SPRAWOZDAWCZOŚĆ I ANALIZA FINANSOWA W ZARZĄDZANIU

Redakcja naukowa:
MARIAN WALCZAK
SPRAWOZDAWCZOŚĆ
I ANALIZA FINANSOWA
W ZARZĄDZANIU
PRZEDSIĘBIORSTWEM
Tom II
Łódź − 2008
Autorzy rozdziałów Tom II:
Przemysław Kabalski − rozdz. IX, XII, XV
Marian Walczak − rozdz. X
Mikołaj Turzyński − rozdz. XI
Magdalena Kowalczyk − rozdz. XIII
Jan Michalak, Halina Waniak-Michalak − rozdz. XIV
Redakcja naukowa: Marian Walczak
Recenzent: Wiktor Gabrusewicz
Redakcja i korekta techniczna: Jadwiga Poczyczyńska
Projekt okładki: Barbara Świętochowska
Skład i łamanie tekstu: Barbara Lebioda
© Copyright by:
Społeczna Wyższa Szkoła
Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi
ISBN: 978-83-60230- 43-5
Druk i oprawa: Drukarnia
„Green”, Plac Komuny Paryskiej 4, 90-007 Łódź,
tel/fax. 042 632 2713, 0 604 507 082, e-mail: [email protected]
SPIS TREŚCI
Wstęp ............................................................................................................................................. 7
Rozdział IX (Kabalski Przemysław) Analiza dokonań finansowych i sytuacji
finansowej przedsiębiorstwa na podstawie sprawozdań finansowych .... 13
Cele rozdziału .............................................................................................................................. 14
9.1. Ogólna analiza dokonań finansowych w ujęciu memoriałowym i kasowym ........ 14
9.2. Analiza dynamiki i struktury danych bilansu oraz rachunku zysku i strat ............. 23
9.3. Analiza sytuacji finansowej............................................................................................. 27
9.3.1. Analiza płynności finansowej .............................................................................. 27
9.3.2. Analiza wspomagania finansowego.................................................................... 30
9.3.3. Kapitał pracujący.................................................................................................... 35
9.3.4. Koszt kapitału obcego i dźwignia finansowa.................................................... 40
Zadania .......................................................................................................................................... 42
Pytania i problemy ...................................................................................................................... 44
Literatura....................................................................................................................................... 44
Rozdział X (Walczak Marian) Analiza efektywności ekonomicznej działalności
przedsiębiorstwa................................................................................................. 45
Cele rozdziału .............................................................................................................................. 16
10.1. Wiadomości ogólne........................................................................................................... 46
10.2. Metody analizy finansowej efektywności ekonomicznej przedsięwzięć
gospodarczych.................................................................................................................... 57
10.2.1. Metody analizy wstępnej..................................................................................... 58
10.2.2. Metody badania przyczynowego....................................................................... 65
10.3. Systemy wskaźników służących do oceny efektywności ekonomicznej
przedsięwzięć ..................................................................................................................... 70
10.4. Kryteria oceny efektywności ekonomicznej w świetle potrzeb przedsięwzięć
portfelowych....................................................................................................................... 72
10.5. Kryteria oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć w świetle kryteriów
stosowanych na rynku kapitałowym .............................................................................. 82
10.6. Kryteria rynku kapitałowego a rynkowa wartość dodana i ekonomiczna
wartość dodana................................................................................................................... 87
Zadania .......................................................................................................................................... 96
Pytania i problemy ...................................................................................................................... 98
Literatura....................................................................................................................................... 99
Załącznik.......................................................................................................................................100
4
Spis treści
Rozdział XI (Turzyński Mikołaj) Umowy leasingu: regulacje prawne i analiza
efektywności .......................................................................................................105
Cel rozdziału ................................................................................................................................106
11.1. Cywilnoprawne regulacje leasingu ................................................................................106
11.1.1.Umowa leasingu w przepisach kodeksu cywilnego .......................................106
11.1.2.Umowa leasingu a umowy najmu i dzierżawy ................................................113
11.2. Klasyfikacja umów leasingu............................................................................................115
11.3. Prezentacja umów leasingu w sprawozdaniach finansowych ...................................117
11.3.1. Leasing operacyjny ..............................................................................................117
11.3.2. Leasing finansowy ...............................................................................................122
11.4. Analiza efektywności umów leasingu ...........................................................................132
11.4.1. Analiza korzyści netto z leasingu (net avantage of the lease – NAL) ...132
11.4.2. Analiza wewnętrznej stopy zwrotu (internal rate of return – IRR)........137
11.4.3. Analiza krytycznych opłat leasingowych.....................................................140
Zadania ..........................................................................................................................................144
Pytania i problemy ......................................................................................................................144
Literatura.......................................................................................................................................145
Rozdział XII (Kabalski Przemysław) Ograniczenia w ocenie przedsiębiorstwa na
podstawie sprawozdań finansowych.............................................................147
Cele rozdziału ..............................................................................................................................148
12.1. Ograniczenia wskaźników finansowych .......................................................................148
12.2. Ograniczenia wynikające z przyjętych zasad rachunkowości...................................151
12.3. Czynniki kreujące długookresową przewagę konkurencyjną i wartość
przedsiębiorstwa a możliwość ich odzwierciedlenia w sprawozdaniach
finansowych........................................................................................................................155
12.4. Możliwości i kierunki wzbogacenia treści informacyjnej sprawozdań
finansowych........................................................................................................................158
Pytania i problemy ......................................................................................................................161
Literatura.......................................................................................................................................161
Rozdział XIII (Kowalczyk Magdalena) Analiza budżetowania w przedsiębiorstwie
prywatnym i w jednostkach samorządu terytorialnego na
przykładzie gminy...........................................................................................163
Cele rozdziału ..............................................................................................................................164
13.1. Istota i cel sporządzania budżetu ....................................................................................164
13.2. Rodzaje budżetów..............................................................................................................168
13.3. Metody budżetowania.......................................................................................................170
13.4. Przygotowanie procesu budżetowania...........................................................................173
13.5. Konstrukcja budżetu..........................................................................................................174
13.6. Kontrola budżetowa ..........................................................................................................179
13.7. Budżet jednostki samorządu terytorialnego..................................................................202
Pytania i problemy ......................................................................................................................228
Zadania ..........................................................................................................................................228
Literatura.......................................................................................................................................230
Spis treści
5
Rozdział XIV (Waniak-Michalak Halina, Michalak Jan) Analiza procesu tworzenia
wartości ..............................................................................................................233
Cele rozdziału ..............................................................................................................................234
14.1. Zagadnienie wartości w analizie finansowej i innych naukach społecznoekonomicznych ..................................................................................................................234
14.2. Analiza łańcucha tworzenia wartości.............................................................................241
14.3. Analiza procesu tworzenia wartości dla akcjonariuszy, kredytodawców...............246
14.4. Analiza procesu tworzenia wartości dla klientów .......................................................252
14.5. Analiza procesu tworzenia wartości dla pracowników ..............................................255
14.6. Analiza procesu tworzenia wartości dla państwa ........................................................260
14.7. Wielokryterialna analiza procesu tworzenia wartości ................................................261
Pytania i problemy ......................................................................................................................269
Literatura.......................................................................................................................................270
Rozdział XV (Kabalski Przemysław) Strategiczna karta wyników i inne systemy
strategicznego pomiaru dokonań..................................................................273
Cele rozdziału ..............................................................................................................................274
15.1. Strategiczna karta wyników.............................................................................................274
15.2. Inne systemy zrównoważonego pomiaru dokonań .....................................................287
15.3. Zrównoważone systemy pomiaru dokonań a sprawozdawczość finansowa..........290
Zadania ..........................................................................................................................................292
Pytania i problemy ......................................................................................................................292
Literatura.......................................................................................................................................292
Spis treści tom 1 ..........................................................................................................................293
WSTĘP
Sprawozdawczość i analiza finansowa są integralnymi częściami składowymi (podsystemami) systemu informacyjnego rachunkowości i systemu zarządzania przedsiębiorstwem.
Rachunkowość jest podstawowym narzędziem opracowywania informacji
dotyczącej zjawisk i procesów gospodarczych dzięki wykorzystywaniu odpowiednich metod i urządzeń, pozwalających na poznanie istoty tych zjawisk
i procesów, ich złożoności, przyczyn i wzajemnego uwarunkowania. W związku
z tym umożliwia ona dokonywanie wyboru właściwych wariantów ekonomicznie uzasadnionego działania i warunkuje możliwość doskonalenia kontroli, planowania oraz innych instrumentów zarządzania, a tym samym możliwość zwiększania efektywności działalności gospodarczej przedsiębiorstw i poprawy ich
sytuacji finansowej. Spełnia więc funkcję usługową w stosunku do zarządzania.
Zakres i skuteczność rachunkowości w zarządzaniu przedsiębiorstwami
zależy przede wszystkim od zadań, metod i urządzeń, którymi się w niej posługujemy. Przykładowo: rachunkowość rozpatrywana jako instrument zarządzania
w aspekcie funkcji informacyjnej dostarcza różnym szczeblom zarządzania
przedsiębiorstwem bieżących i okresowych informacji liczbowych, zarówno
syntetycznych, jak i szczegółowych, dotyczących zasobów materialnych, kosztów, wyników, sytuacji finansowej, zużytkowanych do podejmowania świadomych decyzji. Stwarza też podstawy do wycinkowych, jak i całościowych obrazów gospodarki przedsiębiorstwa, informuje o najistotniejszych jego problemach i umożliwia podejmowanie określonych działań. Rachunkowość, realizując funkcję kontrolną, umożliwia finansowo-rachunkową kontrolę wewnętrzną
i zewnętrzną działalności przedsiębiorstw oraz ich sytuacji majątkowej i finansowej. Zabezpiecza wykonanie przepisów prawnych w zakresie ochrony mienia
przez stosowanie ewidencji informującej o nadużyciach lub niewłaściwym gospodarowaniu mieniem, służy do bieżącej oceny działalności, dotychczasowego
jej przebiegu i stwarza warunki do ustalenia dróg i sposobów natychmiastowych
usprawnień działalności oraz do podejmowania bardziej trafnych decyzji na
przyszłość. Z kolei, realizując funkcję sprawozdawczo-analityczną, rachunkowość informuje o wynikach działalności przedsiębiorstwa w danym okresie,
interpretuje je i stwarza podstawy do właściwej analizy ekonomicznej. Służy też
do ustalania motywów decyzji o charakterze programowym, wytycznych do
planu oraz określania poszczególnych rodzajów i wielkości przewidywanych
efektów ekonomicznych.
8
Wstęp
Zatem w każdym rozpatrywanym przypadku rachunkowość dostarcza odpowiednich informacji, które mogą być użyte do różnych celów: do bieżącego
sterowania procesami gospodarczymi, do oceny pracy przedsiębiorstwa za miniony okres sprawozdawczy, przy wyborze i podejmowaniu decyzji gospodarczych. Oznacza to, że informacja ekonomiczna, niezbędna w przedsiębiorstwie
do potrzeb zarządzania, pozostaje w ścisłym związku z rachunkowością.
Informacja ekonomiczna występuje jednak w przedsiębiorstwie niezależnie
od tego, czy rachunkowość jest prowadzona, czy też nie występuje w ogóle.
Natomiast rachunkowość wymaga zawsze odpowiedniej informacji ekonomicznej, która warunkuje możliwość jej istnienia.
Informację ekonomiczną i rachunkowość oraz jej podsystemy należy jednak
zawsze rozpatrywać we wzajemnym ich związku, ponieważ:
a) informacja ekonomiczna warunkuje skuteczność rachunkowości, natomiast
rachunkowość decyduje z kolei o przydatności informacji do podejmowania
określonych decyzji i zarządzania;
b) system informacyjny rachunkowości stanowi element systemu informacji
ekonomicznej;
c) funkcjonowanie ich charakteryzują te same procesy, jak gromadzenie danych pierwotnych, przetwarzanie ich w informacje wtórne, prezentacja informacji wtórnych;
d) często przedstawiają treść tych samych zjawisk i procesów gospodarczych,
mają wspólne źródło i korzystają z tych samych dokumentów;
e) mają wspólny cel, którym jest ochrona własności oraz zbliżone zadania, jak
określanie wyników ekonomicznych, prawidłowości i nieprawidłowości gospodarczych, rezerw itp.
Nie można prowadzić rachunkowości, nie dysponując odpowiednimi informacjami. Rachunkowości muszą zatem towarzyszyć zawsze czynności związane
z pomiarem zjawisk gospodarczych oraz ich utrwalaniem za pomocą danych,
które pełnią funkcję nośników informacji, naniesionych na odpowiednie dokumenty.
W rachunkowości, oprócz informacji będących wynikiem bezpośredniego
pomiaru zdarzeń gospodarczych, można również wykorzystywać informacje pochodzące z rachunku operatywnego, statystyki, marketingu, planowania. W związku z tym, w niektórych przypadkach, dane te, w zależności od ich charakteru
i przeznaczenia, muszą być poddane wycenie, liczeniu, sortowaniu, scalaniu lub
rozdrabnianiu itp. Czynności te stanowią prace przygotowawcze dla rachunkowości, która, jak wiemy, ujmuje i rozpatruje zdarzenia przede wszystkim w sposób
wartościowy i na określonych tylko urządzeniach, chociaż coraz częściej czyni się
odstępstwa od tej teoretycznej zasady i uwzględnia w niej również wielkości ilo-
Wstęp
9
ściowe, stosując równocześnie różnorodne rozwiązania ewidencyjne, co w obecnej teorii rachunkowości stanowi zasadniczy przedmiot rozważań.
Rachunkowość jest środkiem dalszego opracowywania danych dotyczących
zjawisk i procesów gospodarczych i przystosowywania ich do ściśle określonych
potrzeb. Opierając się na informacjach pierwotnych, pochodzących z bezpośredniego pomiaru lub dostarczonych jej przez inne podsystemy systemu informacji
ekonomicznej, przetwarza je w informacje wtórne, mające postać bardziej przydatną do potrzeb zarządzania. Różnica między informacją ekonomiczną wtórną
uzyskaną w rachunkowości a informacją pierwotną jest wyraźna i polega na
tym, że z punktu widzenia określonych potrzeb pierwsza z nich jest bardziej
poznawcza i ukierunkowana. Wynika to głównie z tego, że rachunkowość jest
całościowym i zamkniętym układem zasad i reguł, wynikających ze specyficznych sposobów postrzegania rzeczywistości gospodarczej. Ujmuje ona zjawiska
w sposób bilansujący dane, które je określają, a jednocześnie w sposób dynamiczny, co powoduje, że dostarcza informacji najbardziej obiektywnych, przedstawiających rzeczywiste nakłady i efekty gospodarcze przedsiębiorstwa.
Informacja wtórna, pochodząca z rachunkowości, stanowi szczególny rodzaj
informacji ekonomicznej o największej przydatności w zarządzaniu. Wykorzystana do sterowania procesami gospodarczymi i ich kontroli, znacznie przyspiesza reakcję na występujące nieprawidłowości gospodarcze i zwiększa poprawność decyzji korygujących, gdyż kierownictwo przedsiębiorstwa otrzymuje wtedy informację odpowiednio przygotowaną.
Znaczna część informacji przygotowywanej przez rachunkowość zawarta
jest w sprawozdaniach i ich analizach. Odpowiednio zorganizowana sprawozdawczość i właściwe systemy jej analizy mogą dostarczyć informacji, które zabezpieczą nie tylko przetrwanie ale i rozwój przedsiębiorstwa. Sprawozdawczość i analiza finansowa pozwalają bowiem na ustalanie różnego typu wielkości i wskaźników, takich jak koszty przychody, rentowność, wypłacalność itp.
W ten sposób umożliwiają wpływ na poziom zarządzania przedsiębiorstwem.
Wpływ ten odzwierciedla się w efektywności gospodarowania i sytuacji finansowej podmiotów gospodarczych.
Przedsiębiorstwa funkcjonujące w gospodarce rynkowej wymagają sprawozdań i analiz eksponujących czynniki pobudzające wzrost gospodarczy
i przyczyniające się do pomnażania kapitału. Narzędzia te powinny służyć opanowywaniu rynków i umacnianiu na nich pozycji przedsiębiorstw. Aby cele te
były realne niezbędne jest poznanie przez polskich menedżerów i analityków
różnych koncepcji, metod i technik sporządzania sprawozdań finansowych oraz
sposobów i metod interpretacji zawartych w nich danych lub pogłębienie dotychczas posiadanej wiedzy w tej dziedzinie. Jest to konieczne m.in. dla dokonania prawidłowego doboru wzorów sprawozdań i systemu analiz w celu wdro-
10
Wstęp
żenia ich w przedsiębiorstwie lub zmodyfikowania dotychczas stosowanych
systemów.
Współcześnie, w warunkach nasilającej się konkurencji i wciąż rosnących
potrzeb rynku, osoby zajmujące się sprawozdawczością i analizą finansową
mogą odgrywać istotną rolę w zarządzaniu przedsiębiorstwem poprzez udział
w przygotowywaniu informacji służących przy formułowaniu i realizacji strategii przedsiębiorstwa. Mogą być pomocne także przy przekształcaniu zamierzeń
strategicznych w przedsięwzięcia operacyjne. Osoby te nie są jedynie zestawiającymi historyczne dane w sprawozdaniach sformalizowanych i porównującymi
je z danymi wzorcowymi, lecz uczestniczą także w organizowaniu systemu
informacyjnego zarządzania przedsiębiorstwem.
Opracowanie, wdrożenie i systematyczne stosowanie wzorów sprawozdań
i metod analizy zawartych w nich danych może zainicjować podejmowanie
przez pracowników przedsiębiorstwa czynności usprawniania w zakresie realizowanych procesów, a następnie stymulować do ciągłego doskonalenia wykonywanych czynności, prowadząc w efekcie do poprawy zarządzania zasobami
rzeczowymi i kapitałem.
Książka „Sprawozdawczość i analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem” stanowi pewne kompendium wiedzy na temat tradycyjnych i najnowszych sprawozdań, ich regulacji prawnych i wzorcowych, systemów wskaźników i metod analizy finansowej, a także czynników determinujących ich przydatność. Celem książki jest przedstawienie rodzajów informacji potrzebnych
w zarządzaniu strategicznym i operacyjnym, źródeł ich uzyskania oraz sposobów wykorzystania przez zarządzających podczas planowania działalności, sterowania procesami gospodarczymi i podejmowania decyzji. Realizacja tego celu
oparta jest na syntezie praktyki, dorobku autorów krajowych i zagranicznych
oraz własnym autorów.
Szczegółowe cele książki obejmują:
1. Zidentyfikowanie treści głównych sprawozdań finansowych, a także czynników warunkujących ich przydatność w procesie planowania działalności,
bieżącego sterowania nią i oceny osiągniętych wyników. Zagadnienia te są
przedmiotem tomu pierwszego. Podejmując je uznano, że tylko dokładna
znajomość sprawozdań finansowych, które są głównym nośnikiem informacji
o przedsiębiorstwie, ich funkcji i warunków przydatności, będących w znacznym stopniu czynnikami decydującymi o efektywnym zarządzaniu, może
być miarodajną podstawą do określenia – adekwatnej do istoty tych czynników – metody kształtowania i oceny jego działalności.
2. Przegląd tradycyjnych i najnowszych metod wyceny danych sprawozdawczych. Przeglądu tego dokonano w rozdziale czwartym. Kierując się wnioskami wynikającymi z rozdziałów pierwszego, drugiego i trzeciego, stwierdzono również, że do pełnej przydatności sprawozdań finansowych i ich
Wstęp
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
11
analiz jest niezbędny szerszy kontekst niż ten, do którego nawiązują tradycyjne sprawozdania oraz w2skaźniki i metody analizy, a przede wszystkim
konieczne jest rozpatrywanie każdego składnika majątkowego i źródła jego
pochodzenia z punktu widzenia sposobu jego wyceny. Rozdział ten określa
także czynniki determinujące obiektywność wyceny danych sprawozdawczych i regulujące je zasady.
Przedstawienie wpływu rachunku kosztów na wiarygodność danych sprawozdawczych i wyników analizy finansowej. Rozważania z tym związane,
uwzględniające również różne modele rachunku kosztów, stosowane w praktyce przedsiębiorstw polskich i światowych, zawarte są w rozdziale piątym.
Rozdział ten określa również kierunki niezbędnych zmian rachunku kosztów
w świetle potrzeb sprawozdawczości, analizy finansowej i zarządzania
w przedsiębiorstwach polskich.
Ukazanie powiązań sprawozdawczości finansowej z rozliczeniami podatkowymi (rozdział szósty).
Zobrazowanie międzynarodowego kontekstu regulacji rachunkowości i sprawozdawczości finansowej (rozdział siódmy).
Prezentację skutków finansowych działalności holdingów i grup kapitałowych w sprawozdawczości finansowej (rozdział ósmy). Cele te są realizowane w ramach tomu pierwszego książki. Tom drugi natomiast, wyodrębniony ze względów objętościowych książki, poświęcony jest analizie finansowej i obejmuje:
Prezentację wybranych systemów wskaźników i metod ich interpretacji służących do oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć i sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Systemy te uwzględniają najnowszy dorobek twórców wskaźników i metod badań otoczenia, metod dyskontowych, modeli rachunku kosztów kreujących wartość, metod analizy sytuacji finansowej
przedsiębiorstwa, metod badań przepływów środków pieniężnych itd. Dorobek ten przedstawiony jest w rozdziałach dziewiątym i dziesiątym. Przedmiotem rozdziałów tych są również wybrane zagadnienia współcześnie
rozumianego rynku kapitałowego, kosztu kapitału i ryzyka, wkomponowane
w problematykę efektywności ekonomicznej przedsięwzięć i sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.
Przedstawienie skutków umów leasingu w sprawozdaniach finansowych
oraz ich wpływu na wynik finansowy przedsiębiorstwa. Zagadnienie to jest
przedmiotem rozdziału jedenastego.
Zdefiniowanie czynników kreujących długookresową wartość przedsiębiorstwa i jego przewagę konkurencyjną, wykazanie niedoskonałości tradycyjnych systemów sprawozdań i analiz finansowych oraz określenie kierunków
niezbędnych zmian tych systemów. Zagadnienia te są podejmowane w rozdziałach dwunastym, trzynastym, czternastym i piętnastym.
12
Wstęp
Z wymienionych celów wynika, że zakres problemowy książki jest dość
szeroki a obejmuje sprawozdawczość oraz analizę efektywności ekonomicznej
i sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Ze względu na określone rozmiary książki i dopiero kształtujący się w naszym kraju rynek kapitałowy, w ramach wspomnianych problemów skoncentrowano się przede wszystkim na tych zagadnieniach, które w naszej rzeczywistości są najważniejsze.
Dość powoli przekształca się struktura własnościowa majątku narodowego.
Powoli tez buduje się rynek papierów wartościowych. Wiele elementów systemu
finansowego dopiero się kształtuje, ulegając ciągłym korektom i zmianom. W tej
sytuacji niezwykle trudne było skonstruowanie układu pracy. Zaprezentowany
układ jest wyrazem kompromisu między zamiarem przedstawienia praktycznych
problemów związanych z opracowywaniem sprawozdań i analizy finansowej
a koniecznością określenia teoretycznych podstaw takiej analizy.
Zamiarem autorów była jednoznaczna prezentacja ważnych zagadnień zarówno znanych w teorii i praktyce sprawozdawczości i analizy finansowej od
dłuższego czasu (np. bilans, rachunek zysków i strat, analiza rentowności i płynności finansowej), jak i najnowszych koncepcji i rozwiązań analizy finansowej
typu: analiza zawartości sprawozdania z przepływów środków pieniężnych,
analiza korzyści akcjonariuszy, analiza łańcucha wartości, budżetowanie, strategiczna karta wyników.
Stosunkowo dużą część pracy poświęcono problemom wstępnym związanym ze sporządzaniem sprawozdań oraz z wykonywaniem analiz finansowych
oraz roli jaką mogą odegrać w tych procesach krajowe i międzynarodowe standardy rachunkowości. Przybliżeniu najbardziej aktualnych problemów przygotowania sprawozdań finansowych i dokonywania ich analiz służą odpowiednie
przykłady, rysunki, schematy pozwalające zrozumieć istotę i przydatność prezentowanych rozwiązań.
Książka ma charakter teoretyczno-metodyczno-praktyczny a przeznaczona
jest dla studentów poznających zagadnienia sprawozdawczości i analizy finansowej pod kierunkiem wykładowcy, jak i osób samodzielnie pragnących zdobyć
bądź pogłębić wiedzę z tej dziedziny. Sprzyja temu struktura prezentacji zagadnień w poszczególnych rozdziałach. Każdy z rozdziałów rozpoczyna się od
ogólnych rozważań teoretycznych, wprowadzających w zagadnienie a kończy
jego ilustracją przykładami liczbowymi.
Autorzy książki mają nadzieję, że niniejsza książka stanie się podręcznikiem
przydatnym nie tylko na kierunkach studiów w Społecznej Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania ale również w innych wyższych uczelniach, na różnych
kursach i szkoleniach, a także pozycją literatury, z której chętnie będą korzystali
projektanci sprawozdań i systemów analizy finansowej, analitycy i zarządzający.
Marian Walczak