uzasadnienie - edytowalne

UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia wymagań i sposobu
zapewnienia przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego warunków dostępu i utrwalania oraz
rodzajów działalności telekomunikacyjnej lub rodzajów przedsiębiorców telekomunikacyjnych
niepodlegających temu obowiązkowi stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 179
ust. 12 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800,
z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”.
Przedmiotowa regulacja zastępuje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2005 r.
w sprawie wypełniania przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych zadań i obowiązków na
rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego
(Dz. U. Nr 187, poz. 1568), wydane na podstawie artykułu 181 ustawy, uchylonego z dniem
6 lipca 2009 r., na mocy przepisu art. 1 pkt 42 ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o zmianie
ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 85, poz. 716).
Pomimo uchylenia przepisu ustawowego stanowiącego podstawę prawną do jego wydania,
rozporządzenie z dnia 13 września 2005 r. zachowało moc obowiązującą, na podstawie
unormowania zawartego w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy
– Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw, do dnia wejścia w życie
rozporządzenia wydanego w oparciu o art. 179 ust. 12 ustawy.
Obecny stan prawny w dziedzinie regulowanej rozporządzeniem ma zatem, z woli
ustawodawcy, charakter przejściowy. Wymogi pewności prawa oraz spójności systemu
prawnego nakazują więc wydanie niniejszego rozporządzenia.
Różnice, w porównaniu z dotychczas obowiązującym rozporządzeniem, wynikają przede
wszystkim ze zmian w zakresie upoważnienia ustawowego. Niniejsze rozporządzenie nie
zawiera już przepisu dotyczącego warunków udzielenia przedsiębiorcom odroczenia
wykonywania zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa, co regulował § 8
rozporządzenia z dnia 13 września 2005 r., ponieważ instytucja odroczenia, regulowana
niegdyś art. 179 ust. 6 ustawy została zastąpiona, na mocy ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r.,
zawieszeniem przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, w drodze decyzji
administracyjnej, obowiązku wykonywania przez przedsiębiorcę warunków dostępu i
utrwalania, co obecnie regulowane jest w przepisach ustawowych.
Należało również dostosować tytuł rozporządzenia oraz stosowaną w jego ramach
terminologię do zmienionej siatki pojęciowej ustawy. Upoważnienie art. 179 ust. 12 nie
posługuje się już pojęciem „wykonywania przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych zadań
i obowiązków na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku
publicznego” – zamiast tego używa pojęcia „obowiązku zapewnienia przez przedsiębiorcę
telekomunikacyjnego uprawnionym podmiotom warunków dostępu i utrwalania treści
przekazów telekomunikacyjnych oraz posiadanych przez siebie danych”.
Pozostałe zmiany w zakresie określonych w projekcie obowiązków przedsiębiorcy
telekomunikacyjnego, w stosunku do aktualnego stanu prawnego, uwarunkowane są
zmianami w zakresie Działu VIII ustawy – wprowadzonymi jej fundamentalną nowelizacją,
dokonaną ustawą z dnia 24 kwietnia 2009 r., zmianami ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o
ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228, z późn. zm.), jak
również praktycznymi doświadczeniami zebranymi w trakcie funkcjonowania w obrocie
prawnym przepisów rozporządzenia z dnia 13 września 2005 r.
Treść przedmiotowego rozporządzenia była przedmiotem roboczych konsultacji, w których
udział wzięli zarówno przedstawiciele izb gospodarczych i organizacji pracodawców
zrzeszających przedsiębiorców telekomunikacyjnych, jak i uprawnionych podmiotów.
Zgłoszone uwagi zostały wykorzystane w trakcie prac nad niniejszym projektem.
1
Uzasadnienie szczegółowe
§1
W § 1 określono zakres regulacji przedmiotowego rozporządzenia. Uwzględniono zmiany
dokonane w delegacji ustawowej do jego wydania (art. 179 ust. 12 ustawy).
W miejsce „zadań i obowiązków na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz
bezpieczeństwa i porządku publicznego”, zgodnie z upoważnieniem ustawowym, wskazano
„warunki dostępu i utrwalania, o których mowa w art. 179 ust. 3 i art. 180d ustawy, z
wyłączeniem spraw uregulowanych w art. 242 Kodeksu postępowania karnego”. Delegacja
ustawowa nie obejmuje już także kwestii odroczenia wykonywania zadań i obowiązków na
rzecz bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, ponieważ
instytucja odroczenia, regulowana niegdyś w art. 179 ust. 6 ustawy (oraz § 8 rozporządzenia z
13 września 2005 r.) została zastąpiona, na mocy ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r.,
zawieszeniem obowiązku zapewnienia warunków dostępu i utrwalania, w drodze decyzji
administracyjnej Prezesa UKE, co obecnie jest przedmiotem regulacji ustawowych (art. 179
ust. 6 ustawy).
§2
W § 2, na potrzeby przedmiotowego rozporządzenia, określono definicje „czasu reakcji”,
„interfejsu HI A-B”, „interfejsu LIHI”, „przedsiębiorcy”, „upoważnionego pracownika”,
„ustawy” oraz „zgłoszenia zapotrzebowania”.
§3
W § 3 ust. 1 określono sposób zapewnienia warunków dostępu i utrwalania przez
największych przedsiębiorców, obsługujących największą ilość zgłoszonych zapotrzebowań.
Realizacja tego obowiązku odbywa się za pomocą posiadanych przez przedsiębiorcę urządzeń
telekomunikacyjnych (niebędących interfejsami w rozumieniu art. 179 ust. 4a ustawy i nie
spełniających wymagań technicznych i eksploatacyjnych określonych w rozporządzeniu
wydanym na podstawie art. 182 ustawy). Realizacja zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania polega w tym przypadku na utrwalaniu przekazów telekomunikacyjnych i
związanych z nimi danych na elektronicznych nośnikach informacji, z jednoczesnym
zapewnieniem możliwości bieżącego, wzajemnie niezależnego „odsłuchu” przez uprawnione
podmioty (pkt 1) albo na niezwłocznym przesyłaniu przekazów telekomunikacyjnych i
związanych z nimi danych za pomocą łączy telekomunikacyjnych przedsiębiorcy do
uprawnionego podmiotu (pkt 2).
Zarówno wskazane w tej jednostce redakcyjnej projektu kryterium wielkości przedsiębiorcy
(powyżej 100 000 obsługiwanych zakończeń sieci) jak i pozostałe wskazane w
rozporządzeniu (w § 4 ust. 1 - powyżej 25 000 ale nie więcej niż 100 000 obsługiwanych
zakończeń sieci oraz w § 5 ust. 1 - do 25 000 obsługiwanych zakończeń sieci), warunkujące
zastosowanie tego sposobu zapewnienia warunków dostępu i utrwalania w zakresie
przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych, określone zostało w toku
roboczych konsultacji, w których udział wzięli przedstawiciele izb gospodarczych i
organizacji pracodawców zrzeszających przedsiębiorców telekomunikacyjnych oraz
uprawnionych podmiotów, kierując się wytyczną osiągania celu przy jak najniższych
nakładach.
W § 3 ust. 2 określone zostały wymagania, jakie spełniać musi przedsiębiorca zapewniający
warunki dostępu i utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z
nimi danych, w sposób określony w § 3 ust. 1.
2
 W § 3 ust. 2 pkt 1 wskazano, że urządzenia przedsiębiorcy wykorzystywane w tym
celu zapewniać muszą przetwarzanie informacji niejawnych oznaczonych klauzulą nie
niższą niż „tajne”. Jest to wymóg niezbędny ze względu na charakter przetwarzanych
danych oraz zastosowanie urządzeń przedsiębiorcy, a nie uprawnionego podmiotu.
 Biorąc pod uwagę fakt, że realizacja obowiązku zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych
wiąże się z przetwarzaniem informacji niejawnych (chociażby zawartych w zgłoszeniu
zapotrzebowania), w § 3 ust. 2 pkt 2 wskazano, że przedsiębiorca stosować się musi
do wymagań bezpieczeństwa określonych w przepisach dotyczących ochrony
informacji niejawnych, a także zapewniać pełną zdolność do ochrony informacji
niejawnych oznaczonych klauzulą nie niższą niż „tajne” (według obecnie
obowiązującego rozporządzenia „ściśle tajne”), co potwierdza świadectwem
bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego stopnia (podobnie, jak ma to miejsce
obecnie). Regulacje z zakresu ochrony informacji niejawnych omówione zostały w
dalszej części uzasadnienia (kwestie ogólne).
 Kluczowe znaczenie dla skutecznej realizacji przez uprawnione podmioty ustawowych
zadań, w oparciu o informacje zawarte w przekazach telekomunikacyjnych i
związanych z nimi danych, ma czas jaki upłynął od momentu zgłoszenia
zapotrzebowania do chwili zapewnienia przez przedsiębiorcę warunków dostępu i
utrwalania. Konieczne jest zatem określenie czasu reakcji, w którym powinna nastąpić
realizacja przez przedsiębiorcę ustawowego obowiązku w tym zakresie. Wymiar czasu
reakcji uwzględniać musi zarówno potrzebę jak najszybszego zapewnienia
uprawnionym podmiotom warunków dostępu i utrwalania, jak również możliwości
przedsiębiorców w tym zakresie.
W związku z tym, że określony w § 3 ust. 1 sposób zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania dedykowany jest dla największych przedsiębiorców i opiera się na
wykorzystaniu zaawansowanych rozwiązań technicznych, w tym umożliwiających
automatyzację realizacji tego obowiązku, w § 3 ust. 2 pkt 3 określono dla niego czas
reakcji, jako nieprzekraczający 24 godzin. Regulacje dotyczące określenia czasów
reakcji omówione zostały w dalszej części uzasadnienia (kwestie ogólne).
 W związku z tym, że przekazy telekomunikacyjne i związane z nimi dane powinny
być przez przedsiębiorcę przekazane uprawnionym podmiotom w sposób skuteczny, a
następnie niezwłocznie usunięte, wprowadzono odpowiedni zapis w § 3 ust. 2 pkt 4.
Należy jednocześnie zaznaczyć, że nieskutecznego przekazania ww. przekazów i
danych nie można uznać za realizację przez przedsiębiorcę warunków dostępu i
utrwalania.
§4
W § 4 ust. 1 określono sposób zapewnienia warunków dostępu i utrwalania przez średniej
wielkości przedsiębiorców. Realizacja tego obowiązku odbywa się za pomocą urządzeń
uprawnionego podmiotu, podłączonych do fizycznych punktów styku z infrastrukturą
telekomunikacyjną
przedsiębiorcy,
umożliwiających
przesyłanie
przekazów
telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych za pomocą łączy telekomunikacyjnych
przedsiębiorcy do miejsca uzgodnionego z uprawnionym podmiotem, z jednoczesnym
zagwarantowaniem zasilania dla urządzeń utrwalających, w specjalnie wydzielonych i
przygotowanych w tym celu pomieszczeniach przedsiębiorcy. Z racji przetwarzania
informacji niejawnych o klauzuli „tajne” (o czym mowa dalej), pomieszczenia te spełniać
powinny wymagania bezpieczeństwa fizycznego – określone w części II i III załącznika Nr 2
3
do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 2012 r. w sprawie środków bezpieczeństwa
fizycznego stosowanych do zabezpieczenia informacji niejawnych (Dz. U. z 2012 r. Nr 683).
W § 4 ust. 2 wymienione zostały wymagania, jakie spełniać musi przedsiębiorca
zapewniający warunki dostępu i utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i
związanych z nimi danych, w sposób określony w § 4 ust. 1.
 Biorąc pod uwagę fakt, że realizacja obowiązku zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania wiąże się z przetwarzaniem informacji niejawnych, w § 4 ust. 2 pkt 1
wskazano, że przedsiębiorca stosować się musi do wymagań bezpieczeństwa
określonych w przepisach dotyczących ochrony informacji niejawnych i zapewnia
zdolność do ochrony informacji niejawnych oznaczonych klauzulą nie niższą niż
„tajne” (a nie jak dotychczas „ściśle tajne”), co potwierdza świadectwem
bezpieczeństwa przemysłowego co najmniej trzeciego stopnia (a nie jak dotychczas
drugiego1 lub trzeciego2). Regulacje z zakresu ochrony informacji niejawnych
omówione zostały w dalszej części uzasadnienia (kwestie ogólne).
 Biorąc pod uwagę potrzebę określenia czasu reakcji gwarantującego szybką i
skuteczną realizację ustawowych zadań przez uprawnione podmioty oraz
uwzględniającego możliwości przedsiębiorców w tym zakresie, w § 4 ust. 2 pkt 2 –
dla sposobu zapewnienia warunków dostępu i utrwalania w zakresie przekazów
telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych określonego w § 4 ust. 1 –
określono czas reakcji, jako nieprzekraczający 24 godzin. Regulacje dotyczące
określenia czasów reakcji omówione zostały w dalszej części uzasadnienia (kwestie
ogólne).
 W § 4 ust. 2 pkt 3, wzorem § 5 ust. 1 rozporządzenia z 13 września 2005 r., a zatem
biorąc pod uwagę stosowaną już na rynku praktykę, wskazano na potrzebę
uzgodnienia przez przedsiębiorcę z uprawnionym podmiotem miejsca, w którym
upoważniony przedstawiciel uprawnionego podmiotu będzie mógł rozpocząć i
zakończyć dostęp i utrwalanie, przy czym zamiast wymieniać upoważnionych
„funkcjonariuszy”, „żołnierzy” czy „pracowników” uprawnionego podmiotu,
wskazano ogólnie na upoważnionych „przedstawicieli” uprawnionego podmiotu.
 W celu umożliwienia wykorzystania własnych urządzeń uprawnionych podmiotów do
utrwalania i przesyłania przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych,
w § 4 ust. 2 pkt 4 wprowadzono wymóg uzgadniania przez przedsiębiorców
parametrów technicznych przygotowanych dla uprawnionych podmiotów punktów
styku. Zasadniczym warunkiem właściwego funkcjonowania tych punktów styku jest
zapewnienie ich kompatybilności technicznej z urządzeniami rejestrującymi
uprawnionych podmiotów, stąd też konieczność wcześniejszego uzgodnienia z tymi
podmiotami szczegółów technicznych.
§5
W § 5 ust. 1 określono sposób zapewnienia warunków dostępu i utrwalania przez małych
przedsiębiorców. Realizacja tego obowiązku odbywa się za pomocą urządzeń utrwalających
uprawnionego podmiotu, podłączonych do fizycznych punktów styku z infrastrukturą
telekomunikacyjną przedsiębiorcy, z jednoczesnym zagwarantowaniem zasilania dla tych
1
2
Wobec przedsiębiorców określonych w § 3 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2 rozporządzenia z 13 września 2005 r.
Wobec przedsiębiorców określonych w § 3 ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 rozporządzenia z 13 września 2005 r.
4
urządzeń, w miejscach wskazanych przez przedsiębiorcę, do których będzie miał dostęp
podmiot uprawniony.
W § 5 ust. 2 określono wymagania, jakie spełniać musi przedsiębiorca zapewniający warunki
dostępu i utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych,
w sposób określony w § 5 ust. 1.
 Biorąc pod uwagę, że realizacja obowiązku zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych
wiąże się z przetwarzaniem informacji niejawnych, w § 5 ust. 2 pkt 1 wskazano, że
przedsiębiorca stosować się musi do wymagań bezpieczeństwa określonych w
przepisach dotyczących ochrony informacji niejawnych, przy czym zapewnienie
warunków dostępu i utrwalania realizowane będzie w trybie określonym w art. 34 ust.
53 oraz art. 54 ust. 84 ustawy o ochronie informacji niejawnych. Przepisy te regulują
wyjątkowy tryb przekazywania informacji niejawnych osobom nieposiadającym
odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa lub przedsiębiorcom nieposiadającym
stosownego poświadczenia bezpieczeństwa przemysłowego. Stanowi to powtórzenie
regulacji zawartych w § 3 ust. 4 rozporządzenia z 13 września 2005 r., przy czym
wskazać należy, że zmianie uległy przepisy ustawy o ochronie informacji niejawnych,
do których regulacje te się odwołują.
W rezultacie, najmniejsi przedsiębiorcy zwolnieni będą – tak jak ma to miejsce
obecnie, na gruncie przepisów rozporządzenia z 13 września 2005 r. – z obowiązku
posiadania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego, a tym samym konieczności
ponoszenia kosztów jego uzyskania. Tego rodzaju przedsiębiorcom informacje
niejawne (np. zawarte w zgłoszeniu zapotrzebowania) udostępniane będą na
podstawie jednorazowej decyzji właściwego organu, w trybie określonym w ustawie o
ochronie informacji niejawnych.
Rozwiązanie to wynika także z dotychczasowej praktyki, która wykazała, że
rzeczywista potrzeba zapewniania warunków dostępu i utrwalania, a zatem i
konieczność przetwarzania informacji niejawnych przez znaczną grupę mniejszych
przedsiębiorców telekomunikacyjnych ma charakter sporadyczny. Regulacje z zakresu
ochrony informacji niejawnych omówione zostały w dalszej części uzasadnienia
(kwestie ogólne).
 Biorąc pod uwagę potrzebę określenia czasu reakcji gwarantującego szybką i
skuteczną realizację ustawowych zadań przez uprawnione podmioty oraz
uwzględniającego możliwości przedsiębiorców w tym zakresie, w § 5 ust. 2 pkt 2 –
dla sposobu zapewnienia warunków dostępu i utrwalania w zakresie przekazów
telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych określonego w § 5 ust. 1 –
3
Art. 34 ust. 5. Szefowie Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu
lub Kancelarii Prezesa Rady Ministrów albo minister właściwy dla określonego działu administracji rządowej,
Prezes Narodowego Banku Polskiego, Prezes Najwyższej Izby Kontroli lub kierownik urzędu centralnego,
a w przypadku ich braku ABW albo SKW, mogą:
1) w szczególnie uzasadnionych przypadkach, z zastrzeżeniem art. 4 ust. 2, wyrazić pisemną zgodę
na jednorazowe udostępnienie określonych informacji niejawnych osobie nieposiadającej odpowiedniego
poświadczenia bezpieczeństwa;
2) wyrazić pisemną zgodę na udostępnienie informacji niejawnych o klauzuli "tajne" lub "ściśle tajne" osobie,
wobec której wszczęto poszerzone postępowanie sprawdzające.
4
Art. 54 ust. 8. W szczególnie uzasadnionych przypadkach podmioty, o których mowa w ust. 7, mogą wyrazić
pisemną zgodę na jednorazowe udostępnienie określonych informacji niejawnych przedsiębiorcy
nieposiadającemu odpowiedniego świadectwa lub poświadczenia bezpieczeństwa w przypadku przedsiębiorcy,
o którym mowa w ust. 3 i wobec którego nie jest prowadzone postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego
lub nie jest prowadzone postępowanie sprawdzające.
5
określono czas reakcji, jako nieprzekraczający 24 godzin. Regulacje dotyczące
określenia czasów reakcji omówione zostały w dalszej części uzasadnienia (kwestie
ogólne).
 Dla umożliwienia wykorzystania własnych urządzeń uprawnionych podmiotów do
utrwalania przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych, w § 5 ust. 2
pkt 3 wprowadzono wymóg uzgadniania przez przedsiębiorców parametrów
technicznych przygotowanych dla uprawnionych podmiotów punktów styku.
Zasadniczym warunkiem właściwego funkcjonowania tych punktów styku jest
zapewnienie ich kompatybilności technicznej z urządzeniami rejestrującymi
uprawnionych podmiotów, stąd też konieczność wcześniejszego uzgodnienia z tymi
podmiotami szczegółów technicznych. W stosunku do najmniejszych przedsiębiorców
obowiązek ten ogranicza się do odpowiedniego przygotowania miejsc
umożliwiających podłączenie urządzeń uprawnionych podmiotów
§6
W § 6 ust. 1 określono sposób zapewnienia warunków dostępu i utrwalania fakultatywny dla
wszystkich przedsiębiorców, bez względu na ich wielkość. Realizacja tego obowiązku
odbywa się za pomocą interfejsu - w rozumieniu art. 179 ust. 4a ustawy. Szczegółowe
uregulowania dotyczące jego zastosowania określone zostały w rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 20 stycznia 2012 r. w sprawie wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla
interfejsów umożliwiających wykonywanie zadań i obowiązków na rzecz obronności,
bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego (Dz. U. Nr 200).
Niezależnie od wielkości przedsiębiorcy (mierzonej liczbą obsługiwanych zakończeń sieci)
każdy przedsiębiorca będzie miał możliwość zapewnienia warunków dostępu i utrwalania w
zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych za pomocą interfejsu
LIHI. Z uwagi na koszt budowy takiego interfejsu, rozwiązanie to w praktyce stosowane
będzie głównie przez największych przedsiębiorców, obsługujących największą ilość
zgłoszonych zapotrzebowań – w szczególności celem zautomatyzowania ich obsługi oraz
uniknięcia kosztów zatrudniania personelu będącego w gotowości do przyjęcia i skutecznej
realizacji zapotrzebowań.
Zasadnicza różnica pomiędzy zapewnieniem warunków dostępu i utrwalania za pomocą
interfejsu LIHI (o którym mowa w § 6 ust. 1) oraz za pomocą urządzeń przedsiębiorcy (o
których mowa w § 3 ust. 1), polega na konieczności spełniania przez interfejs LIHI ww.
wymagań technicznych i eksploatacyjnych.
Wprowadzenie odrębnych trybów realizacji tego obowiązku wynika z faktu, iż najwięksi
przedsiębiorcy, jeszcze przed wejściem w życie przepisów określających te wymagania,
rozpoczęli budowę rozwiązań technicznych dedykowanych do zapewnienia warunków
dostępu i utrwalania, których nie można jednak uznać za interfejsy w rozumieniu ustawy.
Ponadto, treść art. 179 ust. 4a ustawy, wskazuje, że zapewnianie przez przedsiębiorców
warunków dostępu i utrwalania za pomocą interfejsów ma charakter fakultatywny.
Nie można także wykluczyć możliwości wykorzystania tego sposobu także przez mniejszych
przedsiębiorców, którzy do zapewniania warunków dostępu i utrwalania również mogą
stosować nowoczesne rozwiązania techniczne, w tym pozwalające na w pełni automatyczną
obsługę zgłoszonych przez uprawnione podmioty zapotrzebowań.
Zatem w sytuacji wyboru przez przedsiębiorcę takiego sposobu realizacji obowiązku dostępu
i utrwalania przedsiębiorca obowiązany będzie do stosowania wymagań określonych w § 6
ust. 2, a nie wymagań dla sposobu zapewnienia warunków dostępu i utrwalania przekazów
telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych, właściwego ze względu na wielkość
przedsiębiorcy (określonych odpowiednio w § 3, § 4 lub § 5).
6
W § 6 ust. 2 określono wymagania, jakie spełniać musi przedsiębiorca zapewniający warunki
dostępu i utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych,
za pomocą interfejsu LIHI.
W § 6 ust. 2 pkt 1 wskazano, że urządzenia przedsiębiorcy wykorzystywane w tym celu
zapewniać muszą przetwarzanie informacji niejawnych oznaczonych klauzulą nie niższą niż
„tajne”. Jest to wymóg niezbędny ze względu na zastosowanie urządzeń przedsiębiorcy
(interfejsu), a nie uprawnionego podmiotu.
 Biorąc pod uwagę, że realizacja obowiązku zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania wiąże się z przetwarzaniem informacji niejawnych, w § 6 ust. 2 pkt 2
wskazano, że przedsiębiorca wykorzystujący w tym celu interfejs LIHI stosować się
musi do wymagań bezpieczeństwa określonych w przepisach dotyczących ochrony
informacji niejawnych, a także zapewniać pełną zdolność do ochrony informacji
niejawnych oznaczonych klauzulą nie niższą niż „tajne” (według obecnie
obowiązującego rozporządzenia „ściśle tajne”), co potwierdza świadectwem
bezpieczeństwa przemysłowego pierwszego stopnia (podobnie, jak ma to miejsce
obecnie). Regulacje z zakresu ochrony informacji niejawnych omówione zostały w
dalszej części uzasadnienia (kwestie ogólne).
 Biorąc pod uwagę potrzebę określenia czasu reakcji gwarantującego szybką i
skuteczną realizację ustawowych zadań przez uprawnione podmioty oraz
uwzględniającego możliwości przedsiębiorców w tym zakresie, w § 6 ust. 2 pkt 3
określono czas reakcji w przypadku zapewnienia warunków dostępu i utrwalania za
pomocą interfejsu LIHI. Z uwagi, iż czas ten różnić się będzie w zależności od tego
czy interfejs LIHI funkcjonował będzie w pełni automatycznie czy do realizacji
niektórych czynności niezbędny będzie udział upoważnionych pracowników
przedsiębiorcy, zaproponowano odrębne czasy reakcji: niezwłoczny – w przypadku
rozwiązania automatycznego oraz nieprzekraczający 24 godzin – w przypadku
niezbędnego współudziału upoważnionych pracowników przedsiębiorcy. Należy
jednocześnie mieć przy tym na uwadze, że zgodnie z art. 179 ust. 4b ustawy,
uprawniony podmiot musi wyrazić zgodę na niezbędny współudział upoważnionych
pracowników. Przyjętą zasadą jest bowiem zapewnienie uprawnionym podmiotom
dostępu do przekazów telekomunikacyjnych i danych bez udziału pracowników
przedsiębiorcy. Regulacje dotyczące określenia czasów reakcji omówione zostały w
dalszej części uzasadnienia (kwestie ogólne).
 W związku z tym, że przekazy telekomunikacyjne i związane z nimi dane powinny
być przez przedsiębiorcę przekazane uprawnionym podmiotom w sposób skuteczny, a
następnie niezwłocznie usunięte, wprowadzono odpowiedni zapis w § 6 ust. 2 pkt 4.
Wynika to z faktu, iż przekazy telekomunikacyjne i związane z nimi dane nie powinny
być przechowywane przez przedsiębiorców dłużej, niż jest to niezbędne dla realizacji
tego obowiązku. Jednocześnie należy podkreślić, iż nieskutecznego przekazania ww.
przekazów i danych nie można uznać za realizację przez przedsiębiorcę warunków
dostępu i utrwalania.
§7
W § 7 ust. 1 wskazane zostały sposoby zapewnienia przez przedsiębiorców warunków
dostępu i utrwalania oraz udostępniania podmiotom określonym w art. 180d ustawy,
przetwarzanych przez przedsiębiorcę danych określonych w tym artykule ustawy.
7
Przepis art. 180d ustawy dotyczy wyłącznie wymienionych w nim danych, tj. przetwarzanych
przez przedsiębiorcę:
 danych dotyczących użytkownika (art. 159 ust. 1 pkt 1 ustawy),
 danych transmisyjnych (art. 159 ust. 1 pkt 3 ustawy),
 danych o lokalizacji (art. 159 ust. 1 pkt 4 ustawy),
 danych o próbach uzyskania połączenia miedzy zakończeniami sieci (art. 159 ust. 1 pkt 5
ustawy),
 danych dotyczących użytkownika będącego osobą fizyczną (wymienionych w art. 161
ustawy) oraz
 danych uzyskiwanych przy zawarciu umowy (o których mowa w art. 179 ust. 9 ustawy).
Ponadto przepis ten obejmuje swoim zakresem szerszy katalog podmiotów, wobec których
obowiązek ten jest realizowany, tj. poza podmiotami uprawnionymi, wskazuje także Służbę
Celną, sądy i prokuratorów.
Zaproponowano, aby przedsiębiorca realizował ten obowiązek:
 za pomocą interfejsu HI A-B (§ 7 ust. 1 pkt 1),
 za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej (§ 7 ust. 1 pkt 2),
 korespondencyjnie (§ 7 ust. 1 pkt 3) albo
 poprzez osobisty odbiór danych u przedsiębiorcy przez pisemnie upoważnionego
przedstawiciela uprawnionego podmiotu (§ 7 ust. 1 pkt 4).
Szczegółowe uregulowania dotyczące stosowania interfejsu HI A-B do zapewnienia
warunków dostępu i utrwalania wymienionych danych określone zostały w rozporządzeniu
Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2012 r. w sprawie wymagań technicznych i
eksploatacyjnych dla interfejsów umożliwiających wykonywanie zadań i obowiązków na rzecz
obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego (Dz. U. Nr
200).
W sytuacji, gdy zastosowanie przez przedsiębiorcę interfejsu HI A-B w praktyce (np. ze
względów technicznych) nie będzie wystarczające do realizacji tego obowiązku w zakresie
wszystkich wymienionych danych, w § 7 ust. 2 dopuszczono możliwość udostępniania
pozostałych danych korespondencyjnie (§ 7 ust. 1 pkt 3) lub poprzez odbiór osobisty przez
pisemnie upoważnionego przedstawiciela uprawnionego podmiotu (§ 7 ust. 1 pkt 4). Zapewni
to uprawnionym podmiotom możliwość uzyskiwania wszystkich danych, niezbędnych do
realizacji ustawowych zadań także w przypadku, gdy za pomocą interfejsu HI A-B nie będą
mogły być przekazane wszystkie dane, do przekazania których przedsiębiorca na podstawie
art. 180d ustawy jest obowiązany.
Biorąc pod uwagę potrzebę określenia czasu reakcji gwarantującego szybkie, sprawne i
skuteczne udostępnianie wymienionych danych, w § 7 ust. 3 określone zostały czasy reakcji
dla poszczególnych sposobów zapewnienia warunków dostępu i utrwalania oraz
udostępniania danych określonych w art. 180d ustawy. Zaproponowane czasy reakcji
uwzględniają faktyczne możliwości ich zapewnienia przez przedsiębiorców, a różnice
wynikają z zastosowania odmiennych rozwiązań technicznych i organizacyjnych.
Czas reakcji dla realizacji tego obowiązku określony został jako:
 niezwłoczny – w przypadku udostępniania danych za pomocą interfejsu HI A-B (§ 7 ust. 1
pkt 1) lub osobistego odbioru danych u przedsiębiorcy przez pisemnie upoważnionego
przedstawiciela uprawnionego podmiotu (§ 7 ust. 1 pkt 4),
 nieprzekraczający 4 godzin – w przypadku udostępniania danych za pośrednictwem sieci
telekomunikacyjnej (§ 7 ust. 1 pkt 2) oraz
 nieprzekraczający 5 dni roboczych – w przypadku przekazania danych korespondencyjnie
(§ 7 ust. 1 pkt 3).
8
Regulacje dotyczące określenia czasów reakcji omówione zostały w dalszej części
uzasadnienia (kwestie ogólne).
Niezależnie od powyższego uwagę zwrócić należy na fakt, iż dane wymienione w art. 180d
ustawy stanowią dane wrażliwe i istotne z punku widzenia prowadzonych postępowań
sądowych i z tego powodu - ich przekazywanie podmiotom określonym w tym artykule
spełniać musi szereg warunków. W szczególności konieczne jest zapewnienie rozliczalności
dostępu do takich danych, odpowiedniego zabezpieczenia technicznego i organizacyjnego
ograniczającego dostęp do nich (w tym informacji zawartych w zgłoszeniu zapotrzebowania)
wyłącznie do upoważnionych pracowników i wyłącznie w niezbędnym zakresie, jak również
spełnienie wymagań bezpieczeństwa określonych w przepisach dotyczących ochrony danych
osobowych. Kwestie te uregulowane zostały w § 7 ust. 4.
§8
Mając na względzie, że u wielu przedsiębiorców występować może znaczna dysproporcja w
zakresie ilości świadczonych usług telekomunikacyjnych danego rodzaju, w szczególności
pomiędzy ilością świadczonych usług dostępu do sieci Internet, a ilością publicznie
świadczonych usług telefonicznych, w § 8 wprowadzono przepis, zgodnie z którym, za
pisemną zgodą uprawnionych podmiotów, przedsiębiorca będzie mógł realizować obowiązek
zapewnienia warunków dostępu i utrwalania w różny sposób (spośród wymienionych w § 3
ust. 1, § 4 ust. 1, § 5 ust. 1 oraz § 6 ust. 1) dla każdego rodzaju świadczonych usług
telekomunikacyjnych – spełniając właściwe dla danego sposobu wymogi, w tym zapewniając
odpowiedni czas reakcji.
Przykładowo: przedsiębiorca zapewniający usługę dostępu do sieci Internet dla 80 000
zakończeń sieci oraz publicznie dostępną usługę telefoniczną dla 10 000 zakończeń sieci, za
pisemną zgodą uprawnionego podmiotu, będzie mógł zapewniać warunki dostępu i utrwalania
w odniesieniu do przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych związanych ze
świadczoną usługą dostępu do sieci Internet w sposób określony w § 4 ust. 1, natomiast w
odniesieniu do przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych związanych ze
świadczoną publicznie dostępną usługą telefoniczną, w sposób określony w § 5 ust. 1 –
zapewniając przy tym dla każdego z tych sposobów spełnienie właściwych wymagań, w tym
odpowiednich czasów reakcji.
Stanowi to istotne udogodnienie dla przedsiębiorców, którzy dla zapewnienia warunków
dostępu i utrwalania w zakresie najmniej licznie świadczonych kategorii usług
telekomunikacyjnych, będą mogli stosować prostsze i tańsze sposoby realizacji tego
obowiązku.
§9
Realizacja obowiązku zapewnienia warunków dostępu i utrwalania w praktyce wymagać
może zaangażowania upoważnionych pracowników przedsiębiorcy. Mając to na względzie, w
§ 9 – podobnie jak ma to miejsce w § 2 ust. 1 rozporządzenia z 13 września 2005 r. –
określono wymóg przygotowania przez przedsiębiorcę niezbędnej ilości upoważnionych
pracowników i organizacji ich pracy w sposób zapewniający przyjęcie i skuteczną realizację
zgłoszenia zapotrzebowania. Brak upoważnionego pracownika przedsiębiorcy, który mógłby
przyjąć zgłoszenie zapotrzebowania i zapewnić jego skuteczną realizację nie jest bowiem
przesłanką zwalniającą przedsiębiorcę z obowiązku zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania.
Podkreślić należy przy tym, że w sytuacji, gdy realizacja obowiązku zapewnienia warunków
dostępu i utrwalania wymagać będzie takiego współudziału upoważnionych pracowników
9
przedsiębiorcy, zgodnie z art. 179 ust. 4b ustawy, uprawniony podmiot wyrazić musi zgodę
na ich niezbędny współudział. Zgodnie z treścią tego przepisu, zapewnienie warunków
dostępu i utrwalania powinno umożliwiać uprawnionym podmiotom dostęp do przekazów
telekomunikacyjnych i danych bez udziału pracowników przedsiębiorcy, chyba że
uprawniony podmiot wyrazi zgodę na niezbędny współudział upoważnionych pracowników
przedsiębiorcy gwarantujących prawidłową realizację przedmiotowych czynności w zakresie
określonym przez uprawniony podmiot.
§ 10
Mając na względzie, że przekazy telekomunikacyjne i związane z nimi dane mogą być
wysyłane i odbierane o każdej porze, w § 10 określono wymóg zapewnienia całodobowego
dostępu i utrwalania w tym zakresie, równoczesnego z ich wysyłaniem lub odbiorem. W
przypadku natomiast, gdy dostęp i utrwalanie w tym zakresie nie będzie mógł być
realizowany całodobowo, przekazy telekomunikacyjne lub dane, które nie będą mogły zostać
udostępnione powinny być niezwłocznie przekazane po ustaniu przyczyny uniemożliwiającej
ich udostępnienie. Stanowi to powtórzenie przepisu § 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia z dnia 13
września 2005 r. Brak możliwości zapewnienia całodobowego dostępu i utrwalania w
zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych uniemożliwiałby
zapoznawanie się z ich całością przez uprawnione podmioty, a przez to realizację
ustawowych zadań tych podmiotów na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa oraz
bezpieczeństwa i porządku publicznego. Zmiana lub rezygnacja z tego uregulowania
oznaczałaby cofnięcie gwarantowanych obecnym stanem prawnym rozwiązań i możliwości
technicznych.
§ 11
Potrzeba uzyskania dostępu do treści przekazów telekomunikacyjnych lub określonych
danych może nastąpić o dowolnej porze, wobec czego w § 11 określono wymóg
całodobowego przyjmowania przez przedsiębiorcę zapotrzebowań uprawnionych podmiotów.
Obecnie, zgodnie z § 2 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia z dnia 13 września 2005 r., rozpoczęcie
dostępu lub utrwalania, odbywa się niezwłocznie, po wskazaniu przez uprawnione podmioty
zakończeń sieci, co proponuje się w 10 zmienić na realizację całodobową.
Należy mieć na uwadze, że szybkość realizacji zgłoszonego zapotrzebowania ma kluczowe
znaczenie w sprawach, które wymagają podjęcia przez uprawnione podmioty
natychmiastowych działań, np. dotyczących zagrożenia zamachem terrorystycznym czy
porwań. Rozwiązanie takie jest niezbędne z punktu widzenia konieczności zapewnienia
ciągłości realizacji zadań przez służby właściwe w sprawach obronności i bezpieczeństwa
państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Zaznaczyć należy także, że system pracy całodobowej lub w ramach dyżurów jest już obecnie
praktykowany przez przedsiębiorców dla zapewnienia ciągłości świadczenia usług
telekomunikacyjnych i funkcjonowania sieci telekomunikacyjnej, np. formie służb
technicznych.
Wszelkie odstępstwa od wymogu całodobowego przyjmowania zapotrzebowań uprawnionych
podmiotów (np. święta, dni ustawowo wolne od pracy, pora nocna), w konsekwencji
prowadziłyby do ograniczenia możliwości realizacji ustawowych zadań przez uprawnione
podmioty.
10
§ 12
Dla zapewnienia integralności przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych,
a także możliwości ich odtworzenia przy pomocy powszechnie stosowanego sprzętu
komputerowego, w § 12 określono w jakiej postaci powinny być one udostępniane i
utrwalane przez przedsiębiorców. Stanowi to powtórzenie regulacji § 2 ust. 2 pkt 3
rozporządzenia z 13 września 2005 r. W zakresie przekazów telekomunikacyjnych wskazano,
że powinny mieć one postać wysyłaną lub odbieraną we wskazanych zakończeniach sieci,
natomiast w zakresie związanych z nimi danych postać przetwarzaną przez przedsiębiorcę.
Wszelka ingerencja w postać przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych,
mogłaby utrudniać skuteczną realizację ustawowych zadań przez uprawnione podmioty, a
także skutkować brakiem możliwości wykorzystania tych materiałów w toku postępowania
sądowego.
Jednocześnie konieczne jest zapewnienie możliwości ich odtworzenia przy pomocy
powszechnie stosowanego sprzętu komputerowego, aby uniknąć konieczności zakupu przez
każdy z uprawnionych podmiotów dedykowanego sprzętu i oprogramowania służącego do
odtwarzania różnych, indywidualnie stosowanych formatów.
§ 13
Do precyzyjnego określenia sposobu udostępniania przekazów telekomunikacyjnych i
związanych z nimi danych niewystarczające jest wskazanie ich postaci lecz także nośnika, na
którym mogą być utrwalane. Mając to na względzie, w § 13 określono wymóg utrwalania
przez przedsiębiorców przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych na
elektronicznych nośnikach informacji, które można będzie odtworzyć przy użyciu
powszechnie stosowanego sprzętu komputerowego. Jest to wymóg niezbędny dla
zapewnienia uprawnionym podmiotom możliwości odtworzenia takiego nośnika, bez
konieczności zakupu dedykowanego sprzętu czy oprogramowania. Dla zachowania
neutralności technologicznej oraz aktualności tego przepisu wobec szybkiego rozwoju
nowoczesnych technologii teleinformatycznych, które sukcesywnie stają się powszechnie
dostępne i stosowane, zrezygnowano z wyliczenia rodzajów takich nośników. Przez
elektroniczne nośniki informacji spełniające to wymaganie uznać należy m.in. płyty CD i
DVD, które mogą być odtwarzane przy pomocy powszechnie stosowanego sprzętu
komputerowego.
§ 14
Istotą stosowania „kontroli operacyjnej” czy też „uprawnionego podsłuchu” jest brak wiedzy
osoby nawiązującej danego rodzaju połączenie telekomunikacyjne o tym, że z jego treścią
oraz innymi powiązanymi danymi zapoznaje się wybrany podmiot. Zapewnienie warunków
dostępu i utrwalania służyć ma umożliwieniu wymienionym podmiotom dostępu do
określonych treści i danych na potrzeby realizacji ustawowych zadań, a nie ograniczeniu
jakości czy zakresu świadczonych usług telekomunikacyjnych wskazanym abonentom lub
użytkownikom końcowym. Mając na względzie powyższe – wzorem przepisu § 2 ust. 2 pkt 4
rozporządzenia z 13 września 2005 r. – w § 14 określono, że zastosowanie rozwiązań
technicznych zapewniających warunki dostępu i utrwalania5 nie może powodować zmiany
jakości oraz zakresu usługi telekomunikacyjnej świadczonej kontrolowanemu abonentowi lub
użytkownikowi końcowemu.
Wg. § 2 ust. 1 rozporządzenia z 13 września 2005 r. „systemu” – rozumianego jako zestaw współdziałających
urządzeń technicznych.
5
11
§ 15
Przepis § 15 – stanowiący powtórzenie regulacji § 2 ust. 3 rozporządzenia z 13 września 2005
r. – określa wymóg zapewnienia przez przedsiębiorców sprawności i niezawodności
rozwiązań technicznych wykorzystywanych do zapewnienia warunków dostępu i utrwalania
(w szczególności urządzeń przedsiębiorcy określonych w § 3 ust. 1 czy interfejsu LIHI
określonego w § 6 ust. 1) nie mniejszej od sprawności i niezawodności urządzeń
telekomunikacyjnych wykorzystywanych do świadczenia usług telekomunikacyjnych
abonentom lub użytkownikom końcowym. Wprowadzenie łagodniejszych wymagań w tym
zakresie mogłoby wpłynąć na ciągłość, pewność i skuteczność realizacji tego obowiązku, a w
efekcie częstszych awarii skutkujących ograniczeniem dostępu wymienionych podmiotów do
określonych przekazów lub danych oraz utrudniając czy uniemożliwiając im realizację
ustawowych zadań, w szczególności operacyjno-rozpoznawczych. Z drugiej strony,
wprowadzenie bardziej rygorystycznych wymagań w tym zakresie byłoby natomiast
sprzeczne z określoną w delegacji ustawowej zasadą osiągania celu przy jak najniższych
nakładach. Biorąc pod uwagę powyższe, proponuje się utrzymać dotychczasowe wymogi w
zakresie sprawności i niezawodności rozwiązań technicznych służących zapewnieniu
warunków dostępu i utrwalania6, tzn. na poziomie takim samym jak dla urządzeń
telekomunikacyjnych wykorzystywanych do świadczenia usług telekomunikacyjnych.
§ 16
Celem uproszczenia wykonywania przez przedsiębiorcę obowiązku zapewnienia warunków
dostępu i utrwalania, w § 16 wprowadzono przepis stanowiący o możliwości realizacji
obowiązku przez przedsiębiorcę wobec dwóch lub więcej uprawnionych podmiotów, w
szczególności za pomocą wspólnie użytkowanych przez te podmioty interfejsów lub łączy
telekomunikacyjnych. W rezultacie ograniczona zostanie konieczność kontaktowania się
przez przedsiębiorcę indywidualnie z każdym uprawnionym podmiotem celem uzgodnienia
szczegółowych kwestii (np. technicznych) związanych z realizacją tego obowiązku. Nie
zwalnia to jednak przedsiębiorcy z konieczności zawarcia umowy z każdym z uprawnionych
podmiotów.
Przedmiotowej regulacji nie należy mylić z możliwością wspólnego zapewnienia warunków
dostępu i utrwalania przez dwóch lub więcej przedsiębiorców, o czym mowa w art. 179 ust.
4c7 ustawy.
§ 17
W § 17 zawarto regulacje dotyczące wzajemnego informowania o uszkodzeniach urządzeń
technicznych służących do zapewnienia warunków dostępu i utrwalania albo innych
okolicznościach uniemożliwiających realizację obowiązku przez przedsiębiorcę.
Ma to istotne znaczenie dla zapewnienia pełnej rozliczalności z przebiegu kontroli
operacyjnych realizowanych przez uprawnione podmioty, na potrzeby postępowań sądowych.
Zaznaczyć należy przy tym, że uprawnione podmioty obowiązane będą do informowania
przedsiębiorców wyłącznie o uszkodzeniach urządzeń albo innych okolicznościach, które
6
j.w.
Art. 179 ust. 4c. Dopuszcza się możliwość wspólnego zapewnienia warunków dostępu i utrwalania przez
dwóch lub więcej przedsiębiorców telekomunikacyjnych, w szczególności za pomocą tych samych interfejsów.
Szczegółowe zasady współpracy przedsiębiorców telekomunikacyjnych w tym zakresie regulują umowy zawarte
pomiędzy nimi. O zawarciu umowy przedsiębiorcy niezwłocznie informują Prezesa UKE. Zawarcie umowy nie
zwalnia jej stron z indywidualnej odpowiedzialności za zapewnienie warunków dostępu i utrwalania.
7
12
mogłyby mieć wpływ na właściwą pracę urządzeń przedsiębiorcy, albowiem wiedza
przedsiębiorców o stanie sprawności technicznej urządzeń uprawnionego podmiotu w żaden
sposób nie wpływa na możliwość realizacji obowiązku zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania oraz nie stanowi przesłanki zwalniającej z realizacji tego obowiązku, w
szczególności względem pozostałych uprawnionych podmiotów.
Przepis ten stanowi również, iż w przypadku wystąpienia okoliczności uniemożliwiających
zapewnienie przez przedsiębiorcę warunków dostępu i utrwalania w określony sposób,
powinien on zapewnić alternatywne warunki dostępu i utrwalania, chyba że jest to
niemożliwe z przyczyn technicznych, a także pisemnie poinformować o tym fakcie
uprawnione podmioty. Ma to na celu zapewnienie ciągłości realizacji tego obowiązku, a w
przypadku braku takiej możliwości udokumentowanie tego faktu, w szczególności z ww.
względów proceduralnych.
§ 18
Przepis § 18 – dotyczący określenia maksymalnej liczby użytkowników końcowych,
zakończeń sieci lub telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, które mogą być wskazane, w
tym także jednocześnie, przez uprawnione podmioty do zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania oraz minimalnej przepustowości sieci zapewniającej warunki dostępu i utrwalania
w zakresie pakietowej transmisji danych – zastępuje przepisy § 7 ust. 2 i 3 rozporządzenia z
13 września 2005 r.
Zaproponowano, aby tylko najwięksi przedsiębiorcy (tj. zapewniający warunki dostępu i
utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych w sposób
określony w § 3 ust. 1), jak również przedsiębiorcy realizujący ten obowiązek za pomocą
interfejsu LIHI (określony w § 6 ust. 1) – który co prawda zastosować mogą wszyscy
przedsiębiorcy, jednak ze względu na koszt budowy w praktyce stosowany będzie przez
obsługujących największą liczbę zgłoszonych zapotrzebowań, a więc największych
przedsiębiorców – uzgadniali te wartości z uprawnionymi podmiotami.
Określenie tych wartości istotne jest z punktu widzenia największych przedsiębiorców,
obsługujących największą ilość zgłoszonych zapotrzebowań i wykorzystujących najbardziej
zaawansowane technicznie rozwiązania do realizacji tego obowiązku, m.in. dla planowania
budowy czy rozbudowy sieci telekomunikacyjnej oraz rozwiązań technicznych
wykorzystywanych do zapewnienia warunków dostępu i utrwalania.
Średni i mali przedsiębiorcy realizują niewielką ilość zgłoszonych zapotrzebowań
uprawnionych podmiotów8 i stosować mogą mniej zaawansowane technicznie i
organizacyjnie, a przez to i mniej kosztowne, rozwiązania do zapewniania warunków dostępu
i utrwalania.
Zaproponowano, aby w przypadku braku takiego uzgodnienia z uprawnionymi podmiotami,
jak również w zakresie średnich i małych przedsiębiorców (tj. zapewniających warunki
Według informacji przedstawionych przez przedstawicieli Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki
i Telekomunikacji w toku roboczych uzgodnień przedmiotowego projektu: „w większości małych
przedsiębiorstw /ponad 90%/ (…) ilość zdarzeń w postaci potrzeby uzyskania przez uprawniony podmiot
dostępu do przekazu to wielkość na poziomie poniżej 1 rocznie.”
Natomiast z „Informacji dla Komisji Europejskiej dotyczącej udostępniania danych telekomunikacyjnych
zatrzymywanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych i operatorów w roku 2012, sporządzonej 15 marca
2013 r. na podstawie art. 10 dyrektywy 2006/24/WE oraz art. 180g ust. 2 ustawy – Prawo telekomunikacyjne”
opracowanej przez Prezesa UKE, wynika, że w 2012 r. większość żądań o udostępnienie danych skierowanych
było do pięciu największych operatorów (na rynku połączeń stacjonarnych – TP S.A. oraz na rynku telefonii
ruchomej – PTK Centertel, Polkomtel, PTC i P-4) – stanowiło to ok. 78 % ogólnej liczby żądań. Natomiast 70 %
podmiotów składających informacje za 2012 rok wykazało, że nie były do nich kierowane udostępnienia danych
retencyjnych.
8
13
dostępu i utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych
odpowiednio w sposób określony w § 4 ust. 1 i § 5 ust. 1) realizowane były wszystkie
zgłoszone zapotrzebowania uprawnionych podmiotów. W rezultacie średni i mali
przedsiębiorcy, wobec których adresowana jest najmniejsza ilość zapotrzebowań
uprawnionych podmiotów, nie będą musieli uzgadniać tych wartości z każdym z
uprawnionych podmiotów.
Warto podkreślić, że biorąc pod uwagę ilość małych i średnich przedsiębiorców
telekomunikacyjnych funkcjonujących na polskim rynku, indywidualne uzgadnianie tych
wartości przez każdego przedsiębiorcę z każdym uprawnionym podmiotem, byłoby
utrudnieniem zarówno dla przedsiębiorców, jak i uprawnionych podmiotów.
Ponadto, mając na względzie że dedykowane dla średnich i małych przedsiębiorców sposoby
zapewnienia warunków dostępu i utrwalania opierają się na wykorzystaniu w tym celu
urządzeń utrwalających uprawnionych podmiotów oraz wymagają spełniania
„łagodniejszych” wymagań z zakresu ochrony informacji niejawnych, uznać należy, że
realizacja przez te kategorie przedsiębiorców wszystkich zgłoszonych zapotrzebowań nie
będzie dla nich uciążliwa czy generująca wysokie koszty.
§ 19
W § 19, określone zostały – zgodnie z art. 179 ust. 12 pkt 2 ustawy – rodzaje działalności
telekomunikacyjnej niepodlegające obowiązkowi zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania. Stanowi to powtórzenie regulacji § 9 rozporządzenia z 13 września 2005 r., przy
czym dodano pkt 3 i 4. Uznano, że w ramach świadczenia tych usług – tj. polegających na
odsprzedaży lub świadczeniu usług telekomunikacyjnych, które nie stanowią publicznie
dostępnych usług telekomunikacyjnych lub w sieciach niebędących publicznymi sieciami
telekomunikacyjnymi (pkt 3) oraz na dostarczaniu łączy telekomunikacyjnych pomiędzy
podmiotem powierzającym a podmiotem przetwarzającym dane, wyłącznie w celu
wykonywania usługi przetwarzania danych, w szczególności w postaci centrum przetwarzania
danych (pkt 4) – nie są przetwarzane przekazy i dane, które wymagają zapewnienia
warunków dostępu do nich i ich utrwalania.
Jednocześnie należy wskazać, iż dotychczasowe „udogodnienia towarzyszące”, w wyniku
nowelizacji ustawy Prawo telekomunikacyjne zastąpione zostały „usługami towarzyszącymi”,
w związku z czym dokonano niezbędnej zmiany mającej na celu zachowanie spójności z
siatką pojęciową stosowaną w ustawie oraz wyłączeniem przedmiotowych obowiązków
wobec podmiotów wyłączonych w świetle obecnie obowiązujących przepisów. Należy
wskazać, iż zmiana ta jest niezbędna z uwagi na fakt, iż „udogodnienia towarzyszące” w
chwili obecnej obejmują również udostępnianie np. wież czy budynków, co nie stanowi w
świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 działalności telekomunikacyjnej.
§ 20
Dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania rozwiązań technicznych wykorzystywanych do
zapewniania warunków dostępu i utrwalania9, zgodnie z umowami zawartymi z
uprawnionymi podmiotami, o których mowa w art. 179 ust. 4a ustawy, w § 20 ust. 1
Wg. rozporządzenia z 13 września 2005 r. „wypełniania zadań i obowiązków na rzecz obronności,
bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego”.
9
14
doprecyzowano, że § 210 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2012 r. w
sprawie wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla interfejsów umożliwiających
wykonywanie zadań i obowiązków na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz
bezpieczeństwa i porządku publicznego stosuje się do sposobu zapewnienia warunków
dostępu i utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych
dedykowanego dla największych przedsiębiorców (§ 3 ust. 1) oraz stosujących w tym celu
interfejs LIHI (§ 6 ust. 1).
Ponadto, w § 20 ust. 2 wskazano, że przedsiębiorcy, którzy rozpoczęli przed wejściem w
życie
przedmiotowego
rozporządzenia
eksploatację
rozwiązań
technicznych
wykorzystywanych na podstawie umów zawartych z uprawnionymi podmiotami do
udostępniania danych wymienionych w art. 180d ustawy za pośrednictwem sieci
telekomunikacyjnej, będą mieć 24 miesiące od dnia ogłoszenia przedmiotowego
rozporządzenia na dostosowanie tych rozwiązań do wymagań w nim określonych.
§ 21
Intencją przepisu przejściowego zawartego w § 21 jest ustanowienie trwającego rok od
momentu wejścia w życie przedmiotowego rozporządzenia okresu, w którym dopuszczać się
będzie zapewnienie przez przedsiębiorcę warunków dostępu i utrwalania w sposób określony
w dotychczas obowiązującym rozporządzeniu z 13 września 2005 r. Konieczność
zapewnienia takiego vacatio legis wynika z potrzeby dostosowania stosowanych obecnie
przez przedsiębiorców rozwiązań (w szczególności technicznych) do wymogów określonych
w przedmiotowym rozporządzeniu. Ponadto, mając na względzie, że planowanie budżetu
większości przedsiębiorców telekomunikacyjnych odbywa się w cyklach rocznych,
rozwiązanie takie pozwoli na przygotowanie się przedsiębiorców do realizacji wymagań
określonych w przedmiotowym rozporządzeniu od strony finansowej.
Taka konstrukcja przepisu przejściowego nie wyklucza możliwości wcześniejszego
dostosowania wykorzystywanych przez przedsiębiorców rozwiązań do zapewniania
warunków dostępu i utrwalania do wymagań określonych w przedmiotowym rozporządzeniu.
Zapewnia także ciągłość realizacji tego obowiązku, wobec podmiotów, które wykorzystują
uzyskane przekazy telekomunikacyjne i wymienione dane do wykonywania ustawowych
zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku
publicznego.
Kwestie ogólne
Sposoby zapewniania warunków dostępu i utrwalania w zakresie przekazów
telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych
W przedmiotowym rozporządzeniu zaproponowano wprowadzenie różnych sposobów
zapewnienia warunków dostępu i utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i
związanych z nimi danych, w zależności od wielkości przedsiębiorcy (mierzonej liczbą
obsługiwanych zakończeń sieci). Najwięksi przedsiębiorcy, z racji ilości realizowanych
zgłoszonych zapotrzebowań, stosują najbardziej zaawansowane technicznie rozwiązania, co
rodzi za sobą obowiązek spełniania bardziej rygorystycznych wymagań, m.in. z zakresu
ochrony informacji niejawnych (ze względu na przetwarzanie takich informacji we własnych
sieciach telekomunikacyjnych i za pomocą własnych urządzeń), a także zapewniania
odpowiedniego czasu reakcji. Mali i średni przedsiębiorcy obsługują zdecydowanie mniejszą
Stanowiący, że przepisów tego rozporządzenia nie stosuje się do umów, o których mowa w art. 179 ust. 4a
ustawy, zawartych przed dniem wejścia w życie tego rozporządzenia, w zakresie usług telekomunikacyjnych
objętych tymi umowami, chyba że strony postanowią inaczej.
10
15
ilość zgłoszonych zapotrzebowań11. W rezultacie, kierując się określoną w delegacji
ustawowej do wydania przedmiotowego rozporządzenia, zasadą osiągania celu przy jak
najniższych nakładach, zaproponowano uzależnienie wyboru sposobu zapewnienia warunków
dostępu i utrwalania w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych
od wielkości przedsiębiorcy, umożliwiając jednocześnie wszystkim przedsiębiorcom
możliwość realizacji tego obowiązku za pomocą interfejsu określonego w art. 179 ust. 4a
ustawy i uregulowanego szczegółowo w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 20 stycznia
2012 r. w sprawie wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla interfejsów umożliwiających
wykonywanie zadań i obowiązków na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz
bezpieczeństwa i porządku publicznego (Dz. U. Nr 200).
Taka konstrukcja pozwala na znaczne złagodzenie obowiązków małych i średnich
przedsiębiorców, w stosunku do przepisów obecnie obowiązującego rozporządzenia z 13
września 2005 r. Nieuwzględnianie kryterium wielkości przedsiębiorcy skutkowałoby
wprowadzeniem jednolitych, a tym samym bardziej rygorystycznych – niż zaproponowane w
przedmiotowym rozporządzeniu – wymagań co do sposobu zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania dla małych i średnich przedsiębiorców. Przyjęcie jednolitych wymagań w tym
zakresie dla wszystkich przedsiębiorców oznaczałoby konieczność przyjęcia ich w najbardziej
zaawansowanej formie.
Porównanie sposobów zapewnienia warunków dostępu i utrwalania w zakresie przekazów
telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych:
Sposób zapewnienia
warunków dostępu i
utrwalania w
zakresie przekazów
telekomunikacyjnych
i związanych z nimi
danych
Określony w
§ 3 ust. 1
Określony w
§ 4 ust. 1
Określony w
§ 5 ust. 1
Określony w
§ 6 ust. 1
Wielkość
przedsiębiorcy
Obsługujący
powyżej 100 000
zakończeń sieci
Obsługujący
powyżej 25 000
ale nie więcej niż
100 000
zakończeń sieci
Obsługujący do
25 000
zakończeń sieci
Dowolnej wielkości
Uprawnionego
podmiotu
Uprawnionego
podmiotu
(przedsiębiorca
zapewnia ich
zasilanie)
(przedsiębiorca
zapewnia ich
zasilanie)
(interfejs LIHI)
Tak
Nie
Tak
Wykorzystywanie
urządzeń
Wykorzystanie sieci
telekomunikacyjnej
przedsiębiorcy do
przesyłania
przekazów
telekomunikacyjnych
i związanych z nimi
danych
11
Przedsiębiorcy
Tak
(pkt 2)
Przedsiębiorcy
Patrz dane statystyczne wskazane w przypisie nr 5.
16
Wymagania z zakresu ochrony informacji niejawnych
Przedmiotowe rozporządzenie, podobnie jak rozporządzenie z 13 września 2005 r., określa
niezbędne wymagania z zakresu ochrony informacji niejawnych, na potrzeby zapewnienia
warunków dostępu i utrwalania12.
Zgodnie z obecnie obowiązującym rozporządzeniem przedsiębiorcy powinni w tym celu
zapewniać warunki do ochrony informacji niejawnych oznaczonych klauzulą „ściśle tajne”,
potwierdzone stosownym świadectwem bezpieczeństwa przemysłowego. W przedmiotowym
rozporządzeniu ograniczono tę klauzulę do „tajne”. Wynika to bezpośrednio ze zmian ustawy
o ochronie informacji niejawnych wprowadzonych jej fundamentalną nowelizacją w 2010 r.
Zmiany te polegały w szczególności na wprowadzeniu odmiennego sposobu nadawania
informacjom niejawnym odpowiednich klauzul tajności. Dotychczas wybór odpowiedniej
klauzuli uzależniony był od tego czy dany rodzaj informacji figurował w „wykazie rodzajów
informacji, które mogą stanowić tajemnicę państwową”, stanowiącym załącznik do ustawy o
ochronie informacji niejawnych. Obecnie, zgodnie z art. 5 pkt 4 i 5 ustawy o ochronie
informacji niejawnych z 2010 r., informacjom, których nieuprawnione ujawnienie
spowodować może poważną szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że utrudni
wykonywanie czynności operacyjno-rozpoznawczych prowadzonych w celu zapewnienia
bezpieczeństwa państwa lub ścigania sprawców zbrodni przez służby lub instytucje do tego
uprawnione (pkt 4) lub w istotny sposób zakłóci funkcjonowanie organów ścigania i wymiaru
sprawiedliwości (pkt 5), nadaje się klauzulę „tajne”.
Podobnie jak w rozporządzeniu z 13 września 2005 r., w przedmiotowym rozporządzeniu
określono wymogi posiadania przez przedsiębiorców świadectwa bezpieczeństwa
przemysłowego określonego stopnia, w zależności od wielkości przedsiębiorcy. Biorąc pod
uwagę zaproponowane sposoby zapewnienia warunków dostępu i utrwalania (w zakresie
przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych), zastosowanie najbardziej
zaawansowanych technicznie spośród nich – tzn. takich w których wykorzystywane są
interfejsy (§ 6 ust. 1) lub urządzenia przedsiębiorcy (§ 3 ust. 1) do przekazywania za pomocą
sieci telekomunikacyjnych przedsiębiorcy informacji niejawnych – wymaga zapewnienia
przez przedsiębiorców pełnej zdolności do ochrony informacji niejawnych oznaczonych
klauzulą nie niższą niż „tajne”, potwierdzonej świadectwem bezpieczeństwa przemysłowego
pierwszego stopnia. W pozostałych przypadkach – tzn. wobec średnich i małych
przedsiębiorców, stosujących sposób zapewnienia warunków dostępu i utrwalania (w zakresie
przekazów telekomunikacyjnych i związanych z nimi danych) określony odpowiednio w § 4
ust. 1 i § 5 ust. 1 – wystarczające jest zapewnienie przez przedsiębiorców zdolności do
ochrony informacji niejawnych oznaczonych klauzulą nie niższą niż „tajne”, potwierdzoną
świadectwem bezpieczeństwa przemysłowego trzeciego stopnia (a tym samym z wyłączeniem
możliwości przetwarzania tego rodzaju informacji niejawnych w użytkowanych przez
przedsiębiorców obiektach).
Zróżnicowanie wymagań z zakresu ochrony informacji niejawnych, w zależności od
zastosowanego sposobu zapewnienia warunków dostępu i utrwalania – powiązanego
bezpośrednio z wielkością przedsiębiorcy, uwarunkowane jest potrzebą ograniczenia
wymagań w tym zakresie wobec średnich i małych przedsiębiorców, którzy realizują najmniej
zgłoszonych zapotrzebowań. Dedykowane dla nich sposoby zapewnienia warunków dostępu i
utrwalania nie wymagają zapewnienia przez nich pełnej zdolności do ochrony informacji
niejawnych. Podejście takie wynika również z określonej w delegacji ustawowej do wydania
przedmiotowego rozporządzenia wytycznej kierowania się zasadą osiągania celu przy jak
najniższych nakładach. Podkreślenia wymaga przy tym, że przedmiotowe rozporządzenie nie
Wg. rozporządzenia z 13 września 2005 r. „wypełniania zadań i obowiązków na rzecz obronności,
bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego”.
12
17
wprowadza bardziej rygorystycznych wymagań z zakresu ochrony informacji niejawnych,
wobec największych przedsiębiorców – którzy, uwzględniając wymagania obecnie
obowiązującego rozporządzenia z 13 września 2005 r., posiadają już akredytowane systemy
teleinformatyczne, w których przetwarzane mogą być informacje niejawne o klauzuli „ściśle
tajne” włącznie oraz rozwiązania techniczne, które zgodnie z umowami z uprawnionymi
podmiotami wykorzystywane są do zapewnienia warunków dostępu i utrwalania. Mając to na
względzie należy uznać, że dostosowanie się obecnie funkcjonujących na rynku
przedsiębiorców do wymagań z zakresu ochrony informacji niejawnych określonych w
przedmiotowym rozporządzeniu nie będzie się wiązać z dużymi wydatkami. Przedsiębiorcy,
na chwilę obecną, spełniają bardziej rygorystyczne wymagania w tym zakresie. Tym samym
wymóg osiągania celu przy jak najniższych nakładach należy uznać za spełniony.
Podkreślenia wymaga, że nieuwzględnianie kryterium wielkości przedsiębiorcy przy
określaniu wymagań z zakresu ochrony informacji niejawnych na potrzeby zapewnienia
warunków dostępu i utrwalania, skutkowałoby koniecznością wprowadzenia jednolitych, a
zarazem bardziej rygorystycznych – niż zaproponowane w przedmiotowym rozporządzeniu –
wymagań w tym zakresie wobec małych i średnich przedsiębiorców, np. w kwestii
właściwego przygotowania pomieszczeń czy uzyskania świadectwa bezpieczeństwa
przemysłowego odpowiedniego stopnia.
Dodatkowym argumentem za zastosowaniem proponowanych rozwiązań w zakresie ochrony
informacji niejawnych jest fakt pełnej wymierności i weryfikowalności realizacji tych
wymagań przez przedsiębiorców, co ma szczególnie istotne znaczenie w trakcie kontroli
prawidłowości realizacji obowiązków na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa oraz
bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Porównanie wymagań z zakresu ochrony informacji niejawnych:
Sposób zapewnienia
warunków dostępu
i utrwalania w
zakresie przekazów
telekomunikacyjnych
i związanych z nimi
danych
Określony w
§ 3 ust. 1
Określony w
§ 4 ust. 1
Określony w
§ 5 ust. 1
Określony w
§ 6 ust. 1
Wielkość
przedsiębiorcy
Obsługujący
powyżej 100 000
zakończeń sieci
Obsługujący
powyżej 25 000
ale nie więcej niż
100 000 zakończeń
sieci
Obsługujący
do 25 000
zakończeń sieci
Dowolnej wielkości
Obowiązek
stosowania się
do wymagań
bezpieczeństwa
określonych
w przepisach
dotyczących
ochrony informacji
niejawnych
Tak
Tak
Tak
Tak
Nie
Zapewnienie
zdolności do
ochrony informacji
niejawnych
oznaczonych
klauzulą nie niższą
niż „tajne”
Tak
(pełnej)
Tak
(zapewnienie
warunków dostępu i
utrwalania
realizowane jest w
trybie określonym w
art. 34 ust. 5 oraz
art. 54 ust. 8
ustawy o ochronie
informacji
niejawnych)
Tak
(pełnej)
18
Nie jest wymagane
Wymagane
świadectwo
bezpieczeństwa
przemysłowego
(zapewnienie
warunków dostępu i
utrwalania
realizowane jest w
trybie określonym w
art. 34 ust. 5 oraz
art. 54 ust. 8
ustawy o ochronie
informacji
niejawnych)
Pierwszego stopnia
Trzeciego stopnia
Tak
Nie
Nie
Tak
Tak
Tak
Nie
Tak
Urządzenia/interfejs
przedsiębiorcy
zapewniać musi
przetwarzanie
informacji
niejawnych
oznaczonych
klauzulą nie niszą niż
„tajne”
Wymagane
specjalnie
wydzielone
i przygotowane
pomieszczenie
Pierwszego stopnia
Wymagania zapewnienia odpowiedniego czasu reakcji
W zależności od zastosowanego sposobu zapewnienia warunków dostępu i utrwalania –
uwarunkowanego wielkością przedsiębiorcy, wymagania co do realizacji tego obowiązku
różnią się także koniecznością zapewnienia odpowiedniego czasu reakcji. Wymagania w tym
zakresie określono kierując się zasadą – im bardziej zaawansowane technicznie jest dane
rozwiązanie tym krótszy wymagany jest czas reakcji. Wyznaczenie czasu, w którym od
momentu zgłoszenia zapotrzebowania zapewnione powinny być warunki dostępu i utrwalania
w zakresie przekazów telekomunikacyjnych i wymienionych danych, jest jednym z
podstawowych wymagań dotyczących zapewnienia realizacji tego obowiązku. Określone
czasy reakcji są wymierne i weryfikowalne, co pozwala na przeprowadzanie kontroli ich
zapewniania przez przedsiębiorców. Wartości czasów reakcji dla poszczególnych sposobów
zapewnienia warunków dostępu i utrwalania określone zostały w toku roboczych konsultacji,
w których udział wzięli przedstawiciele izb gospodarczych i organizacji pracodawców
zrzeszających przedsiębiorców telekomunikacyjnych oraz uprawnionych podmiotów. W toku
ww. konsultacji uzgodniono, że zaproponowane czasy reakcji są możliwe do zapewnienia
przez przedsiębiorców, jak również satysfakcjonujące dla uprawnionych podmiotów i
umożliwiające sprawną realizację przez nie ustawowych zadań.
Porównanie czasów reakcji:
Sposób zapewnienia
warunków dostępu
i utrwalania w
zakresie przekazów
telekomunikacyjnych
i związanych z nimi
danych
Określony w
§ 3 ust. 1
Określony w
§ 4 ust. 1
Określony w
§ 5 ust. 1
Określony w
§ 6 ust. 1
19
Niezwłoczny
(jeśli nie wymaga
współudziału
upoważnionych
pracowników
przedsiębiorcy)
Wymagany czas
reakcji
Nieprzekraczający
24 godzin
Nieprzekraczający
24 godzin
Nieprzekraczający
24 godzin
lub
nieprzekraczający
24 godzin
(jeśli wymaga
niezbędnego
współudziału
upoważnionych
pracowników
przedsiębiorcy)
Określony w
§ 7 ust. 1 pkt 4
Sposób zapewnienia
warunków dostępu
i utrwalania oraz
udostępniania danych
określonych w art.
180d ustawy
(za pomocą
interfejsu HI A-B)
(za pośrednictwem
sieci
telekomunikacyjnej)
(korespondencyjnie)
(poprzez osobisty
odbiór danych u
przedsiębiorcy
przez pisemnie
upoważnionego
przedstawiciela
upoważnionego
podmiotu)
Wymagany czas
reakcji
Niezwłoczny
Nieprzekraczający
4 godzin
Nieprzekraczający
5 dni roboczych
Niezwłoczny
Określony w
§ 7 ust. 1 pkt 1
Określony w
§ 7 ust. 1 pkt 2
Określony w
§ 7 ust. 1 pkt 3
Konsekwencją wejścia w życie rozporządzenia będzie lepsze przygotowanie przedsiębiorców
telekomunikacyjnych do realizacji ustawowych obowiązków oraz zmniejszenie zakresu
prawnych wymagań wobec znacznej grupy małych i średnich przedsiębiorców działających
na rynku telekomunikacyjnym, w porównaniu z obowiązującym stanem prawnym.
Zwolnienie z obowiązku budowy systemu oraz ubiegania się o wydanie świadectwa
bezpieczeństwa przemysłowego traktować należy jako istotną ulgę dla wielu, słabszych
ekonomicznie podmiotów. W rezultacie zrealizowana zostania zawarta w upoważnieniu do
wydania niniejszego rozporządzenia wytyczna osiągania celu przy jak najniższych nakładach.
Przedmiot projektowanego aktu prawnego nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projektowane rozporządzenie nie podlega notyfikacji, zgodnie z trybem przewidzianym
w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239,
poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597).
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z 2009 r. Nr 42, poz. 337 oraz z 2011 r. Nr
106, poz. 622 i Nr 161, poz. 966) projektowane rozporządzenie zostanie udostępnione na
stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Administracji i
Cyfryzacji.
20
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
I. Podmioty, na które oddziałuje projektowane rozporządzenie
Podmiotami, do których adresowane jest przedmiotowe rozporządzenie są przedsiębiorcy
telekomunikacyjni, choć niewątpliwie jego treść oddziałuje także na podmioty (w
szczególności „podmioty uprawnione”), które w rezultacie zapewniania przez
przedsiębiorców telekomunikacyjnych warunków dostępu i utrwalania uzyskują możliwość
zapoznawania się z treścią przekazów telekomunikacyjnych i określonych danych, na
potrzeby realizacji ustawowych zadań.
II. Konsultacje społeczne.
Treść przedmiotowego rozporządzenia była przedmiotem roboczych konsultacji, w których
udział wzięli zarówno przedstawiciele izb gospodarczych i organizacji pracodawców
zrzeszających przedsiębiorców telekomunikacyjnych, jak i uprawnionych podmiotów.
Zgłoszone uwagi zostały wykorzystane w trakcie prac nad niniejszym projektem.
Uwagi strony społecznej dotyczyły następujących obszarów regulowanych w rozporządzeniu:
 przesyłanie przekazów telekomunikacyjnych do uprawnionych podmiotów,
 sposoby zapewnienia warunków dostępu i utrwalania w zakresie danych określonych
w art. 180d ustawy,
 warunki jakie powinny spełniać pomieszczenia w których zapewniany jest dostęp i
utrwalanie,
 niejawność przetwarzanych informacji,
 wymagania i kryteria dotyczące wyboru przez przedsiębiorcę sposobu zapewnienia
warunków dostępu i utrwalania,
 czas reakcji,
 całodobowe przyjmowanie zapotrzebowań,
 wymagania bezpieczeństwa,
 warunek
przekazywania
do
uprawnionych
podmiotów
przekazów
telekomunikacyjnych,
 uzgodnienia z uprawnionymi podmiotami parametrów punktów styku,
 wymiana informacji o uszkodzeniach urządzeń,
 maksymalna liczba użytkowników, zakończeń sieci, urządzeń końcowych wskazanych
przez uprawnione podmioty,
 wyłączenie spod obowiązku,
 okres funkcjonowania rozwiązań technicznych powstałych w wyniku wcześniejszych
umów.
Biorąc pod uwagę zakres zmian dokonanych w projekcie przedmiotowego projektu
rozporządzenia, niezbędne jest przeprowadzenie ponownych konsultacji i uzgodnień projektu.
W ramach ponownych konsultacji społecznych projekt rozporządzenia otrzymają następujące
podmioty:
 Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji,
 Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji,
 Polska Izba Komunikacji Elektronicznej,
 Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej,
 Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan
Wyniki ponownych konsultacji społecznych zostaną omówione po ich zakończeniu.
21
III. Wpływ projektowanego rozporządzenia na sektor finansów publicznych, w tym
budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Przedmiotowe rozporządzenie nie wprowadza regulacji wpływających na sektor finansów
publicznych i nie powoduje uszczuplenia budżetu państwa lub jednostek samorządu
terytorialnego.
Zaznaczyć należy przy tym, ze złagodzenie wymagań w zakresie ochrony informacji
niejawnych (w szczególności w skutek zmiany klauzuli tajności informacji niejawnych ze
„ściśle tajne” do „tajne”) skutkować może tym, że mniejsza liczba przedsiębiorców
telekomunikacyjnych poddawać się będzie sprawdzeniom w ramach postępowań z zakresu
bezpieczeństwa przemysłowego. Wynika to jednak bezpośrednio ze zmian wprowadzonych w
gruntownej nowelizacji ustawy o ochronie informacji niejawnych z 2010 r. (w szczególności
w zakresie sposobu nadawania odpowiedniej klauzuli tajności dla poszczególnych rodzajów
informacji), i nie jest wynikiem projektowanych regulacji.
IV. Wpływ projektowanego rozporządzenia na rynek pracy
Wejście w życie przedmiotowego rozporządzenia nie będzie miało bezpośredniego wpływu
na rynek pracy.
V. Wpływ projektowanego rozporządzenia na konkurencyjność
i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorstw
gospodarki
Wejście w życie przedmiotowego rozporządzenia powinno mieć korzystny wpływ
na funkcjonowanie licznej grupy małych i średnich przedsiębiorców z branży
telekomunikacyjnej, którzy wobec zniesienia wymogu budowy systemu współdziałających
urządzeń technicznych (w rozumieniu § 2 ust. 1 rozporządzenia z 13 września 2005 r.),
zapewniających warunki dostępu i utrwalania będą mogli wybrać prostsze organizacyjnie
sposoby zapewnienia uprawnionym podmiotom warunków dostępu i utrwalania, unikając
kosztów budowy zaawansowanego technicznie systemu. W rezultacie obniżą się koszty
funkcjonowania na rynku telekomunikacyjnym licznych podmiotów słabszych kapitałowo.
Dzięki mniej rygorystycznym wymaganiom wobec małych przedsiębiorców łatwiejsze będzie
również rozpoczynanie działalności na rynku telekomunikacyjnym przez nowe podmioty.
Przedsiębiorcy obecnie funkcjonujący na rynku telekomunikacyjnym, spełniać muszą bardziej
rygorystyczne wymagania w zakresie stosowanych rozwiązań technicznych i organizacyjnych
na potrzeby zapewnienia warunków dostępu i utrwalania. Uproszczenie ich pozwoli
przeznaczyć większe środki na rozbudowę i unowocześnienie sieci telekomunikacyjnych oraz
rozwój usług telekomunikacyjnych.
Powinno to skutkować wzrostem konkurencyjności na rynku telekomunikacyjnym oraz
spadkiem cen i większą dostępnością usług telekomunikacyjnych.
VI. Wpływ projektowanego rozporządzenia na sytuację i rozwój regionalny
Wejście w życie powyższego rozporządzenia może mieć korzystny wpływ na sytuację i
rozwój regionalny. Rozporządzenie ułatwi bowiem prowadzenie działalności gospodarczej
niewielkim przedsiębiorcom telekomunikacyjnym działającym na rynku lokalnym.
22