Podstawy Programowania Systemów SCADA

Transkrypt

Ryszard Jakuszewski
Podstawy
Programowania
Systemów
SCADA
Supervisory Control and Data Acquisition
ProficyTM HMI/SCADA iFIX 5.0 EN®
Gliwice 2010
Ryszard JAKUSZEWSKI
Podstawy Programowania
Systemów
SCADA
Supervisory Control and Data Acquisition
ProficyTM HMI/SCADA iFix 5.0 EN®
Ryszard Jakuszewski
Proficy HMI/SCADA – iFIX 5.0 EN
ISBN 978-83-60716-67-0
Recenzent:
Dr hab. inż. Marek Pawełczyk
Profesor Politechniki Śląskiej
Korektorzy:
Janusz Wyrwał
Paweł Nowak
Michał Niezabitowski
Rozwiązania ćwiczeń: http://www.vix.com.pl
©Copyright by Ryszard Jakuszewski
Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego
ul. Pszczyńska 44
44-100 Gliwice
tel. (032) 7298097, fax (032) 7298549
tel. komórkowy (0) 506132960
adres e-mail [email protected]
www.pkjs.com.pl
Wszystkie prawa zastrzeżone
Występujące w tekście zastrzeżone znaki firm są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź
towarowymi ich właścicieli.
Autor i wydawnictwo dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności, ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich.
Projekt okładki: Magdalena Zakrzewska
Skrócony spis treści
1. Animacja obiektów graficznych
2. Tworzenie, zarządzanie i diagnostyka procesowej bazy
danych systemu iFIX
3. Generatory sygnałów
4. Tworzenie i metody zarządzania rysunkami
5. Archiwizacja danych procesowych i ich prezentacja na
wykresach
6. Skróty klawiszowe
7. Technologia grup bloków
8. Obsługa zdarzeń przy pomocy harmonogramowania
9. Wielopoziomowy system ochrony
10. Komunikacja ze sterownikami PLC
11. Alarmy – definiowanie, prezentacja, obsługa,
potwierdzanie, przeglądanie oraz zapis
12. Rozwiązania sieciowe
13. Protokół komunikacyjny DDE
14. Konfigurowanie systemu
Spis treści
SŁOWO WSTĘPNE ................................................................................................... V
INFORMACJE O PROGRAMIE NARZĘDZIOWYM ................................................. VI
1
2
3
ANIMACJA OBIEKTÓW GRAFICZNYCH......................................................... 1
1.1
Program WorkSpace ...................................................................................................................... 1
1.2
Wstążka systemu iFIX.................................................................................................................... 2
1.3
Praca z obiektami graficznymi ...................................................................................................... 4
1.4
Przypisywanie obiektom właściwości dynamicznych i ich konfiguracja ................................... 6
1.5
Ćwiczenia ........................................................................................................................................ 7
1.5.1 Słupek.................................................................................................................................... 7
TWORZENIE, ZARZĄDZANIE I DIAGNOSTYKA PROCESOWEJ BAZY
DANYCH SYSTEMU IFIX ................................................................................ 39
2.1
Struktura procesowej bazy danych – typy bloków oraz budowanie strategii sterowania przy
pomocy łańcuchów ........................................................................................................................ 39
2.2
Importowanie i eksportowanie procesowej bazy danych .......................................................... 42
2.3
Określanie wielkości potrzebnego klucza ................................................................................... 43
2.4
Ćwiczenia ...................................................................................................................................... 44
2.4.1 Animacja rurociągu pary ..................................................................................................... 44
2.4.2 Generowanie bloków w procesowej bazie danych .............................................................. 69
2.4.3 Diagnostyka procesowej bazy danych................................................................................. 70
GENERATORY SYGNAŁÓW .......................................................................... 71
3.1
4
Ćwiczenia ...................................................................................................................................... 73
3.1.1 Taśmociąg ........................................................................................................................... 73
TWORZENIE I METODY ZARZĄDZANIA RYSUNKAMI ................................ 85
4.1
Ćwiczenia ...................................................................................................................................... 87
4.1.1 Zarządzanie rysunkami ....................................................................................................... 87
Spis treści i
5
ARCHIWIZACJA DANYCH PROCESOWYCH I ICH PREZENTACJA NA
WYKRESACH.................................................................................................. 99
5.1
6
SKRÓTY KLAWISZOWE .............................................................................. 135
6.1
7
11
10.1
Konfiguracja węzła SCADA ...................................................................................................... 179
10.2
Konfiguracja drajwera 6.x......................................................................................................... 182
10.3
Konfiguracja drajwera 7.x......................................................................................................... 186
10.4
Udostępnianie transmitowanych danych w systemie iFIX ...................................................... 187
10.5
Zastosowanie „przesunięć” (OFFSET) do odczytu danych procesowych ............................. 188
10.6
Ćwiczenia .................................................................................................................................... 190
10.6.1 Lampki – technologia OFFSET – drajwer GE9 ................................................................ 190
ALARMY – DEFINIOWANIE, PREZENTACJA, OBSŁUGA,
POTWIERDZANIE, PRZEGLĄDANIE ORAZ ZAPIS .................................... 201
Ćwiczenia .................................................................................................................................... 203
11.1.1 Aplikacja: Brak zasilania................................................................................................... 203
ROZWIĄZANIA SIECIOWE ........................................................................... 213
12.1
ii
Ćwiczenia .................................................................................................................................... 163
9.1.1 Aplikacja ”Rysunki i zadania” .......................................................................................... 163
KOMUNIKACJA ZE STEROWNIKAMI PLC ................................................. 179
11.1
12
Ćwiczenia .................................................................................................................................... 145
8.1.1 Mieszadło reaktora ............................................................................................................ 145
WIELOPOZIOMOWY SYSTEM OCHRONY .................................................. 161
9.1
10
Ćwiczenia .................................................................................................................................... 140
7.1.1 Piece .................................................................................................................................. 140
OBSŁUGA ZDARZEŃ PRZY POMOCY HARMONOGRAMOWANIA .......... 145
8.1
9
Ćwiczenia .................................................................................................................................... 136
6.1.1 Przełączanie okien przy pomocy klawiszy funkcyjnych ................................................... 136
TECHNOLOGIA GRUP BLOKÓW ................................................................ 139
7.1
8
Ćwiczenia .................................................................................................................................... 100
5.1.1 Proficy Historian jako podstawowy archiwizator danych ................................................. 100
5.1.2 iFIX jako rejestrator danych .............................................................................................. 119
5.1.3 Wykresy bieżące – użycie bloków ETR ............................................................................ 131
Ćwiczenia .................................................................................................................................... 214
12.1.1 Sterowanie w sieci ............................................................................................................. 214
Ryszard Jakuszewski:
13
14
PROTOKÓŁ KOMUNIKACYJNY DDE .......................................................... 227
13.1
DDE Client .................................................................................................................................. 227
13.1.1 Konfiguracja ...................................................................................................................... 227
13.1.2 Adresowanie ...................................................................................................................... 229
13.2
Serwer DDE ................................................................................................................................ 229
13.2.1 Konfiguracja ...................................................................................................................... 230
13.2.2 Adresowanie ...................................................................................................................... 230
13.3
Ćwiczenia .................................................................................................................................... 231
13.3.1 Wyświetlanie informacji z komórki programu Excel przy pomocy klienta DDE ............. 231
13.3.2 Wyświetlanie w komórce programu Excel wartości bloku systemu iFIX przy pomocy
serwera DDE ..................................................................................................................... 235
KONFIGUROWANIE SYSTEMU IFIX ........................................................... 239
14.1
Ćwiczenia .................................................................................................................................... 241
14.1.1 Zarządzanie dwoma projektami systemu iFIX na tym samym komputerze ...................... 241
ZAŁĄCZNIK 1: APLIKACJA REAKTOR .............................................................. 251
1.
OPIS REAKTORA ......................................................................................... 251
2
ZADANIE STEROWANIA .............................................................................. 252
3
OBSŁUGA EKRANU REAKTOR .................................................................. 254
4
LISTA ZMIENNYCH ...................................................................................... 255
ZAŁĄCZNIK 2: PRZEMYSŁOWA BAZA DANYCH – PROFICY HISTORIAN ...... 259
Spis treści iii
SŁOWO WSTĘPNE
Niniejszy podręcznik prezentuje zestaw ćwiczeń, których celem jest nauka tworzenia
profesjonalnej aplikacji w systemie Proficy HMI/SCADA – iFIX v5.0 EN. Problematyka ta
kontynuowana jest w podręczniku „Zagadnienia zaawansowane programowania systemów
SCADA”, w którym omawiane są efektywne sposoby tworzenia rozbudowanych aplikacji
z zastosowaniem najnowszych technologii informatycznych.
W podręczniku „Podstawy programowania systemów SCADA” omówiono pełny proces
tworzenia aplikacji w oparciu o obiekt technologiczny reaktora chemicznego. Każdy
z rozdziałów poprzedzony jest krótkim wstępem. Następnie dla każdego ćwiczenia
zdefiniowany jest jego cel, po czym sformułowane jest praktyczne zadanie do wykonania
w postaci rysunku, pokazany jest spodziewany efekt końcowy, a następnie hierarchicznie,
krok po kroku, przedstawione jest rozwiązanie problemu. Czytelnikowi oferowane są również
dodatkowe informacje wyjaśniające.
Wykonanie poszczególnych ćwiczeń w podanej kolejności zapewnia właściwe zrozumienie
problemu oraz nabycie umiejętności wykorzystania możliwości, jakie oferuje
oprogramowanie iFIX v5.0. Mimo, iż niektóre ćwiczenia są bardzo złożone, Autor prowadzi
Czytelnika wskazując wręcz przyciski niezbędne do użycia. Wiele ćwiczeń zawiera elementy
programowania. Czytelnik może czasami mieć wątpliwości, czy zaproponowane rozwiązania,
czy też wartości zmiennych są poprawne. Wątpliwości te z pewnością zostaną rozwiane
w trakcie wykonywania kolejnych etapów projektu.
Należy podkreślić, że przedstawione przykłady omawiane są od lat przez Autora w ramach
wielu przedmiotów prowadzonych na Wydziale Automatyki, Elektroniki i Informatyki
Politechniki Śląskiej i zostały wielokrotnie zweryfikowane przez studentów. Są one ponadto
owocem licznych doświadczeń Autora we wdrażaniu aplikacji SCADA w różnych gałęziach
przemysłu w kraju i zagranicą. Autor od kilkunastu lat prowadzi także kursy programowania
systemów SCADA, cieszące się dużym uznaniem wśród przedstawicieli wielu branż
przemysłu.
Podsumowując, z przekonaniem stwierdzam, że podręcznik ten może dla wielu Czytelników
stanowić istotną pomoc w poznawaniu efektywnych narzędzi programistycznych i sposobów
wdrażania systemów SCADA w praktyce przemysłowej.
Marek Pawełczyk
Słowo wstępne
v
INFORMACJE O PROGRAMIE NARZĘDZIOWYM
Wielu z wiodących producentów na świecie i w Polsce stosuje oprogramowanie Proficy
HMI/SCADA - iFIX firmy GE Intelligent Platforms, które służy do monitorowania i kontroli
produkcji oraz do gromadzenia i dystrybucji danych na terenie zakładów produkcyjnych.
Oprogramowanie to jest całościowym rozwiązaniem HMI (Human-Machine Interface) lub
SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) dla każdego środowiska produkcyjnego.
System Proficy HMI/SCADA - iFIX stosuje najnowsze zdobycze technologiczne
i opatentowane rozwiązania techniczne, jest skutecznym narzędziem pozwalającym
prowadzić przedsiębiorstwo sprawniej i efektywniej oraz podejmować decyzje produkcyjne,
które umożliwią przedsiębiorstwu zdobycie przewagi konkurencyjnej.
Oprogramowanie iFIX realizuje następujące funkcje:

wizualizację procesów przemysłowych przy pomocy animowanej kolorowej grafiki,

prezentację danych bieżących i archiwalnych w postaci numerycznej oraz w postaci
wykresów,

archiwizację danych,

raportowanie,

wyświetlanie komunikatów alarmowych,

realizację obliczeń,

pracę sieciową z innymi komputerami,

wymiany danych, korzystając z najnowszych standardów takich, jak: COM, DCOM, OPC
i OLE DB,

dynamiczną wymianę danych (DDE) z innymi aplikacjami działającymi w systemie
operacyjnym Windows (np. arkusze kalkulacyjne, bazy danych).
Pakiety programowe iFIX wyróżniają się spośród innych systemów SCADA
następującymi zaletami:
vi

rzeczywista, rozproszona architektura klient/serwer,

gwarantowana przez producenta 100 - procentowa integralność danych,

szybka i niezawodna komunikacja ze sprzętem sterownikowym w technologii OPC,

automatyczna detekcja zaniku komunikacji ze sprzętem PLC lub komunikacji sieciowej,

możliwość dynamicznych zmian konfiguracji w działającym systemie (on-line
configuration),

ochrona dostępu na wysokim poziomie: zsynchronizowana z Windows NT/2000/2003/XP,
zindywidualizowany system ochrony dostępu przypisujący różne uprawnienia
poszczególnym użytkownikom z możliwością związania tych uprawnień z konkretnym
węzłem w sieci, mechanizm autoryzowanych połączeń z serwerami iFIX, możliwość
szyfrowania komunikacji sieciowej, podpisy elektroniczne, korzystające z urządzeń
biometrycznych, takich jak przykładowo czytniki linii papilarnych i skanery siatkówki oka,

możliwość harmonogramowania zadań cyklicznych z uwzględnieniem okresu i faz,

możliwość tworzenia własnych drajwerów komunikacyjnych i integrowania własnych
aplikacji napisanych w językach C++, Visual Basic,

nieograniczone rozszerzanie możliwości funkcjonalnych dzięki obiektowości zgodnej ze
specyfikacjami COM, DCOM, ActiveX, VBA i DNA przez stosowanie komponentów
innych producentów,

automatyczne wykrywanie i konfiguracja danych źródłowych (np. dla sterowników serii
S7),

zarządzanie wersjami oraz odzyskiwanie danych, gwarantujące posiadanie aktualnych
plików aplikacyjnych w przypadku odzyskiwania danych,

udostępnienie funkcjonalności systemu iFIX (w szczególności technologii iFIX Container
Technology, kontrolek ActiveX oraz VBA) użytkownikom systemu FIX przy pomocy
oprogramowania FIX Desktop,

obsługa usług terminalowych dla zdalnych klientów bez często wymaganego oddzielnego
serwera,

opatentowana technologia Secure ContainmentTM zapewniająca bezpieczeństwo pracy
aplikacji,

dynamiczna zmiana języka,

w wersjach polskich systemów iFIX dokumentacja pakietu, jego menu, pomoc
i komunikaty oraz środowisko projektowe Development i operatorskie Runtime dostępne
są po polsku.
Ponadto pakiety iFIX ze względu na swoje możliwości sieciowe, zapewnione przez
funkcje Serwerów SCADA, nadają się szczególnie do integracji różnych systemów
w sieciach ogólnozakładowych.
Oprogramowanie firmy GE Intelligent Platforms zostało sprawdzone w dużych
i odpowiedzialnych systemach takich jak:

Elektrownia jądrowa OCONEE, USA – ponad 100 stacji, około 20 000 zmiennych,

Zakłady Azotowe Puławy, Polska - ponad 100 stacji, ponad 20 000 zmiennych,

Elektrownia jądrowa PAKS, Węgry – 4 reaktory, ponad 60 redundowanych stacji, około
50 000 zmiennych.
Informacje o programie narzędziowym
vii
1 ANIMACJA OBIEKTÓW GRAFICZNYCH
W systemie iFIX środowiskiem projektowym do tworzenia rysunków jest program
WorkSpace uruchomiony w trybie Configure. Dysponuje on wieloma narzędziami
graficznymi, tekstowymi, animacyjnymi, dostępu do zmiennych procesowych i do tworzenia
wykresów, by projektowane rysunki były atrakcyjne, dobrze zorganizowane, łatwe
w obsłudze i łatwe do zrozumienia. Po utworzeniu rysunków, można je przeglądać przy
pomocy programu WorkSpace uruchomionego w trybie Run. W trybie Configure
przygotowuje się, a w trybie Run wyświetla się „okno procesu technologicznego”. Pomiędzy
tymi dwoma trybami przechodzi się przy pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+W.
1.1 Program WorkSpace
Program WorkSpace pracuje w grafice wektorowej z matematycznie zdefiniowanymi
obiektami, nie z indywidualnymi pikselami. Grafika ta składa się z widzialnej mapy bitowej
i z niewidzialnej struktury danych logiki programowania, która definiuje wielkość, kolor, styl,
pozycję i specjalne właściwości obiektów. Istnienie struktury danych uwalnia użytkownika od
konieczności pracy z indywidualnymi pikselami. Użytkownik posługuje się narzędziami,
rozwijanymi menu i oknami dialogowymi, by dodać lub zmienić właściwości obiektu,
podczas gdy program automatycznie dostosowuje reprezentację obiektu i strukturę danych.
Rozdział 1: Animacja obiektów graficznych
1
Komponentami programu WorkSpace są: przycisk WorkSpace Button
szybkiego dostępu
, pasek
, wstążka, drzewo systemu oraz obszar roboczy.
Drzewo systemu przedstawia wszystkie pliki opracowywanego projektu, pokazuje wszystkie
obiekty każdego pliku i umożliwia uruchomienie wybranych aplikacji. Użytkownik może
zmieniać wymiary okna drzewa systemu, przemieszczać go lub go nie wyświetlać.
W programie WorkSpace do tworzenia rysunków wykorzystuje się wstążkę, na której
znajdują się pogrupowane tematycznie (na kartach) narzędzia. Można również wykorzystać
znany z poprzednich wersji systemu iFIX, standardowy pasek narzędzi o nazwie Toolbox.
1.2 Wstążka systemu iFIX
Wstążka zastąpiła standardowy system menu, który był stosowany przez wiele lat. Firma
Microsoft wprowadziła ją jako standard w pakiecie Office 2007. W rzeczywistości nie różni
się ona zasadniczo od starego systemu menu. Podstawowa różnica polega na wyświetleniu
zawartości menu w poziomie jako ikon na pasku podmenu.
Mały pasek menu u góry nazywany jest „Paskiem szybkiego dostępu” i jest podobny do
starego paska narzędzi. Jedno kliknięcie uruchamia odpowiednią aplikację. Pasek ten jest
całkowicie konfigurowalny. W tym celu należy kliknąć przycisk listy rozwijanej (trójkąt
skierowany wierzchołkiem w dół) obok tego paska i wybrać polecenie More Commands.
2
Otwarte zostanie okno Customize. W oknie tym są dwa okienka. W lewym okienku należy
wybrać dodawaną aplikację i kliknąć przycisk Add. W oknie Customize można też usunąć
określony przycisk z paska szybkiego dostępu przez wybranie przycisku w prawym okienku
i kliknięcie przycisku Remove.
3
Metoda skrótów klawiszowych została znacznie udoskonalona. Po naciśnięciu przycisku Alt
na wstążce pojawiają się skróty klawiszowe. Pomimo zwolnienia przycisku Alt teraz skróty
klawiszowe są nadal wyświetlane i można naciśnąć odpowiedni klawisz.
Przykładowo, aby uruchomić program SCU, należy kolejno nacisnąć następujące klawisze:
Alt, P, S, C.
1.3 Praca z obiektami graficznymi
Do tworzenia obiektów graficznych korzysta się z następujących narzędzi:

Prostokąt (Rectangle),

Zaokrąglony prostokąt (Rounded Rectangle),

Elipsa (Oval),

Odcinek koła (Chord),

Wielokąt (Polygon),

Wycinek koła (Pie),

Łuk (Arc),

Linia (Line),

Łamana (Polyline).
Do rysowania obiektów graficznych stosowane są dwie metody:
1.
Układanie obiektów na stosie
W grafice wektorowej, przemieszczanie obiektu nad inny obiekt nie niszczy obiektu
pod spodem. Można układać wiele obiektów jeden na drugim. W ten sposób można
układać proste obiekty w stos, by utworzyć obiekt złożony. Gdy obiekty na stosie
zostaną wybrane i zgrupowane, wtedy stają się one nowym obiektem.
4
2.
Maskowanie
Maskowanie jest sposobem usuwania zbędnych fragmentów rysunku. To wrażenie
znikania fragmentów rysunku uzyskuje się przez tworzenie obiektów, które mają kolor
tła i nie mają krawędzi.
Na obiektach można wykonać następujące operacje:

Przemieszczanie (Move),

Dokładne przesuwanie obiektu (Nudge),

Zmiana wielkości obiektów graficznych (Scale),

Odwracanie obiektu (Flip),

Cofanie wykonania polecenia (Undo),

Wycinanie i wklejanie (Cut and Paste),

Kopiowanie (Copy),

Usuwanie (Delete),

Powielanie (Duplicate).
Do wyrównywania obiektów korzysta się z poleceń grupy Arrange na karcie Format:

Toggle Grid do wyświetlenia/ukrycia siatki oraz Snap to Grid, aby obiekty były do niej
przyciągane,

Align do wyrównywania obiektów w poziomie i pionie,

Poleceń równomiernego rozkładania obiektów w poziomie Space Evenly Horizontal
i równomiernego rozkładania ich w pionie Space Evenly Vertical.
Do grupowania obiektów korzysta się z polecenia Group Objects, a do rozgrupowania
obiektów z polecenia Ungroup Objects.
5
1.4 Przypisywanie obiektom właściwości dynamicznych i ich
konfiguracja
Właściwości dynamiczne są atrybutami obiektu, które zmieniają się w programie
WorkSpace, głównie na podstawie zmian wartości w procesowej bazie danych systemu iFIX.
Innymi słowy, odpowiadają one za takie efekty, jak zmiana koloru i animacja obiektów.
Do właściwości dynamicznych obiektów zalicza się następujące właściwości:

Zmiana koloru obiektów (Color),

Zmiana pozycji obiektów (Movement),

Skalowanie obiektów (Scale),

Obracanie obiektów (Rotate),

Wypełnianie obiektów (Fill Percentage),

Dodawanie skryptów do obiektów (Command),

Pojawianie się i znikanie obiektów (Visibility).
Właściwości dynamiczne przypisuje się obiektom przez ich dwukrotne kliknięcie, wybranie
odpowiedniej właściwości dynamicznej w oknie przedstawionym powyżej i wypełnienie
konkretnego okna dialogowego.
6
1.5 Ćwiczenia
1.5.1 Słupek
Cel: Zapoznanie się ze sposobem zakładania procesowej bazy danych systemu iFIX,
wyświetlaniem pasków narzędzi, narzędziami służącymi do rysowania obiektów
graficznych i tekstowych, modyfikowaniem ich właściwości oraz poznanie metod
przypisywania obiektom właściwości dynamicznych.
Zadanie: Narysować przedstawiony poniżej po lewej stronie wskaźnik słupkowy ze skalą od
0 do 100 co 20 jednostek. Nad wskaźnikiem umieścić wyświetlacz cyfrowy – Pole
danych. Animować stopień wypełnienia wskaźnika słupkowego przy pomocy bloku
o nazwie HZAD. Obok narysować zmodyfikowany słupek z suwakiem w postaci
obiektu OLE. Zmiana wartości bloku HZAD powinna animować kolor
zmodyfikowanego słupka. Dodatkowo zmianę wartości bloku HZAD należy
przedstawić na wykresie z dwoma progami alarmowania dla wartości 60 i 80
odpowiednio dla alarmu niskiego i wysokiego.
Aby zrealizować to zadanie, należy wykonać następujące czynności:
A. Uruchomić system iFIX:
1.
Na pulpicie systemu Windows kliknąć ikonę o nazwie iFIX 5.0.
2.
W otwartym oknie Proficy iFIX Startup kliknąć przycisk umieszczony w lewym
górnym rogu obszaru Proficy iFIX.
7
Wyświetlone zostanie okno programu WorkSpace w trybie Configure.
8
B. Utworzyć procesową bazę danych o nazwie VIXkurs:
1.
W programie WorkSpace (tryb Configure) na karcie Applications kliknąć ikonę
aplikacji Database Manager.
Wyświetlone zostanie okno programu Proficy iFIX Database Manager.
2.
W oknie Welcome to Proficy iFIX Database otwierającym aplikację Database
Manager należy kliknąć przycisk OK przy wybranej opcji Open Local Node.
3.
W lewym górnym narożniku okna aplikacji Database Manager kliknąć przycisk
Database Manager Button
i w wyświetlonym menu wybrać opcję New.
9
4.
W lewym górnym narożniku okna aplikacji Database Manager jeszcze raz kliknąć
przycisk Database Manager Button
Save As.
10
i w wyświetlonym menu wybrać opcję
5.
W oknie Save As w polu Enter Database Name wprowadzić nazwę pliku zakładanej
bazy danych VIXkurs. System iFIX dołoży rozszerzenie ”pdb” (process database).
6.
W oknie Save As kliknąć przycisk Save as.
C. Wyświetlić pasek narzędzi Toolbox:
W aplikacji WorkSpace (Tryb Configure) w karcie Home należy wybrać polecenie
Show/Hide, a następnie kliknąć pozycję Toolbox.
Gdy pasek narzędzi Toolbox jest wyświetlony w programie WorkSpace, w menu
Show/Hide obok napisu Toolbox zaznaczone jest pole wyboru (patrz rysunek powyżej).
D. Narysować wskaźnik słupkowy według poniżej przedstawionego opisu:
11
1.
Wprowadzić na rysunek obiekty tekstowe: 0, 20, 40, 60, 80 oraz 100:

W pasku narzędzi Toolbox kliknąć ikonę narzędzia Text, kliknąć wolny obszar
rysunku i przy pomocy klawiatury wprowadzić znak 0.

Ponownie kliknąć ikonę Text, kliknąć wolny obszar rysunku nad znakiem 0
i wprowadzić przy pomocy klawiatury 20.

Postępując w podobny sposób wprowadzić na rysunku pozostałe obiekty
tekstowe: 40, 60, 80 oraz 100.
Uwaga: W poniżej przestawionym pasku narzędzi Toolbox pokazano lokalizację
dwóch dodatkowych narzędzi: Space Evenly Vertical oraz Align Right, które
zostaną zastosowane w następnym punkcie niniejszego ćwiczenia na następnej
stronie.

12
Rozmieścić równomiernie wprowadzone obiekty tekstowe:
o Objąć prostokątną ramką wszystkie etykiety (patrz pierwsza kolumna
rysunku przedstawionego poniżej).
o Zwolnić lewy przycisk myszy (patrz druga kolumna
przedstawionego poniżej). Wszystkie obiekty zostaną wybrane.
rysunku
o W pasku narzędzi Toolbox kliknąć narzędzie o nazwie Align Right (patrz
trzecia kolumna rysunku przedstawionego poniżej).
o W pasku narzędzi Toolbox kliknąć narzędzie o nazwie Space Evently
Vertical (patrz czwarta kolumna rysunku przedstawionego poniżej).
o Kliknąć wolny obszar rysunku
przedstawionego poniżej).
2.
(patrz
piąta
kolumna
rysunku
Narysować na rysunku znaczniki poziome:

Narysować dwa znaczniki poziome (linie poziome o różnej długości) przy
pomocy przycisku Ctrl i skopiować drugi znacznik cztery razy, korzystając ze
skrótów klawiszowych Ctrl+C (Copy) oraz Ctr+V (Paste). Znaczniki
kopiowane są w to samo miejsce, więc należy je nieco przeciągnąć w inne
miejsce po skopiowaniu. Pierwszy znacznik umieścić na wysokości etykiety 0, a
ostatni znacznik na wysokości etykiety 100.
Uwaga: W celu wielokrotnego kopiowania obiektu zamiast stosowania skrótów
klawiszowych Ctrl+C oraz Ctrl+V wygodniej jest skorzystać ze skrótu
klawiszowego Ctrl+D (Powiel). W takim przypadku obiekt skopiowany
umieszczany jest blisko kopiowanego obiektu, nieco po prawej stronie.
13

Wybrać wszystkie znaczniki i krótki znacznik kliknąć przy wciśniętym klawiszu
Ctrl dwa razy (patrz pierwsza kolumna rysunku przedstawionego poniżej).

Wyrównać długości znaczników przy pomocy narzędzia Make Same Height and
Width. Narzędzie to dostępne jest na karcie Format w grupie Arrange.
Patrz druga kolumna rysunku przedstawionego poniżej.
Uwaga: Wyrównanie rozmiaru obiektów następuje względem obiektu, który jest
aktualnie podświetlony w oknie drzewa systemu. Obiekt wzorcowy można
zmienić przez kliknięcie go dwa razy przy wciśniętym klawiszu Ctrl.

3.
14
W pasku narzędzi Toolbox kliknąć narzędzie Align Left oraz Space Evenly
Vertical (patrz trzecia kolumna rysunku przedstawionego poniżej).
Narysować żółty prostokąt obok znaczników i obiektów tekstowych:

W pasku narzędzi Toolbox kliknąć przycisk Rectangle i na rysunku przy
wciśniętym lewym przycisku myszy narysować prostokąt.

Kliknąć prawym przyciskiem myszy narysowany prostokąt i w wyświetlonym
menu prawego przycisku myszy wybrać polecenie Fill Style ->Solid.

Kliknąć prawym przyciskiem myszy prostokąt i w wyświetlonym menu prawego
przycisku myszy wybrać polecenie Color -> Foreground.... W wyświetlonym
oknie Select ForegroundColor wybrać kolor żółty – BrightYellow w pierwszym
wierszu tabeli z kolorami.
15

Zmienić domyślną właściwość Gradient rysowanych obiektów graficznych
w systemie iFIX na właściwość Solid.
o Na wstążce Home w grupie poleceń WorkSpace w menu rozwijanym
Settings wybrać polecenie User Preferences.
o W oknie User Preferences wybrać kartę Shape Preferences, w polu Fill
Style wprowadzić właściwość Solid i kliknąć przycisk OK.
16

W oknie User Preferences na karcie Shape Preferences zmienić domyślną
właściwość Foreground Color rysowanych obiektów graficznych przez
kliknięcie niebieskiego prostokąta w obszarze Color i wybranie jaśniejszego
koloru niebieskiego.
E. Animować wysokość prostokąta:
1.
Kliknąć narysowany żółty prostokąt, odszukać eksperta wypełnienia Fill Expert
w pasku narzędzi Toolbox i kliknąć jego ikonę.
2.
W oknie Fill Expert w polu Data Source wprowadzić nazwę bloku HZAD.
3.
Po kliknięciu przycisku OK pojawi się następujące okno:
17
18
4.
W oknie tym należy potwierdzić chęć utworzenia nowego bloku przez kliknięcie
przycisku Yes. Wyświetlone zostanie poniżej przedstawione okno.
5.
Jako typ tworzonego bloku należy wybrać AR i kliknąć przycisk OK.
6.
Jako adres bloku należy podać przykładowo 6, a w polu Description wprowadzić
informację Wartość zadana poziomu.
7.
Otworzyć kartę Advanced i wybrać pole wyboru Enable Output. Wybór tej opcji
umożliwi zmianę wartości tego bloku przez operatora.
F. Nad prostokątem umieścić wyświetlacz cyfrowy i skonfigurować go:
1.
W pasku narzędzi Toolbox kliknąć lewym przyciskiem myszy ikonę Datalink
Stamper.
2.
W oknie Datalink w polu źródła danych Source wprowadzić HZAD, a w obszarze
Data Entry w polu Type z rozwijanego menu wybrać In-Place - opcja ta umożliwi
zmianę wartości bloku HZAD po dwukrotnym kliknięciu wyświetlacza cyfrowego
na rysunku w programie WorkSpace w trybie Run.
19
20
3.
W polu Whole Digits, gdy w obszarze Formatting w polu Type wyświetlany jest typ
danych Numeric, wpisać wartość 3, a w polu Decimal wartość 1. Określić justowanie
wyświetlanych wartości bloku HZAD jako wyrównywanie do prawej strony przez
wybranie w polu Justify z listy rozwijanej opcji Right.
4.
Umożliwić wprowadzanie danych przy pomocy suwaka, korzystając z narzędzia
Data Entry Expert:

Wybrać obiekt wyświetlacz cyfrowy.

Kliknąć ikonę Data Entry Expert w pasku narzędzi Toolbox.

W wyświetlonym oknie Choose Data Entry Method for DataLink1 w obszarze
Choose Data Entry Method wybrać pozycję Slider Entry (patrz rysunek poniżej).

W obszarze Slider Options suwaka wybrać opcję Write Continuously, aby zmiana
pozycji suwaka zmieniała wartość bloku HZAD w bazie danych bez potrzeby
zwolnienia przycisku myszy.

Sprawdzić, czy w polu Data Source wprowadzona jest nazwa bloku HZAD.
G. Przetestować animowanie prostokąta:
1.
Zapisać rysunek w postaci pliku o nazwie Suwak.grf przez kliknięcie przycisku
WorkSpace Button
, a następnie wybranie opcji Save As
2.
Uruchomić aplikację WorkSpace w trybie Run przy pomocy skrótu klawiszowego
Ctrl+W.
3.
Kliknąć wyświetlacz cyfrowy nad prostokątem i przy pomocy wyświetlonego
suwaka zmieniać wysokość słupka.
H. Zmodyfikować aplikację zgodnie z rysunkiem przedstawionym poniżej:
1.
Skopiować wyświetlacz cyfrowy i prostokąt.
2.
Wprowadzić na rysunek cztery obiekty tekstowe: H, zad, AI3 oraz % i umieścić je
tak, jak przedstawiono na powyższym rysunku.
3.
Obok prostokąta umieścić suwak - obiekt typu OLE i skonfigurować go:

Na karcie Insert wybrać w menu przycisku Objects/Links opcję OLE Object.
21


22
W oknie Insert Object jako Object Type wybrać Microsoft Forms 2.0 ScrollBar
i kliknąć przycisk OK. Na rysunku zostanie umieszczony obiekt ScrollBar1.
Kliknąć prawym przyciskiem myszy wprowadzony suwak i w menu prawego
przycisku myszy wybrać polecenie Edit Script. W Edytorze VBA zostanie
wyświetlona wprowadzona domyślnie poniżej przedstawiona procedura. Nazwa
tej procedury składa się z nazwy obiektu i zdarzenia, które uruchamia jej
wykonanie.
Private Sub ScrollBar1_Change()
End Sub

Powyżej przedstawioną procedurę uzupełnić o instrukcję WriteValue z dwoma
parametrami tak jak pokazano poniżej. Omawiana procedura zmieni wartość
bloku Hzad przy przeciągnięciu suwaka w chwili zwolnienia lewego przycisku
myszy.
WriteValue SuwakAI3.Value, "Fix32.THISNODE.Hzad.F_CV"
End Sub

Zminimalizować okno Edytora VBA.

Kliknąć
ponownie
prawym
przyciskiem
myszy obiekt
i w wyświetlonym menu wybrać polecenie Property Window.

Zmienić wartość właściwości suwaka Name na SuwakAI3 oraz Max na 0 i Min
na 100. Ustawienie wartości właściwości Max na 0 nie jest błędem, zapewni
przy przesuwaniu myszką suwaka w górę zwiększanie, a nie zmniejszanie
wypełnienia prostokąta od dołu.

Kliknąć na rysunku prawym przyciskiem myszy suwak i w menu prawego
przycisku myszy wybrać polecenie Edit Script. W oknie Edytora VBA zwrócić
uwagę,
że
nazwa
wprowadzonej
procedury
zmieniała
się
z ScrollBar1_Change na SuwakAI3_Change, gdyż została zmieniona
nazwa obiektu na rysunku.
suwaka
23
Private Sub SuwakAI3_Change()
End Sub

W Edytorze VBA w prawej liście rozwijanej ze zdarzeniami wybrać zdarzenie
Scroll. Zostanie utworzna pusta procedura o nazwie SuwakAI3_Scroll.

Uzupełnić procedurę SuwakAI3_Scroll o instrukcję WriteValue z dwoma
parametrami tak jak pokazano poniżej. Instrukcję tę można skopiować
z procedury SuwakAI3_Change. Omawiana procedura zmieni wartość bloku
Hzad wskutek ciągnięcia myszą suwaka na rysunku.
Private Sub SuwakAI3_Scroll()
End Sub
24

W Edytorze VBA w lewej liście rozwijanej z obiektami wybrać obiekt rysunku
CFixPicture, a w prawej liście zdarzenie Initialize. Zostanie utworzna najpierw
domyślna procedura dla rysunku CFixPicture_KeyDown oraz później pusta
procedura o nazwie CFixPicture_Initialize.

Uzupełnić procedurę CFixPicture_Initialize o instrukcję pokazaną poniżej.
Omawiana procedura wykonywana jest w chwili otwierania rysunku
i konfiguruje obiekt graficzny – ustawia suwak zgodnie z wartością bloku Hzad
w procesowej bazie danych.
Private Sub CFixPicture_Initialize()
SuwakAI3.Value = ReadValue("Fix32.THISNODE.Hzad.F_CV")
End Sub
Uwaga 1: W przypadku, gdy w liście rozwijanej obiektów nie jest widoczny
potrzebny obiekt, należy na rysunku zaznaczyć wszystkie obiekty przez
zastosowanie skrótu klawiszowego Ctrl+A i wybrać, po kliknięciu prawym
przyciskiem myszy wolnego obszaru rysunku, opcję Enable Scripts.
Uwaga 2: Skrypty dotyczące rysunku przechowywane są w pliku rysunku.
Uwaga 3: W wielu instrukcjach w języku VBA zamiast pełnej nazwy bloku,
przykładowo "Fix32.THISNODE.Hzad.F_CV" można stosować samą nazwę
"Hzad".
I. Włączyć możliwość korzystania z nazwy węzła THISNODE:
Uwaga: W systemie iFIX w skrypcie jako nazwę węzła można zastosować
THISNODE. Jest to uniwersalna nazwa węzła systemu iFIX. Ten sam rysunek można
otworzyć na różnych komputerach. Rysunek z takim skryptem uruchomiony na
systemie iFIX o nazwie węzła przykładowo FIX1 będzie odwoływał się do wartości
przykładowo Fix32.FIX1.Hzad.F_CV, czyli będzie korzystał z procesowej
bazy danych na danym węźle. Rysunek z takim skryptem uruchomiony na systemie
iFIX o nazwie węzła FIX2 będzie odwoływał się do wartości
Fix32.FIX2.Hzad.F_CV. Takie rysunki są więc szczególnie przydatne
w przypadku, gdy kilka komputerów obsługuje identyczne obiekty, przy czym każdy
z tych obiektów wizualizowany jest i sterowany przez jeden komputer. Wystarczy
wykonać jeden rysunek, który potem po skopiowaniu na różne komputery obsługuje
różne identyczne obiekty. Dodatkowo takie komputery mogą pracować w sieci.
W Dyspozytorni można umieścić komputer, który kolejno będzie mógł wizualizować
poszczególne obiekty. Jednak w tym przypadku należy stosować rysunki, które
odwołują się do konkretnego obiektu, przykładowo FIX1 lub FIX2. Nie można
stosować odwołań THISNODE, bo do komputera Dyspozytora nie jest najczęściej
podpięty żaden obiekt. Wizualizuje on i steruje obiekty poprzez pozostałe komputery
sieciowe.
Nazwę węzła systemu iFIX określa się przy pomocy programu System
Configuration. Więcej informacji na ten temat znajduje się w rozdziale
Konfigurowanie systemu iFIX.
1.
Uruchomić program System Configuration przez kliknięcie w programie
WorkSpace na wstążce Application ikony programu SCU w grupie programów
System & Security.
25
26
2.
W menu Configure wybrać polecenie Local Startup.
3.
W oknie Local Startup Definition zaznaczyć pole wyboru Local Node Alias i kliknąć
przycisk OK.
4.
W głównym oknie programu System Configuration w wyświetlonym monitorze
dwukrotnie kliknąć nazwę DATABASE umieszczoną po etykiecie PDB.
5.
W wyświetlonym oknie Database Definition przy pomocy przycisku z trzema
kropkami wprowadzić nazwę procesowej bazy danych VIXKURS i kliknąć przycisk
OK. W polu tym określa się nazwę bazy danych, która zostanie załadowana
automatycznie przy kolejnym starcie systemu iFIX.
6.
Zapisać wprowadzone zmiany do pliku konfiguracyjnego przy pomocy polecenia
Save As w menu File i zamknąć program System Configuration.
7.
Zamknąć system iFIX.
8.
Uruchomić system iFIX przez kliknięcie na pulpicie systemu Windows ikony
o nazwie iFIX 5.0.
9.
W otwartym oknie Proficy iFIX Startup kliknąć przycisk umieszczony w lewym
górnym rogu obszaru Proficy iFIX.
10. W Drzewie systemu w folderze Pictures odszukać nazwę Suwak.grf i dwukrotnie ją
kliknąć.
27
J. Przetestować działanie suwaka.
1.
Uruchomić program WorkSpace w trybie Run przy pomocy skrótu klawiszowego
Ctrl+W.
2.
Zaobserwować zmianę wartości na wyświetlaczu cyfrowym i stopień wypełnienia
słupka przy zmianie pozycji suwaka.
K. Wstawić na rysunek wykres danych bieżących przedstawiający wartości bloku
HZAD pomiędzy dwoma liniami, które reprezentują ograniczenia dla tej zmiennej
procesowej:
1. Do procesowej bazy danych dołożyć blok Analog Input HZAD_AI.

28
W programie WorkSpace (tryb Configure) na karcie Applications kliknąć ikonę
aplikacji Database Manager.

W wyświetlonym oknie Welcome to Proficy iFIX Database Manager kliknąć
przycisk OK w celu otwarcia procesowej bazy danych lokalnego węzła.

W wyświetlonym arkuszu procesowej bazy danych dwukrotnie kliknąć pusty
wiersz.

W wyświetlonym oknie dwukrotnie kliknąć ikonę typu bloku AI – Analog Input.
29
30

W wyświetlonym oknie konfiguracyjnym bloku w polu Tag Name wprowadzić
HZAD_AI, a w polu I/O Address wartość 6.

Na karcie Alarms wprowadzić progi alarmowania dla alarmu niskiego w polu
Low: 60 i dla alarmu wysokiego w polu High: 80 i kliknąć przycisk Save.

W wyświetlonym oknie kliknąć przycisk Yes. Blok HZAD_AI zostanie włączony
do skanowania. Skanowanie zostanie omówione w dalszej części niniejszego
podręcznika.
Na rysunku umieścić obiekt Chart i skonfigurować go:
4.

Kliknąć ikonę narzędzia Standard Chart w pasku narzędzi Toolbox i po
pojawieniu się kursora w postaci krzyżyka narysować prostokąt przy pomocy
lewego przycisku myszy.

Dwukrotnie kliknąć dodany obiekt Standard Chart i przejść na kartę Chart.

Na liście Pen List umieścić pierwszy pisak: HZAD.F_CV.
o
Kliknąć pierwszy z czterech przycisków umieszczonych nad listą Pen List
i następnie kliknąć przycisk z trzema kropkami obok dodanego pola.
31
o W wyświetlonym oknie Expression Builder na karcie FIX Databaase wybrać
nazwę węzła THISNODE z listy Node Names, nazwę bloku z listy Tag Names
i nazwę pola z listy Field Names.
Uwaga 1: Nazwę pola F_CV można dodać do pełnej nazwy bloku przez
kliknięcie przycisku z napisem F_* w obszarze nazwy pól. F pochodzi od
angielskiego pojęcia Floating Point (zmienny przecinek), a CV od Current
Value (wartość bieżąca).
Uwaga 2: W trakcie wybierania kolejnych członów pełnej nazwy bloku
w lewym dolnym rogu okna edytora Expression Builder powstaje pełna nazwa
bloku.
32

Zbędny pisak FIX32.NODE.TAG.F_CV na liście Pen List usunąć przy pomocy
drugiego przycisku z czerwonym znakiem X z czterech przycisków umieszczonych
nad listą Pen List.

W sposób analogiczny jak pisak HZAD.F_CV do listy pisaków dodać dwa pisaki
HZAD_AI.F_LO oraz HZAD_AI.F_HI.
Uwaga: Na wykresie pisaki te będą pełnić rolę ograniczeń dla wartości bloku
HZAD.

Dla pisaka HZAD_AI.F_HI na karcie Pen zaznaczyć pole wyboru Constant Line
i kliknąć przycisk koloru w obszarze Style, by wybrać kolor czerwony dla tego
pisaka.
33

Dla pisaka HZAD_AI.F_LO na karcie Pen zaznaczyć pole wyboru Constant Line
i kliknąć przycisk koloru w obszarze Style, by wybrać kolor czerwony dla tego
pisaka.

Na karcie Y-Axis w polach Number of Labels oraz Number of Ticks wprowadzić
wartość 6. W takim przypadku oś Y wykresu będzie opisana następującymi
etykietami: 0, 20, 40, 60, 80, 100.

Zamknąć okno Chart Configuration przez kliknięcie przycisku OK w tym oknie.
Uwaga: Aktualnie do komórki o adresie 6 w pamięci RAM komputera odwołują się
dwa bloki: HZAD – Rejestr analogowy i HZAD_AI – Wejście analogowe przy
pomocy drajwera o nazwie SIM (Simulation). W takim przypadku wartości bieżące
obu bloków są zawsze takie same.
Blok HZAD jest stosowany do wprowadznia wartości do komórki pamięci o adresie
6, a blok HZAD_AI odczytuje wartości z komórki pamięci o adresie 6.
Bloki typu Rejestr nie umożliwiają alarmowania w przeciwieństwie do bloków typu
Wejście, dla których można skonfigurować progi alarmowe.
34
L. Przetestować działanie wykresu danych bieżących:
1.
Otworzyć okno z wykresem w programie WorkSpace w trybie Run. Powinny
pojawić się dwie czerwone linie poziome na całej długości wykresu. Długość linii
pisaka HZAD powinna zwiększać się, bo pisak ten nie ma wybranej opcji Constant
Line.
2.
Przy pomocy suwaka zmieniać wartość bloku Hzad i zaobserwować te zmiany na
wykresie danych bieżących.
M. Animować kolor obiektu – słupek w zależności od wartości bloku HZAD:
1. Wybrać obiekt słupek (prostokąt, pod którym umieszczony jest napis AI3) i w pasku
narzędzi Toolbox kliknąć przycisk Foreground Color Expert.
35
2.
W wyświetlonym oknie (patrz drugi rysunek poniżej) w polu Data Source
wprowadzić nazwę bloku Fix32.THISNODE.HZAD.F_CV.
3.
Zmienić wartości w tabeli w obszarze Foreground Color Threshold zgodnie z
następującymi danymi.
-
czarny
ciemnoczerwony
jasnoczerwony
jasno-niebieski
0
25
50
75
-
25,
50,
75,
100.
Uwaga 1: W celu edycji pola z wartością liczbową należy kliknąć go i wprowadzić
wartość liczbową przy pomocy klawiatury.
Uwaga 2: W celu edycji pola koloru należy dwukrotnie go kliknąć i wybrać kolor
w wyświetlonym oknie Select Color.

36
Zbędny wiersz usunąć przy pomocy przycisku Delete Row.
4.
Zamknąć okno Foreground Color Expert przez kliknięcie przycisku OK.
5.
W programie WorkSpace przejść do trybu wykonywania (Ctrl+W) i zaobserwować
zmianę koloru słupka po zmianie wartości bloku HZAD przy pomocy suwaka.
37
2 TWORZENIE, ZARZĄDZANIE I DIAGNOSTYKA
PROCESOWEJ BAZY DANYCH SYSTEMU IFIX
2.1 Struktura procesowej bazy danych – typy bloków oraz
budowanie strategii sterowania przy pomocy łańcuchów
Baza danych systemu iFIX stosowana jest m.in. do przechowywania bieżących wartości
zmiennych procesowych w pamięci RAM komputera.
Pomiary wielkości fizycznych zwykle wykonywane są przy pomocy czujników i w postaci
standardowych sygnałów elektrycznych, przykładowo od 4 do 20 mA, dostarczane do
sterownika programowalnego PLC.
W sterowniku PLC moduły wejściowe zamieniają te sygnały elektryczne na wartości
w przestrzeni adresowej sterownika. Przestrzeń ta m.in. podzielona jest na obszar wejść
dwustanowych, obszar wejść analogowych, obszar wyjść dwustanowych, obszar wyjść
analogowych oraz obszar zmiennych systemowych. Część tej przestrzeni adresowej jest
przenoszona do pamięci komputera PC przy pomocy drajwera We/Wy, który jest
uruchomiony w komputerze. Drajwer ten co zadeklarowany okres czasu przenosi do
komputera dane ze sterownika PLC w postaci paczek zwanych rekordami. Rekordami są
ciągłe podobszary przestrzeni adresowej sterownika PLC. Przykładowo można przesłać
w postaci jednej paczki dane wejściowe dwustanowe sterownika PLC oznaczane zwykle
przez symbol I od I1 do I100. Taka organizacja danych przyspiesza możliwą ilość przesłanych
danych do komputera w jednostce czasu, ponieważ nawiązanie komunikacji pomiędzy
sterownikiem PLC, a komputerem PC jest czasochłonną operacją.
Rozdział 2: Tworzenie, zarządzanie i diagnostyka procesowej bazy danych ...
39
Dane ze sterownika PLC przesyłane są do komputera PC do obszaru pamięci, który nosi
nazwę DIT (Driver Image Table) – tablica obrazu drajwera.
W komputerze PC działa program WSACTask.EXE. Jego nazwa pochodzi od pierwszych
liter angielskich słów WINDOWS, SCAN, ALARM and CONTROL, które określają funkcje
tego programu. Słowo Task w języku angielskim oznacza zadanie.
SCAN oznacza skanowanie, czyli przeglądanie procesowej bazy danych i przepisywanie co
zadany okres czasu wartości z tablicy DIT do obszaru, gdzie umieszczona jest procesowa
baza danych systemu iFIX. Baza ta przechowywana jest w pamięci komputera w obszarze,
który nie jest nigdy przemieszczany do pliku wymiany i składa się z bloków, czyli wektorów
informacji. Przykładowo wielkości fizycznej temperatura, zmierzonej przy pomocy czujnika
i przesłanej do obszaru DIT odpowiada wektor danych składający się z kilkunastu wartości.
Na rysunku poniżej przedstawiono okno do konfigurowania bloku AI. Każde pole w tym
oknie odpowiada jednej wartości w wektorze danych bloku.
Bloki w procesowej bazie danych łączy się w łańcuchy bloków. Operację tę realizuje się przez
wpisanie nazwy następnego bloku w łańcuchu w polu Next. Kolejne bloki w łańcuchu bloków
można wyświetlać przez klikanie przycisków ze strzałkami znajdującymi się u góry okna
konfiguracyjnego bloku.
Łańcuchy bloków wykorzystywane są do tworzenia strategii sterowania. Przykładowo, przy
pomocy łańcucha bloków można zrealizować pętlę regulacji. Blok wejścia analogowego
40
(Analog Input) łączy się z blokiem regulatora PID, który następnie łączy się z blokiem
wyjścia analogowego (Analog Output). Wartość z bloku Analog Input jest traktowana jako
wartość wejściowa dla algorytmu PID, którego wynik jest przenoszony do bloku Analog
Output. Potem program WSACTask przenosi wartość bloku Analog Output do tablicy DIT,
z której drajwer przenosi tę wartość do sterownika PLC. Sterownik dalej oddziałuje na obiekt.
W ten sposób jest realizowana funkcja sterowania – CONTROL przez program WSACTask.
Program WSACTask kolejno analizuje wszystkie łańcuchy w procesowej bazie danych.
Analiza łańcucha rozpoczyna się od pierwszego bloku w łańcuchu, który nazywany jest
blokiem pierwotnym. Wszystkie pozostałe bloki w łańcuchu nazywane są blokami wtórnymi.
Łańcuchy w procesowej bazie danych stosowane są także do wykonywania obliczeń
matematycznych i operacji logicznych.
Wszystkie bloki w procesowej bazie danych analizowane są co 50 ms. Programista powinien
tak zoptymalizować system, aby w przypadku wystąpienia najbardziej niekorzystnej sytuacji
wartość ta nie została przekroczona. Okres skanowania procesowej bazy danych można
wyświetlić m.in. przy pomocy programu Mission Control (grupa Utilities na karcie
Applications) na karcie SAC.
Oprócz funkcji skanowania bloków program WSACTask realizuje także funkcję
uruchamiania procedur związanych z różnymi typami bloków w procesowej bazie danych.
Przykładowo, z blokiem Analog Input związana jest procedura generowania alarmów. Gdy
wartość bloku przekroczy zdefiniowany próg, wtedy generowany jest alarm. Stąd w nazwie
programu WSACTask człon dotyczący alarmowania – litera A, oznaczająca Alarm.
Program WorkSpace prezentuje wartości z procesowej bazy danych systemu iFIX w postaci
graficznej przy pomocy ekranów synoptycznych zwanych także czasami rysunkami.
W pamięci komputera PC przechowywane są także wartości w 2000 16-bitowych rejestrów,
do których istnieje dostęp poprzez drajwer SIM. Rejestry te wraz z możliwością tworzenia
łańcuchów w procesowej bazie danych umożliwiają korzystanie z komputera PC w taki sam
sposób jak ze sterownika PLC po umieszczeniu w komputerze karty wejść/wyjść.
Drajwer SM2 udostępnia 20 000 rejestrów 32-bitowych, 20 000 rejestrów dwustanowych
i 20 000 rejestrów 8-bitowych do przechowywania znaków.
41
2.2 Importowanie i eksportowanie procesowej bazy danych
Procesową bazę danych systemu iFIX można eksportować do pliku tekstowego przez
wybranie polecenia Export na karcie Home, w grupie Process Database.
Eksportowanie bloków do pliku o rozszerzeniu .gdb umożliwia zmianę kolejności łańcuchów
w procesowej bazie danych przez edytowanie tego pliku tekstowego w dowolnym edytorze
tekstowym, przykładowo w programie Notatnik.
Eksportowanie bloków procesowej bazy danych można także zastosować do tworzenia
podobnych bloków, które różnią się niewiele między sobą, przykładowo jedynie nazwą
i adresem. W tym celu należy eksportować jeden blok danego typu, w edytorze tekstowym
powielić linie tego bloku, odpowiednio je zmodyfikować i później importować dany plik do
procesowej bazy danych. Poniżej przedstawiono właściwości eksportowanego bloku AV2_AI
typu Analog Input.
Type
Tag Name
:: AI
:: AV2_AI
NEXT BLK
::
DESCRIPTION
::
INITIAL SCAN
::
SCAN TIME
::
SMOOTHING
::
I/O DEVICE
::
H/W OPTIONS
::
I/O ADDRESS
::
SIGNAL CONDITION::
LOW EGU LIMIT
::
HIGH EGU LIMIT ::
EGU TAG
::
INITIAL A/M STAT::
ALARM ENABLE
::
ALARM AREA(S)
::
LO LO ALARM LIMI::
LO ALARM LIMIT ::
HI ALARM LIMIT ::
HI HI ALARM LIMI::
ROC ALARM LIMIT ::
DEAD BAND
::
ALARM PRIORITY ::
SECURITY AREA 1 ::
SECURITY AREA 2 ::
SECURITY AREA 3 ::
42
; A_NAME
; A_TAG
PARA_CA
Stopień otwarcia zaworu AV2
ON
1
0
SIM
3
0.00
100.00
AUTO
ENABLE
ALL
0.00
0.00
100.00
100.00
0.00
5.00
L
NONE
NONE
NONE
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
A_NEXT
A_DESC
A_ISCAN
A_SCANT
A_SMOTH
A_IODV
A_IOHT
A_IOAD
A_IOSC
A_ELO
A_EHI
A_ETAG
A_IAM
A_IENAB
A_ADI
A_LOLO
A_LO
A_HI
A_HIHI
A_ROC
A_DBAND
A_PRI
A_SA1
A_SA2
A_SA3
Po znaku średnika podane są nazwy pól poszczególnych właściwości bloku.
Bazę danych systemu iFIX można także eksportować do pliku z rozszerzeniem .CSV
i edytować ją przykładowo w programie Excel.
2.3 Określanie wielkości potrzebnego klucza
Firma GE Intelligent Platforms dla systemu iFIX oferuje klucze zabezpieczające system przed
nielegalnym stosowaniem umieszczane na porcie równoległym lub USB. Klucze te
gwarantują obsługę następującej liczby sygnałów z obiektu:
75, 150, 300, 900 i klucz pełny(32 000)
Przedstawione powyżej wartości uwzględniają także korzystanie z niektórych bloków
systemu iFIX, posiadających pole I/O Address, przykładowo bloków Analog Register, które
można zastosować do tymczasowego przechowywania wartości.
Polecenie Summary w grupie Diagnostics w programie Database Manager umożliwia
wyświetlenie okna przedstawionego na poniższym rysunku.
W oknie tym podana jest nazwa procesowej bazy danych, jej numer seryjny (każdy zapis
procesowej bazy danych na dysk twardy generuje kolejny numer) oraz rozmiar w bajtach.
Lista określa ile bloków danego typu zawiera procesowa baza danych oraz na ile bloków
danego typu przydzielono miejsce w pamięci.
W rozdziale Zastosowanie „przesunięć” (OFFSET) do odczytu danych procesowych opisano
sposób wyświetlania większej liczby wartości z urządzeń zewnętrznych niż pozwala na to
określony klucz zabezpieczający.
Wielkość potrzebnego klucza zależy również od funkcji sieciowych realizowanych przez
dany komputer.
43
2.4 Ćwiczenia
2.4.1 Animacja rurociągu pary
Cel: Kontynuacja poznawania narzędzi służących do rysowania obiektów graficznych. Konfigurowanie wybranych właściwości dynamicznych obiektów. Nauka tworzenia łańcuchów w procesowej bazie danych systemu iFIX. Rozpoczęcie nauki stosowania
skryptów do sterowania procesami przemysłowymi oraz tworzenie i używanie obiektów
globalnych: Threshold Table.
Zadanie: Animować kolor rurociągu pary stosowanej do grzania zawartości zbiornika. Kolor
rurociągu powinien się zmieniać od ciemno-czerwonego do coraz bardziej jasnoczerwonego proporcjonalnie do natężenia przepływu pary w rurociągu. Na tym
rurociągu umieszczone są dwa zawory: zawór analogowy AV2 (0-100) i zawór
dwustanowy V5 (0,1). Należy przyjąć, że natężenie przepływu pary jest proporcjonalne
do stopnia otwarcia zaworu AV2, gdy zawór V5 jest otwarty (1). ). Zamknięcie zaworu
V5 blokuje przepływ pary. Gdy zawór V5 jest zamknięty zmiana stopnia otwarcia
zaworu AV2 nie powoduje zmiany koloru rurociągu pary.
Stopień otwarcia zaworu AV2 w czasie ćwiczenia należy zmieniać przy pomocy
suwaka umieszczonego obok tego zaworu.
Kliknięcie zaworu V5 powinno zmienić jego stan na stan przeciwny, tzn. jeśli zawór był
otwarty, to kliknięcie zaworu powinno spowodować jego zamknięcie, a jeśli zawór był
zamknięty, to kliknięcie zaworu powinno spowodować jego otwarcie.
44
A. Utworzyć rysunek procesu przemysłowego:
1.
Utworzyć nowy rysunek przez kliknięcie przycisku WorkSpace Button
,
wybranie podmenu New, a następnie opcji Picture. W wyświetlonym oknie przy
wybranej opcji Create a Default ‘Untitled’ Picture kliknąć przycisk Finish.
2.
Utworzonemu rysunkowi nadać nazwę Zbiornik.grf przez kliknięcie przycisku
WorkSpace Button i wybranie opcji Save As w wyświetlonym menu. W oknie
Zapisywanie jako w polu Nazwa pliku wprowadzić nazwę rysunku Zbiornik i kliknąć
45
przycisk Zapisz.
3.
Na rysunku umieścić obiekty graficzne przedstawione poniżej i wykonać z nich
rysunek zbiornika:

46
Narysować dwie dennice górne zbiornika przez kliknięcie narzędzia Chord
w pasku narzędzi Toolbox. Wtedy kursor zmieni swój kształt na krzyżyk.
Należy kliknąć w miejscu, gdzie ma być umieszczony pierwszy
wierzchołek i drugi wierzchołek odcinka koła. Trzecie kliknięcie ustala
wysokość dennicy.
Uwaga: Ostatnio wykonaną operację można cofnąć przy pomocy skrótu
klawiszowego Ctrl+Z.

Narysować dwie linie o długości odpowiadającej podstawie dennic
górnych.
Zmienić właściwość linii Edge Color na kolor pierwszoplanowy wcześniej
narysowanych dennic przez kliknięcie linii prawym przyciskiem myszy
i wybranie w wyświetlonym menu polecenia Color, a później Edge. Linie
poziome mają służyć do maskowania poziomych krawędzi prostokątów
i podstaw dennic górnych.

Narysować dwa prostokąty o szerokości odpowiadającej podstawom
dennic górnych (patrz szósty rysunek powyżej) przy pomocy narzędzia
Rectangle w pasku narzędzi Toolbox.

Utworzyć cztery dolne obiekty umieszczone symetrycznie względem osi
poziomej zbiornika (dwie dennice dolne i dwie dolne linie maskujące)
przez zgrupowanie czterech obiektów górnych przy pomocy skrótu
klawiszowego Ctrl+G, ich skopiowanie przy pomocy skrótów
klawiszowych Ctrl+C oraz Ctrl+V i użycie narzędzia Flip Vertical, które
jest dostępne na karcie Format, w grupie Arrange.
47
Uwaga: W celu umieszczenia na stałe okna do modyfikowania kolorów
obiektów należy wybrać na karcie Format w grupie Styles polecenie Color
Selections. Wyświetlone wtedy zostanie okno pokazane na rysunku
poniżej.

48
Zgrupowane obiekty z dennicami rozgrupować przy pomocy skrótu
klawiszowego Ctrl+R i zmienić kolejność narysowanych obiektów
składowych zbiornika na rysunku przy pomocy narzędzi Bring To Front
oraz Send To Back wybieranych z paska narzędzi Toolbox tak, by uzyskać
rysunek zbiornika przedstawiony poniżej.
4.
Narysować zawór V5:

Włączyć korzystanie z siatki na rysunku. W tym celu przy pomocy karty
Format, w grupie Arrange kliknąć trójkąt skierowany wierzchołkiem w dół
i w wyświetlonym
menu
wybrać
polecenie
Grid
Settings.
W wyświetlonym oknie Grid Settings zaznaczyć pola wyboru Show
the Grid oraz Snap to Grid i kliknąć przycisk OK.
49

Narysować zawór. W tym celu należy wykonać następujące czynności:
o Przy wciśniętym klawiszu Ctrl kliknąć w pasku narzędzi Toolbox
przycisk Oval i narysować koło tak jak pokazano na poniżej
przedstawionym rysunku. Koło powinno obejmować 4 wiersze i 4
kolumny wyświetlonej siatki.
o Narysować trzpień zaworu - linię pionową obejmującą cztery
wiersze siatki i dwie linie, które tworzą strzałkę skierowaną w dół.
Grot strzałki umieszczony jest dokładnie pomiędzy węzłami siatki.
o Narysować część zaworu przedstawioną w kolorze białym jako
obiekt Polygon. W pasku narzędzi Toolbox należy kliknąć narzędzie
Polygon, a potem kliknąć w wierzchołkach rysowanego wielokąta
w kolejności przedstawionej na powyższym rysunku.
W wierzchołku 4 należy kliknąć dwukrotnie.
Uwaga 1: Rysowanie obiektów typu Polygon kończy się przez
dwukrotne kliknięcie w miejscu, gdzie ma być umieszczony ostatni
wierzchołek.
Uwaga 2: Wierzchołki obiektu typu Polygon można indywidualnie
przemieszczać po wybraniu opcji Reshape w menu prawego
przycisku myszy.

50
Obok rysunku zaworu narysować strzałkę w postaci linii przerywanej
z lotką. W tym celu należy wykonać następujące czynności:
o Narysować grot strzałki z dwóch linii pomiędzy węzłami siatki.
o Narysować linię poziomą strzałki, kliknąć ją prawym przyciskiem
myszy i wybrać polecenie Edge Style i potem opcję Dash.
o W pasku narzędzi Toolbox wybrać narzędzie Arc i kliknąć kolejno
w punktach 1, 2 i 3.

Tworzony rysunek uzupełnić o dodatkową strzałkę, narysowaną jako obiekt
typu Polygon i trzy obiekty tekstowe pokazane na poniższym rysunku.

Wyłączyć korzystanie z siatki. W tym celu przy pomocy karty Format,
w grupie Arrange kliknąć trójkąt skierowany wierzchołkiem w dół
i w wyświetlonym
menu
wybrać
polecenie
Grid
Settings.
W wyświetlonym oknie Grid Settings wyczyścić pola wyboru Show
51
5.

Zgrupować obiekty rysowanego zaworu V5 przy pomocy skrótu
klawiszowego Ctrl+G i zmniejszyć wykonany rysunek, korzystając
z uchwytów grupy.

Obrócić rysunek zaworu przy pomocy opcji Rotate w menu prawego
przycisku myszy.
Utworzyć zawór AV2:

52
Zgrupowany zawór V5 (patrz rysunek przedostatni) skopiować przy
pomocy skrótów klawiszowych Ctrl+C oraz Ctrl+V i zastosować
narzędzie Flip Horizontal, które jest dostępne na karcie Format, w grupie
Arrange.
6.

Rozgrupować otrzymany obiekt przy pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+R
i zmodyfikować obiekty tekstowe. Przykładowo dwukrotnie kliknąć obiekt
tekstowy V5 i zamienić go na AV2. Podobnie postąpić z dwoma
pozostałymi obiektami tekstowymi: HO zamienić na HI, a Q5 zamienić na
AQ2.

Kliknąć strzałkę nad napisem HI i na karcie Format w grupie Arrange
wybrać polecenie Flip Vertical (patrz rysunek powyżej).
Narysować symbol zbiornika kondensatu:

Włączyć korzystanie z siatki na rysunku. W tym celu przy pomocy karty
Format, w grupie Arrange kliknąć trójkąt skierowany wierzchołkiem w dół
i w wyświetlonym
menu
wybrać
polecenie
Grid
Settings.
W wyświetlonym oknie Grid Settings zaznaczyć pola wyboru Show

Narysować koło w czterech kolumnach i czterech wierszach siatki przy
wciśniętym przycisku Ctrl, korzystając z narzędzia Oval w pasku narzędzi
Toolbox. Kliknąć prawym przyciskiem myszy narysowane koło, wybrać
polecenie Color -> Foreground, w wyświetlonym oknie Select
ForegroundColor wybrać biały kolor i kliknąć przycisk OK.

Narysować półkole w czterech kolumnach i dwóch wierszach siatki pod
kołem przez kliknięcie narzędzia Chord w pasku narzędzi Toolbox. Wtedy
kursor zmieni swój kształt na krzyżyk. Należy kliknąć w miejscu, gdzie ma
być umieszczony pierwszy wierzchołek i drugi wierzchołek odcinka koła.
Trzecie kliknięcie ustala wysokość półkola. Kliknąć prawym przyciskiem
myszy narysowane półkole, wybrać polecenie Color -> Foreground,
w wyświetlonym oknie Select ForegroundColor wybrać czarny kolor
i kliknąć przycisk OK.
53
7.
54

Wyłączyć korzystanie z siatki. W tym celu przy pomocy karty Format,
w grupie Arrange kliknąć trójkąt skierowany wierzchołkiem w dół
i w wyświetlonym
menu
wybrać
polecenie
Grid
Settings.
W wyświetlonym oknie Grid Settings wyczyścić pola wyboru Show

Obrócić półkole o około 45 stopni przez kliknięcie go prawym przyciskiem
myszy, wybranie polecenia Rotate i przeciągnięcie jednego
z wyświetlonych uchwytów w taki sposób, by obrócić półkole tak jak
pokazano na rysunku poniżej.

Przemieścić półkole nad koło przez kliknięcie półkola i skorzystanie
z klawiszy ze strzałkami na klawiaturze.

Zgrupować koło i półkole przez wybranie tych obiektów i ich zgrupowanie
przy pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+G.

Zmienić rozmiar narysowanego symbolu zbiornika kondensatu, korzystając
z uchwytów zgrupowanego obiektu.
Narysować rurociąg pary przy pomocy jednej linii łamanej złożonej tylko z trzech
odcinków. Po narysowaniu linię tę należy prznieść pod spód wszystkich innych
obiektów na rysunku przy pomocy narzędzia Send To Back w pasku narzędzi
Toolbox lub skrótu klawiszowego Ctrl+B.
Uwaga: Grubość linii łamanej reprezentującej rurociąg można zmienić przez
kliknięcie jej prawym przyciskiem myszy, wybranie polecenia Property Window
i zmianę wartości w polu EdgeWidth. Domyślnie w tym polu wprowadzona jest
wartość 1. Przykładowo można wprowadzić wartość 5.
8.
Uzupełnić rysunek o pozostałe obiekty graficzne.
55
B. Obok zaworu AV2 umieścić suwak - obiekt typu OLE i skonfigurować go:
56
1.
Na karcie Insert wybrać w menu przycisku Objects/Links opcję OLE Object.
2.
W oknie Insert Object jako Object Type wybrać Microsoft Forms 2.0 ScrollBar
i kliknąć przycisk OK. Na rysunku zostanie umieszczony obiekt ScrollBar1.
3.
Kliknąć prawym przyciskiem myszy wprowadzony suwak i w menu prawego
przycisku myszy wybrać polecenie Edit Script. W Edytorze VBA zostanie
wyświetlona wprowadzona domyślnie poniżej przedstawiona procedura. Nazwa tej
procedury składa się z nazwy obiektu i zdarzenia, które uruchamia jej wykonanie.
End Sub
4.
Powyżej przedstawioną procedurę uzupełnić o instrukcję WriteValue z dwoma
parametrami tak jak pokazano poniżej. Omawiana procedura zmieni wartość bloku
AV2 przy przeciągnięciu suwaka w chwili zwolnienia lewego przycisku myszy.
WriteValue SuwakAV2.Value, "Fix32.THISNODE.AV2.F_CV"
End Sub
5.
Zminimalizować okno Edytora VBA.
6.
Kliknąć ponownie prawym przyciskiem myszy obiekt suwaka i w wyświetlonym
menu wybrać polecenie Property Window.
7.
Zmienić wartość właściwości suwaka Name na SuwakAV2 oraz Max na 0 i Min na
100. Ustawienie wartości właściwości Max na 0 nie jest błędem, zapewni przy
przesuwaniu myszką suwaka w górę zwiększanie, a nie zmniejszanie wypełnienia
prostokąta od dołu.
8.
Kliknąć na rysunku prawym przyciskiem myszy suwak i w menu prawego przycisku
myszy wybrać polecenie Edit Script. W oknie Edytora VBA zwrócić uwagę, że
57
nazwa wprowadzonej procedury zmieniała się z ScrollBar1_Change na
SuwakAV2_Change, gdyż została zmieniona nazwa obiektu na rysunku.
Private Sub SuwakAV2_Change()
End Sub
9.
W Edytorze VBA w prawej liście rozwijanej ze zdarzeniami wybrać zdarzenie
Scroll. Zostanie utworzna pusta procedura o nazwie SuwakAV2_Scroll.
10. Uzupełnić procedurę SuwakAV2_Scroll o instrukcję WriteValue z dwoma
parametrami tak jak pokazano poniżej. Instrukcję tę można skopiować z procedury
SuwakAV2_Change. Omawiana procedura zmieni wartość bloku AV2 wskutek
ciągnięcia myszą suwaka na rysunku.
Private Sub SuwakAV2_Scroll()
End Sub
11. W Edytorze VBA w lewej liście rozwijanej z obiektami wybrać obiekt rysunku
CFixPicture, a w prawej liście zdarzenie Initialize. Zostanie utworzna najpierw
domyślna procedura dla rysunku CFixPicture_KeyDown oraz później pusta
procedura o nazwie CFixPicture_Initialize.
12. Uzupełnić procedurę CFixPicture_Initialize o instrukcję pokazaną poniżej.
Omawiana procedura wykonywana jest w chwili otwierania rysunku i konfiguruje
58
obiekt graficzny – ustawia suwak zgodnie z wartością bloku AV2 w procesowej
bazie danych.
SuwakAV2.Value = ReadValue("Fix32.THISNODE.AV2.F_CV")
End Sub
Uwaga 1: W przypadku, gdy w liście rozwijanej obiektów nie jest widoczny
potrzebny obiekt, należy na rysunku zaznaczyć wszystkie obiekty przez
zastosowanie skrótu klawiszowego Ctrl+A i wybrać, po kliknięciu prawym
przyciskiem myszy wolnego obszaru rysunku, opcję Enable Scripts.
Uwaga 2: Skrypty dotyczące rysunku przechowywane są w pliku rysunku.
Uwaga 3: W wielu instrukcjach w języku VBA zamiast pełnej nazwy bloku,
przykładowo "Fix32.THISNODE.AV2.F_CV" można stosować samą nazwę
"AV2".
13. Utworzyć blok AV2 typu Analog Register o adresie SIM 3. Nie należy zapomnieć
o uaktywnieniu na karacie Advanced pola wyboru Enable Output dla tego bloku.
59
C. Wprowadzić skrypt do przełączania zaworu V5 i animować jego lampkę:
1.
Przy wciśniętym przycisku Shift zaznaczyć lampkę zaworu V5 i uruchomić Eksperta
Toggle Digital Point Expert przez wybranie na karcie Tools w grupie Tasks/Experts
w menu Commands opcji Toggle Digital Tag.
Wyświetli się wtedy okno, w którym należy podać nazwę bloku V5.
2.
60
Po kliknięciu przycisku OK system poprosi o wprowadzenie nowego bloku V5 do
procesowej bazy danych, kliknąć przycisk Yes.
3.
W wyświetlonym oknie Select a block type wybrać typ bloku DR (Digital Register).
4.
Skonfigurować blok V5 zgodnie z danymi przedstawionymi w oknie poniżej,
uaktywnić opcję Enable Output dla tego bloku na karcie Advanced.
5.
Animować kolor lampki zaworu V5 (czerwony – zawór zamknięty (0), zielony –
zawór otwarty (1)) przy pomocy narzędzia Foreground Color Expert, który znajduje
się w pasku narzędzi Toolbox.
61
D. Utworzyć łańcuch bloków AV2_AI, PARA_CA:
62
1.
W oknie drzewa systemu wybrać w folderze Database program Database Manager.
Jeśli program ten nie był stosowany wcześniej, zostanie wyświetlone poniżej
przedstawione okno.
2.
W wyświetlonym ewentualnie oknie Welcome to Proficy iFIX Database wybrać
opcję Open Local Node i kliknąć przycisk OK.
3.
W oknie programu Database Manager kliknąć dwukrotnie wolną linię arkusza
procesowej bazy danych i utworzyć blok AV2_AI o parametrach przedstawionych
na rysunku poniżej, na karcie Advanced zaznaczyć pole wyboru Enable Output i na
karcie Basic w polu Next wpisać nazwę następnego bloku w łańcuchu PARA_CA.
4.
Kliknąć przycisk ze strzałką skierowaną do góry obok pola Next, utworzyć blok
obliczeniowy CA o nazwie PARA_CA i parametrach przedstawionych na poniższym
rysunku oraz kliknąć przycisk Save.
63
5.
W wyświetlonym oknie Place Block On/Off Scan? kliknąć przycisk Yes.
6.
Upewnić się, że utworzony łańcuch bloków jest skanowany przez system iFIX przez
odczytanie w arkuszu bazy danych wartości bloku PARA_CA w kolumnie Wartość
bież.
Uwaga: Jeśli w omawianym polu będą wyświetlane pytajniki, należy odświeżyć
arkusz procesowej bazy danych przez zastosowanie skrótu klawiszowego Ctrl+R
i ponownie odczytać wartość bloku PARA_CA.
E. Animować kolor rurociągu pary:
64
1.
Dwukrotnie kliknąć linię łamaną rurociągu pary.
2.
W wyświetlonym oknie Basic Animation Dialog kliknąć pole wyboru Edge Color.
3.
W polu Data Source wprowadzić nazwę bloku PARA_CA.
4.
Sprawdzić, czy wybrana jest opcja Range w obszarze Edge Color Threshold.
5.
Wprowadzić kolory od ciemno-czerwonego do jasno-czerwonego w kolumnie Color:

Dwukrotne kliknąć pierwsze pole w kolumnie Color i w wyświetlonym
oknie Select Color z listy rozwijanej Color Set wybrać Shades Of Red
(patrz rysunek poniżej).

Na karcie Color kliknąć potrzebny kolor, przykładowo z pierwszej
kolumny kolorów, a potem przycisk OK w oknie Select Color.

Dwukrotnie kliknąć drugie pole w kolumnie Color i w wyświetlonym
oknie wybrać pożądany kolor.

Powtórzyć ostatni krok niniejszej procedury dla pozostałych wierszy
w oknie Edge Color Expert.
F. Przetestować działanie aplikacji:
1. Zamknąć zawór V5 przez kliknięcie raz lub dwa razy jego lampki – lampka zaworu
V5 powinna być czerwona.
2. Zmieniać położenie suwaka AV2 - kolor rurociągu cały czas powinien być ciemnoczerowny – oznacza to brak przepływu pary.
3. Otworzyć zawór V5 przez kliknięcie jego lampki – lampka zaworu V5 powinna być
zielona.
4. Przy pomocy suwaka zmienić stopień otwarcia zaworu AV2 i zauważyć zmianę
koloru rurociągu.
65
G. Jako opcję do animacji kolorów lampki zaworu V5 zastosować globalny obiekt
Threshold Table:
66
1.
W oknie System Tree wybrać folder Globals i kliknąć prawym przyciskiem myszy
obiekt User.
2.
W menu prawego przycisku myszy wybrać opcję Create Threshold Table.
3.
W polu Source Property Type wybrać opcję Integer i następnie pole opcji
wykluczających się Exact Match.
4.
W tabeli Lookup Table, korzystając z przycisków Insert Row, Modify Row oraz
Delete row wprowadzić dwa wiersze 0 – kolor szary, 1 – kolor czerwony i kliknąć
przycisk OK.
5.
Zmienić nazwę utworzonej tabeli Threshold table:

Kliknąć prawym przyciskiem myszy utworzoną domyślną nazwę Threshold
w drzewie systemu poniżej obiektu User.

W wyświetlonym menu wybrać opcję Property Window... .

Zmienić właściwość obiektu Name na nazwę KoloryZmienneBinarne.
6.
Dwukrotnie kliknąć lampkę zaworu V5. Otworzy się okno Basic Animation Dialog,
w którym kliknąć przycisk Foreground.
7.
W oknie Foreground Color Expert zaznaczyć pole wyboru Use Shared Threshold
Table i kliknąć przycisk z trzema kropkami obok pola Shared Table, wybrać kartę
Globals i odszukać tabelę KoloryZmienneBinarne.
67
8.
Zamknąć okno Expression Builder oraz Foreground Color Expert przy pomocy
przycisków OK.
9.
Nacisnąć skrót klawiszowy Ctrl+W, by uruchomić program WorkSpace w trybie
Wykonywania i kliknąć lampkę zaworu V5. Lampka ta powinna zmienić kolor.
Uwaga: Obiekt Threshold Table umożliwia globalną zmianę kolorystyki aplikacji.
Przykładowo, jeśli aplikacja liczy 1000 zaworów i animacja tych zaworów została
zrealizowana przy pomocy tabeli Threshold Table, wtedy wystarczy by użytkownik zmienił
kolory w jednym miejscu - w obiekcie Threshold Table i wszystkie zawory będą animowane
według nowego schematu kolorów.
68
2.4.2 Generowanie bloków w procesowej bazie danych
Cel: Zapoznanie się ze sposobem generowania wielu podobnych bloków w procesowej bazie
danych przy pomocy programu Generate Wizard.
Zadnie: Wygenerować bloki typu Digital Register od V1 do V4 przy pomocy programu
Generate Wizard.
1.
W programie Database Manager kliknąć wiersz arkusza, który zawiera informacje
o bloku V5.
2.
Na karcie Home, w grupie Blocks, wybrać polecenie Generate... .
3.
W wyświetlonym oknie Database Manager kliknąć przycisk OK potwierdzający
zgodę na chwilowe zatrzymanie programu SAC w związku z generowaniem bloków.
4.
W oknie Generate Wizard - Page 1 of 3 kliknąć przycisk Next potwierdzający
generowanie bloków na podstawie bloku V5, który będzie wzorcem.
5.
W oknie Generate Wizard - Page 2 of 3 określić nazwy generowanych zmiennych
przez wprowadzenie w polu Prefix string (Mandatory) wartości V, w polu Start
value wartości 1, w polu Last value 4 oraz w polu Increment by wartości 1.
Następnie kliknąć przycisk Next wyświetlający trzecią stronę programu Generate
Wizard.
6.
W oknie Generate Wizard - Page 3 of 3 określić, czym będą się różniły generowane
bloki przez kliknięcie przycisku z trzema kropkami w pierwszym wierszu
wyświetlonego arkusza i w oknie Select Column wybrać opcję I/O Addr. Pozostałe
opcje wypełnić tak, jak pokazano na rysunku poniżej i kliknąć przycisk Finish.
7.
Przeglądnąć wygenerowane bloki w arkuszu procesowej bazy danych programu
Database Manager.
69
2.4.3 Diagnostyka procesowej bazy danych
Cel: Zapoznanie się ze sposobem kontroli poprawności konfigurowania procesowej bazy
danych.
Zadanie: Sprawdzić, czy procesowa baza danych nie zawiera błędów.
1.
W programie Database Manager wybrać polecenie Verify... w grupie Diagnostics
na karcie Home. Jeśli zostanie wyświetlony komunikat przedstawiony na rysunku
poniżej, to oznacza, że procesowa baza danych nie zawiera błędów, które może
wykryć program Database Manager.
2.
W oknie konfiguracyjnym bloku AV2_AI usunąć zawartość pola Next przy pomocy
skrótu klawiszowego Ctrl+X i jeszcze raz wybrać polecenie Verify... w grupie
Diagnostics. Wtedy zostanie wyświetlone okno przedstawione na rysunku poniżej.
Kliknięcie przycisku Edit umożliwia przejście do bloku, który jest przyczyną
problemów.
3.
70
W oknie konfiguracyjnym bloku AV2_AI wkleić do pola Next usuniętą nazwę
następnego bloku w łańcuchu przy pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+V i jeszcze
raz wybrać polecenie Verify... Powinno zostać wyświetlone okno informujące
o braku błędów w procesowej bazie danych.
3 GENERATORY SYGNAŁÓW
Na rysunku na następnej stronie przedstawiono przebiegi czasowe i rejestry, w których
generowane są sygnały stosowane m.in. do animacji obiektów graficznych i do testowania
działania aplikacji. Przykładowo, przebieg piłokształtny można stosować do ciągłego
obracania koła windy wyciągowej szybu kopalni, a wartości przypadkowe mogą posłużyć do
testowania działania łańcuchów w procesowej bazie danych.
W rejestrze RA obsługiwanym przez drajwer SIM generowane są wartości przebiegu
piłokształtnego od 0 do 100% zakresu wartości bloku korzystającego z tego rejestru. Przebieg
ten kreślony jest z prędkością określoną przez rejestr RY tak, jak pokazano na wykresie na
rysunku na następnej stronie. Na wykresie przebieg ten oznaczono literą a.
Wartość w rejestrze RY steruje prędkością (w cyklach na godzinę (2 – 3600)) generowania
nowych wartości w rejestrach RA, RD, RE i RF. Domyślna wartość w rejestrze RY wynosi 60
(1 cykl na minutę).
W rejestrach: RD, RE i RF generowane są trzy sinusoidy przesunięte względem siebie co 90
stopni z prędkością określoną również przez rejestr RY.
W rejestrze RG generowane są wartości przypadkowe z zakresu od 25% do 75% zakresu
wartości bloku korzystającego z tego rejestru.
Wartości generowane w rejestrach, za wyjątkiem rejestru RH, można zatrzymać przez
wprowadzenie wartości 0 do rejestru RX. Wartość 1 w tym rejestrze wznawia generowanie
nowych wartości.
W rejestrze RH generowany jest przebieg liniowo narastający i opadający przedstawiony na
wykresie linią oznaczoną literą h. Generowanie wartości tego przebiegu można wstrzymać
w dowolnej chwili przez wprowadzenie do rejestru RK wartości 0. Zmiana wartości
w rejestrze RI z 1 na 0 zmienia w dowolnej chwili narastanie na opadanie. Można także
zmieniać szybkość zmian tego sygnału przez wprowadzenie odpowiedniej wartości
w rejestrze RJ, który określa liczbę cykli tego sygnału na godzinę podobnie jak rejestr RY dla
innych rejestrów.
Rozdział 3: Generatory sygnałów
71
72
3.1 Ćwiczenia
3.1.1 Taśmociąg
Cel: Poznanie generatorów sygnałów i sposobów ich stosowania oraz dalsze doskonalenie
umiejętności rysowania obiektów graficznych i ich animowania.
Zadanie: Narysować przedstawiony poniżej taśmociąg do transportu gipsu uruchamiany
przyciskiem i animować obracanie rolek, przesuwanie taśmy i pojawianie się
spadającego gipsu z taśmociągu. Dodatkowo należy umożliwić zmianę szybkości
transportu gipsu przy pomocy suwaka.
Aby zrealizować powyższe zadanie, należy wykonać następujące czynności:
A. Utworzyć nowy rysunek GIPS.grf:
Wybrać polecenie New->Picture z menu rozwijanego wyświetlanego po kliknięciu
przycisku WorkSpace Button.
B. Narysować rolki taśmociągu i animować ich obracanie:
1.
Narysować koło i dwie szprychy, korzystając z przycisku Ctrl. Najpierw należy
nacisnąć przycisk Ctrl, a później narysować koło. W ten sposób zostanie
narysowane dokładnie koło, a nie elipsa. Podobnie przy rysowaniu linii poziomej
i pionowej należy skorzystać z przycisku Ctrl.
73
74
2.
Wyrównać elementy rolki taśmociągu, korzystając z przycisków Align Vertical
Center oraz Align Horizontal Center (na karcie Format grupy Arrange z menu
polecenia Align), a następnie zgrupować narysowane obiekty. W celu zgrupowania
elementów można skorzystać ze skrótu klawiszowego Ctrl+G.
3.
Dwukrotnie kliknąć narysowaną rolkę i w oknie właściwości dynamicznych Basic
Animation Dialog wybrać pole wyboru Rotate.
4.
W oknie Rotate Expert w polu Data Source wprowadzić nazwę bloku OBROT. Gdy
wartość zmiennej w procesowej bazie danych będzie przyjmowała wartość zero,
wtedy kąt obrotu narysowanego obiektu będzie wynosił 0 stopni. Gdy wartość bloku
OBROT przyjmie wartość 100, wtedy rolka zostanie obrócona o 360 stopni. Zmiana
wartości bloku ze 100 na 0 następuje bardzo szybko, więc człowiek nie zauważy na
ekranie cofnięcia obrotu rolki. Rolka będzie cały czas obracała się w jednym
kierunku. Kierunek obrotu rolki można zmienić przez wprowadzenie ujemnej
wartości w polu Maximum Angle of Rotation in Degrees.
5.
W oknie Rotate Expert w polu Maximum Angle of Rotation in Degrees wprowadzić
wartość –360 i kliknąć przycisk OK.
6.
Do procesowej bazy danych systemu iFIX wprowadzić blok typu Analog Register
skonfigurowany tak, jak pokazano na rysunku poniżej. W polu I/O Address należy
wprowadzić nazwę rejestru RA, w którym generowany jest przebieg narastający
wolno od wartości 0 do 100 i opadający szybko do wartości 0.
7.
Umieścić na rysunku przycisk Push Button, korzystając z przybornika narzędzi.
Kliknąć ten przycisk dwukrotnie. W polu przycisku wpisać tekst RX.
8.
Wybrać przycisk z napisem RX i kliknąć na karcie Tools grupy Tasks/Experts w
menu Commands opcję Toggle Digital Tag.
75
9.
W wyświetlonym oknie Toggle Digital Point Expert w polu FIX Database Tag
wprowadzić nazwę bloku RX.
Po kliknięciu przycisku OK zostanie wyświetlony komunikat, który należy
potwierdzić przyciskiem Yes.
10. W procesowej bazie danych wprowadzić blok RX (Digital Register).
76
Na karcie Advanced należy zaznaczyć pole wyboru Enable Output. W ten sposób do
przycisku z napisem RX zostanie przypisany skrypt, który będzie zmieniał wartość
bloku RX na wartość przeciwną, gdy zostanie kliknięty przycisk RX.
11. Obok przycisku z napisem RX należy umieścić wyświetlacz cyfrowy, który będzie
przedstawiał wartość przechowywaną w rejestrze RX. W tym celu w pasku narzędzi
Toolbox programu WorkSpace należy wybrać narzędzie Datalink Stamper.
12. Po wpisaniu nazwy bloku w polu Source należy skonfigurować wyświetlanie jednej
cyfry na wyświetlaczu cyfrowym tak, jak pokazano na rysunku powyżej.
13. Na rysunku należy umieścić wyświetlacz cyfrowy dla bloku RY, który umożliwi
zmianę prędkości obrotowej rolek taśmociągu, przez wybranie narzędzia Datalink
Stamper w pasku narzędzi Toolbox programu WorkSpace. W wyświetlonym oknie
dialogowym Datalink w polu Source należy wprowadzić nazwę bloku RY i określić
format wyświetlania wartości tego bloku przez skonfigurowanie pól Whole Digits
i Decimal, tak jak pokazano na rysunku poniżej.
77
14. W procesowej bazie danych utworzyć blok typu Analog Register i skonfigurować go
tak, jak przedstawiono na rysunku poniżej. W karcie Advanced należy zaznaczyć
pole wyboru Enable Output.
15. Wybrać wyświetlacz cyfrowy dla bloku RY, kliknąć przycisk Data Entry Expert
w pasku narzędzi Toolbox programu WorkSpace i skonfigurować wyświetlone okno
dialogowe, tak jak pokazano na rysunku poniżej. Po kliknięciu tak
skonfigurowanego wyświetlacza cyfrowego będzie można zmieniać szybkość
obracania rolek taśmociągu przy pomocy suwaka.
78
16. Obok wyświetlacza cyfrowego pokazującego wartość w rejestrze RY umieścić
etykiety (Text) RY i [cycles/hour].
17. Przejść do trybu wykonywania programu WorkSpace, przetestować obracanie rolki
taśmociągu i dobrać odpowiednią prędkość jej obracania.
18. W programie WorkSpace w trybie konfiguracji utworzyć drugą rolkę taśmociągu
przez skopiowanie pierwszej rolki.
79
C. Narysować taśmę taśmociągu i animować jej przemieszczanie:
80
1.
Narysować dwie osłony taśmy oraz cztery elementy taśmy i rozmieścić je tak, jak
pokazano na poniższym rysunku. Trzy pierwsze elementy taśmy należy wybrać
i zgrupować.
2.
Dwukrotnie kliknąć zgrupowane elementy taśmy i przypisać im właściwość animacji
pozycji Position. W tym celu przy wyświetlonym oknie Position Expert, należy
kliknąć trzy zgrupowane elementy taśmy i przy pomocy strzałki skierowanej
w prawo przemieścić je tak, jak pokazano na poniższym rysunku. Trzeci element
grupy pokrywa czwarty element taśmy.
3.
Po kliknięciu przycisku Get Value w oknie Position Expert zostanie wprowadzona
wartość w polu Maximum Offset.
4.
Przesunąć w dół trzy zgrupowane elementy taśmy tak, aby ukryte zostały one pod
dwoma osłonami, umieścić koła rolek na pierwszym planie korzystając z przycisku
Bring To Front w pasku narzędzi Toolbox i przetestować animację przesuwania
taśmy górnej.
5.
Wykonać kopię elementów taśmy i dwóch osłon oraz przemieścić te elementy do
dolnej części taśmociągu.
6.
Dwukrotnie kliknąć zgrupowane trzy dolne elementy taśmy i w wyświetlonym oknie
przez kliknięcie pola wyboru Position otworzyć okno Position Expert. Wartość z
pola Maximum Offset skopiować do pola Minimum Offset, a w polu Maximum Offset
wprowadzić wartość 0.
7.
Przejść do programu WorkSpace. Górna część taśmy powinna przemieszczać się
w prawo, a dolna część taśmy w lewo, gdy w rejestrze RX jest przechowywana
wartość 1.
81
D. Umieścić pozostałe elementy graficzne na rysunku i zmienić odpowiednio ich kolory:
1.
Narysować dwie strzałki, wprowadzić nazwę taśmociągu w postaci tekstu OHTP 15,
narysować spadający z taśmociągu gips w formie czterech kółek.
2.
Skopiować przycisk RX i zmienić jego etykietę na OHTP 15.
Uwaga: W ćwiczeniu skorzystano z rejestru RX do uruchamiania i zatrzymywania
taśmociągu. W praktyce jednak do zatrzymywania i uruchamiania taśmociągów
stosuje się bloki obliczeniowe, gdyż taśmociągów jest zwykle więcej niż jeden.
Sygnał piłokształtny można pomnożyć przez wartość dwustanową określającą stan
pracy danego taśmociągu. W takim przypadku przycisk OHTP 15 różni się od
przycisku RX.
3.
82
Zgrupować cztery kółka reprezentujące spadający gips, dwie białe strzałki, napis
OHTP 15 nad taśmociągiem i gips na taśmociągu i animować ich widoczność przez
dwukrotne ich kliknięcie, zaznaczenie pola wyboru Visible w oknie Basic Animation
Dialog i skonfigurowanie wyświetlonego okna tak, jak pokazano na poniższym
rysunku. Informacja w polu obszaru Condition Expression pojawi się po kliknięciu
przycisku View Visibility Condition.
4.
Zmienić kolor tła okna rysunku przez kliknięcie wolnego obszaru rysunku prawym
przyciskiem myszy, wybranie polecenia Picture... i wybranie szarego koloru po
kliknięciu przycisku Background Color.
5.
Zmienić kolory obiektów na rysunku (patrz rysunek po treści wykonywanego
zadania – obwody rolek czerwone, szprychy czarne, obiekty dotyczące gipsu białe,
taśma czerwona, osłony rolek czerwone, przestrzeń obejmowana przez taśmę żółta),
korzystając z okna Color Selection, które można wyświetlić przez wybranie
polecenia Color Selections w grupie Styles na karcie Format. W oknie tym należy
korzystać z właściwości ForegroundColor (przykładowo żółty kolor rolek) oraz
EdgeColor (przykładowo czerwony kolor taśmociągu).
83
4 TWORZENIE I METODY ZARZĄDZANIA RYSUNKAMI
Aplikacje systemu iFIX zwykle zawierają wiele rysunków, które zwykle wyświetlane są
w sposób hierarchiczny. Przykładowo, stosuje się paski menu i podmenu. Przycisk na pasku
menu otwiera pasek podmenu z grupą przycisków, które stosowane są do otwierania
rysunków. Rysunki te w chwili ich wyświetlenia umieszczane są w pamięci komputera.
W celu zabezpieczenia się przed brakiem dostępnej pamięci, na ekranie monitora nie można
otwierać zbyt wielu rysunków. Dlatego też w praktyce stosuje się różne metody zarządzania
otwieraniem i zamykaniem rysunków.
Poniższe rysunki prezentują możliwe rozwiązania:

Rozwiązanie podstawowe.

Rozwiązanie udoskonalone.

Rozwiązania z wieloma monitorami.
o Bez wyboru monitora.
o Z wyborem monitora.
Rozdział 4: Tworzenie i metody zarządzania rysunkami
85
W rozwiązaniu podstawowym stosuje się trzy okna. Przyciski umieszczone na listwie dolnej
umożliwiają wyświetlanie rysunków w części środkowej monitora. Otwarcie nowego rysunku
usuwa z pamięci komputera rysunek poprzedni. Na ekranie monitora zawsze otwarte są tylko
trzy rysunki.
W rozwiązaniu udoskonalonym aplikacja otwierana jest przez wyświetlenie okna o nazwie
Splash. W oknie tym znajdują się zwykle dwa przyciski. Przycisk Start umożliwia
uruchomienie aplikacji, a przycisk Zakończ zamknięcie systemu. Po uruchomieniu aplikacji
stosowane są cztery okna. Listwa menu głównego stosowana jest do wyświetlenia
odpowiedniego rysunku podmenu, na którym umieszczone są przyciski do otwierania
rysunków w części środkowej monitora.
Rozwiązania z wieloma monitorami można podzielić na „Bez wyboru monitora” oraz
„Z wyborem monitora”.
Rozwiązanie „Bez wyboru monitora”, to rozwiązanie podstawowe stosowane na dwóch
monitorach.
Rozwiązanie „Z wyborem monitora”, to rozwiązanie podstawowe stosowane na dwóch
monitorach, przy czym użytkownik najpierw wybiera monitor przez kliknięcie przycisku
86
z napisem Monitor 1 lub Monitor 2, a później wybiera rysunek, który ma być wyświetlony na
wybranym monitorze.
4.1 Ćwiczenia
4.1.1 Zarządzanie rysunkami
Cel: Zapoznanie się z typami rysunków i sposobami ich otwierania w aplikacjach
przemysłowych. Poznanie zmiennych globalnych, skryptu wykonywanego w chwili
otwierania rysunku i ekspertów służących do zarządzania rysunkami aplikacji.
Zadanie: Wykonać aplikację systemu iFIX, która po kliknięciu ikony iFIX 5.0 na pulpicie
systemu Windows uruchamia program WorkSpace w trybie wykonywania i otwiera
trzy okna: rysunków: ListwaGorna.grf, ListwaDolna.grf i Reaktor.grf. Na rysunku
ListwaDolna.grf umieszczone są dwa przyciski Reaktor i Alarmy, które umożliwiają
otwarcie rysunku Reaktor.grf i AlarmyBiezace.grf w części środkowej monitora.
W czasie startu systemu iFIX automatycznie otwierana jest procesowa baza danych
o nazwie VIXKurs.
87
A. Utworzyć rysunki: ListwaGorna, ListwaDolna, Reaktor i AlarmyBiezace:
Listwa górna
ListwaGorna.grf
Okno ekranu synoptycznego
Okno ekranu synoptycznego
Reaktor.grf
Listwa dolna
1.
88
AlarmyBiezace.grf
ListwaDolna.grf
Utworzyć plik rysunku listwy górnej ListwaGorna.grf:

Wybrać polecenia NewPicture w menu przycisku WorkSpace Button.

W wyświetlonym oknie Create Picture Wizard wybrać opcję drugą: Create
a Custom Picture, tak jak pokazano na rysunku poniżej i kliknąć przycisk Next >.

W drugim wyświetlonym oknie wybrać opcję WorkSpace Full Screen in Run
Mode i kliknąć przycisk Next >.

W trzecim wyświetlonym oknie wybrać opcję Use Specified Dimensions
i w kolejnych polach wpisać odpowiednio: Left – 0; Top – 0; Width – 100; Height –
15. Kliknąć lewym przyciskiem myszy w polu Top, by po lewej stronie w oknie
Preview Pane poprawnie zostało wyświetlone tworzone okno. Kliknąć przycisk
Next >, aby przejść do następnego okna.

Zaznaczyć pole wyboru, tak jak przedstawiono na poniższym rysunku. Wybrać
kolor tła Szary 68 i przejść do następnego okna ( Next > ).
89

Wpisać nazwę pliku ListwaGorna i przejść do kolejnego okna.

W wyświetlonym oknie z podsumowaniem wykonanych operacji kliknąć przycisk
Finish.
2.
Utworzyć plik rysunku listwy dolnej ListwaDolna.grf w podobny sposób, jak
zostało utworzone okno ListwaGorna.grf, przy czym w oknie „Define Custom
Picture” kreatora należy wprowadzić: Left – 0, Top – 85, Width – 100 oraz
Height - 15.
3.
Utworzyć plik rysunku Reaktor.grf w podobny sposób jak został utworzony plik
okna ListwaGorna.grf, przy czym w oknie „Define Custom Picture” kreatora należy
wprowadzić: Left – 0; Top – 15, Width – 100 oraz Height – 70.
4.
Plik okna AlarmyBiezace.grf należy utworzyć przez zapisanie pliku Reaktor.grf
jako plik AlarmyBiezace.grf przy pomocy polecenia Save As w menu przycisku
WorkSpace Button.
5.
Na rysunku AlarmyBiezace.grf umieścić obiekt tekstowy Alarmy bieżące.
B. Utworzyć zmienną globalną active_pic:
1.
W oknie System Tree otworzyć folder Globals, prawym przyciskiem myszy kliknąć
obiekt User i wybrać opcję Create Variable. Zostanie utworzona zmienna
o domyślnej nazwie.
Uwaga: W systemie iFIX istnieje kilka rodzajów zmiennych, które posiadają różny
zakres stosowania. Zmienne globalne umieszczone w obiekcie User posiadają
największy zakres, zapisywane są w pliku User.fxg i służą do przechowywania
danych, które dostępne są na wszystkich rysunkach projektu. Dla konkretnego
rysunku można stosować dodatkowo: lokalne zmienne globalne, zmienne języka
90
VBA lub bloki procesowej bazy danych. Kolejne rozdziały zawierają przykłady
stosowania zmiennych różnego typu.
2.
Zmienić nazwę zmiennej na active_pic przez wybranie w menu prawego przycisku
myszy opcji Property Window... i w oknie Properties jako właściwość Name wpisać
active_pic.
3.
Zmienić typ utworzonej zmiennej przez zmianę właściwości Variable Type na
8 - vtString.
C. W skryptach rysunków: Reaktor.grf oraz AlarmyBiezace.grf uruchamianych przy
otwieraniu tych okien umieścić skrypt:
user.active_pic.CurrentValue = PictureName
End Sub
1.
W oknie System Tree kliknąć dwukrotnie lewym przyciskiem myszy nazwę rysunku
Reaktor – otworzy się okno tego rysunku.
2.
W oknie System Tree kliknąć prawym przyciskiem myszy nazwę rysunku Reaktor
i wybrać opcję Edit script.
3.
W lewym górnym oknie rozwijanym wybrać opcję CFixPicture, a w prawym
zdarzenie Initialize.
91
4.
Pomiędzy liniami Private Sub CFixPicture_Initialize() i End Sub
wprowadzić linię user.active_pic.CurrentValue = PictureName.
Dla rysunku Reaktor.grf powstała w taki sposób procedura:
End Sub
5.
Zaznaczyć trzy wiersze powyższej procedury i przy pomocy skrótu klawiszowego
Ctrl+C umieścić ją w Schowku systemu Windows.
6.
W oknie System Tree kliknąć dwukrotnie lewym przyciskiem myszy nazwę rysunku
AlarmyBiezace – otworzy się okno tego rysunku.
7.
W oknie System Tree kliknąć prawym przyciskiem myszy nazwę rysunku
AlarmyBiezace i wybrać opcję Edit script.
8.
Przy pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+V wkleić procedurę ze schowka do rysunku
AlarmyBiezace:
End Sub
D. Określić okna, które będą otwierały się w chwili uruchamiania programu
WorkSpace w trybie Run:
1.
Na karcie Home, w grupie WorkSpace wybrać polecenie SettingsUser Preferences.
2.
W karcie StartUp Pictures wprowadzić nazwy plików pokazane na rysunku poniżej.
3.
W karcie General wybrać opcje:
Start Workspace in Run mode,
Full screen in Run mode.
92
E. W listwie dolnej umieścić 2 przyciski, które będą otwierały i zamykały okna Reaktor
i AlarmyBiezace:
1.
Wyświetlić okno rysunku ListwaDolna.grf przez kliknięcie ikony FullScreen
w pasku narzędzi Quick Access Toolbar i aktywować to okno przez kliknięcie go
lewym przyciskiem myszy.
2.
Z paska narzędzi Toolbox wybrać narzędzie Push Button.
3.
Na przycisku umieścić napis Reaktor przez dwukrotne kliknięcie tego przycisku.
4.
Przy pomocy eksperta Replace Picture Expert po wybraniu przycisku z napisem
Reaktor wpisać jako Picture to Replace: user.active_pic.CurrentValue, a jako
New Picture Reaktor.grf.
93
5.
94
W oknie Replace Picture Expert kliknąć przycisk OK i w wyświetlonych dwóch
oknach kliknąć przycisk Yes.
6.
Przejść do edytora skryptów i usunąć cudzysłowy, by linia skryptu wyglądała tak,
jak przedstawiono ją poniżej:
ReplacePicture "Reaktor.grf", user.active_pic.CurrentValue
7.
Podobnie jak przycisk Reaktor utworzyć przycisk z napisem Alarmy do otwierania
i zamykania pliku AlarmyBiezace.grf. Linię skryptu dla przycisku z napisem
Alarmy przedstawiono poniżej:
ReplacePicture "AlarmyBiezace.grf", user.active_pic.CurrentValue
F. Zmienić nazwy obiektów przycisk
i przetestować działanie aplikacji:
na PrzyciskReaktor
i
PrzyciskAlarmy
1.
Kliknąć prawym przyciskiem myszy na rysunku ListwaDolna.grf przycisk z napisem
Reaktor i w wyświetlonym menu wybrać opcję Property Window... .
2.
W polu obok właściwości Name wprowadzić nazwę PrzyciskReaktor.
3.
Kliknąć prawym przyciskiem myszy na rysunku ListwaDolna.grf przycisk z napisem
Alarmy i w wyświetlonym menu wybrać opcję Property Window... .
4.
W polu obok właściwości Name wprowadzić nazwę PrzyciskAlarmy.
5.
Zamknąć program WorkSpace przez zastosowanie skrótu klawiszowego Alt+F4.
W przypadku, gdy system zapyta, czy zapisać zmiany na wykonanych rysunkach
potwierdzić chęć zapisania zmian na dysku twardym.
6.
Uruchomić ponownie program WorkSpace, korzystając z przycisku Start systemu
Windows, polecenia Wszystkie programy i grupy programów Proficy HMI SCADA iFIX 5.0. Na ekranie monitora powinny zostać otwarte trzy okna rysunków:
ListwaGorna.grf, ListwaDolna.grf i Reaktor.grf.
7.
Na rysunku ListwaDolna.grf kliknąć przycisk Alarmy, powinno zostać otwarte okno
rysunku AlarmyBiezace.grf w części środkowej monitora.
8.
Na rysunku ListwaDolna.grf kliknąć przycisk Reaktor, powinno zostać otwarte
okno rysunku Reaktor.grf w części środkowej monitora.
9.
Kliknąć dwa razy na przycisku Alarmy, powinno zostać wyświetlone ponownie
okno rysunku AlarmyBiezace.grf i okienko z błędem.
95
Uwaga: Wykonana dotychczas aplikacja posiada wadę. Otóż nie można przy jej pomocy
otwierać wielokrotnie tego samego rysunku. Na ekranie monitora wyświetlany jest błąd.
W celu jego wyeliminowania należy zmienić skrypty przypisane do przycisków Reaktor
i Alarmy.
Można wprowadzić program, który po wyświetleniu określonego ekranu będzie
przyciemniał przycisk i kolejne jego kliknięcie nie spowoduje ponownego otwarcia
danego ekranu. Takie rozwiązanie nie jest jednak łatwe w realizacji.
Lepszym rozwiązaniem jest użycie instrukcji ReplacePicture z parametrem 2,
określającym sposób obsługi błędów. Parametr 2 blokuje wyświetlanie błędów.
G. Zmienić skrypty przycisków: Reaktor i Alarmy tak, aby można było wielokrotnie
klikać ten sam przycisk do otwierania tego samego ekranu:
Zmodyfikować instrukcję wykonywaną po kliknięciu przycisku Reaktor i Alarmy
odpowiednio na:
ReplacePicture "Reaktor.grf", user.active_pic.CurrentValue,,2
ReplacePicture "AlarmyBiezace.grf", user.active_pic.CurrentValue,,2
H. Na rysunek Reaktor.grf skopiować zawartość rysunku Zbiornik.grf, który został
wykonany w poprzednim ćwiczeniu:
1.
Otworzyć rysunek Zbiornik.grf i przy pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+A
zaznaczyć wszystkie obiekty graficzne.
2.
Przy pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+G utworzyć grupę ze wszystkich obiektów
graficznych.
3.
Skopiować zawartość rysunku Zbiornik.grf do Schowka systemu Windows przy
pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+C.
4.
Otworzyć rysunek Reaktor.grf i wkleić na ten rysunek zawartość rysunku
Zbiornik.grf przy pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+V. Dopasować rozmiar
wklejonej grupy obiektów do rozmiaru rysunku Reaktor.grf, korzystając z uchwytów
grupy.
5.
Kliknąć prawym przyciskiem myszy wklejoną grupę obiektów i rozgrupować ją przy
pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+R.
6.
Otworzyć rysunek Zbiornik.grf, kliknąć go prawym przyciskiem myszy, wybrać
polecenie Edit Script i skopiować do schowka systemu Windows poniżej
przedstawioną instrukcję. Instrukcja ta nie została skopiowana wraz z obiektami
graficznymi rysunku, ponieważ dotyczy ona obiektu (rysunku), który nie został
skopiowany.
SuwakAV2.Value = ReadValue(”Fix32.THISNODE.AV2.F_CV”)
7.
Otworzyć rysunek Reaktor.grf, kliknąć go prawym przyciskiem myszy, wybrać
polecenie Edit Script i skopiować ze schowka do procedury CFixPicutre_Initialize
instrukcję:
SuwakAV2.Value = ReadValue(”Fix32.THISNODE.AV2.F_CV”)
End Sub
96
I. Zdefiniować nazwę procesowej
uruchomieniu systemu iFIX:
bazy
danych
otwieranej
przy
kolejnym
Uwaga: W przypadku wykonania ćwiczenia „Słupek” niniejszy punkt można pominąć.
1.
W programie WorkSpace wyświetlić kartę Applications.
2.
W grupie System&Security wybrać program SCU.
3.
Dwukrotnie kliknąć napis ”PDB:” i w wyświetlonym oknie wprowadzić nazwę
procesowej bazy danych VIXKURS, która automatycznie będzie otwierana przy
kolejnym uruchomieniu systemu iFIX.
4.
W menu File wybrać opcję Save as i zapisać wprowadzone zmiany do pliku
z konfiguracją systemu Proficy iFIX. Domyślnie plikiem tym jest FIX.scu
(Nazwa_węzła.scu).
97
J. Przetestować działanie aplikacji zarządzania rysunkami:
98
1.
Zamknąć program WorkSpace przez zastosowanie skrótu klawiszowego Alt+F4.
W przypadku, gdy system zapyta, czy zapisać zmiany na wykonanych rysunkach
potwierdzić chęć zapisania zmian na dysku twardym.
2.
Uruchomić ponownie program WorkSpace, korzystając z przycisku Start systemu
Windows, polecenia Wszystkie programy i grupy programów Proficy HMI SCADA iFIX 5.0. Na ekranie monitora powinny zostać otwarte trzy okna rysunków:
ListwaGorna.grf, ListwaDolna.grf i Reaktor.grf.
3.
Na rysunku ListwaDolna.grf kliknąć przycisk Alarmy, powinno zostać otwarte okno
rysunku AlarmyBiezace.grf w części środkowej monitora.
4.
Na rysunku ListwaDolna.grf kliknąć przycisk Reaktor, powinno zostać otwarte
okno rysunku Reaktor.grf w części środkowej monitora.
5.
Kliknąć dwa razy przycisk Alarmy, powinno zostać wyświetlone ponownie okno
rysunku AlarmyBiezace.grf bez wyświetlenia okienka z błędem.
6.
Zamknąć system iFIX i ponownie go uruchomić. Sprawdzić, czy automatycznie
została otwarta procesowa baza danych VIXKurs przez sprawdzenie, czy działa
aplikacja na rysunku Reaktor.grf przez kliknięcie lampki zaworu V5. Jeśli lampka
zmieni kolor, oznacza to, że procesowa baza danych VIXKurs została otwarta
poprawnie.
5 ARCHIWIZACJA DANYCH PROCESOWYCH I ICH
PREZENTACJA NA WYKRESACH
Podstawowym archiwizatorem w systemie iFIX v5.0 jest Proficy Historian, który instaluje się
w podczas instalacji systemu iFIX. Posiada on szereg zalet w stosunku do dotychczas
stosowanego archiwizatora Classic Historian:
 archiwizacja zmiennych łańcuchowych (przykładowo oznaczenia wsadów),
 doskonała kompresja danych w dwóch etapach (kolektor, archiwum) i logika Spike,
 redundantne kolektory zabezpieczające przed awariami sieci,
 szybki zapis i odczyt ( 100 000 zapisów/odczytów na sekundę),
 łatwość kreślenia danych z wielu serwerów na jednym wykresie,
 duża dokładność stopki czasowej (do 1 milisekundy),
 integracja z systemem iFIX,
 zwiększone bezpieczeństwo danych.
Dane archiwalne można zbierać na lokalnym komputerze lub korzystając z architektury
przedstawionej na poniższym rysunku.
Rozdział 5: Archiwizacja danych procesowych i ich prezentacja na wykresach
99
5.1 Ćwiczenia
5.1.1 Proficy Historian jako podstawowy archiwizator danych
Cel: Zapoznanie się ze sposobem archiwizacji danych procesowych w systemie iFIX
w przemysłowej bazie danych Proficy Historian i prezentacją tych danych w postaci
wykresu typu Line Multiline Chart.
Zadanie: Zapisać do bazy danych Proficy Historian wartości pochodzące z czterech bloków
systemu iFIX, których wartości generowane są przy pomocy drajwera SIM (trzy
sinusoidy przesunięte w fazie o 90o i wartości przypadkowe). Wyświetlić bieżące
wartości wybranego bloku z bazy danych Proficy Historian przy pomocy pola danych
archiwalnych. Wykreślić przebiegi czasowe omawianych czterech bloków na wykresie
w sposób pokazany poniżej i zapisać przedstawione wartości do pliku tekstowego.
Dodatkowo przedstawić możliwość wyboru pisaków na wykresie Line MultiLine Chart.
100
A. Uruchomić kolektor systemu iFIX:
1.
Korzystając z przycisku Start systemu iFIX, grupy programów Proficy Historian 3.1
wybrać polecenie Start iFIX Collector.
2.
Jako alternatywę do ręcznego uruchomienia tego kolektora wprowadzić wpis
w oknie Task Configuration w programie System Configuration Utility
(SCU.EXE), który można uruchomić przy pomocy Drzewa systemu w folderze
System Configuration w programie WorkSpace. Wpis ten będzie automatycznie
uruchamiał kolektor do zbierania danych archiwalnych ihFixCollector.exe w chwili
startu programu iFIX w warunkach przemysłowych. Aby zrealizować to zadanie,
należy w programie SCU.EXE wykonać następujące czynności:

W menu Configure wybrać opcję Tasks...,
101
102

W oknie Task Configuration kliknąć przycisk z trzema kropkami obok pola
FileName, odszukać w wyświetlonym oknie plik ihFixCollector.exe,
wybrać go i kliknąć przycisk Otwórz.

W oknie Taks Configuration kliknąć przycisk Add, a następnie przycisk
strzałki skierowanej w górę, by przemieścić linię z programem
ihFixCollector.exe przed program WorkSpace.exe w liście Configured
Tasks.

W obszarze Star Up Mode kliknąć przycisk opcji Background, by program
ihFixCollector.exe był uruchamiany jako zadanie działające po
wylogowaniu użytkownika z systemu Windows. Obok linii z programem
ihFixCollector.exe z lewej strony powinien pojawić się znak procentu (%).
Program ihFixCollector.exe zbiera dane archiwalne. Gdyby użytkownik
wylogował się, a tryb pracy tego programu nie był Background, wtedy
w archiwum brakowało by danych, bo system Windows w chwili
wylogowania użytkownika zamyka wszystkie programy z wyjątkiem
programów działających w trybie Background.

Zamknąć okno Task Configuration przy pomocy przycisku OK.

W głównym oknie programu SCU.EXE zapisać plik konfiguracyjny przy
pomocy menu File i polecenia Save as.
B. Skonfigurować kolektor systemu iFIX jako kolektor domyślny:
1.
Na wstążce Administration w grupie Proficy Historian kliknąć w dolnej części ikonę
Configure Historian i wybrać polecenie Configure Historian Server.
2.
W wyświetlonym oknie kliknąć przycisk Get Collectors.
3.
W polu Collector Name pojawi się nazwa kolektora (nazwa komputera + znak
podkreślenia + przyrostek iFIX). Kliknąć tę nazwę i przycisk Set Default.
103
4.
Zamknąć okno Configure the Proficy Historian Server(s) przez kliknięcie przycisku
Close.
C. W procesowej bazie danych systemu iFIX skonfigurować bloki do archiwizacji:
1.
104
Do bazy danych wprowadzić blok typu AI o nazwie: SINEWAVE1, korzystający
z drajwera SIM, który w polu I/O Address posiada wpis: RD.
2.
Na karcie Proficy Historian w polu Tag Description wprowadzić Blok dla Proficy
Historian 1. W obszarze Collection Options kliknąć przycisk opcji Enable.
3.
z drajwera SIM, który w polu I/O Address posiada wpis: RE. Na karcie Proficy
Historian w polu Tag Description wprowadzić Blok dla Proficy Historian 2.
W obszarze Collection Options kliknąć przycisk opcji Enable.
4.
z drajwera SIM, który w polu I/O Address posiada wpis: RF. Na karcie Proficy
Historian w polu Tag Description wprowadzić Blok dla Proficy Historian 3.
W obszarze Collection Options kliknąć przycisk opcji Enable.
5.
Do bazy danych wprowadzić blok typu AI o nazwie: RANDOM1, korzystający
z drajwera SIM, który w polu I/O Address posiada wpis RG. Na karcie Proficy
Historian w polu Tag Description wprowadzić Dane przypadkowe. W obszarze
Collection Options kliknąć przycisk opcji Enable. W polu Collection Interval
wprowadzić wartość 1000.0.
105
D. Wykonać synchronizację bazy danych Proficy Historian z procesową bazą danych
systemu iFIX i sprawdzić archiwizację danych:
106
1.
W celu synchronizacji bazy danych Proficy Historian z procesową bazą danych
systemu iFIX należy zapisać procesową bazę danych VIXkurs na dysku twardym,
korzystając z polecenia Save Database na wstążce w programie WorkSpace na
karcie Applications. W ten sposób Proficy Historian zostanie powiadomiony, że są
nowe bloki przeznaczone do archiwizacji.
2.
Po chwili uruchomić program Proficy Historian Administrator, korzystając z ikony
na karcie Administration.
3.
W wyświetlonym oknie kliknąć w górnym pasku menu napis Tags i w drugim
wierszu polecenie Search Historian Tag Database. W wyświetlonym oknie Search
Historian Tag Database w polu Tag Mask wprowadzić znak *, z listy rozwijanej
Collector wybrać kolektor systemu iFIX i kliknąć przycisk OK.
4.
W obszarze Tags pojawią się nazwy czterech bloków. Kliknąć przykładowo nazwę
bloku SINEWAVE1 prawym przyciskiem myszy i z otwartego menu wybrać
polecenie Last 10 Values.
Uwaga: Gdy w obszarze Tags nie pojawią się żadne bloki, należy skorzystać z opcji
Add Tags From Collector umieszczonej w górnym pasku menu.
107
5.
W oknie Historian Trend zostaną wyświetlone ostatnio zarchiwizowane w bazie
danych Proficy Historian wartości bloku SINEWAVE1.
E. Na rysunku systemu iFIX dodać pole danych archiwalnych Historical Datalink dla
zmiennej z bazy danych Proficy Historian:
1.
Utworzyć plik rysunku WykresPHist.grf przez zapisanie na dysku twardym rysunku
AlarmyBiezace i usunięcie wszystkich obiektów tego rysunku. Na listwie dolnej
dołożyć przycisk z nazwą Proficy Historian i następującym skryptem:
ReplacePicture "WykresPHist.grf", user.active_pic.CurrentValue
2.
108
Przełączyć aktualny dostęp do danych archiwalnych w systemie iFIX na Proficy
Historian przez wybranie na wstążce Administration ikony Configure Historian
i polecenia Change Historian. W wyświetlonym oknie Select Historian należy
wybrać opcję Proficy Historian i kliknąć przycisk OK.
3.
W wyświetlonym oknie, pokazanym poniżej, należy kliknąć przycisk OK oraz
ponownie uruchomić program WorkSpace i otworzyć rysunek WykresPHist.grf.
4.
Na wstążce programu WorkSpace na karcie Insert należy kliknąć dolną część ikony
Objects/Links i wybrać polecenie Historical Datalink.
109
110
5.
W wyświetlonym oknie HistDatalink należy kliknąć przycisk z trzema kropkami
obok pola Source.
6.
W liście rozwijanej Servers w górnej części okna Expression Builder należy wybrać
stosowany serwer Proficy Historian i na wyświetlonej liście archiwizowanych
bloków kliknąć przykładowo blok SINEWAVE1. Kliknąć przycisk OK w oknie
Expression Builder i oknie HistDataLink.
7.
Kliknąć obszar rysunku, by umieścić na nim tworzone pole danych archiwalnych.
8.
Przejść do trybu wykonywania programu WorkSpace i zaobserwować na bieżąco
odczytywane z bazy danych Proficy Historian wartości, którym towarzyszy stopka
czasowa. Wartości te zmieniają się co 5 sekund.
F. Wstawić na rysunek i skonfigurować wykres Line MultiLine Chart:
1.
Umieścić na rysunku WykresPHist.grf obiekt Line MultiLine Chart przez kliknięcie
ikony tego typu wykresu na wstążce Insert, przemieszczenie kursora myszy na
rysunek i narysowanie prostokąta.
2.
Dwukrotnie kliknąć obiekt Line MultiLine Chart, wybrać kartę DataSources i na
listę Data Sources List wprowadzić cztery pisaki, korzytając z przycisku z trzema
kropkami i okna Expression Builder, tak jak pokazano na poniższych rysunkach. Na
karcie Data Sources w środkowej części zaznaczyć pole wyboru Apply To All Data
Sources, otworzyć kartę Time i skontrolować jej zawartość – patrz rysunek poniżej.
Wartość 00:00:10.000 w polu Time w obszarze Interval oznacza, że na wykresie
będą kreślone wartości z bazy danych co 10 sekund.
111
112
3.
W oknie Line Chart Customization kliknąć przycisk Apply i w wyświetlonym oknie
przycisk OK w celu potwierdzenia dokonywanych ustawień dla wszystkich pisaków.
4.
Na karcie DataSources wybrać pisak RANDOM1, wyczyścić pole wyboru Apply To
All Data Sources i na karcie Time wprowadzić w polu Interval wartość 00:00:01.000.
5.
Na karcie General zaznaczyć pole wyboru Modifiable, w polu Historical Update
Rate jako okres odświeżania wykresu wprowadzić wartość 20 sekund oraz
w obszarze Duration w polu Time wprowadzić wartość 00:05:00 jako przedział
czasu wyświetlany na wykresie, oznaczający wartość 5 minut.
113
114
6.
Przejść do trybu wykonywania programu WorkSpace, kliknąć lewym, a potem
prawym klawiszem myszy wykres i kolejno wybrać następujące polecenia: Chart
Options, Graph and/or Table oraz Both Graph and Table.
7.
Ponownie kliknąć prawym klawiszem myszy wykres i kolejno wybrać następujące
polecenia: Chart Options, Font Size oraz Small w celu zmniejszenia rozmiaru
czcionki, by było więcej miejsca na kreślony wykres.
8.
Z menu prawego przycisku myszy dla wykresu kolejno wybrać: Chart Options,
Snapshot. Na całym ekranie monitora zostanie wyświetlony wykres w postaci mapy
bitowej. W celu zakończenia wyświetlania wykresu w tej formie należy nacisnąć
klawisz Esc.
9.
Ponownie skorzystać z menu prawego przycisku myszy i kolejno wybrać: Chart
Options, Plotting Method i potem Area. Zwrócić uwagę, że ukryte dane kreślone są
w postaci linii przerywanej.
G. Eksportować dane z wykresu do pliku tekstowego:
1.
Z menu prawego przycisku myszy kolejno wybrać: Chart Options i Export Dialog.
2.
W wyświetlonym oknie Exporting Line Chart w obszarze Export wybrać przycisk
opcji Text / Data, w obszarze Export Destination przycisk opcji File, kliknąć pole
obok przycisku Browse i w wyświetlonym oknie Zapisywanie jako wprowadzić
w polu Nazwa pliku nazwę Dane1.txt, kliknąć przycisk Zapisz.
3.
W oknie Exporting Line Chart kliknąć przycisk Export i w wyświetlonym oknie
Export... Line Chart również kliknąć przycisk Export.
4.
Wyświetlić zawartość pliku Dane1.txt przy pomocy programu Notatnik systemu
Windows.
115
Uwaga: Ostatnie zmiany zostały wykonane w trybie wykonywania programu
WorkSpace i zostaną utracone po przejściu do trybu konfiguracji.
H. Za pomocą obiektu Line Multiline Chart wyświetlić dwa wykresy zawierające po 3
przebiegi czasowe, przy czym każdy z wykresów powinien zawierać przebiegi
czasowe bloków SINEWAVE1 i SINEWAVE2:
116
1.
Na karcie Subsets wybrać dwa pierwsze bloki i w obszarze Scrolling Subsets zmienić
rozmiar podzbioru na 1.
2.
W oknie Line Chart Customization kliknąć przycisk OK. Wyświetlić można dwa
wykresy, korzystając z paska przewijania z prawej strony wykresu. Oba zawierają
wybrane powyżej dwa pisaki i dodatkowo jeden z pozostałych pisaków.
Uwaga: Aby wyświetlić tylko jeden przebieg czasowy w trybie wykonywania
w programie WorkSpace, należy kliknąć wykres lewym, a później prawym
przyciskiem myszy i z wyświetlonego menu wybrać polecenie Chart Configuration.
W wyświetlonym oknie Line Chart Customization na karcie Subsets wybrać pisak na
117
liście Baseline Subsets To Graph oraz w obszarze Scrolling Subsets wprowadzić
wartość 4.
I. Przełączyć aktualny dostęp do danych archiwalnych w systemie iFIX na Classic
Historian:
Uwaga: Niniejszy punkt należy zrealizować, aby większość ćwiczeń w tym
podręczniku była od siebie niezależna.
118
1.
Na wstążce Administration wybrać ikonę Configure Historian i polecenie Change
Historian.
2.
W wyświetlonym oknie Select Historian wybrać opcję Classic Historian i kliknąć
przycisk OK.
3.
W wyświetlonym oknie WorkSpace Application kliknąć przycisk OK oraz ponownie
uruchomić program WorkSpace.
5.1.2 iFIX jako rejestrator danych
Cel: Zapoznanie się ze sposobem rejestracji danych procesowych w systemie iFIX
i prezentacją tych danych w postaci wykresu typu Standard z przyciskami do zmiany
czasu na osi X wykresu.
Zadanie: Zapisać do pliku bazy danych systemu iFIX wartości pochodzące z trzech
suwaków, wyświetlanych po kliknięciu ich wyświetlaczy cyfrowych, umieszczonych na
rysunku oraz wykreślić przebiegi czasowe tych wartości na wykresie.
A. W procesowej bazie danych systemu iFIX utworzyć trzy bloki do archiwizacji: x1, x2
i x3:
1.
Otworzyć rysunek AlarmyBiezace i zapisać go na dysku twardym jako rysunek
WykresyHistoryczne przy pomocy przycisku WorkSpace Button i poleceania Save
As.
2.
Wybrać wszystkie obiekty na rysunku WykresyHistoryczne.grf przy pomocy skrótu
klawiszowego Ctrl+A i nacisnąć przycisk Delete.
119
120
3.
Na tym rysunku umieścić wyświetlacz cyfrowy, przy pomocy którego będzie można
wprowadzać wartości do procesowej bazy danych. W tym celu należy w pasku
narzędzi Toolbox wybrać ikonę Datalink Stamper.
4.
W wyświetlonym oknie Datalink w polu Source wprowadzić nazwę bloku X1
5.
W wyświetlonym oknie Connection Error kliknąć przycisk Create.
6.
Do procesowej bazy danych wprowadzić blok typu Analog Register o nazwie x1
i adresie 101, korzystający z drajwera SIM. Na karcie Advanced w oknie
konfiguracyjnym tego bloku należy wybrać opcję Enable Output.
7.
Podpisać wyświetlacz cyfrowy dla bloku x1.
8.
Kliknąć lewym przyciskiem myszy utworzony obiekt wyświetlacz cyfrowy
i przypisać mu możliwość wprowadzania wartości przy pomocy suwaka przez
skorzystanie z eksperta Data Entry Expert dostępnego w pasku narzędzi Toolbox.
9.
Powtórzyć kroki od 2 do 8 dwa razy w celu umieszczenia na rysunku dwóch
dodatkowych wyświetlaczy cyfrowych, które należy przypisać odpowiednio do
bloków x2 i x3. Bloki te powinny korzystać z drajwera SIM i posiadać adresy
odpowiednio 102 i 103.
B. Dla programu HTC (Historical Trend Collect) utworzyć pliki konfiguracyjne, które
określają bloki przeznaczone do archiwizacji i parametry zbierania danych:
1.
Uruchomić program Historical Assignment przez kliknięcie jego nazwy w oknie
Drzewa systemu programu WorkSpace w folderze Historical Configuration.
2.
Skonfigurować dwie grupy bloków przez dwukrotne kliknięcie wolnych wierszy
w wyświetlonym arkuszu: grupę x1 i x3, którą należy rejestrować co 1 sekundę
i grupę złożoną z jednego bloku x2, który należy rejestrować co 2 sekundy. Nazwy
bloków na listę Tagname wprowadza się przez ich wprowadzenie w polu Tagname
i kliknięcie przycisku Add. Zwrócić należy uwagę na opcję Limit. Po wprowadzeniu
nowej wartości w tym polu należy kliknąć przycisk Modify.
121
122
3.
Przy pomocy Eksploratora systemu Windows w folderze C:\Program
Files\GE Fanuc\Proficy FIX\Htr zauważyć utworzenie plików
konfiguracyjnych używanych przez program HTC do zbierania danych.
C. Uruchomić program Historical Collect (HTC.EXE):
1.
Uruchomić program Mission Control, korzystając z karty Applications.
2.
Na karcie HTC kliknąć przycisk Start i w wyświetlonym oknie HTC również
przycisk Start bez wprowadzania żadnego parametru w polu Option Command Line.
Na karcie HTC w programe Mission Control w polu Overruns powinno pojawić
się 0. Liczba ta oznacza liczbę pominiętych zapisów do pliku bazy danych
archiwalnych.
123
3.
124
Jako alternatywę do ręcznego uruchomienia tego programu wprowadzić wpis
w oknie Task Configuration w programie System Configuration Utility
(SCU.EXE), który można uruchomić przy pomocy Drzewa systemu i folderu System
Configuration. Wpis ten będzie automatycznie uruchamiał program do zbierania
danych archiwalnych HTC.exe w chwili startu programu iFIX w warunkach
przemysłowych. Aby zrealizować to zadanie, należy w programie SCU.EXE
wykonać następujące czynności:

W menu Configure wybrać opcję Tasks...,

W oknie Taks Configuration kliknąć przycisk z trzema kropkami obok pola
FileName, odszukać w wyświetlonym oknie plik HTC.exe, wybrać go
i kliknąć przycisk Otwórz.

W oknie Task Configuration kliknąć przycisk Add, a następnie przycisk
strzałki skierowanej w górę, by przemieścić linię z programem HTC.exe
przed program WorkSpace.exe w liście Configured Tasks.

W obszarze Star Up Mode kliknąć przycisk opcji Background, by program
HTC.exe był uruchamiany jako zadanie działające po wylogowaniu
użytkownika z systemu Windows. Obok linii z programem HTC.exe
z lewej strony powinien pojawić się znak procentu (%). Program HTC.exe
zbiera dane archiwalne. Gdyby użytkownik wylogował się, a tryb pracy
tego programu nie był Background, wtedy w archiwum brakowało by
danych, bo system Windows w chwili wylogowania użytkownika zamyka
wszystkie programy z wyjątkiem programów działających w trybie
Background.

Zamknąć okno Task Configuration przy pomocy przycisku OK.

W głównym oknie programu SCU.EXE zapisać plik konfiguracyjny przy
pomocy menu File i polecenia Save as.
4.
Przy pomocy Eksploratora systemu Windows w folderze C:\Program
Files\GE Fanuc\Proficy FIX\Htrdata\FIX zauważyć plik, w którym
rejestrowane są dane.
Uwaga: Program HTC czyta pliki konfiguracyjne tylko w chwili jego uruchomienia.
W związku z tym, w przypadku modyfikacji plików konfiguracyjnych, należy
zatrzymać program HTC i uruchomić go ponownie. W systemie iFIX w ten sposób
działa również wiele innych programów.
D. Dodać wykres do rysunku WykresyHistoryczne.grf i skonfigurować go:
1.
Na rysunku WykresyHistoryczne.grf umieścić obiekt Dynamo z biblioteki gotowych
obiektów Historical przez kliknięcie nazwy Historical w folderze Dynamo Sets
umieszczonym w drzewie systemu i przeciągnięcie obiektu z wyświetlonego okna
pliku Historical.fds na tworzony rysunek.
Po przeciągnięciu tego obiektu z prawego dolnego okna na tworzony rysunek
i zwolnieniu lewego przycisku myszy, zostanie wyświetlone okno konfiguracyjne
obiektu Chart.
125
2.
126
Skonfigurować obiekt Chart:

Wybrać kartę Chart.

Nad listą Pen List kliknąć pierwszy od lewej strony przycisk w celu dodania
nowego wiersza do listy Pen List.

W dodanym wierszu kliknąć przycisk z trzema kropkami, w wyświetlonym
edytorze Expression Builder na karcie Historical wybrać pierwszy pisak X1.F_CV

Kliknąć w okienku Pen List poniżej wprowadzonego wiersza.

W analogiczny sposób do listy Pen List wprowadzić dwa pozostałe pisaki przez
wywołanie okna Expression Builder, uaktywnienie karty Historical i wybranie
odpowiednich pisaków X2 oraz X3.

W oknie Chart Configuration usunąć domyślny pisak Hist.NODE.TAG.F_CV
przez jego zaznaczenie i kliknięcie przycisku z czerwonym znakiem
X umieszczonym z prawej strony nad listą Pen List.

Skonfigurować kartę Time (patrz rysunek poniżej) dla wszystkich pisaków. W polu
Duration Before Now należy wprowadzić 00:01:00 oraz skorzystać z pola wyboru
Apply To All Pens, kliknąć przycisk Apply i OK.
127
E. Przetestować działanie aplikacji:
128
1.
Przy otwartym rysunku WykresyHistoryczne.grf przejść do trybu wykonywania
programu WorkSpace, korzystając ze skrótu klawiszowego Ctrl+W.
2.
Kliknąć każdy z wyświetlaczy cyfrowych lewym przyciskiem myszy
i w wyświetlonym oknie Slider Entry przy pomocy suwaka zmienić wartość bloku.
3.
Po upływie około minuty, klikając przyciski zmiany wyświetlanego przedziału czasu
w dolnej części wykresu, wyświetlić na wykresie bieżącą chwilę czasu i sprawdzić,
czy wyświetlane wartości z bazy danych archiwalnych odpowiadają wartościom
wprowadzonym przy pomocy wyświetlaczy cyfrowych. Najświeższe dane z plików
danych historycznych można odczytać o pełnych minutach.
F. Usunąć wpis w programie System Configuration (SCU.EXE) dotyczący programu
HTC.EXE:
Uwaga: Niniejszy punkt należy zrealizować, aby większość ćwiczeń w tym
podręczniku była od siebie niezależna.
1.
Uruchomić program System Configuration przez kliknięcie w programie
WorkSpace na wstążce Application ikony programu SCU w grupie programów
System & Security.
129
130
2.
W menu Configure wybrać polecenie Tasks.
3.
Na liście Configured Tasks kliknąć linię zawierającą program HTC.EXE oraz
w oknie Task Configuration przyciski Delete i OK.
4.
W głównym oknie programu SCU.EXE zapisać plik konfiguracyjny przy pomocy
menu File i polecenia Save As.
5.
Uruchomić ponownie system iFIX.
5.1.3 Wykresy bieżące – użycie bloków ETR
Cel: Zapoznanie się ze sposobem prezentacji bieżących wartości zmiennych procesowych na
wykresach bieżących w dłuższych okresach czasu i ze sposobem użycia bloków ETR.
Zadanie: Przedstawić na wykresie bieżącym na rysunku AlarmyBiezace.grf ilość ciepła
dostarczanego do zbiornika zmienianego przez stopień otwarcia zaworu analogowego
AV2 i zawór V5, tak by wartości przedstawione na wykresie nie znikały po
zamknięciu i ponownym otwarciu tego rysunku, tzn. rysunek powinien zawierać
wartości z chwil przed otwarciem tego rysunku. Na rysunku Reaktor.grf umieścić
natomiast wykres bieżący ilości ciepła dostarczanego do zbiornika zmienianego przez
stopień otwarcia zaworu AV2 i zawór V5, który jest czyszczony, tzn. wartości pisaka
mają być przedstawiane od nowa po każdorazowym otwarciu rysunku.
Uwaga: Gdy zawór V5 jest zamknięty, wtedy ilość dostarczanego ciepła do zbiornika
wynosi 0. Zawór ten powinien być otwarty, by można było zmieniać ilość
dostarczanego ciepła przez zmianę stopnia otwarcia zaworu AV2.
Rysunek Reaktor.grf po jego zamknięciu i otwarciu:
Rysunek AlarmyBiezace.grf po jego zamknięciu i otwarciu:
131
132
1.
W procesowej bazie danych wprowadzić nowy blok PARA_CA_ETR na końcu
łańcucha rozpoczynającego się blokiem AV2_AI przez wprowadzenie nazwy
PARA_CA_ETR w polu Next w bloku PARA_CA. Blok PARA_CA został
utworzony w ćwiczeniu „Animacja rurociągu pary”.
2.
Na rysunku Reaktor.grf umieścić obiekt Chart z paska narzędzi Toolbox i do listy
pisaków tego obiektu wprowadzić: FIX32.THISNODE.PARA_CA.F_CV.
3.
Na rysunku AlarmyBiezace.grf umieścić obiekt Chart z paska narzędzi Toolbox i do
listy pisaków tego obiektu wprowadzić:
FIX32.THISNODE.PARA_CA_ETR.T_DATA.
Uwaga: Aby wprowadzić nazwę bloku z polem T_DATA przy pomocy okna
Expression Builder, należy skorzystać z listy rozwijanej obok przycisku z napisem F.
W liście tej należy wybrać znak * i kliknąć potem przycisk z napisem F. Wtedy na
liście Field Names pojawi się nazwa pola T_DATA.
4.
Na rysunku Reaktor otworzyć zawór V5 i zmieniać stopień otwarcia zaworu AV2.
Stopień otwarcia tego zaworu powinien być widoczny na wykresie bieżącym
umieszczonym obok schematu reaktora.
5.
W listwie dolnej kliknąć przycisk Alarmy i zauważyć, że na wykresie na tym
rysunku również przedstawione są dokonane zmiany stopnia otwarcia zaworu AV2.
6.
W listwie dolnej kliknąć przycisk Reaktor i zauważyć, że na wykresie obok reaktora
wszystkie wcześniej obserwowane wartości stopnia otwarcia zaworu AV2 zniknęły.
Wykres jest rysowany od początku.
133
7. Zmienić ponownie wartość stopnia otwarcia zaworu AV2 i zaobserwować, klikając
kolejno w Listwie dolnej przyciski: Reaktor i Alarmy, że przebieg czasowy na
wykresie na rysunku Reaktor.grf jest zawsze kreślony od nowa przy otwieraniu tego
rysunku. Zjawisko to nie występuje natomiast na rysunku AlarmyBiezace.grf.
Uwaga: Należy zwrócić uwagę, że wartości bloku PARA_CA zależą nie tylko od
wartości bloku AV2_AI, lecz także od wartości bloku V5. Gdy zawór V5 jest
zamknięty wtedy na wykresie kreślona jest wartość 0, gdyż w bloku obliczeniowym
PARA_CA wtedy realizowane jest mnożenie przez 0.
Blok ETR umożliwia zapamiętanie 600 wartości bloku, który go poprzedza
w łańcuchu. Gdy poprzedzający go blok skanowany jest przykładowo co 1 sekundę,
wtedy blok ETR umożliwia zapamiętanie wartości z ostatnich 10 min.
134
6 SKRÓTY KLAWISZOWE
W warunkach przemysłowych stosowanie myszy do obsługi aplikacji jest czasami utrudnione
lub nawet niemożliwe, szczególnie gdy operatorzy korzystają z aplikacji w warunkach dużego
zapylenia lub podwyższonej wilgotności. W takim przypadku często stosuje się foliowaną
klawiaturę i do obsługi aplikacji korzysta się ze skrótów klawiszowych.
Skróty klawiszowe można zastosować m.in. do:

wyświetlania poszczególnych rysunków,

automatyzowania często powtarzających się zadań,

wykonywania operacji na plikach,

sterowania blokami procesowej bazy danych,

automatycznego uruchamiania innych aplikacji systemu Windows,

obsługiwania alarmów i komunikatów operatora.
Skróty klawiszowe przypisane mogą być do obiektu graficznego na rysunku, samego rysunku
lub mogą obowiązywać dla całej aplikacji.
W przypadku użycia tego samego skrótu klawiszowego do obiektu graficznego na rysunku,
rysunku i całej aplikacji skrót klawiszowy przypisany do obiektu graficznego ma wyższy
priorytet niż skrót klawiszowy przypisany do rysunku lub całej aplikacji, a skrót klawiszowy
przypisany do rysunku ma wyższy priorytet niż skrót klawiszowy przypisany do całej
aplikacji.
Priorytety skrótów klawiszowych obowiązują pod warunkiem, że dany obiekt jest obiektem
aktywnym. Przykładowo, gdy wybranym obiektem na rysunku jest obiekt graficzny (objęty
jest on wtedy czarnym prostokątem – w oknie Animacje podstawowe tego obiektu zaznaczone
jest pole wyboru Enable Select), wtedy zostanie wykonana procedura skrótu klawiszowego,
przykładowo F5 przypisana do obiektu graficznego, a nie procedura przypisana do skrótu
klawiszowego F5 dla rysunku, na którym jest umieszczony omawiany obiekt.
Object Level
Picture Level
Global Level
Rozdział 6: Skróty klawiszowe
135
6.1 Ćwiczenia
6.1.1 Przełączanie okien przy pomocy klawiszy funkcyjnych
Cel: Zapoznanie się ze sposobem oprogramowywania skrótów klawiszowych przy pomocy
edytora Key Macro Editor.
Zadanie: Przełączać się pomiędzy dwoma rysunkami REAKTOR i ALARMY korzystając
odpowiednio z klawiszy funkcyjnych: F1 i F8. Możliwość korzystania z tych skrótów
klawiszowych przedstawić w listwie dolnej w postaci etykiet F1 i F8 na przyciskach
Reaktor i Alarmy.
A. W oknie rysunku ListwaDolna.grf wprowadzić dwa obiekty tekstowe F1 i F8 na
przycisku odpowiednio Rektor i Alarmy.
B. Uruchomić program Key Macro Editor i przy jego pomocy napisać program, który
po kliknięciu przycisku F1 będzie otwierał rysunek Reaktor.grf, a po kliknięciu
przycisku F8 rysunek Alarmy:
1.
136
Kliknąć ikonę programu Key Macro Editor na karcie Applications.
2.
W polu Key Macros Apply To wprowadzić wartość User przez kliknięcie przycisku
Global Key Macros z ikoną kuli ziemskiej.
3.
Kliknąć przycisk w pierwszym wierszu i pierwszej kolumnie arkusza z napisem
<NONE> i kliknąć klawisz F1 na wyświetlonej klawiaturze.
Rozdział 6: Skróty klawiszowe
137
4. Zamknąć okno Keyboard przez kliknięcie przycisku OK.
5.
Kliknąć przycisk VB Editor w pierwszym wierszu arkusza. Wtedy zostanie otwarte
okno Edytora VBA.
6.
Uzupełnić wygenerowaną procedurę o linię:
ReplacePicture "Reaktor.grf", user.active_pic.CurrentValue,,2
7.
Zamknąć okno Edytora VBA. Wtedy zostanie ponownie otwarte okno programu Key
Macro Editor.
8.
Kliknąć dwa razy komórkę z napisem <NONE> w drugim wierszu w kolumnie Key
Combination i wprowadzić skrót klawiszowy F8 przez kliknięcie klawisza F8 na
wyświetlonej klawiaturze i przycisku OK.
9.
Kliknąć przycisk VB Editor. Wtedy zostanie otwarte okno Edytora VBA.
10. Uzupełnić wygenerowaną procedurę o linię:
ReplacePicture "AlarmyBiezace.grf", user.active_pic.CurrentValue,,2
11. Zamknąć okno Edytora VBA. Wtedy zostanie ponownie otwarte okno programu Key
Macro Editor. W oknie tym kliknąć przycisk OK.
C. Przetestować działanie skrótów klawiszowych F1 i F8:
138
1.
Uruchomić system iFIX w trybie wykonywania i nacisnąć klawisz funkcyjny F1.
Powinien otworzyć się rysunek Reaktor.grf.
2.
Nacisnąć klawisz funkcyjny F8. Powinien otworzyć się rysunek AlarmyBiezace.grf.
3.
Ponownie kliknąć F1 i F8. Kolejno powinny otworzyć się okna omawianych
rysunków.
7 TECHNOLOGIA GRUP BLOKÓW
Technologia ta jest często stosowana w przypadku, gdy proces przemysłowy składa się
z wielu takich samych urządzeń, instalacji lub linii produkcyjnych. Przykładowo w rafinerii
ropy naftowej zwykle znajduje się wiele takich samych zbiorników, które są tak samo
oprzyrządowane. W takim przypadku nie wykonuje się dla każdego zbiornika osobnego
rysunku, lecz przygotowuje się tylko jeden rysunek, zwany wzorcem, z zestawem symboli,
któremu kolejno przypisuje się zestawy wartości bloków dotyczące poszczególnych
zbiorników. W ten sposób do wyświetlania informacji i sterowania często dziesiątkami
zbiorników korzysta się tylko z jednego rysunku. Dzięki temu oszczędza się ilość miejsca
zajętego na twardym dysku, aplikacja jest łatwiejsza w zarządzaniu, a rysunek umieszczony
w pamięci podręcznej komputera otwiera się znacznie szybciej. Technologia ta jest także
bardzo często stosowana przy strojeniu regulatorów i przy tworzeniu wykresów bieżących.
Jeden rysunek płyty czołowej regulatora jest wykorzystywany do modyfikowania parametrów
wielu regulatorów. Jeden rysunek wykresu umożliwia przedstawienie przebiegów czasowych
parametrów kolejno dla wielu urządzeń tego samego typu.
Korzystając z tej technologii można także uwzględniać niewielkie różnice pomiędzy
poszczególnymi obiektami. W tym celu często wykorzystuje się właściwość widzialności
obiektów graficznych na rysunku.
W przypadku niewielkiej liczby tych samych urządzeń technologia ta korzysta tylko
z jednego rysunku, który można nazwać WZORZEC. Przyciski służące do wyświetlania
danych dla kolejnych urządzeń są umieszczone na tym rysunku. W przeciwnym przypadku,
gdy liczba przycisków jest znaczna i przeszkadzają one na rysunku WZORZEC, korzysta się
z drugiego rysunku PRZEGLAD. Wybranie odpowiedniego przycisku umieszczonego na
rysunku PRZEGLAD umożliwia wyświetlenie danych konkretnego urządzenia na rysunku
WZORZEC. Ideę tę ilustrują pierwsze dwa rysunki w ćwiczeniu 7.1.1.
Aby skorzystać z omawianej technologii, należy wykonać następujące czynności:

Przygotować procesową bazę danych dla wszystkich urządzeń.

Utworzyć rysunek WZORZEC, na którym połączenia do bloków w procesowej bazie
danych zastąpione są przez symbole, tzn. nazwy rozpoczynające się od znaku @
i kończące się tym znakiem.

Sporządzić w edytorze Tag Group Editor dla każdego urządzenia plik o rozszerzeniu
.tgd, który zawiera informację, jaki blok procesowej bazy danych należy podpiąć pod
określony symbol zastosowany na rysunku WZORZEC.

Umieścić na rysunku WZORZEC przyciski lub w przypadku bardzo dużej liczby urządzeń
utworzyć plik PRZEGLAD z przyciskami. Przyciski te w programie WorkSpace
umożliwiają otwieranie rysunku WZORZEC z parametrem, którym jest plik .tgd
określający, jaki zestaw bloków procesowej bazy danych należy zastosować w czasie
zastępowania symboli na rysunku WZORZEC.
Uwaga: Symbole grup bloków można stosować także w skryptach rysunku WZORZEC. Są
one zastępowane w chwili otwierania tego rysunku przez bloki procesowej bazy danych
określone w pliku o rozszerzeniu .tgd.
Rozdział 7: Technologia Grup Bloków
139
7.1 Ćwiczenia
7.1.1 Piece
Cel: Zapoznanie się z technologią Tag Group i jej zastosowaniem w aplikacjach
przemysłowych. Poznanie edytora Tag Group Editor.
Zadanie: Przy pomocy jednego wyświetlacza cyfrowego wyświetlić kolejno wartość zadaną
temperatury dla dwóch pieców: Pieca 1 i Pieca 2. Wyświetlacz ten umieścić na rysunku
Wzorzec.grf.
Na rysunku PiecePrzeglad.grf umieścić dwa przyciski z etykietami Piec 1 oraz Piec 2.
Kliknięcie przycisku Piec 1 powinno otworzyć rysunek Wzorzec.grf z wartością zadaną
temperatury dla pieca 1, a kliknięcie przycisku Piec 2 powinno otworzyć ten sam
rysunek z wartością zadaną temperatury dla pieca 2.
W listwie dolnej umieścić przycisk z etykietą Piece do otwierania rysunku
PiecePrzeglad.grf.
A. W procesowej bazie danych utworzyć nowe bloki typu AI (Analog Input): AI1
o adresie SIM 1 oraz AI2 o adresie SIM 2 z możliwością zmiany wartości tych
bloków – należy pamiętać o zaznaczeniu opcji Enable Output na karcie Advanced
w oknach konfiguracyjnych tworzonych bloków.
B. Przygotować plik rysunku Wzorzec.grf:
140
1.
Zapisać plik AlarmyBiezace.grf jako plik Wzorzec.grf.
2.
Usunąć wszystkie obiekty z pliku Wzorzec.grf przez wybranie na karcie Home
w grupie Editing polecenia Delete.
3.
Przy pomocy narzędzia Text z paska narzędzi Toolbox wprowadzić tytuł: Ekran TG.
4.
Przy pomocy obiektu Datalink Stamper z paska narzędzi Toolbox na ekranie
Wzorzec.grf utworzyć wyświetlacz cyfrowy, który należy podpiąć do symbolu
@ai@ wpisując go w polu Source okna dialogowego Datalink. W obszarze
Formatting w polu Type należy wybrać typ Numeric.
5.
Po wybraniu lewym przyciskiem myszy wyświetlacza cyfrowego należy użyć
narzędzia Data Entry Expert w celu umożliwienia wprowadzania wartości do
procesowej bazy danych przy pomocy suwaka.
6.
Zapisać rysunek Wzorzec.grf na dysku twardym przy pomocy polecenia Save
w menu przycisku WorkSpace Button.
141
C. Sporządzić dwa pliki Piec1.tgd i Piec2.tgd, które będą definiować symbole @ai@
w chwili otwierania okna Wzorzec.grf:
142
1.
Uruchomić edytor Tag Group Editor przy pomocy ikony na karcie Applications,
gdy aktywnym rysunkiem jest rysunek Wzorzec.grf.
2.
Przy pomocy opcji Get Symbols From Picture odczytać symbole zastosowane na
rysunku Wzorzec.grf. W przypadku niniejszego ćwiczenia jest to jeden symbol ai.
3.
W kolumnie Substitution w wierszu, gdzie został wpisany symbol ai należy wpisać
nazwę bloku AI1 i kliknąć przycisk Get Full Name, znajdujący się obok tego pola
po prawej stronie. W ten sposób nazwa bloku zostanie uzupełniona o nazwę serwera
OPC, nazwę węzła i nazwę pola.
4.
Utworzony plik należy zapisać jako Piec1.tgd np. przez wybranie opcji Save As...
w menu File.
5.
W sposób analogiczny należy utworzyć plik Piec2.tgd. Zamiast nazwy AI1 należy
podać nazwę AI2.
D. Utworzyć plik PiecePrzeglad.grf:
1.
Zapisać plik AlarmyBiezace.grf jako plik PiecePrzeglad.grf.
2.
Usunąć wszystkie obiekty z pliku PiecePrzeglad.grf przez wybranie na karcie Home
w grupie Editing polecenia Select All oraz Delete.
3.
Przy pomocy narzędzia Text z paska narzędzi Toolbox wprowadzić tytuł: Piece
i sformatować go używając rozmiaru czcionki: 52. Kolor tekstu powinien być
czerwony. W tym celu należy kliknąć prawym przyciskiem myszy na formatowany
tekst i użyć opcji Font... oraz Color.
4.
Na rysunku umieścić dwa przyciski, którym należy przypisać etykiety Piec 1 oraz
Piec 2 przez ich dwukrotne kliknięcie.
5.
Przy pomocy eksperta Replace Picture Expert na pasku narzędzi Toolbox przypisać
przyciskowi Piec 1 skrypt, wprowadzając w oknie dialogowym tego przycisku
w polu Picture to Replace: user.active_pic.CurrentValue, w polu New Picture:
Wzorzec.grf, a w polu Tag Group File: Piec1.tgd. Po wyświetleniu okna
ostrzegawczego należy zaakceptować brak takiego rysunku i potem w Edytorze
VBA zmodyfikować utworzony skrypt na:
ReplaceTGDPicture ”Wzorzec.grf”, ”Piec1.tgd”
6.
Przy pomocy eksperta Replace Picture Expert na pasku narzędzi Toolbox przypisać
przyciskowi Piec 2 skrypt, wprowadzając w oknie dialogowym tego przycisku
w polu Picture to Replace: user.active_pic.CurrentValue, w polu New Picture:
Wzorzec.grf, a w polu Tag Group File: Piec2.tgd. Po wyświetleniu okna
ostrzegawczego należy zaakceptować brak takiego rysunku i potem w Edytorze
VBA zmodyfikować utworzony skrypt na:
143
ReplaceTGDPicture ”Wzorzec.grf”, ”Piec2.tgd”
7.
W listwie dolnej umieścić przycisk z etykietą Piece i przy pomocy eksperta Replace
Picture Expert przypisać przyciskowi Piece skrypt, wprowadzając w oknie
dialogowym
tego
przycisku
w
polu
Picture
to
Replace:
user.active_pic.CurrentValue, w polu New Picture: PiecePrzeglad. Zaakceptować
brak rysunku w wyświetlonym oknie ostrzegawczym.
8.
Zmodyfikować skrypt przycisku z etykietą Piece w listwie dolnej na:
ReplacePicture "PiecePrzeglad.grf", user.active_pic.CurrentValue,,2
E. Przetestować działanie aplikacji.
1.
Uruchomić program WorkSpace i otworzyć rysunek PiecePrzeglad.grf przez
kliknięcie przycisku z etykietą Piece w listwie dolnej.
2.
Kliknąć przycisk z etykietą Piec 1.
3.
Po otwarciu rysunku Wzorzec.grf przy pomocy pola danych wprowadzić wartość
zadaną dla pieca 1, przykładowo: 10.
4.
W listwie dolnej kliknąć przycisk z etykietą Piece.
5.
Na wyświetlonym rysunku PiecePrzeglad.grf kliknąć przycisk Piec 2.
6.
Po otwarciu rysunku Wzorzec.grf przy pomocy pola danych wprowadzić wartość
zadaną dla pieca 2, przykładowo: 20.
7.
8.
Ponownie wybrać przycisk Piec 1 i sprawdzić, czy pole danych na rysunku
Wzorzec.grf zawiera wartość 10.
9.
10. Ponownie wybrać przycisk Piec 2 i sprawdzić, czy pole danych na rysunku
Wzorzec.grf zawiera wartość 20.
144
8 OBSŁUGA ZDARZEŃ PRZY POMOCY
HARMONOGRAMOWANIA
8.1 Ćwiczenia
8.1.1 Mieszadło reaktora
Cel: Zapoznanie się z działaniem i konfigurowaniem aplikacji Scheduler.
Zadanie: Mieszadło w reaktorze powinno włączać się automatycznie po osiągnięciu 75%
maksymalnego poziomu w zbiorniku oraz wyłączać przy obniżeniu poziomu poniżej
25% maksymalnego poziomu w zbiorniku. Zawór V1 powinien włączać się i wyłączać
co 10 sekund.
Uwaga: Niniejsze ćwiczenie jest kontynuacją ćwiczeń Animacja rurociągu pary oraz
Zarządzanie rysunkami. Ćwiczenie to można jednak wykonać niezależnie, ale w takim
przypadku rysunek instalacji nie będzie kompletny.
Rozdział 8: Obsługa zdarzeń przy pomocy harmonogramowania
145
A. Uzupełnić rysunek Reaktor.grf w sposób opisany poniżej o następujące obiekty:
rurociąg dopływu surowca z zaworem V1, mieszadło, wyświetlacz aktualnego czasu,
słupkowy wskaźnik poziomu w reaktorze i wyświetlacz aktualnego poziomu płynu
w reaktorze:
1. Utworzyć zawór V1:

Skopiować zgrupowany zawór V5.

Obrócić skopiowany zawór V5 o 90 stopni niezgodnie ze wskazówkami zegara.

Zastosować do obróconego obiektu narzędzie umieszczone na karcie Format
w grupie Arrange o nazwie Flip Horizontal.

Zmodyfikować właściwość Caption trzech obiektów tekstowych odpowiednio na
Q1, V1 i PA.

Zmodyfikować animację lampki zaworu:
o Dwukrotnie kliknąć lampkę zaworu i w wyświetlonym oknie Basic
Animation Dialog w obszarze Color kliknąć przycisk obok pola wyboru
Foreground.
o W wyświetlonym oknie Foreground Color Expert w polu Data Source
wprowadzić nazwę bloku V1 i kliknąć przycisk OK.
Uwaga: Jeśli w procesowej bazie danych nie został wcześniej utworzony
blok V1 (patrz ćwiczenie Generowanie bloków w procesowej bazie
danych), to należy go utworzyć przy pomocy dodatkowo wyświetlanych
okien jako blok Digital Register V1 o adresie SIM 10:0 i opisie:
Sterowanie dopływem produktu PA.
o W oknie Basic Animation Dialog wyczyścić w obszarze Command pole
wyboru Click.
o Zmienić zwrot strzałki obok napisu PA przy pomocy narzędzia Flip
Horizontal.
2. Do rysunku zaworu dodać rurociąg dopływu produktu PA:
146

Na schemacie instalacji reaktora chemicznego narysować linię poziomą i pionową
rurociągu dopływu produktu PA tak jak pokazano na powyższym rysunku.
3. Narysować i animować schemat mieszadła:

Utworzyć górną część mieszadła (bez wirnika mieszadła – patrz rysunek poniżej):
o skopiować obiekty zaworu V1 i dodać potrzebne obiekty graficzne.
o Dwukrotnie kliknąć lampkę mieszadła M skopiowaną z zaworu V1,
w oknie Basic Animation Dialog kliknąć w obszarze Color przycisk obok
pola wyboru Foreground, w oknie Foreground Color Expert w polu Data
Source zamiast bloku V1 wpisać nazwę M_DR i kliknąć przycisk OK.
o Przy pomocy kolejnych wyświetlanych okien w procesowej bazie danych
założyć blok Digital Register o nazwie M_DR, o adresie SIM 10:5 i opisie:
Sterowanie mieszadłem, na karcie Advanced zaznaczyć pole wyboru
Enable Output.

Wykonać wirnik mieszadła:
o Narysować dwa obiekty: czarny prostokąt i grupę złożoną z kilkunastu lub
kilku szarych prostokątów:
o Dwukrotnie kliknąć pierwszy obiekt – prostokąt, w oknie Basic Animation
Dialog kliknąć przycisk w obszarze Color obok pola wyboru Foreground,
w wyświetlonym oknie w polu Data Source wprowadzić M_DR
i zmodyfikować obszar Foreground Color Threshold tak jak pokazano na
poniższym rysunku, stosując w tabeli kolor czarny i szary.
147
o Dwukrotnie kliknąć drugi obiekt – grupę prostokątów, w oknie Basic
Animation Dialog kliknąć przycisk w obszarze Color obok pola wyboru
Foreground, w wyświetlonym oknie w polu Data Source wprowadzić
M_DR i zmodyfikować obszar Foreground Color Threshold tak jak
pokazano na poniższym rysunku, stosując w tabeli kolor czarny i szary.
o Przesunąć drugi obiekt – grupę prostokątów nad pierwszy obiekt wirnika
mieszadła – czarny prostokąt i umieścić wirnik w odpowiednim miejscu na
schemacie mieszadła.
4. Na rysunku umieścić Wyświetlacz aktualnego czasu przy pomocy narzędzia Time,
które umieszczone jest w pasku narzędzi Toolbox.
148
5. Utworzyć słupkowy wskaźnik poziomu płynu w reaktorze:

Narysować prostokąt i wybrać go.

W pasku narzędzi Toolbox kliknąć narzędzie Fill Expert, w wyświetlonym oknie
w polu Data Source wprowadzić nazwę bloku H1 i kliknąć przycisk OK.

Przy pomocy kolejno wyświetlanych okien do procesowej bazy danych
wprowadzić blok Analog Register H1 o adresie SIM 4, opisie Poziom aktualny
w reaktorze oraz na karcie Advanced tego bloku zaznaczyć opcję Enable Output.
6. Nad słupkowym wskaźnikiem poziomu płynu w reaktorze utworzyć wyświetlacz
poziomu płynu w reaktorze:

W pasku narzędzi Toolbox kliknąć ikonę narzędzia Datalink Stamper.

W oknie Datalink w polu Source wprowadzić nazwę bloku H1.

Umieścić utworzone pole danych nad słupkowym wskaźnikiem poziomu.

W pasku narzędzi Toolbox wybrać ikonę narzędzia Data Entry Expert.

W wyświetlonym oknie zaznaczyć opcję Slider Entry, a potem pole wyboru Write
Continuously.
149
B. Utworzyć nowy plik z harmonogramami:
1.
W menu przycisku WorkSpace Button wybrać opcję New, a następnie Schedule.
2.
Zapisać plik z harmonogramami jako Mieszadlo.evs.
C. Wygenerować skrypt, który będzie włączał mieszadło Q6, gdy poziom cieczy
w zbiorniku będzie > niż 75% jego maksymalnego poziomu. W tym celu należy:
1.
Dwukrotnie kliknąć pierwszy wiersz arkusza wyświetlanego po wybraniu karty
Event Based Entries.
2.
W wyświetlonym oknie dialogowym Add Event Entry należy wprowadzić wartości
przedstawione poniżej.
Uwaga: Wprowadzając nierówność w polu Data Source należy skorzystać
z przycisków
umieszczonych w prawej części okna edytora wyrażeń
Expression Builder, który jest uruchamiany po kliknięciu przycisku z trzema
kropkami obok pola Data Source.
150
3.
W oknie Add Event Entry w obszarze Action Info należy kliknąć przycisk Run
Wizard i w wyświetlonym oknie Multiple Command Script Wizard z listy
rozwijanej wybrać polecenie Close Digital Tag.
4.
W oknie Close Digital Point Expert w polu FIX Database Tag wprowadzić M_DR
151
5.
Zamknąć okno Add Event Entry przez kliknięcie przycisku OK.
D. Wygenerować skrypt, który będzie wyłączał mieszadło M, gdy poziom cieczy
w zbiorniku będzie mniejszy niż 25% jego maksymalnego poziomu. W tym celu
należy:
1. Dwukrotnie kliknąć drugi wiersz arkusza wyświetlanego po wybraniu karty
Event Based Entries.
2. W wyświetlonym oknie dialogowym Add Event Entry należy wprowadzić
wartości przedstawione poniżej.
Uwaga: Wprowadzając nierówność w polu Data Source należy skorzystać
z przycisków umieszczonych w prawej części okna edytora wyrażeń Expression
Builder, który jest uruchamiany po kliknięciu przycisku z trzema kropkami obok
pola Data Source.
152
3. W oknie Add Event Entry w obszarze Action Info należy kliknąć przycisk Run
rozwijanej wybrać polecenie Open Digital Tag
4. W wyświetlonym oknie Open Digital Expert w polu FIX Database Tag
wprowadzić M_DR.
5. Zamknąć okno Add Event Entry przez kliknięcie przycisku OK.
E. Wygenerować skrypt, który będzie otwierał i zamykał zawór V1 co 10 sekund.
W tym celu należy:
1.
Dwukrotnie kliknąć pierwszy wiersz arkusza wyświetlanego po wybraniu karty Time
Based Entries.
2.
W wyświetlonym oknie dialogowym Add Timer Entry w polu Name należy
wprowadzić Dopływ, w polu Description tekst Przełączanie zaworu V1 co 10
sekund, w polu Interval 0:00:10 i w obszarze Trigger Info kliknąć przycisk opcji
Continuous.
153
154
3.
W oknie Add Timer Entry w obszarze Action Info należy kliknąć przycisk Run
rozwijanej wybrać polecenie Toggle Digital Tag.
4.
W wyświetlonym oknie Toggle Digital Point Expert w polu FIX Database Tag
wprowadzić V1.
5.
Zamknąć okno Add Event Entry przez kliknięcie przycisku OK.
F. Uruchomić program Scheduler w trybie Foreground:
1.
Sprawdzić, czy w lewym górnym rogu arkusza programu Scheduler wyświetlana
jest litera F.
Uwaga 1: Jeśli zamiast litery F wyświetlana jest litera B, należy kliknąć ją prawym
przyciskiem myszy i wybrać opcję Scheduler Properties w wyświetlonym menu
prawego przycisku myszy. Następnie należy kliknąć opcję Run in Foreground
i zamknąć aktywne okno dialogowe.
Uwaga 2: Jeśli okno programu Scheduler nie będzie widoczne na ekranie, należy
dwukrotnie kliknąć nazwę arkusza programu Scheduler w drzewie systemu.
2.
Kliknąć dowolną komórkę arkusza programu Scheduler i nacisnąć skrót klawiszowy
Ctrl+W.
155
G. Przetestować działanie wygenerowanych skryptów w programie WorkSpace
w trybie Run:
1.
Zmienić rozmiary okna programu Scheduler przy pomocy myszy, by jednocześnie
wyświetlić okno tworzonej aplikacji i zaobserwować, czy miga lampka zaworu V1,
tak jak pokazano na poniższym rysunku.
2.
W oknie programu Scheduler kliknąć przycisk Fire Now i zaobserwować
natychmiastową zmianę stanu zaworu V1.
Uwaga: Skrypt przycisku V1 można uruchomić lub zatrzymać, korzystając
z przycisku w kolumnie Start/Stop.
156
3.
W programie WorkSpace w trybie wykonywania zmienić wartość poziomu
w zbiorniku na 90.
4.
Przejść do trybu konfiguracji przy pomocy skrótu klawiszowego Ctrl+W,
wyświetlić okno programu Scheduler, karta Event Based Entries i nacisnąć
ponownie skrót klawiszowy Ctrl+W. Zmienić rozmiary okna programu Scheduler,
by zobaczyć, czy pracuje mieszadło w zbiorniku.
5.
Kliknąć przycisk Fire Now w drugim wierszu arkusza programu Scheduler.
Mieszadło powinno zatrzymać się.
6.
Kliknąć przycisk Fire Now w pierwszym wierszu arkusza programu Scheduler.
Mieszadło powinno rozpocząć pracę.
7.
W programie WorkSpace w trybie wykonywania zmienić wartość poziomu
w zbiorniku na 10. Mieszadło powinno zatrzymać się.
H. Skonfigurować działanie skryptów programu Scheduler do pracy w trybie Run in
Background:
1.
W górnym, lewym rogu arkusza programu Scheduler kliknąć prawym przyciskiem
myszy literę F i w wyświetlonym menu wybrać polecenie Scheduler Properties.
2.
W wyświetlonym oknie kliknąć opcję Run in Background i przycisk OK.
3.
Jeśli plik harmonogramu po modyfikacjach nie został zapisany na dysku twardym
zostanie wyświetlone poniżej przedstawione okno, w którym należy kliknąć przycisk
Tak.
4.
Zostanie wyświetlone okno FixSchedulerServer, w którym ponownie należy kliknąć
przycisk Tak.
Uwaga: Na karcie Backgroud StartUp w oknie User Preferences zostanie wpisany
na listę automatycznie plik Mieszadlo.evs. Plik ten zostanie wykorzystany przez
program FixBackgroundServer przy uruchomieniu systemu iFIX.
157
5.
Ponownie zostanie wyświetlone okno FixSchedulerServer, w którym należy kliknąć
przycisk Nie.
6.
Uruchomić aplikację SCU i dodać do programów uruchamianych przy starcie
pakietu iFIX program FIXBACKGROUNDSERVER.EXE:
7.
158

W menu Configure kliknąć polecenie Tasks.

W oknie Tasks Configuration (patrz rysunek poniżej) wybrać omawiany program
przy pomocy przycisku z trzema kropkami obok pola Filename.

Program FIXBACKGROUNDSERVER.EXE umieścić na liście Configured Tasks
przed programem WORKSPACE.EXE przy pomocy przycisku Add i przycisków
ze strzałkami obok listy Configured Tasks.

W obszarze Start Up Mode kliknąć przycisk opcji Background. Program
FIXBACKGROUNSERVER.EXE zostanie poprzedzony znakiem %.

Zapisać konfigurację systemu do pliku FIX.SCU przy pomocy menu File
i polecenia Save As.
Zamknąć program iFIX i uruchomić go ponownie, by przetestować działanie
skryptów uruchamianych w sposób automatyczny przy pomocy programu
Scheduler.
I. Przetestować działanie skryptów programu Scheduler w trybie Run in Background:
1. Otworzyć rysunek Reaktor.grf.
2. Sprawdzić, czy zawór V1 włącza się i wyłącza co 10 sekund.
3. Kliknąć lewym przyciskiem myszy wyświetlacz cyfrowy nad wskaźnikiem
słupkowym poziomu w zbiorniku i przy pomocy wyświetlonego suwaka zasymulować
poziom w zbiorniku ok. 90%. Mieszadło powinno włączyć się. Czarne prostokąty
powinny zmieniać się na szare, a szare prostokąty na czarne.
4. Kliknąć lewym przyciskiem myszy wyświetlacz cyfrowy nad wskaźnikiem
słupkowym poziomu w zbiorniku i przy pomocy wyświetlonego suwaka zasymulować
poziom w zbiorniku ok. 10%. Mieszadło powinno wyłączyć się.
J. Wyłączyć działanie skryptów uruchamianych automatycznie:
1.
2.
W oknie User Preferences w polu karty Background StartUp usunąć nazwę pliku
Mieszadło.evs.

Wyświetlić okno User Preferences przez kliknięcie polecenia Settings na karcie
Home.

Na karcie Background StartUp usunąć nazwę pliku Mieszadlo.evs przy pomocy
przycisku z czerwonym znakiem X umieszczonym w prawym górnym rogu nad
listą, po zaznaczeniu usuwanej nazwy.
Ustawić opcję programu Scheduler – Run in Foreground:

W drzewie systemu w folderze Schelules dwukrotnie kliknąć nazwę pliku
Mieszadlo.

W lewym górnym rogu wyświetlonego arkusza kliknąć prawym przyciskiem
myszy przycisk z literą B i w wyświetlonym menu wybrać polecenie Scheduler
Properties.
159

160
W wyświetlonym oknie kliknąć opcję Run in Foreground i przycisk OK.
9 WIELOPOZIOMOWY SYSTEM OCHRONY
Konfigurację systemu ochrony rozpoczyna się od utworzenia kont grup użytkowników (ang.
Group Accounts), którym przypisuje się obszary ochrony (ang. Security Areas) oraz
programy, które dana grupa może uruchamiać. Oprócz programów można także przydzielać
funkcje realizowane przez poszczególne programy (ang. Application Features). Głównym
celem przypisywania obszarów ochrony jest określenie grup użytkowników, którzy mogą
zmieniać wartości bloków procesowej bazy danych, a w konsekwencji przykładowo
uruchamiać lub wyłączać urządzenia produkcyjne. W czasie definiowania bloków
w procesowej bazie danych, przypisuje się je do obszarów ochrony. Tylko osoby, którym
będzie przydzielony ten sam obszar ochrony będą mogły modyfikować wartości
poszczególnych bloków w procesowej bazie danych.
Po skonfigurowaniu kont grup użytkowników konfiguruje się konta poszczególnych
użytkowników (ang. User Accounts) przez przydzielenie ich do zdefiniowanych wcześniej
grup użytkowników. Wtedy posiadają oni uprawnienia grupy użytkowników, do której zostali
oni przypisani. Ponadto indywidualnym osobom można przydzielić dodatkowe uprawnienia.
Taka hierarchiczna struktura przydzielania uprawnień jest wygodna dla administratora
systemu. Zmiana w jednym miejscu uprawnień grupy powoduje zmianę uprawnień wielu
użytkowników.
Rozdział 9: Wielopoziomowy system ochrony
161
Proces konfiguracji systemu ochrony kończy się odblokowaniem systemu ochrony przez
skorzystanie z przycisku z ikoną kluczyka w przyborniku narzędzi w oknie Security
Configuration. Kłódka na ekranie monitora zamyka się.
W przypadku działania systemu ochrony systemu iFIX użytkownicy mogą logować się przy
pomocy polecenia Login, które dostępne jest przy pomocy przycisku Start systemu Windows
w grupie programów Proficy HMI SCADA – iFIX 5.0.
Użytkownik ADMIN posiada hasło admin i dysponuje wszystkimi uprawnieniami. Ma on
możliwość konfigurowania systemu ochrony.
Poniżej przedstawiono zadania, które należy wykonać, by w pełni zaimplementować system
ochrony.
162
9.1 Ćwiczenia
9.1.1 Aplikacja ”Rysunki i zadania”
Cel: Zapoznanie się z działaniem systemu ochrony systemu iFIX, a w szczególności
z ochroną rysunków, zmian wartości w procesowej bazie danych i zabezpieczeniem
przed uruchamianiem programów.
Zadanie: Skonfigurować system ochrony i zmodyfikować aplikację w taki sposób, aby
w systemie iFIX był automatycznie logowany użytkownik GUEST, który może
otworzyć tylko rysunki: Reaktor.grf, HTA.grf i Security.grf.
Użytkownik ADAM NOWAK powinien należeć do grupy mistrzów FOREMAN
i w przeciwieństwie do użytkownika GUEST powinien posiadać następujące
możliwości:

otwieranie chronionego rysunku wyświetlanego przyciskiem Alarmy,

uruchamianie chronionego programu HTA.EXE na rysunku HTA.grf i

zmienianie chronionej wartości dwustanowej V5 na rysunku Reaktor.grf.
Użytkownik GUEST powinien posiadać hasło guest.
Użytkownik ANOWAK powinien posiadać hasło an.
Na listwie górnej powinien być umieszczony przycisk umożliwiający logowanie
użytkowników do systemu.
Po przetestowaniu systemu ochrony należy go wyłączyć.
Na następnej stronie przedstawiono rysunek, który należy zastosować do realizacji
niniejszego zadania.
163
164
A. Założyć konto grupy użytkowników FOREMEN, którym należy przypisać obszar
ochrony G i MIXER1 oraz uprawnienia do uruchamiania programu WorkSpace
w trybie wykonywania i programu HTA.EXE:
1.
Uruchomić program SCU, przykładowo korzystając z ikony SCU na karcie
Applications w grupie System&Security w programie WorkSpace.
2.
W wyświetlonym oknie SCU – FIX w menu Configure wybrać polecenie Security.
3.
W wyświetlonym oknie Security Configuration wybrać w menu Edit polecenie
Security Areas, aby dodać do bazy danych obszar ochrony MIXER1.
4.
W wyświetlonym oknie Security Area Naming wybrać pierwszy wolny wiersz po
literze P i kliknąć przycisk Modify... .
165
166
5.
W oknie Edit Security Area w polu Name wpisać nazwę dodawanego do bazy
danych obszaru ochrony MIXER1 i kliknąć dwa razy przycisk OK w kolejno
wyświetlanych oknach.
6.
W wyświetlonym oknie Security Configuration w menu Edit wybrać polecenie
Group Accounts i korzystając z przycisku Add... utworzyć konto grupy
użytkowników FOREMEN.
7.
W wyświetlonym oknie Group Profile wpisać nazwę grupy FOREMEN w polu
Group Name i kliknąć przycisk Modify... znajdujący się pod listą Security Areas.
8.
W oknie Security Area Selection w liście dostępnych obszarów ochrony o nazwie
Available zaznaczyć wiersz z literą G i kliknąć przycisk Add oraz zaznaczyć wiersz
z obszarem ochrony MIXER1 i kliknąć przycisk Add, by umieścić obszar ochrony G
i MIXER1 na liście Authorized. Zamknąć konfigurowane okno przez kliknięcie
przycisku OK.
9.
Podobnie kliknąć przycisk Modify umieszczony pod listą funkcji aplikacji
Application Features, z listy dostępnych funkcji wybrać możliwość uruchamiania
programu WorkSpace w trybie wykonywania – WorkSpace Runtime oraz programu
do definiowania danych archiwalnych Historical Trend Assign.
B. Założyć konto dla użytkownika ADAM NOWAK i przydzielić go do grupy
użytkowników FOREMEN:
1.
W głównym oknie programu Security Configuration w menu Edit wybrać
polecenie User Accounts, kliknąć przycisk Add... i wyświetlone okno User Profile
skonfigurować tak, jak pokazano na rysunku poniżej. W polu Password należy
wprowadzić hasło dla tego użytkownika, an. Hasło na ekranie monitora wyświetlane
jest w postaci kropek. Przypisanie użytkownika Adam Nowak do grupy FOREMEN
należy zrealizować przez kliknięcie przycisku Modify..., który umieszczony jest pod
listą Group Membership i wybranie odpowiedniej grupy.
167
Uwaga: Pole Login Timeout stosowane jest do określenia przedziału czasu, po
upływie którego użytkownik jest automatycznie wylogowywany z systemu. Opcja ta
zmusza operatorów do logowania się w systemie. W takim przypadku istnieje
większe prawdopodobieństwo, że prawidłowo są wpisywane nazwiska operatorów
w plikach śledzących logowanych użytkowników. Pliki te przechowywane są
w katalogu ALM i posiadają rozszerzenie .log. Poniższy rysunek przedstawia
przykładową zawartość takiego pliku.
Po kliknięciu przycisku OK w oknie User Profile zostanie wyświetlone okno
potwierdzania hasła Password Confirmation. W oknie tym należy wpisać ponownie
hasło przypisywane użytkownikowi ADAM NOWAK (an).
168
C. Zmodyfikować konto użytkownika GUEST tak, aby mógł on wyświetlać rysunki
należące do obszaru ochrony G, by było możliwe logowanie się innych użytkowników
w programie iFIX WorkSpace oraz by ten użytkownik był logowany automatycznie
po restarcie systemu iFIX:
1.
W głównym oknie programu Configuration Security wybrać polecenie User
Accounts w menu Edit i w wyświetlonym oknie User Accounts wybrać użytkownika
GUEST i kliknąć przycisk Modify... .
2.
W oknie User Profile należy kliknąć przycisk Modify... umieszczony pod listą
Security Areas i przypisać obszar ochrony G do użytkownika GUEST. Do tego
obszaru będzie także przypisany rysunek Reaktor.grf i HTC.grf. Użytkownik
GUEST ma uruchamiać program WorkSpace w trybie wykonywania, więc na liście
Application Features należy umieścić uprawnienie WorkSpace Runtime. W polu
Password należy wprowadzić hasło dla tego użytkownika: guest. Hasło na ekranie
monitora wyświetlane jest w postaci kresek. Kliknąć przycisk OK.
169
3.
W głównym oknie programu Security Configuration wybrać polecenie Autologin...
w menu Edit i w wyświetlonym oknie Automatic Login at Startup kliknąć przycisk
Add....
4.
W wyświetlonym oknie Automatic Login Node wprowadzić w polu Node nazwę
swojego węzła, np. FIX, a w polu Application User nazwę użytkownika aplikacji,
który będzie automatycznie logowany w systemie: GUEST.
Uwaga: Pole System User przewidziane jest do stosowania tylko w przypadku
korzystania z programu Security Synchronizer.
5.
Zamknąć dwa otwarte okna: Automatic Login Node oraz Automatic Login at Startup,
korzystając z przycisków OK.
D. Zmodyfikować aplikację do korzystania z systemu ochrony:
1. W programie iFIX WorkSpace otworzyć rysunek Reaktor.grf i w menu
prawego przycisku myszy wybrać polecenie Property Window... .
W wyświetlonym oknie Properties w polu Security Area wprowadzić literę G.
Wtedy użytkownik GUEST będzie mógł wyświetlać ten rysunek.
170
2. Utworzyć plik rysunku HTA.grf przez zapisanie na dysku rysunku
AlarmyBiezace.grf jako HTA.grf, zaznaczenie wszystkich obiektów i ich
usunięcie. Dodatkowo na tym rysunku należy umieścić przycisk z napisem HTA
i skryptem:
Private Sub CommandButton1_Click()
Dim RetVal
RetVal = Shell("hta.EXE", 1)
End Sub
3. Przypisać plik rysunku HTA.grf, który umożliwia definiowanie rejestrowanych
danych, do obszaru ochrony G. Użytkownik GUEST nie będzie mógł jednak
uruchomić aplikacji Historical Assignment (HTA.EXE), ponieważ nie ma on
przydzielonych odpowiednich uprawnień. Rejestrowane dane będzie mógł
definiować użytkownik ADAM NOWAK.
4. Utworzyć przycisk z napisem HTA, tym razem na listwie dolnej, do otwierania
rysunku HTA w sposób analogiczny jak wykonano przyciski Reaktor i Alarmy,
korzystając z instrukcji:
ReplacePicture "HTA.grf", user.active_pic.CurrentValue,,2
5. W programie WorkSpace otworzyć rysunek AlarmyBiezace.grf i w menu
prawego przycisku myszy wybrać polecenie Property Window... .
W wyświetlonym oknie w polu Security Area wprowadzić MIXER1. Wtedy
użytkownik ADAM NOWAK przypisany do grupy FOREMEN będzie mógł
wyświetlić ten rysunek. Grupa FOREMEN przypisana jest bowiem do obszaru
ochrony MIXER1.
6. Pozostałe rysunki wykonywanej aplikacji szkoleniowej za wyjątkiem dwóch
rysunków: ListwaGorna.grf i ListwaDolna.grf przypisać do obszaru ochrony
B. Dostęp do nich będzie posiadał Administrator. Jeśli rysunek nie jest
przypisany do żadnego obszaru ochrony, to jest dostępny dla wszystkich
użytkowników.
171
7. Na listwie górnej w prawym górnym rogu umieścić przycisk z napisem LOGIN,
który umożliwi logowanie użytkowników do systemu. Opcjonalnie można
wykonać przycisk z mapą bitową przedstawioną na poniższym rysunku.
Dla przycisku wprowadzić następujący skrypt:
Shell "C:\Program Files\GE Fanuc\Proficy iFIX\Login.exe -m", vbNormalFocus
8. Sprawdzić poprawność działania skryptu utworzonego przycisku przez przejście
do trybu WorkSpace Runtime, korzystając ze skrótu klawiszowego Ctrl+W
oraz kliknięcie utworzonego przycisku. Powinno wyświetlić się poniżej
przedstawione okno. W przeciwnym przypadku należy poprawić wprowadzony
skrypt.
9. Przejść do trybu WorkSpace Configure przy pomocy skrótu Ctrl+W
i korzystając z przycisków Date i Time, które znajdują się w pasku narzędzi
Toolbox programu iFIX WorkSpace, umieścić na rysunku ListwaGorna.grf
obiekty aktualnej daty i czasu systemowego.
10. W procesowej bazie danych przypisać blok V5 do obszaru ochrony MIXER1
przez dwukrotne kliknięcie napisu NONE w liście Security Areas w oknie
konfiguracyjnym bloku V5 i wpisanie nazwy MIXER1. Wtedy użytkownik
GUEST nie będzie mógł zmienić wartości tego bloku w przeciwieństwie do
użytkownika ANOWAK.
172
E. Włączyć system ochrony:
1.
Uruchomić program SCU i w oknie Security Configuration wybrać polecenie
Configuration... w menu Edit. W wyświetlonym oknie kliknąć przycisk opcji
Enabled, który załączy system ochrony. W polach Security Path i Backup Path
należy podać nazwy folderów, gdzie będą umieszczone pliki konfiguracyjne
dotyczące systemu ochrony: pliki podstawowe i pliki zapasowe (C:\Program
Files\GE Fanuc\Proficy iFIX\Local).
2.
W oknie System Configuration na ekranie wyświetlanego monitora pojawi się ikona
zamkniętej kłódki oznaczająca, że system ochrony został włączony. Wybrać
polecenie Exit z menu File.
173
174
3.
Zostanie wyświetlone okno Security, w którym należy kliknąć przycisk YES, aby
zapisać konfigurację systemu ochrony w pliku dyskowym.
4.
Spróbować zamknąć system iFIX przez kliknięcie przycisku Proficy iFIX Startup
w pasku zadań systemu Windows i wybranie polecenia Shutdown iFIX w menu
Options.
5.
Zamknięcie systemu iFIX będzie niemożliwe. Zostanie wyświetlone okno pokazane
poniżej informujące o braku uprawnień do zamknięcia systemu iFIX.
6.
Aby zamknąć system iFIX, należy zalogować się jako Administrator. W tym celu
należy uruchomić program do logowania przez wybranie w menu przycisku Start
systemu Windows poleceń Wszystkie programy, Proficy HMI SCADA iFIX 5.0 oraz
Login.
7.
W polu Name należy wprowadzić admin, a polu Password hasło: admin. W czasie
wprowadzania hasła będą wyświetlane gwiazdki. Wielkość czcionki nie jest
uwzględniana.
8.
Kliknąć przycisk Login. Zostanie wtedy
o pomyślnym zalogowaniu Administratora.
9.
Zamknąć system iFIX przez wybranie przycisku Proficy iFIX Startup w pasku
zadań systemu Windows i wybranie polecenia Shutdown iFIX w menu Options.
wyświetlone
okno
informujące
F. Przetestować działanie aplikacji:
1.
Uruchomić system iFIX.
2.
Po wyświetleniu aplikacji szkoleniowej w listwie dolnej kliknąć przycisk Alarmy.
Zostanie wyświetlone okno informujące o braku odpowiednich uprawnień do
otwarcia tego okna.
Uwaga: W systemie aktualnie zalogowany jest użytkownik GUEST. Użytkownik
ten może jedynie wyświetlać rysunki Reaktor.grf i HTA.grf, z którego uruchamia
się program do definiowania rejestrowanych danych.
3.
Kliknąć przycisk HTA i spróbować uruchomić program do definiowania danych
archiwalnych. Program ten nie zostanie uruchomiony.
175
4.
Kliknąć zawór V5 na rysunku Reaktor.grf. Użytkownik GUEST nie może zmienić
wartości tego bloku w procesowej bazie danych, gdyż nie jest przypisany do obszaru
ochrony MIXER1.
5.
Zalogować się w systemie jako użytkownik ANOWAK. W tym celu kliknąć
przycisk umożliwiający logowanie użytkowników w systemie. Przycisk ten
umieszczony jest w listwie górnej. W wyświetlonym oknie Login najpierw kliknąć
przycisk Logout.
6.
Po kliknięciu przycisku OK w oknie Login zostanie wyświetlone kolejne okno
Login, w którym w polu Name wpisać nazwę użytkownika ANOWAK, a w polu
Password wprowadzić hasło: an.
7.
Kliknąć przycisk Login. Wyświetlone zostanie okno pokazane poniżej.
Próba otwarcia pliku AlarmyBiezace.grf przez kliknięcie przycisku Alarmy
w listwie dolnej zakończy się tym razem sukcesem. Użytkownikowi Adam Nowak
przypisano obszar ochrony MIXER1 i rysunek AlarmyBiezace.grf też należy do
obszaru ochrony MIXER1.
176
8.
Kliknąć przycisk HTA i spróbować uruchomić program do definiowania danych
archiwalnych Historical Assignment HTA.EXE. Program ten zostanie
uruchomiony. Użytkownik Adam Nowak posiada uprawnienie do definiowania
rejestrowania danych, a użytkownik GUEST nie posiada tego uprawnienia.
9.
Kliknąć zawór V5 na rysunku Reaktor.grf. Użytkownik Adam Nowak może zmienić
wartość tego bloku w procesowej bazie danych, gdyż jest przypisany do obszaru
ochrony MIXER1.
G. Zablokować system ochrony:
1.
Uruchomić program Login korzystając z wcześniej utworzonego przycisku do
logowania
i zalogować się do systemu jako użytkownik ADMIN, który
posiada domyślne hasło: admin.
2.
Przejść do programu SCU, uruchomić program do konfiguracji systemu ochrony
i zablokować system ochrony.
Uwaga: Tylko użytkownik ADMIN posiada uprawnienia do modyfikowania kont
użytkowników. Domyślne hasło użytkownika ADMIN należy zmienić w chwili
przekazania aplikacji do codziennej eksploatacji.
H. W listwie dolnej ListwaDolna.grf umieścić przycisk z napisem System ochrony.
W skrypcie tego przycisku należy umieścić instrukcję:
ReplacePicture "security.grf", User.active_pic.CurrentValue, , 2
I. Utworzyć rysunek SECURITY.grf dotyczący systemu ochrony:
1. Otworzyć rysunek AlarmyBiezace.grf, usunąć z niego wszystkie obiekty i zapisać go
jako SECURITY.grf.
2. Umieścić na rysunku SECURITY.grf obiekty tekstowe przedstawione na pierwszym
rysunku w niniejszym ćwiczeniu.
3. Umieścić na rysunku SECURITY.grf przyciski przedstawione na pierwszym rysunku
w niniejszym rozdziale przez skopiowanie ich z listwy dolnej.
177
10 KOMUNIKACJA ZE STEROWNIKAMI PLC
Sterowniki PLC odbierają sygnały pomiarowe z czujników i sterują elementami
wykonawczymi. System iFIX dysponuje oprogramowaniem dla sterowników PLC
umożliwiającym odczytywanie i zapis danych do odpowiednich rejestrów sterowników PLC.
Oprogramowanie to znane jest pod nazwą drajwery We/Wy.
Firma GE Intelligent Platforms dostarcza wiele drajwerów We/Wy o wysokiej wydajności,
które obsługują zarówno najbardziej popularne, jak i specjalizowane urządzenia We/Wy.
Drajwery We/Wy zapewniają: automatyczne wykrywanie błędów i nawiązywanie
komunikacji, raportowanie, możliwość śledzenia przepływających danych z dokładnością do
poszczególnych bitów w oknie o nazwie DataScope, a także obsługę redundancji
komunikacji.
Każdy drajwer We/Wy służy do obsługi specyficznego sprzętu i towarzyszy mu dedykowana
instrukcja obsługi. W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących funkcji
i możliwości konkretnego drajwera należy zapoznać się z odpowiednim podręcznikiem
dostarczanym z konkretnym drajwerem. W czasie konfiguracji drajwerów korzysta się jednak
z wielu pojęć, które są wspólne dla wszystkich drajwerów. Warto więc zapoznać się
szczegółowo z jednym z drajwerów. Później poznawanie innych drajwerów okaże się
znacznie prostsze i łatwiejsze.
10.1 Konfiguracja węzła SCADA
Komputer, który połączony jest z jednym lub wieloma sterownikami PLC nazywany jest
węzłem SCADA.
Aby skonfigurować węzeł SCADA należy wykonać następujące czynności:
1.
Uruchomić program do konfiguracji systemu iFIX System Configuration
(SCU.EXE). Zadanie to można wykonać, stosując jeden z poniżej podanych
sposobów:

Wybrać polecenie Wszystkie programy z menu przycisku Start, a następnie
grupę programów Proficy HMI SCADA – iFIX 5.0 i program System
Configuration.

W programie WorkSpace w drzewie systemu w folderze System Configuration
wybrać polecenie System Configuration Utility.

W programie WorkSpace na wstążce Application kliknąć ikonę programu SCU
w grupie programów System & Security.

Kliknąć ikonę programu System Configuration na pulpicie systemu Windows,
o ile taka została przygotowana przez użytkownika.
Uwaga: Program System Configuration można uruchomić przed uruchomieniem
systemu iFIX.
2.
Z menu Configure wybrać polecenie SCADA... lub też kliknąć czwarty przycisk od
lewej w przyborniku narzędzi programu System Configuration. Pojawi się wtedy
okno o nazwie SCADA Configuration. Wygląd tego okna może różnić się od
pokazanego poniżej w zależności od sposobu instalowania systemu iFIX.
Rozdział 10: Komunikacja ze sterownikami PLC
179
Użytkownik może zainstalować drajwery do różnych sterowników i komputer może
być skonfigurowany jako węzeł iClient, który stosowany jest przez operatora do
obserwacji oraz sterowania procesem poprzez sieć.
180
3.
Jeśli w obszarze SCADA Support nie jest wybrana opcja Enable, należy kliknąć ten
przycisk opcji.
4.
Wpisać nazwę stosowanej procesowej bazy danych w polu Database Name.
5.
W przypadku, gdy został zainstalowany drajwer do określonego typu sterowników
PLC i nie jest on wyświetlany w liście skonfigurowanych drajwerów Configured I/O
Drivers, należy kliknąć przycisk z trzema kropkami obok pola I/O Driver Name.
Wtedy zostanie wyświetlona lista dostępnych drajwerów podobna do listy
przedstawionej poniżej.
6.
Wybrać drajwer, który należy zastosować, a następnie kliknąć przycisk OK.
Wybrany drajwer pojawi się w polu I/O Driver Name w oknie SCADA
Configuration.
7.
Kliknąć przycisk Add, aby dodać wybrany drajwer do listy aktywnych drajwerów
Configured /O Drivers.
8.
Wybrać polecenie Tasks... w menu Configure i sprawdzić, czy na liście zadań
umieszczone jest zadanie:
C:\Program Files\GE Fanuc\Proficy iFIX\IOCNTRL.EXE /a
Jeśli go nie ma, należy dodać go przez kliknięcie przycisku z trzema kropkami obok
pola Filename, odszukanie programu IOCNTRL.EXE w folderze
C:\Program Files\GE Fanuc\Proficy iFIX,
wpisanie w polu Command Line parametru /a uruchamiającego wszystkie drajwery
i kliknięcie przycisku Add. Zadanie IOCNTRL powinno być wykonywane jako
zadanie typu Background, jeśli operatorzy logują się kolejno do systemu Windows.
Wtedy drajwer będzie realizował swoje zadania po wylogowaniu się operatora
z systemu operacyjnego, jeśli oczywiście nie zostanie wyłączone zasilanie
komputera.
Aby zmienić typ zadania, należy kliknąć odpowiedni przycisk opcji w obszarze Start
Up Mode i kliknąć przycisk Change.
Zadania typu Minimized w liście skonfigurowanych zadań poprzedzone są znakiem
*, a zadania typu Background znakiem %.
Kolejność zadań w liście skonfigurowanych zadań jest w większości przypadków
dowolna. Program WorkSpace można jednak uruchamiać jako ostatnie zadanie,
wtedy otwarcie okna programu WorkSpace sygnalizuje użytkownikowi, że
wszystkie zadania są już uruchomione i można ewentualnie przystąpić do usuwania
nieprawidłowości w systemie.
9.
Kliknąć przycisk OK w oknie Task Configuration i zapisać do pliku konfigurację
systemu iFIX, korzystając z polecenia Save as... w menu File.
Po zakończeniu działania programu System Configuration i ponownym
uruchomieniu systemu iFIX zostaną także uruchomione wybrane drajwery.
181
10.2 Konfiguracja drajwera 6.x
Sposób konfiguracji drajwera w wersji 6.x zostanie przedstawiony na przykładzie drajwera
G90 - GE SERIES 90 COM. Przed przystąpieniem do konfiguracji tego drajwera należy
sprawdzić, czy ikona tego drajwera wyświetlana jest w panelu zainstalowanych drajwerów
w programie System Configuration oraz czy w liście zadań wykonywanych przy starcie
systemu iFIX umieszczone jest zadanie:
C:\PROGRAM FILES\GE FANUC\PROFICY IFIX\IOCNTRL.EXE /a.
Jeśli którykolwiek z powyższych dwóch warunków nie jest spełniony, należy zapoznać się
z pierwszym punktem niniejszego rozdziału.
Aby skonfigurować drajwer G90, należy wykonać następujące czynności:
A. Uruchomić program System Configuration i dwukrotnie kliknąć ikonę drajwera G90
w panelu zainstalowanych drajwerów w systemie iFIX.
Wtedy zostanie wyświetlone okno do konfiguracji drajwera G90.
Uwaga: W przypadku, gdy został zainstalowany drajwer G90 i nie jest on wyświetlany
w powyżej przedstawionym panelu, należy w programie System Configuration w menu
Configure wybrać polecenie SCADA i kliknąć przycisk z trzema kropkami obok pola I/O
Driver Name. Wtedy zostanie wyświetlona lista zainstalowanych drajwerów podobna do
listy przedstawionej poniżej.
Trzeba wybrać drajwer, który należy zastosować, a następnie kliknąć przycisk OK.
Wybrany drajwer pojawi się w polu I/O Driver Name w oknie SCADA Configuration.
W oknie SCADA Configuration należy kliknąć przycisk Add i przycisk OK, aby dodać
wybrany drajwer do powyżej przedstawionego panelu.
182
B. Skonfigurować kanał komunikacyjny:
1.
W oknie konfiguracji drajwera kliknąć przycisk Channel 1, a następnie przycisk
Setup. Pojawi się następujące okno.
2.
Ustawić parametry transmisji takie, jak pokazano na powyższym rysunku i kliknąć
przycisk OK.
Uwaga: Jeśli użytkownik korzysta z innego portu szeregowego w komputerze PC, to
powinien odpowiednio skorygować wartość w polu Port. Przedstawione parametry
183
transmisji szeregowej są parametrami domyślnymi dla sterowników GE Intelligent
Platforms. Jeśli jednak w sterowniku PLC, z którym należy nawiązać komunikację
korzysta się z innych parametrów, należy odpowiednio skorygować ustawienia
w polach Baud Rate, Data Bits, Stop Bits, Parity i Flow Control.
C. Skonfigurować urządzenie:
1.
W oknie konfiguracji drajwera wprowadzić identyfikator sterownika, przykładowo
16 w polu Station w obszarze Primary. Identyfikator ten jest widoczny w trzeciej od
dołu linii statusu w programie Logic Master 90. Program ten jest stosowany do
programowania sterowników GE Intelligent Platforms serii 90-30.
2.
Do bardziej szczegółowego zdefiniowania urządzenia opcjonalnie zastosować
następujące pola:
Station w obszarze Backup – określa identyfikator opcjonalnego sterownika,
Hasło w obszarze Backup – określa hasło dostępu do sterownika opcjonalnego,
Device Name – określa nazwę urządzenia. Domyślnie stosowana jest następująca
konwencja nazewnictwa: D jest pierwszą literą nazwy Device, druga cyfra
w nazwie urządzenia oznacza numer urządzenia w kanale określonym przez
pierwszą cyfrę. Przykładowo, nazwa D21 oznacza urządzenie pierwsze
w drugim kanale. Poprzez kanał należy rozumieć fizyczne połączenie
komputera ze sterownikiem. Kanał może być realizowany z zastosowaniem
portu szeregowego COM1, COM2, karty sieciowej Ethernet lub karty do
określonej sieci obiektowej sterowników np. SA85 do sieci Modbus Plus.
Domyślną nazwę można zmienić. Po wprowadzeniu nazwy w polu Device
Name, należy kliknąć nazwę w liście Device. Wtedy wprowadzona nazwa
w polu Device Name zostanie wpisana na listę urządzeń Device.
Description – umożliwia wprowadzenie komentarza dla urządzenia,
PLC Type – definiuje CPU sterownika. Informacja z tego pola stosowana jest do
kontroli wprowadzanych zakresów rejestrów w sterowniku.
D. Skonfigurować transmitowane bloki danych:
1.
184
W oknie konfiguracji drajwera w obszarze I/O Blocks kliknąć dowolne pole
w pierwszym pustym wierszu wyświetlanego arkusza. Pojawi się następujące okno.
2.
Wpisać przykładowo R1 w polu Start Address i R10 w polu End Address (pole
Length zostanie automatycznie uaktualnione) lub 10 w polu długości bloku danych
Length (pole End Address zostanie automatycznie uaktualnione).
3.
Wybrać z listy rozwijanej typ danych Unsigned w polu Data Type.
4.
Access Time ustawić na 300 (wartość domyślna).
5.
Ustawić Exception Type na Disabled i kliknąć przycisk OK.
6.
Analogicznie jak w punktach 1..5 skonfigurować drugi rekord dla wejść binarnych
I1 – I16.
E. Zapisać konfigurację do pliku na dysku twardym:
1.
W menu File wybrać polecenie Save as - pojawi się standardowe okno Zapisywanie
jako.
2.
Upewnić się, że nazwa pliku odpowiada nazwie węzła systemu iFIX i kliknąć
przycisk OK. System iFIX dodaje automatycznie rozszerzenie, które jest takie samo
jak nazwa drajwera.
3.
Wybrać polecenie Exit w menu File. System zapyta, czy zapisać konfigurację
drajwera i czy przeładować konfigurację drajwera. Druga opcja jest aktywna
w przypadku, gdy uruchomiony jest system iFIX.
185
4.
Po kliknięciu przycisku OK zostanie wyświetlone okno z ostrzeżeniem
o chwilowym zatrzymaniu programu SAC, w którym należy kliknąć przycisk Tak.
5.
W oknie z informacją o zakończeniu procesu przeładowania konfiguracji drajwera
kliknąć przycisk OK.
6.
W oknie programu System Configuration zapisać plik konfiguracyjny systemu iFIX
z rozszerzeniem .SCU przez wybranie polecenia Save as... w menu File.
10.3 Konfiguracja drajwera 7.x
Drajwer GE9 w wersji 7.x został napisany w technologii OPC (OLE For Process Control).
OPC jest standardem przemysłowym opracowanym przez OPC Fundation. Specyfikacja
OPC definiuje standardowe typy obiektów, ich zachowania i właściwości umożliwiające
współpracę w czasie rzeczywistym aplikacji sterowania procesami przemysłowymi
ze sprzętem automatyki. Wymagania te określają: standardowe sposoby dostępu do danych
w sprzęcie lub systemach automatyki, sposoby efektywnego transferu danych pomiędzy
sprzętem a aplikacją oraz możliwości jednoczesnej współpracy oprogramowania klienta
z wieloma serwerami danych.
Uwaga: Drajwer GE9 instaluje się z dodatkowej płyty CD: I/O Drivers and OPC Servers. Po
zainstalowaniu drajwera należy go skonfigurować.
Konfiguracja drajwera GE9 w wersji 7.x została szczegółowo przedstawiona w części
z ćwiczeniami do niniejszego rozdziału.
186
10.4 Udostępnianie transmitowanych danych w systemie iFIX
Aby wyświetlić operatorom wartości transmitowanych danych lub umożliwić im sterowanie
urządzeniami przy pomocy drajwerów We/Wy, należy w programie Database Manager
utworzyć bloki odpowiednich typów i na rysunkach w systemie iFIX umieścić wyświetlacze
cyfrowe dla tych bloków, korzystając z narzędzia Datalink Stamper z paska narzędzi Toolbox.
Przykładowo do wyświetlenia danych analogowych można zastosować blok typu Analog
Input. Blok ten należy skonfigurować przykładowo tak, jak pokazano na poniższym rysunku.
Do pola Driver należy wprowadzić, przy pomocy przycisku ze strzałką skierowaną w dół,
nazwę stosowanego drajwera: np. GE9.
W polu I/O Address należy wpisać adres danych, korzystając z następującej konwencji:
Nazwa_urządzenia:Adres_danej_w_sterowniku_PLC
np. PLC1:R1, gdzie PLC1 to nazwa urządzenia określona w czasie konfiguracji drajwera,
a R1 to adres rejestru sterownika zadeklarowany w jednym z transmitowanych bloków
danych.
Uwaga: Adresy We/Wy dla różnych sterowników PLC są zwykle inne. Informacji na temat
postaci adresu danych dla konkretnego sterownika PLC należy szukać w systemie pomocy
stosowanego drajwera.
187
Dodatkowo można zdefiniować skalowanie przez wprowadzenie odpowiedniego kodu
skalowania w polu Signal Conditioning (kod 15AL oznacza skalowanie liniowe) lub
skorzystać z obszaru Linear Scaling.
10.5 Zastosowanie „przesunięć” (OFFSET) do odczytu danych
procesowych
Wiele wartości komórek pamięci drajwera We/Wy dostępnych przy pomocy bloku Analog
Register lub Digital Register może być wyświetlonych przez obliczenie offsetu w stosunku
do adresu bazowego.
Uwaga: Nie wszystkie drajwery mogą korzystać z tej funkcjonalności, przykładowo drajwer
MB1.
Offset określa liczbę elementów po adresie bazowym i podawany jest w polu I/O Address
w oknie konfiguracji bloku.
Przykładowo technologię offset można zastosować do wyświetlenia wartości rejestru R3, gdy
w procesowej bazie danych utworzono blok dla rejestru R2, w sposób opisany poniżej.
W procesowej bazie danych systemu iFIX utworzono blok AR2 typu Analog Register
odwołujący się do rejestru R2.
Przyjmując rejestr R2 jako adres bazowy, odwołania do kolejnych rejestrów można uzyskać
przez podanie odpowiedniego offsetu.
Offset dla rejestru R3 w takim przypadku wynosi 1, jak pokazano na poniższym rysunku.
188
Aby wyświetlić zawartość rejestru R3 w systemie iFIX, korzystając z technologii OFFSET,
należy na rysunku umieścić wyświetlacz cyfrowy odwołujący się do adresu:
Fix32.Thisnode.AR2.F_01.
W konfiguracji drajwera We/Wy transmitowany jest blok danych DataBlock1 od rejestru R1
do rejestru R100.
W takim przypadku maksymalna wartość zastosowanego offsetu może wynosić 99.
189
10.6 Ćwiczenia
10.6.1 Lampki – technologia OFFSET – drajwer GE9
Cel: Zapoznanie się z konfiguracją komunikacji ze sterownikiem GE-FANUC serii 90-30,
wyświetlaniem informacji na rysunkach z tego sterownika i stosowaniem technologii
OFFSET.
Zadanie: Zmieniając przełącznik I1 na symulatorze wejść binarnych sterownika GE-Fanuc
zmieniać kolor lampki wyświetlanej na rysunku. Do wyświetlania kolejnych dwóch
wejść sterownika zastosować technologię OFFSET.
A. Przygotować sterownik PLC firmy GE Intelligent Platforms do współpracy
z systemem iFIX:
1.
Skonfigurować sterownik, by można było korzystać z symulatora wejść binarnych
(zmiana położenia przełącznika I1 na symulatorze wpisuje 0 lub 1 do komórki I1
sterownika PLC).
2.
Połączyć lokalny komputer ze sterownikiem PLC przy pomocy sieci LAN i przypisać
sterownikowi adres IP (przykładowo: 192.168.1.50).
3.
Ustawić sterownik PLC w tryb Run (domyślnie w trybie STOP zablokowane są
wejścia/wyjścia sterownika).
B. Skonfigurować plik Hosts:
1.
Otworzyć w programie Notatnik plik:
C:\WINDOWS\SYSTEM32\DRIVERS\ETC\HOSTS
3.
190
Wprowadzić adres IP modułu CMM 321 do komunikacji w sieci Ethernet przez
wprowadzenie, przykładowo, następującej linii:
192.168.1.50
3.
PLC
Zapisać plik Hosts na dysku twardym. Należy zwrócić uwagę, że plik ten nie posiada
żadnego rozszerzenia.
C. Zainstalować drajwer GE9 z płyty CD: I/O Drivers and OPC Servers:
1.
Umieścić płytę CD I/O Drivers and OPC Servers w napędzie CD.
2.
Przejść do folderu /7X/GE9 i uruchomić program Setup.exe.
3.
Zainstalować drajwer GE9 stosując domyślne ustawienia, przy czym w oknie I/O
Server Setup kliknąć przycisk opcji Server.
D. Skonfigurować drajwer GE9:
1.
Uruchomić program SCU i sprawdzić, czy w oknie SCU - FIX w panelu zainstalowanych drajwerów znajduje się drajwer GE9.
Uwaga: W przypadku braku tego drajwera w menu Configure wybrać polecenie
SCADA... . Otworzy się okno SCADA Configuration, lecz na liście Configured I/O
Drivers nie będzie drajwera GE9. Aby ten drajwer dodać w wyświetlonym oknie
należy kliknąć przycisk z trzema kropkami obok pola I/O Driver Name.
191
Wtedy zostanie wyświetlona lista zainstalowanych drajwerów podobna do listy
przedstawionej poniżej:
192
2.
Wybrać drajwer, który należy zastosować, a następnie kliknąć przycisk OK.
Wybrany drajwer pojawi się w polu I/O Driver Name w oknie SCADA
Configuration.
3.
Kliknąć przycisk Add, aby dodać wybrany drajwer do listy aktywnych drajwerów
Configured I/O Drivers.
4.
W oknie głównym programu SCU w panelu zainstalowanych drajwerów dwukrotnie
kliknąć nazwę GE9. Wtedy zostanie uruchomiony program Power Tool do
konfiguracji tego drajwera.
5.
W wyświetlonym oknie dialogowym I/O Driver Server Connection należy kliknąć
przycisk opcji Use Local Server, a następnie kliknąć przycisk Connect.
193
194
6.
W wyświetlonym oknie głównym aplikacji Power Tool wybrać polecenie Setup
w menu Options.
7.
W polu Default configuration file name wpisać nazwę pliku, w którym będzie
przechowywana konfiguracja drajwera GE9. Nazwa ta składa się z nazwy węzła
aplikacji FIX i rozszerzenia, którym jest nazwa drajwera. W polu Default path for
configuration file znajduje się ścieżka do folderu, w którym zostanie umieszczony
plik fix.ge9. Kliknąć przycisk OK.
8.
Na karcie Advanced kliknąć przycisk On dla opcji Auto Start.
9.
Zapisać plik konfiguracyjny na dysk twardy, zakończyć pracę programu Power Tool,
a następnie ponownie uruchomić ten program klikając dwukrotnie w programie SCU
nazwę drajwera GE9 w panelu zainstalowanych drajwerów. Powinien otworzyć się
domyślny plik konfiguracyjny FIX.GE9. Jego nazwa wraz ze ścieżką wyświetlana
jest w pasku tytułu okna programu Power Tool.
10. Dodać kanał Channel0, wybierając polecenie
i zaznaczyć pole wyboru Enable.
Add Channel w menu Edit
11. Dodać urządzenie PLC1, wybierając polecenie Add Device w menu Edit, w polu
Device Name wpisać PLC1, w polu Primary IP Address wpisać PLC i zaznaczyć
pole wyboru Enable.
195
Uwaga: Do definiowania urządzenia stosowane są następujące pola:
Device Name – nazwa urządzenia,
Enable – zezwolenie na działanie urządzenia,
IP Address – adres IP sterownika lub nazwa zastępcza stosowanego modułu
CMM 321 do komunikacji w sieci Ethernet. Nazwę tę definiuje się w pliku
C:\WINDOWS\SYSTEM32\DRIVERS\ETC\HOSTS przez wprowadzenie
następującej linii:
192.168.1.50
PLC
gdzie: 192.168.1.50 jest przykładowym adresem IP sterownika, a PLC jest
nazwą sterownika w sieci.
Reply Timeout – czas, po jakim nastąpi powtórne wysłanie danych do sterownika,
Retries – liczba powtórzeń,
Delay Time – czas, w którym dana paczka nie będzie odpytywana, gdy nastąpi utrata
komunikacji.
Opcje w ramce Primary Device dotyczą sterownika podstawowego, natomiast
w ramce Backup Device - rezerwowego.
Do każdego kanału można dołączyć wiele urządzeń. Oznacza to, że przez dany kanał
można łączyć się z wieloma sterownikami. Do każdego urządzenia można dodać
wiele bloków danych, co pozwoli na czytanie wielu różnych paczek ze sterownika.
12. Dodać blok danych, który należy transmitować pomiędzy sterownikiem PLC,
a lokalnym komputerem, wybierając polecenie Add DataBlock w menu Edit.
W wyświetlonym oknie w obszarze I/O Address Setup w polu Starting Address
wpisać I1, Ending Address wpisać I16 lub w polu Address Length wpisać 16.
Zaznaczyć pole wyboru Enable.
196
Uwaga: Do definiowania bloków danych stosowane są następujące pola:
Enable – zezwolenie na transmisję danego bloku danych,
Starting Address – adres początkowy bloku danych, zależny od drajwera,
Ending Address – adres końcowy bloku danych, zależny od drajwera,
Address Length – długość bloku danych,
Deadband – strefa martwa,
Latch Data – zatrzaskiwanie ostatnich poprawnych danych przy utracie komunikacji
ze sterownikiem,
Disable Outputs – zakaz zapisu do bloku danych,
Enable Block Writes – zezwolenie na blokowy zapis danych (wszystkie dane
z danego bloku danych są uaktualniane podczas zapisu nawet tylko jednej
wartości),
Primary Rate – podstawowy okres odpytywania bloku danych (od 1 sekundy do
6:23:59:59); wartość Disable oznacza, że blok danych nigdy nie będzie
czytany; 0 oznacza, że blok danych będzie odpytywany z maksymalną
częstotliwością,
Secondary Rate – częstotliwość odpytywania po upływie czasu Access Time,
Phase – przesunięcie odczytu w czasie dla bloku danych,
Access Time – czas, po upływie którego blok danych przestanie być odpytywany
z częstotliwością Primary Rate i zacznie być czytany z częstotliwością
Secondary Rate. Sytuacja taka wystąpi, gdy system iFIX nie będzie korzystał
z danych z tego bloku (np. gdy dane te nie będą wyświetalane na rysunkach,
nie będą zapisywane do plików itp. przez okres czasu zdefiniowany przez
parametr Access Time),
Data Type – typ danych bloku danych.
197
E. Sprawdzić poprawność działania skonfigurowanego drajwera GE9:
W menu Display Mode wybrać dwa polecenia: Stats Mode oraz Start lub kliknąć przycisk
Start oraz Statistics w pasku narzędzi umieszonym pod paskiem menu. Wartości
w polach Transmits oraz Receives powinny być takie same i zwiększać się co sekundę.
Uwaga: Aby przejść do trybu konfiguracji drajwera, w menu Display Mode należy
wybrać polecenie Config Mode lub kliknąć siódmy przycisk od prawej strony w pasku
narzędzi pod paskiem menu.
F. Założyć w bazie danych blok GE9_DR1:
1.
W programie Database Manager dodać do bazy danych blok GE9_DR1 typu DR Digital Register.
2.
W polu Driver wprowadzić, przy pomocy przycisku ze strzałką skierowaną w dół,
nazwę stosowanego drajwera: GE9.
Uwaga: W przypadku, gdy drajwer GE9 działa poprawnie, ale nie można wybrać go
z listy Driver w oknie konfiguracyjnym bloku, należy zainstalować drajwer ten
ponownie z ustawieniami domyślnymi. Problem spowodowany jest zmianą nazwy
węzła.
3.
W polu I/O Address wpisać adres danych PLC1:I1, stosując następującą konwencję:
Nazwa_urządzenia:Adres_danej_w_sterowniku_PLC
Kliknąć inne pole, przykładowo Description. W przypadku błędnego adresu I/O
Address zostanie wyświetlony program do konfiguracji drajwera GE9.
4.
198
W karcie Advanced zaznaczyć pole wyboru Enable Output.
G. Wykonać aplikację w systemie iFIX dla wejścia I1 i przetestować ją:
1.
Utworzyć nowy rysunek i umieścić na nim obiekt dynamo – rysunek lampki
sygnalizacyjnej. W tym celu w drzewie systemu programu WorkSpace w folderze
Dynamo Sets wybrać zestaw obiektów Dynamo o nazwie PilotLightsLarge.
2.
Na rysunek przeciągnąć z okna pliku PilotLightsLarge.fds trzecią lampkę
i skonfigurować ją tak, jak pokazano na rysunku poniżej.
199
3.
Przejść do trybu Run programu WorkSpace i zmienić położenie przełącznika I1 na
symulatorze wejść dwustanowych sterownika PLC. Kolor lampki powinien się
zmienić.
H. Zastosować technologię OFFSET:
1.
Skopiować wykonaną lampkę dwa razy.
2.
Dwukrotnie kliknąć pierwszą ze skopiowanych lampek i w polu Pilot Light Data
Source wprowadzić: Fix32.THISNODE.GE9_DR1.F_01.
3.
Dwukrotnie kliknąć drugą ze skopiowanych lampek i w polu Pilot Light Data Source
wprowadzić: Fix32.THISNODE.GE9_DR1.F_02.
Uwaga: W ten sposób można odwołać się do kilku komórek z przestrzeni adresowej
sterownika PLC, deklarując tylko jeden blok w procesowej bazie danych systemu
iFIX.
200
4.
Po przejściu do trybu Run programu WorkSpace zmieniać położenie przełączników
I1, I2 i I3 na symulatorze wejść binarnych sterownika GE Intelligent Platforms
i zaobserwować odpowiednią zmianę koloru lampek wyświetlanych na rysunku.
5.
Opisać lampki tak, jak pokazano na poniższym rysunku.
11 ALARMY – DEFINIOWANIE, PREZENTACJA, OBSŁUGA,
POTWIERDZANIE, PRZEGLĄDANIE ORAZ ZAPIS
Alarm, to stan bloku wskazujący na to, że wartość procesowa przekroczyła predefiniowane
ograniczenie i wymaga interwencji.
Typowy alarm ostrzega operatora, że wartość procesowa lub stan procesu zmienił się
w sposób mogący prowadzić do problemów w działaniu automatyzowanego systemu.
Użytkownik musi jednak skonfigurować alarm w taki sposób, aby pojawiał się tylko wtedy,
gdy jest to uzasadnione i potrzebne. Przykładowo, użytkownik może skonfigurować blok
procesowej bazy danych w taki sposób, aby generował on alarm w sytuacji, gdy poziom
płynu w zbiorniku jest zbyt wysoki lub zbyt niski. System wyświetla taki alarm przy pomocy
obiektu, który nazywa się Zestawienie alarmów. Wygenerowany alarm zostanie usunięty
z tego zestawienia, gdy poziom płynu wróci do stanu normalnego i operator potwierdzi
przyjęcie alarmu.
Alarmy można podzielić na trzy grupy:

alarmy dwustanowe,

alarmy analogowe,

alarmy statystyczne.
Do alarmów dwustanowych zalicza się następujące typy alarmów:

alarmy generowane przy załączeniu (przejście z 0 na 1) bloku,

alarmy generowane przy wyłączeniu bloku,

alarmy generowane przy zmianie stanu bloku.
Do alarmów analogowych zalicza się następujące typy alarmów:

alarmy zakresowe:
o alarm bardzo wysoki,
o alarm wysoki,
o alarm niski,
o alarm bardzo niski.

alarmy szybkościowe,

alarmy odchyleniowe.
Rozdział 11: Alarmy – definiowanie, prezentacja, obsługa, potwierdzanie, przeglądanie oraz zapis
201
Poniżej przedstawiono zadania, które należy wykonać, by w pełni zaimplementować system
alarmowania.
202
11.1 Ćwiczenia
11.1.1 Aplikacja: Brak zasilania
Cel: Zapoznanie się z obsługą alarmów dwustanowych, graficznym przedstawianiem
alarmów oraz z zastosowaniem obiektu zestawienia alarmów Alarm Summary.
Zadanie:

Animować czerwoną lampkę w przypadku braku zasilania w stacji FKS2 (Fabryka Kwasu
Siarkowego – stacja nr 2). Gdy w stacji FKS2 brak jest zasilania i wygenerowany alarm
nie został potwierdzony, lampka powinna migać na zmianę kolorem czerwonym
i pomarańczowym. Gdy w stacji FKS2 brak jest zasilania i alarm wygenerowany z tego
powodu został potwierdzony, wtedy lampka powinna świecić światłem ciągłym
czerwonym. We wszystkich pozostałych przypadkach lampka powinna być niewidoczna
na ekranie.

Potwierdzanie alarmu powinno być zrealizowane przez kliknięcie lampki.

Oprócz lampki na rysunku należy umieścić przełącznik do symulacji zaniku napięcia.

Wyświetlacz cyfrowy umieszczony obok tego przycisku powinien pokazywać wartość 1,
gdy brak napięcia zasilania i 0, gdy stacja FKS2 jest zasilana.

Dodatkowy wyświetlacz cyfrowy powinien informować o potwierdzeniu alarmu: 0 - alarm
został potwierdzony, 1 – alarm jest niepotwierdzony.

Wygenerowany alarm powinien być wyświetlany w oknie zestawienia alarmów.
203
204
1.
Otworzyć rysunek AlarmyBiezace.grf.
2.
W systemie iFIX narysować przełącznik w stanie otwartym (0) i w stanie
zamkniętym (1). Każdy z przełączników wykonać jako obiekt zgrupowany
i korzystając z polecenia Copy as Bitmap na karcie Home w grupie Clipboard
zamienić na mapę bitową.
3.
Wybrać mapę bitową przełącznika w stanie otwartym i korzystając z eksperta Toggle
Digital Point Expert przypisać jej skrypt zmieniający wartość bloku U_DI na
przeciwny. Okno eksperta Toggle Digital Point Expert można wyświetlić przez
wybranie na karcie Tools w menu Commands w grupie Tasks/Experts polecenia
Toggle Digital Tag.
4.
Kliknąć przycisk OK i po wyświetleniu informacji, że w procesowej bazie danych
nie ma takiego bloku, utworzyć blok typu Digital Input. Potem skonfigurować go
tak, jak pokazano na rysunku poniżej.
5.
Na karcie Advanced zaznaczyć pola wyboru Enable Output oraz Invert Output.
205
206
6.
Na karcie Alarms określić typ generowanego alarmu, tak jak pokazano na poniższym
rysunku.
7.
Kliknąć przycisk Text w pasku narzędzi Toolbox i wprowadzić dwa obiekty
tekstowe: Brak napięcia: oraz Alarm niepotwierdzony.
8.
Kliknąć przycisk Datalink Stamper w pasku narzędzi Toolbox i umieścić
wyświetlacz cyfrowy obok przełącznika. W wyświetlonym oknie w polu Source
wprowadzić nazwę bloku: U_DI.
9.
W powyżej przedstawionym oknie kliknąć przycisk modyfikacji bloku U_DI.
Przycisk ten znajduje się po prawej stronie pola Source za przyciskiem z trzema
kropkami. W wyświetlonym oknie konfiguracyjnym bloku U_DI w polu Next wpisać
U_CA.
10. Kliknąć przycisk ze strzałką skierowaną w górę i utworzyć blok obliczeniowy CA
(Calculation) U_CA. Skonfigurować ten blok tak, jak pokazano na poniższym
rysunku. Należy zwrócić uwagę, że w polu B trzeba wprowadzić: U_DI.F_NALM.
Pole F_NALM przyjmuje wartość 1, gdy wygenerowany przez blok alarm jest
niepotwierdzony lub 0, gdy wygenerowany przez blok alarm jest potwierdzony.
207
11. Kliknąć przycisk Datalink Stamper w pasku narzędzi Toolbox i umieścić
wyświetlacz cyfrowy obok napisu Alarm niepotwierdzony. W wyświetlonym oknie
w polu Source wprowadzić nazwę Fix32.THISNODE.U_DI.F_NALM i potem
12. Wybrać mapę bitową przełącznika w stanie zamkniętym (dźwignia w położeniu
górnym) i korzystając z eksperta widzialności Visibility Expert uczynić ją widoczną,
gdy wartość bloku U_DI jest równa 1. W polu Condition Value należy wprowadzić
wartość 0.5. Wartość dziesiętną należy wprowadzić jako 0,5 (z przecinkiem)
w przypadku korzystania z systemu Windows w języku polskim.
13. Kliknąć przycisk Oval w pasku narzędzi Toolbox i narysować koło przy pomocy
klawisza Ctrl.
14. Dwukrotnie kliknąć narysowany obiekt lampkę i wybrać pole wyboru właściwości
dynamicznej Visible. Skonfigurować tę właściwość tak, jak pokazano na rysunku
poniżej.
208
15. Zamknąć okno konfiguracji właściwości dynamicznej Visible i wybrać pole wyboru
instrukcji wykonywanych w chwili kliknięcia obiektu w obszarze Command.
209
16. W wyświetlonym oknie Multiple Command Script Wizard w menu rozwijanym
kliknąć instrukcję eksperta potwierdzania alarmów Acknowledge Alarm i następnie
w polu FIX Database Tag wprowadzić nazwę bloku U_DI.
17. Zamknąć okno eksperta Acknowledge Alarm Expert oraz okno kreatora Multiple
Command Script Wizard i w oknie Basic Animation Dialog dla obiektu lampki
zaznaczyć pole wyboru Foreground w obszarze Color. Skonfigurować wyświetlone
okno eksperta koloru pierwszoplanowego Foreground Color Expert tak, jak
pokazano na rysunku poniżej, przy czym czasami należy w kolumnie Value
wprowadzić wartości liczbowe 0 i 1 zamiast OPEN i CLOSE. W kolumnie Color
należy dwa razy wybrać kolor czerwony, a w kolumnie Blink To kolor
pomarańczowy przez dwukrotne kliknięcie odpowiedniego pola.
210
18. Kliknąć przycisk Alarm Summary w pasku narzędzi Toolbox i umieścić na rysunku
AlarmyBiezace.grf obiekt Alarm Summary. Zmienić rozmiary tego obiektu, jak
pokazano na pierwszym rysunku w niniejszym rozdziale.
211
19. Przeładować procesową bazę danych i ponownie uruchomić program WorkSpace.
20. Przetestować działanie aplikacji zgodnie z opisem podanym w treści zadania.
212
12 ROZWIĄZANIA SIECIOWE
Projektowanie sieci według firmy GE Intelligent Platforms jest oparte na dwóch
podstawowych zasadach: w pełni rozproszone sterowanie i transfer danych na żądanie.
Przetwarzanie rozproszone
W sieci z przetwarzaniem rozproszonym każdy węzeł niezależnie wykonuje przypisane mu
zadania. Jedną z korzyści wynikających z takiej architektury jest to, że węzły można wyłączać
z pracy w trybie on-line bez konieczności wyłączania całej sieci. Kiedy inny węzeł poszukuje
danych w węźle, który jest w trybie off-line, oprogramowanie sieciowe iFIX powiadamia
węzeł żądający informacji o jej czasowej niedostępności, co pozwala węzłowi żądającemu
danych na bezkolizyjne wycofanie się z oczekiwania na dane. Pomimo tego, że każdy węzeł
tworzy całość jako niezależna stacja w sieci, węzły mogą również poszukiwać dostępu do
danych w innych częściach sieci. Przykładowo: węzeł iClient może wyświetlać rysunek
z wyświetlaczami cyfrowymi do wielu innych węzłów SCADA.
Sesje
Każdy węzeł może uzyskać dostęp do danych pochodzących z dowolnego innego węzła
SCADA w sieci. Użytkownik selektywnie konfiguruje, które węzły sieci komunikują się
z węzłami SCADA. Połączenie komunikacyjne pomiędzy dwoma węzłami w sieci jest nazywane sesją. Kiedy węzeł ustanowi sesję z węzłem SCADA, to możliwe staje się przekazywanie danych i alarmów pomiędzy tymi węzłami.
Dynamiczne połączenia
Możliwe jest również takie skonfigurowanie węzła, aby połączenia do zdalnego węzła
SCADA, które nie są jawnie skonfigurowane, były wykonywane automatycznie. Takie połączenia zwane są połączeniami dynamicznymi.
Połączenie wychodzące
Oznaczane jest strzałką skierowaną w prawo: -->. Określa możliwość modyfikowania
wartości w procesowej bazie danych na zdalnym serwerze SCADA.
Połączenie przychodzące
Oznaczane jest strzałką skierowaną w lewo: <--. Umożliwia określenie, który zdalny serwer
SCADA ma możliwość zmian wartości w lokalnej procesowej bazie danych.
Połączenie przychodzące i wychodzące
Oznaczanie jest strzałką z dwoma grotami: <-->. Realizuje funkcję połączenia wychodzącego
i przychodzącego.
Rozdział 12: Rozwiązania sieciowe
213
12.1 Ćwiczenia
12.1.1 Sterowanie w sieci
Cel: Zapoznanie się z wyświetlaniem i zmianą informacji w procesowych bazach danych
sieciowych serwerów SCADA.
Zadanie: Wykonać aplikację sieciową, która umożliwia zmianę wartości zadanej poziomu
w zbiornikach. Każdy ze zbiorników powinien być wizualizowany i sterowany przez
lokalny serwer SCADA. Aplikacja sieciowa przy pomocy rysunku
NetworkStatusDisplay.grf powinna prezentować różne typy połączeń serwerów
SCADA:

połączenia wychodzące,

połączenia przychodzące,

połączenia przychodzące i wychodzące
Ponadto należy pokazać brak połączenia z wyłączonym serwerem SCADA.
Uwaga: W niniejszym ćwiczeniu zastosowano cztery serwery SCADA: FIX0, FIX1,
FIX2 i FIX3. W przypadku ich analogicznej konfiguracji pokazano dane dla serwera
FIX2.
214
A. W celu skonfigurowania do pracy w sieci w każdym z czterech komputerów
zrealizować zadania opisane w niniejszym punkcie:
1.
W pliku C:\Windows\system32\drivers\etc\Hosts dodać następujące
wiersze:
192.168.1.40
192.168.1.41
192.168.1.42
192.168.1.43
2.
FIX0
FIX1
FIX2
FIX3
Skonfigurować TCP/IP. W Panelu sterowania kliknąć prawym klawiszem myszy
ikonę Połączenia sieciowe i w wyświetlonym menu wybrać polecenie Właściwości.
W oknie Właściwości: Połączenie lokalne kliknąć Protokół internetowy (TCP/IP)
i przycisk Właściwości.
215
W oknie Właściwości: Protokół internetowy (TCP/IP) na karcie Konfiguracja
alternatywna wprowadzić odpowiedni adres IP i maskę podsieci zgodnie z wpisem
w pliku Hosts.
3.
Wyłączyć zaporę systemu Windows w Panelu sterowania tak, jak przedstawiono na
rysunku poniżej.
4.
Zainstalować klucz sprzętowy systemu iFIX.
Uwaga: Wersja Demo systemu iFIX nie obsługuje połączeń sieciowych.
B. Połączyć komputery w sieć przy pomocy węzła komunikacyjnego (ang. Hub) tak, jak
pokazano na poniższym rysunku:
C. Na każdym z czterech serwerów SCADA utworzyć w bazie danych o nazwie VIXkurs
blok AI1 typu Wejście analogowe z zaznaczonym polem Output Enable.
216
D. Na wszystkich serwerach SCADA wykonać rysunek aplikacji różniący się jedynie
napisem Current Node:
1.
Na rysunku umieścić cztery pola danych odwołujące się do bloków AI1 na
poszczególnych serwerach SCADA. Pola danych powinny umożliwiać zmianę
wartości w bazie danych. W tym celu należy dwukrotnie kliknąć pole danych lewym
przyciskiem myszy i w wyświetlonym oknie Datalink w obszarze Data Entry wybrać
z listy rozwijanej polecenie In Place.
2.
Na rysunku umieścić cztery zbiorniki - obiekty Dynamo. Obiekty te należy pobrać
z pliku TankAnim2.fds i przypisać je do bloku AI1 z odpowiednich serwerów
SCADA.
217
3.
Każdy obiekt Dynamo wraz z polem danych objąć prostokątną ramką przez
narysowanie prostokąta, kliknięcie go prawym przyciskiem myszy, wybranie menu
Fill Style i polecenia Hollow.
4.
Na rysunku umieścić obiekty tekstowe pokazane na pierwszym rysunku
w niniejszym ćwiczeniu za wyjątkiem napisu Current Node. Napis ten należy
umieścić obok nazwy węzła odpowiednio dla każdego serwera SCADA.
Przykładowo, na rysunku aplikacji dla serwera o nazwie FIX2 napis Current Node
(Węzeł bieżący) powinien pojawić się obok nazwy FIX2.
E. Określić nazwę każdego z czterech serwerów SCADA (FIX0, FIX1, FIX2 i FIX3) i
bazę danych ładowaną przy starcie systemu iFIX:
218
1.
Uruchomić na każdym z serwerów program System Configuration.
2.
Dwukrotnie kliknąć nazwę węzła na ekranie monitora w oknie SCU
i w wyświetlonym oknie Local Startup Definition w polu Local Node Name oraz
w polu Local Logical Name wprowadzić odpowiednią nazwę serwera SCADA. Na
poniższym rysunku przedstawiono przykład dla serwera SCADA o nazwie FIX2.
3.
Dwukrotnie kliknąć nazwę bazy danych na ekranie monitora w oknie SCU
i w wyświetlonym oknie Database Definition w polu Database Name wprowadzić
nazwę bazy danych VIXkurs.
F. Na serwerach SCADA skonfigurować odpowiednio okno Network Configuration
w programie System Configuration:
1.
W programie System Configuration wybrać polecenie Network w menu Configure
i skonfigurować wyświetlone okno Network Configuration dla poszczególnych
serwerów.
219
FIX0:
FIX1:
220
FIX2:
FIX3:
2.
Na poszczególnych serwerach SCADA zapisać konfigurację systemu iFIX do pliku
odpowiednio: FIX0.scu, FIX1.scu, FIX2.scu oraz FIX3.scu przy pomocy polecenia
Save As i ewentualnie potwierdzić zmianę w rejestrze systemu Windows.
221
G. Przetestować działanie aplikacji:
1.
Uruchomić ponownie wszystkie serwery SCADA za wyjątkiem serwera FIX0.
W tym celu należy skorzystać z ikony instalacyjnej systemu iFIX o nazwie iFIX 5.0
znajdującej się na pulpicie systemu Windows. W wyświetlonym oknie Proficy iFIX
Startup w polu Nazwa węzła należy podać nazwę uruchamianego serwera SCADA,
a w polu Plik SCU odpowiedni plik konfiguracyjny .SCU. Poniżej przedstawiono
okno dla serwera FIX2.
2.
Na każdym z uruchomionych serwerów SCADA otworzyć przygotowany rysunek
dla aplikacji Sterowanie w sieci i domyślny rysunek NetworkStatusDisplay.grf.
Uwaga: W dalszej części niniejszego ćwiczenia przedstawiono wygląd rysunków
aplikacji wraz z informacją z rysunku NetworkStatusDisplay.grf dla poszczególnych
serwerów.
222
3.
Kliknąć dowolne pole danych, dla którego wyświetlane są wartości liczbowe
i sprawdzić, że stosując to pole danych można zmienić wartość zadaną dla poziomu
w zbiorniku na określonym serwerze.
4.
Zaobserwować, że serwer FIX1 nie otrzymuje danych z serwera FIX3, gdyż nie
został on wpisany na listę Configured Remote Nodes w oknie Network Configuration
dla serwera FIX1. Z analogicznej przyczyny serwer FIX2 nie otrzymuje danych
z FIX3.
5.
Zauważyć, że operator na serwerze FIX1 jest informowany, że blok w jego bazie
danych może być modyfikowany z serwera FIX3, gdyż pokazano połączenie
przychodzące FIX3 <- FIX1 z serwera FIX3 (Ostatnia linia w Statusie wyświetlania
sieci (ang. Network Status Display)). Natomiast on nie może modyfikować wartości
w procesowej bazie danych na serwerze FIX3. Pole danych dla serwera FIX3 nie
zawiera wartości liczbowych.
6.
Spostrzec, że na serwerze FIX2 pokazano połączenie przychodzące i wychodzące
FIX1 <-> FIX2. Procesowa baza danych na serwerze FIX2 może być modyfikowana
z serwera FIX1 i operator z serwera FIX2 może modyfikować wartości
w procesowej bazie danych na serwerze FIX1.
7.
Zaobserwować, że na serwerze FIX3 pokazano połączenie wychodzące FIX2 ->
FIX3 na serwer FIX2 (Ostatnia linia w Statusie wyświetlania sieci (ang. Network
Status Display)). Ten typ połączenia umożliwia operatorowi na serwerze FIX3
modyfikowanie wartości w procesowej bazie danych na serwerze FIX2.
8.
W przypadku wyłączenia serwera FIX0 na pozostałych serwerach SCADA na
rysunku Network Status Display powinna zostać wyświetlona linia: Connection NOT
established with node.
223
224
225
226
13 PROTOKÓŁ KOMUNIKACYJNY DDE
Mechanizm DDE (ang. Dynamic Data Exchange) umożliwia automatyczną wymianę danych
między aplikacjami pracującymi w środowisku MS WINDOWS. DDE opiera się na znormalizowanym protokole komunikacji, obowiązującym w całym systemie Windows. Dzięki temu
możliwa jest wymiana danych między aplikacjami pochodzącymi od różnych producentów.
Protokół DDE oparty jest na koncepcji serwera i klienta. Serwerem jest aplikacja, która
udostępnia swoje dane innym aplikacjom - klientom. Klientem jest aplikacja, która otrzymuje
dane w ramach protokołu DDE. Aplikacja może równocześnie funkcjonować jako serwer oraz
jako klient.
Większość aplikacji pracujących w środowisku MS Windows, takich jak Excel, Word, FIX32,
iFIX oraz wiele innych programów jest wyposażona w interfejs DDE.
13.1 DDE Client
DDE Client umożliwia pobieranie danych przez system iFIX z innych współpracujących
aplikacji. DDE Client umożliwia odczytywanie danych za pośrednictwem bloków procesowej
bazy danych systemu iFIX.
13.1.1 Konfiguracja
Drajwer DDE trzeba udostępnić w systemie iFIX. W tym celu należy dodać go do listy
Configured I/O Drivers w oknie SCADA Configuration. Okno to można wyświetlić
w programie System Configuration po wybraniu w menu Configure polecenia SCADA.
Drajwer DDE należy dodać do listy przy pomocy przycisku z trzema kropkami obok pola I/O
Driver Name i kliknięcie przycisku Add. Potem w oknie SCADA Configuration należy
Rozdział 13: Protokół komunikacyjny DDE
227
Po uruchomieniu systemu iFIX uruchamia się zadanie klienta DDE. Jeżeli użytkownik
skonfiguruje korzystanie z drajwera DDE w oknie SCADA Configuration, gdy system iFIX
jest uruchomiony, wtedy należy system ten zamknąć i ponownie uruchomić. Program System
Configuration służy bowiem do tworzenia pliku konfiguracyjnego, który jest odczytywany
jedynie w czasie uruchamiania systemu iFIX.
Okno klienta DDE pokazane poniżej służy do obserwacji oraz kontroli połączeń DDE
z innymi aplikacjami. Można je wyświetlić przez kliknięcie odpowiedniego przycisku na
pasku zadań systemu Windows.
228
13.1.2 Adresowanie
Składnia adresu DDE wygląda następująco:
NAZWA_SERWERA_DDE|TEMAT_ROZMOWY!OBIEKT
Przykład: Następujący adres DDE:
EXCEL|[ZESZYT1.XLS]ARKUSZ1!W1K1
gdzie:

EXCEL - nazwa serwera DDE

[ZESZYT1.XLS]ARKUSZ1 - temat rozmowy

W1K1 – obiekt, z którego należy czytać dane
odwołuje się do obiektu będącego komórką znajdującą się w pierwszym wierszu i pierwszej
kolumnie arkusza pierwszego w zeszycie pierwszym.
Z adresu typu ”W1K1” (wiersz pierwszy, kolumna pierwsza) należy korzystać tylko w czasie
stosowania polskiej wersji programu Excel, w wersji angielskiej należy używać adresu typu
”R1C1” (Row 1, Column 1). Komórce arkusza programu Excel można nadać nazwę. W takim
przypadku zamiast adresu typu ”W1K1” można podać nazwę komórki. W aplikacji Excel
korzysta się także z innego sposobu adresowania komórek. Kolejnym kolumnom arkusza
przypisuje się litery alfabetu. Komórce W1K1 odpowiada adres A1.
W ćwiczeniu laboratoryjnym dotyczącym DDE przedstawiono konfigurację bloku DDE_AR
typu Analog Register, który łączy się z komórką „A1” zeszytu „Kurs.xls” arkusza „Arkusz1”.
Jeżeli dodatkowo umożliwi się zapis do bloku DDE_AR zaznaczając pole wyboru Enable
Output można wpisywać dane do komórki arkusza programu Excel.
13.2 Serwer DDE
Serwer DDE umożliwia przesyłanie danych z systemu iFIX do innych aplikacji pracujących
w środowisku MS Windows, przykładowo do programu Excel.
Proces
DDE Server
DDE Client
Excel
229
13.2.1 Konfiguracja
Aby korzystać z usługi serwera DDE należy dodać zadanie uruchamiane podczas startu
systemu iFIX. W tym celu należy uruchomić program System Configuration, a następnie
wybrać polecenie Tasks... z menu Configure. W polu Filename należy wpisać nazwę pliku
dmdde.exe wraz ze ścieżką i kliknąć przycisk Add. Plik Dmdde.exe jest standardowo
instalowany w folderze C:\Program Files\GE Fanuc\Proficy iFIX podczas
instalacji systemu iFIX.
Podczas startu systemu iFIX zostanie uruchomiony serwer DDE. Okno tego programu można
otworzyć po kliknięciu odpowiedniego przycisku w pasku zadań systemu Windows.
Naciśnięcie klawisza <Spacja>, gdy jest aktywne okno serwera DDE powoduje wyświetlenie
pomocy podręcznej.
13.2.2 Adresowanie
Wyświetlenie w komórce programu Excel wartości określonego bloku polega na wprowadzeniu formuły o następującej składni:
=DMDDE|DATA!WĘZEŁ.AR1.A_CV
gdzie:
DMDDE - nazwa serwera iFIX,
DATA – temat rozmowy,
230
WĘZEŁ.AR1.A_CV – przykładowy blok procesowej bazy danych systemu iFIX.
13.3 Ćwiczenia
13.3.1 Wyświetlanie informacji z komórki programu Excel przy pomocy klienta
DDE
Cel: Zapoznanie się ze sposobem wymiany danych pomiędzy aplikacją Excel i iFIX przy
pomocy klienta DDE.
Zadanie:
Korzystając z klienta DDE wyświetlić na rysunku zawartość komórki A1 arkusza aplikacji
Excel za pośrednictwem bloku systemu iFIX.
Zmodyfikować zawartość komórki A1 arkusza aplikacji Excel przy pomocy bloku systemu
iFIX.
Wartości z komórki A1 arkusza programu Excel przedstawić w postaci animowanego
słupka.
231
A. Utworzyć nowy rysunek DDE.grf i przycisk w listwie dolnej z napisem DDE do
wyświetlania tego rysunku:
1. Otworzyć rysunek AlarmyBiezace.grf i zapisać go jako plik DDE.grf.
2. Usunąć wszystkie obiekty z rysunku DDE.grf.
3. Otworzyć rysunek ListwaDolna.grf. Skopiować przycisk z etykietą Reaktor.
Zmienić tytuł tego przycisku na DDE i skrypt przypisany do tego przycisku, tak aby
otwierał on rysunek DDE.grf.
B. Uruchomić klienta DDE – DDECLNT.EXE:
1.
Uruchomić program System Configuration.
2.
Wybrać polecenie Tasks... w menu Configure i upewnić się, czy lista zadań do
uruchomienia w oknie Task Configuration zawiera program DDECLNT.EXE.
3.
W przypadku braku tego zadania należy dodać je do listy zadań w oknie Task
Configuration i ponownie uruchomić system iFIX.
Uwaga: Opcjonalnie można także wybrać polecenie Uruchom z menu przycisku
Start, wpisać linię:
C:\PROGRAM FILES\GE FANUC\PROFICY IFIX\DDECLNT.EXE,
kliknąć przycisk OK i w ten sposób uruchomić klienta DDE.
C. Uruchomić aplikację Excel i utworzyć plik KURS.XLS:
1.
Uruchomić program Excel, korzystając przykładowo z polecenia Wszystkie
programy w menu przycisku Start.
2.
Utworzyć plik o nazwie KURS.XLS. W tym celu należy skorzystać z polecenia
Zapisz jako... w menu Plik. W zapisanym dokumencie powinien znajdować się
arkusz o nazwie Arkusz1.
3.
Do komórki o adresie A1 wpisać dowolną wartość liczbową z przedziału od 0 do
100.
D. Wykonać aplikację w systemie iFIX:
1.
Uruchomić program Database Manager i dodać blok typu Analog Register – AR
o nazwie DDE_AR. W polu I/O Address należy wprowadzić następujący adres
DDE:
=EXCEL|[KURS.XLS]Arkusz1!W1K1
Uwaga: W niektórych przypadkach w adresie DDE należy pominąć znak równości
(=).
232
2. Na rysunku DDE.grf umieścić wyświetlacz cyfrowy. W wyświetlonym oknie
dialogowym w polu Source wprowadzić: DDE_AR. W obszarze wprowadzania
danych z listy rozwijanej wybrać pozycję In Place.
3. Narysować prostokąt i animować stopień jego wypełnienia. W tym celu dwukrotnie
kliknąć ten obiekt i zaznaczyć pole wyboru Fill Percentage. W wyświetlonym oknie
dialogowym w polu Data Source wprowadzić: DDE_AR.
4. Do tworzonej aplikacji wprowadzić obiekty tekstowe przedstawione na rysunku
prezentującym zadanie do wykonania. W tym celu należy skorzystać z przycisku Text
w pasku narzędzi Toolbox.
E. Przetestować działanie aplikacji.
Do komórki A1 arkusza aplikacji Excel wprowadzić wartość 50. Na rysunku DDE.grf
na wyświetlaczu cyfrowym powinna pojawić się wartość 50 i słupek powinien być
w połowie wypełniony.
233
234
13.3.2 Wyświetlanie w komórce programu Excel wartości bloku systemu iFIX
przy pomocy serwera DDE
Cel: Zapoznanie się ze sposobem wymiany danych pomiędzy aplikacją Excel i iFIX przy
pomocy serwera DDE.
Zadanie: Korzystając z serwera DDE wyświetlać w komórce A2 arkusza aplikacji Excel
wartości bieżące bloku DDE_AR1 typu Analog Register z procesowej bazy danych
systemu iFIX. Wartości bloku DDE_AR1 zmieniać przy pomocy suwaka
wyświetlanego po kliknięciu wyświetlacza cyfrowego.
A. Uruchomić serwer DDE – DMDDE.EXE:
1.
Uruchomić program System Configuration.
2.
Wybrać polecenie Tasks... w menu Configure i upewnić się, czy lista zadań do
uruchomienia w oknie Task Configuration zawiera program DMDDE.EXE.
Uwaga: W przypadku braku tego zadania należy dodać je do listy zadań i ponownie
uruchomić system iFIX. Opcjonalnie można także wybrać polecenie Uruchom...
z menu przycisku Start, wpisać polecenie:
C:\Program Files\GE Fanuc\Proficy iFIX\DMDDE.EXE
B. Uruchomić aplikację MS EXCEL i utworzyć formułę w komórce A2 w arkuszu
Arkusz1 skoroszytu KURS.XLS:
1.
Uruchomić program MS Excel, korzystając przykładowo z polecenia Wszystkie
programy w menu przycisku Start i otworzyć plik o nazwie KURS.XLS utworzony
w czasie realizacji wcześniejszego ćwiczenia. W tym celu należy skorzystać
z polecenia Otwórz ... w menu Plik.
235
2.
Do komórki o adresie A2 wpisać następującą formułę:
=DMDDE|DATA!FIX.DDE_AR1.A_CV
C. Wykonać aplikację w systemie iFIX:
236
1.
Na rysunku DDE.grf umieścić wyświetlacz cyfrowy. W polu Source wyświetlonego
okna dialogowego Datalink wprowadzić: DDE_AR1.
2.
Kliknąć przycisk OK i w procesowej bazie danych wprowadzić blok typu Analog
Register o nazwie DDE_AR1. Skonfigurować go tak, jak przedstawiono na
poniższym rysunku (na karcie Advanced zaznaczyć pole wyboru Enable Output):
3.
Po wybraniu wyświetlacza cyfrowego dla DDE_AR1 skorzystać z eksperta Data
Entry Expert w pasku narzędzi Toolbox, by umożliwić zmianę wartości bloku
DDE_AR1 przy pomocy suwaka.
4.
Do tworzonej aplikacji wprowadzić obiekty tekstowe przedstawione na rysunku
prezentującym zadanie do wykonania. W tym celu należy skorzystać z przycisku
Text z paska narzędzi Toolbox.
D. Przetestować działanie aplikacji.
1.
Do bloku DDE_AR1 wprowadzić wartość 79 przy pomocy suwaka wyświetlanego
po kliknięciu jego wyświetlacza cyfrowego.
2.
W komórce A2 arkusza kalkulacyjnego zaobserwować pojawienie się wartości 79.
237
14 KONFIGUROWANIE SYSTEMU IFIX
System iFIX uruchamia się przy pomocy pliku Launch.exe. Program ten w przypadku
uruchomienia go bez żadnego parametru korzysta z ustawień w rejestrach systemu Windows.
Uruchamia on więc system iFIX w takiej konfiguracji, jaka była zastosowana przy
poprzednim uruchomieniu tego systemu.
Najczęściej jednak program Launch.exe uruchamiany jest z parametrem – nazwą pliku
konfiguracyjnego, który określa sposób lokalnej konfiguracji węzła. Plik ten zawiera
informacje dotyczące opcji i programów, które mają być uruchomione w lokalnym węźle,
włączając w to następujące dane:

gdzie znaleźć pliki aktualnie otwieranego projektu,

jak obsługiwać alarmy,

z którymi węzłami w sieci nawiązać połączenie,

jakie drajwery We/Wy załadować,

jakie programy uruchomić przy starcie systemu,

w jaki sposób korzystać z systemu ochrony,

z jakimi systemami baz danych się łączyć,

które opcje SCADA zastosować,

którą procesową bazę danych załadować.
W celu utworzenia takiego pliku konfiguracyjnego o rozszerzeniu .scu korzysta się
z programu Konfigurowanie systemu – SCU.EXE, który można uruchomić, stosując jeden
z poniżej podanych sposobów:

Wybrać polecenie Programy z menu przycisku Start, a następnie grupę
programów Proficy HMI SCADA – iFIX 5.0 i program Konfiguracja systemu.

W programie WorkSpace w drzewie systemu w folderze Konfiguracja systemu
wybrać polecenie Konfigurowanie systemu.

W programie WorkSpace na wstążce Aplikacje kliknąć ikonę programu SCU
w grupie programów System i ochrona.

Kliknąć ikonę programu Konfigurowanie systemu na pulpicie systemu
Windows, o ile taka została przygotowana przez użytkownika.
Uwaga: Program Konfigurowanie systemu można uruchomić przed uruchomieniem
systemu iFIX.
W praktyce na jednym komputerze umieszcza się więcej jak jedną aplikację – projekt systemu
iFIX. Systemy do wizualizacji i sterowania procesami przemysłowymi są ciągle
modyfikowane. W związku z tym często na pulpicie systemu Windows umieszcza się dwie
ikony programu Launch.exe. Jedna z nich uruchamia poprzednią wersję projektu, już
przetestowanego w ciągu długiego okresu eksploatacji oraz ikonę aplikacji zmodyfikowanej.
W przypadku niepoprawnego działania nowej wersji oprogramowania operator ma możliwość
szybkiego przełączenia się na poprzednią wersję.
Rozdział 14: Konfigurowanie systemu iFIX
239
Często też zdarza się, że programista pracuje nad kilkoma projektami i potrzebuje na jednym
komputerze uruchamiać kolejno różne aplikacje systemu iFIX. W takiej sytuacji projekty
powinny być przechowywane w oddzielnych folderach i uruchamiane przy pomocy
odpowiednich ikon na pulpicie systemu Windows.
240
14.1 Ćwiczenia
14.1.1 Zarządzanie dwoma projektami systemu iFIX na tym samym komputerze
Cel: Zapoznanie się ze sposobem konfigurowania systemu iFIX w celu uruchomienia na
jednym komputerze kilku projektów systemu iFIX.
Zadanie: Utworzyć nowy projekt systemu iFIX w folderze C:\Aplika\Cw_iFIX.
Umieścić na pulpicie dwie ikony do uruchamiania wersji standardowej systemu iFIX
i nowo-utworzonego projektu oraz przy pomocy tych ikon kolejno uruchomić te
projekty.
A. Utworzyć foldery nowego projektu z domyślnymi plikami:
1.
Przy zamkniętym systemie iFIX uruchomić program System Configuration przez
wybranie polecenia Programy z menu przycisku Start, grupy programów Proficy
HMI SCADA – iFIX 5.0 i polecenia System Configuration.
2.
W programie System Configuration w menu Configure wybrać polecenie Paths.
241
3.
W wyświetlonym oknie Path Configuration w polu Project wprowadzić:
C:\APLIKA\CW_IFIX i kliknąć przycisk Change Project.
242
4.
Wyświetlone zostanie okno przedstawione poniżej. W tym oknie należy kliknąć
przycisk Yes w celu wygenerowania domyślnych plików w nowym projekcie.
5.
W oknie Path Configuration należy kliknąć przycisk OK i w wyświetlonym oknie
SCU kliknąć przycisk Create All. Przycisk ten stosowany jest do utworzenia
odpowiednich folderów i później skopiowania do nich odpowiednich plików.
6.
W kolejnym wyświetlonym oknie SCU należy kliknąć przycisk kontynuacji
Proceed.
Uwaga: Plikowi bazy danych z rozszerzeniem .PDB systemu iFIX towarzyszy plik
stref alarmowania AlarmAreas.AAD. Gdy użytkownik przeniesie bazę danych
systemu iFIX na inny komputer bez pliku towarzyszącego AlarmAreas.AAD system
iFIX przy starcie będzie wyświetlał informację o błędzie. W takim przypadku należy
wyeksportować bazę danych i dwukrotnie ją zaimportować w programie Database
Manager do pustej bazy danych. Następnie bazie tej można nadać nową nazwę. Po
usunięciu pliku starej bazy danych z dysku twardego można zmienić nazwę
utworzonej bazy danych na nazwę starej bazy danych.
7.
Przy pomocy programu Eksplorator systemu Windows sprawdzić, czy został
utworzony folder C:\Aplika\Cw_iFIX, a w nim foldery tworzonego projektu.
Folder Local powinien zawierać domyślne pliki projektu.
Uwaga: W przypadku problemów, należy przekopiować
do folderu
C:\Aplika\CW_IFIX z folderu C:\Program Files\GE Fanuc\Proficy
iFIX, gdzie domyślnie instalowany jest system iFIX, następujące foldery:
Local, który zawiera pliki konfiguracyjne,
Htr, który przechowuje pliki konfiguracyjne dotyczące wykresów historycznych,
HtrData, który zawiera pliki z danymi historycznymi,
PIC, który stosowany jest do przechowywania plików rysunków,
PDB, który zawiera plik procesowej bazy danych systemu iFIX.
W większości przypadków pozostałych folderów nie trzeba kopiować.
8.
Zapisać ustawienia skonfigurowane przy pomocy programu System Configuration
do pliku C:\Aplika\Cw_iFIX\LOCAL\FIX.SCU przez wybranie polecenia
Save As... w menu File oraz w ewentualnie wyświetlonym oknie SCU informującym,
że kliknięcie przycisku Yes zmodyfikuje rejestry systemu Windows, wybrać przycisk
Yes.
9.
W głównym oknie programu System Configuration w wyświetlonym monitorze
dwukrotnie kliknąć nazwę VIXKURS umieszczoną po etykiecie PDB.
243
10. W wyświetlonym oknie Database Definition wprowadzić domyślną nazwę
procesowej bazy danych DATABASE i kliknąć przycisk OK.
11. W oknie SCU kliknąć przycisk Yes.
12. W głównym oknie programu System Configuration w wyświetlonym monitorze
dwukrotnie kliknąć nazwę FIX umieszczoną po etykiecie NODE.
244
13. Skonfigurować uruchamianie systemu iFIX zgodnie z danymi przedstawionymi
w oknie Local Startup Definition. W polu Configuration File wprowadzić nazwę
pliku konfiguracyjnego wraz z podaniem jego lokalizacji przy pomocy przycisku
z trzema kropkami. Kliknąć przycisk OK.
Uwaga 1: W przypadku wprowadzenia nazwy pliku konfiguracyjnego, który jest
aktualnie tworzony i jeszcze nie istnieje na dysku twardym w wyświetlonym oknie
ostrzegawczym w odpowiedzi na pytanie: Proceed anyway? należy kliknąć przycisk
Yes.
Uwaga 2: Nazwa Local Logical Name stosowana jest w przypadku konfiguracji
serwerów SCADA pracujących w redundancji.
14. Zapisać wprowadzone zmiany do pliku konfiguracyjnego przy pomocy polecenia
Save As w menu File i zamknąć program System Configuration.
B. Na pulpicie systemu Windows utworzyć ikonę dla zainstalowanego systemu iFIX:
1.
Przy zamkniętym systemie iFIX kliknąć ikonę iFIX 5.0.
2.
W otwartym oknie Proficy iFIX Startup w polu Node Name wprowadzić nazwę
węzła FIX, a w polu SCU File przy pomocy przycisku z trzema kropkami obok tego
pola nazwę pliku konfiguracyjnego wraz ze ścieżką określającą miejsce
zainstalowania systemu iFIX, domyślnie: C:\Program
Files\GE
Fanuc\Proficy iFIX\Local\FIX.SCU.
245
3.
W oknie Proficy iFIX Startup w obszarze Desktop Shortcut kliknąć przycisk
przedstawiony na poniższym rysunku w celu utworzenia na pulpicie skrótu
umożliwiającego otwarcie projektu systemu iFIX z domyślnymi folderami.
4.
W wyświetlonym oknie wprowadzić nazwę dla tworzonego skrótu i kliknąć przycisk
z napisem Create.
Na pulpicie systemu Windows zostanie utworzona następująca ikona skrótu.
246
5.
Kliknąć ikonę prawym przyciskiem myszy i wybrać polecenie Właściwości. Wybrać
kartę Skrót i zwrócić uwagę na informację w polu Element docelowy:
"C:\Program Files\GE Fanuc\Proficy iFIX\launch.exe"
/sC:\PROGRA~1\GEFANU~1\PROFIC~2\LOCAL\FIX.SCU /nFIX /lFIX
Konfigurowana ikona będzie uruchamiać program Launch.EXE umieszczony
w folderze
C:\Program Files\GE Fanuc\Proficy iFIX.
Program
Launch.EXE wywoływany jest z trzema parametrami: /s /n oraz /l. Pierwszy z tych
parametrów określa nazwę pliku konfiguracyjnego systemu iFIX wraz z określeniem
jego lokalizacji, drugi nazwę węzła, a trzeci logiczną nazwę węzła stosowaną
w redundancji.
C. Na pulpicie systemu Windows utworzyć ikonę dla nowego projektu:
1.
W oknie Proficy iFIX Startup w polu Node Name wprowadzić nazwę węzła FIX,
a w polu SCU File przy pomocy przycisku z trzema kropkami obok tego pola nazwę
pliku konfiguracyjnego dla nowego projektu:
C:\Aplika\Cw_iFIX\Local\FIX.SCU.
247
2.
W oknie Proficy iFIX Startup w obszarze Desktop Shortcut kliknąć przycisk
przedstawiony na poniższym rysunku w celu utworzenia na pulpicie skrótu
umożliwiającego otwarcie nowego projektu.
3.
W wyświetlonym oknie wprowadzić nazwę dla tworzonego skrótu i kliknąć przycisk
z napisem Create.
Na pulpicie systemu Windows zostanie utworzona następująca ikona skrótu.
D. Przetestować działanie obu utworzonych ikon:
248
1.
Kliknąć ikonę iFIX 5.0 Standard – powinien zostać uruchomiony system iFIX
z domyślnymi, instalacyjnymi ścieżkami do folderów. Ścieżki te można wyświetlić
w programie System Configuration po wybraniu w menu Configure polecenia
Paths.
2.
Po zamknięciu systemu iFIX kliknąć ikonę Ćwiczenia iFIX – powinien zostać
uruchomiony projekt system iFIX ze ścieżką projektu C:\Aplika\CW_IFIX.
3.
Ponowne kliknięcie ikony iFIX 5.0 Standard powinno uruchomić system iFIX
z domyślnymi, instalacyjnymi ścieżkami do folderów.
OD AUTORA
Gratuluję wszystkim Czytelnikom, którzy dotarli do tej strony i polecam kolejny mój
podręcznik „Zagadnienia zaawansowane systemów SCADA – Proficy HMI/SCADA iFIX
5.0 EN” i dalsze samokształcenie przez zapoznanie się z Podręcznikami elektronicznymi
i Systemem pomocy pakietu Proficy HMI/SCADA iFIX. Jestem przekonany, że po
przerobieniu ćwiczeń z niniejszego podręcznika poznanie obszernej dokumentacji technicznej
systemu iFIX będzie znacznie łatwiejsze.
Systemy SCADA rozwijają się bardzo dynamicznie i oferują coraz więcej funkcji, które
pomagają w sterowaniu procesami przemysłowymi. Ze względu na ograniczoną objętość
podręcznika przedstawiłem tylko najbardziej istotne zagadnienia z punktu widzenia praktyki
inżynierskiej, jak również nauczania systemów SCADA.
W poniższych dwóch załącznikach opisałem w skrócie aplikację REAKTOR i podałem parę
informacji o przemysłowej bazie danych PROFICY HISTORIAN, z której może korzystać
system iFIX.
Przemysłowa baza danych PROFICY HISTORIAN sprawdziła się w wielu aplikacjach
sieciowych przez szybkie udostępnianie danych w Internecie, integralność danych i ich duże
upakowanie.
Na zakończenie życzę wszystkim Czytelnikom niniejszego podręcznika sukcesów
i zadowolenia w tworzeniu przemysłowych aplikacji SCADA.
249
ZAŁĄCZNIK 1: APLIKACJA REAKTOR
Reaktor chemiczny jest powszechnie stosowanym urządzeniem, szczególnie w przemyśle
chemicznym. Jest to zbiornik służący do przeprowadzenia reakcji chemicznej lub mieszania
dwóch płynów. Z reguły płyny trudno wchodzą w reakcje w niskich temperaturach, więc
konieczne jest ich podgrzanie wewnątrz reaktora według wcześniej ustalonego profilu
temperatury, utrzymanie temperatury przez zadany okres czasu, a następnie schłodzenie do
temperatury początkowej.
Oprogramowanie VIXKurs umożliwia symulację statycznych i dynamicznych własności
procesów zachodzących w przykładowym reaktorze oraz jego sterowanie.
1. OPIS REAKTORA
Wewnątrz reaktora znajdują się następujące elementy:

czujnik pomiaru aktualnego poziomu płynu w reaktorze – H, dający sygnał wyjściowy
panelu oznaczony symbolem AI1,

czujnik pomiaru aktualnej wartości temperatury płynu w reaktorze – T, dający sygnał
wyjściowy panelu oznaczony symbolem AI2,

mieszadło wprawiane w ruch przez silnik M załączany sygnałem Q6.
Mieszadło
Q6
Płyn PA
Płyn PB
M
Q1
V1
Q2
V2
PA
PB
AI1
AI2
Aktualny poziom
w reaktorze
H
Aktualna temp.
w reaktorze
T
V5
AV2
V3
AV1
V4
Odpływ medium
grzewczego
Dopływ medium
grzewczego
HI
CI
CO
PC
HO
Dopływ medium
chłodzącego
Odpływ medium
chłodzącego
AQ2
Q3
AQ1
Q4
Q5
Odpływ produktu
Rys. 1.1 Schemat ideowy reaktora
Załącznik 1: Aplikacja Reaktor
251
Doprowadzenie płynów do reaktora odbywa się przy pomocy dwóch zaworów dwupołożeniowych:

zawór V1 (sygnał sterujący Q1) - doprowadzenie płynu PA,

zawór V2 (sygnał sterujący Q2) - doprowadzenie płynu PB.
Temperatura płynów dopływających do reaktora jest stała i wynosi 5oC.
Odprowadzenie produktu końcowego (oznaczenie PC) odbywa się przez otwarcie zaworu
AV1 (sygnał sterujący AQ1). Jest to zawór analogowy umożliwiający płynną (ciągłą) zmianę
przepływu odprowadzanego produktu końcowego.
Reaktor chemiczny otoczony jest płaszczem umożliwiającym ogrzewanie lub chłodzenie płynów znajdujących się w reaktorze poprzez włączenie układu doprowadzającego do płaszcza
odpowiednio czynnik grzewczy lub chłodzący.
Przepływ medium grzewczego odbywa się tylko i wyłącznie, gdy otwarte są jednocześnie
dwa zawory: zawór analogowy AV2 na dopływie (sygnał sterujący AQ2) i zawór dwupołożeniowy V5 na odpływie (sygnał sterujący Q5). Zawór AV2 umożliwia płynną (ciągłą) regulację ilości medium grzewczego przepływającego przez płaszcz reaktora. Dopływ medium
grzewczego oznaczono symbolem HI, a odpływ HO.
Przepływ medium chłodzącego odbywa się tylko wtedy, gdy otwarte są równocześnie zawory
dwupołożeniowe V3 na dopływie (sygnał sterujący Q3) i V4 na odpływie (sygnał sterujący
Q4). Dopływ medium chłodzącego oznaczono symbolem CI, a wypływ CO.
2 ZADANIE STEROWANIA
Program sterujący powinien umożliwiać realizację kolejnych faz procesu w następującej kolejności:
Napełnianie reaktora – Faza 1
Zbiornik należy napełnić dwoma płynami (PA i PB). W tym celu należy otworzyć zawory V1
i V2 oraz zamknąć zawór AV1. Po osiągnięciu przez poziom wartości zadanej oba zawory
napełniające należy zamknąć.
Grzanie i stabilizacja temperatury płynu w reaktorze – Faza 2
W celu umożliwienia podgrzania zawartości reaktora należy otworzyć zawór V5. Wtedy
zmiana temperatury płynu w reaktorze odbywa się przy pomocy zaworu analogowego AV2,
który umożliwia płynną zmianę przepływu medium grzewczego.
Temperatura produktu powinna zmieniać się zgodnie z zadaną krzywą, aż do osiągnięcia
temperatury zadanej Tzad , a następnie powinna być stabilizowana przez określony czas tr.
Grzanie i stabilizację temperatury w reaktorze należy zrealizować z zastosowaniem regulatora
PID o nastawach dobranych metodą odpowiedzi skokowej dla reguł Zieglera – Nicholsa.
W fazie tej powinno pracować również mieszadło.
252
H(t)
Hzad
T(t)
t
tr
Tzad
zadana
krzywa
Faza 1
Faza2
Faza3
Faza4
t
Rys. 2.1 Przebieg czasowy poziomu i temperatury w reaktorze
Chłodzenie produktu – Faza 3
Po upłynięciu zadanego czasu stabilizacji temperatury należy zamknąć zawory na przepływie
medium grzewczego oraz otworzyć zawory V3 i V4 na przepływie medium chłodzącego. Faza
chłodzenia powinna kończyć się z chwilą osiągnięcia przez produkt temperatury jaką miał on
przed podgrzaniem.
Opróżnianie reaktora – Faza 4
Opróżnianie reaktora odbywa się przez otwarcie zaworu analogowego AV1.
Należy przewidzieć możliwość pracy systemu w jednym z trzech trybów:
Praca krokowa - kolejne fazy procesu wykonywane są przez uaktywnienie odpowiedniego
wejścia sterownika I1 - I4;
Jeden cykl - w przypadku, gdy uaktywnione zostanie wejście I5, wszystkie cztery fazy zostaną wykonane jeden raz w odpowiedniej kolejności;
Praca automatyczna - w przypadku, gdy uaktywnione zostanie wejście I6, wszystkie fazy
procesu wykonywane są po kolei i po zakończeniu ostatniej fazy, tj. fazy opróżniania program
automatycznie przechodzi do fazy napełniania. Pracę w trybie automatycznym można przerwać przez naciśnięcie przycisku STOP, gdy wartość sygnału I6 wynosi zero.
253
3 OBSŁUGA EKRANU REAKTOR
Rys. 3.1 Panel symulatora reaktora
Reaktor w trybie pracy Symulator umożliwia demonstrację pracy panelu dydaktycznego
ET722. Model reaktora i proces sterowania jest realizowany przy pomocy skryptów pakietu
iFIX.
W trybie pracy Symulator proces uruchamiany jest w cyklu automatycznym. Reaktor jest
cyklicznie napełniany, grzany, chłodzony i opróżniany.
Użytkownik może w każdej chwili zatrzymać proces przez kliknięcie przycisku STOP i sterować reaktorem przy pomocy dostępnych przycisków.
Przyciski N, G, C i O służą do uruchamiania kolejnych faz pracy reaktora:
N – Napełnianie,
G – Grzanie i stabilizacja temperatury,
C – Chłodzenie,
O – Opróżnianie.
Przycisk CYKL umożliwia wykonanie czterech faz pracy reaktora po jednokrotnym kliknięciu tego przycisku.
254
Przycisk AUTO włącza tryb pracy automatycznej. Fazy wykonywane są kolejno, a po wykonaniu ostatniej fazy realizowana jest faza pierwsza.
Do zatrzymania procesu należy użyć przycisku STOP.
Gdy proces jest zatrzymany, to wtedy użytkownik może otwierać lub zamykać zawory dwustanowe przez kliknięcie przyciskiem myszy na symbolu zaworu (od V1 do V5). Podobny
efekt uzyskuje się przez kliknięcie symbolu zaworu (zielone kółko). Zielony kolor oznacza,
że zawór jest otwarty. Czarny kolor kółka w symbolu zaworu oznacza, że zawór jest zamknięty. Kliknięcie symbolu M powoduje włączenie lub wyłączenie Mieszadła.
Stopień otwarcia zaworu AV1 lub AV2 można zmieniać przy pomocy suwaków umieszczonych obok tych zaworów analogowych. Dwukrotne kliknięcie wyświetlacza cyfrowego nad
słupkiem przedstawiającym stopień otwarcia zaworu AV1 lub AV2 umożliwia również ręczne
sterowanie stopniem otwarcia tych zaworów analogowych.
Wartość zadaną poziomu płynu w reaktorze Hzad określa się przy pomocy suwaka lub przez
wprowadzenie wartości liczbowej po szybkim dwukrotnym kliknięciu wyświetlacza cyfrowego umieszczonego nad słupkiem przedstawiającym aktualną wartość zadaną poziomu.
Wartość zadaną temperatury płynu w reaktorze Tzad określa się przy pomocy suwaka lub przez
wprowadzenie wartości liczbowej po szybkim dwukrotnym kliknięciu wyświetlacza
cyfrowego umieszczonego nad słupkiem przedstawiającym aktualną wartość zadaną temperatury.
Przycisk RESET zamyka wszystkie zawory, przerywa wykonywanie wszystkich faz, opróżnia reaktor i ustawia na zero aktualną temperaturę w reaktorze.
Kliknięcie napisu Inputs PLC wyświetla nazwy wszystkich sygnałów wejściowych dla algorytmów sterowania, kliknięcie napisu Outputs PLC wyświetla nazwy wszystkich sygnałów
wyjściowych algorytmów sterowania. Napis Markers PLC umożliwia wyświetlenie aktualnej fazy, w której znajduje się reaktor.
U dołu ekranu umieszczono dwa wiersze przycisków, które przy pomocy innych ekranów
umożliwiają dokładne śledzenie procesów zachodzących w reaktorze oraz obsługę aplikacji.
4 LISTA ZMIENNYCH
Poniższa tabela zawiera nazwy zmiennych użytych w aplikacji VIXKurs:
TAG
DESCRIPTION
BLOCK I/O DEVICE
TYPE
AI1
AI2
AV1_AI
AV2_AI
FKS2_SO2
H_AI
HZAD_AI
T_AI
Zmienna testowa
Zmienna testowa
Stopień otwarcia zaworu spustu AV1
Stopień otwarcia zaworu grzania AV2
Emisja SO2
Poziom aktualny w reaktorze
Wartość zadana poziomu
Temperatura aktualna w reaktorze
AI
AI
AI
AI
AI
AI
AI
AI
I/O ADDRESS
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
200
201
2
3
14
4
6
5
255
TZAD_AI
ALARMY_NIEPOTW
ALARMY_POTW
AR1
AV1
AV2
H
HZAD
NRPROGPLC
T
TZAD
DI1
U
FKS2_POZAR
REJ_REAK
W_PUSTY
G
REJESTRUJDANE
ST_C
V5
V4
V3
AUTO
C
CYKL
M
M_START
M_START_POTW
M_STOP
M_STOP_POTW
N
O
V1
V2
ST_AUTO
STOP
ST_O
ST_STOP
ST_CYKL
ST_G
ST_N
W_V1
W_V2
W_V3
256
Wartość zadana temperatury
Stopień otwarcia zaworu spustu AV1
Stopień otwarcia zaworu grzania AV2
Poziom aktualny w reaktorze
Wartość zadana poziomu
Numer programu w sterowniku
Temperatura aktualna w reaktorze
Wartość zadana temperatury
Brak napięcia w stacji FKS2
Pożar w stacji FKS2
Rejestruje dane z Reaktora
Chemicznego
Zmienna do wykresów historycznych
Włączenie grzania i stabiliz. temp.
Rejestruje dane do wykresów
historycznych
Faza chłodzenia
Sterowanie na odpływie medium
grzejącego
Sterow. na odpływie medium
chłodzącego
Sterow. na dopływie medium
chłodzącego
Włączenie pracy automatycznej
Włączenie fazy chłodzenia
Włączenie jednego pełnego cyklu
Sterowanie mieszadłem
Włączenie fazy napełniania
Włączenie fazy opróżniania
Sterowanie dopływem produktu PA
Sterowanie dopływem produktu PB
Praca automatyczna
Wyłączenie faz i zaworów
Faza opróżniania
Wyłączanie faz i zaworów
Wykonywanie cyklu
Faza grzania i stabiliz. temp.
Faza napełniania
Sterowanie dopływem produktu PA
Sterowanie dopływem produktu PB
Sterow. na dopływie medium
chłodzącego
AI
AR
AR
AR
AR
AR
AR
AR
AR
AR
AR
DI
DI
DI
DI
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
7
C:UTOT
C:ATOT
200
2
3
4
6
12
5
7
202:00:00
13:09
13:10
00:01
DI
DR
DR
SIM
SIM
SIM
00:00
10:09
00:01
DR
DR
SIM
SIM
08:02
10:04
DR
SIM
10:03
DR
SIM
10:02
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
DR
CA
CA
CA
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
SIM
V1.F_CV
V2.F_CV
V3.F_CV
10:13
10:10
10:12
10:05
10:06
11:00
10:07
11:01
10:08
10:11
10:00
10:01
08:05
10:14
08:03
08:06
08:04
08:01
08:00
10
10
10
W_V4
PARA_CA
W_V5
W_M
HZAD_ETR
H_ETR
TZAD_ETR
T_ETR
AV2_ETR
AV1_ETR
W_V1_ETR
W_V2_ETR
W_V3_ETR
W_V4_ETR
W_V5_ETR
W_M_ETR
PG_GRAJ_ALARM
S1
SA1
SB1
SC1
Sterow. na odpływie medium
chłodzącego
Sterowanie na odpływie medium
grzejącego
Sterowanie mieszadłem
Odtwarza plik dźwiękowy
CA
V4.F_CV
10
CA
CA
V5.F_CV
V5.F_CV
10
CA
ETR
ETR
ETR
ETR
ETR
ETR
ETR
ETR
ETR
ETR
ETR
ETR
PG
DR
DR
DR
DR
GE9
GE9
GE9
GE9
PLC1:S1
PLC1:SA1
PLC1:SB1
PLC1:SC1
257
ZAŁĄCZNIK 2: PRZEMYSŁOWA BAZA DANYCH – PROFICY
HISTORIAN
Załącznik 2: Przemysłowa baza...
259
260
261
262
263
264
Ryszard JAKUSZEWSKI
Zagadnienia Zaawansowane
Programowania Systemów
SCADA
SUPERVISORY CONTROL AND DATA ACQUISITION
Proficy HMI/SCADA iFIX 5.0 EN
Skrócony spis treści podręcznika
”Zagadnienia Zaawansowane Programowania
Systemów SCADA”
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Diagnostyka systemu iFIX
System ochrony Windows, a iFIX
Receptury systemu iFIX
Obiekty VisiconX
Archiwizacja alarmów i zdarzeń w relacyjnej bazie danych
- Usługa Alarm ODBC
Podpisy elektroniczne
Zagadnienia związane z kontrolkami ActiveX
Serwery OPC i klient OPC w systemie iFIX
Aplikacja - Lokalizator odwołań
Optymalizacja wyświetlania rysunków
Narzędzia dodane do ostatnich wersji iFIX
Elementy FIX Desktop i jego współpraca z iFIX
Zaawansowane bloki bazy danych – SQT i SQD
Raportowanie produkcji przy pomocy języka VBA z baz
danych poprzez drajwery ODBC
Rozwiązania sieciowe - (redundancja serwerów SCADA,
serwer terminali, zabezpieczenia sieciowe)
Visual Basic for Applications
NOTATKI:
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
271
NOTATKI:
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
272
NOTATKI:
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
273
NOTATKI:
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
274
NOTATKI:
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
275
NOTATKI:
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
276
NOTATKI:
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
277
NOTATKI:
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
278

Podstawy Programowania Systemów SCADA

Transkrypt

Podobne dokumenty

drodzy rodzice!