Long hedge – pozycja długa na futures

Transkrypt

Kontrakty futures na
indeks cen energii
elektrycznej
– pierwszy instrument
finansowy związany z
cenami energii
Program
• Podstawowe cechy kontraktu
• Dlaczego kontrakty futures na giełdzie
• Najważniejsze rynki futures na świecie
• Wybrane elementy standardu
• Podstawowe zasady obrotu i rozliczania
• Wykorzystanie
Jarosław Ziębiec TGE
2
Definicja kontraktu futures
• umowa zawarta na rynku pomiędzy sprzedającym
instrument pochodny na termin, a kupującym instrument
pochodny na termin, na warunkach określonych przez
organizatora rynku w standardzie kontraktu futures , w
której strony ustalają wartość instrumentu bazowego, po
której nastąpi wykonanie umowy,
• wykonanie umowy następuje przez spełnienie
świadczenia pieniężnego , chyba że standard instrumentu
pochodnego stanowi inaczej;
• wszystkie najważniejsze cechy kontraktu zawiera
standard
3
Cechy specyficzne
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Instrument bazowy – najczęściej indeks cen rynku spot
Rozliczenie pieniężne
Notowania ciągłe
Zmienna LOP (liczba otwartych pozycji)
Nieograniczony potencjał zysków /strat
Depozyty zabezpieczające
Wiele serii w obrocie
Kontrakt posiada ISIN
Nie ma VAT
Nominalnie obroty są większe niż na rynku fizycznym – większa
płynność
• Warunki obrotu
• Podobne jak dla kontraktów terminowych (forward)
• Zatwierdzane przez KNF
4
Dlaczego kontrakty futures ?
• Rynek spot i terminowy (RTT) posiada wystarczającą płynność
• Czas na instrumenty finansowe
• Naturalny rozwój oferty produktowej
• Futures to nowi uczestnicy rynku – pośrednio powinno nastąpić
zwiększenie płynności na rynku fizycznym
• Futures to „łatwiejszy obrót” – nie ma dostawy
•
• Możliwość wykorzystania do transakcji zabezpieczających i
spekulacyjnych, arbitrażu
• Spekulacja = płynność na rynku futures
• Arbitraż – rynek giełdowy i OTC
5
Obroty i kursy na TGE
6
Kursy najpłynniejszych instrumentów na RTT 2010-V 2011
7
Indeks IRDN24 2010-V 2011
8
Najważniejsze rynki futures/opcji
• NASDAQ.OMX Commodities Europe – futures/opcje
(Skandynawia, Niemcy – PHELIX, Holania –APEX)
• N2EX (UK) – futures
• EEX (Niemcy) – futures/opcje na indeks PHELIX
• PXE (Czechy) – futures Spot Market Base Load Index
• ASX (Australia) futures/opcje d-cyphaTrade (raczej CFD)
• CME (NYMEX -USA) – futures
Ale - ICE (UK) – futures z dostawa fizyczną
9
Przykład - futures na indeks Phelix (EEX)
• Phelix Base i Phelix Peak – roczne, kwartalne, miesięczne, tygodniowe,
• Phelix Base – wiele serii w obrocie
• 6 kolejnych lat, 11 kolejnych kwartałów, 9 najbliższych miesięcy, 5
najbliższych tygodni,
• Kaskadowanie
• Rozliczenie pieniężne
Best
Nam e
Cal-12
Cal-13
Cal-14
Cal-15
Cal-16
Cal-17
Bid
Best
No. of
Last
Abs.
Last
Last Settl.
Ask Contr. Price Change Tim e
Vol. Price
-0.18 09:21
Open
Interest
8,78 58.98
Vol.
61,49
58.80 58.90
7 58.80
59.00 59.30
-
-
-
-
- 59.21
-
6,444
59.60 59.90
-
-
-
-
- 59.90
-
1,639
-
-
-
-
-
-
- 60.90
-
144
-
-
-
-
-
-
- 62.25
-
75
-
-
-
-
-
-
- 63.70
-
-
Źródlo: www.eex.com/en
21,413
10
Skala obrotu futures i spot na wybranych rynkach UE (dane w TWh)
Skandynawia
spot
futures
futures/spot w%
2010
305
1 287
422%
2009
285,5
1 197
419%
Niemcy
spot (EPEX)
futures (EEX)
futures/spot w%
2010
206
453
220%
2009
135,6
254,3
188%
Francja
spot (EPEX)
futures (EEX)
futures/spot w%
2010
52,6
42
79,8%
2009
52,6
31
58,9%
Czechy
spot (OTE)
futures (PXE)
futures/spot w%
2010
7
24
343%
2009
2,814
29
1028%
Źródło: dane ze stron www giełd
11
Obroty futures i opcjami na ASX vs.
zapotrzebowanie w systemie
Zródło: Hedging exposure to the Australian Electricy market using Exchange Traded Products, PPT , d-cypha Trade
presenation at WRMA Conference 2011, www.d-cyphaTrade.com.au
12
ASX (Australia) – miesięczny wolumen otwartych
pozycji na futures i opcjach w latach 2002-2010
13
Instrument bazowy
• Indeks IRDN24
• wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza,
• określany jako średnia arytmetyczna średnich ważonych
wolumenem cen transakcji zawartych podczas fixingu i
notowań ciągłych na poszczególnych godzinach z całej
doby z rynków N-1 oraz N-2 dla tej samej daty dostawy,
14
Proponowane terminy wykonania
• Wariant 1
12 najbliższych miesięcy,
8 najbliższych kwartałów,
3 najbliższe lata
• Wariant 2
Najbliższy miesiąc, kwartał i rok
• Wariant 3
6 najbliższych miesięcy,
4 najbliższe kwartały,
3 najbliższe lata,
Który wybrać ?
Czy wprowadzić kontrakty tygodniowe ?
15
Nominał i kurs
• Nominał kontraktu:
1MW x określona liczba godzin, która zależy od liczby dni
kalendarzowych w terminie wykonania oraz liczby godzin w
dobie,
roczny - 8760-8784 MWh;
kwartalny - 2159-2209 MWh;
miesięczny - 672-745 MWh;
• Kurs kontraktu:
Wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 0,01 PLN
do rozważenia notowanie w EUR
• Minimalny krok notowania (tick)
0,01 PLN /MWh x nominał kontraktu,
Roczny: od 87,6 do 87,84 PLN
Kwartalny: od 21,59 do 22,09 PLN
Miesięczny: od 6,72 do 7,45 PLN
16
Ostatni dzień obrotu
• kontrakt roczny i kwartalny
dzień sesyjny poprzedzający:
a) 2 dni
b) 3 dni
pierwszy dzień dostawy dla danego kontraktu
• kontrakt miesięczny:
Dzień sesyjny poprzedzający ostatni dzień dostawy w miesiącu
wykonania kontraktu. Dzień ustalenia ostatecznego kursu
rozliczeniowego
• Szczegółowe terminy notowań –określone w kalendarzu notowań
17
Podział kontraktu (kaskadowanie)
• Następuje dla kontraktu rocznego i kwartalnego na X dni przed
pierwszym dniem dostawy
• Dla kontraktu rocznego: każda otwarta pozycja w kontrakcie
rocznym jest zamieniana na równoważną liczbę otwartych pozycji
w 3 najbliższych kontraktach miesięcznych dla miesięcy
kalendarzowych Styczeń-Marzec oraz 3 kolejnych seriach
kontraktów kwartalnych (kwartały 2-4 w danym roku
kalendarzowym)
• dla kontraktu kwartalnego: Każda otwarta pozycja w kontrakcie
kwartalnym jest zamieniana na równoważną liczbę otwartych
pozycji w trzech kolejnych seriach kontraktów miesięcznych dla
danego kontraktu kwartalnego.
18
Kaskadowanie i otwarte pozycje
Kontrakty miesięczne:
Styczeń, luty, marzec,
rok 2013
Kontr roczny 2013
5 kupionych
kontraktów (5L)
S
L
Kontrakty kwartalne
2013: 2q, 3q,4q
M
5 L styczeń
5 L styczeń
5 L marzec
5 L 2Q
5 L 3Q
5 L 4Q
19
Dzienny kurs rozliczeniowy
• określany jest jako średnia arytmetyczna kursów ostatnich 10
transakcji zawartych podczas sesji,
• jeżeli podczas sesji giełdowej zawarto mniej niż 10 transakcji za
dzienny kurs rozliczeniowy przyjmuje się kurs ostatniej transakcji.
• Zasada lepszych zleceń kupna/sprzedaży,
• gdy nie ma transakcji na sesji - średnią arytmetyczną z limitów cen
w najlepszych zleceniach kupna i sprzedaży na zamknięciu gdy nie
ma zleceń - ostatni znany kurs rozliczeniowy,
• określany jest z dokładnością do 1 grosza,
• w sytuacjach szczególnych po konsultacji z IRGIT, można
wyznaczyć inny dzienny kurs rozliczeniowy
20
Ostateczny kurs rozliczeniowy dla kontraktów
miesięcznych
• Średnia arytmetyczna ze wszystkich wartość indeksu IRDN24 dla
danego okresu dostawy określona w dniu wygaśnięcia kontraktu
• Dzień wygaśnięcia kontraktu – dzień poprzedzający ostatni dzień
dostawy (T-1)
• T - ostatni dzień dostawy
• określany jest z dokładnością do 1 grosza.
21
Zasady rozliczania
• Depozyt wstępny i uzupełniający
• Marking to market – równanie do rynku
• Fundusz gwarancyjny
• Czy potrzebne są limity otwartych pozycji
(maksymalna liczba długich/krótkich pozycji
które można zająć) na rynku ?
22
Wykorzystanie rynku futures
• Transakcje zabezpieczające = hedging
• Spekulacja
• Bez spekulantów nie ma płynności czyli możliwości
zabezpieczania
23
Transakcje zabezpieczające - hedging
• Powodem zajęcia pozycji na rynku futures jest posiadana pozycja
(zamiar jej posiadania) na rynku fizycznym
• Na rynku futures zajmujemy pozycje odwrotną do pozycji
zabezpieczanej z rynku fizycznego
• Hedging ma na celu minimalizację strat na rynku fizycznym a nie
maksymalizację zysku
• Short hedge = długa na spot
• Long hedge = króka na spot
krótka na futures (sprzedaż)
długa na futures (kupno)
24
Short hedge – pozycja krótka na futures
RYNEK FIZYCZNY
RYNEK FUTURES
spadek cen energii
Spadek cen = spadek indeksu IRDN24
Sprzedaż kontraktu
Wytwórca ponosi
straty – sprzedaż
po niższej cenie niż
zakładał
Wystawca kontraktu
zarabia
Odkupienie kontraktu
= zamknięcie pozycji
Zyski na futures minimalizują straty na spot
25
Long hedge – pozycja długa na futures
RYNEK FIZYCZNY
RYNEK FUTURES
Wzrost cen =
wzrost kosztów
zakupu energii w
przyszłości
Wzrost cen = wzrost indeksu IRDN24
Sprzedaż kontraktu
=zamknięcie pozycji
STRATA
Nabywca kontraktu
zarabia
Nabycie kontraktu
Zyski na futures minimalizują straty na spot
26
Spekulacja
• Inwestor nie posiada pozycji na rynku fizycznym, którą zabezpiecza
• Zajmuje pozycję na rynku futures (krótką, długą) w celu maksymalizacji
zysku
• Świadomie podejmuje ryzyko zmiany kursu instrumentu (instrumentu
bazowego)
• Wykorzystuje dźwignię finansową
• Spekulanci zwiększają płynność
Amateur speculators consist of two categories—gamblers and fools.
Gamblers...know the risks and the fact that there is a house take, but they enjoy
the game. Fools...think they know how to make money in futures, but they do
not... The supply of fools is replenished by Barnum’s Law. (There’s a sucker
born every minute.)” (Stoll and Whaley 1993)
Stoll, H.R. and R.E. Whaley 1993. Futures and Options: Theory and Applications. Southwestern
Publishing Company: Cincinnati, Ohio.
27
Spekulacja - pozycja długa (zakup kontraktu)
Nabywca (zajmujący pozycję długą) liczy na wzrost
kursu kontraktu (i indeksu)
zysk
T=0
Kurs kontraktu/wartość
IRDN24
strata
28
Spekulacja - pozycja krótka (sprzedaż kontraktu)
Sprzedający (zajmujący pozycję krótką ) liczy
na spadek kursu kontraktu (i indeksu)
Kurs
kontraktu/indeksu
IRGN24
zysk
T=0
strata
29
Zasady obrotu
•
•
•
•
•
Notowania od poniedziałku do piątku
w godzinach 8:00-14:00 tak jak RTT
Notowania w systemie Condico
Jednostka notowania 1 kontrakt
Zasady obrotu zbliżone do notowań kontraktów forward – np.
zlecenia
• Możliwe w przyszłości
• transakcje pozasesyjne
• tranakcje spreadowe (kupno jednej serii/sprzedaż innej)
• Rozliczanie przez IRGIT
• Warianty uruchomienia obrotu:
• A) na platformie MTF przy współpracy z krajowym DM
• B) przy współpracy renomowanej giełdy
30
Kontrakty futures i ryzyko
• Ryzyko rynkowe
• Płynność
• szczególnie na początku obrotu
• najbardziej płynna jest najkrótsza seria
• zamykanie/otwieranie pozycji
• Ryzyko specyficzne – ceny energii na RDN
• Zmienność
31
Kontakt
Jarosław Ziębiec
doradca zarządu TGE
Tel:
+48 22 341 99 22
K-ka: +48 698 663 346
[email protected]
32
Dziękuje za uwagę
Proszę o pytania
33

Long hedge – pozycja długa na futures

Transkrypt

Podobne dokumenty