwe Zamówienie prenumeraty prosimy przes∏aç faksem pod numer (071) 780 66 12. SPIS FIRM TUNINGOWYCH ESSA al. Sikorskiego 1A, 35-304 Rzeszów, tel. (017) 857 58 30, tel./fax (017) 857 58 32 www.essa.com.pl, www.u-dimension.pl [email protected] Sprzeda˝ i monta˝: systemy car audio, multimedialne i nawigacyjne; odtwarzacze CD/DVD, g∏oÊniki, wzmacniacze, subwoofery, CB Radio. Autoalarmy, centralne zamki, blokady, systemy GPS. Dystrybucja: µ-Dimension, PowerBass, Sound Quest, Stinger. JACKY AUTO SPORT JAVA CAR DESIGN Sp. z. o.o. 87-615 ¸ochocin 6 ul. Pe∏czyƒska 6 51-180 Wroc∏aw tel. 071 372 64 75, 372 67 21 www.jacky.pl [email protected] k/W∏oc∏awka tel/fax: (054)-288-16-00 tel: (054) - 288-16-01 tel: 606 300 900 www.javacardesign.com [email protected] Producent oraz dystrybutor posiadajàcy w ofercie ponad 4 tysiàce artyku∏ów do tuningu i sportu samochodowego takich wiodàcych marek, jak: Team Dynamics, Cobra, WM sport, J-Tec, Brisk, Auto Collection i wielu innych. Profesjonalne wykonanie skórzanej tapicerki i podgrzewanych foteli do samochodów wszystkich marek. Gwarancja najwy˝szej jakoÊci potwierdzona przez rzesze klientów i salony samochodowe. Termin realizacji – 1 dzieƒ. SHADOW Strefa Tuningu ul. Kopernika 14 Pruszcz-Gdaƒski tel. 058-683-18-20 tel. kom. 0606-900-785 [email protected] www.shadow-tuning.com ul. Morska 491 81-014 Gdynia tel./fax 058 663 92 63 tel. kom. 667 997 461 www.strefatuningu.pl [email protected] Zajmujemy si´ produkcjà orurowaƒ do samochodów terenowych, dostawczych i vanów. Orurowania sà wykonane z najwy˝szej jakoÊci stali nierdzewnej, polerowanej i gi´tej. Profesjonalny CHIPTUNING. Szybki i odczuwalny przyrost mocy – nawet do 30%! HAMOWNIA PODWOZIOWA, pomiary mocy, indywidualne strojenie, pomiary z czujnikiem do∏adowania i AFR. SKLEP tuningowy z cz´Êciami i akcesoriami renomowanych firm. Konkurs Skoda Octavia Jak zwykle zadbaliÊmy o naszych Czytelników i przygotowaliÊmy prezenty. Tym razem sà to gad˝ety firmowane przez Skod´. Pierwsi trzej Czytelnicy, którzy odpowiedzà poprawnie na podane pytanie, otrzymajà od nas torby, kolejni trzej T-shirty, a trzej nast´pni etui na klucze. Pytanie konkursowe brzmi: Jakà moc ma najmocniejszy silnik montowany seryjnie w Skodzie Octavii RS? a) 180 KM b) 190 KM c) 200 KM Na odpowiedzi czekamy od 21 grudnia. Przesy∏ajcie je pod adres [email protected]. MAXI ZAPOWIEDZI W NAST¢PNYM NUMERZE KOLEJNE WYDANIE UKAŻE SIĘ 25 STYCZNIA www.maxituning.pl REDAKCJA Redaktor naczelny Tymon Grabowski Zespół i współpracownicy Rafał Andrzejewski, Bartosz Garliński, Jędrzej Nosal, Jacek Hanusz, Maciej Kuć, Adam Majcherek, Maciej Struk Opracowanie graficzne i DTP Mirosław Nogaj Redakcja nie odpowiada za treść reklam oraz nie zwraca materiałów nie zamówionych. AUDI S6 LPG WYDAWNICTWO Motor Presse Polska ul. Przyjaźni 2/4 53-030 Wrocław tel. (71) 780 66 11 fax (71) 780 66 12 Dyrektor regionu Europy Środkowo-Wschodniej Motor-Presse International dr Maike Schlegel Prezes zarządu Krzysztof Komar Dyrektor Biura Marketingu i Reklamy Rafał Stańczak Product manager Tomasz Czyszkowski tel. (71) 780 66 11 wewn. 359 [email protected] KRÓL SZCZURÓW Sprzedaż reklam Marek Drej tel. (71) 780 66 11 wewn. 331 [email protected] Jacek Kontecki tel. (71) 780 66 11 wewn. 367 [email protected] Maciej Musiał tel. (71) 780 66 11 wewn. 322 [email protected] Promocja Anna Turecka tel. (71) 780 66 11 wewn. 350 Dyrektor ds. kolportażu Andrzej Jaensch tel. (71) 780 66 11 wewn. 347 MISTRZ KIEROWNICY POWRACA Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian. oraz jak co miesiąc: 4 przegląd najlepszych i najciekawszych aut po tuningu z całego świata 4 wiadomości tuningowe 4 nowości 4 technika 4 car audio 4 imprezy 146 N°1 STYCZE¡ 2008 Prenumerata i sprzedaż numerów archiwalnych Jolanta Goliszek tel. (71) 780 66 11 wewn. 329 [email protected] Motor Presse Polska należy do grupy wydawniczej Motor Presse International/ Motor Presse Stuttgart KROK PO KROKU: SZPERA Zabroniona jest bezumowna sprzedaż bieżących numerów czasopisma MAXI tuning po cenie niższej od ceny detalicznej ustalonej przez wydawcę. Sprzedaż po cenie innej niż poddana na okładce jest nielegalna i grozi odpowiedzialnością karną.
