docplan odnowy miejscowości sędziejowice
download 
Reklamacja Transkrypt
plan odnowy miejscowości sędziejowice
Załącznik do uchwały nr XXVII/182/09 Rady Gminy Sędziejowice z dnia 26 listopada 2009 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE na lata 2009 – 2016 GMINA SĘDZIEJOWICE Październik 2009 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Spis treści I. WSTĘP ...................................................................................................................... 2 II. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI........................................................ 3 1. 2. 3. 4. Położenie geograficzne................................................................................................... 3 Ludność............................................................................................................................. 6 Historia miejscowości...................................................................................................... 9 Przestrzenna struktura miejscowości ......................................................................... 11 III. AKTUALNA KONDYCJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI ......................... 11 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Zasoby przyrodnicze, obiekty i tereny........................................................................ 11 Dziedzictwo kulturowe.................................................................................................. 15 Infrastruktura społeczna, turystyczna i sportowa .................................................... 16 Infrastruktura techniczna ............................................................................................. 18 Gospodarka i rolnictwo ................................................................................................. 21 Kapitał społeczny i ludzki ............................................................................................. 22 Ochrona zdrowia i opieka społeczna .......................................................................... 23 IV. ANALIZA SWOT ................................................................................................ 25 V. DIAGNOZA AKTUALNEJ SYTUACJI MIEJSCOWOŚCI............................ 27 VI. WIZJA ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI........................................................... 28 VII. ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY ............................................................. 29 VIII. OPIS INWESTYCJI NA LATA 2009 – 2016 ......................................... 30 IX. ZARZĄDZANIE .................................................................................................. 31 1. Wdrażanie....................................................................................................................... 31 2. Monitorowanie ............................................................................................................... 32 Wskaźniki produktu ................................................................................................. 33 Wskaźniki rezultatu.................................................................................................. 33 Wskaźniki oddziaływania ........................................................................................ 33 X. BIBLIOGRAFIA ................................................................................................... 35 XI. SPIS RYSUNKÓW, TABEL, WYKRESÓW ORAZ MAP............................ 35 1 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE I. Wstęp Polska wieś staje, na początku XXI wieku, do rywalizacji gospodarczej i społecznej z krajami Unii Europejskiej. Dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich niezbędne jest zapewnienie wielofunkcyjności rolnictwa i wsi, zwiększenie funkcji gospodarczych i społecznych wsi, ochrony środowiska na obszarach wiejskich, ograniczenie bezrobocia oraz poprawa warunków życia ludności wiejskiej. Warunkiem niezbędnym do aktywnego włączenia się mieszkańców miejscowości wiejskich w realizację przedsięwzięć na rzecz rozwoju i promocji lokalnych walorów kulturowych i przyrodniczych jest integracja społeczności lokalnej wokół budowy wspólnego planu działania, który można nazwać planem odnowy miejscowości. Jest to postępowanie odmienne od działań podejmowanych w innych programach ze względu na element integracji na najniższym poziomie współdziałania mieszkańców pojedynczej wsi. Niniejsze opracowanie jest właśnie takim Planem działania przygotowanym dla miejscowości Sędziejowice, w której mieszkańcy zintegrowali się wokół wspólnych celów oraz postanowili wykorzystać szansę jaką daje jej położenie, wyjątkowe bogactwo krajobrazu i dorobek kulturowy ludzi, którzy tę wieś wybrali jako miejsce stałego zamieszkania. Poniższy dokument jest zgodny ze „Strategią Rozwoju Gminy Sędziejowice na lata 1997-2010”, „Programem Inwestycyjnym Gminy Sędziejowice na lata 20072010”, „Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Sędziejowice na lata 2004-2013”, „Programem Ochrony Środowiska”, „Planem Gospodarki Odpadami” oraz „Planem Urządzeniowo-Rolnym Gminy Sędziejowice”, Plan Odnowy Miejscowości stanowi ich uzupełnienie. 2 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE II. Charakterystyka miejscowości 1. Położenie geograficzne Sędziejowice to wieś położona w województwie łódzkim, w powiecie łaskim. Jej powierzchnia wynosi 9,74 km². Sędziejowice stanowią siedzibę gminy wiejskiej Sędziejowice. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie sieradzkim. Obszar miejscowości leży w obrębie jednostki fizyczno-geograficznej pasa Nizin Środkowopolskich w makroregionie Niziny Południowo-Wielkopolskiej, mezoregionie Wysoczyzny Łaskiej. Wieś zlokalizowana jest 12 km na południe od Łasku, siedziby powiatu, w sąsiedztwie dużych lasów i rzeki Grabi. Liczba osób faktycznie zamieszkujących Sędziejowice wynosi 653, natomiast liczba osób zameldowanych na stałe to 635 osób, w tym 298 mężczyzn i 337 kobiet. Sędziejowice charakteryzują się dobrym układem komunikacyjnym na szlaku dróg tranzytowych północ-południe i wschód-zachód. Wieś leży na trasie drogi wojewódzkiej Łódź – Wieluń nr 481, która przebiega przez samą miejscowość, oraz magistrali kolejowej Śląsk - Porty (Gdynia). W pobliżu przebiega droga krajowa nr 14. Wieś posiada dogodne połączenie drogowe z miastami: Łódź (43 km), Łask (12 km), Zduńska Wola (15 km), Wieluń (50 km), a także dogodne połączenie kolejowe ze Śląskiem i Wybrzeżem. Sędziejowice są głównym ośrodkiem życia społeczno – gospodarczego jest to uwarunkowane historycznie, położeniowo (centralne usytuowanie wobec pozostałych sołectw) i przede wszystkim funkcjonalnie (centrum usługowe, handlu i największe skupisko funkcjonujących w gminie podmiotów gospodarczych). 3 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Mapa 1 Gmina Sędziejowice na tle powiatu łaskiego 4 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Mapa 2 Sędziejowice na tle pozostałych miejscowości Gminy 5 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE 2. Ludność Miejscowość Sędziejowice zamieszkuje 653 mieszkańców, co stanowi prawie 10% ludności całej gminy (6 581). Kobiety stanowią 53% populacji wsi. Tabela 1 przedstawia strukturę wiekową mieszkańców Sędziejowic w podziale na płeć. Następnie wykres 1 obrazuje sytuację mieszkańców wziąwszy pod uwagę podział na ludność w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i po produkcyjnym. Tabela 1 Struktura wiekowa ludności zarejestrowanej (635 osób) Liczba ludności wg wieku i płci Wiek Ogółem Mężczyźni Kobiety 0-4 31 11 20 5-9 36 16 20 10 - 14 40 19 21 15 - 19 46 25 21 20 - 24 36 22 14 25 - 29 57 26 31 30 - 34 56 27 29 35 - 39 53 31 22 40 - 44 31 18 13 45 - 49 34 18 16 50 - 54 52 18 34 55 - 59 53 24 29 60 - 64 37 16 21 65 - 69 21 11 10 70+ 52 16 36 6 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Wykres 1 Ludność w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym 500 400 225 300 200 209 46 100 27 67 61 0 wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny kobiety wiek poprodukcyjny mężczyźni Największy odsetek mieszkańców miejscowości – 68,35% stanowią osoby w wieku produkcyjnym, w przedziale od 15 do 59 lat. Analiza przedziałów wiekowych ludności wsi Sędziejowice pozwala na stwierdzenie, iż najliczniej reprezentowaną grupę stanowią osoby w wieku 25-29 lat – 57 osób. Następne w kolejności (wg liczebności przedziału wiekowego) są grupy wiekowe: 30-34 lat (56 osób), 35-39 oraz 55-59 lat (po 52 osoby). Liczebność grupy najstarszej (+70 lat) wynosiła 52 osób, z czego zdecydowaną większość (36 osób) stanowiły kobiety. W ujęciu procentowym osoby w wieku powyżej 70 lat stanowią 8,2% ogólnej liczby mieszkańców Sędziejowic. Taka sytuacja jest w pewnym stopniu odzwierciedleniem ogólnopolskiego trendu. Odnotowano stosunkowo duży ujemny przyrost naturalny: 11 osób, co obrazuje tabela 2. Tabela 2 Ruch naturalny w 2008 roku Ruch naturalny w miejscowości Sędziejowice Ogółem Mężczyźni Urodzenia żywe Kobiety 3 1 2 Zgony 14 9 5 Przyrost naturalny -11 -8 -3 7 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Tabela 3 Migracje wewnętrzne Migracje wewnętrzne w miejscowości Sędziejowice Mężczyźni Kobiety Ogółem Zameldowania 5 11 16 Wymeldowania 10 7 17 Saldo migracyjne we wsi Sędziejowice przyjęło wartość ujemną, która wynosi -1. Głównie miejscowość opuszczają mężczyźni, meldują się natomiast w szczególności kobiety. Jeżeli chodzi o bezrobocie to należy zwrócić uwagę na fakt, że najwięcej bezrobotnych w gminie Sędziejowice to ludzie bez zawodu. W dalszej kolejności są robotnicy prac prostych w przetwórstwie, robotnicy budowlani robót stanu surowego, rolnicy produkcji roślinnej i ogrodniczej, sprzedawcy, mechanicy maszyn i urządzeń oraz technicy rolnicy. Wykres 2 obrazuje kształtowanie się stopy bezrobocia w gminie w latach 2003-2007. Można zaobserwować, że pomimo, iż bezrobocia jest duże, to ma ono jednak tendencję malejąca. Wykres 2 Stopa bezrobocia w gminie Sędziejowice w latach 2003-2007 25% 21% 19,6% 20% 17,4% 14,9% 15% 11,9% 10% 5% 2003 2004 2005 2006 2007 8 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE W gminie w roku 2008 zarejestrowanych było 281 osób bezrobotnych, z czego 52% to kobiety. 3. Historia miejscowości Najstarsze zapisy dotyczące miejscowości Sędziejowice sięgają roku 1136, kiedy to w bulli papieża Innocentego II wymienione są w grupie wsi koło Sieradza, należących do dóbr stołowych arcybiskupa gnieźnieńskiego. Nie są znane początki osady Sędziejowice, sądzić jednak wolno, że doszukiwać się ich należy jeszcze w tysiącleciu poprzednim. Już wówczas stanowiła ona własność książęcą i z nadania któregoś z władców w końcu XI w. dostała się wraz z innymi dobrami w ręce arcybiskupa gnieźnieńskiego. W nieznanym bliżej czasie na obszarze obecnej gminy i na terenach przyległych uformował się spory kompleks majątkowy arcybiskupa, którego ośrodkiem stały się Sędziejowice. Otrzymał on nazwę klucza lub tenuty sędziejowickiej. Pisownia nazwy wsi w okresie średniowiecznym była różna. W kopiale z końca XVI w. wymieniony jest kościół w Sandzevoievieusis przy zmianie w 1366 r. dziesięcin, a w 1392 wymieniony jest pleban Dominic de Sandzeowicze. Obecna nazwa wsi ustaliła się w końcu XVIII w. Wiadomo jest, że kościół parafialny w Sędziejowicach istniał już w 1366 roku. Zachował się dokument arcybiskupa Wincentego Kota z 1438 r., informujący o sprzedaży przez niego sołectwa w Sędziejowicach szlachcicowi Przemysławowi Pomianowi. Wspomniany klucz sędziejowicki w rękach kościelnych pozostawał aż do rozbiorów, kiedy to Sędziejowice stały się własnością rządową Rosji. W 1842 roku (ukazem cara Mikołaja I z 9/21 XII 1935 r.) majątek ten otrzymał w formie majoratu były pułkownik – dowódca Siewierskiego Pułku Piechoty, późniejszy gen. T. Łuzanow. Po jego śmierci dobra te 27 VII 1874 r. przeszły w ręce najstarszego syna, Piotra Łuzanowa. Odrodzone państwo polskie ustawą z 25 VIII 1919 r. przejęło dobra donacyjne. Z dóbr sędziejowickich wyłączono 119 ha i podzielono je na 19 działek, zakładając tzw. Kolonię Sędziejowice, resztę dóbr powierzono Towarzystwu Rolniczemu Łasko-Szadkowskiemu. 9 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Erygowanie parafii w Sędziejowicach, a także wzniesienie pierwszego kościoła drewnianego p. w. św. Marii Magdaleny, związane jest z abem Janem Pełką Fulko i winno zatem przypadać na lata piastowania przez niego tej godności w Gnieźnie, tj. między rokiem 1232 a 1258. Świątynia ta, wielokrotnie odbudowywana miała przetrwać do 1779 roku, tj. do czasu wystawienia nowego kościoła modrzewiowego z fundacji abpa Antoniego Kazimierza Ostrowskiego. Ten interesujący obiekt zabytkowy został zniszczony przez pożar w 1984 roku. Wieś związana jest z ważnym wydarzeniem z okresu powstania styczniowego. W dniu 26 sierpnia 1863 roku, gdy w wyniku zarządzonej przez gen. Edmunda Taczanowskiego koncentracji w Sędziejowicach było 1600-1800 samej powstańczej kawalerii, za zdążającym do wsi niewielkim oddziałkiem dowodzonym przez Bąkowskiego wpadła doborowa sotnia kozaków, w której składzie było wielu synów arystokracji rosyjskiej. Sotnią dowodził rotmistrz huzarów grodzieńskich von Grabbe. Prawie wszyscy kozacy polegli. Do niewoli wzięto tylko pięciu Rosjan, w tym rotmistrza von Grabbego. Bitwa w Sędziejowicach przyczyniła się do koncentracji wojska moskiewskiego, co w konsekwencji doprowadziło do klęski oddziałów gen. Taczanowskiego na polach wsi Kruszyna – Nieznanice koło Częstochowy w dniu 29 sierpnia 1863 r. O bitwie w Sędziejowicach napisała Maria Konopnicka wiersz pod tytułem "O Zarembie 1863 r. w sierpniu pod Sędziejowicami". Ludność gminy w przeszłości wykazywała się dużym zaangażowaniem i patriotyzmem, o czym świadczą liczne na terenie gminy miejsca pamięci. Na miejscowym cmentarzu w 10-lecie klęski (w 1874 r.) wystawiono okazały pomnik z płyt piaskowca. Pomnik mimo upływu czasu ocalał prawie nienaruszony. Przy głównej alejce, w skromnej mogile, spoczywają czterej zabici powstańcy. Wieś uczciła ich pamięć nadaniem szkole gminnej imienia "Powstańców 1863 r.". Z okresu II wojny światowej zachowały się miejsca pamięci w Emilianowie i Woli Marzeńskiej, oraz mogiły żołnierskie na cmentarzach w Grabnie i w Marzeninie. Na cmentarzach w Marzeninie i w Sędziejowicach znajdują się groby żołnierzy niemieckich i rosyjskich z okresu I wojny światowej a w Zamościu cmentarz wojenny z tego okresu, na którym spoczywają żołnierze niemieccy. 10 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE 4. Przestrzenna struktura miejscowości Miejscowość Sędziejowice jest wsią sołecką położoną 12 km na południe od Łasku. Miejscowość leży przy drodze wojewódzkiej nr 481 Łódź - Wieluń. Powierzchnia wsi wynosi 973,66 ha, na której mieszkają 653 osoby. We wsi znajduje się kościół i parafia Świętej Marii Magdaleny Pokutnicy i Świętego Klemensa I Rzymskiego (należąca do dekanatu Widawskiego). Ponadto, na terenie wsi znajduje się Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 1 (gimnazjum i szkoła podstawowa) III. Aktualna kondycja zasobów miejscowości 1. Zasoby przyrodnicze, obiekty i tereny Rysunek 1 Krajobraz Sędziejowice W gminie Sędziejowice lasy zajmują powierzchnię 3 323 ha, samej zaś wsi lasy porastają 569,63 ha, co stanowi ponad 58% powierzchni miejscowości. W strukturze własnościowej przeważają lasy, które administrowane są przez Nadleśnictwo Kolumna. 11 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Na terenie gminy Sędziejowice utworzono: Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki Na terenie gminy Sędziejowice zlokalizowany jest Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki. Teren parku wyróżnia się w swym otoczeniu urozmaiconą rzeźbą terenu. Dolina Grabi zachowała się na dużej części swego biegu prawie naturalny charakter rzek nizinnych. Otaczają ją zbiorowiska świeżych łąk, miejscami silnie podmokłych, sąsiadują zwykle z szuwarami, turzycowiskami, podmokłymi olszami lub zaroślami wierzbowymi. Rezerwaty przyrody Na terenie gminy Sędziejowice znajdują się dwa rezerwaty przyrody: Rezerwat Jodły Łaskie i Rezerwat Grabica. Rezerwat Jodły Łaskie to rezerwat leśny, administrowany przez leśnictwo Sędziejowice o pow. 58,39 ha. Celem ochrony jest zachowanie, ze względów naukowych i dydaktycznych, fragmentu naturalnego lasu z udziałem jodły przy północnej granicy zasięgu z licznymi pomnikowymi okazami dębów, jodeł i sosen. Najcenniejsze drzewostany jodłowe liczą około 80-120 lat, a dęby nawet około 200 lat. Obszar rezerwatu jest bardzo zróżnicowany florystycznie. Wśród 11 zespołów roślinnych jest aż 7 podstawowych ekosystemów leśnych. Najważniejszym zespołem roślinnym jest kontynentalny grąd jodłowy. Na terenie rezerwatu drzewostany jodłowe w wieku 80-120 lat osiągają wysokość 40 metrów i należą do najwyższych w środkowej Polsce. Na zróżnicowanym terenie rezerwatu występują również takie zespoły leśne jak: bór sosnowo-dębowy, bór świeży, bór suchy, bór bagienny, ols i łęg olszowo-jesionowy. Szczególnie wyróżniają się 200-letnie dęby oraz okazałe sosny. Rezerwat Grabica to obszar lasu o powierzchni 8,26 ha. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i biocenotycznych śródleśnego kompleksu torfowisk przejściowych i niskich oraz eutroflcznych bagien z udziałem licznych gatunków roślin rzadkich i chronionych. Rezerwat Grabica obejmuje 12 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE kompleks torfowisk przejściowych i niskich oraz eutroficznych bagien o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych w dolinie rzeki Grabi. Występują tu gatunki roślin znajdujące się pod ścisłą ochroną oraz gatunki rzadkie. Należą do nich między innymi: widłak torfowy, widłak goździsty, grążel żółty, czy pałka szerokolistna. Obszary chronionego krajobrazu Na obszarze gminy Sędziejowice istnieje „Sędziejowicki” Obszar Chronionego Krajobrazu. Obszary Natura 2000 Elementem sieci Natura 2000 na terenie gminy Sędziejowice jest część doliny Grabi, obszar nosi nazwę „Grabia. Obszar „Natura 2000” „Grabia” obejmuje rzekę Grabia (prawy dopływ Widawki) wraz z okolicznymi podmokłymi łąkami, wiklinami, lasami łęgowymi. Grabia to rzeka długości 77 km o powierzchni dorzecza 813 km2. Grabia (jako Grabówka) wypływa na północny - wschód od wsi Grabica, a uchodzi poniżej Rogóźna, na połach Wsi Grabno. Maksymalna rozpiętość wahań stanów wody występuje w dolnym biegu i wynosi 2,5 m. Sklasyfikować ją można jako typową rzekę nizinną średniej wielkości. Odznacza się ciekawą budową biologiczną oraz bardzo bogatą fauną. Z rzeką związane są liczne zbiorowiska wód płynących i stojących. Szczególnie bujne życie rozwija się w odnogach i licznych zakolach tej rzeki. Obszar jest ważny jako istotna w Polsce środkowej ostoja gatunków ryb z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, spośród czego szczególnie cenny gatunek to koza złotawa. Liczne są populacje piskorza i kozy. Cennym gatunkiem jest minóg strumieniowy, występuje tu też minóg ukraiński. Spośród innych zwierząt wymienionych w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej występują tu wydra i płaz: kumak nizinny. Zespoły Przyrodniczo-Krajobrazowe Na terenie gminy Sędziejowice zlokalizowane są trzy zespoły przyrodniczokrajobrazowe: Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Przyrodniczo-Kraj „Luciejów” oraz obrazowy Zespół „Sędziejowice”, Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Dolina Grabi”. 13 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Sędziejowice” działa na podstawie Rozporządzenia Wojewody Sieradzkiego z dnia 25 października 1995 r. w sprawie zmiany rozporządzenia Wojewody Sieradzkiego z dnia 12 maja 1995 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny. Zgodnie z powyższym rozporządzeniem uznaje się za zespół przyrodniczo-krajobrazowy drzewostan sosnowy w wieku 110 lat na siedlisku BHw o powierzchni 13 ha położony w Nadleśnictwie Kolumna, Leśnictwo Sędziejowice, oddz. 40. Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Dolina Grabi” - został utworzony w 1998 r. Rozporządzeniem Wojewody Sieradzkiego z dnia 31 lipca 1998 r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu oraz uznania za zespoły przyrodniczokrajobrazowe. Powierzchnia zespołu to 4 007 ha, z czego w gminie Sędziejowice — 1 587 ha. Ochroną objęta jest dolina Grabi, typowo nizinnej rzeki średniej wielkości o dużych walorach krajobrazowych i ciekawej obudowie biologicznej oraz bogatej hydrofaunie. Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Luciejów” - został utworzony w 2001 r. Przedmiotem ochrony jest rozległa wydma z towarzyszącymi jej źródłami wysiękowymi i oczkami wodnymi. Pokrywające wydmę drzewostany o zróżnicowanej mozaice siedlisk i bogatym aspekcie wiosennym runa leśnego pełnią funkcję lasów glebochronnych. Inne obiekty cenne przyrodniczo Na terenie gminy Sędziejowice funkcjonuje jeden główny korytarz ekologiczny ciągnący się wzdłuż rzeki Grabi od północnej granicy gminy aż do północnej granicy Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki. Łączy się on z korytarzem ekologicznym biegnącym doliną rzeki Widawki. Oprócz tego funkcjonują także mniejsze korytarze, biegnące dolinami lewostronnych dopływów Grabi. Ponadto, na obszarze gminy Sędziejowice istnieją pomniki przyrody i użytki ekologiczne. Na terenie gminy Sędziejowice za pomniki przyrody uznano: • 3 jesiony wyniosłe, położone na prywatnej działce w Grabnie, • wiąz szypułkowy i dąb szypułkowy, położone na gruntach SKR w Woli Wężykowej, 14 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE • 3 dęby szypułkowe, jesion wyniosły i wiąz szypułkowy, położone w parku zabytkowym, w Pruszkowie, • grupa drzew jednogatunkowa, położona w parku zabytkowym, w Pruszkowie, • 6 dębów szypułkowych, położone przy drodze Łask-Widawa, w Pruszkowie, • 3 dęby szypułkowe, położone na terenie przykościelnym w Marzeninie, • lipa drobnolistna, położona w parku, w Woli Warzeńskiej, • dąb szypułkowy, położony na terenie leśnym w Żaglinach, • 3 dęby szypułkowe, położone w parku wiejskim, w Sędziejowicach, • kasztanowiec zwyczajny, położony w Parku przy Zespole Szkół Rolniczych, w Sędziejowicach, • kasztanowiec zwyczajny, klon jawor, wierzba biała, położone na działce prywatnej w miejscowości Brody Emilianów, • aleja przydrożna 35 lip drobnolistnych, położone przy drodze powiatowej w Sędziejowicach. 2. Dziedzictwo kulturowe Na terenie gminy znaleźć można liczne miejsca pamięci wydarzeń historycznych, takie jak: • mogiła powstańców styczniowych z 1863 r. na cmentarzu w Sędziejowicach, • miejsca pamięci z okresu II wojny światowej w Emilianowie i w Woli Marzeńskiej, • mogiły żołnierskie z okresu II wojny światowej na cmentarzach w Grabnie i w Marzeninie. Na cmentarzach w Marzeninie i w Sędziejowicach znajdują się groby żołnierzy niemieckich i rosyjskich z okresu I wojny światowej, a w Zamościu (przy trasie Łask – Wieluń) – cmentarz wojenny z tego okresu, na którym spoczywają żołnierze niemieccy. Do najważniejszych zabytków na terenie miejscowości Sędziejowice należą: • Zespół Cmentarza Parafialnego w Sędziejowicach a w nim: - obelisk ku czci poległych żołnierzy rosyjskich z okresu powstania styczniowego w 1863 r. 15 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Rysunek 2 pomnik poległych Kozaków - ogrodzenie mieszane z bramą wjazdową • Plebania przykościelna. 3. Infrastruktura społeczna, turystyczna i sportowa W gminie funkcjonują: Zespół Szkół Rolniczych w Sędziejowicach, Zespół Szkół w Marzeninie (szkoła podstawowa, dwie szkoły filialne i przedszkole) oraz Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 1 w Sędziejowicach (gimnazjum oraz szkoła podstawowa). Działalność kulturalną prowadzi skomputeryzowana Gminna Biblioteka Publiczna w Sędziejowicach wraz ze swoimi filiami w Marzeninie, w Pruszkowie i w Siedlcach, która może udostępnić ponad 24 500 woluminów oraz działającą w ramach centralnego programu „Ikonka”, czytelnię internetową. Aktywną działalność rozwija Gminny Ośrodek Kultury w Sędziejowicach, w którym działają: Zespół Tańca Ludowego „Mali Sędziejowiczanie”, Zespół Pieśni i Tańca „Sędziejowiczanie”, Zespół Pieśni i Tańca „Ziemia Sędziejowicka”, Zespół Śpiewaczy „Sędziejowianki”, Strażacka Orkiestra Dęta „DRUH”, Kapela Podwórkowa „Sędziej”, Kapela Ludowa „Grabianie”, Sekcja Karate Tradycyjnego, Koło Plastyczne, Koło Wędkarskie „Kormoran”. 16 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Celem Ośrodka jest prowadzenie wielokierunkowej działalności rozwijającej i zaspokajającej potrzeby kulturalne mieszkańców gminy Sędziejowice. Do głównych zadań Ośrodka należy • organizowanie różnorodnych form edukacji kulturalnej i wychowania przez sztukę; • tworzenie warunków dla rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego i twórczości ludowej; • organizowanie różnego rodzaju klubów zainteresowania, sekcji, zespołów, kół; • udzielanie pomocy w zakresie organizowania życia społeczno-kulturalnego innym placówkom oraz prowadzenie własnych form pracy środowiskowej; • organizowanie działalności rekreacyjnej; • prowadzenie kursów tańca, muzyki, języków obcych, gry na instrumentach muzycznych, itp.; • koordynowanie i inspirowanie działalności kulturalno-wychowawczej w zakresie organizacji imprez kulturalnych i artystycznych na terenie gminy SĘDZIEJOWICE; • udzielanie pomocy organizacyjnej i merytorycznej świetlicom i klubom wiejskim; • rozszerzanie współpracy z zawodowymi instytucjami kultury celem upowszechniania różnorakich form i metod działań społeczno-kulturalnych; • podejmowanie działań we współpracy z organami samorządu gminnego i wiejskiego, • gwarantujących prawidłowy rozwój życia społeczno-kulturalnego w gminie Sędziejowice. W miejscowości znajduje się jedna hala sportowa i jeden plac zabaw dla dzieci. Funkcjonują również dwa kluby sportowe - LKS „PROTEKTOR” Sędziejowice i MLKS „BIZON” przy ZSR w Sędziejowicach - zajmujący się organizacją imprez i zawodów sportowych oraz rekreacyjnych, a także działalnością szkoleniową i wychowawczą. 17 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE 4. Infrastruktura techniczna Zaopatrzenie w wodę Wodociągowanie gminy odbywało się zgodnie z „Koncepcją wodociągowania Gminy Sędziejowice” przyjętą przez Radę Gminy Sędziejowice uchwałą Nr 105/16/92 z dnia 20 marca 1992 r. Gmina zwodociągowana jest w ok. 98%. Administratorem sieci wodociągowej jest Gminna Jednostka Usług Komunalnych w Sędziejowicach. System wodociągowy oparty jest na trzech ujęciach wody: • Sędziejowice: 2 studnie na głębokości 70 m każda, o wydajności 66,0 m3/h i 40,5 m3/h, • Pruszków: 1 studnia na głębokości 76 m, o wydajności 93,0 m3/h , • Siedlce: 1 studnia na głębokości 83 m, o wydajności 60,0 m3/h. Ocenia się, że z sieci wodociągowej korzysta w miejscowości Sędziejowice ok. 360 gospodarstw domowych. Długość sieci wodociągowej na terenie gminy wynosi 141,8 km, zaś na terenie samej wsi ok. 6,61 km. Oprócz systemu wodociągów na terenie gminy istnieją indywidualne ujęcia wód głębinowych i studnie kopane (z kręgów betonowych). Ze względu na dobrze rozwiniętą sieć wodociągową ich znaczenie zmalało. Odprowadzenie ścieków Sieć kanalizacji komunalnej w miejscowości Sędziejowice ma długość 5,5 km i obsługuje 250 gospodarstw domowych. W miejscowości na terenach nieskanalizowanych ścieki komunalne gromadzone są w przydomowych szambach i odbierane przez oczyszczalnię w miejscowości Brody. Ścieki gospodarcze (rolnicze) z gospodarstw rolnych zagospodarowane są przez rolników na gruntach rolnych. 18 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Telekomunikacja Głównym dostawcą usług telekomunikacyjnych i teleinformatycznych jest Telekomunikacja Polska S.A. Oprócz tego na terenie gminy znajdują się cztery stacje bazowe telefonii komórkowej: ERA GSM w Woli Wężykowej, PLUS GSM w Sędziejowicach, Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. w m. Brody, PTK Centertel Sp. z o.o. w Pruszkowie. Gospodarka odpadami Gospodarka odpadami w gminie Sędziejowice odbywa się zgodnie z „Planem gospodarki odpadami”. Gmina Sędziejowice nie dysponuje własnym składowiskiem odpadów komunalnych. Odpady komunalne, jak i wytwarzane przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, składowane są na składowiskach poza terenem Gminy. Mieszkańcy miejscowości posiadają indywidualne umowy na odbiór odpadów z posesji w liczbie 196. W połowie 2001 r. zapoczątkowano na terenie gminy selektywną zbiórkę surowców wtórnych. Do tego celu wyznaczono przez gminę punkty selektywnej zbiórki (jest ich obecnie 15). Jeden z takich punktów znajduje się we w miejscowości Sędziejowice przy ulicy Leśnej (pojemniki na: szkło kolorowe 1,5m³, szkło białe 1,5m³, butelki PET 2x2,5m³). Drogi i komunikacja Sędziejowice charakteryzują się dobrym układem komunikacyjnym, leżą na szlaku dróg tranzytowych północ-południe i wschód-zachód. Wieś leży na trasie drogi wojewódzkiej Łódź – Wieluń nr 481, która przebiega przez samą miejscowość, oraz magistrali kolejowej Śląsk - Porty (Gdynia). W pobliżu przebiega droga krajowa nr 14. Wieś posiada dogodne połączenie drogowe z miastami: Łódź (43 km), Łask (12 km), Zduńska Wola (15 km), Wieluń (50 km), a także dogodne połączenie kolejowe 19 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE ze Śląskiem i Wybrzeżem. W północnej części Gminy planowany jest przebieg drogi szybkiego ruchu S-8. Na sieć drogową gminy Sędziejowice o ogólnej długości około 118,4 km składa się: Drogi publiczne: - 16,0 km drogi wojewódzkiej, co stanowi 13,5 % długości wszystkich dróg w gminie, - 57,3 km dróg powiatowych, co stanowi 48,4 % długości wszystkich dróg w gminie, - 45,1 km dróg gminnych, co stanowi 38,1 % długości wszystkich dróg w gminie, w tym: • 25,8 km dróg o nawierzchni bitumicznej, • 13,4 km dróg o nawietrzni utwardzonej, • 5,9 km dróg o nawierzchni gruntowej. Drogi pozostałe mają długość ok. 148 km, w tym: • drogi asfaltowe i utrwalone powierzchniowo 7 km, • drogi utwardzone 35 km, • drogi gruntowe 106 km. Na terenie miejscowości Sędziejowice znajduje się 1,98 kilometrowy odcinek drogi wojewódzkiej nr 481 Łódź-Wieluń , 7,37 km dróg powiatowych (2301E i 2304E), 4,04 km dróg gminnych (G7,G12,G15) oraz 2,72 km dróg osiedlowych i rolnych. Stan dróg w Sędziejowicach ocenić można jako średni a jedno z głównych skrzyżowań jest niebezpieczne. Istniejące ciągi drogowe i komunikacyjne wymagają modernizacji. Gazownictwo, energetyka i sieć ciepłownicza Na obszarze wsi znajduje się sieć elektryczna, brak jest natomiast sieci gazowej. 20 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE 5. Gospodarka i rolnictwo Na terenie miejscowości działa 49 podmiotów gospodarczych, gdzie 43 to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, a pozostałe 6 to państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego. W Sędziejowicach znajduje się 16 punktów handlowych, a wśród nich sklepy spożywcze, sklepy wielobranżowe, kioski, kwiaciarnie, zakłady fryzjerskie oraz apteka. Jednym z największych przedsiębiorstw w gminie jest znajdujący się we wsi Sędziejowice jest zakład produkcji spożywczej "ALMA" zajmujący się produkcją słodyczy. Rysunek 3 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowo-Produkcyjne "ALMA" Gmina Sędziejowice jest gminą rolniczo – przemysłowo – turystyczną. Rolnictwo stanowi ponad 60 % dochodów gminy. Użytki rolne zajmują obszar 7 670 ha, co stanowi 63,0 % ogółu powierzchni gminy. We wsi sołeckiej użytki rolne wynoszą 368,38 ha, co stanowi 37,9% całej powierzchni tej miejscowości. Struktura użytków rolnych przedstawia się następująco: 21 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Ogółem użytki rolne, w tym: 368,38 ha 100% Grunty orne 339,2 ha 92,08% Pastwiska 17,1 ha 4,64% Sady 11,21 ha 3,04% Łąki 0,87 ha 0,24% Jednak największą część gruntów wsi stanowią lasy, aż jej 58,5% (569,63 ha). Pozostałe 3,6% powierzchni zajmują inne grunty i nieużytki – 34,99 ha. 6. Kapitał społeczny i ludzki Do najważniejszych organizacji działających na terenie miejscowości należą: Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Gminy Sędziejowice - organizacja pozarządowa, prowadzącą działalność społecznie użyteczną typu non-profit na rzecz mieszkańców gminy Sędziejowice. Podstawowe cele Towarzystwa to: • rozwijanie i propagowanie inicjatyw, postaw oraz działań sprzyjających rozwojowi społeczno-gospodarczego gminy, z uwzględnieniem aspektów ochrony środowiska, • prowadzenie i wspieranie inicjatyw w zakresie niesienia pomocy społecznej zwłaszcza rodzinom i osobom będącym w trudnej sytuacji życiowej oraz osobom niepełnosprawnym, a także wyrównywania szans tych osób oraz rodzin, • podnoszenie poziomu edukacji, oświaty i wychowania, wiedzy oraz umiejętności społeczeństwa, • wspomaganie działalności w zakresie kultury, popularyzacji historii, tradycji i teraźniejszości gminy, w tym pozytywnych wydarzeń i ludzi • rozwój świadomości lokalnej, obywatelskiej i kulturowej, • ograniczenie zjawisk patologii społecznych, takich jak uzależnienia, bezdomność, agresja i przemoc w rodzinie, a także przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, • wspieranie samorządności i demokracji lokalnej, • promocja gminy. 22 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Sędziejowicach Zakres działalności: zapobieganie pożarom, udział w akcjach ratowniczych prowadzonych w czasie pożarów lub zagrożeń ekologicznych oraz upowszechnianie kultury fizycznej i sportu, a także prowadzenie działalności kulturowo-oświatowej. Jednostka znajduje się w Krajowym Systemie Ratowniczo - Gaśniczym. W ramach jednostki funkcjonuje Strażacka Orkiestra Dęta „DRUH”. 7. Ochrona zdrowia i opieka społeczna Usługi zdrowotne świadczy w gminie Gminny Ośrodek Zdrowia w Sędziejowicach w ośrodkach zdrowia w Sędziejowicach i w Marzeninie. Ośrodki zatrudniają 15 pracowników medycznych, w tym 3 lekarzy i 5 pielęgniarek. Ośrodek Zdrowia w Sędziejowicach 2 lekarzy i 3 pielęgniarki. Do zadań poradni i gabinetów Gminnego Ośrodka Zdrowia w Sędziejowicach należy: • przeprowadzenie badań i udzielenie porad lekarskich osobom zgłaszającym się oraz zapewnienie opieki zdrowotnej osobom obłożnie chorym pozostającym w domu (wizyty domowe), • wykonywanie drobnych zabiegów leczniczych i profilaktycznych , • odpłatne udzielenie świadczeń zdrowotnych osobom nieuprawnionym do korzystania z bezpłatnych świadczeń – zgodnie z przepisami, • udzielanie stomatologicznych świadczeń profilaktyczno-leczniczych, • ewidencjonowanie chorych na choroby przewlekłe, osób w wieku poprodukcyjnych oraz prowadzenie badań okresowych tych chorych (czynne poradnictwo), • świadczenie usług profilaktycznych (pielęgniarskich i stomatologicznych) na rzecz dzieci i młodzieży szkolnej, • udzielanie świadczeń profilaktycznych na rzecz kobiet w ciąży i małego dziecka , • udzielanie pierwszej pomocy w nieszczęśliwych wypadkach i nagłych zachorowaniach, • orzekanie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby bądź opieki nad ciężko chorymi, 23 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE • obserwacja i analiza stanu zdrowotnego ludności oraz opracowanie planu działania w zakresie opieki środowiskowej, • szerzenie oświaty i profilaktyki zdrowotnej, • udzielanie świadczeń diagnostycznych obejmujących analizy i inne badania mające na celu rozpoznanie stanu zdrowia, • prowadzenie dokumentacji medycznej osób korzystających ze świadczeń Gminnego Ośrodka Zdrowia, • rehabilitacja pourazowa, • zapewnienie ochrony danych dotyczących stanu zdrowia i sposobu leczenia pacjenta oraz udostępnienia ich tylko w przypadkach określonych w przepisach prawa. Świadczenia stomatologiczne zapewniają w gminie 3 gabinety znajdujące się dwa w Sędziejowicach i jeden w Marzeninie. Lekarstwa można zakupić w aptekach w Marzeninie i w Sędziejowicach. Pomoc społeczną udziela Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sędziejowicach. Prowadzi on też Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób niepełnosprawnych świadczący usługi pobytu dziennego dla ponad 61 podopiecznych. Mieszkańcy wsi Sędziejowice pobierali w 2006 roku świadczenia pomocy społecznej: Świadczenia pieniężne 136 000 zł w tym świadczenia rodzinne 120 000 zł Dodatki mieszkaniowe (jedna osoba na kwotę) 1 574 zł oraz świadczenia niepieniężne takie jak odzież używana, żywność, sprzęt AGD. 24 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE IV. ANALIZA SWOT MOCNE STRONY 1. Położenie geograficzne oraz atrakcje turystyczne i przyrodnicze 2. Centralne położenie w stosunku do sołectw oraz głównego układu komunikacyjnego: skrzyżowania drogi woj. 481 Łodź-Wieluń z drogą powiatową 2301E Brzeski-Buczek 3. Od wschodu i północnego zachodu otoczone lasami, w sąsiedztwie obszaru Natura 2000 4. Dogodna sieć komunikacji PKS i MPK 5. Centrum administracyjne, oświatowe handlowe i kulturalne gminy 6. Zadbana miejscowość 7. Czyste środowisko 8. Potencjał osób w wieku produkcyjnym 9. Pełne zwodociągowanie miejscowości 10. Kanalizacja sanitarna 11. Brak przemysłu szkodliwego dla środowiska 12. Spadająca stopa bezrobocia SŁABE STRONY 1. Wymagający modernizacji układ komunikacyjny 2. Niezadowalająca jakość dróg lokalnych oraz infrastruktury towarzyszącej 3. Ujemny przyrost naturalny 4. Brak sieci gazowej 5. Brak stacji paliw, myjni samochodowej 6. Brak bazy gastronomiczno-hotelarskiej 7. Brak większych zakładów pracy 8. Mała ilość terenów budowlanych dla budownictwa jednorodzinnego 9. Brak ścieżek rowerowych 10. Mała ilość miejsc parkingowych w pobliżu budynków użyteczności publicznej 11. Zły stan techniczny budynku Gminnego Ośrodka Zdrowia 12. Uboga oferta handlowa, niski poziom istniejących placówek handlowych 13. Ubożenie ludności utrzymującej się wyłącznie z rolnictwa 14. Słabo rozwinięta sfera usługowa 25 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE SZANSE 1. Możliwość pozyskiwania zewnętrznych środków, głównie z funduszy UE 2. Intensywne działania promocyjne miejscowości i Gminy ZAGROŻENIA 15. Brak środków finansowych umożliwiających realizację inwestycji w zakresie infrastruktury społecznej, rekreacyjnej oraz technicznej 3. Współpraca z sąsiednimi gminami 16. Starzenie się społeczeństwa 4. Rozwój i działalność ośrodków kulturalnych 17. Mała aktywność społeczna mieszkańców oraz edukacyjnych 5. Rozwój małej i średniej przedsiębiorczości oraz specjalistycznych gospodarstw rolnych 6. Budowa, modernizacja dróg, chodników i ścieżek rowerowych 7. Stworzenie terenów budowlanych dla budownictwa jednorodzinnego 8. Rozbudowa i modernizacja sieci wodociągowo-kanalizacyjnej 9. Wyznaczenie miejsc handlowych 10. Modernizacja budynku, oraz wyposażenia Gminnego Ośrodka Zdrowia 11. Poprawa stanu czystości i estetyki 18. Pogarszający się stan dróg asfaltowych 19. Brak terenów budowlanych dla budownictwa jednorodzinnego 20. Brak systemu ulg i zachęt dla firm otwierających działalność 21. Pogarszająca się koniunktura w rolnictwie, spadek siły nabywczej ludności utrzymującej się z rolnictwa 22. Przestarzałe wyposażenie, zły stan techniczny pomieszczeń Gminnego Ośrodka Zdrowia 23. Brak wyznaczonych terenów dla handlu ulicznego reprezentacyjnych, publicznych terenów w miejscowości 12. Stworzenie systemu zachęt dla firm otwierających działalność gospodarczą na terenie miejscowości 13. Stworzenie systemu zachęt wspierania wymiany pokryć dachowych zawierających azbest 26 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE V. Diagnoza aktualnej sytuacji miejscowości Wyszczególnienie Co wyróżnia miejscowość? Jakie pełni funkcje? Kim są mieszkańcy? W jaki sposób są zorganizowani mieszkańcy i miejscowość? Opis Malownicze położenie, czyste środowisko, walory architektury wiejskiej Funkcje mieszkalne, rekreacyjne, usługowe, edukacyjne Społeczność mocno związana z obszarem miejscowości, aktywni i otwarci ludzie Zintegrowana społeczność, angażująca się w ważne dla wsi przedsięwzięcia Praca w małych przedsiębiorstwach Jakie jest źródło utrzymania? produkcyjno-handlowo-usługowych lub w gospodarstwach rolnych Jakie jest rolnictwo i gospodarka? Gospodarka oparta na małych podmiotach gospodarczych prowadzących różne usługi, rozdrobnienie gospodarstw rolnych Jakie obyczaje i tradycje są Kultywowane są tradycje związane ze świętami kultywowane? narodowymi oraz kościelnymi Jaki jest stan zabytków? Stan zabytków jest zadowalający Jaki jest stan infrastruktury Pełne zwodociągowanie, skanalizowanie, jednak technicznej? brak sieci gazowej Co proponujemy dzieciom i Zajęcia pozalekcyjne, imprezy kulturalne, młodzieży? działalność domu kultury i biblioteki Jakie są powiązania Drogi wojewódzkie, powiatowe oraz gminne, a komunikacyjne? także komunikacja PKS i MPK 27 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE VI. Wizja rozwoju miejscowości Wyszczególnienie Opis Rekreacyjno - turystyczny charakter, wykształcone i Co ma wyróżniać miejscowość? aktywne społeczeństwo, dbałość o estetykę i środowisko naturalne, dbałość i pielęgnowanie dorobku kulturowego Mieszkalne, administracyjne, rekreacyjne i sportowe Jakie ma pełnić funkcje? z pełną infrastrukturą techniczną, drogową i społeczną, Kim mają być mieszkańcy? W jaki sposób mają być zorganizowani mieszkańcy i miejscowość? Dobrze wykształconą, zintegrowaną społecznością Ważna jest ciągła integracja mieszkańców oraz podtrzymywanie tradycji lokalnych Działalność turystyczno – rekreacyjna, nowoczesne Co ma być źródłem utrzymania? zakłady produkcyjne, usługi, handel, nowoczesne rolnictwo ekologiczne Działalność turystyczna i agroturystyczna, rolnictwo Jakie ma być rolnictwo i ekologiczne, rozwój małych i średnich gospodarka? przedsiębiorstw, prowadzących różnorodną działalność oferujących nowe miejsca pracy Jakie obyczaje i tradycje Tradycje związane z tożsamością społeczności powinny być kultywowane? lokalnej Rozwinięta baza rekreacyjna i sportowa, Jaki powinien być stan wyremontowane drogi wraz z infrastrukturą otoczenia i środowiska? towarzyszącą (parkingi, chodniki), Wybudowane ścieżki rowerowe, wyremontowane szkoły Nowe place zabaw, organizacja większej ilości Co zaproponujemy dzieciom i młodzieży? imprez kulturalnych, szersza działalność ośrodków kulturalnych i edukacyjnych 28 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Jakie mają być powiązania Poprawa stanu dróg i ulic oraz infrastruktury komunikacyjne? towarzyszącej, wzbogacenie oferty PKS, MPK VII. Zidentyfikowane problemy 1. NIEZADOWALAJĄCA JAKOŚĆ DRÓG LOKALNYCH 2. ZŁY STAN CHODNIKÓW ORAZ NIEDOSTATECZNA ILOŚĆ MIEJSC PARKINGOWYCH 3. NIEZADAWLAJĄCY STAN OBIEKTÓW PUBLICZNYCH ORAZ ICH OTOCZENIA Wieś Sędziejowice, aby mogła stanąć do rywalizacji gospodarczej z cywilizacją krajów Unii Europejskiej, musi dążyć do zrównoważonego rozwoju. Niezbędnym, w tej sytuacji, jest zapewnienie przede wszystkim zwiększenie funkcji gospodarczych i społecznych, ochrony środowiska, poprawa warunków życia ludności. Żeby osiągnąć w Sędziejowicach poziom zrównoważenia we wszystkich tych dziedzinach, koniecznym jest skoncentrowanie się na rozwiązaniu zidentyfikowanych wcześniej problem. 29 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE VIII. Opis inwestycji na lata 2009 – 2016 Inwestycje realizowane w ostatnim czasie na terenie miejscowości: • Rozbudowa sieci kanalizacyjnej w Sędziejowicach – w latach 2007-2008 wartość inwestycji: 386 240,60 złotych, • Termomodernizacja ścian i stropu, konserwacja stolarki okiennej, oraz rozdział c.o. i wymiana grzejników w Środowiskowym Domu Samopomocy w Sędziejowicach – w latach 2007-2008 – wartość inwestycji: 321 095,55 złotych. Tabela 4 Planowane inwestycje NAZWA CEL I PRZEZNACZENIE PLANOWANEGO HARMONOGRAM KWOTA ŹRÓDŁA REALIZACJI KOŃCOWA POZYSKANIA PROJEKTU DOFINANSOWANIA 521 000 zł. PROW 2007-2013 ZADANIA 2009-2010 1. Drogi, parkingi i Poprawa stanu dojścia, infrastruktury ogrodzenie terenu towarzyszącej w Gminnego Ośrodka miejscowości, Zdrowia w poprawa Sędziejowicach - bezpieczeństwa ruchu ul. Wieluńska drogowego i pieszego 2. Budowa Wzrost chodników wraz z bezpieczeństwa odwodnieniem - pieszych, poprawa Odbudowa i rozwój ul. Leśna stanu infrastruktury wsi Działanie: Odbudowa i rozwój wsi 2011-2012 600 000 zł. PROW 2007-2013 Działanie: towarzyszącej w miejscowości 2012-2013 80 000 zł. 3.Budowa Wzrost PROW 2007-2013 chodnika – bezpieczeństwa ul. Słoneczna pieszych, poprawa Odbudowa i rozwój stanu infrastruktury wsi Działanie: towarzyszącej w miejscowości 30 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE 2010-2011 4. Przebudowa Poprawa ul. Krótkiej i bezpieczeństwa ruchu Rolniczej drogowego i 450 000 zł. PRO WŁ 2007-2013 Działanie I. 1 pieszego, polepszenie komunikacji 2014-2015 5. Budowa Zwiększenie parkingu przy ul. bezpieczeństwa ruchu Powstańców 1863 drogowego poprzez 200 000 zł. PROW 2007-2013 Działanie: Odbudowa i rozwój poprawę wsi infrastruktury towarzyszącej IX. Zarządzanie 1. Wdrażanie Stworzenie systemu zarządzania realizacją Planu ma decydujący wpływ na utrzymanie wysokiej dynamiki w całym procesie wdrażania. Stopniowe wygasanie entuzjazmu towarzyszącego procesowi tworzenia Planu u samorządu oraz mieszkańców bez odpowiedniego systemu mogłoby „doprowadzić Plan na półkę” wraz z innymi, nieprzydatnymi dokumentami w stosunkowo krótkim czasie. System, o którym mowa, to przede wszystkim: • doskonalenie istniejących i tworzenie nowych instrumentów realizacji, • monitorowanie realizacji celów i projektów, • zmiany i aktualizacja Planu. Plan Odnowy Miejscowości dla Sędziejowic zostanie zatwierdzony i przyjęty na sesji Rady Gminy w Sędziejowicach. Odpowiedzialność za wdrażanie Planu ponosi Wójt Gminy Sędziejowice. 31 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Instrumenty realizacji Najważniejszym narzędziem realizacji Planu jest budżet gminy. Stopniowe tworzenie budżetu zadaniowego powinno usprawnić zarządzanie środkami publicznymi oraz stworzyć czytelny obraz operacji finansowych przeprowadzanych przez Radę Gminy w Sędziejowicach. Dynamika wdrażania Planu ma swoje odzwierciedlenie w kolejnych budżetach. Zadania wynikające z Planu realizowane ze środków budżetowych można stosunkowo łatwo zidentyfikować. Kolejnym instrumentem jest tworzenie dobrego klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości, wyzwalanie lokalnych inicjatyw gospodarczych. Usatysfakcjonuje to mieszkańców pod względem rynkowym jak i ekonomicznym oraz przysporzy budżetowi kolejnych podatników. Ważne jest także stosowanie tak zwanego „montażu finansowego” przy dużych inwestycjach, to znaczy kumulacji środków pochodzących z różnych źródeł na realizację kolejnych zadań wynikających z planu. Stopniowe przechodzenie od konstruowania budżetu według dotychczasowych reguł do tworzenia budżetu zadaniowego. W końcu miejscowości istotne i gminy jest stworzenie jako całości, odpowiedniego (osiągnięcia systemu samorządu, marketingu lokalnych przedsiębiorców, organizacji społecznych, mieszkańców i zasobów). Ułatwi to prowadzenie promocji wewnętrznej - skierowanej do mieszkańców gminy oraz promocji zewnętrznej. 2. Monitorowanie Monitoring wspomaga proces zarządzania i dostarcza informacji o postępie realizacji i efektywności wdrażania zadań wynikających z Planu - począwszy od pojedynczego projektu, poprzez cel i priorytet, a skończywszy na osiąganych efektach. W zależności od charakteru dostarczanych danych, monitoring dzielimy na rzeczowy i finansowy. 32 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Monitoring rzeczowy Monitoring rzeczowy dostarcza danych obrazujących postęp we wdrażaniu Planu oraz umożliwiających ocenę jego wykonania w odniesieniu do celów w Planie. Dane skwantyfikowane, obrazujące postęp we wdrażaniu oraz rezultaty tych działań zostały podzielone na trzy kategorie: Wskaźniki produktu Odnoszą się one do rzeczowych efektów działalności i liczone w jednostkach materialnych, np. długość nowo budowanych dróg; liczba budynków poddanych renowacji; ilość firm, które otrzymały pomoc, itp. Wskaźniki rezultatu Wskaźniki rezultatu odpowiadają bezpośrednim i natychmiastowym efektom wynikającym z wdrożenia Planu. Takie mierniki mogą przybierać formę wskaźników materialnych (skrócenie czasu podróży, liczba mieszkańców objętych selektywną zbiórką odpadów, liczba wypadków drogowych, itp.) lub finansowych (zwiększenie sprzedaży eksportowej firm objętych danym działaniem, zmniejszenie nakładów na bieżące remonty obiektów zabytkowych itp.). Wskaźniki oddziaływania Obrazują one konsekwencje Planu wykraczające poza natychmiastowe efekty dla bezpośrednich beneficjentów. Oddziaływanie może odnosić się do efektów związanych bezpośrednio z podjętym działaniem, chociaż pojawiających się po pewnym czasie (oddziaływanie bezpośrednie), jak i do efektów długookresowych, oddziałujących na szerszą zrealizowanego działania populację (oddziaływanie i pośrednio pośrednie). tylko wynikających Przykładowe ze wskaźniki oddziaływania to liczba innowacji wprowadzonych przez wsparte firmy czy instytucje w czasie 18 miesięcy po zakończeniu projektu (oddziaływanie bezpośrednie), czy wskaźnik zatrudnienia 24 miesiące od zakończenia realizacji projektu (oddziaływanie pośrednie). 33 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE Monitoring finansowy Monitoring finansowy dostarcza danych dotyczących finansowych aspektów realizacji Planu, będących podstawą do oceny sprawności wydatkowania przeznaczonych na niego środków. Wójt prowadzi ciągły monitoring finansowy podjętych zadań, sporządza raporty, które prezentuje Radzie Gminy podczas kolejnych planowych Sesji Rady (wydatki poniesione w okresie objętym raportem, wydatki poniesione od początku realizacji zadania, stopień realizacji zadania w %). Sposoby oceny Planu Odnowy Miejscowości Sędziejowice Ocena Planu Odnowy Miejscowości Sędziejowice prowadzona będzie na podstawie składanych raportów z prowadzonego, monitoringu rzeczowego i finansowego, opisu rozbieżności, jeśli takie powstaną pomiędzy planem a wdrożeniem zadania oraz analizą przyczyn i skutków rozbieżności. Dodatkowo raporty zawierać będą informacje na temat postępu realizacji planu finansowego w okresie sprawozdawczym oraz prognozę w tym zakresie na rok następny. Miernikami w prowadzonej ocenie będą wskaźniki np. nakład finansowy na 1 km drogi. Ocena dokonana będzie w sprawozdaniu rocznym, które Wójt składa Radzie Gminy w Sędziejowicach podczas sesji, na której udzielane jest absolutorium za działania w roku poprzednim. Ocena szczegółowa zadań Wynikających z Planu nastąpi po zakończeniu i rozliczeniu inwestycji. O Planie Odnowy Miejscowości Sędziejowice, jak również o rozpoczynanych zadaniach, ich przebiegu i zakończeniu wszyscy mieszkańcy będą szczegółowo informowani. Informacje będą upowszechniane za pośrednictwem prasy zarówno regionalnej jak i lokalnej oraz zwyczajowo na tablicy ogłoszeń i stronie internetowej Urzędu Gminy oraz bezpośrednio przez władze gminy na różnego typu zebraniach. 34 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SĘDZIEJOWICE X. Bibliografia 1. Plan Rozwoju Lokalnego na lata 1997-2013 Gminy Sędziejowice 2. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Sędziejowice 3. Plan Gospodarki Odpadami Gminy Sędziejowice 4. Dane uzyskane z Urzędu Gminy w Sędziejowicach 5. Dane Głównego Urzędu Statystycznego XI. Spis rysunków, tabel, wykresów oraz map Spis rysunków Rysunek 1 Krajobraz Sędziejowice ...................................................................................... 11 Spis tabel Tabela Tabela Tabela Tabela 1 2 3 4 Struktura wiekowa ludności zarejestrowanej (635 osób) ................................. 6 Ruch naturalny w 2008 roku.................................................................................. 7 Migracje wewnętrzne .............................................................................................. 8 Planowane inwestycje........................................................................................... 30 Spis wykresów Wykres 1 Ludność w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym .... 7 Wykres 2 Stopa bezrobocia w gminie Sędziejowice w latach 2003-2007....................... 8 Spis map Mapa 1 Gmina Sędziejowice na tle powiatu łaskiego......................................................... 4 Mapa 2 Sędziejowice na tle pozostałych miejscowości gminy.......................................... 5 35
