docTeatr Nowy
download 
Reklamacja Transkrypt
Teatr Nowy
STOWARZYSZENIE TEATR NOWY RE-KREACJE: IBSEN. MIĘDZYNARODOWY PROJEKT TEATRALNY Realizacja projektu Styczeń 2009 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY Spis treści O Stowarzyszeniu Teatr Nowy 3 Opis projektu 4 Partnerzy projektu 5 Realizacja projektu Kontakt 6-15 16 Str. 2 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY O STOWARZYSZENIU TEATR NOWY Cele Teatr Nowy jest młodą instytucją kultury działającą w celu promowania współczesnej dramaturgii, aktywizacji środowisk artystycznych i tworzenia szans profesjonalnego debiutu młodym artystom. W tym celu regularnie współpracuje z artystami i wykładowcami krakowskiej Państwowej WyŜszej Szkoły Teatralnej oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego, wspierającymi działalność programową Teatru. Działalność W sezonie 2007/2008 Stowarzyszenie Teatr Nowy realizowało następujące projekty: • • • • Prywatne / Polityczne w Nowym Teatrze - cykl spotkań z dramatem współczesnym Europa: Sztuka bez granic - interdyscyplinarny przegląd sztuki z Polski i Niemiec, międzynarodowy projekt teatralny, w ramach którego zaprezentowano w Krakowie 3 przedstawienia młodych niemieckich teatrów. Młoda Scena Letnia - III Edycja - przegląd przedstawień Teatru Nowego gwarantujący dostęp do teatru równieŜ w okresie wakacji; Wschód Słońca u Voldiego - premiera przedstawienia dyplomowego łotewskiej reŜyserki Laumy Balode Str. 3 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY RE-KREACJE: IBSEN. MIĘDZYNARODOWY PROJEKT TEATRALNY Opis projektu Międzynarodowy projekt Re-Kreacje: Ibsen dotyczy polsko-norweskiej współpracy w dziedzinie teatru i dramatu. Realizacja zakłada działania artystyczne, edukacyjne i organizacyjne w Polsce (Teatr Nowy, Uniwersytet Jagielloński, PWST w Krakowie) i Norwegii (współpraca z norweskim partnerem Visjoner Teater) Podstawowym celem projektu jest kompleksowa analiza twórczości dramatycznej Henryka Ibsena, widzianej przez pryzmat wpływu jaki wywarła na współczesne strategie pisania dla teatru. Ibsen jest zatem nie tylko tematem przewodnim projektu, ale przede wszystkim punktem wyjścia do obserwowania przemian jakim ulega współczesny dramat i teatr. Dlatego tez w ramach projektu zarówno polskie jak i norweskie inscenizacje dramatów Ibsenowskich (Mały Eyolf, Dom Lalki) zostaną zestawione ze współczesnymi tekstami autorów, którzy bezpośrednio do twórczości Norwega się odnoszą (Dea Loher, Jon Fosse). Szczególnie istotna jest moŜliwość współpracy międzynarodowej i wymiana doświadczeń miedzy polskimi i norweskimi artystami. Współpraca młodych polskich artystów (Maria Spiss, Iga Gancarczyk, Magda Stojowska, Maciej Podstawny) z uznanymi i doświadczonymi norweskimi artystami (Juni Dahr, Jon Fosse, Jon Tombre) powinna dobitnie wpłynąć na promocję norweskiego teatru w Polsce i polskiego w Norwegii, stając się początkiem zarówno instytucjonalnej jak i pozainstytucjonalnej współpracy w dziedzinie teatru. Stanowić ma równieŜ impuls dla nowej fali wzajemnego zainteresowania teatrem i dramatem obydwu krajów. Innowacyjny charakter projektu, polegający na próbach pozakanonicznej interpretacji twórczości Henryka Ibsena powinien wpłynąć na wzrost zainteresowania jego twórczością w Polsce. Str. 4 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY PARTNERZY PROJEKTU TStiftelse: Visjoner Teater Partnerstwo norweskiego Visjoner Teater, instytucji kierowanej przez wybitną współczesną aktorkę norweską Juni Dar, będzie dostarczało wsparcia nie tylko merytorycznego (współpraca programowa i konsultacje na wszystkich etapach przygotowywania i realizacji projektu, konsultacje przy wyborze przedstawień norweskich do zaprezentowania w Polsce, konsultacje przy wyborze norweskich artystów, którzy poprowadzą warsztaty, konsultacje przy tworzeniu programu sesji naukowej) ale równieŜ organizacyjnego (nawiązywanie kontaktów z norweskimi uczestnikami projektu, korespondencja i organizacja ich przyjazdu do Polski). Partner w ramach projektu zaprezentuje w Polsce 2 przedstawienia ibsenowskie (jedno, będące efektem umowy partnerskiej, drugie, wybrane w ramach selekcji) i poprowadzi jeden z warsztatów teatralnych. Ponadto norweski partner jest w całości odpowiedzialny za organizacje i promocje pokazu w Norwegii przedstawienia wyprodukowanego w ramach projektu. Str. 5 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY REALIZACJA PROJEKTU Henryk Ibsen, Mały Eyolf Pokazy przedpremierowe:: 16,17 stycznia 2009 r., godz. 19.15 Premiera: 18 stycznia, godz. 19.15 przekład: Aleksandra Sawicka reŜyseria: Maria Spiss dramaturgia: Tomasz Kireńczuk scenografia: Joanna Braun muzyka: Karol Śmiałek obsada: RITA: Aldona Grochal SZCZURZYCA: Ewa Kolasińska ASTA: Marta Konarska ALLMERS: Tomasz Międzik EYOLF: Andrzej Plata BORGHEIM: Dariusz Starczewski Akcja dramatu toczy się na połoŜonym nad fiordem odludziu, na którym odizolowani od świata Ŝyją Alfred Allmers z Ŝoną Ritą i Eyolfem, ich niepełnosprawnym synem. W "Małym Eyolfie" Ibsen eliminuje nie tylko jakąkolwiek tradycyjną akcję dramatyczną, ale takŜe typową dla swoich najpopularniejszych tekstów analizę przeszłości, pozwalając swoim bohaterom skupić się na ich teraźniejszej sytuacji. Dlatego teŜ "Mały Eyolf" to głównie następujące po sobie i pełne emocji rozmowy, których atrakcyjność ujawnia się w ich róŜnorodności, zaś teatralny potencjał w skrywanych pod sztafarzem dobrze skrojonego dialogu podtekstach. Alfred Allmers to pisarz, który choć przez całe Ŝycie nie zdołał niczego napisać, to znakomicie opanował umiejętność wypowiadaniu nieznośnie długich tyrad. Jednocześnie jednak posiada on w sobie pewną siłę, która sprawia, Ŝe potrafi uzaleŜniać od siebie kobiety. śeniąc się z Ritą zapewnił sobie dostatnie Ŝycie, ale jednocześnie skazał się na nieudany związek, który na zawsze zniszczył jego mityzowaną relację z przyrodnią siostrą Astą. Ta, nieświadoma faktu, Ŝe z Almmersem nie łączą ją więzy krwi kocha go miłością siostrzaną i podporządkowuje mu całe swoje Ŝycie. W rozmowach tej trójki bohaterów nieustannie pojawia się postać kalekiego Eyolfa, niechcianego syna, który w Ŝyciu wszystkich bohaterów stanowi jedynie, stale pojawiający się temat bolesnych rozmów. Dlatego teŜ, kiedy ten odrzucony przez matkę, nieakceptowany przez ojca chłopiec ginie w odmętach otaczającej dom Allmersów wody, Ŝadne z nich nie zauwaŜa jego zniknięcia. Śmierć chłopca, którą Ibsen łączy z pojawieniem się w domu Allmersów znanej z nordyckich przypowieści Szczurzycy, nie przynosi oczyszczenia. Rita i Allmers racjonalizując zniknięcie syna poszukują juŜ tylko sposobu na to, jak moŜna wypełnić powstałą po nim pustkę. Str. 6 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY Maria Spiss: "W "Małym Eyolfie" zafascynowała mnie pewna, wpisana w dramat kontradykcja. Z jednej strony dramat ten pełen jest konstrukcyjnych niedoskonałości, wynikających najczęściej z przyzwyczajenia dramatopisarza do konieczności linearnego prowadzenia zdarzeń. Jednocześnie jednak te techniczne niedoskonałości nie są w stanie zakwestionować jakości fantastycznych portretów psychologicznych pojawiających się w nim postaci. Postaci, które odcięte od świata ograniczają swoją codzienność do nieustannego i wzajemnego rozdrapywania świeŜo zabliźnionych ran. Czytając ten dramat wydawało mi się zresztą, Ŝe Ibsen, który przecieŜ perfekcyjnie opanował technikę pisania dramatów psychologicznych, w "Małym Eyolfie", a zatem w jednym ze swoich ostatnich dramatów, niewiele zajmował się kwestiami technicznymi skupiając się głównie na sportretowaniu tych zawieszonych między snem a jawą bohaterów. I to właśnie owa niejednoznaczność dramatu, zestawienie czasem wręcz draŜniącej psychologizacji z norweskim folklorem sprawiło, Ŝe "Mały Eyolf" wydał mi się szczególnie ciekawy i warty pokazania. Rita, Asta i Allmers to postaci, które w pierwszej chwili budzą niechęć: zarozumiali, samolubni, egocentryczni, niezdarni wydają się być pozbawieni nie tylko moŜliwości ale takŜe i woli jakiegokolwiek działania. Jednak kiedy wsłuchać się w to co do siebie mówią i jak bardzo rozpaczliwie szukają jakichkolwiek oznak czyjegoś zainteresowania okazuje się, Ŝe ta ich cała niezdarność, nieumiejętność bycia z kimś wynika z ogromnej samotności, którą, jak w jednej ze scen mówi Alfred Almmers "moŜna odczuć tylko na ogromnych płaskowyŜach". Chciałabym, Ŝeby w moim przedstawieniu znalazło się choć trochę klimatu tych ogromnych płaskowyŜy, przepełnionych poczuciem samotności.” Fotografie: Paweł Gąsior Str. 7 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY REALIZACJA PROJEKTU Festiwal RE-KREACJE: IBSEN 18-26 kwietnia 2009 r. Kraków 18 kwietnia (sobota) Otwarcie festiwalu RE-KREACJE: IBSEN „Kobiety Ibsena” Henryk Ibsen, monodram Juni Dahr, Visjoner Teater Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków Ale widzi Pani, ludzie mogą uwaŜać, Ŝe i Pani jest... Nienormalna Henryk Ibsen, Budowniczy Solness „Zamknij orła w klatce a będzie on gryzł kraty niezaleŜnie od tego, czy będą one ze złota czy z Ŝelaza”. To wypowiadane przez Hjørdis zdanie, pochodzące z dramatu Rycerze północy, stało się dla Juni Dahr punktem wyjścia do pracy – zarówno dramaturgicznej jak i aktorskiej – nad przedstawieniem Kobiety Ibsena. „W tym zdaniu – mówi w jednym z wywiadów Dahr – Ibsen prowokacyjnie pyta o to czym jest wolność. [...] To jego uwielbienie wolności, przekonanie o destrukcyjnym wpływie jej braku sprawiło, Ŝe wpisane w dramaty Ibsena postaci kobiece, stanowią niewiarygodne wyzwania dla aktorki. Genialność Ibsena polega na tym, Ŝe podsuwając swoje postaci, prowokuje nas do zadawania sobie ciągle aktualnych pytań o miejsce jednostki we współczesnym świecie. śywiołowość, niezwykła energia, zaskakujące charaktery sprawiają, Ŝe kobiety Ibsena mogą być fascynujące równieŜ dzisiaj”. Kobiety Ibsena. Zamknij orła w klatce to przygotowany przez Juni Dahr monodram. Przedstawienie od momentu swojej premiery pokazywane było na wszystkich kontynentach, otrzymało równieŜ wiele prestiŜowych nagród zarówno w Norwegii, jak i poza jej granicami. Juni Dahr pracowała nad przedstawieniem podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych. Początkowo stanowić miało ono rodzaj udzielonej w praktyce odpowiedzi na często zadawane pytania o to, na czym polega specyfika Ibsenowskiego dramatu. Odpowiedź Juni Dahr to spektakl-kolaŜ złoŜony z monologów Ibsenowskich bohaterek: Hildy (Budowniczy Solness), Heddy Gabler (Hedda Gabler), Pani Alving (Upiory), Nory (Dom lalki), Ellidy (Kobieta morska) i Hjørdis (Rycerze Północy). Kobiety Ibsena. Zamknij orła w klatce ReŜyseria i wykonanie: Juni Dahr, muzyka na Ŝywo: Chris Poole, reŜyseria światła: Frank Tangen; przedstawienie grane było w języku angielskim. Fotografia: Michał Lichtański Str. 8 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY 19 kwietnia (niedziela) „Mały Eyolf” Henryk Ibsen, reŜyseria: Maria Spiss Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków Czy to nieMichał dziwne? PogrąŜyć Fotografie: Lichtański się w Ŝałobie po małym obcym chłopcu? Henryk Ibsen, Mały Eyolf, Akt II "Mały Eyolf" to praktycznie nieznany w Polsce jeden z ostatnich dramatów Henryka Ibsena. Od czasów swojej polskiej prapremiery w Teatrze Miejskim w Krakowie (1904) został wystawiony jeszcze tylko jeden raz we Lwowie (1906). Przedstawienie przygotowane przez Marię Spiss powstało na podstawie nowego tłumaczenia dramatu z norweskiego oryginału. Nowe tłumaczenie dramatu ukazało się drukiem w 2009 roku w serii Dramat Współczesny wydawnictwa Panga Pank (wraz z tłumaczonymi na potrzeby projektu "Re-kreacje: Ibsen" dramatami "Światłopalenie" Dei Loher i "Dziewczyna na kanapie" Jona Fosse). Fotografie: Michał Lichtański Str. 9 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY 19 kwietnia (niedziela) „„Monologi Ibsena” – warsztaty aktorskie, prowadzenie: Juni Dahr Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków Fotografia: Michał Lichtański Wybitna i wielokrotnie nagradzana za role w inscenizacjach dramatów Ibsenowskich norweska aktorka Juni Dahr poprowadziła w ramach projektu Re-kreacje: Ibsen warsztaty z aktorskiej interpretacji tekstu Ibsenowskiego, przeznaczone dla młodych aktorów. Zadaniem warsztatów było poszukiwanie nowych metod pracy nad aktorską interpretacją klasycznych tekstów. Uczestnicy warsztatów pracowali nad wybranymi przez Juni Dahr scenami z Domu lalki i Heddy Gabler. 20 kwietnia (poniedziałek) „Dziewczyna na kanapie” Jon Fosse, reŜyseria Maciej Podstawny, pokaz warsztatowy Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków „Ibsen between Cultures” – warsztaty ibsenowskie, prowadzenie prof. Frode Helland (Centre for European Studies, Oslo), prof. Julie Holledge (Flinders University, Australia) Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków Prof. Frode Helland (szef Centre for Ibsen Studies w Oslo) oraz prof. Julie Holledge (Flinders University, Australia) – wybitni współcześni ibsenolodzy – w ramach prowadzonego przez Center for Ibsen Studies projektu Ibsen between cultures poprowadzili warsztaty z teatralnej interpretacj tekstu Ibsenowskiego. Uczestniczący w realizacji projektu badacze z róŜnych krajów świata przyglądali się ”narodowym” inscenizacjom tekstów Ibsena, zastanawiając się nad wpływem jaki specyfika kultur narodowych wywiera na lokalne tradycje inscenizowania Ibsena. Uczestnicy warsztatów mieli okazję zapoznać się z nieznanymi w Polsce insceniacjami dramatów Ibsena przygotowanymi przez artystów m.in. z Chin, Bangladeszu i Indii. W trakcie warsztatów omówiony takŜe został ”globalny” wymiar twórczości Ibsena. Str. 10 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY STOWARZYSZENIE TEATR NOWY 21 kwietnia (wtorek) „Ibsen: odejścia i powroty” – konferencja naukowa Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków „Dom lalki” Henryk Ibsena, Visjoner TeaterPałac w Janowicach Zarabiać pieniądze, to być jak męŜczyzna Henryk Ibsen, Dom lalki Tonje Gotscalksen inscenizując Dom lalki postanowił przyjrzeć się bohaterom Ibsena podglądając ich, w ich własnej, prywatnej przestrzeni. Dom lalki Visjoner Teater to przedstawienie, które grane jest we wnętrzu prawdziwego mieszkania, do którego na chwilę wprowadzają się Nora i jej mąŜ Torvald. I to właśnia ta ucieczka z teatru, wystawienie znajdujących się w prywatnej przestrzeni Ibsenowskich bohaterów na publiczny widok sprawia, Ŝe ten popularny tekst w wykonaniu Visjoner Teater nabiera nowego wymiaru. Zarówno widzowie, jak i aktorzy zamknięci w przestrzeni, do której nie powinni mieć dostępu, stają się świadkami i uczestnikami postępującej dezintegracji świata Hellmerów. Dom lalki Visjoner Teater sprawia, Ŝe od nowa musimy odpowiedzieć sobie na pytanie o to, co moŜe oznaczać dzisiaj iluzja. „Dagens Nyheter” W Norwegii przedstawienie Dom lalki grane jest w pomieszczeniach Muzeum Ibsena. W trakcie festiwalu Re-kreacje: Ibsen spektakl pokazany był w zabytkowych pomieszczeniach Pałacu w Janowicach. Henryk Ibsen, Dom lalki Adaptacja tekstu: Juni Dahr i Tonje Gotscalksen reŜyseria: Tonje Gotschalksen, produkcja: Marianne Roland, obsada: Juni Dahr, Lars Øyno, Terje Strømdahl, Kristin Kajander, Robert Skjærstad. Czas trwania: 100 minut, spektakl prezentowany jest w języku norweskim, z polskim synopsis. Wsparcie: Arts Council Norway, OBOS oraz Fotografia: Marcin Golec Norwegian Folkemuseum. Str. 11 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY 22 kwietnia (środa) „Dom lalki” Henryk Ibsen, Visjoner Teater Pałac w Janowicach „Ibsen: odejścia i powroty” – konferencja naukowa Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków Ibsen: odejścia i powroty „Tak łatwo dramaty Ibsena (w lekturze, w interpretacji, w inscenizacji) uładzić i wygładzić, łatwo wybrać jedną spośród moŜliwości lektury oferowanych przez tekst, zamykając drogę ku wszystkim innym“ – pisała w tekście Oczy Ibsena, czyli pochwała astygmatyzmu Ewa Partyga. I dodawała: „O wiele trudniej – tropić szczeliny czy pozwolić tekstom wymknąć się ze sztywnej ramy interpretacyjnej, w którą chcielibyśmy go dla własnej wygody i dla świętego spokoju wtłoczyć“. Zadaniem konferencji Ibsen: odejścia i powroty jest znalezienie właśnie takich „szczelin interpretacyjnych“, które rozszerzane i eksplorowane pozwolą na nowo przeczytać sztuki Ibsena, „uładzone i wygładzone“ przez krytykę i tradycję inscenizacji. Nie chodzi bowiem jedynie o to, by przybliŜyć polskim odbiorcom jego słabo znaną wczesną i późną twórczość, lecz przede wszystkim o to, by jego utwory umieścić w kontekście współczesnych strategii pisania dla teatru. To spojrzenie z dzisiejszej perspektywy, spojrzenie przez pryzmat tekstów Elfride Jelinek, Cecilie Loveid, Jona Fosse czy Dei Loher oraz skonfrontowanie szkicowanych przez Ibsena postaci i sytuacji dramatycznych z wymaganiami, jakie wobec teatralnego tekstu stawiają współcześni reŜyserzy (Thomas Ostermaier, Agnieszka Olsten, Paweł Miśkiewicz) ma stanowić punkt wyjścia dla poszukiwań odpowiedzi na pytanie, dlaczego mimo konsekwentnego odchodzenia współczesnego dramatu od klasycznych konwencji i rozwiązań, moŜemy jednocześnie obserwować równie konsekwente powracanie do dramatów Ibsena. Konferencja zorganizowana była we współpracy z Katedrą Dramatu UJ. Fotografia: Michał Lichtański Str. 12 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY 23 kwietnia (czwartek) „Mały Eyolf” Henryk Ibsen, reŜyseria Maria Spiss Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków Polsko-Norweskie warsztaty aktorskie, prowadzenie zespół Visjoner Teater Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków 24 kwietnia (piątek) „Hedda Gabler” Henryk Ibsen, Visjoner Teater, pokaz premierowy Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków „Hedda – zbliŜenia to podjęta przez zespoł Visjoner Teater próba odnalezienia – poprzez wyprowadzenie z teatralnego otoczenia zapisanej w Heddzie Gabler historii – nowych jakości w tym, jednym z najpopularniejszych dramatów Ibsena. Chodzi nam przede wszystkim o znalezienie przestrzeni, która umoŜliwi aktorom nowe rozlokowanie wpisanych w tekst relacji. Typowa dla inscenizacji Visjoner Teater ucieczka od teatralności, zwrócenie się w stronę tekstu oraz wpisanych weń relacji to próba obnaŜenia postaci dramatu, pokazania ich nie jako ikon klasycznego dramatu, ale jako współczesnych, bezpośrednio się do nas zwracających ludzi. W adaptacji Visjoner historia Heddy staje się rodzajem współczesnego kryminału, ujawniając przy tym, Ŝe dramat ten mimo dokonanego przez tradycję inscenizacyjną ujarzmienia, zachował moŜliwość ciągłego zaskakiwania”. Z wypowiedzi zespołu Hedda – zbliŜenia, najnowsze przedstawienie Visjoner Teater, w trakcie festiwalu Rekreacje: Ibsen zostało zaprezentowane publicznie po raz pierwszy. Widzowie uczestniczyli w warsztatowym pokazie trzech scen spektaklu znajdującego się w budowie. Prezentacja wybranych scen to nie tyle otwarta próba, ile ich konfrontacja z widzami. Spektakl był częścią przygotowywanej przez Visjoner Teater trylogii ibsenowskiej Ibsen w zbliŜeniach. Hedda w zbliŜeniach, na podstawie Heddy Gabler Henryka Ibsena, Adaptacja tekstu: Juni Dahr i Tonje Gotscalksen, reŜyseria: Tonje Gotscalksen, produkcja: Marianne Roland, obsada: Juni Dahr, Lars Øyno, Terje Strømdahl, Robert Skjærstad. Przedstawienie grane w języku norweskim z polskim synopsis, czas trwania: 75 minut Wsparcie: Arts Council Norway Fotografia: Michał Lichtański Str. 13 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY 25 kwietnia (sobota) „Całopalenie” Dea Loher, reŜyseria Iga Gańczarczyk – prapremiera polska Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków Spotkanie z Deą Moher Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków „Całopalenie jest opowieścią o wspólnocie – być moŜe jedynie potencjalnej, być moŜe nierealnej – której spoiwem jest poczucie winy związane z tragiczną śmiercią ośmioletniego chłopca. «My tylko zbieramy w całość tę opowieść / kawałek po kawałku / Bo wierzymy, Ŝe My wiedzieć moŜe więcej niŜ kaŜde Ja z osobna» – mówią postaci z tekstu Loher. Tylko w ten sposób, składając poszczególne świadectwa w jedną całość, moŜna zrekonstruować wydarzenia z przeszłości, by po raz kolejny zadać pytanie o ich sens. Wypadek, w którym ginie Edgar, uruchamia indywidualny i zbiorowy proces wiwisekcji, poszukiwania przyczyny tragicznych wydarzeń. [...] Po wypadku juŜ nic nie jest oczywiste. W równoległych i krzyŜujących się wątkach Dea Loher bezlitośnie obnaŜa skutki przypadkowego zdarzenia w Ŝyciu wszystkich postaci. KaŜdy ma tutaj swoją własną wersję wydarzeń i jest tylko jeden prawdziwy świadek – Obcy”. Z wypowiedzi Igi Gańczarczyk W Całopaleniu, podobnie jak w ibsenowskim Małym Eyolfie, śmierć dziecka rozpoczyna cały szereg wydarzeń prowadzących do powolnej, acz konsekwentnej destrukcji świata przedstawionego. Zarówno Loher jak i Ibsen prowokują swoich bohaterów do pozornie oczyszczającego płaczu, do instensywngo poszukiwania sensu, który byłby w stanie wypełnić ich Ŝycie po doświadczonej stracie. Czy jednak bohaterowie Ibsena i Loher, których dzieli ponad stuletni dystans, rzeczywiście są do siebie tak podobni? Całopalenie w reŜyserii Igi Gańczarczyk to polska prapremiera najnowszego dramatu Dei Loher. Dea Loher, Całopalenie, przekład: Dorota Sajewska, reŜyseria: Iga Gańczarczyk, adaptacja i dramaturgia: Magda Stojowska, Iga Gańczarczyk, scenografia: Fotografia: Michał Lichtański Robert Rumas, obsada: Iwona Budner, Dominika Knapik, Ewa Kolasińska, Marta Ojrzyńska, Łukasz Byczek, Paweł Kruszelnicki, Tomasz Nosinski, Paweł Smagała. 26 kwietnia (niedziela) Zamknięcie festiwalu RE-KREACJE: IBSEN „Całopalenie” Dea Loher, reŜyseria Iga Gańczarczyk – prapremiera polska Teatr Nowy, ul. Gazowa 21, Kraków Str. 14 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY W ramach realizacji projektu przygotowano dwie publikacje: 1. (kon)teksty: Ibsen, Fosse, Loher to najnowszy, pięćdziesiąty juŜ tom wydawanej przez Wydawnictwo Panga Pank serii Dramat współczesny. Tom otwiera nowy, dokonany przez Aleksandrę Sawicką przekład Małego Eyolfa, późnego dramatu Henryka Ibsena, który nie był w Polsce publikowany od czasów swojego pierwszego, pochodzącego sprzed niespełna stu laty wydania. Tekst Ibsena kontrapunktują nowe, po raz pierwszy publikowane w Polsce teksty Dei Loher (Całopalenie, przekład: Dorota Sajewska) i Jona Fosse (Dziewczyna na kanapie, przekład: Ewa Partyga). “Fosse i Dea Loher idą w ślady Ibsena, poddając jego teksty prywatnej, subwersywnej lekturze, w której marginesy mają przewagę nad centrum, a poŜyczone motywy zaczynają Ŝyć Ŝyciem niezaleŜnym od oryginału […]. Rzec by moŜna, Ŝe oboje ponawiają w ten sposób gest Ibsena […] gest pisania zrodzonego z lektury; pisania jako czytelniczej re-inwencji i prze-tworzenia. Łączy ich z Ibsenem takŜe i to, Ŝe konstruują swoje dramaty, dynamizując siatkę relacji niciami i zderzając róŜne strategie ich autonarracji. […] Tom, na który złoŜyły się dramaty Ibsena, Loher i Fosse, stanowi zaproszenie do bardzo indywidualnej lektury. Trzy teksty tworzą coś w rodzaju ibsenowskiego trójkąta – niektóre z nitek wiąŜących jego wierzchołki widać na pierwszy rzut oka, inne wyłonić się mogą dopiero pod wpływem nowych pytań, zadawanych tekstom przez czytelników. I, rzecz jasna, nie tylko utwór Loher czy Fossego ukaŜe moŜe nieco inne oblicze w zestawieniu ze sztuką Ibsena. TakŜe Mały Eyolf objawić się moŜe w całkiem nowej perspektywie, oświetlony tekstami napisanymi przeszło sto lat później. Wystarczy tylko postawić odpowiednie pytania”. ze wstępu Ewy Partygi 2. Ibsen: odejścia i powroty to czterdziesty tom wydawanej przez Katedrę Dramatu UJ i Księgarnię Akademicką serii Interpretacje Dramatu. KsiąŜki ukazujące się w serii prezentują wieloaspektowe analizy dramatu współczesnego i tradycyjnego, polskiego i obcego. Autorów wydawanych w serii ksiąŜek interesują nie tylko teksty dla teatru pisane zgodnie z tradycyjnymi regułami dramatyczności i teatralności, ale takŜe wszystkie niekanoniczne spojrzenia na sztukę teatru, czyli takie, które problematyzują tradycyjne relacje między tekstem (słowem) a inscenizacją (przedstawieniem). KsiąŜka Ibsen: odejścia i powroty gromadzi referaty wygłoszone przez uczestników zorganizowanej w ramach projektu Rekreacje: Ibsen konferencji naukowej. Składa się z trzech części, z których pierwsza poświęcona jest związkom inscenizacji dramatów Ibsena ze sposobami ich translacji, druga dotyczy współczesnego przepisywania dramatów Ibsena, zaś trzecia poświęcona jest „innemu“, wykraczającemu poza tradycyjną interpretację wymiarowi jego tekstów. KsiąŜka ukaŜe się pod redakcją Mateusza Borowskiego i Małgorzaty Sugiery. Str. 15 STOWARZYSZENIE TEATR NOWY KONTAKT Z ORGANIZATORAMI Stowarzyszenie Teatr Nowy ul. Gazowa 21 Kraków 31-060 [email protected] www.teatrnowy.com.pl Str. 16
