Sposoby walki z uzależnieniem od nikotyny

Sposoby walki z uzależnieniem od nikotyny

UZALEŻNIENIE
OD
NIKOTYNY
NZOZ PULS Centrum Psychiatryczno-Odwykowe
Kajkowo, czerwiec 2015
NIEPUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ
KAJKOWO ul. SZKOLNA 1, 14-100 OSTRÓDA
Realizatorzy:
Sylwia Nowacka
Henryk Kruk
HISTORIA TYTONIU
Tytoń zaczęto uprawiać 6000 lat temu w
Ameryce i używano do palenia, żucia i
halucynogennych lewatyw. W 1492 r. K.
Kolumb otrzymał liście tytoniu od plemienia
Awarak, lecz je wyrzucił, a jego marynarz
Roman Pano przewiózł tytoń do Hiszpanii i
opisał go w traktacie „O przyzwyczajeniach i
obyczajach mieszkańców Ameryki”. [1]
W tym czasie Rodrigo Jerez odkrył na Kubie
zwyczaj palenia tytoniu, lecz gdy chciał go
rozpowszechnić w Hiszpanii, Inkwizycja skazała
go na 7 lat więzienia. Mimo to medycy w
Europie uznali tytoń jako cudowne lekarstwo
na histerię, wypadanie paznokci, robaki, a
nawet raka. [1]
HISTORIA TYTONIU
Wkrótce tytoń przedostaje się do Francji za
sprawą francuskiego posła z Portugalii Jeana
Nicot (stąd „nikotynizm”) i mnicha Andre Tivais,
autora dzieła sławiącego lecznicze działania
tej rośliny. Następnie tytoń trafia do Anglii i
pozostałych krajów Europy. [1]
Jednak nie wszystkie kraje ówczesnego świata
potraktowały tytoń jako lekarstwo i zezwalały
na jego używanie. W Chinach w 1612 roku jest
zakaz palenia, a kilkanaście lat później za
palenie ścina się głowy. W 1634 roku car Aleksy
stosuje trzy stopnie kar – chłostę, obcięcie nosa i
zesłanie na Sybir. Od 1634 r. w Turcji karze się
śmiercią do 18 palaczy dziennie.[1]
Jean Nicot de Villemain
Foto: http://tytoniowo.blogspot.com/p/tyton.html
HISTORIA TYTONIU w POLSCE
W Polsce tytoń pojawił się w 1589 r., za sprawą posła
na dworze Sułtana Tureckiego w Stambule, Zygmunta
Uchmańskiego, który przesłał nasiona i liście tytoniu
siostrze króla Zygmunta III Wazy – Annie, która później
uprawiała tytoń jako ziele w swoim herbarium na
zamku w Golubiu-Dobryniu. Sejm uznaje, że palenie
nie szkodzi zdrowiu.[1, 2]
Tytoń przyjął się w Polsce dość dobrze, zarówno
sprowadzany z zagranicy, jak i uprawiany lokalnie. W
1643 r. wprowadzono pierwsze podatki od tytoniu.
Między innymi w ten sposób Władysław IV zdobył
pieniądze na budowę floty bałtyckiej. Pierwsza
fabryka tabaki powstała w 1704 r. w Sandomierzu.
Dominowały trzy sposoby używania rośliny: zażywanie
tabaki, palenie tytoniu w fajce oraz żucie liści
tytoniowych.[3]
Foto:http://www.wilanowpalac.pl/poczatki_tytoniu_w_polsce.html
HISTORIA PAPIEROSA
Z początkiem XIX wieku poza paleniem fajek
upowszechnił się zwyczaj palenia cygar, a od
połowy tego wieku palenie papierosów. W 1880
roku wprowadzono pierwsze maszyny do wyrobu
papierosów, a w wieku XX nastąpił żywiołowy
rozwój przemysłu tytoniowego. Konsumpcja
papierosów wzrosła gwałtownie po I wojnie
światowej, a po II palenie przez mężczyzn było
normą. W krajach rozwiniętych, np. w Wielkiej
Brytanii czy USA, prawie 80% dorosłych mężczyzn
paliło codziennie papierosy. W Polsce przed II
wojną światową palenie, szczególnie wśród
kobiet nie było powszechne. Po wojnie spożycie
wzrosło i Polska od początku lat 70-tych należy
do krajów o najwyższej konsumpcji tytoniu na
świecie.[3]
Foto: http://www.lisak.net.pl/blog/?p=1902
ODKRYCIE NIKOTYNY
W 1809 roku chemik francuski Nicolas Vauquelin
wyizolował, choć nie w czystej postaci, główny
alkaloid tytoniu, nikotynę, i określił go jako essence
de tabac. Samą nikotynę po raz pierwszy
wyizolowali dwaj niemieccy studenci chemii,
Ludwig Reimann i Wilhelm Heinrich Posselt, w 1828
roku na uniwersytecie w Heidelbergu. Oni to
nadali tej substancji nazwę obecną, tj. nikotyna.
W 1905 roku brytyjski fizjolog John Newport
Langley odkrył, że niewielka ilość nikotyny
pobudza włókna mięśniowe, a większa poraża
je.[3]
Foto: https://en.wikipedia.org/wiki/Louis_Nicolas_Vauquelin
NIKOTYNA JAKO NARKOTYK
Nikotyna (c10h14n2) jest bezbarwną cieczą,
łatwo rozpuszczalną w wodzie, nieco oleistą,
o odczynie alkalicznym. Należy do silnych
trucizn i już 5 mg wstrzykniętych do
krwioobiegu jest dawką śmiertelną dla
dorosłego człowieka.[4]
Wiadomo, że nikotyna jest substancją
psychoaktywną uzależniającą psychicznie i
fizycznie. W 1975 roku WHO uznała tytoń za
substancję wywołującą uzależnienie, a w
Raporcie Naczelnego Lekarza USA z 1988 roku
uzależnienie od nikotyny porównano do
uzależnienia od heroiny i kokainy.[3]
FOTO: http://www.edunauka.pl/biochnikotyna/image001.gif
ZAWARTOŚĆ PAPIEROSA
W dymie tytoniowym znajduje się 4 tysiące substancji chemicznych z tego 40 ma
działanie rakotwórcze. Jest on szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży, małych
dzieci oraz osób starszych.
Foto: http://konieczpapierosem.blox.pl/tagi_b/8239/papieros.html
ZAWARTOŚĆ PAPIEROSA
Najważniejsze substancje rakotwórcze zawarte
w dymie tytoniowym:
•Aceton (trujący rozpuszczalnik organiczny)
•Kadm (rakotwórczy metal ciężki)
•Naftyloamina ( substancja rakotwórcza)
•Cyjanowodór ( używany w komorach gazowych)
•Piren (związek silnie trujący)
•Metanol (trujący alkohol powodujący ślepotę)
•Naftalina (środek przeciw molom)
•Chlorek winylu (stosowany w produkcji plastiku)
•Arsen (trujący metal ciężki)
•DDT (środek owadobójczy)
•Fenol (trujący środek dezynfekujący) [5]
Foto : http://m.dziennik.pl/wiecej/zdrowie/aktualnoscizdrowie/szkodza-a-moze-pomagaja-elektronicznepapierosy-bez-tajemnic
Foto: https://zobaczzrozum.wordpress.com/2014/05/20/cotyniepowiesz9/
KWESTIONARIUSZ UZALEŻNIENIA OD NIKOTYNY
WG FAGERSTROMA [6]
1. Jak szybko po przebudzeniu zapala pani (pan) pierwszego papierosa?
•do 5 minut (3 punkty) 6-30 minut (2 punkty) po 60 minutach (1 punkt)
2. Czy ma pani (pan) trudności z powstrzymaniem się od palenia w
miejscach, gdzie jest to zakazane?
•tak (1 punkt) nie (0 punktów)
3. Z którego papierosa jest pani (panu) najtrudniej zrezygnować?
•z pierwszego rano (1 punkt) z każdego innego (0 punktów)
4. Ile papierosów wypala pani/pan w ciągu dnia?
•10 lub mniej (0 punktów) 11-20 (1 punkt) 21-30 (2 punkty) 31 i więcej
(3 punkty)
KWESTIONARIUSZ UZALEŻNIENIA OD NIKOTYNY
WG FAGERSTROMA [6]
5. Czy częściej pali pani/pan papierosy w ciągu pierwszych godzin po
przebudzeniu, czy w pozostałej części dnia?
•tak (1 punkt) nie (0 punktów)
6. Czy pali pani (pan) papierosy nawet wtedy, gdy jest pani (pan) tak chora (y), że
musi leżeć w łóżku?
•tak (1 punkt) nie (0 punktów)
7. Jaka jest zawartość nikotyny w papierosach, które Pan/i pali?
•mniej niż 0,9 mg (0 punktów), 1,0 – 1,2 mg (1 punkt), ponad 1,3 mg (2 punkty)
8. Czy zaciąga się Pan/i dymem tytoniowym?
•nigdy (0 punktów), czasami (1 punkt), zawsze (2 punkty)
KWESTIONARIUSZ UZALEŻNIENIA OD NIKOTYNY
WG FAGERSTROMA [6]
Interpretacja wyników:
Maksymalna liczba punktów wynosi 11.
•Uzyskanie 0-4 pkt. wskazuje na brak cech farmakologicznego (biologicznego)
uzależnienia od nikotyny lub na bardzo “niski” poziom uzależnienia. Palenie jest
raczej nawykiem, którego dana osoba nie chce lub nie potrafi się pozbyć.
•Uzyskanie 5-8 pkt. wskazuje na obecność cech uzależnienia od nikotyny. Takiej
osobie trudno jest obejść się bez papierosa, szczególnie w sytuacjach
stresowych lub za przykładem (pod presją, za namową) otoczenia.
•Uzyskanie 9-11 pkt. wskazuje jednoznacznie na obecność objawów
farmakologicznego (biologicznego) uzależnienia od nikotyny, a część schorzeń i
odczuwanych dolegliwości ma niewątpliwy związek z paleniem.
UZALEŻNIENIE OD PAPIEROSÓW WG ICD-10
F.17
1. silna potrzeba (“głód”) lub poczucie przymusu używania nikotyny (np. palenia
tytoniu);
2. subiektywne przekonanie o mniejszej możliwości kontrolowania zachowań
związanych z paleniem, tj. trudności w:
- powstrzymywaniu się od palenia tytoniu,
- kontrolowaniu częstotliwości palenia tytoniu (np. papierosów),
- kontrolowaniu ilości wypalanych papierosów;
3. obecność fizjologicznych objawów zespołu odstawienia (niepokoju,
rozdrażnienia itp.) występujących przy próbach przerwania lub ograniczenia
palenia;
4. występowanie zjawiska tolerancji, polegającego na konieczności wypalania
coraz większej ilości tytoniu (papierosów), w celu osiągnięcia efektu
uzyskiwanego poprzednio po mniejszej ilości;
5. zaniedbywanie innych przyjemności lub zainteresowań na rzecz palenia tytoniu
(np. papierosów);
6. palenie pomimo szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych i
społecznych), o których wiadomo, że mają związek z paleniem tytoniu.[6]
UZALEŻNIENIE OD NIKOTYNY
Zdaniem niektórych specjalistów za
uzależnieniem od nikotyny mogą
przemawiać m.in. następujące objawy :
- palenie ponad 20 papierosów
dziennie;
- wypalenie pierwszego papierosa w
ciągu 30 min. po obudzeniu się
(nierzadko na czczo);
- częste i głębokie zaciąganie się
dymem tytoniowym;
- palenie podczas choroby.[6]
Foto: https://justveryme.wordpress.com/2012/05/
TEST MOTYWACJI DO ZAPRZESTANIA PALENIA
WG SCHNEIDER [6]
1. Czy chcesz rzucić palenie ?
TAK, NIE
2. Czy decydujesz się na to dla siebie samego (podkreśl „tak”), czy
dla kogoś innego, np. dla rodziny itp. (podkreśl „nie”)
TAK, NIE
3. Czy podejmowałeś/łaś już próby rzucenia palenia?
TAK, NIE
4. Czy orientujesz się, w jakich sytuacjach palisz najwięcej?
TAK, NIE
5. Czy wiesz, dlaczego palisz tytoń?
TAK, NIE
6. Czy mogłabyś/mógłbyś liczyć na pomoc rodziny, przyjaciół, gdybyś
chciała/chciał rzucić palenie?
TAK, NIE
TEST MOTYWACJI DO ZAPRZESTANIA PALENIA
WG SCHNEIDER [6]
7. Czy członkowie twojej rodziny są osobami niepalącymi?
TAK, NIE
8. Czy w miejscu, w którym pracujesz, nie pali się tytoniu?
TAK, NIE
9. Czy jesteś zadowolony ze swojej pracy i trybu życia?
TAK, NIE
10. Czy orientujesz się, gdzie i w jaki sposób szukać pomocy, gdybyś miał/a
problemy z utrzymaniem abstynencji?
TAK, NIE
11. Czy wiesz, na jakie pokusy i trudności będziesz narażony/a w okresie
abstynencji?
TAK, NIE
12. Czy wiesz, w jaki sposób samej/samemu sobie poradzić w sytuacjach
kryzysowych?
TAK, NIE
TEST MOTYWACJI DO ZAPRZESTANIA PALENIA
WG SCHNEIDER [6]
Jeżeli suma odpowiedzi „TAK” jest większa od sumy odpowiedzi
„NIE”, oznacza to, że motywacja do zerwania z nałogiem palenia
tytoniu jest silna.
Jeżeli natomiast osoba częściej zakreślała odpowiedź „NIE”,
oznacza to, że gotowość do zerwania z nałogiem nie jest zbyt
wysoka i może w ogóle nie zdecydować się na podjęcie próby
zaprzestania palenia bądź może ponieść porażkę już w pierwszych
dniach abstynencji.
KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ZAPRZESTANIA PALENIA [6, 7]
Po 20 minutach: organizm zaczyna oczyszczać się z tlenku węgla i nikotyny.
Po 2 -4 godzinach: polepsza się krążenie obwodowe. Pojawiają się pierwsze
objawy odstawienia: nerwowość, wzmożony apetyt,
Po 8 – 12 godzinach: poziom tlenku węgla i nikotyny we krwi spada o 80-90 % a
twój organizm zaczyna lepiej reagować na wysiłek fizyczny. Lepiej reaguje m.in.
dlatego że organy wewnętrzne otrzymują bogatszą w tlen krew.
Po 24 godzinach: organizm oczyścił się z tlenku węgla i nikotyny. Smaki potraw
stają się wyraźniejsze. Polepsza się także zmysł węchu. Jednocześnie mogą
pojawić się pierwsze objawy abstynenckie (nerwowość, bóle głowy, trudności z
koncentracją).
Po 3 dniach: znacznie nasilone objawy odstawienne jak nudności, bóle głowy.
Po 14 dniach: znikają objawy odstawienne, wydolność organizmu znacznie się
poprawia, ciśnienie tętnicze zaczyna się regulować.
Po 1 miesiącu: widocznie poprawia się wygląd skóry, oraz wydolność układu
oddechowego, który oczyszcza się z toksyn
KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ZAPRZESTANIA PALENIA [6, 7]
Po 3 miesiącach: ustępuje kaszel typowy dla nałogowych palaczy, układ
krążenia w dużym stopniu wraca do normy, ciśnienie krwi również
Po 6 miesiącach: poprawia się poziom ogólnej odporności organizmu. Nie
złapiesz infekcji tak łatwo jak wcześniej. Aparat rzęskowy w oskrzelach odzyskuje
dawną sprawność co usprawnia proces samooczyszczania się płuc.
Po 9 miesiącach: układ oddechowy jest oczyszczony a jego czynność wraca do
normy, pęcherzyki płucne wydolnie się kurczą i rozprężają.
Po 1 roku: zmniejsza się też niebezpieczeństwo powrotu do nikotynowego
nałogu.
Po 5 latach: o połowę zmniejsza się ryzyko zachorowania na chorobę
niedokrwienną serca (zawał) w stosunku do osób wciąż palących
Po 10 latach : ryzyko zachorowania na raka płuc, jamy ustnej, przełyku, gardła
jest już takie samo jak u osób od zawsze niepalących.
Po 15 latach: ryzyko zachorowania na zawał jest takie samo jak u niepalących
5 POWODÓW, DLA KTÓRYCH
WARTO RZUCIĆ PALENIE
1. Rzucenie palenia sprawi, że twoja cera
odmłodnieje.
2. Kiedy rzucisz palenie, odzyskasz świeży
oddech.
3. Rzucenie palenia spowoduje, że twoje
paznokcie znów będą piękne.
4. Rzuć palenie, jeśli nie chcesz się
przedwcześnie postarzeć.
5. Twoje włosy odzyskają blask, jeśli
zdecydujesz się na rzucenie palenia.[8]
Foto: http://kobieta.dlastudenta.pl/artykul/Jak_rzucic_palenie,74957.html
METODY RZUCENIA PALENIA
Jest wiele metod, które mogą pomóc osobie
uzależnionej w codziennej walce z nałogiem
nikotynowym.
My
przedstawiamy
te
najpopularniejsze.
Która
z
nich
będzie
najwłaściwsza dla ciebie? Czy wybierzesz hipnozę,
akupunkturę, a może nikotynową terapię
zastępczą? Na to pytanie znajdziesz odpowiedź,
jeśli wreszcie zdecydujesz się rzucić palenie.
Oto najpopularniejsze metody leczenia uzależnienia
od palenia papierosów. Może któraś z nich pomoże
ci skutecznie rzucić nałóg.[9]
Foto: http://misjaciaza.blogspot.com/2012/11/o-tymjak-uzaleznienie-od-papierosow.html
PSYCHOLOGICZNE METODY
RZUCENIA PALENIA
Metoda Carra
W większych miastach prowadzane są seminaria
terapeutyczne rzucania palenia metodą Allen Carr’s Easyway
To Stop Smoking. Według organizatorów tylko jedna, 6-cio
godzinna sesja, pozwala na szybkie, skuteczne i trwałe
rozstanie się z nałogiem bez odczuwania przykrych objawów
odstawienia nikotyny. Sesje odbywają się w kilkuosobowych
grupach, prowadzone są przez licencjonowanego terapeutę.
Seminarium ma uświadomić palącemu mechanizm
„nikotynowej pułapki”. W razie braku sukcesu w ciągu 3
miesięcy (pod warunkiem skorzystania w tym czasie z dwóch
bezpłatnych sesji wzmacniających) – firma zwraca cały
poniesiony przez klienta koszt udziału w terapii.
Deklarowana skuteczność – 70 proc. Cena kuracji 1000 zł.[9]
Foto: http://rzucaniepalenia.net/rzucanie-palenia-metodaallena-carra/
PSYCHOLOGICZNE METODY
RZUCENIA PALENIA
Adwentyści
Foto: http://warszawa.adwent.pl/rzuc-palenie-terapia-odwykowa/
Terapie antynikotynowe prowadzone przez Kościół
Adwentystów Dnia Siódmego od wielu lat uchodzą za jedne z
najskuteczniejszych metod odwykowych na świecie. Program
ten został opracowany przez lekarzy i psychoterapeutów w
latach sześćdziesiątych XX wieku i od tego czasu pomógł
tysiącom ludzi rozstać się na zawsze z paleniem. Prelegent
prowadzący kurs odwykowy podaje proste, naturalne
metody jak sobie poradzić z uzależnieniem w trzech sferach
(fizycznej, psychicznej i moralnej) i nigdy już do palenia nie
wrócić. Metoda ta kładzie duży nacisk na osobistą walkę z
nałogiem. Ponoć na 10 ludzi poddających się tej terapii, 6-7
osób rzuca palenie, a więc wskaźnik skuteczności wynosi ok.
70 proc. Kuracja bezpłatna.[9]
PSYCHOLOGICZNE METODY
RZUCENIA PALENIA
Hipnoza
Jest popularną metodą odzwyczajania od palenia,
chociaż badania kontrolowane nie potwierdzają jej
wyższości nad innymi sposobami (skuteczność
ok.10-15 proc.) Podczas hipnozy stosuje się kilka
metod: bezpośrednią sugestia zmiany zachowań,
zmianę postrzegania uzależnienia przez palacza,
użycie hipnozy dla wyrobienia awersji do palenia
tytoniu, samohipnozę dla uzupełnienia leczenia
hipnozą. Leczenie prowadzi się podczas sesji
indywidualnych lub grupowych. Terapię stosuje się
jednorazowo lub wielokrotnie. Cena od 50 do 200
zł za zabieg. Efektywna w połączeniu z innymi
metodami.[9]
Foto:
http://hipnoza.com.pl/przekonacpodswiadomosc/
Foto: http://wakingup.org/glavnaya/page/28/
ALTERNATYWNE METODY
RZUCENIA PALENIA
Biorezonans
Foto: http://www.paleniestop.rzeszow.pl/
W terapii tej wykorzystuje się istniejące w
organizmie człowieka i wokół niego drgania
elektromagnetyczne
(biosygnały).
Przed
przystąpieniem do zabiegu należy zapalić papierosa,
który umieszczony zostaje w aparacie. Osoba
poddawana terapii podłączana jest do urządzenia
poprzez specjalne elektrody. Po włączeniu
odpowiedniego programu w komputerze, w
organizmie zachodzi reakcja mająca na celu
wygaszenie głodu nikotynowego. Skuteczność
metody jest bardzo imponująca. Po jednym zabiegu
90 proc.osób rzuca palenie - deklarują specjaliści od
biorezonansu. Zabieg kosztuje 50-60 zł.[9]
ALTERNATYWNE METODY
RZUCENIA PALENIA
Akupunktura i elektrostymulacja
Te metody pozwalają przede wszystkim przywrócić równowagę organizmu,
rozchwianą odstawieniem nikotyny. W wyniku rzucenia palenia, nastrój
palacza może ulec destabilizacji. W zależności od osobowości, może on
ulegać albo depresji, albo nadmiernemu pobudzeniu. Zastosowanie w
takim momencie nakłucia odpowiednich miejsc na ciele (akupunktura) lub
stymulacji prądem kilku punktów na uchu (elektrostymulacja), pozwala
osiągnąć dobre samopoczucie bez konieczności zapalenia. Stosuje się
jeden zabieg elektrostymulacji lub serię zabiegów akupunktury. Zamiast
klasycznej akupunktury igłami jednorazowymi u osób nadwrażliwych
można zastosować terapię laserem biostymulującym. By te metody
zadziałały, konieczna jest całkowita abstynencja nikotynowa, polecane jest
też wspomaganie ziołowymi środkami uspokajającymi. Skuteczność
zabiegów oceniana jest na ok. 60 proc. Jeden zabieg kosztuje od 30 do
nawet 220 zł, w zależności od gabinetu.[9]
Foto: http://akupunkturawarszawa.firmy.net/rzucanie-palenia-kuracjaodwykowa,D329.html
FARMAKOLOGICZNE LECZENIE
UZALEŻNIENIA OD NIKOTYNY
Tabex
Zawiera cytyzynę czyli alkaloid, używany niegdyś jako lek
przeciwkaszlowy i przeciwastmatyczny. Ostatnio stwierdzono
podobieństwo jej cząsteczek do cząsteczek nikotyny. W
terapii nikotynizmu cytyzyna odgrywa rolę związku
zastępującego nikotynę. Tak więc w organizmie palacza
dochodzi do stopniowego zmniejszenia a następnie zaniku
zależności psychicznej i fizycznej od nikotyny. Najczęściej
kurację rozpoczyna się maksymalnie 5 dni przed
wyznaczonym terminem rzucenia palenia. Po zakończeniu
kuracji, która trwa 25 dni, nie wolno palić. Jeśli jednak palacz
powróci do nałogu lub uskarża się na powrót przykrych
objawów abstynencji, kurację należy powtórzyć po ok. 4-5
miesiącach. Cena opakowania ok. 25 zł - to koszt kuracji.[9]
Foto: http://www.aptekaderlatka.pl/tabex-100-tabl.html
FARMAKOLOGICZNE LECZENIE
UZALEŻNIENIA OD NIKOTYNY
Zyban (chlorowodorek bupropionu)
Foto: http://www.doctortipster.com/190efficient-treatments-to-stopsmoking.html?lang=pl
To lek, który testowano jako specyfik na depresję. Przy okazji naukowcy zauważyli
jego działanie antynikotynowe. Wysoka skuteczność i bezpieczeństwo leku
zostały potwierdzone badaniami klinicznymi. 30 proc. osób po kuracji Zybanem
po upływie roku nadal nie pali - jest to najlepszy wynik skuteczności wśród
wszystkich dostępnych na rynku środków wspomagających rzucanie palenia.
Mechanizm jego działania opiera się na uwalnianiu noradrenaliny i dopaminy w
mózgu, przez co zastępuje działanie odstawionej nikotyny. Niski poziom
noradrenaliny odpowiada za odczuwanie irytacji, złości i frustracji. Dopamina z
kolei ma związek z odczuwaniem przyjemności i jest nośnikiemuzależnienia.
Zyban sprzedawany jest wyłącznie na receptę. Kuracja rozpoczyna się jeszcze w
okresie palenia. Wówczas palacz zażywa środek i pali papierosy. W określonym
dniu kuracji pacjent odstawia papierosy i dalej zażywa Zyban. Wówczas nie
powinien już odczuwać chęci palenia. Zalecane połączenie z nikotynową terapią
zastępczą. Kuracja nim trwa 7 tygodni, a jej koszt wynosi ok. 460 zł.[9]
NIKOTYNOWA TERAPIA
ZASTĘPCZA
To metoda , która łagodzi objawy głodu nikotynowego poprzez
podawanie niewielkich dawek nikotyny w innej niż papieros formie,
wolnej od zawartych w dymie tytoniowych szkodliwych substancji.
Proces leczenia w myśl tej terapii obejmuje dwa etapy. Najpierw,
po całkowitym zaprzestaniu palenia, regularnie podawana jest
nikotyna w postaci gumy do żucia, plastra lub inhalatora, co
pozwala to zminimalizować objawy głodu nikotynowego. Gdy
opanowane zostaje uzależnienie o charakterze psychicznym,
stopniowo zmniejsza się dawkę nikotyny, by łagodnie wyjść z
uzależnienia fizycznego. Nikotynowa terapia zastępcza trzykrotnie
zwiększa szanse na rzucenie palenia. Dostępne preparaty: Microtab
Nicorette, Nicotinell TTS - małe "dyskretne" pastylki, Inhalator
Nicorette (Nicotinum) - jedyny preparat wziewny, Plastry Nicorette
(Nicotinum) - łatwe w użyciu, dają najmniej skutków ubocznych,
Gumy Nicorette (Nicotinum), Gumy NiQuitin, Pastylki do ssania
NiQuitin, Plastry NiQuitin. Średni miesięczny koszt NTZ to 250 zł.[9]
Foto: http://drugs-pharm.com/niquitin-mietowe-listki-lamelkirozpad-w-j-ust-2-5-mg-15-szt.html
Foto:
http://www.skapiec.pl/site/cat/2303/co
mp/6148853
NIKOTYNOWA TERAPIA
ZASTĘPCZA
E-PAPIEROS
Jest to specjalny płyn, mający zastosowanie tylko w
papierosach elektronicznych. Podczas zaciągania się jest
zmieniany w nich w mgiełkę pod wpływem ogrzewania przez
grzałkę atomizera. Zawiera dobrze oczyszczoną nikotynę w
bezpiecznym stężeniu (od 0% do maksymalnie 3.6%) i substancje
tworzące mgiełkę, przeważnie glikol propylenowy i/lub glicerynę
roślinną. Zawiera również aromat, nadający mgiełce smak. Może
też zawierać, choć niekoniecznie, substancje konserwujące, np.
alkohol etylowy (etanol), substancje wzmacniające smak, np.
maltol, substancje regulujące gęstość (lepkość), np. wodę,
alkohol etylowy (etanol), oraz substancje regulujące kwasowość
(odczyn pH) np. kwas jabłkowy. Jako substancje tworzące
mgiełkę, oprócz PG i VG, stosowane bywają również glikol
dwupropylenowy , glikol polietylenowy-400.[10]
Foto: http://kobieta.onet.pl/zdrowie/zycie-izdrowie/papieros-tradycyjny-i-e-papierosporownanie/5rney
NIKOTYNOWA TERAPIA
ZASTĘPCZA
E-PAPIEROS
Foto: http://www.polishexpress.co.uk/wielka-zmiana-w-waliie-papierosy-zakazane-w-miejscach-publicznych/
http://zdrowik.pl/zdrowie/e-papierosy-zdrowsze-palenieudowodnione-naukowo.html
Badania Światowej Organizacji Zdrowia potwierdziły, że epapierosy są bardziej rakotwórcze niż zwykłe papierosy.
Badania miały na celu porównanie elektronicznych
papierosów i tradycyjnych, pod kątem stężenia substancji
które powodują raka.
Raport wskazuje, że e-papierosy są groźniejsze od zwykłych, i z
badań japońskich naukowców wynika, że mają one nawet
dziesięciokrotnie wyższy poziom substancji rakotwórczych.
Agencja AFP dotarła do raportu Narodowego Instytutu
Zdrowia Publicznego. Z badań wynika, że elektroniczne
papierosy wydzielają rakotwórczy acetaldehyd i formaldehyd.
Stężenie formaldehydu było dużo więcej niż w klasycznych
papierosach, a jego stężenie osiąga najwyższy poziom, gdy
grzałka e-papierosa osiąga maksymalną temperaturę.[10]
PSYCHOTERAPIA UZALEŻNIONYCH
OD NIKOTYNY
POCZĄTEK PSYCHOTERAPII
Na początku z każdym uczestnikiem
przeprowadza się jedną lub dwie rozmowy
diagnostyczne: sporządza wywiad i test
badania motywacji do zaprzestania palenia
Niny Schneider oraz test uzależnienia od
nikotyny Karla Fagerströma.[11]
Kolejne spotkania to terapia grupowa, która
odbywa się codziennie przez 8 tygodni.
W edukacji tytoń zalicza się do narkotyków,
w związku z tym nikotyniści są narkomanami
jest
to
informacja
mocno
konfrontująca.[11]
Foto: http://www.enji.pl/pl/opinie-pacjentow/322-dziekiakupunkturze-udalo-mi-sie-wyjsc-z-nalogu
PSYCHOTERAPIA UZALEŻNIONYCH
OD NIKOTYNY
PSYCHOTERAPIA GRUPOWA
Foto: http://www.odzyskajkontrole.pl/tag/psychoterapia-grupowa/
Przez pierwszy miesiąc pacjenci pracują nad
zwiększeniem motywacji, m.in. przyglądają się
konsekwencjom palenia w różnych sferach
życia (zdrowie, rodzina, duchowość, uczucia,
osobowość, finanse) i rozpoznają mechanizmy
uzależnienia. Dużo miejsca poświęca się
zrozumieniu
mechanizmów
nałogowej
regulacji uczuć oraz "rozbrajaniu" własnych
iluzji i zaprzeczeń. Jeżeli w grupie są osoby
uzależnione po terapii, to dużo szybciej
rozpracowują mechanizmy uzależnienia w
swoich zachowaniach, myślach i uczuciach
niż uczestnicy spoza kręgu odwykowego.[11]
PSYCHOTERAPIA UZALEŻNIONYCH
OD NIKOTYNY
KOŃCZENIE PSYCHOTERAPII
Cykl zajęć kończy się, kiedy pacjenci mają za sobą około dwóch miesięcy abstynencji.
Zwykle chcą dalej wspierać się i spotykać.[11] Proponuje się im uczestniczenie w terapii
zapobiegającej nawrotom uzależnienia, która odbywa się jeden raz w tygodniu i trwa
około 2 godz. lekcyjnych, czy też założenie grupy samopomocowej.
Trwale przestaje palić nie więcej niż 30% uczestników. Pozostali wracają do palenia,
zwykle po 3-6 tygodniach abstynencji[11] (jeśli nie uczestniczą w terapii
zapobiegającej nawrotom), a około połowa z nich podejmuje kolejne próby. Są też
osoby, które znacznie ograniczyły palenie, na przykład do 6-8 papierosów dziennie i
nie zwiększają tej liczby w ciągu wielu miesięcy.[11]
Ci, którym udało się przestać palić, twierdzą, że najbardziej im pomogła możliwość
robienia tego w grupie. Z innych sposobów, które stosowali i były skuteczne, warto
wspomnieć o "zimnej wodzie zewnętrznie i wewnętrznie", co oznacza decyzję na
noszenie przy sobie stale butelki z wodą mineralną i popijanie jej oraz wkładanie głowy
pod kran za każdym razem, gdy pojawia się myśl o paleniu.[11]
PSYCHOTERAPIA
UZALEŻNIONYCH
OD NIKOTYNY
ZASADA CZTERECH O:
oddychaj głęboko przy otwartym
oknie lub na powietrzu;
odpręż się - zrelaksuj, pobiegaj,
podskocz, uśmiechnij się, weź kąpiel,
zrób parę ćwiczeń gimnastycznych;
odśwież się - obmyj twarz zimną
wodą, weź prysznic, wyjdź na
spacer;
Foto: http://mamzdrowie.pl/15-krokow-do-mocniejszych-miesni-brzucha/3/
odwlekaj - zrób wszystko, żeby nie
zapalić.[11]
JEŻELI PALISZ,
TO WYSTARCZY PRZERWAĆ PALENIE
JEŻELI NIE PALISZ,
TO WARTO NIE ZACZYNAĆ
LITERATURA:
1. Woy-Wojciechowski J., (2015), Roślina, która zatruła świat, w: Moda na Zdrowie, nr 6 (144);
2. Marcinek R., (2015), Początki tytoniu w Polsce, w: http://www.wilanowpalac.pl/poczatki_tytoniu_w_polsce.html;
3. Grzybowski A., (2006), Historia tytoniu w Europie, Herba Polonica, vol.52, nr 4;
4. Rejewski M., (1992), Rośliny przyprawowe i używki roślinne, Warszawa, Państwowe
Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, za: http://tytoniowo.blogspot.com/p/tyton.html;
5. Florek E., (1999), Skład chemiczny i kancerogenny dymu tytoniowego, Alkoholizm i
Narkomania 3 (36);
6. Woronowicz B.T., (2009), Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia, Poznań, Media
Rodzina;
7. https://zobaczzrozum.wordpress.com/2014/05/20/cotyniepowiesz9/ ;
8. Jarosz A., RZUCENIE PALENIA: 5 powodów, dla których warto rozstać się z nałogiem, za:
http://www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/nalogi/rzucenie-palenia-5-powodow-dla-ktorychwarto-rozstac-sie-z-nalogiem_35659.html;
9. Łuniewska L., Najpopularniejsze metody rzucenia palenia, za:
http://www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/nalogi/najpopularniejsze-metody-rzucaniapalenia_34734.html;
10. E papieros – cud techniki? w: www.gminagrybow.pl/files/prezentacje/Prezentacja.pdf
11. Fret-Grabińska E., (2002), Kiedy i jak pacjenci rzucają palenie, Świat Problemów, nr 12;
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Prezentację wykonał: Henryk Kruk