Untitled - Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie

Untitled - Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie

Autor tekstu
Elwira Wasak
Redakcja
Alina Zachariewicz
Opracowanie graficzne
Michał Zachariewicz
Druk
Wydawnictwo Muzyczne POLIHYMNIA Spółka z o.o.
Wydawca
Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie
Towarzystwo
przyjaciół
Sztuk
Pięknych
w
Lublinie
składa serdeczne podziękowania Wydziałowi Kultury Urzędu Miasta Lublin za pomoc finansową w wydaniu niniejszej publikacji. Zadanie zostało zrealizowane w ramach dotacji Urzędu Miasta Lublin.
Lublin 2014
Z ŻYCIA TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ SZTUK PIĘKNYCH
W LUBLINIE
WAŻNE DATY I WYDARZENIA
W
S
T
Ę
P
Tak szybko mijają kolejne lata. Jeszcze niedawno, jako nowoprzyjęta do Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych (wtedy Wojewódzkiego Towarzystwa Przyjaciół sztuk Pięknych w Lublinie), z podziwem
patrzyłam na członków założycieli, którzy eksponowali swoje prace
podczas wystawy związanej z obchodami 20-lecia Towarzystwa. „Jak
można należeć aż 20 lat do jednej organizacji?” myślałam, sama mając
niewiele lat więcej. A wkrótce potem była kolejna uroczystość - obchody 25-lecia TPSP z ogromną wystawą 270 prac 135 członków
zaaranżowaną w dawnych salach BWA przy ul. Narutowicza 4.
W obecnym roku świętujemy już pięćdziesiątą rocznicę istnienia i działalności społeczno-kulturalnej Towarzystwa. W ciągu tego
półwiecza zmieniali się nasi członkowie i ich liczebność, zmieniały
się Zarządy TPSP i ich kształt. Kolejne grupy osób podejmowały
systematyczną aktywność społeczną, a Towarzystwo, najczęściej z konieczności, przenosiło się do kolejnych siedzib o różnorodnym standardzie lokalowym, nieustannie pulsując swoim organizacyjnym życiem
w zmieniającym się dosyć szybko społeczno-politycznym środowisku
naszego kraju.
Okrągła rocznica jest, jak zawsze, okazją do podsumowań
i wspominania najważniejszych wydarzeń z minionych lat. Obecny Zarząd Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie postanowił,
aby opracować to w formie kalendarium.
Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie jest stowarzyszeniem kulturalnym posiadającym osobowość prawną. Swoją działalność opiera głównie na pracy społecznej członków. Celem
Towarzystwa (według statutu) jest, między innymi, krzewienie wśród
społeczeństwa zamiłowania do sztuk pięknych i kształtowanie kultury plastycznej, kształcenie świadomości artystycznej członków TPSP
oraz dbanie o podnoszenie ich umiejętności i poziomu warsztatowego,
a także opieka nad ruchem amatorskim w zakresie szkolenia, organizowania przeglądów i wystaw. Towarzystwo realizuje te cele prezentując wystawy we własnej galerii „Przy Bramie” oraz w innych
4
miejscach (zarówno w Lublinie jak i innych miastach Polski, a nawet za
granicą), organizując konkursy plastyczne, warsztaty i plenery malarskie dla swoich członków i zaproszonych gości. W ramach działalności
edukacyjnej Towarzystwo prowadzi Ognisko Plastyczne dla młodzieży i dorosłych, organizuje wycieczki na wystawy i prelekcje o sztuce.
TPSP prowadzi także działania integrujące swoich członków w postaci
trzeciopiątkowych, comiesięcznych zebrań informacyjnych jak też comiesięcznych wtorkowych spotkań przy kawie odbywających się w siedzibie przy ul.Grodzkiej. Organizuje uroczystości wigilijno-opłatkowe
w galerii oraz spotkania przy ognisku podczas plenerów.
Siedziba TPSP (biuro, galeria i ognisko plastyczne) mieści się
Lublinie przy ul. Grodzkiej 34/36.
Władzami Towarzystwa są władze naczelne i władze terenowe. Organami władz naczelnych są: Walne Zebranie Członków, Zarząd
Towarzystwa, Komisja Rewizyjna i Sąd Koleżeński.
Członkami TPSP są twórcy sztuki, zarówno profesjonaliści jak
i amatorzy, a także sympatycy sztuki różnych zawodów. Osoby szczególnie zasłużone dla upowszechniania twórczości plastycznej i dla Towarzystwa otrzymały zaszczytne miano Członka Honorowego. Obecnie
są to: Zbigniew Jóźwik, Kazimierz Drzewiński, który posiada również
tytuł Honorowego Prezesa TPSP, Elwira Wasak, Roman Rogala, Henryk Matyjasek, Jan Wieczorek, Lucyna Juchkiewicz i Stanisław Mrówczyński.
Towarzystwo prowadzi swoją działalność w oparciu o niewielki dochód własny (ze składek członków i funkcjonowania Ogniska Plastycznego), dotacje celowe pochodzące od Wydziałów Kultury Urzędu
Miasta Lublin i Urzędu Wojewódzkiego oraz okazjonalnie z darowizn
i dotacji różnych firm i przedsiębiorstw zwanych członkami wspierającymi (sponsorami), które zmieniały się na przestrzeni tych kilkudziesięciu lat.
Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych powstało z inicjatywy grupy zapaleńców: Bogdana Białkowskiego – inżyniera geodety,
Henryka Głazowskiego - pracownika Domu Kultury Kolejarza i Pawła
Grzankowskiego – artysty-plastyka, a trzeba wiedzieć, że w tamtym
czasie zarówno malarstwo amatorskie jak i jakikolwiek samodzielny
i oddolny ruch społeczny nie były dobrze widziane.
5
K
A
L
E
N
D
A
R
I
U
M
1964 – 12.XI. Pierwsze zebranie TPSP. Uczestnicy: Zbigniew
Jóźwik, Tadeusz Wawrzkiewicz, Marta Izdebska, Stanisław Izdebski,
Stanisław Wiśniewski, Kazimierz Krzymowski, Edward Godlewski,
Kazimierz Kulecki, Feliks Dołgań, Janina Rachwald, Janina Skorupka, Kazimierz Bogusławski, Marianna Ostojadło, Kajetan Ostojadło,
Henryk Głazowski, Jan Skop, Bogdan Białkowski, Paweł Grzankowski,
Antoni Niemczykowski, Mirosław Ogłaza, Julian Petryk, Michał Ziółkowski, Henryk Niemiejski, Helena Ciepielowa i Andrzej Czarkowski.
Wyłoniono tymczasowy Zarząd Towarzystwa: prezes – Bogdan Białkowski, wiceprezes – Józef Samberger, sekretarz – Henryk Głazowski,
skarbnik – Jan Skop. Liczba członków wynosiła 27 osób.
1965 – 23.III. Pierwsze Walne Zebranie Wyborcze TPSP.
Wybrano Zarząd: prezes - Bogdan Białkowski, wiceprezes – Michał
Ziółkowski, wiceprezes – Józef Samberger, sekretarz - Henryk Głazowski, skarbnik – Jan Skop. Powołano Sąd Koleżeński i cztery Komisje z przewodniczącymi: Artystyczną z Kazimierzem Kuleckim, Wystaw
z Andrzejem Czarkowskim, Losowania z Tadeuszem Pawłowskim, Zapomogowo-Pożyczkową z Henrykiem Nowosadem, Prasowo-Wydawniczą
z Henrykiem Ogłazą i Rewizyjną z Henrykiem Niemiejskim. Za podstawę działalności przyjęto wzór statutu Warszawskiego TPSP. 30.VIII.
Wydział Spraw Wewnętrznych PWRN w Lublinie zarejestrował Towarzystwo pod numerem 177. TPSP w Lublinie weszło w skład Komisji
Porozumiewawczej Towarzystw Przyjaciół Sztuk Pięknych w Polsce.
Siedzibą Towarzystwa stał się Dom Kultury Kolejarza w Lublinie gdzie
zorganizowano pierwszą wystawę w dniach od 10 do 25.X. Pokazano
101 prac 25 członków TPSP. Zebrania członków odbywały się w każdy
pierwszy piątek miesiąca. Wygłaszano prelekcje, przyjmowano nowych
członków i organizowano wystawy prac.
1966 – W Australii odbyła się zbiorowa wystawa malarstwa
zorganizowana z inicjatywy prezesa inż. Bohdana Białkowskiego przy
6
współudziale australijskiego Komitetu Obchodu 1000-lecia Chrztu
Państwa Polskiego i pana Stefana Dzimińskiego z Sydney. Tytuł katalogu wystawy: The Polish Millennium Committee of New South Wales
„Exhibition of Polish Art. From Lublin – to Sydney”. Celem wystawy
było uczczenie Tysiąclecia Państwa Polskiego. Prócz członków TPSP
(17 osób) udział w wystawie wzięło 3 członków ZPAP i 5 członków
Klubu „Zamek” z Wojewódzkiego Domu Kultury. Łącznie byli to: Zygmunt Bartkiewicz, Bohdan Białkowski, Kazimierz Bogusławski, Helena
Ciepiela, Andrzej Czarkowski, Feliks Dołgań, Henryk Głazowski, Mariusz Głazowski, Edward Godlewski, Paweł Grzankowski, Stanisław
i Marta Izdebscy, Zbigniew Jóźwik, Kazimierz Kulecki, Janina Miłosiowa, Antoni Niemczykowski, Maria Nowakowska, Mirosław Ogłaza,
Kajetan Ostojadło, Julian Petryk, Janina Rachwald, Jan Skop, Janina
Skorupka, Tadeusz Wawrzkiewicz i Michał Ziółkowski. Otwarcie wystawy odbyło się 7 maja, a następnie wystawa ta odwiedziła 6 dużych
ośrodków polonijnych w Australii.
1968 – 2.V. Na Walnym Zebraniu wybrano nowy Zarząd: prezes – Bohdan Białkowski, wiceprezes – Zbigniew Jóźwik, sekretarz
– Henryk Głazowski, skarbnik – Amelia Kwiatkowska. Przewodniczącymi Komisji zostali: Artystycznej – Kazimierz Znamierowski i Rewizyjnej – Henryk Borowiec. Towarzystwo zostało członkiem Federacji
Stowarzyszeń Przyjaciół Sztuk Pięknych w Polsce. Zaczęto wydawać
katalogi i informatory. Zadbano o informację na temat wystaw, rozpoczęto organizowanie uroczystych wernisaży. Zorganizowano wystawy
zbiorowe w Częstochowie i Nowej Hucie.
1969 – Od początku swojego istnienia do końca tego roku Towarzystwo zorganizowało łącznie 46 wystaw (17 zbiorowych i 29 indywidualnych). Ożywioną działalność wystawienniczą wykazywali w tym
czasie: F. Dołgań, Z. Jóźwik, H. Głazowski, H. Ciepielowa, M. Ogłaza, M. i S. Izdebscy, K. Znamierowski, P. Grzankowski, J. Samberger
i J. Skop.
1970 – Zorganizowano wystawy zbiorowe między innymi
w Wyższej Oficerskiej Szkole Lotnictwa w Dęblinie i w Klubie Empik
7
„Ściana Wschodnia” w Warszawie. W latach siedemdziesiątych rozpoczęto organizowanie „Przeglądów Wiosennych” i „Wystaw Jesiennych”.
1971 – 20.III. Z powodu grożącego TPSP kryzysu zwołano Nadzwyczajne Walne Zebranie. Wybrano nowy Zarząd: prezes –
Alina Wawrzosek, wiceprezes – Janina Dołowska, sekretarz – Józef
Samberger, skarbnik – Amelia Kwiatkowska. Przewodniczącymi Komisji zostali: Artystycznej – Hieronim Masiulanis, Wystaw - Kazimierz
Drzewiński, Propagandowo-Wydawniczej - Regina Kwiatkowska i Rewizyjnej – Henryk Głazowski. Zmieniono nazwę Towarzystwa na Wojewódzkie Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie. Opracowano nowy statut. Wydano drukiem nowe legitymacje członkowskie.
Uzyskano pierwszą jednorazową dotację w wysokości 20 tyś. zł. Dzięki
przychylności kierownika Wydziału Kultury PWRN mgr Mieczysława
Białasa Towarzystwo mogło popołudniami użytkować, na cele biurowe,
pokój tegoż Wydziału, a także Białą Salę MDK na wystawy i zebrania
członków. W październiku zorganizowano pierwszą wystawę malarstwa
węgierskiego w Białej Sali Miejskiego Domu Kultury w Lublinie. Rozpoczęto prezentowanie twórczości zawodowych artystów plastyków.
1972 – Zorganizowano wystawy: malarstwa członków WTPSP
w Debreczynie na Węgrzech, wystawę akwareli znanego malarza i poety węgierskiego Tibora Csorby w Lublinie oraz wystawę „Ogólnopolskiej subskrypcji Grafiki Artystycznej” w Wojewódzkim Domu Kultury
w Lublinie. Rozpoczęto organizowanie plenerów malarskich w wyniku
nawiązania współpracy z Kołem i Studiem Plastycznym im. Ferenca Medgyesy’ego przy Wojewódzkim Centrum Kultury w Debreczynie i jego kierownikiem Lajosem Biró. Na pierwszy plener wymienny
w Hajdunánás pojechali: Władysława Czerwińska, Kazimierz Drzewiński, Stanisław Mrówczyński, Karol Skaruch i Kazimierz Znamierowski,
a także jako prezes WTPSP i tłumacz języka węgierskiego – Alina
Wawrzosek. W zamian za to na plenerze w Puławach przebywała pięcioosobowa grupa Węgrów z Debreczyna.
1973 – Towarzystwo otrzymało stałą dotację w wysokości
35 tyś. zł i ryczałt 800 zł miesięcznie na opłacenie ½ etatu księgo-
8
wego. Funkcję tę objęła Danuta Świgoń. Powołano 2 nowe Komisje:
Organizacyjną z Jadwigą Legieć i Naukową ze Stanisławem Popkiem
jako przewodniczącymi. Powołano pierwszych członków honorowych
Towarzystwa. Byli to: Mieczysław Białas – wieloletni organizator życia
kulturalnego Lubelszczyzny, wypróbowany przyjaciel TPSP, Henryk
Gawarecki – wojewódzki konserwator zabytków, popularyzator wiedzy
o Lubelszczyźnie, autor licznych książek, prezes Towarzystwa Miłośników Lublina, oraz Wiktor Ziółkowski – artysta grafik, animator życia
kulturalnego Lublina. Zaczęto organizować plenery i wystawy malarskie z uczestnikami z całej Polski oraz Debreczyna, Łucka i Brześcia.
Zorganizowano wystawy: lubelskiego artysty plastyka Edwarda Nadulskiego, artystów plastyków „Grupy Zamojskiej”, dwojga plastyków
węgierskich - Zofii Dezsö Györgyne i Imre Szilagyi’ego oraz pokaz
ekslibrisów Vladimira Winogradowa z Wilna. W Nałęczowie odbył się
Wojewódzki Plener dla Plastyków Nieprofesjonalnych połączony z II
Plenerem Malarskim WTPSP. Uczestniczyło 5 Węgrów i 1 plastyk z
Łucka na Białorusi. Komisarzem był Hieronim Masiulanis, a konsultantem artysta plastyk Jan Marek. Na plener w Hajdunánás wyjechało
10 członków Towarzystwa.
1974 – Głosami Walnego Zebrania wybrano Zarząd w składzie: prezes – Alina Wawrzosek, wiceprezes – Hieronim Masiulanis, skarbnik – Amelia Kwiatkowska, sekretarz – Henryk Głazowski.
Przewodniczącymi Komisji zostali: Artystycznej - Konrad Szurowski, Wystaw - Kazimierz Drzewiński, Naukowej – Stanisław Popek,
Propagandowo-Wydawniczej – Regina Kwiatkowska, Organizacyjnej
– Barbara Witold, Rewizyjnej – Dionizy Jarmułowicz. Zatrudniono na
½ etatu pracownika administracyjnego – Zofię Drzewińską. Z okazji
X-lecia WTPSP wydano publikację podsumowującą ten okres działalności Towarzystwa oraz pracę naukowo-empiryczną dr Stanisława
Popka „ Psychospołeczne uwarunkowania niezawodowej twórczości
plastycznej”. Zorganizowano drugą wystawę Towarzystwa w Debreczynie. Zorganizowano Ogólnokrajową Wystawę Plastyki Nieprofesjonalnej „Człowiek – Praca – Środowisko”, która odbyła się w MDK w Lublinie. Członkowie Towarzystwa mogli korzystać z pracowni plastycznej
w Domu Nauczyciela. Raz w tygodniu art. plastyk Anna Strumińska
9
prowadziła konsultacje. W Nałęczowie odbył się I Ogólnopolski Plener dla Plastyków Nieprofesjonalnych połączony z III Plenerem Malarskim WTPSP. Komisarzem była Alina Wawrzosek, a konsultantami
artystycznymi Anna Strumińska i Jan Marek. Zaproszono 5 Węgrów
i 2 Białorusinów. W plenerze w Hajdunánás uczestniczyło 10 członków
WTPSP.
W latach 1970 -1974 ogółem zorganizowano 112 wystaw
w tym 21 wystaw zbiorowych i 81 wystaw indywidualnych członków
oraz 10 wystaw artystów spoza Towarzystwa.
1975 – Przewodniczącą Komisji Artystycznej została Anna
Strumińska, a Naukowej Elżbieta Znamierowska. Podczas wernisażu Wystawy Jesienne zaprezentowano wiersze L. i Z. Kośmińskich
i A. Wawrzosek. IV Plener Malarski WTPSP odbył się w Krasnymstawie. Komisarzem był Edward Godlewski a konsultantem Anna Strumińska. W plenerze brało udział 8 plastyków węgierskich. Natomiast
na plener na Węgry wyjechało 6 członków Towarzystwa. Delegacji
przewodniczył Zbigniew Jóżwik.
1976 – 1.X. Rozpoczęło działalność Społeczne Ognisko
Plastyczne przy WTPSP na mocy zezwolenia Ministerstwa Kultury
i Sztuki z dnia 28.II 1977. Stało się to dzięki pomocy Wydziału Kultury
i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, a szczególnie wizytatora tegoż wydziału - Wandy Brajerskiej. Siedzibą Ogniska stały się
pomieszczenia w budynku Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych
przy ul. Grodzkiej 32/34, a opiekunem społecznym została Wanda Brajerska. Płatne, ogólnodostępne zajęcia prowadzili nauczyciele PLSP:
Maciej Bijas, Maciej Krasowski i Jan Marek. Dzięki Ognisku podniósł
się poziom wystaw Towarzystwa. Działalność wystawiennicza związana była z realizacją hasła „Sojusz świata pracy z kulturą i sztuką” i współpracą z WRZZ. Towarzystwo zorganizowało w Kazimierzu nad Wisłą II Ogólnopolski Plener Plastyków Nieprofesjonalnych
połączony z V plenerem WTPSP. Komisarzem była Alina Wawrzosek, konsultantami Anna Strumińska, Jan Marek i Włodzimierz Rawa.
W plenerze uczestniczyło 6 Węgrów i 1 plastyk z Brześcia. W plenerze
10
na Węgrzech brała udział delegacja 7 członków WTPSP pod przewodnictwem Hieronima Masiulanisa.
1977 – 3.II. Walne Zebranie wyłoniło nowy Zarząd w składzie: prezes – Hieronim Masiulanis, wiceprezes – Kazimierz Drzewiński, sekretarz - Henryk Głazowski, skarbnik – Jadwiga Bieńkowska,
oraz przewodniczących Komisji: Artystycznej – Anna Strumińska, Wystaw – Kazimierz Znamierowski, Propagandowo-Wydawniczej – Lidia
Kośmińska, Rewizyjnej – Alina Wawrzosek. Przewodniczącym Sądu
Koleżeńskiego został Józef Samberger. 10.III. powołano Puławskie
Koło TPSP na bazie Puławskiego Klubu Plastyków z siedzibą przy
ul. Zwycięstwa 30. Uczestnictwo zadeklarowały 22 osoby: Jerzy Bozik,
Henryk Czarnobil, Barbara Dadej, Teresa Dobrzyńska, Zbigniew Pieleszek, Maria Łubek, Danuta Pyczek, Marian Zwierzchowski, Ziemowit
Jastrzębski, Stanisław Skocz, Łucja Synowiec, Kazimierz Kościuk, Kazimierz Kotliński, Katarzyna Maruszak, Roman Maruszak, Teresa Biernat, Ludwik Sandecki, Dominik Opolski, Stanisław Łąkowa, Małgorzata Brzezińska, Teresa Piątek i Teresa Bystrzyńska. Wybrano Zarząd
w składzie: przewodniczący – Zbigniew Pieleszek, wiceprzewodniczący
– Maria Łubek, sekretarz – Łucja Synowiec, skarbnik – Roman Maruszak. W skład Komisji Artystycznej weszli: Stanisław Skocz, Jerzy Bozik
i Kazimiera Maruszak. W Społecznym Ognisku Plastycznym zatrudniono czwartego nauczyciela – Andrzeja Kosowskiego oraz pracownika administracyjnego – Zofię Drzewińską. Liczba uczestników ogniska
wahała się od 90 do 120 osób. W Krasnymstawie odbył się VI Plener
Malarski WTPSP. Komisarzem był Edward Godlewski. Uczestniczyło w nim 7 Węgrów. Natomiast w plenerze węgierskim uczestniczyło
10 członków Towarzystwa.
1978 – W Kazimierzu nad Wisłą zorganizowano VII Plener
o charakterze ogólnopolskim, w którym uczestniczyło 7 Węgrów, natomiast w Lublinie odbył się VIII Plener pod hasłem „Lublin stary
i nowy”, gzie komisarzem była Alina Wawrzosek, a konsultantem Maciej Bijas. W plenerze na Węgrzech uczestniczyło 10 członków WTPSP.
Przewodniczącą grupy była Alina Wawrzosek. Z okazji X-lecia plenerów w Hajdunánás Węgrzy przekazali Towarzystwu pamiątkowy medal.
11
1979 – Jesienią WTPSP, dzięki decyzji dyrektora Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie Mieczysława
Białasa, otrzymało w użytkowanie parter i suterenę w budynku po
Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych przy ul.Grodzkiej 32/34
o powierzchni 250 m². Zakończył się okres 15-letniej tułaczki. Jubileusz
XV-lecia obchodzono we własnej galerii. Natomiast Puławskie Koło
WTPSP przeniosło się do nowej siedziby przy ul. Dzierżyńskiego 25.
Zorganizowano IX Plener z udziałem 10 Węgrów w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie. Konsultantem był Piotr Kmieć,
a komisarzem Alina Wawrzosek. W plenerze węgierskim uczestniczyło
10 członków Towarzystwa.
W latach 1975 – 1979 zorganizowano łącznie 195 wystaw:
29 zbiorowych, 3 indywidualne członków Towarzystwa oraz 7 wystaw osób z poza WTPSP, natomiast 156 wystaw to te indywidualnie
organizowane przez naszych członków. Najciekawsze wystawy to:
„Debiuty Malarskie” – twórczość absolwentów ASP w Warszawie,
akwarele Aleksandra Bajdukowa z Łucka, grafika Noemi Tavaszy
z Budapesztu oraz malarstwo Imrego Kossai’ego i Sandora Nagy’a
z Debreczyna. Prace członków Towarzystwa prezentowane były
między innymi w gmachu CRZZ w Warszawie w Brześciu i Debreczynie. W wystawach tych brali udział między innymi: Andrzej
Czarkowski, Edward Godlewski, Julian Petryk, Bolesław Hemperek,
Stanisław Szwajgier i Tomasz Sitkowski.
1980 – 11.III. Walne Zebranie wybrało kolejny Zarząd: prezes
– Hieronim Masiulanis, wiceprezes – Kazimierz Drzewiński, sekretarz –
Marta Izdebska, skarbnik – Wanda Toboła. Przewodniczący Komisji to:
Kazimierz Znamierowski – Artystycznej, Henryk Głazowski – Wystaw,
Adam Dobosz – Organizacyjnej, Lidia Kośmińska – Propagandowo-Wydawniczej, Alina Wawrzosek – Rewizyjnej. Przewodniczącym Sądu
Koleżeńskiego został Czesław Tomaszewski. Utworzono 26-osobowe
Koło Przyjaciół Kultury i Sztuki Węgierskiej. Przewodniczącą została
Danuta Łabiga. X Jubileuszowy Plener WTPSP odbył się w PLSP
w Nałęczowie z udziałem 7 plastyków Węgierskich. Na czele węgierskiej grupy stał Lajos Biró – kierownik Koła i Studium Plastycznego
12
z Debreczyna. Wystawa poplenerowa miała uroczysty charakter. Odbyła się z udziałem władz kulturalnych, administracyjnych i partyjnych
województwa lubelskiego i miasta Nałęczowa. Na Węgry wyjechała
8-osobowa delegacja. W grudniu w salach WTPSP odbył się pierwszy
składkowy bal sylwestrowy.
1981 – Zlikwidowano Komisję Propagandowo-Wydawniczą,
a funkcję przewodniczącego Komisji Wystaw przejął dodatkowo Adam
Dobosz. Danutę Świgoń zatrudniono na pełnym etacie głównego księgowego. Na ½ etatu zatrudniono pracownika obsługi – Kazimierę Furmanek. XI Plener WTPSP zorganizowano w Gardzienicach z udziałem
4 Węgrów. Komisarzem była Alina Wawrzosek, a Konsultantem Jacek
Bukowski, który także wygłosił 5 wykładów o sztuce. Na plener wymienny w Berettyoújfalu pojechało 9 członków WTPSP. 2.I. Puławskie
Koło WTPSP wybrało nowy Zarząd w składzie: przewodniczący – Kazimierz Kotliński, wiceprzewodniczący – Zbigniew Pieleszek, Sekretarz
- Maria Łubek i skarbnik – Teresa Dobrzyńska. W skład Komisji Artystycznej weszli: Zbigniew Pieleszek, Stanisław Skocz i Jerzy Bozik.
1982 – W Gardzienicach odbył się XII plener WTPSP. Komisarzem był Hieronim Masiulanis, a konsultantem Jacek Bukowski.
Z powodu istniejącego stanu wojennego nie było wymiany plenerowej
z Węgrami. Prowadzenie wszystkich grup w SOP-ie przejął Maciej
Bijas.
1983 – 3.III. Walne Zebranie wybrało nowy Zarząd: prezes
– Alina Wawrzosek, wiceprezes do spraw wystaw – Kazimierz Drzewiński, wiceprezes do spraw organizacyjnych – Wanda Brajerska,
sekretarz – Czesław Tomaszewski, skarbnik – Wanda Toboła i przewodniczących Komisji: Artystycznej – Adam Dobosz, Wystaw Bronisław Bagiński, Organizacyjnej - Danuta Wiśnicka, Rewizyjnej – Hieronim Masiulanis. Przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego został Jan
Nozdryn-Płotnicki, a Kronikarzem Kazimierz Znamierowski. Wybrano też dwóch zastępców członków Zarządu: Irenę Nozdryn-Płotnicką
i Marię Stefaniuk. 14.XII. Rozpoczęła działalność Rada Społeczna Towarzystwa złożona z przedstawicieli władz i placówek kultury. 10.XII.
13
nastąpiła zmiana Zarządu Puławskiego Koła WTPSP. Przewodniczącym został Ziemowit Jastrzębski, wiceprzewodniczącym -Jerzy Bińczak,
sekretarzem – Maria Łubek i skarbnikiem – Teresa Dobrzyńska. Do
Komisji Artystycznej wybrano: Zbigniewa Pieleszka, Stanisława Skocza, Jerzego Bozika i Teresę Dobrzyńską. Ówczesne władze PRL-u
zdelegalizowały, za współpracę z „Solidarnością”, działalność Związku
Polskich Artystów Plastyków i wielu członków tegoż związku znalazło przystań w WTPSP. Sytuacja ta paradoksalnie bardzo wzbogaciła
środowisko twórcze Towarzystwa. XIII Plener malarski WTPSP odbył
się w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie. Wznowiono przerwaną wymianę z Węgrami i na plener przybyło 5 plastyków
z Debreczyna. Konsultantem był art. plastyk Ryszard Lis, a komisarzem
Kazimierz Drzewiński. Natomiast w jubileuszowym - XX plenerze malarskim debreczyńskiego Studia i Koła Plastycznego w Berettyoújfalu
uczestniczyła 7 osobowa grupa członków Towarzystwa pod przewodnictwem Bronisława Bagińskiego. Towarzystwo zorganizowało 3 mini-plenery sobotnio-niedzielne: nad jeziorem Krasne, w Krężnicy Jarej
i w Gardzienicach. W ramach SOP-u zorganizowano zajęcia z wychowania plastycznego w Państwowym Domu Dziecka przy ul. Klonowica,
które prowadziła Krystyna Głowniak oraz w Zasadniczej Szkole Zawodowej CZSP, które prowadził Henryk Dziuba.
1984 – XX - lecie WTPSP w Lublinie uczczono zorganizowaniem (z inicjatywy małżeństwa artystów grafików Henryka i Zofii Szulców, Ryszarda Lisa, Aliny Wawrzosek i Wojciecha Krauzego
przy współudziale Wydz. Kultury i Sztuki UW w Lublinie oraz BWA)
I Ogólnopolskiego Triennale Akwareli – Lublin’84. Był to konkurs dla
artystów profesjonalnych, którego celem było rozpropagowanie współczesnego dorobku akwarelistów i zdynamizowanie ruchu wystawowego
dotyczącego tej techniki malarskiej. Komisarzem konkursu został artysta plastyk Ryszard Lis, a sekretarzem Danuta Świrgoń. Na konkurs
wpłynęło 308 prac 74 artystów. Pierwszą nagrodę otrzymał Jan Karwot z Rybnika, drugą Roman Artymowski z Warszawy, a trzy trzecie:
Mieczysław Łaźny, Joanna Bogusławska i Mirosław Górski. Z okazji
jubileuszu w Galerii Towarzystwa zaprezentowano wystawy członków
założycieli TPSP - artystów plastyków Zbigniewa Jóźwika i Henry-
14
ka Głazowskiego. Zaprezentowano także twórczość nieżyjącego malarza, architekta i animatora życia plastycznego Lublina – Bohdana
Kelles-Krauzego. Ognisko odzyskało pomieszczenia po introligatorni
Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej przy ul. Grodzkiej 36. Jednakże
z powodu dużej liczby uczestników, zajęcia odbywały się także w salach galeryjnych Towarzystwa. Prócz sekcji malarskiej utworzono sekcję
rzeźbiarską prowadzoną przez Sławomira Mieleszkę oraz sekcję grafiki
prowadzoną przez Marka Piątkowskiego - w jego prywatnej pracowni.
Po 8 latach przerwy wznowiono w nowej formie akcję konsultacyjną.
W każdą pierwszą sobotę miesiąca konsultację dla ~30 osób prowadził
Maciej Bijas. Zorganizowano 3 plenery malarskie: w Poniatowej przy
współudziale Zakładów Elektromaszynowych „Eda” (komisarz - Bronisław Bagiński, konsultant – Maciej Bijas), XV Jubileuszowy plener w Domu Turysty w Krakowie, w którym uczestniczyło 11 Węgrów
( komisarz – Kazimierz Drzewiński, konsultant – Jacek Bukowski), oraz
tak zwany „plener dochodzący” w Ogrodzie Działkowym „Podzamcze”,
gdzie komisarzem była Alina Wawrzosek, a konsultantem Maciej Bijas.
W plenerze na Węgrzech uczestniczyło 9 członków WTPSP. W sierpniu na rentę odeszła Zofia Drzewińska, a we wrześniu księgowa – Danuta Świrgoń, pozostając w pracy na ½ etatu. Jako kierownika biura
zatrudniono Irenę Bornus. Reaktywowano Komisję Propagandowo-Wydawniczą, której przewodniczącym został Stanisław Duszak. Niestety
nad Towarzystwem zawisła groźba utraty zajmowanych lokali na rzecz
wymiennikowi ciepła.
W latach 1980 – 1984 zorganizowano łącznie 225 wystaw:
43 zbiorowe i 19 indywidualnych członków TPSP, 9 wystaw plastyków spoza Towarzystwa oraz 185 wystaw indywidualnie organizowanych przez członków. W galerii Towarzystwa prezentowano
między innymi prace artystów plastyków: Jacka Bukowskiego, Zbigniewa Podciechowskiego, Stanisława Pokryszki, Zbigniewa Nasiłowskiego, Macieja Falkiewicza, Włodzimierza Czyża, Kazimierza
Drzewińskiego, Mariusza Drzewińskiego, Marii Tyzenhauz, Mieczysława Kukowskiego, Edmunda Tracza, Krystyny Głowniak. Prezentowano też prace plastyków z województwa Hajdu-Bihar na Węgrzech. Towarzystwo pokazało w Warszawie 2 wystawy zbiorowe.
15
1985 – W galerii WTPSP zaprezentowano wystawę malarstwa nieżyjącego artysty plastyka, członka Towarzystwa – Konrada
Szurowskiego oraz artystów okresu międzywojennego: Stefana Dylewskiego, Karola Westfala i Jana Karmańskiego. W galerii WTPSP
wystawiali także żyjący lubelscy artyści plastycy: Jadwiga Dylewska,
Zofia Kietlińska, Grażyna Czapska, Zbigniew Strzałkowski, Józef Zelek, Mirosław Rydzak, Aleksandra Dachniewska, Alicja Kuśmierczyk,
Zbigniew Mrozek, Maksymilian Snoch oraz Jan Karwot z Rybnika
i Brygida Mrozek z Gdyni. WTPSP wspólnie z GKO zorganizowało
„Konkurs na obraz tematyce Wojskowej” dla lubelskiego Środowiska
plastycznego. Zakwalifikowano 20 prac 9 autorów. Otwarcie wystawy
odbyło się w GKO w Dniu Zwycięstwa 9.V. Przyznano dwie II nagrody: Krystynie Rudzkiej-Przychodzie i Henrykowi Głazowskiemu.
III nagrodę otrzymał Zygmunt Kosiorkiewicz, a wyróżnienie Kazimierz
Zdeb. Zorganizowano 5 plenerów: we Włodawie w miejscowej Jednostce Wojskowej gdzie komisarzem był Bronisław Bagiński, w Poniatowej w zakładach „Eda” (komisarz-Jan Wizor, konsultant –Ryszard Lis),
w Łęcznej (komisarz-Bronisław Bagiński, konsultant-Marian Adam Stawecki), XX Jubileuszowy Plener w Wyższej Oficerskiej Szkole Lotnictwa
w Dęblinie (komisarzem była Alina Wawrzosek, konsultantem Włodzimierz Rawa) gdzie uczestniczyło 10 Węgrów. W SOP-ie zlikwidowano
sekcję rzeźby. Wanda Brajerska – dotychczasowy społeczny opiekun
SOP-u została zatrudniona na ½ etatu jako kierownik SOP-u. Na
koniec roku Ognisko liczyło 145 uczestników w tym 14 dzieci i 16 młodzieży. Po raz pierwszy uczestnicy Ogniska wzięli udział w Przeglądzie Społecznych Ognisk Artystycznych. 3 prace zakwalifikowano do
finału VIII Przeglądu O.P. w Łodzi. Na 1 rok wprowadzono konsultacje
z tkactwa. 12.XII. Powstało Lubartowskie Koło WTPSP. Na pierwszym
zebraniu wybrano Zarząd w składzie: przewodniczący – Piotr Gałan,
wiceprzewodniczący – Krzysztof Demucha, skarbnik – Anna Kuśmierz.
1986 – 21.III. Walne Zebranie wybrało Zarząd w składzie:
prezes – Alina Wawrzosek, wiceprezes ds. wystaw – Kazimierz Drzewiński, wiceprezes ds. organizacyjnych – Róża Popek, sekretarz – Jan
Wizor, skarbnik – Wanda Toboła. Przewodniczącymi Komisji zostali:
Artystycznej – Adam Dobosz, Wystaw - Bronisław Bagiński, Organi-
16
zacyjnej – Krystyna Rudzka-Przychoda, Propagandowo-Wydawniczej
– Stanisław Duszak, Historycznej – Czesław Tomaszewski, Łączności
z Członkami – Wanda Brajerska, Rewizyjnej – Hieronim Masiulanis.
Przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego został Jan Nozdryn-Płotnicki,
zastępcami członków Zarządu Kazimierz Stępniak i Tadeusz Szyszkowski. Uchwałą przywrócono dawną nazwę – Towarzystwo Przyjaciół
Sztuk Pięknych w Lublinie. Utworzono Fundusz Pomocy Koleżeńskiej.
Zatrudniono jako referenta Annę Kopycińską. Pokazano prace członków Towarzystwa na wystawach zbiorowych w Warszawskim Centrum
Kultury Robotniczej oraz w Debreczynie na Węgrzech. W związku
z X - leciem Społecznego Ogniska Plastycznego w galerii Towarzystwa odbyła się specjalna wystawa zbiorowa. Zorganizowano konkurs
plastyczny dla dzieci na obraz tematyce marynistycznej oraz konkurs
dla członków TPSP celem wyłonienia 10 najlepszych obrazów dla m/s
Lublin II. W SOP-ie uczyli Maciej Bijas, Tomasz Świerbutowicz i Marek Piątkowski oraz Waldemar Figiel. We wrześniu utworzono sekcję
tkactwa, którą prowadziła Urszula Rybińska. Odszedł też z pracy Maciej Bijas, a na jego miejsce zatrudniono Dariusza Płechę. Do Ogniska
uczęszczały 152 osoby. Funkcję konsultanta objął Tomasz Świerbutowicz. Zorganizowano 8 plenerów: 1) w Wyższej Szkole Marynarki
Wojennej w Gdyni (komisarz-Bronisław Bagiński, konsultant-Brygida
Mrozek), 2) w Zakładach Robót Górniczych w Łęcznej(komisarz-Alina
Wawrzosek, konsultant-Kazimierz Drzewiński), 3) w Jednostce Wojskowej w Chełmie z komisarzem Bronisławem Bagińskim, 4)w zakładach
„Eda” w Poniatowej (komisarz-Jan Wizor, konsultant-Lucjan Węgorek),
5) w Jednostce Wojskowej w Sandomierzu, 6)w Domu Turysty PTTK
w Sandomierzu (komisarz-Alina Wawrzosek, konsultant-Tomasz Staszewski) z udziałem 8 plastyków z Debreczyna pod przewodnictwem
Gabora Lukacsa, 7) w Jednostce Wojskowej we Włodawie – komisarzem był Edward Hubka i 8) 2-dniowy plener nad jeziorem Rogóźno
przy współpracy z Gwarectwem Węglowym. W plenerze w Berettyoújfalu na Węgrzech brało udział 8 osób.
1987 – 2.IV. Uchwałą Zarządu funkcję II sekretarza powierzono Izabeli Malickiej. 20.X. Wybrano nowy Zarząd Puławskiego Koła
TPSP w składzie: przewodniczący – Stanisław Skocz, wiceprzewod-
17
niczący – Jerzy Bińczak, sekretarz – Maria Łubek i skarbnik Teresa
Dobrzyńska. Do Komisji Artystycznej weszli: Jerzy Bozik, Teresa Dobrzyńska i Stanisław Skocz. Wybrano nowy Zarząd Lubartowskiego
Koła WTPSP: przewodnicząca - Anna Kuśmierz, wiceprzewodnicząca
– Elżbieta Siwek, skarbnik – Cezary Misiurski. Zorganizowano II ogólnopolskie Triennale Akwareli – Lublin’87. Komisarzem konkursu był
Ryszard Lis. Na wystawie pokonkursowej w BWA pokazano 130 prac
68 artystów plastyków z całej Polski. Sąd konkursowy przyznał 4 równorzędne nagrody: Janowi Karwotowi z Rybnika, Tadeuszowi Kudukowi
z Lublina, Jolancie Wagner z Łodzi i Annie Wrześniewskiej z Warszawy.
W galerii Towarzystwa wystawy indywidualne prezentowali członkowie: Justyna Zajączkowska, Maria Gumieniak, Wanda Grabarz, Zofia
i Edward Godlewscy, Ryszard Gbiorczyk, Janina Tomaszewicz, Władysława Czerwińska, Elżbieta Tyszko, Kazimierz Stępniak, Elwira Wasak, Maria Sękowska, Małgorzata Balana, Wanda Brajerska, Izabela
Malicka, Stanisław Popek, Artur Popek, Helena Sakowicz, Stanisław
Mrówczyński, Mieczysław Krzeszowiec, Halina Kondraciuk, Kazimierz
Drzewiński, Krystyna Głowniak, Mieczysław Kukowski, Barbara Wawrzosek, Krystyna Przychoda i Janusz Sokołowski. W Warszawie w Klubie Osiedlowym „Xawerów” pokazano prace wielu członków TPSP.
W SOP-ie na miejsce Dariusza Płechy zatrudniono Waldemara Arbaczewskiego. Do ogniska uczęszczało 139 osób. Rozstrzygnięto konkurs na obrazy dla m/s Lublin II. I nagrodę otrzymała Maria Stępniak,
II Małgorzata Balana, III Kazimierz Kotliński, Ponad 7 osób otrzymało
wyróżnienia. 10 nagrodzonych i wyróżnionych obrazów przekazano kapitanowi statku za co Towarzystwo otrzymało medal pamiątkowy i list
pochwalny. Utworzono 2 grupę konsultacyjną z siedzibą w Dzielnicowym Domu Kultury LSM. Prowadził ją Maciej Bijas. Zorganizowano
rekordową liczbę 11 plenerów (z udziałem konsultantów): XXX Plener
w Łęcznej (komisarz-Bronisław Bagiński, konsultant Mariusz Drzewiński), we Włodawie (komisarz - B. Bagiński), w Kazimierzu Dolnym
z udziałem 4 Węgrów (komisarz - Jadwiga Górska, konsultant - Krystyna Głowniak), w Gdyni, gdzie jednocześnie komisarzem i konsultantem był K. Drzewiński, w Nałęczowie z udziałem 4 plastyków
z Debreczyna (komisarze – Róża Popek i Alina Wawrzosek), w Lublinie pod nazwą „Ogólnopolski plener dla plastyków nieprofesjonalnych”
18
zorganizowany z okazji 670-lecia miasta Lublina (komisarz - Barbara
Wawrzosek, konsultant - Waldemar Figiel), w Zamościu (komisarz Róża Popek, konsultant - Stanisław Popek), w Muszynie (komisarz
- Krystyna Rudzka Przychoda, konsultant - Zofia Kietlińska), w Chełmie (komisarz - A. Wawrzosek, konsultant-Jerzy Matysiak) i XL Plener w Szczyrku z udziałem nieprofesjonalnych twórców – górników,
gdzie komisarzem była A. Wawrzosek, a konsultantem Teresa Wołczek.
Do Berettyoújfalu wyjechała 8 – osobowa grupa członków TPSP pod
przewodnictwem Henryka Czarnobila.
1988 – 18.III. Nadzwyczajne Walne Zebranie zwołane wskutek rezygnacji (ze względu na stan zdrowia) z funkcji prezesa Aliny
Wawrzosek wybrało nowego prezesa TPSP – Henryka Trochimiuka.
Po rezygnacji Wandy Toboły - na skarbnika wybrano Kazimierza Stępniaka, a po śmierci Jana Nozdryn-Płotnickiego na przewodniczącego
Sądu Koleżeńskiego – Mieczysława Krzeszowa. Po 18 latach pracy z Zarządu wycofał się też Kazimierz Drzewiński. Liczba członków
TPSP wynosiła 742 osoby. Zorganizowano konkurs na obraz dla Domu
Polonii w Pułtusku. I nagrodę otrzymał Ryszard Lizut, II Wiesław Marczak, a III Marek Reszka. Wyróżnienia otrzymały Barbara Iwanowska
i Maria Nowicka. Nagrodzone prace przekazano do Domu Polonii za
pośrednictwem Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Lublinie.Do Ogniska uczęszczały średnio 153 osoby. Zorganizowano plener
dla dzieci – uczestników SOP-u. Kilkoro dzieci z Ogniska wzięło udział
w Konkursie Malarstwa Dzieci w Delhi w Indiach. Miejsce konsultanta
– T. Świerbutowicza zajął Waldemar Figiel. W listopadzie Towarzystwo
zorganizowało, dla uczczenia 70 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, wystawę malarstwa Adama Chmielowskiego – Bł. Brata
Alberta. Po raz kolejny zorganizowano 11 plenerów: w Wiśle, w Serpelicach nad Bugiem, w Kazimierzu nad Wisłą, w Kraśniku Fabrycznym, Czterdziesty Piąty Plener w Borkach koło Kielc, w Zamościu,
w Strzelnie, w Muszynie, w Kluczkowicach, Pięćdziesiąty Plener
w Tyliczu i w Niedzicy nad Dunajcem. W plenerach w Kazimierzu,
Muszynie i Tyliczu uczestniczyło łącznie 12 Węgrów. We wszystkich
plenerach brali udział komisarze i konsultanci artystyczni. Do Berettyoújfalu pojechało 9 plastyków.
19
1989 – 17.III. Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze
wybrało kolejny Zarząd w składzie: prezes – Henryk Trochimiuk,
wiceprezes ds. wystaw – Krystyna Rudzka-Przychoda, wiceprezes
ds. organizacyjnych – Róża Popek, sekretarz – Jan Wizor, skarbnik
– Kazimierz Stępniak. Przewodniczącymi Komisji zostali: Artystycznej – Krystyna Głowniak, Wystaw – Bronisław Bagiński, Łączności
z Członkami – Wanda Brajerska, Organizacyjnej – Marek Reszka,
Propagandowo-Wydawniczej i Historycznej – Stanisław Duszak, Rewizyjnej – Jadwiga Górska. Przewodniczącym Sadu Koleżeńskiego –
Elżbieta Znamierowska. Powołano Zespół do spraw gospodarczych
z przewodniczącym Januszem Kuną. Zastępcami członków Zarządu Zostali: Czesław Tomaszewski i Tadeusz Szyszkowski. Liczba członków
wynosiła około 800 osób. Był to rok XXV-lecia TPSP i z tej okazji
4 listopada odbyła się wielka wystawa zbiorowa w salach Galerii
BWA. Ukazała się też drukiem krótka historia „XXV lat TPSP w Lublinie” przygotowana przez prezes Alinę Wawrzosek, Izabelę Malicką
i Zofię Wieluńską. Natomiast w galerii TPSP zaprezentowano wystawy indywidualne: Waldemara Skurko, Romana Muchy, Elżbiety i Kazimierza Znamierowskich, Stanisława Popka, Krystyny Witkowskiej-Trochimiuk, Jolanty Szymczakowskiej, Mieczysława Krzeszowa, Ireny
Saładonis, Aleksandra Chmielowskiego (obecnie Św. Brata Alberta)
i Jana Popka oraz grafiki i rysunki Włodzimierza Romejko z Baranowicz na Białorusi. Prezentowano także wystawy zbiorowe białoruskich
artystów plastyków z Kombinatu Sztuki z Brześcia oraz prac członków
Koła Plastycznego z Debreczyna. Prace członków TPSP w Lublinie
zaprezentowano wymiennie w Brześciu i Debreczynie. Zorganizowano 9 plenerów: w Serpelicach, w Zamościu, w Muszynie, LV Plener
w Kazimierzu nad Wisłą, w Janowcu nad Wisłą, w Opolu Lub.,
w Wysocku, w Tomaszowie Lub. i LX Plener w Niedzicy nad Dunajcem.
Jak zawsze na plenerach pracowali konsultanci i komisarze plenerów.
W plenerach Towarzystwa uczestniczyło łącznie 10 plastyków
z Debreczyna i 12 z Brześcia. W plenerze w Berettyoújfalu uczestniczyło 10 członków TPSP, a w plenerze a Brześciu na Białorusi 10 plastyków Towarzystwa. W biurze pracowali: kier. biura – Irena Bornus,
księgowa – Danuta Świrgoń, kasjer – Alicja Buczek, pracownik gospodarczy – Wiesław Marczak i pracownik obsługi – Halina Kornacka.
20
W latach 1985-1989 Towarzystwo zorganizowało 122 wystawy zbiorowe, 46 wystaw indywidualnych i 23 wystawy plastyków
spoza Towarzystwa. Członkowie zorganizowali sami 279 wystaw indywidualnych, co daje ogółem liczbę 479 wystaw. W okresie 25
letniej działalności TPSP zorganizowano łącznie 1160 (tysiąc sto
sześćdziesiąt) wystaw. Było to możliwe dzięki społecznie pracującej
Komisji Wystaw i jej najbardziej ofiarnie pracujących, na przestrzeni
lat, członków: Kazimierza Drzewińskiego, Bronisława Bagińskiego, Henryka Głazowskiego, Kazimierza Znamierowskiego, Adama
Dobosza, Mieczysława Walczyszyna, Stanisława Szfajgiera, Juliana Petryka, Mieczysława Matraszka i Henryka Niedźwieckiego.
W swoim dwudziestopięcioleciu TPSP w Lublinie zorganizowało
60 plenerów malarskich, w których wzięło udział 1376 członków
Towarzystwa, 126 Węgrów, 14 malarzy z Brześcia i 3 z Łucka.
145 członków TPSP uczestniczyło w plenerach węgierskich, a 10
w plenerze na Białorusi. W ciągu 12 lat istnienia SOP-u szkoleniem objęto ponad 800 osób. Kilkunastu absolwentów przeszło do
grupy zawodowej uzyskując uprawnienia Ministra Kultury i Sztuki
(było to w okresie zawieszenia przez władze działalności ZPAP).
Liczna grupa młodzieży rozpoczęła kształcenie w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych i na wyższych uczelniach sztuk pięknych.
W okresie 12 letniej działalności Puławskiego Koła TPSP zorganizowano 12 wystaw zbiorowych w Puławach, Lublinie, Gołębiu,
Kurowie, Zamościu, Kazimierzu nad Wisłą, Nałęczowie, Garbowie,
Kluczkowicach, Janowcu nad Wisłą i Końskowoli. Wystawy indywidualne organizowali członkowie Koła: Kazimierz Kotliński, Henryk Czarnobil, Ziemowit Jastrzębski, Zbigniew Kosmalski, Stanisław
Skocz, Feliks Wątły, Bibiana Spyra, Kazimiera Maruszak, Marian
Rydz i Ryszard Wójcicki. Koło zorganizowało 26 kilkudniowych plenerów w atrakcyjnych miejscowościach regionu Puławskiego. Lubartowskie Koło TPSP w ciągu 3 lat swojej działalności zorganizowało
4 wystawy zbiorowe oraz wystawy indywidualne członków: Jerzego
Knefla, Grzegorza Wojtowicza, Cezarego Misiurskiego, Grzegorza Urbasia, Krzysztofa Rumowskiego i Stanisława Węgielskiego.
W czasie 25 lat istnienia Towarzystwa prelekcje o sztuce dla członków TPSP wygłaszali: Tadeusz Wawrzkiewicz, Henryk Krzesiński,
21
Feliks Dołgań, Jan Tarka, Bogdan Białkowski, Zbigniew Jóźwik,
Stanisław Mrówczyński, Stanisław Popek, Jan Popek, Róża Popek,
Jan Tomczuk, Henryk Gawarecki, Zbigniew Strzałkowski Hieronim
Masiulanis, Alina Wawrzosek, Ryszard Lis, Andrzej Koziara, Ziemowit Mikolajtis, Mieczysław Białas, Andrzej Mroczek, Mariusz
Głazowski, Marian Wichmanowski, Stanisław Górecki, Anna Strumińska, Tadeusz Mroczek, Lechosław Lameński, Mieczysław Ciesielski, Józef Kiss z Węgier, Daniel Próchniak, Jacek Bukowski,
Kazimierz Parfianowicz, Tomasz Ludziński, Alfred Gauda, Zbigniew
Miazga, Antoni Maśliński, Elżbieta Matysek, Matylda Wełna, Tomasz Świerbutowicz, Zygmunt Nasalski, Waldemar Figiel, Roman
Mucha. Oprócz prelekcji odbywały się spotkania z artystami plastykami organizowane w czasie trwania ich wystaw w galerii TPSP.
1990 – w galerii TPSP pokazano 15 indywidualnych wystaw twórczości w tym 9 malarstwa ( Dariusza Ciężaka, Roberta Siepsiaka, Kazimierza Zdeba, Plamena Penowa i Mikołaja Stajkowskiego z Bułgarii, Andrzeja Kołpanowicza, Reginy Kwiatkowskiej, Amelii
Kwiatkowskiej – wystawa pośmiertna i Jadwigi Górskiej) oraz grafikę,
rysunek i ex libris Zbigniewa Jóźwika, obiekty Jana Ziemskiego, rysunek humorystyczny „Francuska miłość” Georgesa Wolińskiego z Francji, tkaninę artystyczną Jolanty Wagner, a także rysunek i malarstwo
Barbary Wawrzosek. Zaprezentowano też zbiorową wystawę artystów
z Brześcia na Białorusi obejmującą ceramikę Oksany Ciesielskiej oraz
malarstwo kilkunastu plastyków. Odbyło się III Ogólnopolskie Triennale Akwareli. Wpłynęło 267 prac 64 autorów. Zakwalifikowano 102
prace 44 autorów. I nagrodę otrzymał Andrzej Minajew, a wyróżnienie
Brygida Ingrid Mrozek.
1991 – W marcu zwołano Nadzwyczajne Walne Zebranie.
Przyczyną była bardzo trudna sytuacja finansowa TPSP spowodowana czynnikami zewnętrznymi, niepewna sytuacja lokalowa (TPSP
zaczęło grozić usunięcie z części sal zajmowanych w budynku przy
ul. Grodzkiej 32 w skutek starań spadkobierców byłego właściciela
kamiennicy. Władze miejskie proponowały w zamian jedynie zrujnowane obiekty przy ulicach: Szewskiej, Krochmalnej i Lubartowskiej)
22
oraz konflikt między prezesem Trochimiukiem a członkami Towarzystwa
i członkami Zarządu. W rezultacie na zebraniu wybrano nowego prezesa - Kazimierza Drzewińskiego, który podjął się trudnego zadania: naprawy zaistniałej sytuacji. W galerii Towarzystwa zaprezentowano 13
indywidualnych wystaw twórczości członków TPSP i plastyków profesjonalnych. Było to malarstwo: Edmunda Tracza (Tatry w malarstwie),
Walentego Wróblewskiego, Teofila Wiktora Kosiorkiewicza, Waldemara Krygiera, Józefa Panfila, Barbary Drelich (akwarela), Krystyny
Ossowskiej, Danuty Wiśnickiej, Pawła Mamińskiego oraz zmarłego w
1977r. Konrada Szurowskiego, a także grafika Artura Popka, rysunek
i gwasz Janusza Dembowskiego i rysunki Franciszka Maśluszczaka.
Pokazano również 6 wystaw zbiorowych. Były to tradycyjnie Przegląd
Wiosenny i Wystawa Jesienna oraz wystawa prac malarskich 9 członków p.t. Grupa Robocza. Uczestniczyli w niej: Dariusz Ciężak, Barbara Iwanowska, Jadwiga Lewczuk, Krzysztof Przytuła, Robert Siepsiak,
Tadeusz Szyszkowski, Elwira Wasak, Danuta Wiśnicka i Stefania
Wójtowicz-Mazurek. Kolejną wystawą zbiorową było malarstwo grupy
„ART W. Era” ( 4 plastycy z Wrocławia: Włodzimierz Adamczyk, Krystyna Bocheńska-Buczel, Antonina T. Filipajtis i Małgorzata Małkiewicz). Piątą wystawą była prezentacja malarstwa 3 artystów z Mińska
(Białoruś): Włodzimierza Sznarewicza, Nikołaja Opioka i Walentego
Gobarewa. Pokazano także prace artystycznego małżeństwa: rzeźbę
Marii Siuty-Góreckiej i rysunek Stanisława Góreckiego. W czerwcu
15 członków Towarzystwa wzięło udział w wystawie „Kwiaty, zioła i
zabytkowe apteki” zaprezentowanej w Medycznym Studium Zawodowym podczas I Sejmiku Zielarzy i Fitoterapeutów Polskich. Natomiast
w październiku odbyła się prezentacja malarstwa członków TPSP ( 23
osoby) w galerii RSTK we Wrocławiu. Również w październiku w Domu
Kultury LSM przy ul. Wallenroda swój dorobek zaprezentowała Grupa
konsultacyjna prof. Macieja Bijasa. Zorganizowano 2 plenery malarskie. Pierwszy w Kazimierzu Dolnym (1.08.-14.08), gdzie komisarzem
była Izabela Malicka, a konsultantem Juliusz Kłeczek. Uczestniczyło
w nim 18 osób (w tym 3 Węgrów). Plener zakończył się wystawą w galerii „Dzwonnica”. Drugi plener odbył się na Węgrzech w Berettyóujfalu z udziałem 5 członków TPSP. Byli to: Leszek Grzechnik, Zbigniew
Podciechowski, Robert Siepsiak, Stanisław Staszczak i Elwira Wasak.
23
1992 – Na zwyczajnym Walnym Zebraniu wybrano nowy
Zarząd TPSP w składzie: prezes – Kazimierz Drzewiński, wiceprezes – Danuta Łabiga, sekretarz – Elwira Wasak (obowiązki sekretarza
pełniła od 1991r.), skarbnik – Olgierd Iwaszkiewicz, oraz przewodniczących Komisji: Artystycznej – Zbigniew Podciechowski, Organizacyjnej – Danuta Wiśnicka, Historycznej – Barbara Iwanowska i Wystaw – Mieczysław Matraszek. Do Zarządu wszedł przedstawiciel Koła
TPSP w Puławach – Henryk Czarnobil. W galerii TPSP pokazano
11 wystaw indywidualnych: malarstwo (Barbary Wawrzosek, Mariusza Drzewińskiego, Andrzeja Kołodziejka, Karola Karwowskiego, Jacka
Wojciechowskiego i Elwiry Wasak) oraz rysunek Roberta Siepsiaka,
Olgi Smoczkiewicz-Różyckiej i Marii Sękowskiej, a także grafikę Ewy
Jeziorskiej. Zaprezentowano też 7 wystaw zbiorowych, z których ważniejsze to: Wystawa Dyplomowa Studentów IWA UMCS w Lublinie,
podopiecznych adiunkta Grzegorza Dobiesława Mazurka; Wystawa
Poplenerowa artystów z Armenii, Białorusi i Ukrainy – Kazimierz’92;
Wystawa Poplenerowa - Spotkania Graficzne Kazimierz’ 92 pleneru
organizowanego przez Lubelski Okręg ZPAP, w której udział wzięło
19 polskich wybitnych grafików ( Jan Baczyński, Stanisław Bałdyga,
Ewa Białecka, Maja Chrostowska, Andrzej Dworakowski, Jan Ferenc,
Stanisław Fijałkowski, Ryszard Gieryszewski, Piotr Gojowy, Małgorzata Hołówka, Piotr Lech, Zbigniew Liwak, Zbigniew Lutomski, Grzegorz Dobiesław Mazurek, Zdzisław Niedźwiedź, Marek Piątkowski,
Barbara Sosnowska-Bałdyga, Barbara Szeptach oraz Jan Szmatloch)
i wystawa prac osób niepełnosprawnych z aukcją współorganizowana
z fundacją „Między Nami”. W dniach od 1 do14 lipca zorganizowano
Międzynarodowy Plener w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą z udziałem
artystów z Białorusi (Borys Lukin), Ukrainy (Sergej Zajac, Nadia Siguta i Vladimir Siguta) i z Armenii ( Armen Akopian, Howanes Kazarian i Adel Ajrapetian). W plenerze łącznie uczestniczyło 27 osób,
które były zakwaterowane w domach przy ul. Krakowskiej. Podczas
pleneru odbyło się otwarte spotkanie z ormiańskimi artystami w Kazimierskim Domu Kultury. Plener był dofinansowany przez Wydział Kultury Sportu i Turystyki Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie. W drugim
plenerze (15.07-30.07) w Nałęczowie, prócz członków TPSP udział
wzięli plastycy węgierscy: Csaba Fehev, Csaba Kelemen, Eva Koltai
24
i Eva Tasndali. TPSP podarowało 10 prac na aukcję (3 marca) w Trybunale Koronnym, z której dochód przeznaczono na cele statutowe fundacji „Galeria na prowincji”. Kilkunastu członków TPSP wzięło udział
w wystawie i aukcji organizowanej przez Klub Osiedlowy „Łęgi” SM
Czuby na zakup echokardiografu przez stowarzyszenie „Serce Dziecka”.
1993 – TPSP utraciło 2 duże sale galeryjne przy ul. Grodzkiej
32, które zostały zwrócone spadkobiercom prawowitego właściciela.
Z pomocą Towarzystwu przyszedł prezes przedsiębiorstwa „Mat MarT”
– Jerzy Tryka, który sfinansował remont i wyposażenie dawnych 2 pomieszczeń SOP-u, w kamiennicy przy ul. Grodzkiej 34, zamieniając je
na sale galeryjne. Wykonano marmurową posadzkę, nowe bezpośrednie wejście od ul. Grodzkiej oraz przystosowano dawną rupieciarnię
przy ul. Grodzkiej 36 na małą salkę galeryjną z barkiem. Wyposażono
nową galerię w nowe meble i oświetlenie. Galeria została nazwana
„Mat MarT”, którą to nazwę nosiła do 2002r. Towarzystwo pozyskało
2 nowych sponsorów: Waldemara Świątkowskiego i Bolesława Bańbułę
z Przedsiębiorstwa Wielobranżowego „Valbot”. W galerii „Mat MarT”
zaprezentowano 8 wystaw. Były to: wystawa projektów scenografii
i kostiumów Elżbiety Zając-Zdunek z Oslo w Norwegii, malarstwo Pawła Znamierowskiego, instalację Anthony Rogersa z Wielkiej Brytanii,
malarstwo Juliusza Kłeczka (wernisaż był połączony z oficjalnym otwarciem nowej galerii), malarstwo Sekcji SAM (Stanisław Miszczuk,
Andrzej Misztal, Monika Miszczuk), a także Przegląd Wiosna’93,
Wystawę poplenerową Lato’93 i Wystawę Jesień’93. Bardzo ważnym
przedsięwzięciem było zorganizowanie IV Ogólnopolskiego Triennale
Akwareli. Do wystawy, która odbyła się w salach BWA zakwalifikowano 108 prac 67 autorów spośród 505 prac 68 autorów. Pierwszą
Nagrodę otrzymał Jacek Wojciechowski z Lublina, II Nagrodę Marek Radke z Paderborn, III Nagrodę Zbigniew Papke z Bydgoszczy,
Nagrodę Prezydenta Miasta Lublina – Barbara Łukaszewicz, a wyróżnienia: Zdzisław Nitka, Krystyna Feliksik i Bogumiła Twardowska. Galeria i wystawy były często odwiedzane przez prezydenta
Lublina Leszka Bobrzyka. Towarzystwo zorganizowało 3 plenery:
w Darłówku w dniach 24.05-5.06. (komisarzem był Bronisław Bagiński,
25
a konsultantem Zbigniew Podciechowski), Międzynarodowe Warsztaty
Plastyczne w Kazimierzu Dolnym z udziałem plastyków węgierskich
w dniach 2.07.-16.07 (komisarzami były Grażyna Łuczyńska i Lucyna
Juchkiewicz, konsultantem Mariusz Drzewiński) i w Solcu nad Wisłą
od 26 lipca do 8 sierpnia ( komisarzem był Mieczysław Matraszek,
konsultantem Kazimierz Drzewiński). Ponadto nasi członkowie brali
udział w plenerach w Hajduszoboszlo na Węgrzech (Kazimiera Bogusz,
Barbara Iwanowska, Elwira Wasak, Danuta Wiśnicka i Anna Wróblewska) oraz w Odessie na Ukrainie. Członkowie TPSP podarowali 20
obrazów firmie „Mat MarT”. Wręczenie odbyło się w siedzibie firmy.
W ODK w Puławach odbyła się wystawa zbiorowa członków Puławskiego Koła TPSP. 2 października zmarł Henryk Głazowski – członek założyciel TPSP, wieloletni sekretarz Zarządu, zasłużony działacz kultury wyróżniony wieloma odznaczeniami. Pożegnaliśmy na
zawsze także Mieczysława Krzeszowa naszego członka, portrecistę,
a jednocześnie prezesa Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej bardzo
przychylnego środowisku plastycznemu w sferze zagospodarowywania
lokali na cele pracowni plastycznych. Zorganizowano pierwsze wspólne Spotkanie Wigilijne dla członków TPSP. Weszło ono na stałe do
kalendarza imprez Towarzystwa.
1994 – Był to rok jubileuszu XXX – lecia Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie. Podczas uroczystych obchodów tej
rocznicy TPSP i jego członkowie (około 35 osób) otrzymali wiele nagród i wyróżnień. Towarzystwu Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie
wręczono Dyplom Ministerstwa Kultury i Sztuki za działalność edukacyjną i artystyczną oraz List Gratulacyjny Prezydenta Miasta Lublina.
Prezes TPSP – Kazimierz Drzewiński - otrzymał Nagrodę Artystyczną
Ministra Kultury i Sztuki, a także list Gratulacyjny Wojewody Lubelskiego. Zbigniew Jóźwik - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Elwira Wasak Brązowy Krzyż Zasługi. Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury wręczono: Bronisławowi Bagińskiemu, Mieczysławowi
Matraszkowi i Elwirze Wasak. List Gratulacyjny Wojewody Lubelskiego prócz prezesa dostali: Barbara Iwanowska, Olgierd Iwaszkiewicz,
Stanisław Mrówczyński, Zbigniew Podciechowski, Róża Popek i Elwira Wasak. Medale Prezydenta Miasta Lublina z Dyplomem otrzyma-
26
li: Zbigniew Jóźwik, Stanisław Popek, Jerzy Tryka i Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe „Valbot”. Prócz wymienionych nagród wielu członkom
TPSP i pracownikom wręczono: Listy Gratulacyjne Prezydenta Miasta Lublina, nagrody finansowe (pracownicy), albumy z malarstwem
polskim, teki z grafikami Z. Jóźwika, Dyplomy Uznania TPSP. Z okazji
XXX - lecia TPSP w Lublinie zorganizowano dla członków Towarzystwa I Konkurs Malarski „Człowiek i Środowisko”. Na wystawę pokonkursową zakwalifikowano 25 prac. Przyznano 2 równorzędne Nagrody
dla Zbigniewa Jóźwika i Roberta Siepsiaka. Wyróżnienia otrzymali:
Marek Czarnołęski, Danuta Hubka, Józef G. Michałek, Józef Obacz
i Zbigniew Podciechowski. Wystawę zorganizowano przy współudziale i dofinansowaniu przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska
Naturalnego i Zasobów Wodnych. Wystawę zaprezentowano w Centrum Kultury przy ul. Peowiaków. W galerii Towarzystwa „Mat MarT”
zorganizowano 12 wystaw indywidualnych w tym 7 wystaw malarstwa
(Ewy Widomskiej, Ewy Wójcik, Danuty Wiśnickiej, Danuty Łabiga, Andrzeja Antoniego Widelskiego, Gerarda Głuchowskiego – „Malarstwo
medytacyjne” i Dariusza Ciężaka) oraz grafikę i malarstwo Zbigniewa
Podciechowskiego, rysunek i malarstwo Krzysztofa Przytuły, rzeźbę
Adama Myjaka, fotografię artystyczną plastyka o pseudonimie Agricola
(z Niemiec),a także malarstwo i grafikę Barbary Szeptuch. Pokazano
też 8 wystaw zbiorowych. Były to: wystawa twórczości 12 Członków
Związku Miłośników Sztuki w Delmenhorst (Niemcy) zorganizowana
z okazji Dni Kultury w Delmenhorst; wystawa rysunku i malarstwa
plastyków węgierskich; wystawa 11 członków Puławskiego Koła
TPSP; wystawa prac uczestników Społecznego Ogniska Plastycznego; wystawa „Krzemieniec miasto Juliusza Słowackiego w malarstwie
i fotografii” zorganizowana przy współudziale Towarzystwa Przyjaciół
Krzemieńca i Ziemi Wołyńsko-Podolskiej w Lublinie oraz Towarzystwa
Odrodzenia Kultury Polskiej im. J. Słowackiego w Krzemieńcu z prezentacją prac 13 artystów z Tarnopola, Krzemieńca, Iwano-Frankiwska,
Lwowa, Krakowa i Moskwy; Przegląd Wiosna’94; Wystawa Poplenerowa’94 oraz Wystawa Jesień’94, której wernisaż był połączony z jubileuszową uroczystością wręczenia nagród zasłużonym członkom TPSP
i przybyciem Wojewody Lubelskiego – Edwarda Hunka. Poza naszą
galerią pokazano się 7 wystaw zbiorowych TPSP. Jedną z ważniejszych
27
była wystawa malarstwa członków Towarzystwa w Centrum Kultury
w Debreczynie. Odbyła się w czerwcu, a uczestniczyło w niej 14
osób: Kazimierz Drzewiński, Mariusz Drzewiński, Barbara Iwanowska,
Olgierd Iwaszkiewicz, Józef Grzegorz Michałek, Krystyna Ossowska,
Zbigniew Podciechowski, Andrzej Rzepkowski, Robert Siepsiak, Elwira
Wasak, Barbara Wawrzosek, Danuta Wiśnicka, Ewa Wójcik i Anna
Wróblewska. Druga wystawa malarstwa - p.t. „Piątka” była prezentowana w „Kuncewiczówce’” w Kazimierzu, a zorganizowano ją przy
współudziale Fundacji Kuncewiczów. Udział w tej wystawie wzięli:
K. Drzewiński, St. Mrówczyński, R. Popek, St. Popek i K. Rudzka-Przychoda. Trzecia wystawa to wystawa konkursowa „Człowiek
i Środowisko”. Zorganizowano 4 plenery: w Darłówku w dniach od 31
maja do 13 czerwca, uczestniczło11 osób, komisarzami byli Lucyna
Juchniewicz i Kazimierz Drzewiński, a konsultantem Zbigniew Podciechowski; Międzynarodowy Plener Malarski Kazimierz’94 w dniach 4
-18 czerwca, uczestniczyły 24 osoby (w tym 4 Węgrów), komisarzami
były Lucyna Juchniewicz i Grażyna Łuczyńska, konsultantem Mariusz
Drzewiński, uczestnicy mieszkali w Strażnicy przy ul. Senatorskiej;
w Urzędowie w sierpniu, uczestniczyło 9 osób, plener był współorganizowany z Towarzystwem Przyjaciół Ziemi Urzędowskiej, uczestnicy mieszkali Szkole Podstawowej, komisarzem był Roman Rogala,
konsultantem Zbigniew Podciechowski, plener zakończył się wystawą
w Gminnym Ośrodku Kultury; w Kijanach w dniach od 4 do 17 sierpnia, uczestniczyły 22 osoby zakwaterowane w Zespole Szkół Rolniczych, komisarzami byli Elwira Wasak i Olgierd Iwaszkiewicz, konsultanta nie było. Ponadto na Węgry do Hajdúszoboszló wyjechało
5-ciu członków TPSP, a kierownikiem polskiej grupy był Mieczysław
Herman. W ciągu roku zrezygnowały z pracy w zarządzie Danuta Łabiga i Danuta Wiśnicka, co zatwierdzono na Walnym Zebraniu dnia
18 marca likwidując jednocześnie Komisję Organizacyjną. Na funkcję wiceprezesa do spraw wystaw powołano Mieczysława Matraszka,
a przewodniczącym Komisji Wystaw został Jan Kryński. Uzupełniono
też Komisję Artystyczną. W jej skład weszli: Stanisław Mrówczyński
i Joanna Chacińska. Odbyło się 6 prelekcji (prowadzili: Zbigniew Jóźwik
– „Wokół ex librisu”, Gerard Głuchowski – „Malarstwo medytacyjne”,
oraz Kazimierz Drzewiński, Andrzej Baran, Stanisław i Róża Popek).
28
Odbyła się też seria cyklicznych wykładów dla młodzieży szkolnej
p.t. „Krzemieniec – miasto Juliusza Słowackiego”. W listopadzie odbył się wieczór poetycko-muzyczny poświęcony pamięci przedwcześnie
zmarłego członka TPSP, Konrada Szurowskiego (1941-1977). Podczas
spotkania odbył się koncert w wykonaniu uczniów Państwowej Szkoły
Muzycznej im. Karola Lipińskiego. Pozyskano sponsora - firmę „Ekobud”. Wręczono firmie „Valbot” 17 obrazów z zasobów TPSP. Przekazano 15 prac członków na aukcję dla Hospicjum im. Małego Księcia.
Rok jubileuszowy zakończył się spotkaniem wigilijnym członków w galerii „Mat MarT” połączonym z wystawą szopek bożonarodzeniowych
wykonanych przez Grażynę Cielniak-Laskowską.
1995 – 4 stycznia TPSP liczyło 247 członków - w tym
19 osób to członkowie Koła TPSP w Puławach. Towarzystwo miało
3 członków honorowych. Byli to: Zbigniew Jóźwik, Alina Wawrzosek
i Stanisław Popek. Na Walnym Zebraniu Sprawozdawczo-Wyborczym
wybrano nowy Zarząd, który ukonstytuował się w składzie: prezes
– Kazimierz Drzewiński, wiceprezes do spraw wystaw – Mieczysław
Matraszek, wiceprezes do spraw organizacji – Anna Stawowy, sekretarz – Elwira Wasak, skarbnik – Olgierd Iwaszkiewicz oraz zastępcy
członka Zarządu: Grażyna Rzepkowska i Janusz Chaberko. W skład
Zarządu weszła też przewodnicząca Koła TPSP w Puławach – Teresa
Dobrzyńska. Przewodniczącymi Komisji zostali: Artystycznej – Stanisław Mrówczyński, Organizacyjnej – Iwonka Konicka, Wystaw – Roman Rogala, Historycznej – Teresa Prendecka. Oprócz Puławskiego
Koła TPSP działały 2 kluby: „Klub Plastyka Amatora” z siedzibą w
Osiedlowym Domu Kultury na ul. Przyjaźni 13 w Lublinie oraz „Towarzystwo Miłośników Sztuki” z siedzibą w Oś. Domu Kultury LSM.
W galerii „Mat MarT” zorganizowano 14 wystaw indywidualnych oraz
6 zbiorowych. Wystawy indywidualne pokazali: Izabela Malicka (malarstwo), Jolanta Szymczakowska (rysunek), Kazimierz Krupa (malarstwo), Joanna Chacińska (malarstwo portretowe), Kazimierz Kubiszyn
(malarstwo), Anna Marmaj-Stawowy (malarstwo), Róża i Stanisław
Popek (malarstwo akwarelowe), Józef Grzegorz Michałek (malarstwo
pastelowe i gwasz), Marek Czarnołęski (pastel i gwasz) oraz pracownicy Instytutu Wychowania Artystycznego UMCS: Artur Popek (gra-
29
fika), Władysław Żukowski (rzeźba), Stanisław Żukowski (malarstwo)
i Mirosław Rydzak (rzeźba). Ważniejszą wystawą zbiorową w galerii
„Mat MarT” była prezentacja rzeźby w ramach Wschodniego Salonu
Sztuki organizowanego przez Lubelski Okręg ZPAP. Rozpoczęto też
coroczne systematyczne prezentowanie dorobku SOP-u na wystawach
podsumowujących kolejne lata pracy. Towarzystwo prezentowało wystawy zbiorowe prac członków także poza własną galerią. Były to
ekspozycje: „Piękno przyrody - malarstwo i grafika” w „Galerii 1” na
KUL pokazana podczas V Forum Ekologicznego „Wychowanie ku przyszłości”; wystawa prac 11 członków Towarzystwa w Centrum Kultury
w Debreczynie i Plenery’95 w Domu Kultury LSM. Najważniejszą wystawą była II Wystawa Konkursowa „Człowiek i Środowisko” współorganizowana i współfinansowana przez Lubelską Fundację Ochrony
Środowiska Naturalnego i Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Lublinie. Konkurs był konkursem otwartym,
a jury w składzie: Mieczysław Herman – artysta malarz, przewodniczący, Zofia Kopel-Szulc – artysta grafik, Andrzej Karaś – przedstawiciel
Fundacji, Elżbieta Krysta - przedstawiciel Funduszu, Halina Trujnara
– inspektor U W w Lublinie i Stanisław Mrówczyński – przewodniczący Komisji Artystycznej TPSP. Przyznało I Nagrodę Waldemarowi
Szyszowi oraz dwie II Nagrody: Tomaszowi Malcowi i Danucie Wiśnickiej. Wyróżnienia otrzymali: Dariusz Ciężak, Grażyna Rzepkowska,
Krzysztof Przytuła, Cezary Klimaszewski i Marek Czarnołęski. Wystawę prezentowano w 4 miejscach: w salach siedziby Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie,
w Ośrodku Edukacyjno Muzealnym Roztoczańskiego Parku Narodowego w Zwierzyńcu, w „Galerii EMPIK” w Chełmie i w „Galerii
31” w Lublinie. W dniach od 2 do 16 lipca zorganizowano I Międzynarodowe Warsztaty Plastyczne w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą.
Były one współfinansowane przez Wydział Kultury Sportu i Turystyki
UW w Lublinie oraz przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. W warsztatach uczestniczyło 19 polaków i 4 Węgrów (Laszko Kiss, Timea Kurucz, János Rácz i Erika Szénasi). Węgrzy zwiedzili Lublin, Janowiec,
Kozłówkę i Nałęczów. Podczas pleneru odbyło się kilka wykładów
o sztuce prowadzonych przez: prof. Stanisława Popka, dr Mariusza
Drzewińskiego, dr Lechosława Lameńskiego, natomiast konsultacje
30
prowadziła Zofia Kietlińska. Wystawę poplenerową zaprezentowano
w Galerii „Łazorek” w Dzwonnicy. Oprócz warsztatów odbyły się 3 inne
plenery: w Darłówku, Józefowie nad Wisłą i Kijanach. Kilku członków
TPSP pojechało do Hajduszoboszlo na Węgrzech. W listopadzie w galerii „Mat MarT” miało miejsce spotkanie z poezją Stanisława Popka.
1996 – Odbyło się V Ogólnopolskie Triennale Akwareli, które jednocześnie stało się ostatnią odsłoną tego konkursu. Niestety,
mimo kilkakrotnych prób, TPSP nie zdołało zainteresować ogólnopolskich władz kultury tą imprezą, a co za tym idzie nie uzyskało dotacji
w odpowiedniej wysokości. Na konkurs wpłynęło 382 prace 131 autorów, przyjęto 72 prace 57 autorów. Grand Prix i Pierwszą Nagrodę
otrzymał Zbigniew Woźniak z Lublina, II Nagrodę Jerzy Jan Tomaszek
ze Świdnika, III Nagrodę Emilia Domańska, Nagrodę Ministra Kultury
i Sztuki wręczono Zdzisławowi Walterowi, a wyróżnienia Krystynie
Misiak i Waldemarowi Woźniakowi. W galerii Mat MarT zorganizowano 19 wystaw (15 indywidualnych i 4 zbiorowe). Oprócz członków
Towarzystwa: Jerzego Gembali, Kazimierza Zdeba, Teresy Kowalskiej,
Teresy Prendeckiej, Zbigniewa Pieczyńskiego, Zofii Glonek, Stanisława
Mrówczyńskiego i Małgorzaty Balany wystawiali Członkowie ZPAP
i absolwenci IWA UMCS w Lublinie: Krystyna Cichoń (grafika komputerowa), Krzysztof Bartnik (akwarele i gwasz), Tadeusz Majda (malarstwo), Jacek Śniegucki (malarstwo), Zygmunt Bobołowicz (malarstwo),
Maria Siuta-Górecka (rzeźba) i Stanisław Górecki (rysunek). Zorganizowano 4 plenery: w Darłówku – uczestniczyło 12 osób, komisarzem
była Lucyna Juchniewicz; II Międzynarodowe Warsztaty Plastyczne
Kazimierz’96, uczestniczyły 24 osoby w tym 2 z Ukrainy, komisarzem
była Lucyna Juchniewicz, konsultantem Agnieszka Weyssenhoff; w Józefowie nad Wisłą, w którym brało udział 14 uczestników, komisarzem
była Eleonora Sarnowska, a konsultantem Waldemar Arbaczewski
i w Chodlu gdzie uczestniczyło 16 osób, komisarzem był Mieczysław
Matraszek, a konsultantem także Waldemar Arbaczewski. Poza tym
członkowie TPSP w Lublinie uczestniczyli w innych plenerach: w Międzynarodowym Plenerze Malarskim organizowanym przez Koło TPSP
w Puławach – 8 osób, do Debreczyna wyjechało 5 osób (kierownikiem grupy był Kazimierz Drzewiński) w plenerze w Budapeszcie bra-
31
ły udział 2 osoby i w Płocku 1 osoba. Na koniec roku TPSP liczyło
226 członków w tym 16 z Koła TPSP w Puławach oraz 7 członków
honorowych: Zbigniewa Jóźwika, Alinę Wawrzosek, Stanisława Popka, Kazimierza Drzewińskiego, Kazimierza Znamierowskiego, Elżbietę
Znamierowską i Martę Izdebską. W TPSP pracowali: Halina Mulińska – księgowa, Lucyna Juchniewicz jako opiekun SOP-u, Waldemar
Arbaczewski i Waldemar Figiel – nauczyciele w SOP-ie, Kazimiera
Furmanek - sprzątająca (wszyscy na umowy zlecenie). Ponadto jako
pracownicy biura na ½ etatu kolejno: Anna Kopcińska (umowa wygasła 31.XII.), Joanna Prendecka (w kwietniu i maju), a od października
Julita Polak. Towarzystwo miało stałego sponsora - firmę Mat MarT
oraz inne jednostki jak Ministerstwo Kultury i Sztuki, Wydział Kultury
Sportu i Turystyki UW w Lublinie, Wydział Kultury i Spraw Społecznych UM w Lublinie, Bank Depozytowo-Kredytowy Oddział w Lublinie, Elektrociepłownia Wrotków i Lubelska Fundacja Ochrony Środowiska Naturalnego, które dotowały konkretne imprezy. Zorganizowano
autokarową wycieczkę na wystawę „Caravaggio” w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz na balet „Romeo i Julia” w Teatrze Wielkim.
1997 – Puławskie Koło TPSP obchodziło XXX – lecie istnienia. Nagrody Urzędu Miasta Puław otrzymali Jerzy Bińczak i Bibiana
Spyra. Natomiast Henryk Czarnobil, Marian Rydz, Teresa Dobrzyńska,
Kazimierz Kotliński, Jerzy Bińczak i Helena Szymańska otrzymali dyplomy TPSP. Z okazji jubileuszu zorganizowano wystawę prac obecnych i byłych członków Koła. Wystawę zaprezentowano w Puławskiej
Galerii „Dom Chemika”. Obchodzono także XX – lecie Ogniska Plastycznego przy TPSP. Nauczyciele Ogniska (Waldemar Figiel i Waldemar Arbaczewski) oraz opiekun Ogniska Lucyna Juchniewicz otrzymali
dyplomy TPSP. W galerii Towarzystwa odbyła się jubileuszowa wystawa prac uczestników Ogniska. Prezes Kazimierz Drzewiński otrzymał
Nagrodę Prezydenta Miasta w związku z 680-leciem Miasta Lublina.
Z okazji 680-lecia Lublina zorganizowano pierwszy konkurs plastyczny
dla członków TPSP - „Lublin w malarstwie”. Uczestniczyło w nim 21
osób. I nagrodę otrzymała Anna Wróblewska, II nagrodę - Stanisław
Mrówczyński, III – nagrodę Kazimierz Drzewiński. Wyróżniono Janusza
Chaberkę, Krystynę Ossowską i Mieczysława Matraszka.
32
Jako pracownika biura zatrudniono na stałe Julitę Polak. W galerii Mat
MarT zaprezentowano 16 wystaw indywidualnych i 10 zbiorowych.
Wystawy indywidualne zaprezentowali: Mikołaj Stryjecki (malarstwo),
Edmund Tracz (rysunek), Piotr Perczyński (fotografia), Stanisław Winiarski (rzeźba), Ewa Wójcik (malarstwo), Ewa Widomska (malarstwo),
małżeństwo artystów z Węgier: Gabor Lukács (malarstwo) i Eszter Biró
(malarstwo) oraz Tomasz Malec (rysunek), Marian Molenda z Nysy
(malarstwo i rzeźba), Józef Sidorczuk (malarstwo), Mieczysław Matraszek (malarstwo), Roman Rogala (malarstwo), Aleksander Paszkiewicz-Negorelski z Białorusi (malarstwo), Anna Marmaj-Stawowy (rysunek)
i Iwonka Konicka (rzeźba). Był to także rok bardzo ciekawych wystaw
zbiorowych. Ważniejsze to: „Ekspedycja” – prezentująca malarstwo
i instalacje grupy 9 artystów plastyków z Warszawy; „Nasz kolorowy
świat” – międzynarodowa wystawa prac dzieci z 8 państw współorganizowana przez Polskie Stowarzyszenie Edukacji Plastycznej; „Europejska Akademia Sztuk” - prezentacja prac profesorów związanych
z tą warszawską uczelnią: Jerzego Grabowskiego, Antoniego Fałata,
Danuty Kołwzan-Nowickiej, Roberta Kurzaja, Ryszarda Osadczego,
Krzysztofa Skórczewskiego, Franciszka Starowieyskiego, Waldemara
Szysza i Ewy Walawskiej. Kolejne wystawy to: prezentacja malarstwa
artystycznej rodziny Hajnrychów: Tadeusza, Jana Karola i Katarzyny;
„Współczesna akwarela polska” – prezentacja nagrodzonych i wyróżnionych prac pozyskanych przez TPSP z czterech odsłon Ogólnopolskiego Triennale Akwareli (wystawa ta była prezentowana również
w Galerii Sztuki Współczesnej w Zamościu) oraz „Dyplom’97” IWA
UMCS. Członkowie Towarzystwa wystawiali również (indywidualnie
i grupowo) w Domu Żołnierza im. Józefa Piłsudskiego oraz w Galerii
– Kawiarni Pałacowej w Nałęczowie. TPSP pozyskało nowych sponsorów: Pocztę Polską – zakład Transportu Samochodowego, Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowo – Handlowe „PERFEKT”, Drukarnię „Embe Press” i Kolor Studio s. c. Towarzystwo zorganizowało
4 plenery: III Międzynarodowe Warsztaty Plastyczne – Sandomierz’97
(uczestniczyło 28 osób w tym 5 Węgrów i 1 Rumun); w Józefowie nad
Wisłą (19 uczestników); w Chodlu (dla 9) osób oraz III Międzynarodowy Plener Malarski – Puławy’97 zorganizowany przez Puławskie Koło
TPSP (uczestniczyło w nim 26 osób w tym 12 Polaków, 8 Ukraińców
33
i 6 Białorusinów. Członkowie TPSP uczestniczyli również w 3 plenerach
na Węgrzech: w Polgarze (4 osoby), w Tokaju 1 osoba i w Budapeszcie
– 2 osoby. Zorganizowano 3 autokarowe wycieczki na wystawy: Wystawę Ogólnopolskiego Pleneru Malarskiego w Zwierzyńcu; wystawę
historyczną „Pod wspólną Koroną” w Warszawie i wystawę „Chagall”
w Centrum Sztuki Japońskiej w Krakowie. W grudniu, z inicjatywy prezesa, w pomieszczeniach TPSP zainstalowano centralne ogrzewanie
i nową stolarkę okienną, przez co uzyskano wreszcie atmosferę, dosłownie i w przenośni, sprzyjającą pracy. Budynek otrzymał nową, ładną elewację. Obchodzono hucznie Tłusty Czwartek.
1998 – 2.I. Towarzystwo liczyło 254 członków w tym 18
z Koła TPSP w Puławach, a 31.XII. miało 239 członków w tym 23 z
Koła TPSP w Puławach. Odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo
Wyborcze. Ponieważ z kandydowania do zarządu z przyczyn osobistych
zrezygnowali dotychczasowi jego członkowie: Mieczysław Matraszek,
Olgierd Iwaszkiewicz, Grażyna Rzepkowska i Anna Marmaj-Stawowy,
podczas Walnego Zebrania Wybrano nowy Zarząd w składzie: prezes
– Kazimierz Drzewiński, wiceprezes do spraw organizacji – Wojciech
Zdeb, wiceprezes do spraw wystaw – Roman Rogala, sekretarz – Elwira
Wasak, skarbnik – Teresa Prendecka, zastępca członka zarządu – Janusz Chaberko oraz przewodniczący Komisji: Artystycznej – Stanisław
Mrówczyński, Wystaw – Tomasz Malec, Do Spraw Łączności z Członkami – Iwonka Konicka i Organizacyjnej – Ewa Wójcik. Zlikwidowano
Komisję Historyczną, a prowadzenie Kroniki przejęła sekretarz Elwira
Wasak. Do Zarządu weszła ponownie Teresa Dobrzyńska – przewodnicząca Koła TPSP w Puławach. W galerii Mat MarT odbyło się 19 wystaw (13 indywidualnych i 6 zbiorowych). Indywidualne wystawy mieli
artyści plastycy: Agnieszka Jankowska (malarstwo na tkaninie), Romuald Kołodziej (serigrafia), Marek i Marta Andałowie (pastel), Elżbieta
Przyłuska (malarstwo), Sławomir Mieleszko (rzeźba), Mirosław Biały
i Leszek Rymczuk (rzeźba) oraz członkowie Towarzystwa; Joanna Gąsik,
Alicja Maria Grabowska – Łyp, Henryk Czarnobil, Zbigniew Pieczyński
i Danuta Łabiga. Ciekawsze wystawy zbiorowe to: „Rzeźba plenerowa”
– pracownicy IWA UMC; „Nasz kolorowy świat” – międzynarodowa
wystawa prac dzieci oraz III wystawa konkursowa „Chrońmy pięk-
34
no polskiej ziemi”. (Konkurs był przeznaczony dla członków TPSP).
I nagrodę otrzymała Danuta Wiśnicka, II nagrodę Andrzej Rzepkowski
i II nagrodę Ewa Wójcik oraz wyróżnienia: Renata Ceglińska, Janusz
Chaberko i Tadeusz Łuszczak. Odbyło się także 5 planowych wystaw
w Garnizonowy Klubie Oficera. Duża wystawa prac 11 członków
TPSP odbyła się w Delmenhorst w Niemczech. Towarzystwo zorganizowało 5 plenerów: Międzynarodowe Warsztaty Plastyczne – Kazimierz’98 dla 20 osób w tym 3 Węgrów; dwa plenery w Darłówku
(w wiosennym uczestniczyły 22 osoby, a w jesiennym 9 osób); w Józefowie nad Wisłą (uczestniczyło 19 osób); piąty plener zorganizowany
przez Puławskie Koło TPSP i Radę Miasta Puławy odbył się w Nieuwegein w Holandii i uczestniczyło w nim 11 osób. W tym roku oprócz
dotacji z Urzędów Miejskiego i Wojewódzkiego oraz Ministerstwa Kultury i Sztuki pieniądze dla TPSP wpłacili sponsorzy: firma „Perfekt”
oraz Krystyna i Wojciech Zdebowie. Zorganizowano autokarową wycieczkę do Radomia na wystawę „Epoka Pana Tadeusza”.
1999 – TPSP obchodziło Jubileusz 35 – lecia i z tej okazji
otrzymało podziękowania za aktywną działalność od Marszałka Województwa Lubelskiego, Wojewody i Prezydenta Lublina. Elwira Wasak
otrzymała Nagrodę Prezydenta Miasta Lublin wręczoną na okolicznościowej imprezie w klubie „Hades”. Prezes TPSP i wielu członków
otrzymało okolicznościowe dyplomy, medale i inne nagrody w galerii
Mat MarT podczas dużej zbiorowej wystawy, a w magazynie „Afisz”
TVP Lublin zilustrowano 35 lat działalności Towarzystwa. W galerii
Mat MarT zaprezentowano 13 wystaw indywidualnych i 7 wystaw
zbiorowych. Na wystawach indywidualnych pokazano twórczość artystów plastyków: Marka Sołowieja z Zamościa (malarstwo), Mady Herman z Belgii (grafika), Władysława Ławrynowicza z Wilna (Litwa) (malarstwo), Andrzeja Widelskiego (malarstwo), Mariusza Drzewińskiego
(malarstwo) i Waldemara Szysza (grafika), Mirosława Białego (malarstwo), ale niewątpliwie najciekawszą ekspozycją była prezentacja
stalorytów Czesława Słani – Królewskiego Grawera Szwecji w ramach
udziału TPSP w Dniach Kultury Szwedzkiej. W otwarciu tej wystawy
brała udział wicepremier Szwecji pani Lena Hjelm Wallen. Na wystawach indywidualnych swoją twórczość prezentowali również człon-
35
kowie Towarzystwa, jak: Iwonka Konicka (rzeźba), Irena Niedoborek
(malarstwo), Weronika Burcon (malarstwo), Kazimierz Kubiszyn (malarstwo) i Irena Saładonis (malarstwo-wystawa pośmiertna). Oprócz
tradycyjnych wystaw zbiorowych prac naszych członków zaprezentowano: „Malarstwo – Dyplom’98” – absolwenci WA UMCS z pracowni
Mieczysława Hermana; „5x5 i młoda grafika polska” – prace warszawskich artystów (Janusz Akerman, Jerzy Grabowski, Andrzej Pietach,
Waldemar Szysz, Ewa Zawadzka i inni) oraz Klub Fotograficzny LX
(fotografia artystyczna). W Garnizonowym Klubie Oficera zaprezentowano (z rekomendacji TPSP) wystawę malarstwa Tamary Pawluczuk
z Brześcia na Białorusi. Wystawa była poświęcona Adamowi Mickiewiczowi. W ramach wymiany wystawowej w Delmenhorst (Niemcy)
w galerii Van Staden odbyła się wystawa rysunku Roberta Siepsiaka.
Towarzystwo zorganizowało 5 plenerów ( w Darłówku, w Nałęczowie, w Klementowicach, w Puławach i w Zemborzycach), w których
uczestniczyło łącznie 78 plastyków. Nie było pleneru wymiennego na
Węgrzech. Z zarządu TPSP odeszli z przyczyn osobistych Ewa Wójcik
i Tomasz Malec. Zarząd do końca kadencji pracował w okrojonym składzie. Członkowie TPSP odremontowali w czynie społecznym pomieszczenia galeryjne, w których następnie hucznie obchodzono Ostatki.
W 1999 i 2000 roku przy współpracy TVP Lublin 3 realizowano program „Hobby”, w którym przedstawiono sylwetki
i twórczość 14 członków TPSP. Byli to: Kazimiera Bogusz, Wanda
Brajerska, Alicja Buczek, Iwonka Konicka, Anna Kozłowska, Kazimierz Krupa, Janina Kwater, Danuta Łabiga, Henryk Matyjasek,
Aleksandra Piątkowska, Teresa Prendecka, Roman Rogala, Justyna
Zajączkowska i Kazimierz Zdeb. W programie „Salon” zaprezentowano twórczość prezesa Kazimierza Drzewińskiego. Należy dodać, że w ostatnim pięcioleciu TPSP rozwijało swoją działalność
dzięki wsparciu władz Lublina i Lubelszczyzny. Szczególną przychylność Towarzystwu okazali: Dyrektor Wydziału Kultury Sportu
i Turystyki Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie (w późniejszych latach
Pełnomocnik Wojewody do Spraw Kultury) - Józef Krzyżanowski,
Dyrektor Wydziału Kultury Sportu i Turystyki Urzędu Miejskiego
w Lublinie – Jan Twardowski, Prezydenci Miasta Lublina - Leszek
36
Bobrzyk i Paweł Bryłowski oraz Starszy Inspektor Wydziału Kultury
i Sztuki Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie – Halina Trujnara,
z którą współpraca trwała także we wcześniejszych i późniejszych
latach. W następnym okresie często odwiedzali naszą galerię, żywo
zainteresowani sprawami kultury w ogóle: Wojewoda – Andrzej Kurowski, wiceprezydenci Miasta Lublina – Jacek Galant i Zbigniew
Wojciechowski oraz Dyrektor Wydziału Kultury i Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego w Lublinie – Lidia Janowska-Chojnowska.
2000 – Kapituła Konkursu na Najlepszą Inicjatywę Obywatelską „Pro Publico Bono” pod patronatem prezesa rady ministrów – Jerzego Buzka – złożyła Towarzystwu Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie gratulacje w postaci dyplomu. Prezes Kazimierz
Drzewiński został wybrany na delegata, a następnie uczestniczył
w Kongresie Kultury Polskiej w Warszawie. W galerii Mat MarT zaprezentowano 10 wystaw indywidualnych i 8 zbiorowych. Pokazano
twórczość profesjonalnych artystów plastyków: Jerzego Dudy-Gracza
(malarstwo),Zbigniewa Jóźwika (grafika), Bożeny Giedych z Koszalina
(tkanina), Elwiry Wasak (malarstwo) oraz na wystawach zbiorowych:
malarstwo, rzeźbę i grafikę nauczycieli akademickich z Wyższej Szkoły
Pedagogicznej w Rzeszowie (D. Kołwzan-Nowicka, S. Górecki, S. Mieleszko, M. Sękowska i B. Homziuk); malarstwo i grafikę nauczycieli
z Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego im. S. Wyspiańskiego
(M. Andała, E. Jeziorska-Karwowska, A. Staniak, K. Karwowski); malarstwo absolwentów WA UMCS „Dyplom ‘99”; oraz malarstwo innej
grupy absolwentów WA UMCS (I. Jończyk, S. Stasz, J. Stasz, A. Żmuda). Wystawy indywidualne mieli też członkowie Towarzystwa: Beata
Wiak, Urszula Tomasiak, Robert Siepsiak, Danuta Wiśnicka, Krystyna
Puzoń i Stanisław Miszczuk. Zorganizowano 4 plenery malarskie, w
których uczestniczyło łącznie 78 osób. Członkowie TPSP nie wyjechali
na Węgry. Przy końcu roku Towarzystwo liczyło 229 członków w tym 25
z Koła TPSP w Puławach i 7członków honorowych.
2001 – Na Walnym Zebraniu Sprawozdawczo-Wyborczym
wybrano nowy Zarząd w składzie: Kazimierz Drzewiński – prezes, Maria Teresińska – wiceprezes do spraw organizacji, Jan Wieczorek –
37
wiceprezes do spraw wystaw, Elwira Wasak – sekretarz, Teresa Prendecka – skarbnik, Janusz Chaberko - członek zarządu, Wanda Brajerska – przewodnicząca Komisji Artystycznej, Teresa Dobrzyńska –
przewodnicząca Puławskiego Koła TPSP. W galerii Mat MarT odbyło
się 12 wystaw indywidualnych i 8 zbiorowych. Wystawy indywidualne
zaprezentowali artyści plastycy: Magdalena Siejko z Krakowa (malarstwo), Sigurd Wendland z Niemiec (malarstwo), Andrzej Rzepkowski
(malarstwo), Stanisław Mazuś-Szalast (malarstwo), Waldemar Skurko
(rzeźba, malarstwo, rysunek), Cyprian Biełaniec (rysunek) i Jacek Niewieczerzał, (malarstwo) oraz członkowie TPSP: Lucyna Juchkiewicz
(pastel), Henryk Matyjasek (malarstwo), Roman Rogala (malarstwo),
Janusz Chaberko (malarstwo) i Janusz Sokołowski (malarstwo – wystawa pośmiertna). Oprócz stałych wystaw zbiorowych prac członków TPSP („Przegląd Wiosenny”, Wystawa Ogniska Plastycznego,
wystawa „Jesień” oraz wystawa „Plenery” prezentowana od kilku lat
w Domu Żołnierza) odbyły się: wystawa absolwentów WA UMCS –
„Dyplom’98”; Wystawa fotografii „LX”; wystawa fotografii grupy „8”
oraz Wystawa Węgierskiej Sztuki Ludowej z Hajdu-Bihar. Zorganizowano także II konkurs malarski dla członków Towarzystwa z wystawą
pokonkursową - „Lublin w malarstwie”. Jury przyznało 3 równorzędne
nagrody: Annie Bzickiej, Andrzejowi Charytanowiczowi i Małgorzacie
Sobali-Balanie. Wyróżnienia otrzymali: Janusz Chaberko i Tadeusz
Łuszczak. Wystawę pokazano nie tylko w Lublinie, ale także w Galerii
„Domu Wspólnoty „Ujkert” w Debreczynie na Węgrzech. Zorganizowano 4 plenery na terenie Polski: 1. VII Międzynarodowe Warsztaty
Plastyczne w Nałęczowie, w których brało udział 28 osób ( 22 członków TPSP, 2 członków Związku Artystów w Odessie z Ukrainy oraz 4
plastyków z Debreczyna na Węgrzech), komisarzem Warsztatów była
Lucyna Juchkiewicz, a konsultantem Mariusz Drzewiński. 2. W Klementowicach gdzie brało udział 30 osób; 3. W Puławach – Międzynarodowy Plener Malarski organizowany przez Puławskie Koło TPSP,
łącznie uczestniczyło 19 plastyków w tym 4 z Ukrainy i 4 z Białorusi.
4. W Darłówku gdzie uczestniczyło 18 osób w dwu turach pleneru.
Członkowie TPSP, w liczbie 3 osób, wyjechali również na plener na
Węgry do Biharkeresztes. Łącznie z udziału w plenerach skorzystało
98 osób. Zorganizowano wyjazd autokarowy na wystawę „Impresjoni-
38
ści” w Warszawie. Na koniec roku Towarzystwo liczyło 285 osób w tym
35 w Kole TPSP w Puławach.
2002 – Na walnym Zebraniu Sprawozdawczym dokonano istotnych zmian w Statucie TPSP dostosowując go do obecnych
warunków. Zmieniono nazwę galerii TPSP z „Mat MarT” na „Przy
Bramie” oraz przyznano tytuł członka honorowego Elwirze Wasak. W galerii Towarzystwa odbyło się 11 wystaw indywidualnych
i 7 zbiorowych. Jedną z wystaw zbiorowych była wystawa p.t. „Portret
TPSP”. Zaprezentowano 43 portrety członków Towarzystwa, wykonane głównie przez naszych członków, w różnych technikach malarstwa
i rysunku,a powstałe na przestrzeni wielu lat i w różnych okolicznościach. Zorganizowano 3 plenery na terenie Polski: Międzynarodowe
Warsztaty Plastyczne w Nałęczowie, gdzie uczestniczyły 24 osoby
w tym 3 z Debreczyna; w Klementowicach – uczestniczyło 17 osób
i w Darłówku gdzie w dwu turach uczestniczyło łącznie 14 osób.
Członkowie TPSP (3 osoby) wyjechali też na plener na Węgry do
Biharkeresztes. Łącznie z wyjazdów skorzystało 61 osób.Po wielu latach przerwy wrócił do pracy w Ognisku Plastycznym Maciej Bijas.
W ognisku zatrudniono także Matyldę Bijas. Zorganizowano wycieczkę
autokarową do Stalowej Woli na wystawę „Malarstwo Polskie ze zbiorów Muzeum Lwowskiego”. Na koniec roku Towarzystwo liczyło 245
członków w tym 26 członków Koła TPSP w Puławach i 8 członków
honorowych. Byli to: Kazimierz Drzewiński, Marta Izdebska, Zbigniew
Jóźwik, Stanisław Popek, Alina Wawrzosek, Elżbieta Znamierowska,
Kazimierz Znamierowski i Elwira Wasak.
2003 – 23.01 Odbyło się zebranie wyborcze Puławskiego
Koła TPSP. Wybrano nowy Zarząd w składzie: przewodnicząca – Lucyna Kowalik, zastępca przew. – Artur Marcinek, sekretarz – Renata
Stępień i skarbnik – Elżbieta Mech. Koło liczyło 27 osób. W galerii
„Przy Bramie” zaprezentowano 11 wystaw indywidualnych i 7 zbiorowych. Wystawy indywidualne miało 8 członków TPSP: Zbigniew
Zarucki, Maria Majewska, Iwonka Konicka, Jan Konicki, Róża Popek,
Stanisław Popek, Ewa Widomska i Izabela Malicka. Spoza TPSP zaprezentowano prace Karoliny Grudzińskiej, Tadeusza Gronkiewicza
39
i wystawę rysunku i malarstwa Tomasza Świerbutowicza. Najważniejsze wystawy zbiorowe to: Wystawa Konkursowa Fotografii Artystycznej im. E. Hartwiga oraz wystawa pokonkursowa III odsłony
konkursu „Lublin w Malarstwie” gdzie I nagrodę otrzymał Andrzej Charytanowicz, II nagrodę Robert Siepsiak, III nagrodę Tomasz Winiarski,
a wyróżnienia: Tadeusz Łuszczak, Krystyna Puzoń, Marek Czarnołęski,
Roman Rogala i Aleksander Pleskot. W galerii „Przy Bramie” odbyła
się też Wystawa Jubileuszowa z okazji 25 lecia Koła TPSP w Puławach. Ponadto na Przeglądzie Wiosennym wręczono uczestnikom wystawy przyznane przez Zarząd wyróżnienia. Otrzymali je: Renata Ceglińska, Bożena Czerska, Krystyna Dylewska, Jacek Kośmiński i Anna
Wróblewska. Zorganizowano 4 plenery w Polsce oraz wyjazd członków
TPSP na Węgry. Były to: Międzynarodowe Warsztaty Plastyczne
w Kazimierzu Dolnym (24 osoby w tym 4 z Węgier); Międzynarodowy
Plener Plastyczny w Puławach organizowany przez Puławskie Koło
TPSP ( 8 osób w tym 2 z Niemiec i 2 z Ukrainy); Darłówko – 12 osób;
Józefów na Roztoczu (16 osób). Ponadto 3 członków TPSP uczestniczyło w plenerze ZNP w Jabłoniu i również trzech członków wyjechało
na plener do Zsáki koło Debreczyna na Węgrzech. Łącznie w plenerach
uczestniczyło 76 osób. W 2003 roku Ognisko Plastyczne liczyło 28 lat
i 120 uczestników. Zajęcia z rysunku, malarstwa i portretu odbywały
się w 2 grupach wiekowych (młodzież i dorośli), które prowadzili: Maciej Bijas, Waldemar Arbaczewski, Waldemar Figiel i ostatnio Matylda
Bijas. Z okazji „Dni Lublina” w Trybunale Koronnym odbył się uroczysty koncert z wręczeniem nagród i wyróżnień. Wśród nagrodzonych
była Danuta Hubka, która otrzymała Odznakę „Zasłużony Działacz
Kultury”. Na koniec roku Towarzystwo liczyło łącznie 248 osób w tym
28 w Kole TPSP w Puławach. Siedzibą Koła Puławskiego był Dom
Kultury przy ul. Lubelskiej w Puławach. Koło organizowało wystawy
indywidualne swoich członków: B. Spyry, T. Dobrzyńskiej, E. Wiluś, H.
Czarnobila, L. Kowalik. Zaprezentowało także przegląd prac plastycznych w Domu Chemika, wystawę Jubileuszową 25-lecia w Lublinie
oraz zorganizowało Międzynarodowy Plener Malarski.
W ciągu ostatnich 3 lat TPSP przekazywało prace swoich członków ze zbiorów na rzecz Dziecięcego Szpitala Klinicznego
40
oraz na aukcję na budowę przedszkola integracyjnego im. Bł. B.
Lament w Lublinie. Indywidualnie swoje prace na cele charytatywne
przekazali: M. Balana, D. Hubka, E. Wasak, K. Krupa, J. Zajęcka
– Todys, W. Burcon, M. Sikora, L. Juchkiewicz, A. Charytanowicz,
O. Iwaszkiewicz i K. Drzewiński. Nauczyciel OP TPSP Maciej
Bijas omawiał z uczestnikami OP każdą wystawę w Galerii ”Przy
Bramie”. Corocznie organizowano spotkania opłatkowe dla członków
TPSP.
2004 – był rokiem obchodów Jubileuszu 40 lecia działalności
kulturalnej Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie. Uhonorowano odznaczeniami, nagrodami i wyróżnieniami 23 członków TPSP
oraz 3 osoby z Węgier. I tak: Srebrny Krzyż Zasługi otrzymali Elwira
Wasak i Mieczysław Matraszek, Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury – Janusz Chaberko i Zbigniew Podciechowski. Medal Prezydenta
Miasta Lublina – Andras Lukovics, Lajos Biró i Gabor Lukaćs (wszyscy
trzej z Debreczyna na Węgrzech), a także Teresa Prendecka, Stanisław Popek, Jan Wieczorek, Roman Rogala, Robert Siepsiak oraz Jan
Konicki. Nagrodę Prezydenta Miasta Lublina otrzymał prezes – Kazimierz Drzewiński. Dyplomy Wojewody Lubelskiego otrzymali: Alina
Wawrzosek, Iwonka Konicka, Maria Teresińska, Halina Kowalewska,
Andrzej Rzepkowski, Kazimierz Krupa i Tadeusz Łuszczak. Dyplomy
Marszałka Województwa Lubelskiego: Joanna Gąsik, Izabela Malicka,
Olgierd Iwaszkiewicz, Teresa Dobrzyńska i Wanda Brajerska. Odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze, na którym wybrano
nowy Zarząd TPSP w składzie: prezes – Kazimierz Drzewiński, wiceprezes do spraw organizacji – Maria Teresińska, wiceprezes do spraw
wystaw – Jan Wieczorek, sekretarz – Ewa Czarnota ( z kandydowania
do Zarządu z przyczyn osobistych zrezygnowała dotychczasowa wieloletnia sekretarz TPSP – Elwira Wasak), skarbnik – Teresa Prendecka
oraz członek Zarządu – Janusz Chaberko. Przewodniczącymi Komisji
zostali: Do Spraw Organizacji – Jadwiga Zajęcka-Todys, Wystaw – Tomasz Winiarski, Artystycznej – Wanda Brajerska, Rewizyjnej – Joanna
Gąsik, Sądu Koleżeńskiego – Anna Wróblewska. Prezes TPSP wziął
udział w delegacji Miasta Lublina do Lwowa, gdzie podpisano umowę
współpracy kulturalnej ze Lwowskim Towarzystwem Przyjaciół Sztuk
41
Pięknych (w imieniu Lwowskiego TPSP umowę podpisał prof. Mieczysław Maławski). W galerii „Przy Bramie” zorganizowano 14 wystaw
indywidualnych i 4 zbiorowe (między innymi Ogólnopolską Wystawę Konkursową im. Edwarda Hartwiga „Fotografia Artystyczna 2004”,
oraz wystawę jubileuszową – „40 lat TPSP”). Oprócz wystaw prac malarskich członków Towarzystwa (Anna Bzicka, Jadwiga Zajęcka-Todys,
Urszula Uklejewska, Jacek Kośmiński, Zdzisława Drążkiewicz, Monika
Ostrowska, Tadeusz Łuszczak, Liliana Danielczyk) zaprezentowano wystawy plastyków profesjonalnych jak: Jerzego Trejta z Łodzi, Walentego
Wróblewskiego i Magdaleny Bąk z Lublina, Elżbiety Hałasy ze Zwierzyńca oraz Natalii Czernogołowy z Brześcia na Białorusi. Puławskie
Koło TPSP zorganizowało 6 wystaw indywidualnych swoich członków.
Zorganizowano 4 plenery malarskie: X Międzynarodowe Warsztaty
Plastyczne w Nałęczowie (uczestniczyły 24 osoby w tym 4 z Debreczyna, komisarzem była Teresa Prendecka, a konsultantem art. malarz
Mariusz Drzewiński, powstało 140 prac); w Klementowicach (uczestniczyło 19 osób, komisarzem była Eleonora Sarnowska, powstało około 120 prac); w Darłówku – uczestniczyło 14 osób, powstało około
40 prac; Międzynarodowy Plener w Puławach organizowany przez Puławskie Koło TPSP (uczestniczyło łącznie 20 osób: z Mińska, Brześcia
i Nieświeża na Białorusi z Odessy i Kijowa na Ukrainie z Flensburga w Niemczech oraz z Puław; komisarzem była Lucyna Kowalik).
Członkowie TPSP brali także udział w innych plenerach: na Węgrzech
w miejscowości Zśaka (4 osoby), na Ukrainie w Iwano-Frankiwsku
(dawny Stanisławów) 2 osoby, a w plenerze organizowanym przez
TPSP we Lwowie 1 osoba. Członkowie Koła TPSP w Puławach przekazli na aukcję Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy 16 prac. W roku
jubileuszu TPSP w Ognisku Plastycznym pracowali nauczyciele: Waldemar Arbaczewski, Maciej Bijas, Matylda Bijas i Waldemar Figiel.
We wrześniu odeszła z TPSP prowadząca biuro i galerię, zatrudniona
na ½ etatu Julita Polak, a na jej miejsce przyjęto (na pół roku) Alicję
Kijowską. TPSP liczyło ogółem 224 członków w tym 31 w Kole TPSP
w Puławach. Towarzystwo pozyskało fundusze i inne formy wsparcia
na różne aspekty swojej działalności od: Urzędu Miasta Lublina, Urzędu Marszałkowskiego, TV-Lublin, Radia Lublin, Dziennika Wschodniego i Kuriera Lubelskiego oraz firmy „Perfekt”.
42
2005 – 21 marca Alina Wawrzosek - członek honorowy TPSP,
była wieloletnia prezes Towarzystwa została udekorowana Złotym
Krzyżem Zasługi Republiki Węgierskiej za ofiarną działalność i troskę o tradycyjną przyjaźń między polskim i węgierskim narodem oraz
umacnianie kontaktów kulturalnych. Dekoracji dokonał ambasador
Węgier w Polsce – Mihály Györ. W galerii „Przy Bramie” zaprezentowano 19 wystaw (10 indywidualnych i 9 zbiorowych). Pokazano prace
członków Towarzystwa: Czesława Kosika, Jadwigi Koperdy-Grześkowiak, Ewy Wójcik, Ewy Czarnoty, Tomasza Winiarskiego, Bogusława
Winiarskiego oraz zaproszonych artystów: Jana Siuty z Krakowa, Jacka Wojciechowskiego i Ewy Niestorowicz z Lublina, Mikołaja Bielugi
z Siedlec oraz nieżyjącego już artysty malarza i literata Juliusza Kędziory. Zaprezentowano też wystawę „Błoński i Grupa” złożoną z prac
plastyków rzeszowskich i ze Słowacji. Zorganizowano V edycję konkursu malarskiego dla członków TPSP „Lublin w malarstwie”. Jury przyznało trzy równorzędne nagrody: Elwirze Woźniak, Barbarze Baładze
i Romanowi Rogali oraz cztery honorowe wyróżnienia, które otrzymali: Kinga Olesiejuk, Alicja Buczek, Tomasz Winiarski i Ryszard Lizut.
W miesiącach letnich (w lipcu i w sierpniu) w galerii „Przy Bramie”
zorganizowano 2 wystawy zbiorowe zatytułowane „Aukcja obrazów”.
Sprzedano kilkanaście prac będących zarówno własnością TPSP jak
i własnością poszczególnych członków. Dochód z wystawy zasilił
skromny w tym czasie budżet Towarzystwa. Pomysł letnich wystaw
komercyjnych wszedł na stałe do kalendarza TPSP. Odbyły się 2 plenery malarskie: XI Międzynarodowy Plener Malarski w Nałęczowie,
w którym uczestniczyło 20 osób, a komisarzem była Teresa Prendecka
oraz plener w Darłowie, w którym uczestniczyło 15 osób. Nie odbyła
się wymiana plenerowa z Węgrami z powodu braku chętnych członków
TPSP na ten wyjazd. Prezes TPSP Kazimierz Drzewiński nawiązywał
nowe kontakty kulturalne dwukrotnie uczestnicząc w wyjazdach delegacji Miasta Lublin do Łucka i do Lwowa na Ukrainie. Od maja przyjęto na ¾ etatu nowego pracownika biura i galerii – Magdalenę Rolę
na miejsce Alicji Kijowskiej. Przewodnicząca Koła TPSP w Puławach
– Lucyna Kowalik próbowała w nieformalny i nieprawomocny sposób odłączyć Koło od Towarzystwa, co dzięki przeważającej większości
głosów członków Koła na szczęście się nie powiodło. Dzięki sekretarz
43
Ewie Czarnocie Towarzystwo pozyskało nieodpłatnie kserokopiarkę.
Towarzystwo przekazało 2 obrazy na aukcję na rzecz dzieci niepełnosprawnych organizowaną przez Stowarzyszenie Edukacyjne „Salon
Literacki” oraz 3 obrazy na aukcję charytatywną organizowaną przez
stowarzyszenie „Nadzieja” działające na rzecz osób walczących z uzależnieniami. W spotkaniu Wigilijnym Członków TPSP uczestniczyło
50 osób. TPSP liczyło ogółem 233 członków w tym 18 w Kole TPSP
w Puławach.
2006 – liczba członków TPSP wynosiła 246 osób w tym
18 w Puławskim Kole TPSP. Na nadzwyczajnym zebraniu na przewodniczącą Puławskiego Koła TPSP wybrano Renatę Stępień. W galerii
„Przy Bramie” zorganizowano rekordową liczbę 20 wystaw (13 indywidualnych i 7 zbiorowych). Jeśli chodzi o twórczość profesjonalną to
zaprezentowano: malarstwo Artura Popka i Danuty Mazur oraz grafiki
Agnieszki Mazur, a także prace grupy „Obecność” – pokłosie pleneru malarskiego w Nałęczowie organizowanego przez Okręg Lubelski
ZPAP. Prezentowano także twórczość członów TPSP, między innymi
malarstwo Elżbiety Smalec, Izabeli Edeńskiej, Krystyny Bielugi, Aliny
Zachariewicz, Lucyny Juchkiewicz, Czesława Kosika i Kingi Olesiejuk. Pokazano także wystawę prac dzieci z MDK w Lublinie. Ognisko
Plastyczne TPSP obchodziło 30 lecie swojego istnienia i w związku
z tym zaprezentowano jubileuszową wystawę – 30 Lat Ogniska Plastycznego. Wydrukowano także okolicznościowy katalog ze wspomnieniami jego byłych i obecnych uczniów. W Ognisku zajęcia prowadzili:
mgr Waldemar Arbaczewski (zatrudniony od 1987r.), mgr Maciej Bijas (zatrudniony - z przerwami – od 1976r.) i mgr Waldemar Figiel
(zatrudniony od 1986r.). Osobą odpowiedzialną za działalność OP
była Lucyna Juchniewicz (zatrudniona od 1993r.). Liczba uczestników
na zajęciach wynosiła średnio 70 osób w skali miesiąca. Odbyły się
3 plenery organizowane przez Towarzystwo: XII Warsztaty Malarskie w Nałęczowie (uczestniczyło 20 osób, komisarzem była Teresa
Prendecka, powstało 170 prac); Międzynarodowy Plener w Puławach
związany z 100 rocznicą Puław (uczestniczyło 14 osób w tym 2 z Argentyny, 2 z Węgier i 3 z Ukrainy, komisarzami byli Henryk Czarnobil
i Teresa Dobrzyńska); plener w Józefowie nad Wisłą (uczestniczyło
44
20 osób, komisarzem była Eleonora Sarnowska, a konsultantem Waldemar Figiel). W czerwcu w Józefowie nad Wisłą podczas „Dnia
Rodziny” zorganizowano konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży.
W imprezie wzięli udział Kazimierz Drzewiński, Maria Teresińska i Jan
Wieczorek. Prezes Kazimierz Drzewiński prowadził, jako wolontariusz,
zajęcia plastyczne w Domu Pomocy Społecznej „Kalina”.
2007 – 24 marca na Walnym Zebraniu Sprawozdawczo-Wyborczym po raz kolejny wybrano na prezesa Kazimierza Drzewińskiego. Wybrano też nowy Zarząd, który następnie ukonstytuował się
w składzie: Maria Teresińska – wiceprezes do spraw organizacji, Roman Rogala – wiceprezes do spraw wystaw, Ewa Czarnota – sekretarz,
Teresa Prendecka – skarbnik, Jan Wieczorek – przewodniczący Komisji
Wystaw, Weronika Burcon – przewodnicząca Komisji Organizacyjnej
i Tomasz Winiarski – Członek Zarządu. Ponadto na przewodniczącą
Komisji Artystycznej wybrano Elwirę Wasak, a na przewodniczącego
Komisji Rewizyjnej – Czesława Kosika. Przewodniczącą Sądu Koleżeńskiego została Izabela Edeńska.
Stan osobowy TPSP wynosił 205 członków, w tym
13 w Puławskim Kole TPSP. Puławskie Koło TPSP w Lublinie
obchodziło 30 lecie swojego istnienia. Z tej okazji w siedzibie Koła
przy ul. Lubelskiej 25 w Puławach odbyła się uroczystość połączona z wystawą prac członków Koła. Zasłużeni członkowie otrzymali
z rąk prezesa TPSP - Kazimierza Drzewińskiego - dyplomy. Byli to:
Teresa Dobrzyńska, Henryk Czarnobil, Kazimierz Kotliński, Jerzy
Bozik i Jerzy Bińczak. Puławskie Koło TPSP zorganizowało w Puławach w dniach 10-24 sierpnia Międzynarodowy Plener Malarski
z siedzibą w Bursie Regionalnego Centrum Kształcenia. Komisarzem pleneru był H. Czarnobil, a zastępcą T. Dobrzyńska. Uczestniczyło 18 plastyków w tym 5 z Ukrainy, 1 z Białorusi, 1 z Litwy
i 9 z Polski. Na wystawie poplenerowej zaprezentowano 32 obrazy
olejne, z czego 16 podarowano sponsorowi pleneru – Urzędowi Miasta Puławy. TPSP w Lublinie zorganizowało 2 plenery. Warsztaty
Plastyczne w Nałęczowie (25.06-09.07), w których uczestniczyło 21
osób, komisarzem była Teresa Prendecka, a na wystawie w Pałacu
45
Małachowskich pokazano 165 prac w różnych technikach. Drugi
plener odbył się w Józefowie nad Wisłą w dniach 05.-19.08. Uczestniczyło w nim 20 osób, komisarzem była Eleonora Sarnowska, konsultantem artystycznym Waldemar Figiel, a na wystawie poplenerowej pokazano 109 prac. W galerii „Przy Bramie” zorganizowano
12 wystaw indywidualnych. Swoje prace malarskie zaprezentowali
członkowie Towarzystwa: Roman Rogala, Jan Romankiewicz, Wiesława Chaber, Jadwiga Zajęcka-Todys, Ewa Czarnota, Tomasz Winiarski, Iwonka Konicka (rzeźba), Jan Konicki (rysunek), Anna Warda i Anna Wróblewska oraz Krzysztof Bartnik z ZPAP. Pokazano
także 7 wystaw zbiorowych. Tradycyjnie już: Przegląd Wiosenny,
Wystawę Ogniska Plastycznego, Wystawę – aukcję letnią, „Plenery 2007”, i „Jesień 2007”. Najważniejszą wystawą zbiorową była
VI Wystawa konkursowa dla członków TPSP - „Lublin w malarstwie
2007”. I Nagrodę otrzymała Elwira Wawrzyszak-Woźniak, II Nagrodę Tadeusz Łuszczak, III Nagrodę Tomasz Winiarski. Wyróżnienia
honorowe otrzymali: Marek Szymańczuk, Jerzy Gembal i Aleksandr
Avetisyan. Wystawa ta była tłumnie odwiedzana podczas imprezy
miejskiej „Noc Kultury”. Członkowie TPSP organizowali wystawy
indywidualne w: Domu Żołnierza, Ratuszu Miejskim, Domu Kultury
LSM oraz w Krasnymstawie, Warszawie, Puławach i Lubartowie.
2008 – 21 marca zmarła zasłużona, wieloletnia była prezes
i członek honorowy TPSP – Alina Wawrzosek. W galerii „Przy Bramie” odbyło się 17 wystaw w tym 10 indywidualnych i 7 zbiorowych.
Wystawy indywidualne malarstwa zaprezentowali członkowie TPSP:
Bożena Czerska, Izabela Edeńska, Ludomir Chudziak, Krystyna Ossowska, Jolanta Opolska, Monika Ostrowska i Ryszard Lizut, a także Anna Waszczuk i Jacek Wojciechowski z ZPAP oraz Jurij Sulimow
z Sandomierza. Ciekawą wystawą była wystawa fotografii Bożeny
i Waldemara Komorowskich. Odbył się VII konkurs połączony z wystawą p.t. „Lublin w malarstwie”. Trzy równorzędne nagrody otrzymali: Ryszard Lizut, Roman Rogala i Tadeusz Łuszczak. Przyznano też
6 wyróżnień dla: Krzysztofa Banacha, Marka Szymańczuka, Kazimierza Krupy, Lucyny Juchniewicz i Izabeli Dybali. Wystawie konkursowej towarzyszyła wystawa fotografii Lublina Romana Prendeckiego.
46
Obie wystawy były prezentowane podczas „Nocy Kultury”. Dla członków Towarzystwa przygotowano 3 plenery. Puławskie Koło TPSP
zorganizowało Międzynarodowy Plener Malarski w Puławach przy
współudziale Urzędu Miasta Puławy w dniach 12-25.08. Komisarzem
pleneru była Teresa Rauner, a zastępcą Teresa Dobrzyńska. Uczestniczyło 19 artystów z Polski, Białorusi i Ukrainy. Każdy z uczestników
otrzymał 2 podobrazia i pozostawił 2 prace (po jednej dla UM i Koła
TPSP). Plenerowi, jak zawsze, towarzyszyła wystawa poplenerowa w
„Domu Chemika”. Część prac pozostawionych po plenerze Puławskie
Koło przekazało na aukcję Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
W dniach 25.06 – 09.07 odbył się organizowany przez TPSP w Lublinie Plener Malarski w Nałęczowie z siedzibą w Bursie Zespołu Szkół
nr 2. Komisarzem była Teresa Prendecka, uczestniczyło 18 członków
Towarzystwa, a plener zakończył się wystawą w Pałacu Małachowskich. Natomiast w dniach28.07 – 14.08 odbył się Plener Malarski
w Józefowie nad Wisłą. W plenerze uczestniczyło 26 osób, głównie
z Ogniska Plastycznego. Komisarzem pleneru była Lucyna Juchniewicz, konsultantem Waldemar Figiel. Plener zakończył się wystawą
gdzie dokonano wyboru prac dla szkoły, w której zakwaterowani byli
uczestnicy pleneru. Łącznie przekazano 23 prace olejne i 15 akwareli. Prezes Kazimierz Drzewiński prowadził nieodpłatnie, podobnie jak
w poprzednich latach, zajęcia plastyczne dla osób niepełnosprawnych
w DPS „Kalina”. TPSP w Lublinie podarowało ze swoich zbiorów
4 obrazy dla Europejskiego Forum Studentów na aukcję w ramach
projektu „Student Mikołajem”. Na koniec 2008r. stan TPSP wynosił
208 osób w tym 13 w Kole Puławskim. Siedmiu członków posiadało
status „członka honorowego”. TPSP, podobnie jak w poprzednich latach otrzymało dotacje z Wydziału Kultury Urzędu Miasta Lublin oraz
z Urzędu Miasta Puławy.
2009 – był rokiem jubileuszowym - 45 lecia działalności
kulturalnej TPSP. Z tej okazji Zarząd przyznał dyplomy szczególnie
zasłużonym członkom. Byli to: Henryk Czarnobil, Ewa Czarnota, Kazimierz Drzewiński, Lucyna Juchniewicz, Iwonka Konicka, Czesław Kosik, Kazimierz Krupa, Izabela Malicka, Stanisław Mrówczyński, Halina
Mulińska – księgowa TPSP, Teresa Prendecka, Teresa Rauner, Roman
47
Rogala, Renata Stępień – przewodnicząca Koła Puławskiego, Maria
Teresińska, Elwira Wasak i Jan Wieczorek. Przed końcem kadencji
z pracy w Zarządzie zrezygnowały z przyczyn osobistych: skarbnik
– Teresa Prendecka i sekretarz – Ewa Czarnota. Na Walnym Zebraniu Sprawozdawczym 28 marca wybrano: na skarbnika Ewę Sadurską,
a na sekretarza Alinę Zachariewicz. W galerii „Przy Bramie” zorganizowano 6 wystaw zbiorowych i 15 indywidualnych. Na wystawach
indywidualnych swoje prace zaprezentowali następujący członkowie
TPSP: Alicja Oleszczuk, Renata Kubica, Eleonora Sarnowska, Ilona
Filip-Raniszewska, Halina Omiotek, Aleksander Avetisyan, Zofia Glonek, Maria Teresińska, Jan Wieczorek, Józefa Woźniak, Małgorzata
Hajkowska-Bielec i Bożena Tor, a także Jolanta Szczepańska-Plewka
i Renata Kuszyk z ZPAP oraz Lewin Di Giovine rekomendowany przez
Dom Kultury Kolejarza. Wystawy zbiorowe były tradycyjnymi już ekspozycjami prac członków Towarzystwa jak: Przegląd Wiosenny, Wystawa OP, wystawa letnia z aukcją, „Plenery 2009” i „Jesień 2009”.
W VIII edycji Konkursu „Lublin w malarstwie” przyznano trzy równorzędne nagrody, które otrzymali: Krzysztof Banach, Janusz Chaberko
i Tomasz Winiarski. Wyróżnienia otrzymali: Marek Czarnołęski, Janina
Łoś i Sylwia Piotrowicz. W sierpniu odbyła się wystawa malarstwa
członków TPSP w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Józefowie nad
Wisłą. Inicjatorami i organizatorami imprezy byli Kazimierz Drzewiński
i Roman Rogala. Zorganizowano trzy plenery: Plener Malarski w Nałęczowie, gdzie komisarzem była Teresa Prendecka i uczestniczyło 20
osób; Międzynarodowy Plener Malarski w Puławach w dniach 1023.08., gdzie uczestniczyło łącznie 20 osób: z Polski Ukrainy, Białorusi
i Litwy oraz Plener Malarski w Józefowie nad Wisłą, gdzie komisarzem
była Lucyna Juchkiewicz, konsultantem Waldemar Figiel, a uczestniczyło 20 osób. 23 grudnia zmarła Elżbieta Znamierowska – członek
honorowy TPSP, w tym roku pożegnaliśmy też na zawsze Mieczysława Matraszka – zasłużonego dla TPSP, wieloletniego członka Zarządu
i wiceprezesa poprzednich kadencji. Towarzystwo na koniec roku liczyło 227 osób w tym 14 w Puławskim Kole TPSP. Pięć osób posiadało
status honorowego członka TPSP: Kazimierz Drzewiński, Marta Izdebska, Zbigniew Jóźwik, Stanisław Popek, Elwira Wasak i Kazimierz
Znamierowski.
48
2010 – 27 marca odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo
– Wyborcze. Na prezesa ponownie wybrano Kazimierza Drzewińskiego.
Głosowano także na nowy Zarząd, który ukonstytuował się w składzie:
Maria Teresińska – wiceprezes do spraw organizacji, Alina Zachariewicz – skarbnik, Urszula Uklejewska – sekretarz i Weronika Burcon –
przewodnicząca Komisji Organizacyjnej. Do Zarządu TPSP weszli też:
Leszek Strachota oraz Marek Szymańczuk, który został potem usunięty
z Towarzystwa. Przewodniczącymi komisji zostali: Rewizyjnej – Czesław Kosik, Artystycznej – Stanisław Mrówczyński, a Sądu Koleżeńskiego - Izabela Edeńska. (Zasłużeni dla TPSP: Roman Rogala, Jan
Wieczorek i Elwira Wasak nie kandydowali). W galerii „Przy Bramie”
pokazano 11 indywidualnych wystaw w tym 10 to wystawy malarstwa
członków TPSP (Genowefy Świdnik, Marii Majki Zuzańskiej, Hanny Gralak, Zofii Sneli, Karoliny Niedźwiedzkiej, Krzysztofa Banacha,
Roberta Gomułki, Adama Pyryta i Janusza Nusika Powalskiego) oraz
wystawę grafiki Renaty Szyszak-Niewiadomskiej z Rzeszowa. Z pośród 5 wystaw zbiorowych najważniejszą była IX wystawa konkursowa
„Lublin w Malarstwie”, w której nagrody otrzymali: I – Teresa Kozak, II
– Adam Pyryt, III – Lucyna Juchkiewicz. Wyróżnienia przyznano Tadeuszowi Łuszczakowi, Krystynie Ossowskiej i Markowi Czarnołęskiemu.
Wystawa była, tradycyjnie już, udostępniana widzom podczas „Nocy
Kultury”. Zorganizowano 2 plenery dla członków TPSP. Pierwszy to
Plener Malarski w Nałęczowie dla 21 plastyków zakończony wystawą
w Pałacu Małachowskich. Komisarzem pleneru była Teresa Prendecka, a zastępcą Ewa Czarnota. Drugi plener, w Józefowie nad Wisłą,
z udziałem 20 osób przeznaczony był głównie dla uczestników Ogniska
Plastycznego. Komisarzem była Lucyna Juchkiewicz, a konsultantem
Waldemar Figiel. W galerii „Przy Bramie” wykonano kapitalny remont
w tym całkowitą wymianę oświetlenia. Z powodu nieczynnej galerii
coroczna wystawa „Plenery” nie odbyła się. TPSP zaprezentowało
prace swoich członków podczas wystawy zbiorowej zorganizowanej na
Placu Litewskim. Koło TPSP w Puławach zorganizowało wystawę malarstwa Henryka Czarnobila i zbiorową wystawę prac swoich członków.
Następnie przekazano dwie prace na aukcję Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Henryk Czarnobil, natomiast, przekazał 10 obrazów
na Hospicjum i Dom Opieki w Celejowie.
49
Zmarł Zbigniew Podciechowski artysta grafik, wieloletni pedagog,
przewodniczący i członek Komisji Artystycznej. Przy końcu roku TPSP
liczyło 206 członków w tym 13 w Kole w Puławach. Towarzystwo miało 5 członków honorowych. Byli to: Zbigniew Jóżwik, Kazimierz Znamierowski, Stanisław Popek, Kazimierz Drzewiński i Elwira Wasak.
Zmarła Marta Izdebska, członek honorowy i członek założyciel TPSP.
Towarzystwu udało się pozyskać jednorazowego sponsora – firmę DANELCZYK.
Należy dodać, że w grudniu każdego roku odbywały się
uroczyste spotkania opłatkowe członków Towarzystwa połączone
ze śpiewaniem kolęd i z konsumpcją potraw przygotowanych przez
uczestników. Plenery malarskie kończyły się zawsze wystawą poplenerową organizowaną na miejscu, a podczas prawie każdego pleneru odbywało się ognisko połączone ze śpiewami, pieczeniem kiełbasy na patykach i niekończącym się opowiadaniem żartów. Podczas
każdego konkursu malarskiego „Lublin w Malarstwie” powoływana
była komisja konkursowa złożona z profesjonalnych artystów plastyków w większości pracowników naukowych Wydz. Artystycznego
UMCS, którzy pracują w niej nieodpłatnie. Do tej pory udział w niej
między innymi brali: Mariusz Drzewiński, Tomasz Świerbutowicz,
Bernard Homziuk, Walenty Wróblewski, Mieczysław Herman oraz
Maciej Bijas, Elwira Wasak i Andrzej Rzepkowski.
2011 – Był to rok dużych zmian i dwu Walnych Zebrań
Członków Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie. Pierwsze zebranie - Sprawozdawczo-Wyborcze odbyło się 26 marca, a drugie – Nadzwyczajne Walne Zebranie odbyło się 21 maja i zostało
zwołane na skutek rezygnacji (w kwietniu) Kazimierza Drzewińskiego
z pełnionej od 20 lat funkcji prezesa TPSP. Powodem rezygnacji były
problemy zdrowotne prezesa. Walne Zebranie przyznało ustępującemu prezesowi tytuł Honorowego Prezesa Towarzystwa Przyjaciół
Sztuk Pięknych w Lublinie. Na nowego prezesa TPSP Walne Zebranie wybrało Urszulę Uklejewską dotychczasową sekretarz Zarządu.
Przeprowadzono też wybory uzupełniające do Zarządu, który następnie ukonstytuował się w składzie: zastępca prezesa – Maria Teresiń-
50
ska, sekretarz – Alina Zachariewicz, skarbnik – Leszek Strachota oraz
członkowie Zarządu: Maria Popiak, Eleonora Sarnowska, Zdzisława
Drążkiewicz i Weronika Burcon. Nadano tytuły Honorowego Członka
TPSP kolegom: Romanowi Rogali, Janowi Wieczorkowi i Henrykowi Matyjaskowi. W trakcie roku z funkcji przewodniczącego Komisji Rewizyjnej zrezygnował Czesław Kosik. Pożegnaliśmy na zawsze
zmarłego kol. Stanisława Staszczaka - członka Sądu Koleżeńskiego.
W kwietniu z pracy zrezygnowała długoletnia księgowa Towarzystwa
- Halina Mulińska. Powodem tego był jej podeszły wiek i zły stan
zdrowia jak też ujawnione uchybienia w prowadzeniu ksiąg. W maju
przyjęto nową księgową, p. Teresę Majcher. Nowy Zarząd z nową księgową rozpoczął żmudną pracę prostowania nieprawidłowości. Poprawiono także bardzo złą kondycję finansową Towarzystwa wprowadzając: 20% prowizji od ceny sprzedaży każdego obrazu w galerii „Przy
Bramie”, podniesiono dawno niezmieniane opłaty za naukę w Ognisku
Plastycznym, wprowadzono opłaty za korzystanie z sal wystawowych,
podniesiono opłatę wpisową do TPSP i opłaty za udział w wystawach
zbiorowych (na wernisaże). W miesiącach letnich wyremontowano
drzwi wejściowe do galerii oraz korytarz przy magazynach. W prace te
zaangażowani byli koledzy: Tadeusz Łuszczak, Krzysztof Banach i Leszek Strachota. Usprawniono pracę administracyjną w Galerii TPSP
poprzez zakup komputera z drukarką oraz wygodnego fotela do biurka. Towarzystwo otrzymało nowe biurko podarowane przez kol. Teresę
Sulczyńską. W galerii „Przy Bramie” zaprezentowano X jubileuszową
wystawę konkursową „Lublin w Malarstwie”. I Nagrodę otrzymała Sylwia Piotrowicz, II Nagrodę Krzysztof Banach, a III Nagrodę Tadeusz
Łuszczak. Wyróżnienia przyznano: Teresie Prendeckiej, Lucynie Juchniewicz i Teresie Kozak. Wystawa była częściowo dotowana przez
Urząd Miejski Lublin. Ogółem Towarzystwo zaprezentowało 7 wystaw
zbiorowych (Przegląd Wiosenny 2011, Jesień 2011, Plenery 2011,
Ognisko Plastyczne 2010/2011, dwie wystawy „Sprzedaż prac członków” oraz wystawę Związku Polskich Artystów Malarzy i Grafików
z Warszawy), a także 11 wystaw indywidualnych malarstwa: Krystyny
Puzoń, Kingi Kucharzyk, Zbigniewa Pieczyńskiego, Aliny Zachariewicz, Lucyny Juchkiewicz, Beaty Smosarskiej, Krystyny Gałat–Grzywy,
Zdzisławy Drążkiewicz, Tadeusza Burego, Ewy Wójcik i Teresy Sta-
51
siak oraz wystawę grafiki Grażyny (Giny) Jusigi i wystawę fotografii
artystycznej Bożeny i Waldemara Komorowskich. Galeria TPSP brała
udział w miejskiej imprezie „Noc Kultury”. Członkowie TPSP prezentowali swoje prace podczas festynu na Placu Litewskim. Towarzystwo
zorganizowało 3 plenery dla swoich członków: w Józefowie nad Wisłą (komisarz – Lucyna Juchkiewicz, konsultant – Waldemar Figiel),
w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, gdzie organizatorem i komisarzem
była Genowefa Świdnik oraz w miejscowości Łosie w Beskidzie Niskim, gdzie organizatorkami były: prezes TPSP – Urszula Uklejewska
i sekretarz – Alina Zachariewicz, a komisarzem Zdzisława Drążkiewicz.
Plener ten był częściowo dotowany przez Urząd Marszałkowski w Lublinie. W dniach 10.08.-21.08 Puławskie Koło przy pomocy Zarządu
TPSP w Lublinie i dofinansowaniu ze strony Urzędu Miasta Puławy
zorganizowało w Puławach Międzynarodowy Plener Malarski, w którym wzięło udział 18 artystów z Ukrainy, Białorusi, Węgier i Polski
(3 członków Koła i 4 członków TPSP w Lublinie). W 2011r. Puławskie
Koło TPSP liczyło jedynie 13 członków. Byli to: Reneta Stępień –
Przewodnicząca Koła, Elżbieta Mech – sekretarz Zarządu Koła, Teresa
Dobrzyńska – skarbnik oraz Jerzy Bozik, Henryk Czarnobil, Leszek
Furtas, Jadwiga Huk, Irena Krasicka, Małgorzata Marcinek, Teresa Orlik, Danuta Przepiórka i Helena Szymańska. Puławskie Koło zorganizowało 2 indywidualne wystawy malarstwa swoich członków: Teresy
Dobrzyńskiej w Puławskim Ośrodku Kultury „Dom Chemika” i Elżbiety
Mech w Osiedlowym Domu Kultury – siedzibie Koła oraz w Gminnym
Ośrodku Kultury w Końskowoli. Wydano także kalendarz z pracami
Jerzego Bozika przy wsparciu finansowym członków Koła. W 2011 r.
przyjęto do TPSP w Lublinie 22 osoby, a skreślono z listy członków 19
osób. Towarzystwo miało 8 członków honorowych: Zbigniewa Jóźwika,
Kazimierza Znamierowskiego, Stanisława Popka, Kazimierza Drzewińskiego, Elwirę Wasak, Romana Rogalę, Jana Wieczorka i Henryka
Matyjaska. Na zakończenie roku, 16 grudnia, w galerii „Przy Bramie”
odbyło się spotkanie opłatkowe przygotowane przez: Mirosława Gawryluka, Alicję Buczek, Teresę Kozak, Eleonorę Sarnowską i Monikę
Horczyk.
52
2012 – 17 marca odbyło się Walne Zebranie, na którym wy-
brano nowy skład Komisji Rewizyjnej, do której weszli: Krystyna Ossowska, Teresa Prendecka i Henryk Niedźwiedzki. Wybrano też nowy
Sąd Koleżeński w składzie: Izabella Edeńska – przewodnicząca, Genowefa Świdnik-Białas i Jadwiga Zajęcka-Todys. Zarząd podziękował
za wkład pracy w działalność społeczną TPSP kolegom: Henrykowi Niedźwiedzkiemu, Tadeuszowi Łuszczakowi, Leszkowi Strachocie,
Mirosławowi Gawrylukowi i Krzysztofowi Banachowi. Z pracy w Zarządzie zrezygnowała Eleonora Sarnowska. W galerii „Przy Bramie”
zaprezentowano 17 wystaw indywidualnych. Malarstwo zaprezentowało 15 autorów: Zofia Skiba, Jadwiga Jaśkowiak, Anna Eliza Płaska,
Hanna Gralak, Iwona Gawryluk, Krystyna Bieluga, Krzysztof Banach,
Stanisława Kotarska, Janina Łoś, Jolanta Opolska, Natalia Poliszczuk
z Ukrainy członek Stowarzyszenia Narodowego Malarzy Ukrainy, Urszula Uklejewska, Weronika Burcon, Małgorzata Hajkowska i Bożena
Tor. Prócz malarstwa przedstawiono grafikę i ilustracje Anny Kopciewicz oraz grafikę Jana Karola Hajnrycha pracownika naukowego Katedry Wzornictwa na Politechnice Radomskiej. Ekspozycje zbiorowe
to: Przegląd Wiosna’12; Wystawa uczestników Ogniska Plastycznego; Wystawa – sprzedaż prac członków TPSP; „Plenery’12”; wystawa
„Jesień’12” oraz „IKONY” - wystawa członków TPSP i O.P.,a także „Wyobraźnia koloru” – wystawa malarstwa grupy twórczej (Teresa
Grabowska, Krystyna Jankowska, Hanna Ewa Masojada, Anna Banyś
i Krystyna Grzybek), której uczestników połączyły studia w pracowni
prof. Wojciecha Sadley’a. Najważniejszą dla członków TPSP ekspozycją była wystawa konkursowa „Lublin w malarstwie”. Jury przyznało
nagrody: I Nagroda – Anna Celińska-Banaszek, II Nagroda – Krzysztof
Banach, III – Krystyna Rakowska i wyróżnienia: Dorota Rydz, Tadeusz
Łuszczak, Zofia Skiba. Łącznie w galerii „Przy Bramie” zaprezentowano 25 wystaw. TPSP zorganizowało 2 plenery malarskie. W Józefowie
nad Wisłą w dniach 15 – 29 lipca oraz we wrześniu w Łosiu w Beskidzie Niskim. 17 czerwca na Placu Litewskim odbył się Festyn Ludzi
Pozytywnie Zakręconych, na którym nasi członkowie już po raz drugi
prezentowali swoje prace. W czerwcu, po prawie 20 latach pracy, z prowadzenia Ogniska Plastycznego zrezygnowała Lucyna Juchkiewicz. Od
września obowiązki te na krótko przejęła Danuta Sikora, która pracowała do stycznia następnego roku. Towarzystwo nawiązało współpracę
53
z Przedszkolem nr 54 przy ul. Lwowskiej w Lublinie. Członkowie TPSP
w ramach wolontariatu prowadzili zajęcia z dziećmi: Jadwiga Jaśkowiak zajęcia z malarstwa intuicyjnego i Henryk Niedźwiedzki zajęcia
z rzeźby. 14 sierpnia zmarł Kazimierz Znamierowski – członek honorowy TPSP, Zasłużony Działacz Kultury uczestniczący w pracach TPSP
niemalże od samego początku jego istnienia, a 13 grudnia odszedł na
zawsze Feliks Dołgań – artysta malarz, członek założyciel TPSP.
2013 –16 marca odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo wyborcze w wyniku którego Prezesem została ponownie wybrana Urszula Uklejewska. Skład Zarządu przedstawiał się następująco:
Wiceprezes-Maria Teresińska, Sekretarz-AlinaZachariewicz,Skarbnik-Krystyna Puzoń, Przewodniczący ds.WystawAntoniMuszyński,Człon
kowieKomisjids.Wystaw:AgnieszkaSzady,AnnaTeper,LeszekStrachota.
Ponadtokol.Agnieszka Szady podjęła się prowadzena kroniki Towarzystwa.Wybrano także skład Komisji Artystycznej. Przewodniczącą
została Elwira Wasak a członkami Halina Danuta Krawietz i Tadeusz Grudziński.Nadano tytuły Członka Honorowego TPSP Lucynie
Juchkiewicz, KazimierzowiKrupie i Stanisławowi Mrówczyńskiemu.
W lutym prowadzenie Ogniska Plastycznego przejęła dodatkowo, na
umowę zlecenie, Magdalena Rola, która kierowała do tej pory galerią
i biurem TPSP. W kwietniu zmarł Olgierd Iwaszkiewicz – wieloletni członek Zarządu TPSP (skarbnik), przewodniczący i członek Komisji Rewizyjnej. Od kwietnia rozpoczęły się spotkania integracyjne
członków TPSP odbywające się w każdy pierwszy wtorek miesiąca.
Od października w Ognisku Plastycznym rozpoczął prowadzenie zajęć
dr hab. Wiesław Proć, pracownik Wydz. Artystycznego UMCS w Lublinie. W Towarzystwie powstała nowa inicjatywa: wieczory poetyckie
wśród obrazów. W jej wyniku w galerii Przy Bramie rozpoczęły się
spotkania autorskie (3 grudnia swoje utwory przedstawił Mariusz Bober) kontynuowane w roku następnym. Kontynuowano też zeszłoroczną
inicjatywę współpracy z Przedszkolem nr 54, gdzie zajęcia z rysunku społecznie prowadziła Anna Kopciewicz. Natomiast w Filii nr 17
Miejskiej Biblioteki Publicznej warsztaty plastyczne dla dwu grup
dzieci (cztero i sześciolatków z Przedszkola nr 42) prowadziła Anna
Zgódka. W galerii „Przy bramie” zaprezentowano 20 wystaw indywi-
54
dualnych. Swoje malarstwo prezentowali: Tadeusz Łuszczak, Patrycja
Kruszyńska-Mikulska, „Anna” Alicja Grabowska-Łyp, Zbigniew Furgaliński – pracownik naukowy ASP w Katowicach, Hanna Gralak, Jadwiga Zajęcka-Todys, Adam Pyryt, Halina Danuta Krawietz, Izabela
Malicka, Tomasz Sadley – absolwent ASP w Warszawie (wystawa
p.t. „Ogień i lawa”) oraz Agnieszka Szady. Prócz malarstwa pokazano rzeźbę: obiekty z materii roślinnej, jedwabiu i papieru Agnieszki
Jankowskiej i Krystyny Gawron - obie rzeźbiarki są pracownicami naukowymi Uniwersytetu Rzeszowskiego; fotografię artystyczną Bożeny
i Waldemara Komorowskich; unikatowy papier artystyczny Magdaleny
Szyszkowskiej – pracownicy naukowej Instytutu Sztuk Pięknych Wydz.
Artystycznego UMCS; rysunek Adama Pociechy i rysunek „Symptomy
życia” Barbary Błoński – absolwentki ASP w Krakowie; grafikę komputerową Sławomira Walencika. Zaprezentowano też 8 wystaw zbiorowych. Najważniejsza dla członków TPSP była wystawa konkursowa
„Lublin w malarstwie”. Jury w składzie: prof. dr hab. Mariusz Drzewiński, dr hab. Tomasz Świerbutowicz, dr hab. Wiesław Proć i mgr
Maciej Bijas, przyznało nagrody: I – Adamowi Pyrytowi, II – Annie Celińskiej-Banaszek, III – Zofii Skibie i wyróżnienia: Tomaszowi
Winiarskiemu, Lucynie Juchkiewicz i Krzysztofowi Banachowi. Prócz
ekspozycji tradycyjnych organizowanych dla członków TPSP swoje
malarstwo pokazały razem: Krystyna Rakowska, Maria Kruk, Dorota
Rydz i Dorota Hofa. Natomiast pracownicy Instytutu Sztuk Pięknych
Wydz. Artystycznego UMCS zaprezentowali swoje prace jako grupa
OtwARTa, której uczestnikami byli: Ewa Niestorowicz, Ewa Papiernik,
Wiesław Proć, Maria Sękowska, Kamil Siczek, Radosław Skóra, Sebastian Smit, Małgorzata Stępnik, Dorota Świdzińska, Waldemar Szysz
i Magdalena Szyszkowska. TPSP zorganizowało 3 plenery malarskie
dla swoich członków. Pierwszy plener odbył się w Nałęczowie w Zespole Szkół Nr 2 w dniach od 29 lipca do 12 sierpnia. Uczestniczyło
łącznie 13 osób. Komisarzem była Elwira Wasak. Plener zakończył
się 2 dniową wystawą w Pałacu Małachowskich. Drugi plener – dla
Ogniska Plastycznego – odbył się w dniach 15-29 sierpnia w Józefowie nad Wisłą w Zespole Szkół Ogólnokształcących. Komisarzem był
Tadeusz Łuszczak, a konsultantem Waldemar Figiel. Trzeci plener (już
po raz trzeci) odbył się w Łosiu w Beskidzie Niskim. Uczestniczyło
55
7 członków TPSP (Genowefa Świdnik-Białas, Krystyna Puzoń, Ewa
Wójcik, Urszula Uklejewska – prezes TPSP, Alina Zachariewicz, Tadeusz Łuszczak i Helena Januś). Plener zakończył się wystawą w Domu
Strażaka.
2014 - to rok jubileuszu 50-lecia Towarzystwa Przyjaciół
Sztuk Pięknych w Lublinie. Z tej okazji, 8 kwietnia w Centrum Kultury
podczas uroczystości wręczania Nagrody Prezydenta Miasta Lublin
w Dziedzinie Kultury, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie otrzymało nagrodę okolicznościową z okazji jubileuszu oraz za
dokonania w upowszechnianiu kultury. Była to nagroda finansowa.
Odbyło się Nadzwyczajne Walne Zebranie członków TPSP celem usunięcia ze składu Zarządu kol. Anny Teper w związku z jej uchylaniem
się od obowiązków w pracy w Zarządzie. W pierwszej połowie roku
w galerii „Przy Bramie” zaprezentowano 11 wystaw indywidualnych.
Obejrzeliśmy malarstwo Eleonory Sarnowskiej, Magdaleny Mańkowskiej, Genowefy „Geny” Świdnik-Białas, Jolanty Rodak, Doroty Świst,
Krzysztofa Banacha, Kuby Żeligowskiego, Marii Siuty-Góreckiej –
profesora Wydziału Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz rysunek
Stanisława Góreckiego również profesora Wydz. Sztuki UR. Zaprezentowano także instalacje z papieru i lustra Tomasza Tomaszewskiego
oraz rzeźbę w kamieniu Radosława Kellera (obaj artyści są pracownikami naukowymi ASP we Wrocławiu). Natomiast wystawy zbiorowe to: „Portret” i „Zima” – tematyczne pokazy prac członków TPSP
oraz wystawa prac malarskich grupy „SENS” (Anna Przepióra, Iwona
Sroczyńska, Bogusława Skwarna oraz gościnnie Barbara Obrębka).
W maju i czerwcu odbył się XIII już konkurs malarski dla członków
Towarzystwa zakończony jak zwykle wystawą „Lublin w Malarstwie”.
Na konkurs nadesłano 41 prac wykonanych w różnych technikach malarskich (olej, akryl, akwarela, pastel suchy i olejny) przez 26 autorów.
Jury w składzie: dr hab. prof. nad. Mariusz Drzewiński – przewodniczący oraz członkowie – dr hab. Tomasz Świerbutowicz, dr Bernard
Homziuk i mgr Maciej Bijas zakwalifikowało 38 obrazów. I Nagrodę
przyznano Krystynie Rakowskiej, II Nagrodę otrzymała Zofia Skiba,
a III Nagrodę Anna Zgódka. Wyróżnienia otrzymały: Anna Celińska
Banaszek, Lucyna Juchkiewicz i Elwira Wasak. Podczas wernisażu Jo-
56
lanta Rodak i Anna Zgódka odczytały własne wiersze o Lublinie. Kontynuowano poetyckie spotkania autorskie wśród obrazów: 7 stycznia
swoją twórczość przedstawiła Jadwiga Jaśkowiak – członkini TPSP;
4 lutego Beata Golacik (Kalina Kowalska); 4 marca Ewa Korczyńska
i Sabina Kuśmicka. 20 maja w ramach miejskiej imprezy organizowanej
przez Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN p.t. Miasto Poezji, w Galerii Przy Bramie swoje wiersze czytali poeci – członkowie TPSP:
Lucyna Juchkiewicz, Agnieszka Szady, Elwira Wasak, Anna Zgódka
i Jolanta Rodak. Spotkanie prowadziła Anna Maria Woźniak. W roku
jubileuszowym zorganizowano 4 plenery. 1. W Nałęczowie w dniach
30.VI – 13 VII w Bursie Zespołu Szkół Nr 2. Komisarzem była Jadwiga Zajęcka-Todys. Uczestniczyły 23 osoby. Plener zakończył się
wystawą w Pałacu Małachowskich. 2. W Majdanie Borowskim koło
Chodla w siedzibie –dworku pana Krzysztofa Płechy w dniach 4.VII –
13 VII. Komisarzem była Eleonora Sarnowska. Uczestniczyło 6 osób.
3. W Józefowie nad Wisłą w dniach 14.VII – 28.VII (plener dla uczestników Ogniska Plastycznego) w Zespole Szkół. Komisarzem był Mirosław Gawryluk, konsultantem Waldemar Figiel. Uczestniczyło 8 osób.
4. W Łosiu w Beskidzie Niskim uczestniczyły 4 osoby. W marcu zmarł
Kazimierz Krupa – członek honorowy TPSP. Z powodu zmniejszającej
się liczby członków i ich małej aktywności, rozwiązano Puławskie Koło
TPSP. 10 sierpnia zorganizowano autokarową wycieczkę na wystawę
dzieł Aleksandra Gierymskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie.
W wycieczce wzięło udział 20 członków TPSP. Dzięki staraniom Zarządu Towarzystwa i zgodzie Miejskiego Konserwatora Zabytków Towarzystwo zamówiło dwie estetyczne, przeszklone gabloty informacyjne, które umieszczono po obu stronach wejścia do Galerii. Wykonano
też, bardzo potrzebny, kapitalny remont toalet. W rezultacie podniesiono estetykę zgrzebnego i zaniedbanego do tej pory pomieszczenia.
57
P
O
D
S
U
M
O
W
A
N
I
E
Chcąc podsumować działalność Towarzystwa Przyjaciół Sztuk
Pięknych w Lublinie w ciągu półwiecza jego istnienia, należałoby zadać pytanie, „Czym w okresie 50 lat swojego funkcjonowania może
pochwalić się Towarzystwo?”. Odpowiedź jest złożona.
Chlubić się możemy przede wszystkim naszą galerią „Przy
Bramie”, jedną z ładniejszych w Lublinie, coraz lepiej wyposażoną
i zadbaną. Możemy też wykazać się zaprezentowaniem grubo ponad
pół tysiąca wystaw (nierzadko wybitnych polskich artystów), powołaniem do życia wielu konkursów plastycznych zarówno dla amatorów jak
i profesjonalistów (np. pięciu edycji Ogólnopolskiego Triennale Akwareli). Możemy też pochwalić się zorganizowaniem około 200 plenerów
malarskich, na które zapraszano gości z Węgier, Ukrainy, Białorusi
i innych państw, którzy zwiedzili nasze miasto, region i poznawali
naszą kulturę.
Ale tak naprawdę powinniśmy się szczycić przede wszystkim
ludźmi. Naszymi członkami. Głównie tymi, którzy włożyli swój własny
czas i nieodpłatną pracę, aby Towarzystwo mogło funkcjonować prowadząc swoją działalność przez kolejne lata. Należałoby przytoczyć
tu cały poczet prezesów TPSP, członków kolejnych zarządów i komisji
oraz osób udzielających się w pracach Towarzystwa, a niepełniących
konkretnych funkcji. Nie można pominąć pracowników Towarzystwa
wykonujących swoje zadania często za symboliczną płacę.
W latach 1964-2014 funkcję prezesa pełnili: Bohdan Białkowski
(1964-1979), Alina Wawrzosek (1971-1976), Hieronim Masiulanis
(1977-1982), Henryk Trochimiuk (1988-1990), Kazimierz Drzewiński
(1991-2011), Urszula Uklejewska (od 2011 r.).
Możemy pochwalić się również całą plejadą członków TPSP
w Lublinie, którzy zdobywając bądź uzupełniając swoją edukację
w Ognisku Plastycznym przeszli od twórczości amatorskiej do profesjonalnej i zostali członkami wielu związków twórczych jak: Związek Polskich Artystów Plastyków, Polskie Stowarzyszenie Edukacji
Plastycznej i Związek Polskich Artystów Plastyków - Polska Sztuka
58
Użytkowa. Jest to nie tylko osobista i bezpośrednia zasługa ich talentu i pracy, ale też sukces nauczycieli pracujących w naszym Ognisku
Plastycznym, a szczególnie profesora Macieja Bijasa. Aktualnie w Ognisku Plastycznym zatrudnionych jest czterech nauczycieli: mgr Maciej Bijas od 1977r. (z przerwami), mgr Waldemar Figiel od 1986r.,
mgr Waldemar Arbaczewski od 1987r. oraz od 2013r. dr hab. Wiesław
Proć. Wielu z naszych członków należy również do innych stowarzyszeń jak: Kazimierska Konfraternia Sztuki – Kolonia Artystyczna, Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Plastyków, Grupa Inicjatyw
Plastycznych i Fotograficznych Łęczyńskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury i Sztuki „Plama” oraz Stowarzyszenie Twórcze „Pasja”
w Chełmie. Świadczy to o dużym zaangażowaniu społecznym naszych
członków w dziedzinie sztuk plastycznych.
Mamy też dużą grupę osób, które raczkowały w Ognisku Plastycznym jako dzieci i młodzież, po to by następnie kontynuować swoją
edukację w liceach i (lub) uczelniach artystycznych. Teraz po ukończeniu nauki prowadzą własną działalność twórczą, często na wysokim
poziomie artystycznym. Ognisko Plastyczne istnieje od 1976 r. Aktualnie zatrudnionych jest w nim czterech nauczycieli prowadzących zajęcia w 11 grupach.
Należy też wspomnieć o tych artystach plastykach, którzy nie
przyznają się do bezpośrednich związków z TPSP i ich rzeczywiście
nie mają, ale zamiłowanie i zainteresowanie twórczością plastyczną
zostało im zaszczepione przez kogoś z bliskiej rodziny, kto często już
w zaawansowanym wieku nieśmiało próbował swoich twórczych sił
w O.P. i na przeglądach prac w galerii „Przy Bramie”. Widać tu dodatkową, preedukacyjną rolę Towarzystwa, której nie jest w stanie wypełnić żadna inna instytucja ani organizacja społeczna.
Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie prócz wymienionych wcześniej perspektyw daje możliwość, innego niż codzienne, spojrzenia na otaczający świat i pogłębiania, często skrywanych
przez większą część życia, zainteresowań. Daje możliwość i okazję do
zawiązywania trwałych - bo opartych na dobrowolnych, podobnych
i wspólnych działaniach - znajomości i przyjaźni. A czasami spełnia
również zadanie psychoterapeutyczne, ubarwiając wielu osobom ich
niełatwe, codzienne życie.
59
Na zakończenie dodam, że TPSP potrafiło, przez wszystkie
minione lata, zainteresować i zintegrować wiele osób w bardzo różnym
wieku i z tak różnorodnym wykształceniem, ale ogarniętych tą samą
życiową pasją – umiłowaniem sztuki i ukierunkować ich działanie na
wspólny cel, którym jest upowszechnianie twórczości plastycznej.
Elwira Wasak - Członek Honorowy TPSP w Lublinie.
60
W
S
P
O
M
N
I
E
N
I
A
U Początku
Lubelscy plastycy niezrzeszeni w Związku Polskich Artystów
Plastyków, w latach 50-tych i 60-tych ubiegłego wieku, podejmowali
próby jednoczenia się w klubach czy Domach Kultury. Były to jednak
krótkotrwałe formy działalności. Dopiero inicjatywa Bohdana Białkowskiego, powołania do życia Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych
w Lublinie, spełniła oczekiwania lubelskich twórców.
12 listopada 1964 roku Bogdan Białkowski, w porozumieniu
z Henrykiem Głazowskim i Pawłem Grzankowskim, organizuje w Domu
Kultury Kolejarza w Lublinie zebranie organizacyjne powołania do życia TPSP. Wybrano Tymczasowy Zarząd z Bogdanem Białkowskim –
prezesem i Henrykiem Głazowskim – sekretarzem. Wcześniej, bo na
początku 1964 roku Bohdan Białkowski zbiera grupę plastyków lubelskich, w większości późniejszych założycieli Towarzystwa, z propozycją, którą otrzymał od działacza polonijnego w Australii – Stefana Dzimińskiego, uczestnictwa w wystawie sztuki polskiej w Australii z okazji
obchodów 1000-lecia i Chrztu Polski.
Propozycję udziału w wystawie przyjęli: Zygmunt Bartkiewicz, Bogdan Białkowski, Kazimierz Bogusławski, Halina Ciepielowa, Andrzej Czarkowski, Feliks Dołgań, Henryk Głazowski, Mariusz
Głazowski, Edward Godlewski, Paweł Grzankowski, Marta Izdebska,
Stanisław Izdebski, Zbigniew Jóźwik, Kazimierz Kulecki, Janina Miłosiowa, Antoni Niemczykowski, Maria Nowakowska, Mirosław Ogłaza,
Kajetan Ostojadło, Julian Petryk, Janina Rachwald, Jan Skop, Janina
Skorupka, Tadeusz Wawszkiewicz i Michał Ziółkowski.
Wystawa twórczości plastycznej artystów lubelskich doszła do skutku
dzięki powołaniu w Sydney Komitetu Ekspozycji Sztuki Polskiej i Polskiego Komitetu Obchodów 1000-lecia Chrztu i Państwa Polskiego
w Australii. Instytucje te przejęły na siebie cały trud organizacyjny.
Było to w owym czasie nie lada wyzwanie i niełatwe przedsięwzięcie,
ale w końcu obu stronom, polskiej i australijskiej, udało się pokonać
61
wszelkie trudności.
Wystawa plastyków lubelskich odbyła się w ośmiu miastach
Australii zyskując wysokie uznanie zwiedzających. Wydano katalog
i plakat projekty Haliny Miłosiowej. Polonia australijska ufundowała
zestaw książek naukowych dla Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
w Lublinie i Uniwersytetu Warszawskiego. Można zaryzykować stwierdzenie, że wejście TPSP w życie kulturalne Lublina odbyło się z wyjątkowym akcentem.
Komitet Obchodów Tysiąclecia Polski, powołany przez Związek Polaków w Australii, powstał z inicjatywy – wspomnianego już
wcześniej – Stefana Dzimińskiego. Jako główny cel postawił sobie
właśnie organizację ekspozycji artystów lubelskich. Plastycy, wśród
których byli zarówno członkowie ZPAP jak i twórcy zrzeszeni w TPSP
w Lublinie, przesłali blisko 500 prac z zakresu malarstwa, rzeźby, grafiki i wycinanki. Ta, jedyna w swoim rodzaju, inicjatywa polska w Australii - dzięki zapaleńcom z Sydney, ich entuzjazmowi i mozolnej
pracy - wzbudziła ogromne zainteresowanie Polską. Prasa australijska
polsko i angielskojęzyczna podaje liczbę 9000 (dziewięciu tysięcy) odwiedzających wystawę w 8 miastach Australii. Był to ogromny sukces
i jednocześnie tytaniczne dokonanie, które według wielu osób uchodziło za niemożliwe do przeprowadzenia.
W australijskich gazetach ukazał się szereg pochlebnych artykułów, wymienię tu polskojęzyczne „Wiadomości Polskie” i „Polonia”,
wychodzące w Sydney. Także gazety w Polsce poświęciły wiele miejsca temu wydarzeniu. Włodzimierz Wójcikowski w obszernym artykule
na łamach „Kuriera Lubelskiego”, z dnia 3 września 1967 roku, szeroko
opisał sukces lubelskich plastyków, podkreślając zarówno uroczysty
charakter jak i patriotyczną oprawę ekspozycji otwieranych w kolejnych miastach Australii. Zwrócił też uwagę na fakt, że organizatorzy
odnieśli zarówno pełny sukces organizacyjny jak i moralny, gdyż wystawa lubelska wywołała wśród polonii australijskiej wielkie poruszeni, pobudzając uczucia patriotyczne oraz tęsknotę za krajem.
Otwieranie kolejnych wystaw, dokonywane przez pana Stefana Dzimińskiego, udokumentowano w 1-godzinnym filmie, którego
producentem i scenarzystą był również S. Dzimiński. Film ten potem
wyświetlano we wszystkich ośrodkach polonijnych w Australii, a także
62
w Polsce. Przytoczę tu wybrany z filmu fragment zapisu słownego, który dotyczy otwarcia wystawy w Domu Polskim „Milenium” w Maitland
w dniu 8 czerwca 1966 roku. „…Tak krajobraz polskiej tęsknoty, rozpostarty wskroś tysięcy mil, przez siedem mórz i oceanów, poprzez długie,
twarde lata rozłąki napiętnowane tułaczką, przepocone upartą walką
o byt, zgorzkniałe obczyzną, samotnością…Ach, tyle, tyle wspomnień,
tyle przysypanych już pyłem zapomnienia fragmentów żucia – dawno
nieznanego, dziwnie zmienionego – przywodzi teraz na pamięć wizja
polskiego malarza na zwykłym płótnie, na płótnie, co nawet mówić nie
potrafi, ani też szturchnąć w łokieć nie może, żebyśmy się z zadumy
ocknąć mogli… i odeszli po cichu, uroczyście, tak żeby usłyszeć delikatny szelest najtkliwszych rzewnych wspomnień w spłoszonym, drżącym
sercu… Tak, czas już odejść…Jeszcze jedno tylko, ostatnie, powłóczyste
spojrzenie w tą otwartą na oścież chatę Ojczyzny, skąd bije zapach
dalekiego Kraju, aromat polskiego sentymentu ogrzanego upalnym tutejszym słońcem.” Film kończy się znamiennym komentarzem – „ był to
wielki dzień dla Polaków i ich przyjaciół w dolnym biegu rzeki Hunter.”
W rezultacie wystawa lubelskich plastyków na Antypodach wywołała
nowe impulsy twórcze i organizacyjne u początku życia i działalności
TPSP w Lublinie. Dotyczyło to głównie szerokich dyskusji, z udziałem znawców przedmiotu, na tematy dotyczące sztuki jak i organizacji
nowych wystaw w Lublinie i na terenie naszego kraju, a także udziału
twórców w plenerach.
Jak zawsze, za tworzeniem pozytywnego i twórczego wizerunku Towarzystwa stoją ludzie. Także i na początku działalności TPSP
były takie osoby. Wspomnieć w tym kontekście należy Bogdana Białkowskiego, Pawła Grzankowskiego, Henryka Głazowskiego, Juliana
Petryka, Martę i Stanisława Izdebskich, Feliksa Dołgania, Kazimierza
Znamierowskiego, Jana Skopa czy Michała Ziółkowskiego.
Chciałbym tu przybliżyć sylwetki trzech osób, z którymi łączyła mnie bliższa znajomość, współpraca przez szereg lat w Towarzystwie jak również współorganizowanie TPSP. Są to: Henryk Głazowski
– malarz akwarelista, wieloletni sekretarz, Feliks Dołgań – malarz
i rzeźbiarz, przewodniczący i wieloletni członek Komisji Artystycznej,
a także Kazimierz Znamierowski – malarz i twórca mozaiki, przewodniczący Komisji Artystycznej i wieloletni jej członek. To wspaniali artyści
63
i koledzy, poświęcający swój czas sztuce i kształtujący nowo powstałe
Towarzystwo.
Jak już wspomniałem, prace nasze koncentrowały się także na organizowaniu i urządzaniu wystaw w Lublinie i wielu miastach Polski: Krakowie, Częstochowie, Warszawie i w Puławach. Brak funduszy na te
przedsięwzięcia pokrywaliśmy często zbiórką pieniędzy wśród wystawiających swoje prace. Niewielkie składki członkowskie, podobnie jak
dzisiaj, nie wystarczały na podstawową działalność statutową. Pamiętam nasze wyjazdy z Feliksem Dołganiem, kiedy obładowani paczkami
obrazów przewoziliśmy je do odległych miast transportem kolejowym,
a czasem także autobusami. Mimo dużego wysiłku radość była ogromna, kiedy zawieszone na ścianach sal wystawowych prace przyciągały
wzrok zwiedzających. „ To dobra wystawa, udało się” – komentowaliśmy z Feliksem Dołganiem.
Feliks Dołgań – doskonały pejzażysta po Państwowej Szkole
Przemysłu Drzewnego, która kończy jako prymus w 1932 roku. Ze
względów finansowych decyduje się na dalszą naukę w Centrum Wychowania Żandarmerii w Grudziądzu, którą kończy także jako prymus.
To daje mu prawo wyboru miejsca pracy. Wybiera Brześć, gdzie zastaje
Go wybuch II Wojny Światowej. Wraca do Warszawy zgodnie z przydziałem mobilizacyjnym do ochrony sztabu. Unika niewoli niemieckiej.
Trafia do konspiracji w Lublinie pracując w Elewatorze. Zostaje członkiem Kedywu AK. Bierze udział w różnych akcjach. Po wojnie zatrudni
się najpierw w PKP, a później jako dekorator w „SPOŁEM”. Maluje
portrety, plakaty, a na użytek własny wykonuje rzeźby. Prace Jego
zyskują uznanie wrażliwych na piękno. Wyjeżdża na plenery, urządza wystawy. Tworzy widoki Kazimierza nad Wisłą, Lublina i okolic,
pejzaże jugosłowiańskie, krajobrazy wsi lubelskiej. Feliks Dołgań był
członkiem Towarzystwa Legionowego, a za działalność w Kedywie AK
został uhonorowany Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Medalem „W Hołdzie Komendantowi” przyznanym przez Kapitułę Pamięci Narodowej im. Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego
w Krakowie.
Henryk Głazowski – Lublinianin po szkole średniej ogólnej.
Przez całe życie związany z Lublinem, pracował jako instruktor do
spraw kultury w PKP. Przez ostatnie lata pracy kierował działem kul-
64
tury w Domu Kultury Kolejarza w Lublinie. Żołnierz Armii Krajowej na
terenie Lubelszczyzny. Działał na trudnych i odpowiedzialnych odcinkach konspiracji. Uhonorowany wieloma odznaczeniami Rządu Polskiego na Uchodźctwie w Londynie. Więzień Zamku Lubelskiego za obraz
poświęcony Katyniowi (informacja ustna od H.G.). Rozmiłowany w malarstwie batalistycznym z wielką swobodą tworzył - w trudnej technice,
jaką jest akwarela - swoje wizje oparte na faktach historycznych. Wiele
miejsca w jego twórczości zajmują obrazy II Wojny Światowej. Znawca
oręża i jego detalu (barwa i broń). Wielbiciel koni, które ze znawstwem
portretował. Oddany bez reszty działalności w TPSP, które było dla
Niego drugim domem. Podkreślić także należy Jego wielką swobodę
w wypowiedziach na tematy teorii sztuki i historii. Dowodziło to o Jego
studiach i znajomości przedmiotu. Celnie krytykował każdą ułomność
przy klasyfikacji pac na wystawy. Przyjaźń nasza ugruntowana w Towarzystwie przetrwała do końca dni Jego życia. Spoczął na cmentarzu
przy ul. Unickiej blisko grobów pomordowanych bestialsko żołnierzy
Armii Krajowej.
Kazimierz Znamierowski – władający pędzlem jak wytrawny
szermierz. Zaskakiwał nas wciąż nowymi pomysłami twórczymi, których poszukiwał do końca swych dni. Skromny w wypowiedziach, potrafił znakomicie ocenić prace kolegów, jako osoba decydująca o wyborze obrazów na wystawy. Nigdy wszelako nikogo nie uraził i nie
wprowadzał w wątpliwość. Sam znakomicie operował kolorem, często
dając wyraz swoim obserwacjom poprzez kładzenie dużych plam. Tworzył również obrazy z kawałków ceramicznych. Wiele z tych prac zdobi
domy w Lublinie. Zawodowo pracował jako dekorator szkoląc młodych
adeptów.
Odeszli z marszu założyciele i wieloletni członkowie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Lublinie pozostawiając trwałe ślady
– swoje obrazy, pozostawiając niezapomniana atmosferę pierwszych lat
istnienia TPSP. Pozostawili przesłania kształtowania piękna i przekazywania go kolejnym pokoleniom.
Zbigniew Jóźwik - współzałożyciel i Członek Honorowy TPSP
w Lublinie. Jóźwiczówka II, w sierpniu 2014 roku.
65
Moje pierwsze spotkanie z TPSP
Z okazji obchodzonego przeze mnie w tym roku jubileuszu
25-lecia pracy twórczej, z sentymentem wspominam swój początek malarstwa. Dzięki Towarzystwu pojawiły się moje nowe, ciekawe znajomości i rozwinęłam to, co tak naprawdę kocham. W szybkim czasie
moja niewinna przygoda z malarstwem przerodziła się w życiową pasję,
dzięki której mam bardzo bogate życie i jestem szczęśliwa. Moich przeżyć, związanych z malarstwem w kilku zdaniach opisać się nie da; na
ten temat mogłaby powstać wszak niezła książka. W wielkim skrócie
opiszę moje pierwsze zajęcia w Ognisku Plastycznym i mój pierwszy
plener w górach.
Na pierwsze zajęcia (luty 1988 r.) zjawiłam się bardzo przejęta, z farbami olejnymi i płytą pilśniową. Trafiłam do pracowni pod
opiekę prof. Świerbutowicza. Przy sztalugach stali malarze, a na sztalugach zobaczyłam rozpoczęte obrazy. W lewym rogu pracowni stała
martwa natura m.in. z gitarą i dzbankiem. Przed rozpoczęciem pracy
przesunęłam nieco gitarę i ...uff... po kilku sekundach gitara sama się
przesunęła, a stojący obok szklany dzbanek roztrzaskał się o podłogę.
Ogarnęło mnie ogromne przerażenie, innych także. Na sztalugach pozostał jeden dzban - nie skończony i drugi dzban na podłodze - skończony. Wtedy na ratunek przyszła mi pani Maria Mazur, która zaczęła
mnie gorąco pocieszać i obiecała przynieść z domu, nowy, podobny
dzbanek. Wszyscy długo mieliśmy w pamięci ten mój „ ostry start”. Po
wielu miesiącach dziękowano mi, że rozbiłam dzbanek - bo nowy, od
pani Marii był o wiele ciekawszy i łatwiejszy do malowania. Widnieje
także w martwej naturze, którą później namalowałam.
Ja i pani Maria od pierwszych zajęć zostałyśmy bardzo bliskimi koleżankami. Kto wie, czy to rozbite szkło, to nie na moje szczęście?
W ten oto sposób rodziła się moja nowa miłość - do malarstwa.
Z sentymentem wspominam także mój pierwszy plener, na
Zamku w Niedzicy (październik 1988r). Cóż to były za przeżycia
przedwyjazdowe! trzeba było pożyczyć sztalugi plenerowe, uszyć torbę
(z materiału od pani Marii), kupić farby i przygotować wielki bagaż
z ciepłymi ubraniami - bo w górach mogło być zimno.
Na plener pojechaliśmy autobusem . Na dworcu PKS obok
66
mnie usiadła nieznajoma mi wówczas Ewa Widomska, z którą szybko
znalazłam wspólny język i tak rozpoczęła się nasza sympatyczna znajomość.
Zamek w Niedzicy przywitał nas piękną, iście letnią pogodą,
choć w naturze królowały kolory jesieni. Gruba odzież okazała się
zbędna. W samych sweterkach śmigaliśmy więc po okolicy, szukając
nowych tematów do malowania.
Okolice Zamku - cudowne. Wokół rozciągające się wzgórza.
U podnóża zamku wijący się Dunajec i trwające prace budowlane nad
zaporą. W oddali, po drugiej stronie rzeki, błyszczące na tle gór ruiny
zamku w Czorsztynie. W pobliżu opuszczone chaty domostw. Wszystko
skąpane w przebogatej palecie kolorów jesieni, które z wielkim trudem
udało mi się okiełznać na płótnie, przy braku doświadczenia z farbami
w plenerze.
Przez dwa tygodnie byliśmy głównymi mieszkańcami Zamku
i nowymi mieszkańcami gór. Wszyscy byli bardzo gościnni i serdeczni.
Radowała nas cudna przyroda i wspaniała pogoda. Czyż można było
pragnąć czegoś więcej? Jakież to było wspaniałe czuć się mieszkańcami zamku, podczas gdy inni przyjeżdżali tutaj tylko na kilka chwil,
by go zwiedzić. Pamiętam, że wśród zwiedzających była także Anna
Dymna, którą wcześniej widziałam tyko na ekranie. Zamek na dwa
tygodnie otworzył przed nami swoje podwoje. Komnaty, z pięknymi
meblami były do naszej dyspozycji i zrobiły na mnie ogromne wrażenie. Zachwycały wielkie kanapy, obite ciemną skórą. Nie zapomnę
także ogromnej, zamkowej przestrzeni, jaką mieliśmy do dyspozycji.
Królowała wśród nich największa komnata, wysoka na ok 5 m, w której
mieliśmy stołówkę. Na wielkich zamkowych stołach, przy których stały
ciemne krzesła, serwowano nam wspaniałe posiłki.
Na plenerze panowała bardzo dobra atmosfera. W dzień była
to głównie atmosfera pracy, a wieczorem odbywały się wspólne spotkania przy kominku, gdzie pani Maria po aktorsku recytowała wiersze. W naszym pokoju na piętrze, gdzie mieszkałam z E. Widomską
i M. Mazur było szczególnie wesoło. Śmiechom i radościom nie było
końca. Ubawiłyśmy się takie nieźle, malując na karteczkach „laleczki”
M. Urban, z którą mieszkałam w drugim tygodniu pleneru. W niedługim czasie, na moich pierwszych obrazach pojawił się zamek , kaplicz-
67
ka i góry, ze swą cudowną przestrzenią i potęgą.
Wystawa poplenerowa odbyła się na dziedzińcu zamku i cieszyła się dużym zainteresowaniem. Była to jednocześnie moja pierwsza
wystawa..
Do dziś noszę w sercu ten mój pierwszy plener na Zamku
w Niedzicy. Obrazy z tego pleneru od ponad 25 lat zajmują honorowe
miejsce w moim domu i są wspomnieniem radośnie przeżytych chwil.
Ewa Wójcik - członek TPSP, członek ZPAZP
68
Mój pierwszy plener malarski w Nałęczowie – sierpień 1992 r.
Nałęczów to zdrój opatulony lasem, zielonymi wzgórzami
i willami. To zabytkowy pałac otoczony parkiem z połatanymi drzewami. Kraczące wrony jakby nas popędzały do pracy, do malowania.
Rano budzi nas słońce. Tylko ono widzi nasze artystyczne zmagania,
poszukiwania sekretów sztuki.
Nasz konsultant Mariusz Drzewiński mówi: „Uczcie się patrzeć, szeroko otwierać oczy”. Szukamy czegoś, co może tylko dla nas
jest skomponowane.
Upalne lato – ludzie leniwie siedzą rozłożeni na ławkach.
Drzemią w cieniu wielkich drzew kasztanowców popijając wodę ze
źródełka miłości. A my w białych kapeluszach idziemy „ku dziurze”
(w płocie) na skróty. Tam na Górze Armatniej stoi mały drewniany
kościółek. Ozdobna furtka i ciężkie brązowe drzwi zachęcają do wejścia. A w środku tajemnica – pełno wyznań ludzkich, radości i łkania.
Ta furtka i brama to dla mnie temat do malowania. Grażyna uciekła,
nie chce się ruszać – chce odpoczywać. Ona jak wiatr ucicha, zrywa
się nagle, zawiewa i raptem wpada do „Eweliny” – maluje. Już jest
„kobietka” namalowana (to postać z fontanny).
Przy domu Prusa siedzi kobieta z kamienia, gdzieś buja w obłokach wodą z fontanny chłodzona. Siedzi tyłem do gości odwrócona – „wolna kobieta”. Tu u „Pani Eweliny” przy białych stoliczkach,
koronkowych krzesełkach i pod parasolami jemy pyszne ciacha, ślemy
uśmiechy. O! Nasz pan „Błękitny” uchylił kapelusza. Zachodzi słońce,
wrony ucichły, czas wracać „ku dziurze”.
Lucyna Juchkiewicz - Członek Honorowy TPSP w Lublinie.
69
Wspomnienie
O Wojtku…jak zacząć?
Poznałam Go oczywiście na wystawie w siedzibie TPSP, rzucał się w oczy jak barwny motyl na tle naszego towarzystwa nie tylko
ze względu na barwne koszule i kolorowe spodnie, które nosił. Artysta:
rozwiane włosy, miły uśmiech - bardzo się polubiliśmy - był niezwykle
delikatny, wrażliwy, wyczulony na innych ludzi i muzykalny. No tak,
wszystko jednym zdaniu, a przecież to 20 lat mija od momentu poznania.
Pamiętam jak trafił do Towarzystwa - tak jak większość członków – przez Ognisko Plastyczne, chciał doskonalić swój warsztat malarski.
Wojtek był ogrodnikiem, skończył szkołę ogrodniczą w Kijanach (kochał kwiaty, szczególnie róże) często wspominał spędzony tam
czas i zabawy w Indian; był też muzykiem, jak mu nie wyszło z ogrodnictwie na Pomorzu Gdańskim, gdzie z żoną prowadził gospodarstwo
ogrodnicze – zaczął grać. Grał na gitarze i koncertował z zespołem po
całej Polsce.
To był wolny ptak, bujał w obłokach, a jednocześnie umiał
stąpać po ziemi - rozwijał tak zwane interesy - z nową żoną otworzył
aptekę i sklep z artykułami papierniczymi. Razem z żoną wychowywał
jej synów. Miał dwie córki z pierwszego małżeństwa, żona wyjechała
z dziećmi za granicę. Wiem, że zabiegał o kontakt z dziećmi, nawet trochę mu się to udało – zdążyły go odwiedzić przed jego nieoczekiwaną
i nagłą śmiercią. Jedna miała na imię Linda, oczywiście wiadomo na
czyją cześć. Został też dziadkiem.
Jeździliśmy razem na plenery: Darłówko, Klementowice, Józefów nad Wisłą… W szkole w Józefowie można oglądać Jego prace. Lubił
malować konie. Był bardzo dobrym przyjacielem, miał czas by pomóc,
wesprzeć w trudnych chwilach; pomógł mi np. kupić nowy samochód –
akurat był to „Maluch”, fiat 126P.
Potrafił być kaskaderem – pchał mnie raz siedzącą w maluchu
za kierownicą, bo zgasł silnik, a jak „załapał” w biegu wskoczył do
auta – to było na Alei Tysiąclecia.
Gotował, a potem zapraszał na obiad.
70
Potrafił naprawić różne rzeczy – od okularów po telewizor.
Instalacja elektryczna? – nie było problemu.
Spotykaliśmy się w siedzibie naszego Towarzystwa z różnych
okazji: Wigilia, tłusty czwartek, ostatki, Sylwester; chodziliśmy też razem na zajęcia do Ogniska Plastycznego.
Jeździliśmy na wycieczki organizowane przez TPSP, np. do
Krakowa na słynną wystawę malarstwa Chagalla.
Zostały zdjęcia, niestety nieliczne. Wojtek został pochowany
w Niedrzwicy Kościelnej - swojej miejscowości rodzinnej – w grobie
rodzinnym, gdzie wcześniej pochował synka Piotrusia.
Miał zaledwie 56 lat.
Alicja Buczek - CzłonekTPSP w Lublinie.
Nad Wisłą
Już żniwa, w polu stoją rozkraczone snopy, prażąc w słońcu złote grzywy
ze sterczącymi grzywkami.
Wiatr je chłodzi, przynosi zapach wiślanego wzgórza – spieczonej trawy.
Świecą żółte dziewanny i wrotycz aż pomarańczowy.
Sypią już białym puchem fioletowe krzaki ostów.
Zachodzi słońce.
Długie cienie przeglądają się w lustrze zamglonej wody.
Idzie czas jesieni.
Wojtek i Ala malują na wzgórzu, a mnie pisanie lepiej idzie niż malowanie.
Lucyna Juchkiewicz - Plener w Józefowie nad Wisłą, 1997r.
71
Plener, Dęblin 1985 r., druga od lewej w górnym rzędzie Prezes A. Wawrzosek
X lat Społecznego Ogniska Plastycznego, 1986 r., pierwsza od lewej opiekun W. Brajerska
72
Wystawa OP TPSP 1998 r., od lewej prezes K. Drzewiński, L. Juchkiewicz, nauczyciele:
W. Figiel i W. Arbaczewski
Międzynarodowe Warsztaty Plastyczne, Nałęczów 2000 r.
73
Plener w Kluczkowicach, 2002 r.
Plener w Kazimierzu, 2010 r.
74
Pracownia OP TPSP, grupa W. Figla
Wernisaż wystawy „Lublin w malarstwie”, 2014 r.
75
Wycieczka do Muzeum Narodowego w Warszawie, 2014 r.
K. Drzewiński
(prezes w latach 1991-2011)
U. Uklejewska
(prezes od 2011 r.)
76