Część IV - Miasto Przemyśl

Transkrypt

81
Część IV
Misja i cele rozwoju przemyśla
Wszelką działalność społeczno-gospodarczą i zagospodarowanie przestrzeni musi
charakteryzować celowość. Jedynie przy podporządkowaniu tej działalności rygorom celowego i
umiejętnie organizowanego postępowania staje się możliwe osiąganie wyznaczonych celów oraz
optymalne wykorzystanie dostępnych środków realizacyjnych (finansowych i organizacyjnych).
Formułowanie celów rozwoju społeczno-ekonomicznego i zagospodarowania
przestrzennego jest wynikiem narastających potrzeb społeczeństwa oraz gospodarki, z
uwzględnieniem stopnia ważności i pilności ich realizacji, a więc wiąże się ściśle z wprowadzeniem
elementu czasu. Warunkiem urzeczywistnienia celów jest z kolei zabezpieczenie odpowiednich
środków realizacyjnych: organizacyjnych, technicznych i finansowych, a także określenie terminów
osiągania planowanych celów.
Formułowanie celów rozwojowych nie może być oderwane od konkretnej rzeczywistości
(zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania rozwoju) oraz przewidywanych jej przemian w
przyszłości (scenariusze i prognozy rozwoju). W przeciwnym wypadku występuje ryzyko
zbyt dowolnego kształtowania liczby i charakteru przyszłych celów, co w praktyce oznacza
ich nie zrealizowanie. Tym samym występuje konieczność dokonywania korekty celów lub
odsuwanie w czasie terminów ich osiągnięcia. Rodzi to sytuację, w której powstają
określone straty społeczno-ekonomiczne, a w świadomości społecznej kształtuje się
pogląd „o obietnicach bez pokrycia”.
Wskazane wyżej cechy procesów rozwojowych - celowość i realność - składają się
łącznie na wspólną cechę planowości podejmowanych działań, jak też konsekwentne i terminowe
osiąganie wyznaczonych celów. Jest to podstawowy wymóg racjonalnego kształtowania procesów
rozwojowych czy - generalnie biorąc - racjonalnej działalności ludzi i wszelkiego typu organizacji,
w tym samorządów terytorialnych.
Punktem wyjścia racjonalnego kształtowania procesów rozwojowych w gminie jest
określenie, wybór i hierarchizacja celów. Od tego zależy również trafność i konkretność zapisu
strategii rozwoju społeczno-gospodarczego oraz studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego. Jest to niewątpliwie trudny proces, gdyż istnieje obecnie wiele
różnorodnych dotąd niezaspokojonych potrzeb społecznych, gospodarczych, infrastrukturalnych i
ekologicznych. Jednak wobec ograniczoności środków finansowych będących w dyspozycji władz
samorządowych trzeba niestety zmniejszać liczbę i zakres strategicznych i operacyjnych celów
rozwojowych. W wielu przypadkach jest to wybór celów "najpilniejszych z pilnych". Innymi
słowy, proces formułowanie celów rozwojowych nie może przerodzić się w „koncert życzeń”, a
winien doprowadzić do wyboru najważniejszych i najpilniejszych - z punktu widzenia
dynamizowania procesów rozwoju społeczno-gospodarczego oraz racjonalnego zagospodarowania
przestrzennego – celów strategicznych i wynikających z nich celów operacyjnych.
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO MIASTA PRZEMYŚLA DO 2015 ROKU
82
Strategiczne cele rozwoju Przemyśla zostały sformułowane przy zastosowaniu
powyższych zasad. Są one wspólne dla obu dokumentów, tj. Strategii rozwoju społecznogospodarczego oraz Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta. Uznano bowiem, że cele te winny znaleźć swoje odzwierciedlenie
we wszystkich działaniach zarówno planistycznych, jak i realizacyjnych podejmowanych
na rzecz rozwoju miasta.
1. Zasady formułowania celów rozwoju
Biorąc powyższe pod uwagę, opracowano katalog celów rozwoju Przemyśla, który
został opracowany według z góry określonego porządku, a mianowicie: cele zawarte w
katalogu tworzą układ hierarchiczny (im niższy poziom hierarchiczny tym większy stopień
szczegółowości zapisu celów) i dotyczą najistotniejszych
- z punktu widzenia
dynamizowania procesów rozwoju społeczno-gospodarczego oraz racjonalnego
zagospodarowania przestrzeni miasta – problemów.
Katalog celów rozwoju miasta składa się z trzech poziomów hierarchicznych:
Poziom I – Misja rozwoju (innymi słowy generalny cel kierunkowy), wyrażająca
deklarację intencji władz samorządowych Przemyśla, co do kierunków przyszłego rozwoju
miasta. Innymi słowy, misja rozwoju to zestaw względnie trwałych dążeń władz miasta, na
które powinny być przede wszystkim zorientowane działania realizacyjne.
Poziom II - Cele strategiczne, będące konkretyzacją generalnego celu kierunkowego.
Są one formułowane jeszcze w miarę ogólnie przede wszystkim jako cele funkcjonalne,
tzn. wyrażające pożądane potrzeby, które powinny być realizowane (zaspokajane). Cele
te są równorzędne względem siebie, a kolejność ich prezentacji ma jedynie znaczenie
porządkowe. Cele strategiczne sformułowano w następujących sferach: ekologicznej,
dziedzictwa kulturowego, społecznej, gospodarczej, funkcjonalno-przestrzennej,
komunikacji oraz inżynierii miejskiej.
Poziom III - Cele operacyjne, będące konkretyzacją celów strategicznych. Określają one
pożądane potrzeby rozwojowe, które należy zaspokoić. Sformułowano je dla każdego celu
strategicznego.
Tak więc, cele rozwoju Przemyśla stanowią syntetyczną deklarację władz
samorządowych, co do priorytetowych kierunków przyszłego rozwoju miasta. Przedstawiają one
również przyszłościowy obraz miasta oraz informują o wspólnych wartościach i przekonaniach,
będących podstawą podejmowania określonych działań realizacyjnych.
2. Podstawy formułowania celów rozwoju
Podstawą formułowania celów rozwoju Przemyśla nie było poszukiwanie zasadniczo
jego nowej roli w otoczeniu, czy też funkcji wiodącej (dominującej), lecz umacnianie
83
różnorodności kulturowej oraz wielofunkcyjności miasta. Stąd też realizacja celów rozwoju
Przemyśla winna zmierzać do:
• należytej troski o utrzymanie walorów i zasobów dziedzictwa kulturowego oraz środowiska
przyrodniczego,
• wzmacniania oraz maksymalnego wykorzystywania dla dalszego rozwoju pozytywnych
tendencji i dotychczasowych procesów rozwoju społeczno-gospodarczego i zagospodarowania
przestrzeni, czyli silnych stron miasta,
• eliminowania słabych stron miasta lub łagodzenia ich negatywnych skutków dla mieszkańców,
gospodarki, ochrony środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego oraz
zagospodarowania przestrzeni,
• jakościowych zmian w poziomie życia mieszkańców, obsługi turystów i funkcjonowaniu
gospodarki – są to nowe impulsy rozwojowe,
• wzrostu rangi miasta w otoczeniu regionalnym, krajowym i międzynarodowym.
Chodzi tu głównie o to, aby - przy maksymalnym wykorzystaniu walorów i
zasobów miasta i korzystnym położeniu geograficznym – zwiększać konkurencyjność Przemyśla
względem innych ośrodków miejskich. Ma to niebagatelne znaczenie w kontekście integracji
Polski z Unią Europejską i możliwością uzyskania pomocy finansowej ze strony tej organizacji
przy realizacji konkretnych przedsięwzięć rozwojowych (w tym projektów inwestycyjnych).
Podstawowym warunkiem wzrostu konkurencyjności Przemyśla jest przede
wszystkim tworzenie jak najlepszych warunków lokalizacyjnych (innymi słowy walorów
użytkowych), przyciągających na teren miasta inwestorów (krajowych i zagranicznych) w sferze
produkcji, handlu i turystyki oraz migrantów, a także różnego rodzaju organizacje i instytucje ze
sfery otoczenia biznesu (banki, instytucje ubezpieczeniowe, agencje rozwoju, itp.) oraz nauki i
szkolnictwa wyższego.
Tak więc, walory użytkowe występujące w danym mieście mogą podnosić lub
obniżać jego atrakcyjność lokalizacyjną dla kapitału gospodarczego, migrantów oraz różnego typu
organizacji i instytucji otoczenia biznesu. Innymi słowy mogą one ich “przyciągać” do lub
“odpychać” od lokalizowania swej działalności w określonym mieście oraz migracji ludności.
Rozpatrując problemy konkurencji między miastami stosuje się często podział na
tradycyjne (klasyczne) i nowoczesne czynniki wpływające na poziom walorów użytkowych
lokalizacji. Do pierwszej grupy zalicza się głównie:
• położenie geograficzne miasta i jego usytuowanie komunikacyjne względem otoczenia
regionalnego, krajowego i międzynarodowego (transport lotniczy, kolejowy i drogowy),
• dostęp i niezawodność funkcjonowania urządzeń infrastruktury technicznej oraz wysokość taryf
opłat za korzystanie z ich usług,
• struktura gospodarki (tradycyjne i nowoczesne branże produkcji przemysłowej),
• wolne tereny do zagospodarowania, koszty ich pozyskania oraz wysokość podatków od
nieruchomości,
• zasoby pracy i ich struktura wg poziomu kwalifikacji oraz poziom płac,
• wielkość i struktura lokalnego rynku zbytu,
• dostęp do ośrodków decyzji politycznych i gospodarczych.
Do drugiej grupy zalicza się głównie:
• koncentracja placówek badawczo-rozwojowych i szkół wyższych oraz funkcjonowanie parków
technologicznych, koncentrujące nowoczesne dziedziny wytwórczości,
• lokalny klimat dla rozwoju działalności gospodarczej, tworzony przez władze samorządowe oraz
sprawność funkcjonowania administracji samorządowej,
84
• otoczenie biznesu (np. towarzystwa i izby gospodarcze, agencje i fundacje rozwoju, giełda,
fundacje lub agencje inicjatyw lokalnych, centra wspierania przedsiębiorczości, banki, instytucje
ubezpieczeniowe),
• jakość i różnorodność środowiska zamieszkania, w tym m.in. stan środowiska przyrodniczego,
warunki mieszkaniowe, sieć handlu detalicznego i usług bytowych, poziom świadczonych usług
w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej oraz edukacji,
• dostępność obszarów oraz obiektów wypoczynku i rekreacji,
• bezpieczeństwo osobiste,
• lokalny “klimat i atmosfera” miasta - życie kulturalne, dziedzictwo kulturowe, zróżnicowana
oferta spędzania czasu wolnego, jakość przestrzennego ukształtowania miasta, w tym przestrzeni
publicznej, estetyka i czystość miasta.
Współcześnie o konkurencyjności danego miasta w stosunku do innych miast w coraz
większym stopniu decydują nowoczesne czynniki lokalizacyjne.
Niewątpliwie obecnymi atutami Przemyśla są głównie czynniki tradycyjne (np. korzystne
położenie geograficzne, wolne tereny do zagospodarowania, kwalifikacje zawodowe ludności),
chociaż i w tej kategorii znajdują się elementy oddziałujące negatywnie na jego atrakcyjność
lokalizacyjną, np. niewydolność systemu transportowego miasta, niedostateczne rozmiary
budownictwa mieszkaniowego, baza turystyczna. Z kolei, większość czynników nowoczesnych to
słabe strony Przemyśla.
Procesy dostosowywania się Przemyśla do współczesnych europejskich standardów
przestrzennego zagospodarowania, stanu środowiska przyrodniczego, ochrony dziedzictwa
kulturowego i bezpieczeństwa publicznego, a więc określonych standardów zamieszkiwania oraz
gospodarowania mogą stać się istotnym czynnikiem, a poniekąd i koniecznym warunkiem jego
dalszego dynamicznego rozwoju społeczno-gospodarczego. Rezultatem tych działań będzie
poprawa warunków życia ludności, wzrost aktywności gospodarczej oraz wzrost rangi Przemyśla
w otoczeniu regionalnym, krajowym i międzynarodowym.
Stąd też, u podstaw formułowania strategicznych celów rozwoju stoi przekonanie
władz miasta, że Przemyśl ma potencjalne szanse stania się miastem o uznanej randze w
województwie podkarpackim i kraju, atrakcyjnym miejscem zamieszkania i lokalizacji kapitału
krajowego i zagranicznego, znaczącym ośrodkiem turystyki, kultury i sztuki, szkolnictwa
wyższego, a także współpracy międzynarodowej, zwłaszcza z partnerami ze Wschodu i Południa
Europy.
Aby tak się stało niezbędne jest uruchomienie wszelkich sił modernizacyjnych i
prorozwojowych, tj. samorządowych, gospodarczych, społecznych i politycznych, które wspólnym
wysiłkiem będą realizowały te zamierzenia.
Podstawą do formułowania celów rozwoju Przemyśla – oprócz deklarowanych
intencji władz miasta - były:
• diagnoza stanu istniejącego (I etap prac planistycznych), w wyniku której określono
obecny poziom rozwoju społeczno-gospodarczego oraz stan zagospodarowania
przestrzennego miasta;
• analiza uwarunkowań rozwoju (II etap prac planistycznych), która wskazała na
uwarunkowania zewnętrzne (szanse i zagrożenia) oraz uwarunkowania wewnętrzne
(silne i słabe strony), a także określiła kluczowe problemy dalszego rozwoju miasta;
• prognozy rozwoju ludnościowego i gospodarczego, a także kierunki (koncepcje)
zagospodarowania przestrzennego miasta (III etap prac planistycznych).
85
Przeprowadzona diagnoza stanu istniejącego oraz analiza uwarunkowań rozwoju
Przemyśla umożliwiła wskazanie zwłaszcza tych problemów, które mogą utrudniać lub
hamować dalszy jego rozwój w sytuacji, gdy nie będą one pomyślnie rozwiązywane.
Tworzą więc one katalog obecnie niezaspokojonych potrzeb.
Uwzględniono również potrzeby wynikające z dokonanych prognoz rozwoju
ludnościowego i gospodarczego oraz sformułowanych kierunków zagospodarowania
przestrzennego, a także z konieczności sprostania wzrastającym wymogom (standardom)
cywilizacyjnym w zakresie zaspokajania potrzeb społecznych, gospodarczych, ekologicznych i
kulturowych. Tworzą one katalog przyszłych potrzeb. Wśród nich wymienić można:
• dążenie do zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju) społeczno-gospodarczego i
zagospodarowania przestrzennego zgodnie z wymogami ochrony środowiska przyrodniczego,
• ochronę wielowiekowych tradycji kulturowych i wartości historycznych,
• znaczącą poprawę sprawności funkcjonowania wewnętrznego systemu transportowego oraz
dostępności komunikacyjnej miasta z zewnątrz,
• znacząca poprawa warunków zamieszkiwania i obsługi ludności,
• racjonalne zagospodarowanie przestrzeni oraz rozmieszczenie różnorodnych funkcji na
obszarze miasta,
• efektywne wykorzystanie zasobów lokalnych (ludzkich, finansowych, ekologicznych,
przestrzennych),
• podnoszenie atrakcyjności miasta w celu zwiększenia migracji ludności, napływu turystów,
kapitału krajowego i zagranicznego,
• wspieranie procesów dalszego rozwoju i unowocześniania bazy ekonomicznej miasta
(wytwórczej, usługowej, handlowej) oraz małych i średnich przedsiębiorstw,
• wzrost roli kultury i szkolnictwa wyższego w dynamizowaniu procesów rozwoju społecznogospodarczego,
• postrzeganie procesu jednoczenia się Europy w kategoriach szans rozwojowych dla miasta,
• rozwijanie współpracy władz samorządowych miasta z mieszkańcami, władzami powiatu
ziemskiego i poszczególnych gmin wchodzących w jego skład, władzami samorządowymi
województwa podkarpackiego, administracją rządową, biznesem oraz organizacjami
społecznymi, zawodowymi i politycznymi, a także miastami w krajach europejskich.
3. Kierunki rozwoju miasta w świetle badań sondażowych
Podstawą formułowania celów rozwoju Przemyśla były również wyniki badań
sondażowych przeprowadzonych wśród radnych i członków zarządu miasta, rad osiedli, instytucji,
organizacji społecznych i zawodowych, partii politycznych oraz podmiotów gospodarczych.
Badania sondażowe miały charakter anonimowy (oprócz rad osiedli) i zostały przeprowadzone
poprzez stosowny kwestionariusz ankietowy.
Podstawowe wnioski wynikające z tych badań, a dotyczące kierunków dalszego
rozwoju miasta i strategicznych problemów, które należy rozwiązywać w pierwszej kolejności
można sformułować następująco:
• wśród dziedzin, w których – w ostatnich kilku latach – nastąpił regres wymienić można:
możliwość uzyskania pracy, budownictwo komunalne, remonty budynków i mieszkań
komunalnych, stan bezpieczeństwa publicznego oraz rozmiary patologii społecznych, stan ulic i
chodników, oświetlenia ulicznego oraz parkingów,
86
•
•
•
•
•
•
miasto postrzegane jest przez ankietowanych jako potencjalnie atrakcyjne miejsce dla
inwestycji w zakresie turystyki, handlu (w tym międzynarodowego), przetwórstwa rolnospożywczego, kultury i sztuki, szkolnictwa wyższego, a więc ankietowani opowiedzieli się za
wielofunkcyjnym rozwojem miasta,
zdecydowana większość ankietowanych opowiedziała się za tworzeniem jak najlepszych
warunków dla rozwoju szerokiej współpracy z partnerami na Ukrainie, są oni również
przychylnie nastawieni do inwestorów krajowych i zagranicznych,
za najważniejsze (strategiczne) problemy wymagające rozwiązania ankietowani uznali:
zmniejszanie rozmiarów bezrobocia, rozbudowę i modernizację układu drogowo-ulicznego oraz
parkingów (w tym budowa obwodnicy miasta), rozwój budownictwa mieszkaniowego, poprawę
bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz poprawę estetyki i czystości miasta,
ankietowani wskazywali na konieczność stałej współpracy rady i zarządu miasta z radami
osiedli, podmiotami gospodarczymi oraz instytucjami, organizacjami społecznymi i
zawodowymi i partiami politycznymi, a także zasięgania opinii tych podmiotów przed
podejmowaniem ważnych strategicznych decyzji dotyczących rozwoju miasta,
obecne walory lokalizacyjne miasta dla działalności gospodarczej zostały ocenione przez
większość ankietowanych podmiotów gospodarczych jako dostateczne lub niekorzystne,
ankietowani wskazywali na konieczność kontynuacji i pogłębiania dotychczasowych kontaktów
międzynarodowych miasta, a także nawiązywania nowych.
4. Misja i strategiczne cele rozwoju
Generalnie rzecz biorą, cele rozwoju Przemyśla wynikają z dwóch podstawowych
przesłanek, a mianowicie:
po pierwsze – konieczności likwidowania obecnych zapóźnień, zaległości, barier i ograniczeń
rozwojowych, a także ochrony istniejących walorów i zasobów ekologicznych oraz dziedzictwa
kulturowego,
po drugie – konieczności tworzenia warunków (podstaw) dla zaspokajania różnorodnych potrzeb
społecznych i gospodarczych w przyszłości.
Biorąc powyższe pod uwagę, sformułowano następujące cele rozwoju Przemyśla:
Misja rozwoju miasta Przemyśla (generalny cel kierunkowy)
PRZEMYŚL MIASTEM KULTYWUJĄCYM WIELOWIEKOWE TRADYCJE
KULTUROWE I WARTOŚCI HISTORYCZNE, TWORZĄCYM SPRZYJAJĄCE
WARUNKI DLA ROZWOJU GOSPODARCZEGO I WSPÓŁPRACY
MIĘDZYNARODOWEJ, DBAJĄCYM O STAŁĄ POPRAWĘ WARUNKÓW
ŻYCIA MIESZKAŃCÓW I OBSŁUGI TURYSTÓW ORAZ STANU
ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Cele strategiczne rozwoju miasta Przemyśla
Sfera ekologiczna
STAŁA POPRAWA ŚRODOWISKOWYCH WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
SYSTEMOWA OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
87
Sfera dziedzictwa kulturowego
ZACHOWANIE UNIKATOWEGO I ZŁOŻONEGO UKŁADU URBANISTYCZNEGO
MIASTA, BĘDĄCEGO PRZESTRZENNYM ŚWIADECTWEM JEGO TOŻSAMOŚCI
KULTUROWEJ
OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU KULTUROWEGO MIASTA
Sfera społeczna
STAŁA POPRAWA WARUNKÓW ZAMIESZKIWANIA I OBSŁUGI MIESZKAŃCÓW ORAZ
BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO
Sfera gospodarcza
TWORZENIE JAK NAJLEPSZYCH WARUNKÓW SPRZYJAJĄCYCH ROZWOJOWI
GOSPODARCZEMU, WSPÓŁPRACY MIĘDZYNARODOWEJ I USŁUG O ZNACZENIU
PONADLOKALNYM
Sfera funkcjonalno-przestrzenna
TWORZENIE WARUNKÓW DLA ROZWOJU ZRÓWNOWAŻONEGO
TWORZENIE WARUNKÓW PRZESTRZENNYCH DLA GOSPODARCZEGO ROZWOJU
MIASTA
RACJONALIZACJA WYKORZYSTANIA INWESTYCJI PUBLICZNYCH
TWORZENIE WARUNKÓW PRZESTRZENNYCH DLA PODNOSZENIA JAKOŚCI ZYCIA
MIESZKAŃCÓW
Sfera komunikacji
UTRZYMANIE NA WYSOKIM POZIOMIE USŁUG KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W
ŚRÓDMIEŚCIU
UTRZYMANIE PŁYNNOŚCI RUCHU SAMOCHODOWEGO NA OBSZARACH POZA
ŚRÓDMIEŚCIEM
Sfera inżynierii miejskiej
PODNIESIENIE JAKOŚCI OBSŁUGI INŻYNIERYJNEJ MIASTA
OGRANICZANIE NADMIERNEJ ENERGOCHŁONNOŚCI STRUKTURY PRZESTRZENNEJ
MIASTA
Sformułowana powyżej misja (generalny cel kierunkowy) i cele strategiczne, wyznaczają
podstawowe sfery rozwoju społeczno-gospodarczego i zagospodarowania przestrzennego
Przemyśla. Celów tych nie należy traktować w kategoriach wizji docelowego stanu rozwoju
społeczno-gospodarczego i zagospodarowania przestrzennego Przemyśla, lecz w kategoriach
celów - procesów rozwojowych, służących coraz lepszemu zaspokajaniu różnorodnych potrzeb
mieszkańców i gospodarki oraz przyczyniających się do wzrostu konkurencyjności i rangi miasta
w otoczeniu. Wizja bowiem, jest wyobrażeniem miasta w wybranym momencie jego
przewidywanego rozwoju (mówi się przy tym o stanie “docelowym”). Takie wizje z reguły nie
spełniają się. Powodem tego stanu rzeczy jest szybki postęp naukowo-technicznym i cywilizacyjny,
zmienność zewnętrznej i wewnętrznej sytuacji politycznej oraz społeczno-gospodarczej. Stąd też,
88
przyjęte wizje docelowego stanu miasta obciążone są “chciejstwem” ich autorów. Nie są natomiast
podporządkowane możliwościom realizacyjnym, wynikającym z obecnego poziomu rozwoju
społeczno-gospodarczego i zagospodarowania przestrzennego miasta, zewnętrznych i
wewnętrznych uwarunkowań jego dalszego rozwoju, a przede wszystkim z obecnej i
przewidywanej zasobności “kasy miejskiej”.
Ponadto, miasto jest tworem dynamicznym, stale rozwijającym się, w którym
dokonują się wielorakie przekształcenia kulturowe, społeczne, gospodarcze, przestrzenne i
ekologiczne. Jest więc systemem otwartym, nigdy nie zakończonym.
Z tego powodu wizja nie jest przydatna w odniesieniu do miast, gdyż jest to model
statyczny, odpowiadający na pytanie: jaki ma być poziom rozwoju miasta w określonym momencie
w przyszłości? Bardziej adekwatnym jest natomiast inny model wyobrażania jego przyszłości, a
mianowicie model dynamiczny, w którym podstawę stanowi generalny cel kierunkowy, czyli cel proces rozwojowy. Odpowiada on na pytanie: jak ma funkcjonować i rozwijać się miasto w
założonym horyzoncie czasu?. Obrazowo rzecz ujmując, zapis wizji jest “fotografią” miasta w
określonym momencie w przyszłości, zaś zapis misji rozwoju (generalnego celu kierunkowego) jest
“filmem”, pokazującym jego drogę rozwojową.
Stąd też, STRATEGIA i STUDIUM jest jedynie pierwszym z etapów realizacji tak
rozumianych celów – generalnego celu kierunkowego i celów strategicznych rozwoju miasta. W
sytuacji ograniczonych ram czasowych STRATEGII (2015 rok) oraz ograniczonych w stosunku do
występujących potrzeb możliwości finansowych budżetu miasta dokonano wyboru priorytetowych
kierunków działań, czyli “najpilniejszych z pilnych działań”. Nie jest bowiem możliwe w
perspektywie kilkunastu lat zaspokoić wszystkich zidentyfikowanych - we wcześniejszych pracach
analitycznych - potrzeb społecznych, gospodarczych, infrastrukturalnych, czy ekologicznych.
Realizacja misji i celów strategicznych rozwoju Przemyśla będzie polegać na
przyspieszeniu odrabiania zaległości i niedoborów o charakterze ilościowym, a także stymulowaniu
przemian o charakterze jakościowym. Chodzi tu przede wszystkim o:
• rozwój urządzeń infrastruktury technicznej, zasobów mieszkaniowych i terenów uzbrojonych
oraz zwiększenie efektywności wykorzystania istniejących zasobów, poprzez ich modernizację
i racjonalną eksploatację,
• aktywną i skuteczną ochronę wartości przyrodniczych i kulturowych, umożliwiającą zachowanie
cennych - pod tym względem - obszarów i kwartałów miasta oraz pojedynczych obiektów,
• aktywną i racjonalną gospodarkę terenami, poprzez plany, decyzje lokalizacyjne i inwestycje
komunalne, aby przekształcenia w zagospodarowaniu przestrzeni były podporządkowane
kryteriom racjonalności (ekonomicznej, społecznej i ekologicznej), kryteriom funkcjonalności
(optymalne rozmieszczenie różnorodnych funkcji względem siebie w przestrzeni), kryteriom
ładu przestrzennego, kryteriom atrakcyjności lokalizacyjnej dla inwestorów krajowych i
zagranicznych (prywatnych i publicznych) oraz potrzebom wynikającym z rozwoju turystyki,
• aktywne uczestnictwo władz miasta w pracach nad Strategią rozwoju województwa
podkarpackiego – chodzi tu o umieszczenie w jej zapisach konkretnych zadań realizacyjnych z
„terenu miasta”, które wymagać będą dofinansowania z budżetu państwa lub województwa,
albo też ze środków pomocowych Unii Europejskiej
• aktywne współdziałanie z gminami wchodzącymi w skład powiatu ziemskiego w celu
koordynacji programów rozwoju gospodarczego, turystyki, infrastruktury technicznej, ochrony
środowiska, edukacji, służby zdrowia.
Efektem realizacji tych celów będzie poprawa jakości życia mieszkańców, wzrost
konkurencyjności Przemyśla dla lokalizacji kapitału gospodarczego i migrantów, a także
atrakcyjności miasta dla turystów. W konsekwencji umacniać się będzie ranga miasta w otoczeniu
wojewódzkim, krajowym międzynarodowym.
89
Tak zdefiniowana misja i strategiczne cele rozwoju Przemyśla stanowiły podstawę
do formułowania celów operacyjnych
4. Cele operacyjne
Cele operacyjne są konkretyzacją celów strategicznych rozwoju Przemyśla.
Sformułowano je dla każdego celu strategicznego.
Sfera ekologiczna
CEL STRATEGICZNY
STAŁA POPRAWA ŚRODOWISKOWYCH WARUNKÓW ŻYCIA
MIESZKAŃCÓW
W Przemyślu, tak jak w większości dużych i średnich miast dominującymi
zagadnieniami środowiskowymi są te, które w sposób bezpośredni oddziałują na warunki życia.
Na plan pierwszy wybija się tu kompleks zagrożeń i uciążliwości powodowanych
przez stale wzrastający ruch samochodowy. Zanieczyszczenie powietrza i hałas, a także
zanieczyszczenie terenu, zniszczenia roślinności, zajęcie nowych powierzchni pod urządzenia
komunikacyjne, to podstawowy problem ekologiczny gminy. Dotyka on codziennie mieszkańców
miasta praktycznie na całym jego obszarze a w Centrum w szczególności, wpływając w istotny
sposób na bieżące warunki życia. W centrum Przemyśla uciążliwości dla mieszkańców wynikające
z transportu samochodowego potęgowane są przez przestarzały system zaopatrzenia w ciepło,
głównie starych zasobów komunalnych.
CEL OPERACYJNY
ZMNIEJSZENIE ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA W ŚRÓDMIEŚCIU
Śródmieście Przemyśla, zwłaszcza prawobrzeżne, charakteryzuje się wysokimi
stężeniami zanieczyszczeń powietrza. Zanieczyszczenie pyłem zawieszonym waha się od 50 do
150% dopuszczalnej normy i ma raczej tendencję wzrostową: zanieczyszczenie ołowiem wykazuje
tendencję spadkową, oscylując w pobliżu normy dopuszczalnej. Także stężenia fluoru przekraczają
wartości dopuszczalne choć wykazują tendencję spadkową. Źródłami tej sytuacji są: paleniska
indywidualne, głównie w starych budynkach komunalnych, intensywny ruch samochodowy oraz
tzw. ogólnomiejskie tło zanieczyszczeń powodowane przez obiekty przemysłowe.
Niezbędnym do osiągnięcia jest w pierwszym rzędzie zahamowanie wzrostu, a
docelowo obniżenie do wartości dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń.
CEL OPERACYJNY
ZMNIEJSZENIE ZAGROŻENIA HAŁASEM KOMUNIKACYJNYM
Ścisłe centrum miasta i otoczenie ulic ponadlokalnych to rejony znacznego
przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. Badania z ostatnich lat wskazują, że poziom
równoważny hałasu przy budynkach usytuowanych przy najbardziej obciążonych ulicach wynosi
(w okresie dnia) 72-77 dB (przy normie 60 - 65 dB). W obu przypadkach źródłem tych przekroczeń
jest ruch samochodowy, głównie o charakterze ponadlokalnym. Zmniejszenie poziomu hałasu przy
90
ulicach co najmniej do poziomu równoważnego 65 dB w okresie dnia i 55 dB w okresie nocy
powinno być pierwszym etapem działań w tym zakresie.
CEL OPERACYJNY
ZMNIEJSZENIE POTENCJALNYCH SKUTKÓW NADZWYCZAJNYCH ZAGROŻEŃ
ŚRODOWISKA
Ludność Przemyśla narażona może być na nadzwyczajne zdarzenia środowiskowe
głównie w dwóch dziedzinach, a mianowicie: zagrożenia powodziowego oraz zagrożenia
skażeniami w wyniku niekontrolowanego rozprzestrzeniania się substancji szkodliwych
przewożonych transportem kolejowym lub samochodowym.
Dla bezpieczeństwa ludności i majątku niezbędne jest pilne wyeliminowanie
zagrożeń powodziowych oraz zdecydowane ograniczenie ryzyka katastrof transportowych poprzez
rozbudowę i przebudowę urządzeń przeciwpowodziowych (realizację nowych lub - gdzie możliwe podwyższenie wałów przeciwpowodziowych) oraz realizację dróg obwodowych poza centrum
miasta pozwalających wyeliminować transport materiałów niebezpiecznych przez obszary gęsto
zabudowane.
CEL STRATEGICZNY
SYSTEMOWA OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE ŚRODOWISKA
PRZYRODNICZEGO
Ochrona i kształtowania środowiska przyrodniczego jest jedną z coraz bardziej
cenionych potrzeb (wartości) społecznych. Jakość tegoż środowiska jest nierozerwalnie związana z
wielkością i kondycją obszarów biologicznie czynnych. Stąd też występuje konieczność ochrony
cennych zasobów i walorów środowiska przyrodniczego oraz dostosowania rozmieszczenia
różnorodnych funkcji na obszarze miasta, intensywności i form zagospodarowania przestrzeni do
wymogów ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu. Jest to niezmiernie ważne zadanie z
punktu widzenia urzeczywistniania idei zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju), która zakłada, że
walory, zasoby i stan środowiska przyrodniczego winny być jednym z podstawowych czynników
warunkujących dalszy rozwój społeczno-gospodarczy i zagospodarowanie przestrzenne. Tak więc,
dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju konieczne jest, aby ochrona oraz kształtowanie
środowiska przyrodniczego stanowiła nierozłączną część procesów rozwojowych miasta i nie była
rozpatrywana w oderwaniu od tych procesów.
CEL OPERACYJNY
WPISANIE STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIASTA W SYSTEM PRZYRODNICZY
REGIONU Z JEDNOCZESNĄ POPRAWĄ ROZMIESZCZENIA I DOSTĘPNOŚCI
PUBLICZNYCH TERENÓW WYPOCZYNKU
Poza dwoma niewielkimi rezerwatami przyrody i kilkudziesięcioma pomnikami
przyrody na terenie miasta nie ma terenów, których wartości przyrodnicze są prawnie
zabezpieczone. Obszary chronione zaczynają się na granicach miasta (park krajobrazowy, obszar
chronionego krajobrazu). Tymczasem szereg obszarów należałoby zabezpieczyć poprzez nadanie
im lokalnego statusu ochronnego, nadrzędnego wobec doraźnych koncepcji planistycznych,
poprzez ukształtowanie i zabezpieczenie funkcjonowania lokalnego systemu przyrodniczego
91
będącego elementem systemu regionalnego ze szczególnym uwzględnieniem wymiany i regeneracji
powietrza.
CEL OPERACYJNY
OCHRONA NATURALNYCH WARUNKÓW PRZESTRZENNYCH PRZEWIETRZANIA
MIASTA
Przecinająca centrum miasta dolina Sanu, mająca od zachodu przyrodnicze zaplecze
w postaci rozległych terenów otwartych tarasów rzecznych, stanowi naturalny układ silnie
wspomagający wymianę powietrza, zwłaszcza w strefie śródmiejskiej Przemyśla. Bardzo istotne
dla miasta jest zachowanie tego układu przestrzennego, co powinno znaleźć wyraz w polityce
przestrzennej.
CEL OPERACYJNY
OCHRONA I WYEKSPONOWANIE WALORÓW PRZYRODNICZYCH ORAZ
WARTOŚCIOWYCH ELEMENTÓW PRZYRODY NIEOŻYWIONEJ W HARMONII Z
OCHRONĄ I KSZTAŁTOWANIEM WARTOŚCI KULTUROWO - KRAJOBRAZOWYCH
Na terenie śródmieścia miasta przenikają się krajobrazowe wartości przyrodnicze i
wartości dziedzictwa kulturowego. Zapewnienie harmonii między nimi wymaga wybitnie
zrównoważonego podejścia do obu dziedzin. Wskazane jest ukształtowanie w obrębie Wzgórza
Zamkowego i niektórych elementów Twierdzy zespołów przyrodniczo- krajobrazowych łączących
ochronę walorów przyrodniczych i wartości kulturowych.
Sfera dziedzictwa kulturowego
CEL STRATEGICZNY
ZACHOWANIE UNIKATOWEGO I ZŁOŻONEGO UKŁADU
URBANISTYCZNEGO MIASTA, BĘDĄCEGO PRZESTRZENNYM
ŚWIADECTWEM JEGO TOŻSAMOŚCI KULTUROWEJ
Przemyśl jest jednym z najstarszych miast Polski, położonym na styku kultur
chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu, które tu wzajemnie się przenikały. Miasto posiada duże
nagromadzenie wysokiej klasy zabytków, w tym szczególnie sakralnych, a także trzecią co do
wielkości w Europie (po Antwerpii i Verdun) twierdzę wojskową z przełomu XIX i XX wieku.
Zabytkowy zespół Przemyśla jest materialnym dokumentem jego rozwoju przestrzennego od X/XI
do XX wieku. Zachowane zabytki architektury i budownictwa są świadectwem znaczenia
gospodarczego, kulturalnego i politycznego miasta na przestrzeni dziejów.
O wysokiej randze zabytków Przemyśla świadczy wpisanie przez Polską Agencję
Promocji Turystyki w poczet 12 miast szczególnie atrakcyjnych turystycznie, objęcie miasta
Programem Ratowania Miast Historycznych oraz wystąpienie z wnioskiem o wpisanie Przemyśla
na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego UNESCO.
Miasto współczesne jest więc postrzegane jako zespół o wybitnych walorach
krajobrazu naturalnego i kulturowego oraz walorach geograficzno-fizjograficznych, o czystym
powietrzu i korzystnych warunkach bioklimatycznych oraz zachowanej ciągłości historycznego
rozwoju i tożsamości.
92
CEL OPERACYJNY
ZACHOWANIE ODMIENNOŚCI PRZESTRZENNEJ I ARCHITEKTONICZNEJ
POSZCZEGÓLNYCH FRAGMENTÓW MIASTA
Struktura przestrzenna Przemyśla jest niejednorodna; odzwierciedla czas i warunki w
jakich powstawała, ulegała przemianom czy zniekształcaniu. Ta różnorodność jest jednym z
elementów tożsamości miasta.
CEL OPERACYJNY
UTRZYMANIE I RESTYTUCJA UKŁADU URBANISTYCZNEGO ZESPOŁU
STAROMIEJSKIEGO, W TYM SIATKI ULIC ORAZ FUNKCJI
W wyniku procesów historycznych, w tym także zniszczeń ostatniej wojny, powstały
odkształcenia układu dekomponujące całość założenia w postaci braku bloku zachodniego
przyrynkowego, nieforemnego placu i zburzenia tzw. miasta żydowskiego i inne. Restytucja
zespołu staromiejskiego jest długofalowym działaniem inwestycyjnym, jednak jest ona niezbędna w
celu odtworzenia układu urbanistycznego zespołu staromiejskiego.
CEL OPERACYJNY
KONTYNUACJA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO ZGODNIE Z CHARAKTEREM
MIEJSCA I TRADYCJĄ BUDOWANIA
W procesie budowy i odbudowy miasta pozostają luki w zabudowie ulic i placów.
Uzupełnianie tych braków nie zawsze przywraca funkcję i charakter tym przestrzeniom.
CEL OPERACYJNY
KSZTAŁTOWANIE ARCHITEKTURY I KRAJOBRAZU PRZESTRZENI MIEJSKIEJ
ŚRODKAMI WYRAZU WYWODZĄCYMI SIĘ Z PRZEMYSKIEJ TRADYCJI
Skala zabudowy miasta jest bardzo zróżnicowana: od niskiej zabudowy
jednorodzinnej i rodzinnej typu małomiasteczkowego do monumentalnych budowli historycznych i
nijakich blokowisk mieszkaniowych. Stosowanie wzorców wynikających z tradycji regionu
powinno być wymogiem prawnym.
CEL OPERACYJNY
OCHRONA ZABYTKOWEJ SUBSTANCJI MIEJSKIEJ PRZED DEGRADACJĄ
POWODOWANĄ PRZEZ NADMIERNY RUCH KOMUNIKACYJNY
Istniejący przebieg oraz nasilenie ruchu kołowego wpływają destrukcyjnie na
zabudowę staromiejską w najbliższym otoczeniu oraz odcinają Plac na Bramie od zespołu
staromiejskiego. Należy w związku z tym dążyć do eliminacji lub znacznego ograniczenia ruchu
kołowego w obszarze zabytkowym miasta.
CEL STRATEGICZNY
OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU KULTUROWEGO
MIASTA
93
Krajobraz Przemyśla ma charakter unikatowy, na co składa się wyjątkowe zespolenie
warunków topograficznych, sposobu usytuowania zespołów zabudowy historycznej na
amfiteatralnym wzgórzu Zniesienie, ich wartość architektoniczna, walory przyrodnicze oraz
wzajemne między nimi relacje kompozycyjne. Krajobraz miasta odbierany jest zarówno z
zewnętrznych punktów wysokościowych terenu jak i z różnych punktów wewnątrz miasta.
CEL OPERACYJNY
UCZYTELNIENIE PANORAMY PÓŁNOCNEJ MIASTA
Nadmierny wzrost zieleni wysokiej przesłania całkowicie wieże Zamku a szpaler
drzew wzdłuż Sanu bliski plan panoramy oglądanej z Zasania. Niezbędne opracowanie planu
działań dostosowawczych kształtowania zieleni w sposób podporządkowany wymogom
kompozycji i ekspozycji walorów kulturowych miasta.
CEL OPERACYJNY
DOSTOSOWANIE DECYZJI PRZESTRZENNYCH I ARCHITEKTONICZNYCH DO
WYMOGÓW OCHRONY KOMPOZYCJI UKŁADU URBANISTYCZNEGO MIASTA
Realizacje ubiegłych lat wskazują na nie zawsze bezkolizyjne krajobrazowo
decyzje przestrzenne. Rekomenduje się powołanie zespołu dla prowadzenia monitoringu zmian w
krajobrazie miasta i czuwającego nad jego harmonijnym kształtowaniem.
CEL OPERACYJNY
REWITALIZACJA STAREGO MIASTA I REKONSTRUKCJA ZESPOŁU FORTÓW
PRZEMYSKICH JAKO ISTOTNYCH ELEMENTÓW OCHRONY DZIEDZICTWA
KULTUROWEGO ORAZ PODNOSZENIA ATRAKCYJNOŚCI MIASTA DLA
TURYSTÓW
Przemyśl jest miastem o wielowiekowej i bogatej przeszłości. Nawarstwianie się
historycznych faz rozwoju jest nadal czytelne w strukturze urbanistycznej miasta. Wyróżnia to
Przemyśl spośród innych miast, a więc stanowi istotny element jego tożsamości. Wynika stąd
konieczność dbałości o tak znaczące w skali kraju i Europy zasoby dziedzictwa kulturowego.
Rewitalizacja Starego Miasta może stać się - znacznie istotniejszym niż obecnie - czynnikiem
gospodarczego rozwoju miasta (funkcja turystyczna).
Forty przemyskie mają charakter unikatowy w skali europejskiej (trzecie pod
względem wielkości w Europie po Antwerpii i Verdun)), są i mogą być w coraz większym stopniu
przedmiotem zainteresowania nie tylko wąskich grup specjalistów, ale także „produktem”
turystycznym w skali europejskiej.
Sfera społeczna
CEL STRATEGICZNY
STAŁA POPRAWA WARUNKÓW ZAMIESZKIWANIA I OBSŁUGI
MIESZKAŃCÓW ORAZ BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO
94
Z natury rzeczy potrzeby społeczne wyprzedzają możliwości ich zaspokojenia, gdyż
od momentu ich wyartykułowania przez mieszkańców do momentu ich spełnienia musi upłynąć
określony czas, w którym występuje konieczność podjęcia stosownych działań instytucjonalnoorganizacyjnych, a także poniesienia określonych nakładów finansowych. Im lepiej i szybciej
zaspokajane są potrzeby społeczne, tym wyższy jest poziom życia ludności. Stopień zaspokojenia
potrzeb społecznych w dużej mierze zależny jest od istniejących przepisów prawa, ogólnego
poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego kraju oraz miasta, sprawności i skuteczności
funkcjonowania władz publicznych, a także wielkości środków finansowych przeznaczanych na ich
zaspokajanie (z budżetu państwa i budżetu miasta). Niebagatelne znaczenie ma również działalność
organizacji kościelnych i społecznych.
CEL OPERACYJNY
TWORZENIE WARUNKÓW DLA ROZWOJU BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO
ORAZ POPRAWA STANDARDU ISTNIEJĄCYCH ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH
Problem mieszkaniowy jest jednym z najistotniejszych problemów społecznych
wymagających pilnych i systemowych rozwiązań. Chroniczny niedorozwój budownictwa
mieszkaniowego w stosunku do występujących potrzeb oraz niski standard wyposażenia i stan
techniczny wielu budynków mieszkalnych, w tym zwłaszcza komunalnych powoduje, że poziom
życia znacznej części mieszkańców Przemyśla jest niezadowalający.
Deficyt mieszkań w Przemyślu szacuje się na ok. 4000 mieszkań ogółem, w tym
1000 mieszkań komunalnych.
CEL OPERACYJNY
ZAPEWNIENIE NALEŻYTEJ OPIEKI DLA OSÓB I RODZIN POTRZEBUJĄCYCH
W Przemyślu występuje dość znaczna grupa osób i rodzin znajdujących się w trudnej
sytuacji życiowej, wymagająca opieki socjalnej. Opieki dziennej i stacjonarnej wymagają również
osoby starsze, często samotne i schorowane. Wobec prognozowanego wzrostu udziału ludności w
wieku poprodukcyjnym problem opieki społecznej będzie nabierał coraz większego znaczenia i
zarazem będzie wymagał zwiększania środków finansowych przeznaczanych na ten cel.
CEL OPERACYJNY
POPRAWA WARUNKÓW I PODNOSZENIE POZIOMU NAUCZANIA ORAZ
WSPIERANIE ROZWOJU SPORTU SZKOLNEGO
Warunki nauczania (baza lokalowa, wyposażenie w pomoce dydaktyczne) oraz
dobrze wykształcona i zaangażowana kadra nauczycieli stanowi niezbędny warunek podnoszenia
poziomu nauczania dzieci i młodzieży. Dotychczasowe osiągnięcia sportu szkolnego wskazują na
konieczność dalszej poprawy stanu jego bazy materialnej.
CEL OPERACYJNY
STAŁA POPRAWA STANU BEZPIECZEŃSTWA I PORZĄDKU PUBLICZNEGO ORAZ
SKUTECZNE PRZECIWDZIAŁANIE ZJAWISKOM PATOLOGII SPOŁECZNYCH
W powszechnym odczuciu społecznym problemy przestępczości i zmniejszania się z
tego powodu poczucia bezpieczeństwa osobistego obywateli jest postrzegany jako jeden z
najistotniejszych problemów społecznych. Wymaga to aktywnych i systematycznych działań ze
strony odpowiednich służb (Policja, Straż Miejska), a także włączenia jak najszerszej rzeszy
95
mieszkańców i Rad Osiedli w przeciwdziałanie tym negatywnym zjawiskom. Istotnym problemem,
który wymaga skutecznego przeciwdziałania jest bezpieczeństwo pożarowe, co w przypadku
Przemyśla nabiera szczególnego znaczenia (cenna zabytkowa zabudowa w śródmieściu).
Władze miasta i współpracujące z nimi organizacje kościelne i społeczne muszą
skutecznie działać na rzecz ograniczania zjawisk patologii społecznych takich, jak alkoholizm,
narkomania i przemoc w rodzinie. Szczególną troską należy objąć dzieci i młodzież z rodzin
patologicznych, zapewniając im warunki do nauki, sportu i rekreacji oraz uczestnictwa w kulturze.
Sfera gospodarcza
CEL STRATEGICZNY
TWORZENIE JAK NAJLEPSZYCH WARUNKÓW SPRZYJAJĄCYCH
ROZWOJOWI GOSPODARCZEMU, WSPÓŁPRACY MIĘDZYNARODOWEJ I USŁUG O ZNACZENIU PONADLOKALNYM
Przewidywany wzrost liczby ludności Przemyśla w wieku produkcyjnym wyniesie
ok. 4000-4500 osób do 2007 roku. Aby więc nie dopuścić do wzrostu bezrobocia w mieście, trzeba
będzie stworzyć odpowiednią liczbę miejsc pracy. Taki wzrost liczby pracujących może zapewnić
jedynie optymistyczny wariant rozwoju gospodarczego Przemyśla. Gdyby ponadto chcieć
zmniejszyć o połowę istniejące bezrobocie (do ok. 5%), to należałoby stworzyć dodatkowo około
1500 miejsc pracy, czyli w sumie 5500-6000 miejsc pracy. Przed władzami miasta staje więc
poważny problem skutecznego stymulowania rozwoju gospodarczego miasta.
Bezpośredni wpływ władz samorządowych na rozwój gospodarczy miasta ogranicza
się w zasadzie do ich działalności inwestycyjnej. Inwestycje miejskie poprzez efekty mnożnikowe
(dochodowy i zatrudnieniowy) przyczyniają się do wzrostu produkcji i zatrudnienia w mieście,
czyli wywierają znaczący wpływ na koniunkturę gospodarczą miasta.
Stąd tak istotne znaczenie ma proinwestycyjna polityka władz samorządowych, która
umożliwia poprawę warunków gospodarowania i warunków życia ludności w mieście.
Władze miasta dysponują również znacznie szerszym zestawem instrumentów
pośredniego oddziaływania na rozwój gospodarczy miasta. Obok inwestycji własnych mogą to być
wspólne przedsięwzięcia publiczno-prywatne, podatki, czynsze, opłaty, zewnętrzne źródła
finansowania, działania informacyjno-promocyjne, działania inspirująco-stymulujące itp. W
sytuacjach zagrożeń rozwojowych należy wykorzystywać wszelkie dostępne środki, aby zapobiec
niekorzystnym zjawiskom i wprowadzić gospodarkę na tory wysokiego i długotrwałego wzrostu.
W istniejących i przewidywanych uwarunkowaniach strategicznym celem rozwoju
Przemyśla powinno być tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi gospodarczemu miasta, w
tym turystyki, współpracy międzynarodowej oraz usług o znaczeniu ponadlokalnym w sferze
edukacji, kultury i sztuki oraz zdrowia.
CEL OPERACYJNY
TWORZENIE PRZEMYSKIEJ STREFY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ
Tworzenie tej strefy zmierza do koncentracji działalności produkcyjnej,
magazynowo-składowej, targowo-wystawienniczej w istniejącej – ekstensywnie użytkowanej dzielnicy przemysłowej (Olesiówka-Krówniki, ul. Lwowska do ul. Batorego). Koncentracja takiej
działalności w określonej strefie przynosi korzyści zarówno miastu, jak i działającym na jej terenie
podmiotom gospodarczym.
96
Miasto uzyskuje korzyści skali wyrażające się obniżką kosztów wyposażenia takiego
terenu w infrastrukturę techniczną, a firmy uzyskują korzyści zewnętrzne wynikające z bliskości
(sąsiedztwa) innych firm oraz niższych kosztów usług komunalnych, a także niższych kosztów
ochrony środowiska. Strefa ta mogłaby również być miejscem lokalizowania się nowoczesnych i
innowacyjnych technologii wytwórczości.
CEL OPERACYJNY
PROINWESTYCYJNA POLITYKA WŁADZ MIASTA
Inwestycje miejskie są nie tylko instrumentem kształtowania koniunktury
gospodarczej miasta, ale i tworzą trwałe wartości wpływające zarówno na warunki gospodarowania
(rozwój gospodarczy), jak i warunki życia mieszkańców (rozwój społeczny).
CEL OPERACYJNY
INICJOWANIE I STYMULOWANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ ROZWOJU
MIĘDZYNARODOWEJ WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ, ZWŁASZCZA Z UKRAINĄ
Ze względu na przygraniczne położenie Przemyśla, rozwój współpracy gospodarczej
z Ukrainą może stać się istotnym czynnikiem rozwoju miasta. Jednak rozwój tej współpracy
wymaga konkretnych rozstrzygnięć na szczeblu rządowym, które stworzyłoby dla niej określone
gwarancje i ułatwienia. Niemniej w skali lokalnej należy podejmować działania na rzecz
współpracy gospodarczej, np. poprzez rozwijanie współpracy partnerskiej z miastami na Wschodzie
i Zachodzie.
CEL OPERACYJNY
DALSZY ROZWÓJ USŁUG O ZNACZENIU PONADLOKALNYM
Przemyśl pełni obecnie funkcję ośrodka o znaczeniu regionalnym w sferze edukacji
(szkolnictwo ponadpodstawowe), kultury sztuki oraz ochrony zdrowia. W zakresie edukacji wzrost
rangi miasta w otoczeniu winien dokonywać się przez rozwój szkolnictwa wyższego, w tym
zwłaszcza poprzez utworzenie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej o szerokim profilu
kształcenia, dostosowanym do obecnych i przewidywanych potrzeb gospodarki. W sferze kultury i
sztuki wzrost rangi miasta w otoczeniu winien dokonywać się poprzez rozszerzanie oferty
kulturalnej w wymiarze wydarzeń artystycznych (koncerty, wystawy, festiwale). Jest to także
istotny element promocji miasta w kraju i zagranicą. Natomiast w sferze ochrony zdrowia wzrost
rangi miasta w otoczeniu winien dokonywać się poprzez umacnianie i rozwijanie bazy lecznictwa
specjalistycznego, a także rehabilitacji osób niepełnosprawnych
CEL OPERACYJNY
PROMOCJA GOSPODARKI I WALORÓW TURYSTYCZNYCH MIASTA W KRAJU I
ZA GRANICĄ
Aktywna i systematyczna promocja miasta na zewnątrz jest niezbędna do tego, aby
propagować walory gospodarcze miasta potencjalnym inwestorom, a walory turystyczne
potencjalnym turystom krajowym i zagranicznym. Wymaga tego narastająca konkurencja między
gminami o pozyskanie kapitału na rozwój gospodarczy, a także o „przyciągnięcie” jak największej
liczby turystów na swój teren. Władze miasta muszą przygotować ofertę dla inwestorów i turystów.
97
Sfera funkcjonalno-przestrzenna
CEL STRATEGICZNY
TWORZENIE WARUNKÓW DLA ROZWOJU ZRÓWNOWAŻONEGO
CEL OPERACYJNY
DOSTOSOWYWANIE RODZAJU I INTENSYWNOŚCI WYKORZYSTANIA TERENÓW
DO ICH ODPORNOŚCI I FUNKCJI PRZYRODNICZEJ
Rozwój miasta wymaga przekształcenia części aktualnych terenów przyrodniczych
w tereny zabudowane. Powinno to się jednak dokonywać w sposób nie niszczący całkowicie
dotychczasowej funkcji terenu w systemie przyrodniczym miasta . Możliwe jest to do uzyskania
przez pozostawienie odpowiedniej ilości terenów przyrodniczo czynnych, sytuowanie zabudowy w
sposób umożliwiający przepływ mas powietrza lub stosowanie płytkiego drenażu na terenach tego
wymagających.
CEL OPERACYJNY
OGRANICZENIE PRESJI URBANIZACYJNEJ NA NOWE TERENY
Dotychczasowy sposób rozwoju zorganizowanego budownictwa mieszkaniowego
polegał na realizacji wielkoprzestrzennych osiedli lub zespołów zabudowy. Odbywało się to przy
priorytecie dla wymogów technologicznych budownictwa wielkopłytowego. W efekcie wiele
cennych przyrodniczo i interesujących krajobrazowo części miasta zostało nieodwracalnie
przekształconych. Równocześnie w istniejącej już tkance miejskiej pozostało wiele
niezabudowanych enklaw o np. funkcji rolniczej lub innych terenów bardzo ekstensywnie
użytkowanych. Tereny te utraciły już swe walory przyrodnicze. Z punktu widzenia rozwoju
zrównoważonego korzystniejszym rozwiązaniem jest wykorzystanie tych terenów na cele miejskie
niż zabór terenów przyrodniczo czynnych. Wymaga to pokonania występujących barier
własnościowych i organizacyjnych.
CEL OPERACYJNY
KOMASACJA FUNKCJI UCIĄŻLIWYCH WE WSCHODNIEJ CZĘŚCI MIASTA
Przeważający kierunek wiatrów oraz przeważający kierunek wymiany handlowej
wskazują na celowość komasacji funkcji uciążliwych (produkcyjnych lub generujących duży ruch
samochodów ciężarowych) w rejonie istniejącej dzielnicy przemysłowej (Olesiówka – Krówniki,
ul. Lwowska do ul. Batorego). Przy rozwiązaniu takim możliwe będzie łączne sterowanie
dopuszczalnymi emisjami zanieczyszczeń uwzględniające zarówno wymogi ochrony środowiska
życia ludzi jak i też specyfikę funkcjonowania tych funkcji.
CEL STRATEGICZNY
TWORZENIE WARUNKÓW PRZESTRZENNYCH DLA GOSPODARCZEGO ROZWOJU MIASTA
CEL OPERACYJNY
98
DOSTOSOWANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DO WYMOGÓW
OBSŁUGI RUCHU TURYSTYCZNEGO
Obsługa ruchu turystycznego powinna stać się w znacznie większym stopniu niż
dotychczas czynnikiem gospodarczego rozwoju miasta. Wymaga to jednak dostosowania
istniejącego zagospodarowania do współczesnych wymogów obsługi ruchu turystycznego.
Podniesie to turystyczną atrakcyjność miasta i w efekcie przysporzy mu dodatkowych dochodów.
Działania w tym zakresie powinny w pierwszym rzędzie:
• zwiększyć ilościowo i podnieść standard bazy hotelowej i gastronomicznej,
• poprawić warunki dostępności komunikacyjnej oraz parkowania pojazdów indywidualnych i
autokarów w rejonie głównych punktów zainteresowania turystycznego,
• podnieść walory estetyczne i funkcjonalne najcenniejszych przestrzeni publicznych.
CEL OPERACYJNY
PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI MIASTA JAKO MIEJSCA LOKOWANIA
INWESTYCJI Z GRUPY „OTOCZENIA BIZNESU”.
Rozwój tego zakresu działalności podnosić będzie rangę i prestiż miasta jako
regionalnego centrum administracyjno – usługowego, a także sprzyjać będzie rozwojowi
gospodarczemu. Leży to w interesie miasta i dlatego powinno ono posiadać ofertę atrakcyjnych
lokalizacji dla banków, towarzystw ubezpieczeniowych, przedsiębiorstw handlowych, firm
doradczych, biur projektowych i innych tego typu funkcji. Oferta ta powinna umożliwiać szybkie
podejmowanie działań realizacyjnych, gdy pojawi się odpowiednie zainteresowanie inwestorskie.
Obszarem predestynowanym dla tego typu działań jest śródmieście.
99
CEL OPERACYJNY
TWORZENIE DOGODNYCH WARUNKÓW PRZESTRZENNYCH DLA ROZWOJU
FUNKCJI PRODUKCYJNYCH, USŁUGOWYCH I SKŁADOWYCH
Podstawową szansą rozwojową miasta jest położenie geograficzne predestynujące
Przemyśl do roli miejsca współpracy produkcyjnej i wymiany handlowej Wschód-Zachód. Wobec
istnienia dosyć poważnej konkurencji w tym zakresie ze strony innych miast regionu
podkarpackiego, należy stworzyć atrakcyjną ofertę lokalizacyjną umożliwiającą jak najszybszą
realizację obiektów produkcyjnych i magazynowo-składowych gdy pojawiać się będą zainteresowani tym, inwestorzy - Mając na uwadze naturalną dążność tego typu inwestycji do
koncentracji, należy przekształcić istniejącą - ekstensywnie użytkowaną - dzielnicę przemysłową
(Olesiówka – Krówniki, ul. Lwowska do ul. Batorego) w Przemyską Strefę Aktywności
Gospodarczej.
CEL OPERACYJNY
PODNIESIENIE ATRAKCYJNOŚCI MIASTA JAKO MIEJSCA ZAMIESZKANIA I
PRACY KADR KWALIFIKOWANYCH
Osiągnięcie przedstawionych wcześniej celów rozwoju gospodarczego wymaga
częściowego importu kadr kwalifikowanych z innych części Polski, ale także z zagranicy. W tym
celu miasto musi oferować nie tylko atrakcyjną pracę i wygodne mieszkania, ale także bogaty
zakres urządzeń spędzania czasu wolnego i zaspokajania wyższych potrzeb kulturalnych. Wymaga
to tworzenia całorocznej bazy rekreacyjnej, sportowej, rozrywkowej, oświatowej i kulturalnej.
Odpowiednio rozwinięta baza nie tylko podniesie atrakcyjność miasta jako miejsca zamieszkania,
ale także stanie się źródłem tworzenia dochodu.
CEL STRATEGICZNY
RACJONALIZACJA WYKORZYSTANIA INWESTYCJI PUBLICZNYCH
Inwestycje publiczne z zakresu infrastruktury technicznej (lokalnej i ponadlokalnej)
charakteryzują się wysoką kapitałochłonnością. Stąd też, występuje konieczność zapewnienia
odpowiedniej intensywności wykorzystania terenów, obsługiwanych tą infrastrukturą. Aby te
koszty minimalizować, trzeba zagospodarowywać istniejące wolne tereny w obszarze obecnego
zainwestowania miejskiego (np. pod budownictwo mieszkaniowe, usługi). Jeśli chodzi o nowe
tereny to kryterium rozstrzygającym o kolejności ich zagospodarowania winny być koszty
wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej. Z punktu widzenia ekonomicznego, im te
koszty będą niższe tym dany teren będzie bardziej atrakcyjny do zagospodarowania.
CEL OPERACYJNY
INTENSYFIKACJA WYKORZYSTANIA TERENÓW WYPOSAŻONYCH W
INRASTRUKTURĘ TECHNICZNĄ
Obowiązek realizacji infrastruktury technicznej (mediów inżynieryjnych i niektórych
urządzeń komunikacyjnych) spoczywa na samorządzie terytorialnym. Inwestycje z tego zakresu są
bardzo kosztowne. Mając na uwadze aktualną sytuację finansową miasta, należy położyć
szczególny nacisk na optymalizację wykorzystania zrealizowanych już i posiadających
odpowiednie rezerwy urządzeń inżynieryjnych i komunikacyjnych. Powinno to pozwolić na
100
zaspokojenie najpilniejszych potrzeb rozwojowych budownictwa mieszkaniowego i innych funkcji
miejskich. Zaspokojenie dalszych potrzeb przy realizacji odpowiedniej infrastruktury technicznej
będzie zatem mogło być odsunięte w czasie. Należy dążyć do uzyskania następującej średniej
intensywności wykorzystania terenów uzbrojonych:
w centrum miasta i śródmieściu
na terenach zabudowy wielorodzinnej
na uzbrojonych terenach zabudowy jednorodzinnej
wskaźnik intensywności zabudowy powyżej 1,5
Wskaźniki te powinny być egzekwowane przy sporządzeniu miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego.
CEL OPERACYJNY
OBNIŻENIE TRANSPORTOCHŁONNOŚCI STRUKTURY FUNKCJONALNO PRZESTRZENNEJ MIASTA
Obowiązująca ongiś doktryna segregacji funkcji doprowadziła do znacznego
oddalenia miejsc zamieszkania od miejsc pracy. Wywołuje to konieczność dużej ilości przewozów
pasażerskich realizowanych przez deficytową i dotowaną z budżetu miasta komunikację publiczną.
Złagodzenie tego problemu może nastąpić przez lokowanie nieuciążliwych miejsc pracy w
powiązaniu z terenami mieszkaniowymi.
CEL STRATEGICZNY
TWORZENIE WARUNKÓW PRZESTRZENNYCH DLA PODNOSZENIA
JAKOŚCI ZYCIA MIESZKAŃCÓW
Poziom zaspokajania potrzeb społecznych zależy nie tylko od ilości i jakości
świadczonych różnorodnych usług publicznych, lecz także od ich rozmieszczenia przestrzennego.
Chodzi tu przede wszystkim o dogodnie zlokalizowane - względem miejsca zamieszkania - obiekty
usług publicznych w dziedzinie handlu i usług bytowych, edukacji, ochrony zdrowia i opieki
społecznej, kultury i sztuki, wypoczynku i rekreacji. Niezmiernie ważnym problemem jest również
zabezpieczenia odpowiednio zagospodarowanych terenów pod rozwój budownictwa
mieszkaniowego.
CEL OPERACYJNY
ROZWÓJ SYSTEMU OŚRODKOW OBSŁUGI MIESZKAŃCÓW
Mieszkańcy miasta powinni mieć możliwość zaspokajania podstawowych potrzeb
społecznych w dogodnie zlokalizowanych obiektach usług publicznych. Wymaga to rozwoju sieci
ośrodków usługowych obejmującego:
ośrodki usług podstawowych zlokalizowane w sposób umożliwiający osiągnięcie ich z terenów
mieszkaniowych w ciągu ok. 15 minut dojścia pieszego - nie wymagającego przekraczania ulic
układu ponadlokalnego,
ośrodki usług ponadpodstawowych obsługujących zespoły osiedli o łącznej liczbie mieszkańców od
10 do 20 tys.
CEL OPERACYJNY
ZAPEWNIENIE MOŻLIWOŚCI REKREACJI I POWSZECHNEGO UPRAWIANIA
SPORTU
101
O jakości życia decydują nie tylko warunki mieszkaniowe i zarobki, ale także
odpowiednie warunki dla rekreacji. Możliwe to jest do osiągnięcia, gdy na 1 mieszkańca przypada:
• 5 - 10 m2 urządzonych terenów zielonych,
• 2 - 4 m2 terenów sportu powszechnego.
CEL OPERACYJNY
ZAPEWNIENIE MOŻLIWOŚCI ROZWOJU BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO
Dla pełnego zaspokojenia potrzeb w zakresie mieszkalnictwa do 2015 roku należy
umożliwić zabudowę ok. 100 ha terenów, w czym:
• zakłada się pozyskanie ok. 50% tej wielkości w formie dopełnienia istniejącej tkanki miejskiej;
• pozostałe 50% wymagać będzie wyznaczenia i przygotowania poza aktualnymi terenami
użytkowania miejskiego.
Sfera komunikacji
CEL STRATEGICZNY
UTRZYMANIE NA WYSOKIM POZIOMIE USŁUG MIEJSKIEJ
KOMUNIKACJI ZBIOROWEJ W ŚRÓDMIEŚCIU
W 1998 roku wskaźnik motoryzacji w Przemyślu wynosił 230 samochodów
osobowych na 1000 mieszkańców. W okresie ostatnich ośmiu lat poziom motoryzacji
indywidualnej licząc wielkością tego wskaźnika wzrósł pięciokrotnie. Ogromna dynamika wzrostu
wskazuje, że należy się liczyć, że wskaźnik - 500 samochodów na 1 tys. mieszkańców osiągnie
Przemyśl do 2015 roku. Oznacza to, że potencjalnie każda rodzina posiadać będzie samochód
osobowy. Według danych MZK w Przemyślu w ciągu tylko ostatnich trzech lat 1994-1997 liczba
przewożonych pasażerów komunikacją autobusową spadła z 15,5 mln do 9,5 mln, a zatem o blisko
40%.
Odchodzenie pasażerów od komunikacji zbiorowej niesie z sobą negatywne skutki w
postaci przekroczenia przepustowości na niektórych odcinkach ulic przez ruch samochodowy oraz
powoduje dezorganizację przestrzeni miejskiej przez parkujące pojazdy szczególnie w centralnej
części miasta. Proces ten będzie się nasilał ze względu na wspomniany wyżej wzrost liczby
samochodów z jednej strony i postępujący kryzys w przewozach komunikacją miejską z drugiej.
Stąd też, rozwój miejskiej komunikacji zbiorowej winien zmierzać do tego, aby była
ona konkurencyjna w obszarze śródmiejskim w stosunku do przewozów samochodami osobowymi
pod względem wygody, szybkości i kosztów podróżowania.
CEL OPERACYJNY
STWORZENIE WARUNKÓW ORGANIZACYJNO-FINANSOWYCH DLA
UTRZYMANIA STANDARDU OBSŁUGI KOMUNIKACJĄ MIEJSKĄ
Mimo obecnie dobrej obsługi miasta komunikacją miejską w okresie
perspektywicznym jej poziom może ulec drastycznemu pogorszeniu co wynika z obecnego stanu
technicznego taboru autobusowego oraz wyczerpywania się rezerw organizacyjnych i technicznych
przedsiębiorstwa. W tej sytuacji realizacja celu strategicznego – utrzymanie wysokiego poziomu
102
usług – napotka na trudności ze strony ekonomicznej. Możliwe są następujące scenariusze rozwoju
sytuacji:
• podniesienie opłat za przejazdy co w konsekwencji grozi utratą części pasażerów,
• ograniczenie obszaru obsługi i zmniejszenie częstotliwości kursowania autobusów co również
znajdzie odbicie w spadku liczby przewożonych pasażerów,
• znaczne zwiększenie dotacji miasta dla przedsiębiorstwa oraz zakup przez miasto nowego
taboru autobusowego,
• reorganizację przedsiębiorstwa i systemu komunikacji miejskiej w celu poprawienia jej
efektywności ekonomicznej i ruchowej przy zdecydowanie większej (nawet 50%) dotacji miasta
do przewozów komunikacją miejską. Reorganizacja idąca w tym kierunku powinna być
poprzedzone osobnym opracowaniem.
CEL OPERACYJNY
OGRANICZENIE RUCHU SAMOCHODOWEGO W ŚRÓDMIEŚCIU
Ograniczone możliwości w przekształceniu układu ulicznego oraz przeciwwskazania
dla jego modernizacji wynikające z uwarunkowań kulturowych sprawiają, że obszar ten powinien
mieć limitowany dostęp dla ruchu samochodowego. Dodatkowym elementem przemawiającym za
wprowadzenie pewnych restrykcji ruchowych jest brak miejsc parkingowych w tym rejonie miasta
oraz dążenie do stworzenia w pewnych jego częściach stref ruchu pieszego.
CEL OPERACYJNY
POPRAWA WARUNKÓW FUNKCJONOWANIA KOMUNIKACJI ZBIOROWEJ W
RUCHU MIEJSKIM
Ograniczenia ruchu samochodowego w centrum miasta powinno iść w parze z
ułatwieniami w obsłudze tego obszaru komunikacją miejską przede wszystkim poprzez zwiększenie
szybkości pojazdów komunikacji miejskiej. Wymagać to będzie szeregu posunięć z zakresu
organizacji ruchu ulicznego. Do najistotniejszych zaliczyć trzeba wyznaczenie pasów tylko dla
autobusów komunikacji miejskiej (lub alternatywnie wszystkich autobusów komunikacji zbiorowej
i taksówek) na najbardziej obciążonych ruchem odcinkach ulic.
CEL OPERACYJNY
TWORZENIE SYSTEMU PARKINGÓW
Ograniczenia ruchu samochodowego w centrum miasta powinno być
rekompensowane stworzeniem sieci parkingów na jego obrzeżach w celu jak najlepszego
udostępnienia centrum jego użytkownikom. Sieć parkingowa powinna składać się z parkingów o
różnej wielkości i różnych formach własności. Pożądane jest także szerokie zróżnicowanie opłat z
przeznaczeniem wpływów pośrednich i bezpośrednich na dotowanie komunikacji miejskiej lub
tworzenie nowych miejsc parkingowych. W tym celu możliwe powinno być udostępnianie nawet
takich terenów które posiadają inną funkcję ale nie koniecznie muszą być zlokalizowane w
obszarze graniczącym z centrum.
CEL STRATEGICZNY
UTRZYMANIE PŁYNNOŚCI RUCHU SAMOCHODOWEGO NA
OBSZARACH POZA ŚRÓDMIEŚCIEM
103
Należy stworzyć dobre warunki ruchu mieszkańcom miasta podróżującym
samochodami osobowymi w tych obszarach miasta, gdzie komunikacja miejska może być bardzo
ograniczona lub wycofana ze względów ekonomicznych (zbyt mała liczba pasażerów).
Poza pracami nad usprawnieniem układu ulicznego (odpowiednie prace
modernizacyjne) niezwykle ważna jest eliminacja ruchu tranzytowego. W okresie dziesięciu lat
(1985–1995) ruch na głównych drogach krajowych (nr 4 i 98) na granicy Przemyśla zwiększył się
ze 8450 p.u./dobę do 16400 p.u./dobę, tj. prawie dwukrotnie, a są to dopiero początki wymiany
handlowej i turystycznej z Ukrainą. Sytuacja ta wymaga pilnej realizacji obwodnic miejskich w
kolejności odpowiadającej obecnym i przyszłym potrzebom Przemyśla.
CEL OPERACYJNY
MODERNIZACJA UKŁADU ULICZNEGO POZA ŚRÓDMIEŚCIEM
Wzrastający ruch pojazdów samochodowych, liczba potencjalnych użytkowników
samochodów oraz potencjalny brak obsługi komunikacją zbiorowa niektórych obszarów miasta,
wpłynie na zwiększenie potrzeb w zakresie przepustowości układu ulicznego. Modernizacja układu
ulicznego powinna obejmować tereny poza śródmieściem (gdzie dopuszcza się jedynie działania na
rzecz poprawy bezpieczeństwa przede wszystkim pieszych) i polegać na budowie nawierzchni
ulepszonej, poszerzaniu fragmentów jezdni, modernizacji skrzyżowań, budowie zatok
przystankowych dla komunikacji zbiorowej, poprawie widoczności oraz wprowadzaniu
odpowiedniej organizacji ruchu miedzy innymi poprzez instalowanie różnych typów sygnalizacji
świetlnej począwszy od cyklicznej poprzez akomodacyjną na wzbudzanej przez użytkowników
kończąc.
CEL OPERACYJNY
ELIMINACJA RUCHU TRANZYTOWEGO ZE ŚRÓDMIEŚCIA
Dotychczasowy, w znacznym stopniu historyczny, układ drogowy miasta powoduje
to, że ruch tranzytowy przebiega przez obszar śródmieścia. Oddanie do użytku trasy mostowej
R.Siwca umożliwiło w początkowym okresie odciążenie mostu Orląt Przemyskich ale zwiększający
się tranzyt sprawił, że była to poprawa chwilowa. Odległy termin realizacji autostrady A-4 sprawia,
że nadal zwiększający się ruch tranzytowy na kierunku do Lwowa wyczerpie istniejące rezerwy w
przepustowości na obu przeprawach mostowych. Także kierunek na południe - droga nr 98 i droga
wojewódzka (dawniej krajowa) nr 885 wymaga realizacji obejścia centralnych części miasta. Z tego
powodu konieczna będzie budowa trzech tras obwodnicowych:
• północnej (w ciągu drogi krajowej nr 4),
• zachodniej ( w ciągu drogi krajowej nr 98),
• południowej (w ciągu drogi wojewódzkiej nr 885).
Ponieważ są to przedsięwzięcia wkraczające poza możliwości finansowe miasta a
obwodnice są jednocześnie fragmentami dróg o znaczeniu krajowym lub wojewódzkim rola miasta
w realizacji tych obwodnic jest ograniczona do rezerwacji pod nie terenów miejskich i sporządzania
koncepcji tras i węzłów oraz wywierania nacisku na odpowiednie władze w celu przyspieszenia ich
realizacji. Kolejność budowy wspomnianych obwodnic w zasadzie jest przesądzona tylko w
stosunku do północnej która powinna być realizowana jako pierwsza natomiast brak w chwili
obecnej rzeczowych przesłanek w stosunku do dwóch pozostałych.
104
Sfera inżynierii miejskiej
CEL STRATEGICZNY
PODNIESIENIE JAKOŚCI OBSŁUGI INŻYNIERYJNEJ MIASTA
Przyjmowane rozwiązania z zakresu inżynierii miejskiej powinny zapewniać pełną
obsługę inżynieryjną budownictwa mieszkaniowego wielorodzinnego i intensywnego
jednorodzinnego. Sposoby obsługi ekstensywnego budownictwa mieszkaniowego powinny
wynikać z uwarunkowań lokalnych i rachunku ekonomicznego. Przyjmowane rozwiązania powinny
być odporne na sytuacje awaryjne.
CEL OPERACYJNY
ZWIĘKSZENIE POWSZECHNOŚCI OBSŁUGI PRZEZ ROZWÓJ PODSYSTEMÓW NA
TERENACH NOWEJ URBANIZACJI I LIKWIDACJĘ SUBSTANDARDÓW NA
TERENACH JUŻ OBSŁUGIWANYCH
Prosta rozbudowa i rozszerzanie terytorialne podsystemów. Motywowanie
odbiorców do zakupu określonych usług. Likwidacja lokalnych substandardów technicznych w
zasięgu obsługi istniejących podsystemów. Rozbudowa i modernizacja sieciowych urządzeń
rozdzielczych.
CEL OPERACYJNY
ZMNIEJSZANIE NIEKORZYSTNEGO ODDZIAŁYWANIA URZĄDZEŃ
POSZCZEGÓLNYCH PODSYSTEMÓW NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
Modernizacja źródeł, w tym wprowadzenie nowych technologii i urządzeń
zabezpieczających. Techniczne zabiegi dla uszczelnienia układów dystrybucji. Likwidacja
uciążliwych urządzeń lub poszukiwanie dla nich zamiennych lokalizacji, a także ograniczanie
poprzez zabiegi techniczne uciążliwości generowanych przez urządzenia sieciowe w tzw. strefach
ochronnych lub w strefach bezpieczeństwa.
CEL STRATEGICZNY
OGRANICZENIE NADMIERNEJ ENERGOCHŁONNOŚCI
STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIASTA
Podsystem zdalaczynnej obsługi ciepłowniczej jest najdroższym podsystemem
inżynierii miejskiej. Wymaga on poniesienia wysokich nakładów inwestycyjnych na jego
rozbudowę oraz pociąga za sobą wysokie koszty eksploatacji. Zwartość tkanki miejskiej spowoduje
ograniczenie tych wydatków, jak również ograniczenia na energię związaną z transportem miejskim
i indywidualnym.
CEL OPERACYJNY
OSZCZĘDNOŚCI ENERGETYCZNE
105
Rozwój przestrzenny miasta skierowany „do wewnątrz” dla zmniejszenia
energochłonności przesyłu mediów na duże odległości i wyżej położone tereny. Wprowadzanie
nowoczesnych rozwiązań technicznych (np. falowniki w układach pompowych, automatyka sieci,
wyłączniki zmierzchowe i inne, opomiarowanie odbiorców). Promowanie biernej oszczędności
energii przez ocieplanie budynków, wymianę odbiorników energii elektrycznej na
energooszczędne, itp.
CEL OPERACYJNY
ZWIĘKSZENIE NIEZAWODNOŚCI DOSTAW POPRZEZ ROZBUDOWĘ ŹRÓDEŁ,
SIECI I SPRAWNE ZARZĄDZANIE Z WYKORZYSTANIEM NOWOCZESNYCH
UKŁADÓW KONTROLI I STEROWANIA PRACĄ URZĄDZEŃ
Wprowadzanie lub wzmacnianie alternatywnych źródeł zasilania. Zamykanie sieci
magistralnej w układy pierścieniowe dla łatwiejszego przerzucania mediów w przypadku awarii z
jednej części miasta do części zagrożonej. Rozbudowa centrów dyspozytorskich i układów
automatyki zdolnych elastycznie reagować na zmiany stanu urządzeń i chwilowych zmian
zapotrzebowania na media
*
*
*
Sformułowane strategiczne i operacyjne cele rozwoju Przemyśla stanowią
syntetyczną deklarację intencji władz miasta, co do preferowanych kierunków jego przyszłego
rozwoju. Realizacja powyższych celów to nie akt jednorazowy, lecz długotrwały proces działań na
rzecz wzrostu jakości życia mieszkańców Przemyśla.

Część IV - Miasto Przemyśl

Transkrypt

Podobne dokumenty

Gwiazda Przemyśla - Archiwum Państwowe w Przemyślu

Kolejny aquapark z hotelem, tym razem na Podkarpaciu

Wycieczka do Przemyśla 15.10.2013r.