KURÓW

Kurów
KURÓW
Miejscowość leżąca w Paśmie Pewelskim Beskidu Średniego na wys. ok. 620m. Osada powstała w
XVI w. i należała do państwa ślemieńskiego i parafii Ślemień. W 1864 mieszkaniec Kurowa - Jan
Maciej Kryjak przeznaczył fundusze na budowę kaplicy. Wzniesiono jedynie dzwonnicę. Podczas II
wojny światowej Niemcy zrzucili z niej dzwon, który następnie został ukryty przez mieszkańców wsi.
Pomimo niewielkiego uszkodzenia - służy on do tej pory.
We wsi drewniana stoi kaplica z obrazem Matki Bożej z 1826 r., oraz posąg Chrystusa upadającego
pod krzyżem z początków XIX w., a także drugi podobny posąg z 1831 roku umieszczony wewnątrz
murowanej kaplicy, pochodzącej z 1938 r.
Kurów to także punkt wypadowy w Beskid Średni - na Wajdów Groń (677 m) Baków (766 m). a na
trasie turysta może odpocząć na malowniczych górskich polanach i łąkach.
Skąd się wzięła nazwa Kurów i Jeżowice?
Nim wyjaśnimy pochodzenie nazwy Kurów, kilka słów poświęćmy Jeżowicom. Niemal na każdej
mapie turystycznej lub też drogowej zaznaczany jest Jeżowski Dział. Na mapach turystycznych jest to
osiedle należące do Kurowa; na mapach drogowych to najczęściej samodzielna wieś. Mało tego, na
mapach drogowych brakuje często Kurowa, a jest właśnie Jeżowski Dział. Skąd ta sytuacja?
Podobnie jak w poprzednim miesiącu, kiedy to wyjaśnialiśmy pochodzenie nazwy Stryszawa, tak i
teraz nieodzowną pomocą służyć nam będzie "Dziejopis Żywiecki" Andrzeja Komonieckiego. Pod
koniec wieku XVII i na początku XVIII, kiedy to Komoniecki pisał swe dzieło, Jeżowice i Kurów
istniały jako dwie osobne wsie. Jeżowice obejmowały w przybliżeniu obszar obecnego pierwszego
Kurowa (do dziś nazywanego czasem Jezowicami), Kurów był wsią wysuniętą bardziej na północ
(dzisiejszy tzw. drugi Kurów). Nazwa Jeżowice pojawia się przy opisie rzek Państwa Suskiego:
"Potym Lachówka. Ta płynie od polany albo lasu Kobylej Głowy tak nazwanego (...) jednym potokiem,
a drugim od Kurowa i Jeżowic, wsiów, i w pół wsi Lachowic się schodzą". Komoniecki rozróżnia tu
dwie osobne wsie, podobnie jak kilka stron dalej gdzie wyjaśnia "Nazwiska wsi Państwa
Ślemieńskiego skąd poszły z dawności". Tam również pojawiają się nazwy Kurów i Jeżowice jako
osobne wsie. A jak Komoniecki wyjaśnia nazwę Jeżowice? "Jeżowice, iż jeżów więcej nigdziej, jako
tam, najdowano".
Kiedy połączono oficjalnie Jeżowice z Kurowem, tego nie wiemy. Wiemy jednak skąd pochodzi nazwa
tej drugiej miejscowości. Nim ją jednak wyjaśnimy warto wspomnieć, że jest to nazwa dość często
występująca w Polsce. Wsi o tej nazwie jest kilkanaście. Najbardziej znany Kurów położony jest na
Płaskowyżu Nałęczowskim nad rzeką Kurówką (prawy dopływ Wisły). Wieś identyfikuje się z
wymienionym w "Kronice" Galla Anonima "Castrum Galli", co tłumaczy się jako "Gród Kura". W
herbie tegoż Kurowa jest biały kogut ze złotym dziobem, grzebieniem i szponami na czerwonym polu.
Duże podobieństwo znaleźć możemy w herbie "naszego" Kurowa. Jest to krocząca złota kura z
czerwonym grzebieniem na białym polu. Podobnie jak w powyższym przykładzie, kojarzenie nazwy
wsi z herbem nie będzie do końca słuszne. Komoniecki wyjaśniając "Nazwiska wsi Państwa
Ślemieńskiego skąd poszły z dawności" pisze: "Kurów przezwana wieś, iż tam dzicy kogutowie albo
kurowie mnożyli się i gniazda swoje miewali, gdy lasem to przedtym pole było". Jakiego ptaka
Komoniecki nazwał dziką kurą? Pierwszy z rodziny kurowatych jaki może nam przyjść na myśl, a
którego spotkać możemy na co dzień, to bażant. Problem polega jednak na tym, że ten piękny ptak
pochodzi z Azji, a w Polsce został aklimatyzowany! Gdy w XVI w. zakładano Kurów bażantów
prawdopodobnie tu jeszcze nie było. A jakie ptaki mogli spotkać pierwsi osadnicy? Wszystko na to
wskazuje, że mogły być to kuropatwy (podobne do kury) i głuszce (podobne do koguta).
Brak innych źródeł i niezwykła erudycja Komonieckiego sprawiają, że po raz kolejny opieramy się na
jego kronice, a zamieszczone w Dziejopisie Żywieckim wyjaśnienie nazwy Kurów i Jeżowice
przyjmujemy jako bardzo wiarygodne.