odmiany i rejestry języka

ODMIANY I REJESTRY JĘZYKA
P
A. Wojnar
iąta już konferencja z cyklu Język trzeciego tysiąclecia, zorgani- gatunków wypowiedzi, jak wspomnienia o zmarłych w prasie czy
zowana została w Krakowie w dniach 13–15 marca 2008 roku typowo francuski fait divers, przez schematy wyobrażeniowe i interprzez Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komu- ferencję języka obcego w zapożyczeniach semantycznych, po aspekty
nikacji Językowej „Tertium” przy współpracy Instytutów Filologii gramatyczne i fonetyczne dyskursu. Opis figur tanecznych w nauczaniu
Angielskiej, Germańskiej i Romańskiej UJ, Wydziału Polonistyki UJ tańca flamenco i rola zmian kulturowych w procesie pidżynizacji
oraz, po raz pierwszy, Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Swoje to tematy, które pokazywały, jak szerokie było pole rozważań w tej
badania zaprezentowało blisko 150
sekcji. Referaty z dziedziny kontrastów
językoznawców, przekładoznawców
językowych skupiały się natomiast na
oraz metodyków z całej Polski. Kontakich kwestiach, jak formy adresatywferencja, tak jak i poprzednio, miała
ne, slang młodzieżowy czy też wybrane
charakter otwarty, popularyzatorski,
elementy gramatyczne w dwóch zedając możliwość udziału w referatach
stawionych ze sobą językach. Sekcja
i dyskusjach młodzieży studenckiej
kontrastywna wyraźnie przenikała
zarówno z uczelni krakowskich, jak
się z sekcją międzykulturową w tych
i zamiejscowych. Tradycyjnie już
referatach, w których wpływ kultury
tematy prezentacji podzielone zostauwidaczniał się w analizie na przykład
ły na pięć ogólnych grup: Odmiany
poloników w słownikach duńskich
i rejestry języka, Komunikacja mięczy też słownika młodzieży polskiej
dzykulturowa, Przekład, Nauczanie
i francuskiej.
języków oraz Kontrasty językowe. Prorektor UJ prof. Władysław Miodunka podczas otwarcia
Jeden z końcowych referatów plekonferencji w Auli im. Bartłomieja Nowodworskiego CM UJ
W tegorocznej edycji konferencji
narnych wyszedł poza przyjęte ramy
na pierwszy plan wysunęła się sekcja przekładoznawcza (ponad 40 tematyczne sekcji, zagłębiając się w neurolingwistyczne aspekty przyreferatów); dominowały w niej prace o nachyleniu kognitywnym. swajania języków obcych. Innowację niniejszej konferencji stanowiła
Prezentacje z tej dziedziny dotyczyły różnorodnych problemów: nowa sekcja poświęcona w całości debiutom naukowym absolwentłumaczenia pisemnego literatury dawnej, współczesnej, tekstów tów oraz studentów ostatnich lat studiów filologicznych. Siedmioro
specjalistycznych z zakresu prawa, administracji, instytucji Unii prelegentów zademonstrowało godną uwagi dyscyplinę wypowiedzi
Europejskiej, aż po asymetrie językowe widoczne w terminologii i umiejętność syntetycznego przedstawienia wyników swoich badań
i oficjalnym nazewnictwie, projekty leksykograficzne, dydaktykę oraz w dziedzinie zastosowania teorii pragmalingwistycznych do analizy
kryteria oceny profesjonalizmu przekładu.
wybranych zjawisk oraz aspektów werbalnych i niewerbalnych działań
Podobnie szeroki zakres tematyczny prezentowała sekcja po- komunikacyjnych.
święcona odmianom i rejestrom języka: obok tematów z lingwistyki
Podobnie jak podczas kilku ostatnich konferencji, także i tym
formalnej (semantyka, lingwistyka tekstu, leksykografia, frazeologia) razem centralnym punktem spotkania była dyskusja panelowa
dominowały referaty z dziedziny pragma- i socjolingwistyki, anali- z udziałem specjalnie zaproszonych gości. W tym roku pięcioro
zujące aspekty użycia języka w otaczającym nas świecie: strategie wybitnych specjalistów z różnych dziedzin humanistycznych: prof.
komunikacyjne, dyskurs polityczny i medialny, style komunikacyjne prof. Marcela Świątkowska, Walery Pisarek, Jerzy Mikułowski-Pokobiet i mężczyzn (nazwane także idiopragmatyką), teksty kierowane morski, Andrzej Zoll oraz Andrzej Zybura, pod przewodnictwem
do dzieci, zjawisko grzeczności językowej, wulgaryzmy w grach prof. Stanisława Gajdy dyskutowało na temat Dyskursu publicznego
komputerowych, funkcje krótkiej wiadomości tekstowej, komunikację w międzynarodowej perspektywie. Trwająca trzy godziny dyskusja
niewerbalną i inne. Gorącą dyskusję wywołały referaty z sesji poświę- panelowa z dodatkowym udziałem osób z sali poruszyła takie
conej językowi mediów katolickich, gdzie poza analizą publikacji aspekty dyskursu publicznego jak pojęcie dyskursu publicznego,
z kręgu „Naszego Dziennika” pokazany został bardzo ciekawy obraz uczestnicy dyskursu, treści dyskursu, języki i style dyskursu oraz
świata wyłaniający się z publikowanych w prasie katolickiej ogłoszeń prognozy dyskursu publicznego na przyszłość. Tekst dyskusji,
dla samotnych.
uzupełniony o ewentualne komentarze i pytania, zostanie wydany
W sekcji nauczania języków, obok analiz dotyczących nauczania nakładem wydawnictwa Tertium w ciągu kilku najbliższych mieposzczególnych aspektów języka obcego w ujęciu komparatywnym, sięcy. Również, podobnie jak w latach ubiegłych, Towarzystwo
na plan pierwszy tegorocznej konferencji wysunęła się problematyka przewiduje publikację monografii w oparciu o główne tematy
nauczania języka polskiego jako obcego ze szczególnym naciskiem sekcji konferencyjnych.
na kształtowanie się kompetencji socjokulturowej, a także opis metod
Podsumowując tegoroczną konferencję, należy podkreślić, że
nauczania uwzględniających zarówno rozmaite formy kreatywności zgodnie z założeniami Towarzystwa prelegenci w swoich referatach
ucznia – poetycką, muzyczną czy plastyczną, jak i stymulowanie konsekwentnie realizują postulat Tertium o niehermetyczności
intuicji. Warta zauważenia była też sesja poświęcona ocenie pod- i otwartości wystąpień. Ponadto konferencja ta daje szczególnie
ręczników i materiałów dydaktycznych. W sekcji poświęconej ko- młodym naukowcom cenną możliwość oceny ich wystąpień przez
munikacji międzykulturowej poruszano między innymi takie tematy pracowników naukowych z wieloletnim stażem, pozwala także
jak dwujęzyczność dzieci, uniwersalia kulturowe, stereotyp płci czy zapoznać się z dokonaniami w wybranych dziedzinach badań
grzecznościowe akty mowy. Międzykulturowość dyskursu była więc z punktu widzenia różnych filologii.
Marta Dąbrowska
omawiana z bardzo różnych punktów widzenia – od problematyki
ALMA MATER
11