face tofa- ce

face
tofa
W projekcie
uczestniczyli:
Adrianna Urbanowicz
Krzysztof Kuczyński
Anna Tkaczyk
Natalia Janowska
Olga Mazińska
Julia Szwarc
Rafał Rośliński
Kuba Janowski
Ida Daria Pfeiffer
Dagomir Cibor
Vilius Apanavicius
Viktorija Bagdanaviciute
Kristina Mickeviciute
Kazimieras Andriukaitis
Dainius Biskis
Svajune Venskunaite
Projekt „Twarzą w twarz” otrzymał
dofinansowanie z Polsko-Litewskiego Funduszu
Wymiany Młodzieży.
Wyłączna odpowiedzialność za treść publikacji
ponosi wydawca. Fundacja Rozwoju Systemu
Edukacji i Ministerstwo Edukacji Narodowej nie
odpowiada za wykorzystanie tych informacji
w jakikolwiek sposób.
Lider projektu: Dom Kultury „Zacisze”
w Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy
Partner: Centrum Dzieci i Młodzieży w Vilkaviskis
Julius Jurgelaitis
Kristina Tamasauskaite
Monika Tunkulaite
Inga Strakalaityte
Elena Cepaite
Egle Budryte
Małgorzata Sachryń
Zbigniew Darda koordynator
Projekt „Face to face”
OLECKO 18-25.06.2011
Międzynarodowy projekt „Face to Face” odbył się
w Polsce, w pięknym miasteczku Olecko. Projekt
miał na celu zbliżyć do siebie młodzież z Warszawy i Vilkaviskis oraz zatrzeć bariery pomiędzy
ludźmi z odmiennych środowisk, nacji, kultur.
Przed wyjazdem liczyliśmy na to, że zdobędziemy
nowe doświadczenia, poznamy ciekawych ludzi
i będziemy dobrze się bawić. Ponadto wzbogacimy swoją wiedzę o nowe informacje dotyczące
sąsiedniego kraju, poszerzymy swoje horyzonty,
podszkolimy się w językach obcych i nawiążemy
znajomości, które zaowocują dalszą współpracą.
Podczas projektu rozmawialiśmy o naszej przestrzeni osobistej, o dyskryminacji i metodach jej
przezwyciężania. Odbyliśmy warsztaty fotograficzne, przygotowaliśmy portrety. Każda przedstawiona na fotografii osoba wniosła indywidualne
przedstawienie miejsca, w którym się urodziła,
żyje lub jest w jakiś sposób z nim związana. Każda
z tych osób przedstawiła swój świat, siebie w bezpośredniej rozmowie z uczestnikami projektu dzięki czemu mogliśmy stworzyć wiarygodne portrety,
na które złożyły się długie bądź krótkie, rozmowy,
nagłe zaciekawienia i przypadkowość odkrywania
ludzkich historii.
Od samego początku naszego pobytu w Olecku
wspólnie uczestniczyliśmy w bardzo zróżnicowanych aktywnościach: dyskusjach na temat dyskryminacji i tolerancji, podczas których poznaliśmy
swoje opinie na różne tematy, ich cechy wspólne
i różnice. Mieliśmy możliwość kontaktu ze sztuką,
zajmowaliśmy się fotografią – zgłębialiśmy jej tajniki i mieliśmy okazję sprawdzać nowo zdobytą
wiedzę w praktyce.
Każdy dzień był zupełnie inny i wypełniony zajęciami, warsztatami, dyskusjami, ale każdemu
4
z nich przyświecał jeden, wspólny cel – ukazanie
na czym polega tolerancja i jakie są negatywne
strony dyskryminacji, czy też jaki jest wpływ stereotypów na nasze życie. Pomogło nam to inaczej
spojrzeć na różne zagadnienia społeczne i ludzi
odstających od większości. Zdaliśmy sobie sprawę, że nie można tworzyć ogólnych opinii, ponieważ są one bardzo mylne.
Staliśmy się sobie bliżsi dzięki wieczorom narodowym, podczas których zaprezentowaliśmy sobie
nawzajem nasze kultury, tradycje, popularne miejsca, które nie pozostają niezauważone. Bardzo
dużej dozy emocji każdemu z nas dostarczyła nauka tańców narodowych. Taniec niszczy wszelkie
bariery!
Spotkaliśmy się z bardzo interesującym człowiekiem, panem Romanem, który jest artystą
teatralnym, żonglerem, fire dancer’em, ratownikiem i fakirem – człowiekiem wielu talentów. Na
Placu Wolności mogliśmy spróbować chodzenia
na szczudłach, plucia ogniem, stworzyliśmy też
wielkie mydlane balony - każdy spróbował czegoś
po raz pierwszy w życiu. Atmosfery, która tam panowała nie zapomnimy przez bardzo długi czas!
Julius
To był pierwszy międzynarodowy projekt, na
którym bawiłem się tak dobrze i zdobyłem tyle
doświadczenia.
Kristina
Ten projekt pomógł mi zrozumieć inne kultury,
pozwolił poznać inne kultury i dzięki niemu lepiej
mówię po angielsku.
Ania
Każdego dnia odbywają się warsztaty fotograficzne, podczas których uczymy się robić profesjonal-
ne zdjęcia. Zajęcia prowadzone są w bardzo ciekawej i przystępnej (nawet dla niewtajemniczonych)
formie. Dowiedzieliśmy się w jaki sposób należy
zmieniać czułość (ISO) w aparacie, uzyskaliśmy
również informacje na temat czasu naświetlania,
przysłony i kilku innych (niezbędnych) funkcji.
W moim przypadku warsztaty fotograficzne były
jednym z ciekawszych elementów projektu, gdyż
w przyszłości chciałabym zajmować się fotografią.
Ada
Warsztaty dotyczące naszej przestrzeni osobistej
były dla mnie jednymi z ciekawszych.
To doświadczenie pokazało nam ile mamy wspólnego oraz to, że rodzina w naszym życiu jest
najważniejsza. Podobały mi się te warsztaty, ponieważ przekonałam się o tym, że mimo różnych
narodowości jesteśmy do siebie bardzo podobni.
We wtorkowe popołudnie mieliśmy niesamowite
spotkanie z Panem Romanem, który zajmuje się
kuglarstwem. Robiliśmy bańki mydlane, chodziliśmy na szczudłach, żonglowaliśmy piłeczkami,
kręciliśmy poikami - każdy z nas świetnie się przy
tym bawił. Przyznam też, że zostałam bardzo pozytywnie zaskoczona i poczułam się jak dziecko
- było to wspaniałe doświadczenie. Z pewnością
na dłużej zapamiętam ten wyjątkowy dzień, który
na samą myśl o nim wywołuje uśmiech na mojej
twarzy.
Krzysztof
Podczas jednego z wieczorów grupa litewska
zorganizowała spotkanie, na którym zaprezentowała nam swój kraj. Poznaliśmy krótką historię Litwy, dowiedzieliśmy się o panujących tam
obyczajach, tradycjach, skosztowaliśmy też tradycyjnego, regionalnego chleba. Oczywiście nie
zabrakło także wspólnych konkursów i zabaw
związanych z Litwą. Uważam, że prezentacja została przygotowana w bardzo ciekawy sposób,
a wspólne zabawy bardzo nas do siebie zbliżyły.
Olga
Nareszcie nadszedł czas na pływanie kajakami!!!
Nad jeziorem spędziliśmy ponad godzinę, mieli-
śmy też trochę czasu, aby wykąpać się w jeziorze.
Bardzo się cieszę, że w końcu udało się popływać
na kajakach, była to fajna odskocznia od tego,
czym zajmujemy się na projekcie. Ten dzień pozytywnie mnie zaskoczył. Bardzo mi się podobało.
Natalia
Po wtorkowej kolacji zaprosiliśmy grupę z Vilkaviskis na wieczór polski. Tym razem to my podjęliśmy
wyzwanie, którym było zaprezentowanie naszego
pięknego kraju w taki sposób, aby grupa litewska
zapamiętała jak najwięcej informacji. Ogólnie ten
wieczór bardzo mi się podobał. Wydaje mi się, że
nasi zagraniczni goście też byli zadowoleni i trochę zapamiętali z tego wieczoru.
Julia
Po kilkugodzinnej podróży szczęśliwie dojechaliśmy do Olecka, które przywitało nas ładną pogodą. Na plaży przeprowadziliśmy różne gry, które
pomogły nam zapamiętać swoje imiona, co (nie
da się ukryć) było trudnym zadaniem. Ten dzień
będę bardzo dobrze (i miło) wspominała, ponieważ to właśnie dzisiaj doszło do naszego pierwszego spotkania z grupą z Litwy.
Kuba
Ewaluacja jest formą otwartego dialogu, podczas
którego wspólnie robimy podsumowanie całego
dnia. Każdy może wyrazić swoją opinię na temat
projektu, powiedzieć o tym, co mu się podoba,
a co należy zmienić oraz jak można to zrobić. Uważam, że ewaluacja jest bardzo dobrym pomysłem,
ponieważ pozwala uczestnikom na udoskonalanie
projektu (w trakcie jego trwania) i utrzymaniu pozytywnej atmosfery wśród uczestników.
Rafał
W poniedziałek wspólnie wybraliśmy się na basen, który znajduje się w naszym hotelu. Moje
wrażenia były bardzo pozytywne, szczególnie, że
poza pływaniem mogliśmy korzystać także z sauny i jacuzzi. Zagraliśmy także mecz w piłkę wodną
z grupą litewską, a później każdy zajął się tym,
co lubi robić najbardziej. Chwile spędzone razem
z drugą grupa będę bardzo miło wspominać.
5
Projektas „Face to face”
OLECKO 18-25.06.2011
Tarptautinis projektas „Face to face“ vyko Lenkijoje, nuostabiame Olecko mieste. Šio projekto
dėka laužomi barjerai tarp skirtingų žmonių,
tautų, kultūrų, o jis bendrai veiklai sukvietė jaunimą iš Varšuvos (Lenkija) ir Vilkaviškio
(Lietuva). Prieš vykstant į šį projektą kiekvienas
tikėjomės įgauti naujos patirties, susirasti naujų draugų, linksmai praleisti laiką, sužinoti apie
kitą valstybę ir kultūrą, praplėsti savo akiratį,
pagilinti užsienio kalbos žinias ir, žinoma, atrasti naujus ryšius ateities bendradarbiavimui.
Nuo pat pirmosios dienos dalyvavome daugelyje skirtingų veiklų: diskusijos apie diskriminaciją ir toleranciją, kurių dėka galėjome išsiaiškinti
kitų nuomones, požiūrius, bendrus panašumus
ir skirtumus. Taip pat galėjome pasimokyti fotografijos meno, išgirsti pagrindines fotografavimo subtilybes ir pritaikyti jas praktikoje.
Kiekviena diena buvo skirtinga ir pilna visokiausių užsiėmimų, tačiau visos jos buvo apjungtos
vieno bendro tikslo – parodyti tolerancijos svarbą, diskriminacijos reikšmę ir stereotipų įtaką.
Visa projektinė veikla leido mums apsvarstyti
socialines bei etnines mažumas ir žmones, išsiskiriančius iš aplinkos. Taip pat supratome, kad
nereikia kurti išankstinės nuomonės, kadangi ji
dažnai būna klaidinga.
Mes tapome artimesni per nacionalinius lietuvių ir lenkų vakarus, kurių metu vieni kitiems
pristatėme savo kultūras, tradicijas, taip pat
6
žymiausiais vietas, kurios nepaliko nei vieno
abejingu. Ypač daug teigiamų emocijų suteikė
nacionalinių šokių mokymasis. Šokiai sulaužo
visus barjerus!
Projekto metu mes susipažinome su labai įdomiu žmogumi, ponu Romanu – teatro artistu,
žonglieriumi, šokėju su ugnimi, fakyru, gelbėtoju ir t.t. – žmogumi su be galo daug talentų. Olecko miesto aikštėje turėjome galimybę
pabandyti vaikščioti ant kojokų, spjaudytis
ugnimi, gaminti didelius muilo burbulus – visi
galėjome išbandyti tai, ko dar niekada nesame
darę. Kiekvienas iš mūsų įgavome labai daug
potyrių ir įspūdžių, kurių mes nepamiršime dar
labai ilgai!
Julius: „Tai buvo pirmasis mano tarptautinis
projektas, kuris suteikė daug patirties ir smagių
potyrių“.
Viktorija: „Šiame projekte turėjau galimybė
surasti naujų labai įdomių draugų, išbandyti
naujus dalykus, susipažinti su nauja kultūra ir
smagiai praleisti laiką. Tikiuosi, kad šiame projekte įgauta patirtis padės man kituose projektuose ir mano ateityje.“
Kristina: „Dėl šio projekto aš turėjau galimybę
išmėginti naujus dalykus savo gyvenime, daugiau pagalvoti apie tolerancijos ir diskriminacijos problemas“.
Kazimieras: „tai buvo pirmasis mano projektas. Man buvo labai įdomu, kadangi pažinau
naują kultūrą ir susiradau naujų draugų“.
Inga: „Noriu padėkoti projekto organizatoriams už galimybę sudalyvauti šiame projekte,
kuris padėjo man galvoti apie svarbias dabartines problemas, pažinti ne tik kultūrą, bet ir
kitą valstybę ir jos žmones. Taip pat dėkoju už
galimybę išmėginti naujus ir iki tol nepažintus
dalykus mano gyvenime“.
Dainius: „Šis projektas, kaip ir visi kiti, suteikė man daug patirties, kuri pagelbės ateityje.
Tikiuosi, kad tokių projektų dėka įgausiu vis
daugiau patirties“.
Monika: „Tokios išvykos ir projektai visuomet
suteikia daug patirties ir žinių. Šis projektas išmokė mane būti draugiškesne, tolerantiškesne
ir būti geresniu žmogumi“.
Svajūnė: „Aš buvau paskutinė atvykusi į projektą, tačiau nuo pat pirmos akimirkos jaučiausi
tiesiog nuostabiai. Projekto dalyviai nuostabūs,
veiklos labai įdomios ir viskas tiesiog fantastiška“.
Kirstina: „ Šis projektas padėjo man pažinti
kitą kultūrą, žmonės; taip pat išbandyti save
skirtingoje veikloje ir pagilinti anglų kalbos žinias“.
Vilius: „projekto dėka pagilinau anglų kalbos
įgūdžius, įgavau daug bendravimo patirties. Ir
žinoma, projektas suteikė daug nepamirštamų
akimirkų“.
7
Ida Daria Pfeiffer
W poszukiwaniu lokalnych osobliwości redakcja trafiła na nastoletnią Idę, w której na pozór
nie ma nic „zwyczajnego”. Czy jednak da się
w niej doszukać czegoś z typowej, warszawskiej dziewczyny?
Kiedy patrzę na Ciebie, przychodzi mi na myśl
jeden przymiotnik: ekscentryczna. Skąd pomysł
na taki sposób ubierania, stylizacji? Opowiedz
o swoich inspiracjach.
Mój wygląd to synteza wpływu muzyki której
słucham i moich własnych pomysłów. Staram się
nie szukać na siłę inspiracji, szczególnie w kulturze masowej. Jeśli coś mi się podoba, np. kolczyk
w języku, najzwyczajniej go sobie robię.
Wspomniałaś o muzyce. Wyglądasz na osobę,
w której życiu odgrywa ona istotną rolę…
Tak. Mój gust muzyczny dojrzewał wraz ze mną
i ciągle się zmienia.
Czy te ciągłe zmiany idą w parze ze zmianami
Twojej osobowości?
Ciężko powiedzieć, czy to ja zmieniałam muzykę, czy to muzyka zmieniała mnie.
Zatem czego teraz słuchasz?
A czego Ty słuchasz? Zapewne słucham tego
samego, niezależnie od tego, jakiej odpowiedzi
mi udzielisz. Generalnie muzyka klubowa i jej
pochodne mają małe szanse by zagościć na
dłużej wśród moich faworytów.
Na podstawie naszej rozmowy o korelacji
8
między charakterem a gustem muzycznym,
mogę więc śmiało powiedzieć, że jesteś osobą
wszechstronną i otwartą?
Za taką się uważam.
Kiedy przygotowywałem się do wywiadu
z Tobą zastanawiałem się, czy wiesz dlaczego
wybraliśmy do niego właśnie Ciebie.
Może Ci się spodobałam? (śmiech) Staram się
dość aktywnie uczestniczyć w życiu kulturalnym, zarówno miasta jak i szkoły. Mimo, że
podobnych aktywistów jest coraz więcej, wielu
z nich traktuje to raczej jako chwilowe zajęcie,
pole do zdobycia nowych doświadczeń.
Zatem musisz bardzo dużo jeździć po mieście, jak
godzisz ze sobą wszystkie działania, spotkania
i projekty, a do tego jest przecież jeszcze szkoła?
Ida: No tak, to jest problem. Przyznaję, że często biorę na siebie za dużo obowiązków, ale
to dlatego, że wbrew pozorom jestem bardzo
spolegliwa. Ale nie boję się poszukać kogoś,
kto może mi w danym momencie pomóc. Jestem bardzo otwarta na ludzi, więc nawet jeśli
z czymś nie daję sobie rady, to zawsze znajdę
kogoś, kto może się tym zająć.
A czym to jest dla Ciebie?
Odskocznią. Poznaję nowych ludzi, którzy zwykle nie ustępują mi w aktywności, niosą ze
sobą olbrzymią dawkę pozytywnej energii. Co
za różnica, czy pójdę do kina z koleżanką, czy
wezmę udział w większym projekcie? Obie te
rzeczy są w stanie dostarczyć mi wielu czynników, których brakuje w szarej codzienności.
Zdajesz się z tą codziennością nie mieć nic
wspólnego. A może jednak gdzieś tam w środku siedzi zabiegana Warszawianka?
Zdecydowanie. Jestem przyszłoroczną maturzystką, więc biegam, teraz za książkami i repetytoriami. Każdego dnia próbuję dogonić czas.
Chwile na refleksję mam jedynie w środkach
komunikacji miejskiej, tam rodzą się nowe pomysły, które dają mi motywację do działania. 9
Ida Daria Pfeiffer
Ieškodama išskirtinių žmonių šio leidinio redakcija sutiko labai įdomią paauglę – Idą, pamatę ją
pirmą kartą, negalėjome įžvelgti nieko įprasto ar
normalaus, tačiau galbūt kažką įprasto galima rasti šios Varšuvos merginos viduje?
Red.: Turint omeny, kas buvo išsakyta, manau,
jog esi atviras ir plačių pažiūrų žmogus.
Red.: Tu atrodai labai ekscentriška, kas yra Tavo
įkvėpimas?
I: Gal aš Tau patinku (juokas). Na aš bandau aktyviai dalyvauti mano miesto, mokyklos ir pan.
kultūriniam gyvenime. Dabar yra daug lengviau
surasti tokius žmones kaip aš, tačiau dauguma jų
tokią veiklą suvokia kaip laikiną.
Ida: Mano išvaizda yra mano gyvenimo ir muzikos
kompozicija bei išraiška. Bandau išvengti popkultūros įtakos. Jei manau, kad kažkas atrodo gerai,
pavyzdžiui auskarai, aš tiesiog juos pasidarau.
I: Aš irgi taip apie save galvoju.
R: Kai rengiausi šiam interviu, galvojau, ar žinai, kodėl tam pasirinkau Tave?
Red.: Taigi Tu daug ir ilgai keliauji miestu.
Kaip suderini visas veiklas ir tuo pat metu
esi gera mokinė?
I: Taip, retkarčiais tai būna problema. Kartais aš
prisiimu sau per daug pareigų ir darbų, gal aš tiesiog per daug gera? Bet dažniausiai tyliai kenčiu
ir bandau rasti sprendimą su kuo nors, kas gali
man padėti tokiu atveju. Turiu daug socialinių ryšių, todėl visuomet randu žmogų, kuris pagelbėja
atliekant tam tikrą darbą ar įsipareigojimą.
Red.: Ką visa tai reiškia Tau?
Red.: Tu kalbėjai apie muziką, ji yra didelė Tavo
gyvenimo dalis, teisingai?
I: Taip, galima sakyti, kas mano muzikinis skonis
auga ir keičiasi kartu su manimi visą laiką.
Red.: Ar šie pokyčiai muzikoje panašūs į Tavo
asmenybės pokyčius?
I: Sunku pasakyti, ar aš keičiau mėgstamą muziką,
ar ji keitė mane.
Red.: O kokios muzikos klausaisi šiuo metu?
I: Ką Jūs turite savo mp3 grotuve? Tikriausiai tarp
tų dainų galėčiau rasti, kažką, kas tiktų ir man,
tačiau nesu klubinės muzikos mėgėja.
10
I: Skirtumas. Aš susitinku su daug naujų žmonių,
kurie stipriai skleidžia gerą energiją. Nematau
skirtumo tarp ėjimo į kiną su draugais ir dalyvavimo projektuose. Abi šie dalykai suteikia man tai,
ko pasiilgstu mūsų liūdnoje realybėje.
Red.: Atrodo, kad Tu neturi nieko bendro su šia
realybe. Ar aš klystu? Vis tik ar galima Tavyje
atrasti eilinį įprastą Varšuvos paauglę?
I: Be abejo. Kitais metais laikysiu egzaminus, todėl turiu begales darbo. Galima sakyti, kad vejuosi
laiką, o laisvo laiko turiu tik viešajam transporte.
Ir tai yra metas naujoms idėjoms, įkvėpimui ir motyvacijai atsirasti.
11
Dainius Biskis
PERFORMER, ARTYSTA, STUDENT.
Cześć Dainius. Wiemy, że potrafisz robić dużo
rzeczy – śpiewasz, tańczysz, grasz na kilku instrumentach i masz jeszcze całe mnóstwo innych zainteresowań. Możesz nam jeszcze coś
o sobie powiedzieć?
Urodziłem się w Vilkaviskis, mam 20 lat, aktualnie mieszkam w Wilnie. W tym pięknym mieście
studiuję Pedagogikę tańca (będę nauczycielem) na
Litewskim Uniwersytecie Nauk (Lithuanian University of Education). W tym roku, skończyłem z powodzeniem pierwszy rok.
Tak, ta aktywność jest powiązana z moimi studiami. Taniec towarzyszy mi przez całe życie, od
kiedy byłem dzieckiem. Na poważnie tańcem
zacząłem się zajmować w liceum, wtedy zacząłem myśleć o swojej przyszłości. Jestem inicjatorem grupy “Kas Kalba..?” (Kto mówi..?), która
składa się z 7 moich znajomych z uniwersytetu.
Ostatnio mieliśmy premierę naszego pierwszego występu. Tematem przewodnim było ludzkie
życie, od narodzin, aż do momentu, w którym
znajdujemy się teraz.
Jak jest na studiach?
Jestem usatysfakcjonowany, zajęcia są bardzo
interesujące. Marzyłem o wielu profesjach, które nie były związane sztuką, ale teraz wiem, że
podjąłem dobrą decyzję i jestem z tego powodu
bardzo szczęśliwy.
Jak wpadłeś na pomysł takiego tematu na sztukę?
Pierwszym pomysłem było to, aby stworzyć taniec,
który pokazywałby refleksje dotyczące ludzkiego
dojrzewania i ewolucji człowieka. Niestety, na
tamtym etapie mojego życia nie byłem w stanie
sam tego zrealizować, więc zaprosiłem znajomych
i zaczęliśmy pracować razem.
Mógłbyś nam krótko opowiedzieć o swojej
rodzinie?
Można powiedzieć, że mam dwie rodziny. Jedną
oficjalną – mama, brat, dziadkowie. I drugą – ja
z samym sobą :). Relacje w tej pierwszej są inne niż
kiedyś, ponieważ wyjechałem do innego miasta.
Teraz kiedy wracam do domu (np. na weekend ),
to czuję się bardziej jak gość. Mój wyjazd na studia
spowodował, że nasza komunikacja stała się bardziej zdystansowana, ale myślę, że to chwilowe.
Co robisz po zajęciach na uczelni?
Słyszeliśmy, że stworzyłeś własną grupę taneczno-teatralną?
12
Jak poszło Ci nadzorowanie tego projektu?
Praca z ludźmi w tym samym wieku była troszkę
trudna, ponieważ każdy miał własną koncepcję
i nieraz dochodziło do konfliktów. Zostałem liderem grupy, więc musiałem nauczyć się iść na kompromisy w różnych sytuacjach. Z czasem opracowałem sprawdzoną metodę na to, żeby wszystko
się udawało. Zacząłem używać kilku słów, które
miały pomagać, były to zwroty typu „wszystko będzie dobrze”, „im ciężej, tym lepiej” i „spokojnie,
po cichu”. Okazało się, że to bardzo ułatwiło naszą
współpracę. Jednak, pomijając wszelkie trudności,
wszystko skończyło się szczęśliwie i nasza sztuka
ujrzało światło dzienne. Spektakl widziało tylko
300 osób, ale mamy nadzieję na występy dla
liczniejszej publiczności na terenie całej Litwy. Być
może w przyszłości uda się zorganizować występy
także w Olecku lub Warszawie
Co powiesz o twoim zaangażowaniu w międzynarodowe projekty podobne do tego, na którym
jesteśmy?
Byłem zaangażowany w wiele podobnych projektów, na których mogłem zdobyć dużo nowych
doświadczeń, rozwijać umiejętności i języki obce.
Podczas takich projektów nawiązuje też dużo
nowych przyjaźni. Na jednym z projektów, tutaj
w Olecku, poznałem grupę z miasta Kłajpeda,
z którą mam kontakt do dziś. Obiecali, ze założą
własne studio taneczne w Wilnie i będą nauczycielami.
Masz w ogóle jakiś wolny czas? Co w nim robisz?
Nie mam za dużo wolnego czasu, ale staram się
nie zapominać o moich ulubionych zajęciach i stale rozwijać nowe pasje. Lubię czytać różne książki,
rysować, grać na pianinie, śpiewać i dużo podróżować.
Chciałbyś życzyć czegoś czytelnikom naszej gazetki?
Życzę wszystkim, aby próbowali odnaleźć w życiu
swoją prawdziwą drogę.
13
Dainius Biskis
ARTISTAS, STUDENTAS IR MENININKAS
Klausimas: Labas Dainiau. Žinom, kad esi visų
galų meistras: dainuoji, šoki, vaidini ir šiaip darai beveik viską. Gal gali pats daugiau ką nors
papasakot?
Atsakymas: Aš esu Dainiu Biskis, man 20 metų.
Esu Vilkaviškietis, bet šiuo metu Vilniuje, Lietuvos
edukologijos universitete, studijuoju šokio pedagogiką. Šiais metais sėkmingai baigiau pirmąjį
studijų kursą.
K: Kaip sekasi studijos?
A: Studijomis esu patenkintas, mokytis yra įdomu.
Svajojau ir apie daugelį kitų specialybių, visiškai
nesusijusių su menine veikla, bet esu ten, kur esu
ir dėl to labai džiaugiuosi. Už gerą mokymąsi gaunu didelę stipendiją. :)
K: Papasakok trumpai apie savo šeimą.
A: Aš turiu dvi šeimas: vieną oficialią, kurią sudaro
mama, brolis, seneliai, o antroji – tai aš pats su
savimi :) Su pirmąja šeima santykiai šiuo metu yra
ne tokie kaip anksčiau, nes išvykus studijuoti toli
nuo namų, jaučiasi atotrūkis. Į namus grįžtu labiau
kaip svečias, bendravime atsirado šioks toks oficialumas, bet manau tai yra laikina.
K: Kuo užsiimi po paskaitų? Girdėjome, jog esi
įkūręs savo šokio-teatro grupę.
A: Mano veikla siejasi su mano studijomis universitete. Šokis mane lydi visą gyvenimą, nes šoku jau
nuo vaikystės, tačiau rimčiau į šokį pradėjau žiūrėti tik vyresnėse klasėse, kada ėmiau galvoti apie
savo ateitį. Šiuo metu esu įkūręs šokio-teatro gru14
pę „Kas kalba?“, kurią sudaro septyni žmonės, tai
mano draugai bei kolegos iš universiteto. Neseniai
įvyko mūsų pirmojo spektaklio premjera. Spektaklis
yra apie žmogaus gyvenimą nuo gimimo iki tokio
amžiaus, kokio mes dabar esame.
nau užsienio kalbos įgūdžius, susiradau naujų pažįstamų bei draugų. Vieno projekto metu, taip pat
Olecke, susipažinome su šokių grupe iš Klaipėdos,
su kuriais bendradarbiaujame ir palaikome ryšius
iki šiol. Kitais metais jie žada įsteigti savo šokių
studiją ir Vilniuje, kurioje būsiu vienas iš mokytojų.
K: Kaip kilo tokia idėja spektakliui?
A: Pradžioje idėja buvo sukurti šokį, kuris atspindėtų žmogaus augimą, raidą, bet pamaniau, jog
šią mintį galima plėtoti ir sukurti spektaklį. Vienas
šios idėjos įgyvendinti negalėjau, tad pakviečiau
keletą draugų, su kuriais ir ėmėmės šio darbo.
K: Ar lieka laisvo laiko sau? Ir ką tuomet veiki?
K: Kaip Jums sekėsi pats kūrybinis procesas?
K: O galbūt kažką norėtum palinkėti žurnalo
skaitytojams?
A: Dirbti su bendraamžiais buvo pakankamai sunku, nes kiekvienas jų turi savo nuomonę ir nors
šios veiklos ėmėsi savo noru, ne retai tekdavo juos
paraginti ar net spręsti konfliktus. Kadangi tapau
mūsų grupės lyderiu, turiu kiekvienoje situacijoje
rasti kompromisą ir tam naudoju keletą frazių, kurias dažnai kartoju sau ir kitiems, t.y. „Viskas bus
gerai“, „Kuo sunkiau, tuo geriau“ ir „Ramiai“. Nepaisant sunkumų, viskas baigėsi laimingai ir mūsų
spektaklis išvydo dienos šviesą. Nors jį kol kas pamatė tik apie 300 žmonių, mes tikimės jį parodyti
ir platesnei auditorijai visoje Lietuvoje, o galbūt
netgi ir Olecke ar Varšuvoje. ;)
A: Nors laisvo laiko lieka nelabai daug, bet stengiuosi neužmiršti ir savo mėgstamų veiklų. Labai
mėgstu skaityti įvairias knygas, piešti, skambinti
pianinu, vaidinti, dainuoti, keliauti.
A: Visiems linkiu nebijoti ieškoti savęs, išbandyti
kuo daugiau skirtingų veiklų, pasinaudoti kiekviena gyvenimo suteikiama proga ir galimybe, bei į
viską žiūrėti pozityviai.
K: Ačiū už pokalbį ir sėkmės kūryboj.
K: Gal galėtum papasakoti apie savo dalyvavimą kituose panašiuose į šį tarptautiniuose projektuose?
A: Esu dalyvavęs daugelyje panašaus pobūdžio
projektų, juose įgavau puikios patirties, patobuli15
Paulina i Zuzia
Podczas niedzielnego festynu spotkałam grupę śpiewających harcerzy. Umówiłam się z nimi na rozmowę.
Wynikiem naszego spotkania był nie tylko wywiad,
ale także poznanie kilku nowych gier i pląsów.
Skąd w ogóle wziął się pomysł na to, żeby przyłączyć się do drużyny harcerskiej?
Paulina: Tak po prostu wyszło…
Zuzia: Przyszła do nas starsza dziewczyna i zaproponowała zbiórki.
Co takiego wam zaproponowała, że stwierdziłyście, iż harcerstwo jest fajne i warto się przyłączyć?
niedzielę będziemy pomagać przy organizacji meczu
w Olecku. Starsi ludzie widzą nas głównie wtedy, gdy
pełnimy wartę, albo pomagamy w kościele.
Czy macie osoby, na których się wzorujecie?
Tak, jak dla harcerzy jest to Baden Powell, czy
w Olecku macie też takiego kogoś?
Czy to, że jesteście harcerkami daje wam jakąś
satysfakcję?
Zuzia: Myślę, że my sami dla siebie jesteśmy
pewnymi wzorami do naśladowania. Jesteśmy
takim kołem napędowym, jeśli chodzi o dawanie
przykładu innym.
Paulina: W tej chwili właśnie kończymy naszą przygodę z drużyną, przekazujemy ją dalej. Musimy przygotować się do matury.
Zuzia: Nadal chcemy być harcerkami, po prostu musimy mieć więcej czasu, a prowadzenie drużyny jest
bardzo czasochłonne.
Paulina: To było trochę dawno.
Zuzia: Po prostu powiedziała, że możemy pomagać
ludziom, że w harcerstwie jest dużo zabawy i rozrywki. Głównie to nas zaciekawiło.
Rozumiem, że osoby, którym przekazujecie drużynę poniekąd zostały wychowane przez Was.
Czy to, że to Wy w jakiś sposób naprowadziłyście
dziewczyny na „tę dobrą drogę” i pokazałyście im
pewne wzorce jest dla Was powodem do dumy?
Widzę z nami dzisiaj tylko jednego kolegę, co
z pozostałymi, którzy byli tutaj w niedzielę?
Zuzia: Trochę tak. Przede wszystkim mamy satysfakcję z tego, co robimy.
Paulina: Samo harcerstwo jest w Olecku powodem
do dumy. Kiedy możemy nakłaniać do tego innych,
czujemy się naprawdę dobrze. W dużym stopniu
same też się realizujemy.
Zuzia: To była inna drużyna, w Olecku mamy dwie
starszo-harcerskie, dwie harcerskie i trzy gromady
zuchowe.
Pomagacie ludziom tylko w Olecku, czy propagujecie swoje działania gdzieś dalej?
Paulina: Raczej tutaj, lokalnie.
Czy prawo harcerskie jest dla was jakimś życiowym wyznacznikiem?
W jaki sposób można dostrzec te działania?
Paulina: Myślę, że tak. Dodatkowo staramy się nakłonić do takich zasad innych.
I takie pytanie na koniec. Czy wiążecie swoją
przyszłość z Oleckiem, czy planujecie stąd wyjechać?
Paulina i Zuzia: Na studia na pewno.
Paulina: Ale jeśli udałoby mi się tu znaleźć dobrą
pracę, to nie chciałabym żyć w żadnym innym miejscu.
Paulina: Głównie podczas obchodów różnych świąt
lub spotkań Zakładów Produkcyjnych. W najbliższą
16
17
Paulina i Zuzia
Per Sekmadienio pikniką, sutikau grupę dainuojančių skautų, ir susitariau su jais susitikti, o
susitikimo rezultatas yra šis interviu bei naujai
išmokti žaidimai.
šventės, taip pat dalyvaujame susitikimuose su
kompanijų atstovais ir t.t. Sekmadienį mes padėsime organizuoti futbolo varžybas. Taip pat
pagelbėjam ir bažnyčioje.
Red: Kaip nusprendėt prisijungti prie skautų?
Red: Ar skautavimas teikia malonumą?
Paulina: Taip tiesiog nutiko.
Zuzia: Viena vyresnė mergina atėjusi pasiūlė apsilankyti užsiėmimuose ir prisijungti.
Paulina: Nuotykius su skautais teks greit baigti,
kadangi turėsime baigiamuosius egzaminus.
Zuzia: Mes vis dar norime būti skautėmis, tačiau
norime ir laiko sau, kadangi vadovavimas grupei
reikalauja daug laiko ir darbo.
Red: Ką ji tokio pasakė, jog Jūs nusprendėt,
kad skautavimas yra įdomus ir verta prisijungti?
Paulina: Tai buvo labai seniai...
Zuzia: Ji tiesiog pasakė, kad mes galime padėti
žmonėms, jog skautauti yra labai įdomu ir tai
gera pramoga. Tai buvo pagrindinė priežastis.
Zuzia: Mes patys esame savo idealai
REd: Ir paskutinis klausimas. Ar savo ateitį
siejate su Olecku, ar ketinate iš čia išvykti?
Zuzia: Studijuoti tikrai išvyksiu.
Paulina: Jei būtų įmanoma rasti čia darbą, tikrai
neapsistočiau niekur kitur.
Red: Kaip suprantu, Jūsų paliekate grupę
skautų, kuriuos pačios išmokėte? Ar tai leidžia Jums didžiuotis savimi? Galima sakyti,
kad Jūs juos padarėte geresniais, parodėte
„geresnį kelią“.
Zuzia: Tai buvo kita draugovė. Olecke turime dvi
vyresniųjų skautų, dvi skautų ir tris jaunesniųjų
skautų draugoves.
Paulina: Taip, jaučiame malonumą dėl to, ką
darome.
Zuzia: Buvimas skautu Olecke yra priežastis
didžiavimuisi. Kai kiti prie mūsų prisijungia,
jaučiamės labai gerai, jaučiamės realizuojantys
save.
Red: Ar Jūs padedate žmonėms tik Olecke, ar
savo veiklą vykdote ir kitur?
REd: Ar skautų įstatai yra Jūsų gyvenimo dalis?
Paulina: Ne, veikiame lokaliai.
Paulina: Manau, kad taip, ir stengiamės, kad ir
kiti žmonės taip darytų, kaip mes.
Red: Šiandien matau tik vieną vaikiną. O kaip
tie kiti, kuriuos matėme sekmadienį?
skautams visame pasaulyje idealas yra Robertas Baden Powelis. Ar turite kažką panašaus
Olecke?
Red: Kaip tai pasireiškia ir matoma?
Paulina: Labiausiai mus galima pastebėti per
18
Red: Ar turite sektinų žmonių? Žinom, kad
19
Ola i Robert
Oto Ola i Robert. Mimo, że różni ich wiele (na
przykład Ola lubi lody truskawkowe, a Robert
czekoladowe) mają kilka cech wspólnych. Dwie
najważniejsze: są uczniami LXXXI LO w Warszawie i biorą udział w projekcie „ESK 2016”.
Zapytani o to - dlaczego są tutaj - odpowiadali
nie zawsze tak samo, ale Redakcja się domyśla,
że w swoich motywacjach zgadzają się w stu
procentach.
Skąd się w Was bierze chęć do działania?
Ola: Przede wszystkim z chęci zmiany. Wszyscy, również młodzież, narzekamy na politykę, życie kulturalne itd.. Pomyślałam że
może zamiast tego, warto wziąć sprawy
w swoje ręce. Na początek nie trzeba dużo
- wystarczy zapał i masa zaangażowania.
Robert: Zawsze lubiliśmy dawać część siebie
innym, to dodatkowy bodziec, który działa bardzo motywująco.
Jednak od czegoś wszystko się zaczęło, jaki był
pierwszy projekt, w którym braliście udział?
O i R: Była to Warszawska Sesja Kreatywna zorganizowana przez „Tłocznię” i biuro ESK 2016.
Polegała na debacie i wymianie pomysłów na
temat, w jaki sposób możemy zmienić Warszawę, by była bardziej przyjazna - nie tylko
dla młodzieży, ale w ogóle dla mieszkańców.
W tamtym momencie poczuliśmy, że możemy
stać się kimś, od kogo zależy zdobycie przez
20
Warszawę tytułu Europejskiej Stolicy Kultury
2016.
Czy jest ktoś, kto w dziedzinie działań kulturalnych jest Waszym „idolem”?
Ola: Według mnie godna podziwu jest inicjatywa „Tłoczni” – szczególnie, gdy się weźmie pod
uwagę młody wiek jej założycieli. To są nasi rówieśnicy, a już zmieniają oblicze warszawskiego życia kulturalnego.
Czy to, co robicie (miasto zmian, ESK 2016,
itp.) daje Wam satysfakcję? Czy się realizujecie?
Ola: Satysfakcja jest naszym głównym motorem działań:) Genialne jest obserwować
jak projekty są wcielane w życie, stają się
realnymi wydarzeniami kulturalnymi. Trzeba ogromu pracy i czasu by wszystko doszło
do skutku, ale - dla takich efektów - warto.
Robert: Ten projekt sprawia mi wiele radości.
Cieszę się, że mieszkańcy podwórka przy ul.
Stalowej 14 na Pradze będą mogli zaprosić
znajomych na kawę do „ogrodu sztuki”. Na
podwórko, gdzie będzie przyjemnie, kolorowo
i przepięknie.
podejmuje Warszawa w kampanii o przyznanie
jej tytułu ESK 2016r. Organizujemy wolontariuszy z warszawskich liceów, przede wszystkim
Liceum im. Aleksandra Fredry, którzy zgodzili
się nam pomóc.
Czy czujecie, że Wasze działania zmieniają
w jakiś sposób mentalność ludzi?
O i R: Czujemy, że ludzie powoli oswajają się
z tym, że mogą zrobić coś dla siebie i dla innych.
Dowiadują się, że mają wiele możliwości działania. Nasi rówieśnicy zauważają, że to właśnie my - młodzi ludzie, możemy coś zmienić.
Takie akcje mogą motywować do opuszczenia
ekranu komputera czy telewizora i zrobienia
czegoś dla innych, a jednocześnie dla siebie;).
W jakim działaniu aktualnie bierzecie udział?
O i R: „Miasto zmian”, czyli renowacja praskiego podwórka. Polega on na stworzeniu
z podwórka miejsca kultury. Projekt ten jest
przeprowadzany w ramach wielu działań, które
21
Ola i Robert
Tai Ola ir Robertas. Nors jie labai skiriasi, pavyzdžiui Ola mėgsta braškinius ledus, o Robertas
šokoladinius, jie turi keletą bendrų bruožų. Du
svarbiausi: jie Varšuvos LXXXI licėjaus mokiniai
ir dalyvauja projekte „Europos kultūros sostinė
2016“. Paklausti apie tai - kodėl jie tai daro ne
visada atsako taip pat, bet Redakcija spėja, kad jų
motyvacija 100 proc. sutampa.
Red.: Kas paskatina jus imtis veiksmų?
Ola: Pirmiausia, noras keistis. Visi žmonės, įskaitant jaunus žmones, skundžiasi dėl politikos, kultūrinio gyvenimo ir kt. Manau, kad gal vietoj to,
reiktų imti viską į savo rankas, pradžiai nereikia
daug - tik entuziazmo ir masinio dalyvavimo.
Robertas: Mums visada patiko duoti dalį savęs
kitiems, tai yra papildoma paskata, kuri labai motyvuoja veikti.
Red.: Nuo ko viskas prasidėjo, koks buvo pirmasis projektas, kuriame dalyvavote?
O & R: Tai buvo Varšuvoje, projektas, kurį organizavo Sesija “Creative Compression“ ir ECC biuras
2016. Buvo aptarta ir pasikeista idėjomis apie tai,
kaip mes galime pakeisti Varšuvą, kad miestas
taptų labiau draugiškas - ne tik jaunimui, bet ir
apskritai visiems gyventojams. Tuo metu mes pajutome, jog galime tapti tais, nuo kurių priklauso,
ar Varšuva taps Europos kultūros sostine 2016.
22
Red.: Ar turite kokį nors idealą kultūrinės veiklos srityje?
Red.: Ar manote, kad jūsų veiksmai gali pakeisti žmonių mentalitetą?
Ola: Manau, kad puiki iniciatyva yra „Tłoczni „ kadangi steigėjai yra jauni žmonės, mūsų bendraamžiai, sėkmingai keičiantys miesto veidą.
O & R: Mes manome, kad žmonės pamažu pripras
prie to, kad jie gali ką nors padaryti sau ir kitiems.
Jie sužino, kad jie turi daug galimybių imtis veiksmų. Mūsų kolegos pastebi, kad tai mes - jauni
žmonės, galime ką nors pakeisti, o tokie veiksmai
gali motyvuoti palikti savo kompiuterio arba televizoriaus ekraną ir padaryti ką nors kitiems, o
taip pat sau.
Red.: Ar tai ką Jūs darote teikia Jums malonumą? Ar realizuojate save?
Ola: Malonumas yra mūsų pagrindinė varomoji
jėga:) Smagu stebėti, kaip projektai yra įgyvendinami, jie tampa realiais kultūros renginiais. Reikia
atlikti didžiulį darbą ir praleisti daug laiko, bet tai
tikrai to verta.
Robertas: Šis projektas suteikia man daug
džiaugsmo. Džiaugiuosi, kad į Prahos gatvės 14ojo namo kiemą žmonės galės pakviesti draugą
kavos į „meno sodą“. Kieme, bus malonu, spalvinga, gražu.
Red.: Kokiais projektais užsiimate šiuo metu?
O & R: „Pokyčių Miestas“ arba Prahos gatvės kiemų renovacija - Kiemuose bus kuriama vietos kultūra. Šis projektas vyksta pagal programą, kurioje
numatyta, jog Varšuva laimės Europos kultūros
sostinės 2016 pavadinimą. Mes organizuojame
savanorių iš Varšuvos licėjų, ypač iš Aleksandr
Fredry licėjaus, kurie sutiko mums padėti, veiklą.
23
Piotr
Na wtorkowych zajęciach kuglarskich, które prowadził Pan Roman udało mi się złapać Piotrka, który obserwował nasze kuglarskie wyczyny. Zaprosiłam Go do krótkiej rozmowy na temat tego, czym
się zajmuje i jak postrzega Olecko. Dowiedziałam
się kilku ciekawych rzeczy.
Od czego zaczęła się Twoja przygoda z kuglarstwem?
W ubiegłym roku miałem dużo wolnego czasu
i postanowiłem coś z tym zrobić. Okazało się, że
jeden z moich kolegów pracuje w taki sposób i zacząłem ćwiczyć razem z Nim.
Czyli robisz to dość krótko, jak na człowieka, który
zajmuje się kuglarstwem zawodowo?
Niestety miałem pół roku przerwy, więc niewiele
potrafię, ale w tym roku chciałbym na nowo zacząć się uczyć. Zamierzam bardziej się w to zaangażować i więcej ćwiczyć.
Pracujesz z dziećmi?
Czasami zajmuję się rodziną, ale zdecydowanie
rzadziej z młodzieżą podczas zajęć, gdyż niestety
nie mam na to czasu.
Czym się zajmujesz na co dzień?
Jestem informatykiem. Naprawiam komputery
i ostatnio pomagam trochę koledze w prowadzeniu firmy - podłączamy ludziom Internet. W wolnym czasie lubię jeździć na rowerze.
24
Czyli Twoja praca z Romanem jest przypadkowa?
Tak.
Czy na co dzień mieszkasz i pracujesz w Olecku?
Tak.
Antradienio žongliravimo užsiėmime, kurį vedė
Romanas, sutikome Piotrą, kuris stebėjo mūsų
bandymus žongliruoti. Aš jo paklausiau apie Olecką ir sužinojau gana įdomių dalykų.
Jesteś emocjonalnie związany z tym miejscem?
Kilka razy stąd wyjeżdżałem i zawsze wracałem,
więc chyba tak :)
Red.: Kaip Jūs pradėjote žongliruoti?
P: Buvau iš šio miestelio išvykęs keletą kartų, tačiau aš visada grįžau, todėl manau, kad taip.
P: Pernai metais turėjau labai daug laisvo laiko ir
nutariau, ką nors nuveikti. Vienas iš mano draugų
žongliruoja, todėl nutariau pamėginti ir aš, taip
pradėjau su juo treniruotis.
Red.: Jeigu Jūs visada grįžtate, tai ši vieta privalo
turėti kažką ypatingo, kas verčia Jus sugrįžti. Kaip
manote, kas tai?
Skoro tu wracasz, to widocznie to miejsce ma
w sobie coś, co powoduje, że chce się tu wracać.
Co to jest według ciebie?
Lubię jeździć po okolicy rowerem, czasami organizuję wycieczki, tu jest naprawdę pięknie!!!
A czy mógłbyś powiedzieć kilka słów o tym, czymzajmuje się Roman? Jak Ty odbierasz Jego działania?
Ja właściwie Romana nie poznałem za dobrze, nie
mam z nim stałego kontaktu. Niestety na próbach,
na które chodziłem, Roman pokazywał się rzadko.
Czasami go obserwuję i widzę, że lubi to, co robi
i bardzo dobrze sobie z tym radzi.
Red.: Taigi Jūs užsiimate žongliravimu ne taip ir
ilgai?
P: Deja taip, turėjau šešių mėnesių pertrauką, todėl dabar negaliu padaryti daugelio dalykų, tačiau
šiais metais norėčiau vėl pradėti mokytis žongliruoti. Ketinu daugiau laiko skirti treniruotėms.
Red.: Dirbate su vaikais?
P: Kartis aš rūpinuosi šeima. Retkarčiais dirbu su
jaunimu užsiėmimų metu, bet ne taip dažnai, nes
neturiu tam daug laiko.
Red.: Kuo užsiimi pragyvenimui?
Czy masz może kogoś lub coś, na czym się
wzorujesz? Kogoś, kto byłby Twoim życiowym
przewodnikiem?
Nie, chyba nie. Za często by się to u mnie zmieniało.
Czyli można powiedzieć, że w życiu kierujesz się
hasłem „Żyj chwilą”?
Czasami tak, czasami nie, to zależy od danej chwili.
Red.: Ar Jūs abu dirbate ir gyvenate Olecke?
P: Taip.
Red.: Ar jūs emociškai susijęs su šia vieta?
P: Mėgstu važinėtis dviračiu šiose apylinkėse, organizuoju žygius. Čia labai gražu!
Red.: Ar gali trumpai apibūdinti Romano darbą?
Ką Jūs manote apie jo darbą?
P: Tiesą sakant, mes neturim artimo kontakto su
Romanu. Viename renginių kuriame dalyvavau aš,
jo nebuvo. Mes nepalaikome kontakto reguliariai,
tiesiog bendraujam kartas nuo karto. Kartais žiūriu
į Romaną, ir matau, kad Jis yra tikrai geras savo
darbe.
Red.: Ar turite kokį nors idealą ar žmogų, kuriuo
seki?
P: Esu informacinių technologijų specialistas: taisau kompiuterius, tai pat padedu draugams jų
kompanijoje – prijungiame žmones prie internetinio ryšio. Laisvalaikiu mėgstu važinėti dviračiu.
P: Manau, kad ne. Jei turėčiau, tai jis keistųsi labai
dažnai.
Red.: Taigi Jūsų darbas su Romanu yra atsitiktinis?
P: Tai priklauso nuo akimirkos.
Red.: Ar galima sakyti kad Jūsų gyvenimas eina
labai greitai?
P: Taip
25
Rita Marcelionyte
Koordynator polityki młodzieżowej w Vilkaviskis, organizator imprez kulturalnych.
Cześć Rita. Wiem, że jesteś bardzo aktywną
i interesującą osobą. Mogłabyś wprowadzić
nas w swój świat? Czym się zajmujesz, interesujesz, czy masz jakieś hobby?
Pracuję jako koordynator polityki młodzieżowej w Vilkaviskis na Litwie. Organizuję wiele
wydarzeń kulturalnych, festiwali, jestem także
harcerką (drużynową). Uwielbiam podróżować,
ponieważ dzięki temu mogę zdobywać nowe
doświadczenia i uczyć się języków. Uwielbiam
marzyć, gdyż to pomaga mi cieszyć się życiem.

Czym według Ciebie jest dyskryminacja i tolerancja?
Tolerancja to otwartość na różnych pod wieloma względami ludzi (kultura, narodowości,
wartości etniczne, etc.). Dyskryminacja to ignorowanie ludzi, szczególnie poprzez negatywne
emocje i nastawienie.
Uważasz się za osobę tolerancyjną?
Tak, aczkolwiek nie pozbyłam się jeszcze
wszystkich stereotypów. Wiem, że nie chciałabym mieć w sąsiedztwie Romów, pewnie przez
stereotyp panujący w społeczeństwie, który
mówi o tym, że Cyganie kradną… Natomiast
mogłabym mieszkać np. obok Czarnoskórych
albo Czeczenów.
26
A czy Ty kiedykolwiek czułaś się dyskryminowana?
Czasami tak, zwykle z powodu moich przekonań religijnych. W każdą niedzielę chodzę do
kościoła, a ludzie, z którymi pracuję byli tym
faktem zaskoczeni. Zupełnie nie wiem, dlaczego uważali, że jest to dziwne. Mimo wszystko
zachowywali się normalnie i traktowali mnie
dobrze. Jednak nie ukrywam, że bywały dni
i sytuacje, kiedy czułam się niezręcznie.
Czy twoja praca przyczynia się do propagowania tolerancji w społeczeństwie? Jakie projekty
udało Ci się stworzyć?
Tak, moje praca przyczynia się do propagowania
tolerancji. Podczas jednego z projektów pracowaliśmy z młodzieżą i udało nam się w jakiś sposób dokonać zmian w ich świadomości i rozpowszechnić pojęcie tolerancji. Zajmowaliśmy się
kilkoma projektami, używaliśmy nowych metod,
symulacji i gier. W listopadzie 2010 zorganizowaliśmy społeczne spotkanie, które nazwaliśmy
„Społeczna Kuchnia”, która wprowadziła metodę
„żyjącej biblioteki” i nowe metody aktywizacji.
Ponadto zrealizowaliśmy projekt „Niewygodny
film”, w którym prezentowaliśmy filmy o tolerancji i prawach jednostki.
Uważam, że jest na to dużo bardzo dużo sposobów, można stworzyć i zaprezentować społeczeństwu filmy dokumentalne o tolerancji
i problemach z dyskryminacją. Z pewnością
dzięki takim działaniom udaje się przełamać
ten „mur” i część stereotypów. Można również
odwiedzać centra dla uchodźców i nawiązywać z nimi bezpośredni kontakt. To pomogłoby ludziom poszerzać swoje horyzonty. Można również zaaranżować spotkania z byłymi
więźniami, gdyż powszechnie uważa się ich za
obywateli drugiej kategorii. To na pozór „drobiazgi”, ale mają bardzo duże znaczenie.
A inne Twoje stereotypy na temat narodu, państwa czy grup społecznych? Jeśli tak, czy podałabyś przykłady?
Tak, w otaczającym nas świecie funkcjonuje
wiele stereotypów. Wydaje mi się naturalne,
że jeśli żyjemy w społeczeństwie, to przejmujemy od innych część ich przekonań, nawyków
i zachowań… Cyganie kradną, projektanci
tancerze to homoseksualiści, a Muzułmanie to
terroryści.
Dziękuję 
Skoro pracujesz z młodzieżą, jakie możesz zaproponować metody na poprawę stanu komunikacji?
27
Rita Marcelionyte
Vilkaviškio jaunimo reikalų koordinatorė ir renginių
organizatorė.
Klausimas. Laba diena Rita! Žinau, kad esi labai
įdomus žmogus, gal galėtum trumpai pristatyti, ką
veiki gyvenime, kokie Tavo hobiai, pomėgiai.
Atsakymas. Na dirbu kaip jaunimo politikos bei reikalų koordinatore ir renginių organizatore Vilkaviškyje,
Lietuvoje. Tenka organizuoti daug kultūrinių renginių,
festivalių ir daug kitų renginių. Taip pat esu skautė
(vyresnioji skautė) jau daugelį metų, t.y. daugiau nei
trylika. Taip pat mėgstu megzti, tiesiog dievinu keliones, nes jų metu per trumpą laiką įgaunu daug potyrių
- nuo naujų pažinčių, kalbų mokymosi iki lengvo sumišimo ar šoko. Taip pat mėgstu svajoti, nes tai mane
verčia mėgautis gyvenimu. Viena iš jų - išmokti jodinėti su arkliais. Iššūkis sau? po 5 metų atidėliojimo,
artimiausiu metu nueiti į vairavimo mokyklą ir įsigyti
vairavimo pažymėjimą.
K: Kaip manai, kas yra tolerancija ir diskriminacija?
A: Tolerancija suvokiu kaip atvirumą žmonėms, priėmimą jų religinių ar seksualinių pažiūrų, o diskriminacija daugiau kaip ignoravimas dėl kokių nors savybių
ar pažiūrų, bet neigiamu aspektu.
K: Kaip manai, ar mūsų visuomenė yra tolerantiška? Lietuvos mastu ir Vilkaviškyje.
A: Visuomenė yra labai plati sąvoka ir nuo to priklauso
ir tolerantiškumas. Mano nuomone tolerantiškumas
priklauso ir nuo žmogaus amžiaus, todėl gana sudėtinga atsakyti esu pastebėjusi, kad žmones vyresni nei
40 metų yra mažiau tolerantiškesni, nei jaunesnė vi28
suomenės dalis. Dėl Vilkaviškio, nemanau, kad mūsų
bendruomenė yra itin tolerantiška, ir kaip didžiausią
problemą galėčiau išskirti asmens religinių pažiūrų
toleravimą ir priėmimą.
K: Ar jautiesi tolerantišku (-a) kitokių žmonių atžvilgiu?
A: Aš jaučiuosi tolerantiška, tačiau pavyzdžiui gretimame bute su čigonais gyventi nenorėčiau, galbūt
dėl visuomenėje esančių stereotipų, kad visi čigonai
yra vagys. Kažkaip kaimynais gali būti ir juodaodžiai
ir čečėnai, bet su čigonų kaimynų tikrai nenorėčiau.
K: Ar kada nors jauteisi diskriminuojama dėl savo
veiklos, pažiūrų, kita?
A: Manau, diskriminuojama kartais jaučiuosi, gal dėl
šiek tiek dėl savo religinių pažiūrų, kadangi kiekvieną
sekmadienį einu į bažnyčią, kaip darbe pasisakiau, tai
visi sukluso ir nustebo, kone ufonaute išvadino, tačiau
paskui reagavo normaliai, nei apkalbėjo per daug nei
ką, bet tą akimirką tikrai pasijutau nesmagiai.
K: Ar savo veikla skatini pokyčius, tolerantiškumą
aplinkinių tarpe ir mūsų visuomenėje?
A: Taip, dirbdama su jaunimu skatinu tolerantiškumą, kiek tai pavyksta per projektų rengimą ir naujų
metodų, žaidimų vykdymą. Pavyzdžiu galėtų būtų
2010-aisiais metais lapkričio mėnesį organizuota
„Socialinė virtuvė“, kur buvo įgyvendinamas Gyvosios
bibliotekos projektas, pristatomi nauji veiklos metodai. Taip pat vykdėme „nepatogaus kino“ projektą,
kuriame kalbama apie toleranciją, pagarbą žmogui, jo
teisėms ir orumui. Ir daug kitų projektų.
K: Kokius būdus bei metodus pasiūlytum tolerancijos didinimui bei efektyvesniam bendradarbiavimui skatinti? Ar išvis tai daryti yra reikalinga?
A: Vienareikšmiškai reikalinga ir netgi būtina. Būdų
manau, taip pat yra labai daug. Galima būtų kurti ar
visuomenę kviesti žiūrėti dokumentinius filmus, kuriuose būtų iškeliamos tolerancijos ir diskriminacijos
problemos, kurie naikintų stereotipus visuomenėje. Tai
ir apsilankymai pabėgėlių centre, bendravimas su jais,
padėtų praplėsti žmonių suvokimą. Taip pat vertinga
būtų suorganizuoti susitikimą su esamais ir buvusiais
kaliniais, kadangi jie visuomenėje irgi laikomi antrarūšiais žmonėmis. Tokie maži dalykai, tačiau kurie yra
labai svarbūs.
K: Ar turi susidariusi kokių nors stereotipų ar išankstinę nuomonę apie tam tikras tautas, šalis,
etnines ir socialines grupes? Jei taip, gal galite
pateikti pavyzdžių?
A: Taip turiu, ir manau, kad tai yra natūralu, kadangi
gyvenu visuomenėje ir norom nenorom perimu visuomenines nuostatas. Galėčiau išskirti, kad gal tokius,
kad čigonai yra vagys; dizaineriai, šokėjai yra kitos
seksualinės orientacijos; musulmonai yra teroristai.
K: Ačiū!
29
Rokas Danilevicius
STUDENT, LAUREAT OLIMPIAD MIĘDZYNARODOWYCH
Cześć Rokas. Jesteś bardzo interesującą osobą
i posiadasz wrodzoną inteligencję. Skończyłeś
liceum, masz dużą wiedzę i doświadczenie jak
na swój wiek. W tym roku zdobyłeś srebrny
medal w światowym konkursie geograficznym
na Tajwanie. Czy mógłbyś krótko opowiedzieć
nam o swoich zainteresowaniach?
Bardzo interesuję się muzyką, od czterech lat
gram na gitarze. Ten instrument stał się ostatnio bardzo popularny, ale wydaje mi się, że
robię to trochę inaczej niż inni. Wraz z grupą
znajomych założyliśmy zespół „Tuomsyk”. Do
tego gram na akordeonie, stworzyliśmy razem
orkiestrę akordeonową. Zajmuję się także fotografią i malowaniem. Kocham czytać i interesuję się wieloma innymi rzeczami, szczególnie
geografią. Kocham podróże.
Jak rozumie Pan słowa: tolerancja i dyskryminacja,
czym są one dla Pana?
O tolerancji możemy mówić wówczas, kiedy człowiek potrafi swobodnie oceniać świat i nie zwraca
uwagi na stereotypy. To umiejętność pozwalająca
być sobą, pod warunkiem, że nie przekracza się
pewnej granicy. Dyskryminacja to przeciwne zjawisko, które występuje wtedy, gdy niektóre cechy
człowieka ocenia się tylko negatywnie, bez jakiejkolwiek przyczyny i poniża się osobę posiadającą
taki zespół cech.
Jak Pan myśli, czy nasze społeczeństwo jest tolerancyjne? Myślę tu konkretnie o Litwie i Vilkaviskis.
30
Społeczeństwo litewskie nie jest tolerancyjne,
a najbardziej jest to widoczne na prowincji.
W Vilkaviskis ze względu na brak mniejszości
problem nie jest tak bardzo widoczny. Okazuje się jednak, że w kontaktach międzyludzkich
odczuwa się negatywne nastawienie w stosunku do wybranych grup. Dyskryminacja często
rodzi się z braku doświadczenia w kontaktach
z innymi, różnymi od nas ludźmi. Jednak z drugiej strony - złości mnie zbyt duże społeczne
przyzwolenie na złe nawyki, takie jak palenie
czy śmiecenie, w tych przypadkach tolerancja
w naszym kraju jest zbyt duża.
A Pan sam czuje się tolerancyjny w stosunkach
z innymi ludźmi?
Myślę, że jestem tolerancyjny, chociaż powinienem się jeszcze doskonalić. Niestety, czasami
poddaję się presji otoczenia, wpływom stada.
Oprócz tego, niektóre podświadome wyobrażenia nie pozwalają mi być do końca tolerancyjnym.
Czy czuł się Pan kiedyś dyskryminowany?
Tak jak większość z nas, czułem się dyskryminowany w dzieciństwie, z rożnych powodów.
Uważam, że w każdym przypadku, takie zachowanie jest złe.
sytuacji znaleźć coś wesołego, ale nie naśmiewać się z nich. Staram się nie stosować stereotypów w postrzeganiu różnych narodowości.
Co by Pan poradził tym, którzy chcą walczyć
z nietolerancją i dyskryminacją? Czy jest to potrzebne, czy warto to robić?
W prasie powinno być więcej artykułów o ludziach, którzy byli dyskryminowani. Powinny
one pokazywać, że oni są tacy sami, chociaż my
oceniamy ich inaczej. Trzeba surowo karać za
przestępstwa popełnione na fali dyskryminacji.
Powinno się szukać powodów zaistnienia takich
sytuacji i postarać się im zapobiegać. Trzeba
integrować grupy, które mają trudności w społeczeństwie, stworzyć im takie same warunki
nauki, pracy, swobodnego i szczęśliwego życia.
Czy myśli Pan stereotypowo o narodowościach,
państwach, grupach etnicznych i społecznych?
Jeżeli tak to proszę o przykład.
Staram się oceniać wszystkie fakty obiektywnie,
znam wiele stereotypów, jednak nie wierzę im.
Każdego człowieka postrzegam indywidualnie
dlatego, że każdy jest inny. Przynależność do
jakiejkolwiek grupy etnicznej czy socjalnej nie
czyni nas gorszym, tylko innym i tym samym
godnym szacunku.
Czy poprzez swoją pracę sprawia Pan, że inni
stają się bardziej tolerancyjni?
Kiedy rozmawiam z ludźmi staram się w każdej
31
Rokas Danilevicius
MOKINYS, TARPTAUTINIŲ OLIMPIADŲ LAIMĖTOJAS.
Klausimas: Sveikas Rokai. Esi labai įdomus
žmogus, intelektualus iš prigimties, abiturientas, pagal savo amžių sukaupęs daug žinių ir
patirties. Pasaulinėje geografijos olimpiadoje,
vykusioje Taivane, laimėjai sidabro medalį. Gal
galėtum trumpai papasakot apie savo pomėgius, interesus ir pan.?
Atsakymas: Labai domiuosi muzika, ketverius
metus groju gitara, nors ja groti yra labai madinga, tačiau manau, aš vis tiek tai darau šiek
tiek kitaip nei kiti, o su draugais esame įkūrę
grupę „Tuomsyk“. Taip pat groju akordeonu,
esame subūrę akordeonų orkestrą. Taip pat
piešiu, fotografuoju, mėgstu skaityti, domiuosi
daugeliu sričių, ypač geografija. Labai mėgstu
keliauti.
K: Rokai, kaip Tu supranti toleranciją ir diskriminaciją?
A: Toleranciją laikau sugebėjimu vertinti pasaulį laisvai, žmogiškai, nekreipiant dėmesio
į nusistovėjusius stereotipus. Tai gebėjimas
leisti kitiems būti tokiais, kokiais jie nori būti,
žinoma, kol neperžengiamos kitų laisvės. O diskriminacija - priešingas reiškinys, kai tam tikri
žmogaus bruožai vertinami vien tik neigiamai
be jokio realaus pagrindo ir tai tampa tariama
žeminimo paskata.
K: Esi nemažai keliavęs, kaip manai ar mūsų visuomenė yra tolerantiška. Visuomenė pirmiausiai kaip Lietuvos ir Vilkaviškio.
A: Lietuvos visuomenė toli gražu nėra toleran32
tiška ir tai tik ryškėja provincijoje. Vilkaviškyje
nėra tiek daug potencialiai diskriminuojamų
žmonių, kad problema būtų akivaizdi, bet žmonių bendravime ir nusiteikime prieš kai kurias
žmonių grupes tai jaučiama. Neretai dėl patirties su kitokiais žmonėmis trūkumo ir atsiranda
diskriminacija. Nors galiu pastebėti, kad tam
tikriems dalykams - rūkymui, šiukšlinimui ir panašiai - tolerancija yra per didelė.
K: Ar jautiesi tolerantiškas kitokių žmonių atžvilgiu?
A: Manau, kad esu tolerantiškas, nors dar tikrai
yra kur tobulėti. Deja, kartais pasiduodu aplinkinių nuomonei, savotiškai paveikia bandos
instinktas. Be to ir kai kurios asociacijos pasąmoningai neleidžia būti iki galo tolerantiškam.
K: Ar kada nors jauteisi diskriminuojamas dėl
savo veiklos, pažiūrų, aktyvaus mokymosi ir
kitų dalykų?
A: Taip, kaip ir dauguma mūsų - vaikystėje, dėl
vieno ar kito dalyko. Nors bet kokiu atveju tai
nėra gerai.
K: Ar skatini pokyčius, tolerantiškumą aplinkinių tarpe ir mūsų visuomenėje?
A: Tai darau kalbėdamas su žmonėmis, stengdamasis surasti kažką linksmo ir be šaipymosi
iš žmonių. Stengiuosi įvairių tautų žmones atriboti nuo stereotipų.
lerancijos didinimui bei efektyvesniam bendradarbiavimui skatinti? Ar išvis tai daryti yra
reikalinga?
A: Žiniasklaidoje turėtų būti daugiau bendraujama su žmonėmis, kurie dažnai diskriminuojami, parodyti, kad jie iš esmės yra tokie patys
kaip ir mes, nors ir kitaip vertinami. Reikėtų
rimtai bausti už diskriminacijos pagrindu padarytus nusikaltimus, ieškoti jų priežasčių, stengtis užkirsti jiems kelią - taip mažinti priešpriešą
tarp žmonių grupių.
Būtina visokeriopai stengtis integruoti sunkumų turinčias socialines grupes į visuomenę,
suteikti lygiavertes galimybes mokytis, dirbti,
gyventi laisvai ir laimingai.
K: Ar turi susidaręs kokių nors stereotipų ar išankstinę nuomonę apie tam tikras tautas, šalis,
etnines ir socialines grupes? Jei taip, gal gali
pateikti pavyzdžių?
A: Stengiuosi faktus vertinti objektyviai, žinau
begalę stereotipų apie įvairiausius žmones, bet
netikiu jais. Nesutinku žmogaus su išankstiniu
neigiamu nusistatymu, sprendžiu apie kiekvieną žmogų individualiai, nes kiekvienas yra skirtingas, kad ir kokiai etninei, socialinei ar kitokiai grupei bebūtų priskiriamas.
K: Dėkojame už pokalbį!
K: Kokius būdus bei metodus pasiūlytum to33
Roman Karsztun
ANIMATOR
Kuba: Jak sie Pan nazywa ?
Roman: Nazywam się Roman Karsztun.
K: Czym się Pan zajmuje na co dzień ?
R: Pracuję w stoczni jachtowej i jestem kontrolerem jakości mebli jachtowych.
K: Jakie jest Pana hobby ? Czy jest nim chodzenie na szczudłach ?
R: Tak, chodzenie na szczudłach jest moim hobby i jednocześnie jedną z wielu moich dodatkowych aktywności.
K: Czy ma Pan jakieś inne hobby ?
R: Moje pozostałe hobby to teatr, kino, żegluga,
fire-dance, break dance, elektro dance, jestem
także ratownikiem WOPRu oraz współpracuję
ze stowarzyszeniem „Olecka Strefa Inspiracji”.
Staram się bardzo dużo udzielać społecznie,
gdyż dzięki temu mogę się rozwijać i zdobywać
nowe doświadczenia.
K: Widzę, że jest Pan bardzo aktywną osobą.
R: „Kto chce szuka sposobów, kto nie chce
szuka powodów”. Ja zawsze znajdę sposób
na nudę. Jeśli ktoś potrzebuje pomocy i jestem
w stanie jej udzielić, to robię to bez zastanowienia, oczywiście bezinteresownie.
K: Jak długo Pan się tym zajmuje ?
34
R: Skończyłem AWF w Olecku, napisałem pracę
licencjacką na temat rekreacji ruchowej i to zainspirowało mnie do dalszych działań. Taka forma aktywności fizycznej, która angażuje mózg
i mięśnie wpływa bardzo dobrze na rozwój,
szybciej się uczysz, zapamiętujesz, organizujesz
sobie czas pracy i przede wszystkim zaczynasz
logicznie myśleć. Żonglowanie pomaga w aktywizacji lewej i prawej półkuli mózgowej. Analogiczną sytuacją jest chodzenie na szczudłach,
które tak mobilizuje organizm, że ciało zaczyna
o wiele lepiej funkcjonować.
K: Dlaczego lubi Pan to co robi ?
R: Przede wszystkim z buntu przeciw nudzie,
zawsze chciałem robić coś innego niż wszyscy.
Ponadto mam osobiste motywy, by przełamywać w sobie lęki i uczyć się czegoś nowego.
K: Czy myśli Pan, że to co Pan robi ma jakiś
wpływ na ludzi w Pana otoczeniu ?
R: Jest to jedna z rzeczy, która daje ogromną
satysfakcję. Nauczyłem wiele osób chodzić na
szczudłach, bawić się żonglerką itp. Robię to
wszystko bezinteresownie, ponieważ kiedyś
pewna osoba poświeciła mi swój czas, więc
ja też chciałbym go teraz poświęcić i nauczać
innych - „taki handel czasem”. Moje działania
są inspiracją dla innych, którzy dzięki takim doświadczeniom wybrali podobną drogę.
K: W jaki sposób jest ukształtowana kultura
Olecka, czy występują subkultury, czy mieszkańcy są mili i tolerancyjni ?
R: Od urodzenia mieszkam w Olecku i muszę
przyznać, iż tutejsze społeczeństwo jest bardzo
zróżnicowane, mieszkają tu m.in.: metale, punki, graficiarze, b-boy’e, reggae, hip-hop’owcy.
Jest wiele możliwości, aby rozwijać swoje talenty
i umiejętności. Ludzie bardzo chętnie pomagają innym, poprzez organizowanie zajęć, imprez
i warsztatów. Uważam, że Olecko jest spokojnym
i rodzinnym miastem, nie miałem styczności z nietolerancją, czy też dyskryminacją.
K: Czy zdarzyło Ci się, że twoje działania były
odebrane negatywnie przez społeczeństwo?
R: Zazwyczaj ta działalność jest odbierana bardzo pozytywnie. Ludziom podoba się taka forma aktywności i bardzo chętnie włączają się we
wszystkie imprezy, w których uczestniczymy.
K: Dziękuję za udzielenie wywiadu.
35
Roman Karsztun
ANIMATOR
Redakcija: Koks Jūsų vardas?
Roman: Aš esu Roman Karsztun.
Red: Kuo verčiatės gyvenime?
R: Dirbu laivų statykloje, esu baldų kokybės
kontrolierius.
Red: Koks Jūsų pomėgis? Ar tai vaikščiojimais
ant kojokų?
R: Taip, vienas iš jų. Taip pat vykdau ir kitokią veiklą.
Red: Kokie yra kiti Jūsų pomėgiai?
R: Tai Teatras, kinas, buriavimas, ugnies šokis,
breikdansas, elektro šokis. Aš taip pat esu gelbėtojas, bendradarbiauju su „Inspiration zone
of Olecko”. Stengiuosi būti aktyvus socialiniame gyvenime bei kitose veiklose ir įgauti daugiau patirties.
Red: Taigi esate labai aktyvus?
R: “Kas nori - randa būdą, kuris ne - randa pasiteisinimų”. Aš visada galiu rasti būdus, kad
nebūtų nuobodu. Jei kam nors reikia pagalbos
ar noro veikti, aš visuomet galiu padėti. Žinoma, nesiekiant jokio pelno.
Red: Kiek laiko vykdote tokią intensyvią veiklą?
R: Aš pabaigiau AWF (fizikinę mokslo akademiją) Olecke, darbo licenciją gavau iš „Fizikines
Reakcijos“, o įkvėpė mane kitoms veikloms.
Tokie fiziniai veiksmai aktyvina smegenis ir raumenis, padeda stiprėti ir vystytis. Išmokstate
greičiau, geriau įsimenate, pradedate organi36
zuoti savo laiką ir mąstyti logiškai. Žongliravimas stiprina ir sujungia kairįjį ir dešinįjį smegenų pusrutulius. Vaikščiojimas kojokais padeda
prisitaikyti ir organizmas pradeda dirbti geriau.
Red: Kodėl Jums patinka Jūsų darbas ir veikla?
R: Maištauju prieš nuobodulį, taip pat visada
norėjau padaryti kažką kitaip nei kiti ir noriu
sužinoti savo kaip asmens ribas, panaikinti baimes ir išmokti šį tą naujo.
Red: Kaip manote, ar Jūsų veikla daro įtaką kitiems žmonėms?
R: Tikrai taip. Tai vienas iš geriausių dalykų
šiame darbe ir teikia man malonumą. Aš parodžiau daugeliui žmonių, kaip vaikščioti kojokais, žongliruoti ir visuomet tai darau savanoriškai ir nemokamai, kadangi kažkada mano
gyvenime buvo toks žmogus, kuris man skyrė
laiko, jog galėčiau išmokti, todėl aš darau tą
patį. Aš tai vadinu „Laiko pasidalijimu”. Mano
darbas yra įkvėpimas kitiems žmonėms ir jie
dažnai renkasi tokį gyvenimo būdą kaip mano.
Olecke yra labai malonūs ir paslaugūs, jie organizuoja seminarus, vakarėlius, skirtingus užsiėmimus. Oleckas yra mielas, šiltas ir draugiškas
miestas, man asmeniškai čia aš niekada neteko
susidurti su diskriminacija.
Red: Ar pasitaikė kada nors kokia situacija, kai
jūsų darbas žmonių buvo įvertintas neigiamai?
R: Mano veikla visada miestiečių yra sutinkama labai palankiai. Žmonės tai labai mėgsta ir
noriai dalyvauja visuose renginiuose, išmėgina
daugelį užsiėmimų.
Red: Kokia yra Olecko miestelio kultūra. Ar čia
yra kokių nors subkultūrų? Ar žmonės yra atviri
ir draugiški?
R: ListenGyvenu čia visą savo gyvenimą ir turiu
pasakyti, kad žmonės Olecke yra labai skirtingi.
Miestelyje yra pankų, metalo mėgėjų, regio,
grafiti kūrėjų, hip-hopo ir kitos subkultūros.
Taip yra daug būdų bei galimybių, kaip pagerinti savo sugebėjimus ir įgūdžius. Žmonės
37
Stasys Danilevicius
ELEKTRYK
Cześć Stasy. Jesteś widywany na niemalże każdym wydarzeniu w Vilkaviskis i zawsze jesteś
pełen dobrej energii i wyglądasz bardzo młodo:) Powiedz nam krótko coś o sobie.
Owszem, lubię brać udział w różnych wydarzeniach. Lubię też chodzić do kina. Kilka lat temu
organizowałem dyskoteki w Vilkaviskis. Lubię
muzykę, podróże i turystykę ogólnie pojętą.
Z zawodu jestem elektrykiem.
Pracuję nad lżejszym podejściem do innych.
Jak rozumie Pan słowa: tolerancja i dyskryminacja, czym te pojęcia są dla Pana?
Tolerancja to rozumienie inności świata, szacunek dla innej narodowości, religii, orientacji.
Co by Pan poradził tym, którzy chcą walczyć
z nietolerancją i dyskryminacją? Czy jest to potrzebne, czy warto to robić?
Czy warto? To pokaże czas. Tu gdzie żyjemy do
wielu rzeczy i sytuacji trzeba przywyknąć.
Jak Pan myśli, czy nasze społeczeństwo jest
tolerancyjne? Myślę tu konkretnie o Litwie i Vilkaviskis.
U nas ciągle Żydzi, geje, narkomani budzą
strach, chociaż wielu z nas nie poznało nigdy
żadnego Żyda czy geja. Wyobraźcie sobie sondę w gazecie w Vilkaviskis „Co Pani/Pan sądzi
na temat legalizacji związków między osobami
tej samej płci?” i wyobraźcie sobie również odpowiedzi na to samo pytanie w San Francisco.
Ciągle będą one różne...
A Pan sam czuje się tolerancyjny w stosunkach
z innymi ludźmi?
Zazwyczaj tak, choć czasami podnoszę głos.
38
Czy czuł się Pan kiedyś dyskryminowany?
Tak, w radzieckiej armii i w więzieniu, bo kiedyś siedziałem 10 dni.
Czy poprzez swoją pracę sprawia Pan, że inni
stają się bardziej tolerancyjni?
Nie wiem – samemu trudno to ocenić.
Czy myśli Pan stereotypowo o narodowościach,
państwach, grupach etnicznych i społecznych?
Jeżeli tak to proszę o przykład.
Miałem w życiu okazję poznać przedstawicieli
wielu narodowości i otrzeć się o wiele stereotypów. Poznałem Amerykanów i ich naiwność,
Rosjan i ich wódkę, Polaków, z którymi wspominałem naszych wspólnych królów, Ukraińców, Szwedów - sportowców, Francuzów i ich
wina... Z bardziej oryginalnych nacji zetknąłem
się z Tanzańczykami, z którymi korzystałem
z jednego prysznica na szwedzkiej farmie. Oni
wszyscy patrzyli na mnie, a ja na nich.
Klausimas: Sveiki, Stasy. Jus galima pastebėti beveik visuose Vilkaviškyje vykstančiuose renginiuose, kiekviename iš jų trykštate energija ir jaunatviškumu. Galite trumpai papasakoti apie save?
Atsakymas: Taip, man labai patinka lankytis
įvairiuose renginiuose, mėgstu lankytis ir kine.
Prieš keletą metų vesdavau diskotekas. Patinka
muzika ir kelionės, žygiai ir t.t. Pagal specialybę
esu elektrikas.
K: Kaip Jūs suprantate, kas yra tolerancija ir diskriminacija?
A. Tiesiog pakantumas kitos spalvos, tautos,
religijos, seksualinės orientacijos ar religijos
žmonėms, jau nekalbant apie žmones turinčius
priklausomybės problemų.
K: Kaip manote, ar mūsų visuomenė yra tolerantiška? Lietuvos mastu ir Vilkaviškyje.
A: Manau, kad ne. žydai, gėjai, narkomanai
vis dar yra labai baisus dalykas, nors dauguma
žmonių tokių žmonių nėra matę ir artimai pažinę. Įsivaizduok klausimėlį miesto laikraštyje „Ar
galimos gėjų santuokos“ ir žmonių reakcijas čia,
ir įsivaizduok San Franciską, kad ten kas burnotų
per homoseksualų paradą.
K: Ar pats jaučiatės tolerantiškas?
A: Kartais pakeliu balsą ne vietoje, reikėtų ramiau,
tačiau manau, esu pakankamai tolerantiškas
K: Ar kada nors jautėtės diskriminuojamas?
A: Taip, tarybinėje armijoje ir sėdėdamas 10
parų.
K: Ar savo veikla skatinate pokyčius, tolerantiškumą aplinkinių tarpe ir mūsų visuomenėje?
A: Nezinau.. galbūt.
K: Kokius būdus bei metodus pasiūlytum tolerancijos didinimui bei efektyvesniam bendradarbiavimui skatinti? Ar išvis tai daryti yra reikalinga?
A: Tolerancijos didėjimą parodys laikas, mūsį
visuomenei tiesiog reikia prie daug ko priprasti.
K: Ar turite kokių nors stereotipų ar nuostatų kitų
tautų, socialinių grupių, kita atžvilgiu? Gal pats turite kokios nors patirties šiuo klausimu.
A: Pažinau keletą amerikiečių su jų McDonaldais ir naivumu, šiek tiek pažįstu rusų kultūrą
ir jų vodka, šiek tiek lenkus ir bendrus mūsų karalius, truputį ukrainiečius, sportiškus švedus,
prancūzus bei jų vynus. Dar turėjau tokios patirties, kai vienoje Švedijos fermoje teko naudotis bendru dušu su penkiais vyrukais iš Tanzanijos vyrukai, jie spoksojo į mane, o aš i juos..
K: Ačiū.
39
Tomas Riklius
PROJEKTANT // MOKSLEIVIS
Tomas, jesteś projektantem, wraz ze swoimi
znajomymi tworzycie kolekcje ubrań. Ponadto bierzesz udział w wielu wydarzeniach kulturalnych, studiujesz filologię szwedzką, ale
także potrafisz czytać hieroglify. Masz szerokie
spektrum zainteresowań i jesteś wyjątkowo
inteligentny. Między innymi dlatego zdecydowaliśmy się na rozmowę z Tobą. Jak odnalazłeś
swoje „ja”? Czym się teraz zajmujesz?
Od dzieciństwa czułem się inny. Byłem bardzo aktywnym dzieckiem, wszystko mnie interesowało.
Później próbowałem odnaleźć się w różnych dziedzinach. Uczęszczałem do koła teatralnego, na
lekcje śpiewu, aż wreszcie zostałem projektantem.
W tej materii pomysłów nigdy mi nie brakuje. Po
prostu wykonuję i prezentuję kolekcje ubrań, nawet w tej chwili nad jedną pracuję. Sam o sobie myślę „wolny artysta i kreator”.
Jak rozumie Pan słowa: tolerancja i dyskryminacja,
czym te pojęcia są dla Pana?
Nietolerancja i dyskryminacja to brak zrozumienia dla innych ludzi, którzy wydają się nam
gorsi od nas.
Jak Pan myśli, czy nasze społeczeństwo jest tolerancyjne? Myślę tu konkretnie o Litwie i Vilkaviskis.
Nasze społeczeństwo jest bardzo nietolerancyjne i nawet nie stara się być tolerancyjnym.
Jeśli cokolwiek się robi, to jest to bardzo powierzchownie. Może jest to związane ze złym
wychowaniem dzieci.
40
A Pan sam czuje się tolerancyjny w stosunkach
z innymi ludźmi?
Tak, ponieważ uważam, że każdy powinien żyć
według podstawowych zasad humanizmu.
Czy czuł się Pan kiedyś dyskryminowany?
Tak, codziennie czuję się dyskryminowany. Dyskryminacja w naszym społeczeństwie wyraża
się w bardzo delikatnej formie, na przykład
w postaci plotek…
Czy poprzez swoją pracę sprawia Pan, że inni stają
się bardziej tolerancyjni?
Niestety nie, choć mi się to nie podoba. Staram się
żyć tak, by być przykładem dla innych.
Co by Pan poradził tym, którzy chcą walczyć z nietolerancją i dyskryminacją? Czy jest to potrzebne,
czy warto to robić?
Tak, jest to bardzo potrzebne. Czasami zwyczajne
naśmiewanie się wśród przyjaciół może przerodzić
w prawdziwą dyskryminację, rasizm itp. Myślę, że
dzieci już od pierwszej klasy powinny być edukowane w tym zakresie. Oczywiście również rodzice
powinni wspierać ten proces, ponieważ szkoła nie
jest instytucją wszechmocną.
Czy myśli Pan stereotypowo o narodowościach,
państwach, grupach etnicznych i społecznych? Jeżeli tak to proszę o przykład.
Nie, dlatego że wszyscy jesteśmy ludźmi, mimo
różnic między nami.
Klausimas: Tomai, Esi Dizaineris, su drauge kuri
savo drabužių kolekcijas dalyvauji įvairiuose renginiuose bei kitose veiklose, moki švedų kalbą,
skaitai Egipto raštus, domiesi labai įvairiomis sritimis bei veiklomis, esi labai protingas, save todėl
nutarėme Tave pakalbinti. Kaip Tau sekėsi atrasti
save, kuo užsiimti?
Atsakymas: Nuo pat mažumės jaučiausi kitoks ir
buvau itin judrus vaikas, kuriam viskas buvo labai įdomu. Vėliau savęs ieškojau įvairiose srityse:
lankiau dramos studiją, dainavimo pamokas, kol
galiausiai save atradau dizainerio rolėje. Idėjų šioje srityje netrūksta. Įgyvendinęs ir pristatęs vieną
kolekciją jau dirbu su kita. Save vadinu laisvuoju
menininku ir kūrėju.
K: Kaip Jūs suvoki toleranciją ir diskriminaciją, kas
tai yra?
A: Diskriminacija - tai nepakantumas kitiems
žmonėms, žmonėms, kurie mums atrodo yra
„prastesni” už mus, o tolerancija – suvokimas,
kad yra kitokių žmonių.
K: Kaip Jūs manai, ar mūsų visuomenė yra tolerantiška?
A: Mūsų visuomenė, deja, yra labai netolerantiška. Jei kas nors bando kažką daryti, tai labai
paviršutiniškai - tikriausiai tai yra dėl prasto vaikų švietimo.
K: Ar kada nors jauteisi diskriminuojamas?
A: Taip, beveik kiekvieną dieną, nes diskriminacija mūsų visuomenėje dažniausiai pasireiškia
švelniausia forma - apkalbomis.
K: Ar savo veikla skatini tolerantiškumą aplinkinių
tarpe ir mūsų visuomenėje?
A: Deja, bet pats to neskatinu, tiesiog stengiuosi taip gyventi ir būti pavyzdžiu.
K: Kaip manai, verta skatinti tolerantiškumą ir
mažinti diskriminaciją visuomenėje? Gal galėtum
pasiūlyti kokių nors būdų?
A: Tai labai reikalinga, nes paprasčiausi juokeliai draugų rate per tam tikrą laiką gali peraugti į tikrą diskriminaciją ir netgi rasizmą ar pan.
Tiesiog manau, kad mokyklose vaikai jau nuo
pirmosios klasės turėtų būti šviečiami šia tema.
Aišku, turi prisidėti ir tėvai, nes mokykla nėra
visagalė institucija.
K: Ar turi susidaręs kokių nors stereotipų ar išankstinę nuomonę apie tam tikras tautas, šalis, etnines
ir socialines grupes? Jei taip, gal galite pateikti
pavyzdžių?
A: Ne, nes paprasčiausiai visi mes esame žmonės, kad ir kokie skirtingi būtume.
K: Ačiū už pokalbį.
K: Ar pats jautiesi tolerantišku?
A: Visiškai taip, nes kiekvienas turėtume gyventi
paprasčiausiais humanizmo principais.
41
Tomasz Kiczka
Jesteś uczestnikiem Warsztatów Terapii Zajęciowej, czym się na nich zajmujecie?
W naszej siedzibie jest kilka pracowni, w których odbywają się różne zajęcia. Regularnie
uczestniczymy w zajęciach technicznych, krawieckich, gastronomicznych, plastycznych
i garncarskich. ka, ale również z okolicznych wsi, w sumie jest
ich około 35 osób.
Czy te WTZ przygotowują Was do codziennego
życia?
Tak, podczas zajęć uczymy się gotować, wyszywać i zdobywamy inne praktyczne umiejętności. Przygotujemy także skecze i występy z Romanem, który zajmuje się kuglarstwem. Skecz,
nad którym obecnie pracujemy będzie parodią
znanego polskiego serialu „M jak miłość”.
Czy jest jeszcze coś czym się zajmujesz?
Zajmuję się kuglarstwem, ale nie przekazuję tej
wiedzy innym ludziom, ponieważ na razie sam
jestem uczniem. Praca na warsztatach sprawia
mi wiele radości, gdyż wcześniej nie miałem
okazji uczestniczyć w tego typu zajęciach. Kolejnym bardzo ciekawym doświadczeniem były
dla mnie warsztaty gastronomiczne, podczas
których mogłem dokształcić się w tym zakresie.
Widzę, że umiesz chodzić na szczudłach
i uczysz innych, gdzie się tego nauczyłeś?
Na szczudłach nauczył mnie chodzić pan Roman Karsztun.
Co sprawia Ci największą radość?
Największą satysfakcję sprawia mi uczenie innych ludzi chodzenia na szczudłach. Bardzo
budujące jest to, że wtedy ich los jest w moich
rękach.
Ile osób uczęszcza na warsztaty?
Na zajęcia uczęszczają osoby nie tylko z Olec-
42
Ile osób nauczyłeś chodzić na szczudłach?
W związku z tym, że z biegiem czasu przybywało mi nowych chętnych, niestety nie jestem
w stanie określić konkretnej liczby osób.
Cieszysz się że Pan Roman prowadzi te warsztaty?
Tak, bardzo się cieszę i jednocześnie mam
świadomość tego, że gdyby nie Pan Roman nie
nauczyłbym się tego wszystkiego. Jestem mu
bardzo wdzięczny.
Dziękuję za wywiad ;]
Red: Jūs esate Aktyvios terapijos užsiėmimų dalyvis. Ką Jūs ten darote?
T: Mes turime keletą klasių, kuriuose dėstomi
skirtingi dalykai, pavyzdžiui maisto ruošimas,
meno veiklos, keramika ir pan.
Red: Ar tai Jums padeda normaliame gyvenime?
T: Taip, šiuose užsiėmimuose mes mokomės
kaip gaminti , siūti, giliname savo praktinius
įgūdžius. Mes taip pat ruošiame pasirodymus ir
spektaklius kartu su Roman, kuris veda ir žongliravimą. Šiuo metu ruošiame vienos lenkiškos
muilo operos parodiją.
Red: Ar užsiimate dar kuo nors?
T: Aš taip pat žongliruoju, tačiau, kitų nemokinu, nes dar mokausi pats. Užsiėmimai suteikia
malonumą ir džiaugsmą, prieš tai aš neturėjau
jokios galimybės dalyvauti tokiuose dalykuose.
Labai mėgstu gaminti, o tokie užsiėmimai, padėjo gauti daugiau patirtis.
Red: Ar Jūs patenkintas, kad Roman veda
užsiėmimus?
T: Taip, aš labai dsėl to džiaugiuosi, nes jeigu
jis to nedarytų, niekas to neorganizuotų.
Red: Matau, kad mokate vaikščioti kojokais.
Kaip išmokote?
T: Mane išmokino Romanas.
Red: Kas Jus daro laimingą?
T: Man labai patinka kitus mokyti vaikščioti kojokais. Patinka jausmas, kad jie tą akimirką yra
priklausomi nuo manęs.
Red: Kiek žmonių lanko Jūsų užsiėmimus?
T: Užsiėmimus lanko ne vien žmonės iš Olecko,
bet ir aplinkinių kaimų. Lanko apie dvidešimt
žmonių.
Red: kiek Žmonių jau išmokėte vaikščioti kojokais?
T: Nesu suskaičiavęs, tačiau nemažai.
43
Vladas Morkunas
ARTYSTA MALARZ
Cześć Vladas. Dziękujemy, że poświęcasz nam
czas. Swoją aktywnością i wyglądem wyróżniasz
się z tłumu. Często obserwujemy, jak organizujesz
ćwiczenia w różnych miejscach miasta. Mógłbyś
krótko przedstawić siebie, swoje hobby, zainteresowania i to wszystko „co Cię kręci”?
Odpowiedź: Nazywam się Vladas Morkunas,
jestem malarzem i uważam się za człowieka
wolnego, artystę. Nawet nie zawsze muszę tak
się przedstawiać, bo ludzie często sami nazywają mnie artystą. Lubię jogę i dlatego możecie
zaobserwować te „różne dziwne rzeczy” w mieście  Kocham podróże, uwielbiam obserwować
ludzi, szczególnie przechodniów na ulicy, czasami
fotografuję, chodzę do kina, na pchle targi itd.
Jak rozumie Pan słowa: tolerancja i dyskryminacja,
czym te pojęcia są dla Pana?
Moim zdaniem tolerancją możemy nazwać to, jak
my przyjmujemy innych ludzi i jak na nich reagujemy. Natomiast dyskryminacja jest zdecydowanie
złym zjawiskiem. Jest to ignorowanie innych ludzi,
lub powiem brutalnie – psychiczny gwałt na innych ludziach.
Jak Pan myśli, czy społeczeństwo litewskie jest tolerancyjne?
Myślę, że nasze poczucie tolerancji zależy od
wielkości miasta. Wydaje mi się, że postawę bardziej tolerancyjną zaobserwujemy u mieszkańców
większych aglomeracji. Na Litwie nie ma dużych
44
miast, gdzie jest cały wachlarz możliwości wyrażania sztuki i siebie. Nie ma takiej wolności,
czy rozbuchania twórczego jakie obserwujemy
w dużych, europejskich miastach. A jeśli ludzie
zamykają się na innych, nie są tolerancyjni. Litwa
wciąż jest jeszcze zamkniętą prowincją, która nie
jest wolna ani też zbyt tolerancyjna. Vilkaviskis jest
tego dobrym przykładem. Jest to miasto zamknięte na inność. Spotyka się tu tylko „swoich”, nie
mamy możliwości obcowania z ludźmi innych ras
czy narodowości. Dlatego „inni” są z naszej perspektywy „obcy” i mogą się tu spotkać z różnymi
reakcjami - od wytykania palcami po wyśmianie.
Osobiście bardzo podoba mi się atmosfera w Druskiennikach. To jest miasto tranzytowe dlatego
kultura tam różni się od tej w Vilkaviskis. Ludzie
są bardziej otwarci, widzą więcej „innych” dlatego
reagują na nich inaczej. Problem braku tolerancji
w Vilkaviskis często dotyka mnie osobiście. Zdarza się, że ludzie zaczepiają mnie tylko dlatego,
że mam długie włosy lub gimnastykuję się przy
rzeczce - w Druskiennikach na takie rzeczy nikt nie
zwraca uwagi.
Ale przecież Pan jest artystą...
Również z perspektywy artysty Litwa nie jest
zbyt tolerancyjnym państwem, ale taka opinia
wynika też ze specyfiki tego zawodu. Tutaj artysta nigdy nie był normalnym zawodem. Potocznie się sądzi, że to łatwa profesja. Nawet nasze prawodawstwo nie było przygotowane na
potraktowanie uprawiania sztuki jako zawodu,
dopiero niedawno stworzono pojęcie artysta –
wolny zawód. Ogólne wyobrażenie artysty - to
człowiek nie do końca normalny, taki cudak,
mówi się nawet lekceważąco: „on artysta”.
Z drugiej strony granice tolerancji dla artystów
są szersze, pozwala im się na więcej. Jest to
grupa bardziej swobodna i otwarta na nowości.
Czuje się Pan tolerancyjny z stosunku do innych?
Myślę, że jestem dostatecznie tolerancyjny, chociaż czasami wychodzi ze mnie konserwatysta.
Kiedy w programie „Duety gwiazd” zwyciężyli geje
mimo, że byli muzykalni, nie byłem zadowolony.
Pewnie dlatego, że mnie samego wiele razy zaczepiano i nazywano gejem, pederastą. Podobnie
jest z Cyganami, stereotyp, że wszyscy Cyganie to
złodzieje jest bardzo silny.
Czy czuł się Pan kiedyś dyskryminowany?
Tak. Zdarzały się takie przypadki. Zapewne z powodu mojego wyglądu: długich włosów i brody,
dzieci i młodzież często nazywają mnie „bamżom”. Ponieważ jestem malarzem, przechodnie
czasami nazywają mnie „nienormalnym”, „gejem”… Zaczepiają kiedy się gimnastykuję na stadionie w miejscu do tego przeznaczonym, chociaż
ci sami ludzie w większości przypadków przychodzą tam pić alkohol. Z biegiem czasu zrozumiałem,
że nie należy szokować innych i ich prowokować.
Toleruję ich przeciętność i brak luzu. Przyjmuję ich
takimi, jacy są.
Czy swoją pracą przyczynia się Pan do większej otwartości na innych, szerzy Pan tolerancję
w swoim środowisku, społeczeństwie?
W zasadzie mogę powiedzieć, że tak. Jako artysta
obcuję z wieloma ludźmi, mogę im pokazać bardziej swobodny styl życia.
Co by Pan poradził tym, którzy chcą walczyć z nietolerancją i dyskryminacją? Czy jest to potrzebne,
czy warto to robić?
Myślę, że obowiązkowo trzeba uczyć ludzi tolerancji, najlepiej poprzez kontakt z innymi. Można
to robić poprzez sztukę, choćby performance, który stał się ostatnio bardzo popularny. Dzięki niemu
artyści amatorzy i profesjonaliści przekazują swoje myśli. Pokazują podobieństwa i różnice w taki
sposób, by tolerować odmienność i przyjmować
ludzi takimi, jacy są.
Czy zna Pan jakieś stereotypy o narodowościach,
państwach, grupach etnicznych i społecznych? Jeżeli tak to proszę o przykład.
Tak, każdy je zna. Najbardziej jaskrawym przykładem jest stwierdzenie, że „każdy Cygan to
złodziej.” Czasami rodzą się one z sytuacji, które
spotykają nas w życiu. Osobiście, często byłem
odbierany jako gej i zarówno sposób, w jaki ludzie
mi to mówili, jak i samo wyobrażenie odbierałem
negatywnie. Z tego powodu nie jestem zbyt przychylnie nastawiony do tej mniejszości.
45
Vladas Morkunas
DAILININKAS – LAISVAS MENININKAS
Klausimas: Laba diena Vladai. Ačiū, kad skyrei
mums laiko. Esi labai išsiskiriantis iš aplinkos
žmogus tiek savo veikla, tiek išvaizda. Dažnai
galime pastebėti tave darant kažkokius pratimus. Gal galėtum trumpai pristatyti savo veiklą,
pomėgius.
Atsakymas: Esu Vladas Morkūnas, save vadinu
laisvuoju menininku, taip pat esu dailininkas.
Dažnai žmonės mane vadina tiesiog menininku.
Užsiimu joga, mėgstu keliauti, stebėti žmones,
ypač praeivius gatvėje, fotografuoti, eiti kiną,
sendaikčių turgus ir t.t.
K: Kaip Tu suvoki toleranciją ir diskriminaciją, kas
tai yra?
A: Tolerancija, manau yra tai, kaip mes priimam
kitus žmones, kaip į juos reaguojam. Tai kitokių
žmonių priėmimas. Diskriminacija man atrodo
neigiamas dalykas, tai kitokių žmonių ignoravimas, psichologinis ar fizinis smurtas prieš kitokius žmones.
K: Kaip manai, ar mūsų visuomenė yra tolerantiška kitokiems žmonėms, kurie skiriasi nuo masių? Lietuvos mastu ir Vilkaviškyje.
A: Manau tolerantiškumas skiriasi dėl miesto
dydžio ir provincialumo. Tolerancija yra didesnė
miestuose, bet Lietuvoje nėra tikrų miestų, ta
prasme didelių miestų, kuriuose yra daug galimybių tiek menui, tiek žmonėms pasireikšti, nėra
tokio laisvumo ar ištvirkėliškumo, kaip dideliuo-
46
se Europiniuose miestuose, todėl žmonės nesusidurdami su kitokiais ir nėra tokie tolerantiški.
Lietuva vis dar yra tarsi uždara provincija, kuri
nėra laisva ir nėra tokia tolerantiška. Vilkaviškis
išvis yra uždaras miestas, kuriame mažai kitokių
žmonių, nėra pas mus nei tiek kitos rasės ar tautybės, todėl pamatę kitokį visi jį išskiria, kartais
šaiposi. Pavyzdžiui, man labai patinka Druskinininkai, tai pravažiuojamas miestas, todėl kultūra
tenai skiriasi nuo Vilkaviškio, jie atviresni, mato
daugiau kitokių žmonių, todėl ir į juos reaguoja kitaip. Išvis atrodo, kad Vilkaviškis nėra toks
atviras kitiems, ir žmonės čia nėra tokie tolerantiški, ir pats su tuo esu susidūręs, čia kartais esu
užkabinamas dėl ilgų plaukų, daromos mankštos
prie upelio ir pan., o pavyzdžiui Druskinininkuose į tokius dalykus būnant nelabai kas kreipė
dėmesį, taip turbūt yra todėl, kad Vilkaviškis yra
uždaresnis. Iš tikrųjų kaip iš menininko pusės
galiu pasakyti, kad Lietuva nėra labai tolerantiška valstybė, ilgai dailininkas nebuvo normali
profesija, tarsi dailininku būti labai lengva. Net
teisiškai kaip darbu nebuvo galima laikyti, tik
neseniai išskirta tokia sritis kaip laisvasis menininkas. Ir šiaip laikoma, kad menininkas tai kažkoks nevisai normalus ir keistesnis žmogus, net
ir sako „ai, jis menininkas“. Nors iš kitos pusės,
galima sakyti, gal menininkas yra toleruojamas
labiau, jam daugiau leidžiama, kadangi jis atviresnis naujovėms ir laisvesnis.
K: Ar pats jautiesi tolerantišku?
A: Manau, kad esu pakankamai tolerantiškas,
nors aišku kartais išlenda kažkas, gal vis dar esu
konservatyvus. Pavyzdžiui iš tiesų, kai laimėjo
Žvaigždžių duetus gėjai, nors jie ir muzikalūs ir
pan., kažkaip nevisai buvau patenkintas. Bet gal
tai yra dėl to, kad pats būdavau užkabinėjamas
ir vadinamas gėjumi ir pyderu, todėl man tai yra
kaip žaizda, kadangi tikrai toks nesu ir labai patinka moterys. Va dar kažkaip kitaip ir čigonai
atrodo, čia gal dėl to, kad pas mus nusistovėjusi
klišė, kad visi čigonai, tai vagys.
K: Ar kada nors jauteisi diskriminuojamas ar išskiriamas dėl savo išvaizdos ir veiklos?
A: Taip, pasitaiko tokių atvejų. Tikriausiai dėl mano
išvaizdos, t.y. ilgų plaukų ir barzdos, vaikai ir paaugliai dažniausiai dėl to vadina bomžu arba Jėzumi.
Dar kadangi esu dailininkas ir menininkas, tai pasitaikydavo ir tokių atvejų, kai kokie praeiviai išvadindavo nenormaliu ar ne tos seksualinės orientacijos.
Dar žmonės kartais kabinėjasi, kai darau mankštą ir
jogą prie upės ar stadione. Keista, net taip kartais
kabinėjasi ir suaugusieji, vadina nenormaliu. Labai
keista, kai kabinėjasi darant mankštą stadione,
atrodo, tai kur ją daugiau daryti, nors iš tiesų tai
tie asmenys dažniausiai ten ateina vartoti alkoholį.
Laikui bėgant kažkaip suvokiau, kad reikia ir pačiam stengtis kitų nešokiruoti, kitaip - toleruoti jų
normalumą ir neatsipalaidavimą, todėl dažnai save
sulaikau ir priimu žmones kaip tokius, stengiuosi jų
neprovokuot.
K: Kaip manai, ar savo veikla ir laisvumu skatini
tolerantiškumą aplinkinių tarpe ir mūsų visuomenėje?
A: Iš esmės galima sakyti, kad taip. Nes vis
tiek kaip menininkas bendrauju su žmonėmis ir
bandau parodyti, kad galima būti ir laisvesniu
žmogumi.
K: Kaip pasiūlytumei visuomenėje kelti tolerancijos lygį ir mažinti diskriminaciją? Ar išvis tai yra
reikalinga ir vertinga?
A: Manau, kad tikrai reikia šviesti visuomenę,
daugiau bendrauti su ja. Kaip būdą, tai galėčiau
išskirti tokį dabar itin populiarėjantį dalyką, tai
performansą – per kurį tiek profesionalai, tiek
meno mėgėjai bendrauja su visuomene, jai pasirodo. Galima parodyti mūsų skirtumus ir panašumus, taip parodant, kad reikia toleruoti šiuos
skirtumus ir kiekvieną priimti tokį, koks jis yra.
K: Ar turi susidaręs kokių nors stereotipų ar išankstinę nuomonę apie tam tikras tautas, šalis,
etnines ir socialines grupes? Jei taip, gal gali pateikti pavyzdžių?
A: Tai taip, kaip ir kiekvienas, šiokių tokių nusistatymų ar klišių turiu. Gal ryškiausia tai, kad vis
tik, kad visi čigonai tai vagys. Dar kažkaip vis tik
esu dar nusiteikęs prieš gėjus, gal kad tai man
buvo primetama, ir atsirado tas priešinimasis.
K: Ačiū už pokalbį.
47
face
tofa