Pobierz - Portugalia

SEKTOR BUDOWLANY W PORTUGALII - 2014
W dalszym ciągu utrzymuje się stagnacja sektora budownictwa w Portugalii,
aczkolwiek jej tempo jest bardziej umiarkowane aniżeli w poprzednich okresach.
Inwestycje i wartość dodana brutto (WDB) nadal spadają. Inwestycje w sektorze
budowlanym spadły o 7,1% w I kw. 2014 roku i 3,5% w ciągu kolejnych trzech
miesięcy, jeśli porównać do analogicznego okresu roku poprzedniego. Obniżenie WDB
sektora było mniej gwałtowne w II kw. tego roku, tj. 4,2% w ujęciu realnym, po tym jak
odnotowano jej spadek o 7,0% w I kwartale.
Zatrudnienie zmniejszyło się. Sektor stracił 24400 miejsc pracy w II kwartale 2014
roku, co stanowi spadek o 8,4% r/r i redukcję w wysokości 13900 pracowników
w stosunku do I kw. bieżącego roku. Odnotowano także spadek wartości kredytów,
niestety wartość kredytów zagrożonych utrzymuje się wciąż na bardzo wysokim
poziomie. W lipcu wielkość kredytu bankowego udzielonego firmom budowlanym
w Portugalii osiągnął poziom 16,3 mld euro, tj. o 2,4 mld euro mniej niż w roku
poprzednim, co reprezentuje spadek o 13,2%. Wartość kredytów zagrożonych
udzielonych sektorowi budowlanemu stanowi 20,2% całkowitej kwoty udzielonego
kredytu.
Z drugiej strony, sektor daje również pozytywne sygnały, które wydają się zapowiadać
poprawę sytuacji i mogą oznaczać koniec długiego procesu dostosowawczego sektora.
Warto wspomnieć, że inwestycje w budownictwie spadają przez 48 kolejnych
kwartałów.
Jako korzystną oznakę poprawy kondycji sektora można uznać pozytywne opinie
przedsiębiorców. Poziom ich zaufania w stosunku do wzrostu aktywności sektora
budownictwa rejestruje skumulowany roczny wzrost do lipca w wysokości 50%.
Wartość prac rozpoczętych w wyniku ogłoszenia przetargów publicznych w pierwszej
połowie 2014 roku wyniosła 935,4 mln euro, co oznacza wzrost o 38,6% r/r.
1. Optymistyczne nastroje przedsiębiorców
Zgodnie z poglądami wyrażonymi przez portugalskich przedsiębiorców sektora
budowlanego w ramach badań przeprowadzonych przez FEPICOP – Federação
Portuguesa da Indústria da Construção e Obras Públicas (Portugalska Federacja
Przemysłu Budownictwa i Robót Publicznych), ich zaufanie co do wzrostu aktywności
sektora budowlanego utrzymuje się na pozytywnym poziomie. Wpływ na ten fakt ma
przede wszystkim połączenie bardzo pozytywnych opinii co do portfela zamówień
znajdującego się w posiadaniu firm działających w sektorze (skumulowana zmiana
+57% do końca lipca) oraz perspektyw rozwoju rynku pracy (łączny wskaźnik + 41%
w ciągu pierwszych siedmiu miesięcy tego roku).
Obecny poziom aktywności gospodarczej firm budowlanych wskazuje na rosnącą
dynamikę sektora, trend, który nie był obserwowany od kilku lat. Podczas gdy od 2009
roku opinie przedsiębiorców wskazywały na spadek wielkości produkcji, wynik
uzyskany w pierwszych siedmiu miesiącach 2014 roku obrazuje pozytywną zmianę w
wysokości +49% pod względem poziomu aktywności tych firm.
Zdaniem ekonomistów nadal istnieją wskaźniki ilościowe, które odzwierciedlają wciąż
niekorzystną sytuację w branży budowlanej, dlatego też, niewskazana jest nadmierny
optymizm co do tych pozytywnych oznak.
2. Zatrudnienie w budownictwie nadal spada
Według najnowszych danych Narodowego Instytutu Statystyki (INE) dotyczących
II kw. 2014 roku, liczba miejsc pracy w budownictwie utrzymywała w tym okresie
tendencję spadkową. Tym samym między kwietniem a czerwcem 2014 roku w sektorze
budowlanym zatrudnionych było 264 800 pracowników, czyli o 13,9 tys. mniej niż w
I kw. W II kw. 2014 roku udział liczby pracowników budowlanych w całkowitym
zatrudnieniu Portugalii spadł do zaledwie 5,9% (6,3% w poprzednim kwartale i 6,5%
rok wcześniej).
Pod koniec czerwca 15,1% bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy
pochodziło z sektora budowlanego, co odpowiada liczbie 83600 pracowników bez
pracy.
3. Mniej negatywny rozwój sektora w 2014 roku.
Dane opublikowane przez INE dotyczące II kw. 2014 roku wskazują, że utrzymuje się
tendencja kurczenia się sektora budowlanego, choć w znacznie wolniejszym tempie niż
w poprzednich okresach. W ten sposób, inwestycje w budownictwie spadły o 7,1% r/r
I kw. 2014 roku oraz o 3,5% w ciągu kolejnych trzech miesięcy. Również zmniejszenie
WDB sektora było mniej gwałtowne w II kw. tego roku, wynosząc 4,2% w ujęciu
realnym, po tym jak odnotowała spadek o 7,0% w I kwartale.
W roku 2013 oba te wskaźniki znacząco uległy zmniejszeniu: o 14,1% w przypadku
inwestycji i o 13,1% w zakresie WDB sektora budowlanego.
Również tendencja niektórych wskaźników ilościowych w 2014 roku ujawnia spadki
mniejsze niż rok temu, np.:
- pozwolenia dla nowego budownictwa mieszkaniowego: do lipca 2014 roku
zezwolenia na budowę otrzymało 3951 nowych mieszkań, co stanowi spadek o 15% w
porównaniu do tego samego okresu w roku ubiegłym. Z kolei powierzchnia będąca
przedmiotem zezwolenia wyniosła do lipca 1014 tys. m2, czyli o 15,7% mniej niż przed
rokiem. W ujęciu rocznym, spadki odnotowane w 2013 roku po względem liczby
zezwoleń budowy mieszkań i powierzchni wyniosły odpowiednio 34% i 30%.
- zezwolenia na renowacje budynków mieszkalnych: do lipca 2014 r. wydano 1976
zezwoleń na ten cel, co reprezentuje spadek o 5,9% w porównaniu do analogicznego
okresu 2013 roku i stanowi znacznie mniejszy spadek niż zarejestrowano w 2013 roku,
tj. o 23,5%.
- zezwolenia na budowę nowych budynków niemieszkalnych: w ciągu pierwszych
siedmiu miesięcy 2014 roku zezwolenia przyznano, zgodnie z informacjami
przekazanymi przez INE, w stosunku do łącznie 1169 tys. m2 powierzchni budowlanej,
co oznacza roczny wzrost o 4,9%. W całym 2013 roku, powierzchnia będąca
przedmiotem zezwolenia dla budowy tego typu budynków zmniejszyła się o 5,3%. Z
wyłączeniem powierzchni przeznaczonych na budynki transportu i łączności
stanowiących niewielki procent całości (1,1%), największy wzrost w analizowanym
okresie pod względem zezwoleń odnotowały obszary poświęcony turystyce (+26,2%), a
następnie rolnictwu (+9,1%). Tylko w przypadku budynków ogólnego przeznaczenia i
nie do celów handlowych zarejestrowano ujemne roczne zmiany odnośnie powierzchni
budowlanej.
Warto zauważyć, że największy udział w zezwoleniach na budowę budynków
niemieszkalnych wydanych już w 2014 roku miały budynki do celów przemysłowych
(31%), podczas gdy obszar poświęcony rolnictwu reprezentował 17,7% ogółu.
- zamówienia publiczne: kwota robót budowlanych ogłoszonych w przetargach
publicznych w I półroczu 2014 roku osiągnęła wartość 935,4 mln euro, wzrastając tym
samym o 38,6% r/r. W 2013 roku łączna wartość ogłoszonych prac zarejestrowała
wzrost o 18,3% w stosunku do poprzedniego roku.
W odniesieniu do całkowitej wartości umów zawartych w ciągu pierwszych sześciu
miesięcy 2014 roku, trend jest przeciwny, rejestrując spadek o 21,3% w porównaniu do
wartości kontraktów podpisanych w tym samym okresie 2013 roku.
Łączna kwota kredytów bankowych udzielonych na rzecz firm budowlanych
utrzymywała aż do lipca tego roku trend spadkowy, obserwowany od połowy 2011
roku. W ten sposób w lipcu kwota kredytu bankowego przyznana firmom budowlanych
wyniosła 16,3 mld euro (w porównaniu do 18,7 mld euro rok wcześniej), co
odzwierciedla spadek o 13,2%.
Z kolei, wartość kredytów zagrożonych udzielonych dla sektora budowlanego stanowi
20,2% całkowitej kwoty przyznanego kredytu oraz 20,1% wszystkich kredytów
zagrożonych przyznanych w pozostałych sektorach gospodarki portugalskiej.
Mimo to w opinii przedsiębiorców dot. kondycji finansowej ich firm, widoczne jest
polepszenie sytuacji w ostatnich miesiącach.
Do lipca 2014 roku wskaźnik zaufania portugalskich przedsiębiorców w branży
budowlanej wykazywał silne ożywienie, kontrastując ze znacznym pesymizmem
w latach ubiegłych (skumulowane saldo +47% do lipca 2014 roku). Według średniej
europejskiej, poziom zaufania przedsiębiorców budowlanych jest również korzystny,
chociaż bardziej umiarkowany (+7% w ciągu pierwszych siedmiu miesięcy tego roku).
Wskaźniki sektora budowlanego
Wskaźnik
Jedn.
2011
2012
2013
Wskaźnik roczny
III
IV
I
II
kw/13
kw/13
kw/14
kw/14
Analogiczny wskaźnik kwartalny
KwieMaj Czer14
14
14
Skumulowana analogiczny
wskaźnik
Wskaźniki makroekonomiczne
PKB
Całkowite
nakłady brutto
na środki trwałe
Nakłady brutto
na środki trwałe budownictwo
WDB budownictwo
1,8%
-3,3%
-1,4%
-1,0%
1,6%
1,0%
0,9%
-
-
0,9
-12,5%
-15,0%
-6,3%
-3,5%
0,4%
1,3%
2,3%
-
-
1,8
rzeczywista
stopa (%)
-10,3%
-18,7%
-14,1%
-9,2%
-7,7%
-7,1%
-3,5%
-
-
-5,3
rzeczywista
stopa (%)
-6,5% -
-14,7%
13,1%
-9,2%
-7,6%
-7,0%
-4,2%
-
-
-5,7
Tys.
440,3
357,2
300,5
278,9
284,7
278,7
264,8
-
-
271,8
Tys.
73,8
97,3
101,6
96,6
93,4
95,0
87,1
93,9
92,6
91,1
%
-
-18,9%
-15,9%
-21,6%
-8,4%
-7,3%
-8,4%
-
-
-7,9%
rzeczywista
stopa (%)
rzeczywista
stopa (%)
Zatrudnienie i bezrobocie w sektorze budowlanym
Liczba
pracownikówsektor
budownictwa, (2)
Liczba
pracownikówsektor
budownictwa,
Liczba
pracownikówsektor
budownictwa, (2)
Liczba
pracownikówsektor
budownictwa,
Perspektywy w
zakresie
zatrudnienia (1)
%
1,4%
31,9%
%
12,4%
16,4%
4,4%
5,7%
-0,8%
-8,8%
-14,4%
-17,1%
-15,0%
-15,4%
-15,7%
16,0%
27,1%
66,9%
35,6%
57,2%
53,9%
49,6%
Produkcja sektora budownictwa wg segmentów działalności
Inżynieria lądowa
Poziom
aktywności w
zakresie robót
inżynieryjnych
(1)
Szacowana
wartość
budownictwa
publicznego
%
-1,4%
-22,1%
26,6%
22,1%
89,2%
41,2%
29,9%
39,5%
39,6%
35,4%
%
-17,7%
-34,4%
18,3%
75,1%
-44,2%
61,3%
11,3%
47,3%
33,7%
38,6%
Poziom
aktywności w
zakresie
budynków
mieszkalnych (1)
Licencjonowany
obszar dla
budynków
mieszkalnych
%
23,6%
-25,2%
-16,3%
0,4%
16,7%
59,0%
85,9%
61,7%
67,4%
72,9%
%
-29,0%
-33,3%
-30,0%
-22,8%
-28,4%
-16,0%
-14,8%
-14,7%
-15,3%
-15,4%
Poziom
aktywności w
zakresie
budynków
niemieszkalnych
(1)
Licencjonowany
obszar dla
budynków
niemieszkalnych
%
-15,9%
-13,5%
2,3%
-1,7%
32,8%
60,8%
46,5%
55,0%
53,4%
53,3%
%
-10,1%
-23,6%
-5,3%
15,8%
-12,7%
25,9%
-6,0%
12,0%
4,1%
8,7%
Całkowity
poziom
aktywności (1)
Konsumpcja
cementu
%
-14,5%
-22,2%
7,8%
10,0%
51,8%
54,9%
51,14%
53,0%
54,3%
53,0%
%
-15,4%
-26,7%
-22,9%
-14,7%
-10,9%
-11,3%
-10,9%
-11,9%
-12,6%
-11,1%
Wskaźnik
zaufania w
sektorze
budownictwa
(UE - 27 krajów)
Wskaźnik
zaufania w
sektorze
budownictwa
(UE - Portugalia)
Portfel
zamówień w
sektorze
%
2,3%
-2,0%
4,5%
5,1%
13,6%
6,8%
6,0%
7,0%
6,9%
6,4%
%
-19,6%
-27,2%
40,4%
49,0%
72,9%
56,3%
40,0%
50,3%
49,1%
47,5%
%
7,0%
-1,4%
2,9%
4,0%
12,9%
4,3%
7,7%
6,1%
6,0%
6,0%
Mieszkalnictwo
Budynki niemieszkalne
Produkcja całkowita
Sektor budownictwa w Europie
budownictwa
(UE - 27 krajów)
Portfel
zamówień w
sektorze
budownictwa
(UE - Portugalia)
Perspektywy w
zakresie
zatrudnienia w
sektorze
budownictwa
(UE - 27 krajów)
Perspektywy w
zakresie
zatrudnienia w
sektorze
budownictwa
(UE - Portugalia)
%
-15,8%
-40,5%
51,4%
68,2%
112,4%
68,9%
55,7%
63,8%
65,9%
61,9%
%
-1,0%
-2,4%
5,7%
5,8%
14,2%
8,5%
4,8%
7,6%
7,5%
6,6%
%
-21,4%
-20,4%
36,1%
41,6%
59,8%
51,3%
33,9%
45,1%
42,7%
41,9%
Uwagi:
(1) Wskaźnik wynikający z opinii przedsiębiorców wyrażonych w badaniu miesięcznym aktywności (Inquérito Mensal
á Actividade) zrealizowanym przez FEPICOP – Federação Portuguesa da Indústria da Construção e Obras Públicas
(Portugalska Federacja Przemysłu Budownictwa i Robót Publicznych)/ UE
(2) Załamanie się trendu w I kw. 2011 roku w wyniku zmian metodologicznych.
Analogiczny wskaźnik kwartalny = [n kwartał / kwartał n-4] Skumulowany analogiczny wskaźnik = [indeks (n) +
indeks (n + 1) + .... + indeks (n + 12)] / [indeks (n-12) + indeks (n-11) + .... indeks (n -1)]
Oprac.
Elżbieta Siuta Correia
Ekspert PoiG WPHi Lizbona
Grudzień 2014