Różnice w prawach i obowiązkach stron w zależności od sposobu
Transkrypt
Różnice w prawach i obowiązkach stron w zależności od sposobu
Różnice w prawach i obowiązkach stron w zależności od sposobu zawarcia umowy o charakterze konsumenckim Małgorzata Furmańska Europejskie Centrum Konsumenckie Polska CIE, Warszawa, 28.03.2007 P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 1 Omawiane sposoby zawierania umów sprzedaży na odległość poza lokalem przedsiębiorstwa P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 2 Podstawy prawne Dyrektywa 1999/44/EC z 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji (OJ L 171/12,7.7.1999). Dyrektywa 97/7/WE z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość (OJ L 144, 04/06/1997 P. 0019 - 0027). Dyrektywa 85/577/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie ochrony konsumentów w odniesieniu do umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa (OJ L 372, 31/12/1985 P. 0031-0033). Dyrektywa 2000/31/EC z dnia 8 czerwca 2000 roku o niektórych aspektach prawnych usług społeczeństwa informacyjnego (Dyrektywa o handlu elektronicznym) (OJ 2000, No L 178, 1.). Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz.1176 z późn zm.). Ustawa z dnia 2 marca 2000 r o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. Nr.22, poz.271 z późn. zm.). Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204 z późn. zm.). P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 3 Definicja i istota umowy (1) Sprzedaż Sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę (art. 535 KC). Towar powinien być zgodny z umową i odpowiadać specyfikacji oraz potrzebom wyrażonym przez kupującego (art.2 Dyr.). P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 4 Definicja i istota umowy (2) Umowy zawierane na odległość Umowę dotycząca towarów lub usług zawartą między konsumentem i dostawcą w ramach systemu sprzedaży lub świadczenia usług na odległość, który do celów umowy wykorzystuje wyłącznie środki porozumiewania się na odległość (art.2 pkt 1 Dyr.). Umowy zawierane z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, w szczególności drukowanego lub elektronicznego formularza zamówienia nie zaadresowanego lub zaadresowanego, listu seryjnego w postaci drukowanej lub elektronicznej, reklamy prasowej z wydrukowanym formularzem zamówienia, reklamy w postaci elektronicznej, katalogu, telefonu (…), radia, telewizji,(…) poczty elektronicznej (art.6.1 ust.). P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 5 Definicja i istota umowy (3) Umowy zawierane poza lokalem Przedsiębiorca dostarcza konsumentowi towary lub świadczy usługi, które są zawierane: - w trakcie zorganizowanego przez przedsiębiorcę wyjazdu poza lokal przedsiębiorstwa, lub - w trakcie odwiedzin przedsiębiorcy i) w domu konsumenta lub w domu innego konsumenta, ii) w miejscu pracy konsumenta, w przypadku gdy odwiedziny te nie odbywają się na wyraźne życzenie konsumenta (art.1 Dyr.). P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 6 Definicja konsumenta Sprzedaż Osobę fizyczną, która działa w celach niezwiązanych z handlem, przedsiębiorstwem lub zawodem (art.2pkt.2a Dyr.). Umowy zawierane na odległość Osobę fizyczną, która działa w celach niezwiązanych z jej działalnością handlową, gospodarczą lub zawodem (art.2 pkt.2 Dyr.). Umowy zawierane poza lokalem Osobę fizyczną, która działa w celach, które mogą być uważane za niezwiązane z jej działalnością handlową lub zawodem (art.2 Dyr.). P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 7 Definicja przedsiębiorcy Sprzedaż Sprzedawca oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która na podstawie umowy sprzedaje towary konsumpcyjne w ramach swojej działalności handlowej, przedsiębiorstwa lub zawodowej. Producent oznacza wytwórcę towarów konsumpcyjnych, importera towarów konsumpcyjnych na terytorium Wspólnoty lub każda osobę określającą siebie jako producenta poprzez umieszczenie swojej nazwy, znaku towarowego lub innego znaku wyróżniającego na towarach konsumpcyjnych (art.1 pkt.2 c,d Dyr.). Umowy zawierane na odległość Osobę fizyczna lub prawną, która działa w ramach działalności gospodarczej lub zawodowej (art. 2 pkt.3 Dyr.). Umowy zawierane poza lokalem Osobę fizyczną lub prawną, która działa w zakresie swoich handlowych lub zawodowych kompetencji, oraz każdą osobę działającą w imieniu lub na rzecz przedsiębiorcy (art. 2 Dyr.). P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 8 Przedmiot umowy (1) Sprzedaż Towary konsumpcyjne oznaczają wszystkie materialne rzeczy ruchome, z wyjątkiem towarów sprzedawanych w drodze egzekucji lub w inny sposób przez władze sądowe; wody i gazu, gdy nie są wystawione na sprzedaż w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości; elektryczności (art.1 pkt.2b Dyr.). Umowy zawierane na odległość Wyłączenia (art.3 Dyr.) dotyczą umów: o wskazane usługi finansowe, zawieranych przy wykorzystaniu automatów, zawieranych z operat. telekom. przy wykorzystaniu publicznych automatów, dot. budowy i sprzedaży mienia nieruchomego, umów zawieranych podczas licytacji. Częściowe wyłączenia przykładowo dot. umów na dostawy środków spożywczych dostarczanych do miejsca zamieszkania regularne przez firmy dostawcze, umów na świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, transportu, gastronomii lub wypoczynku, w przypadku gdy usługodawca w momencie zawierania umowy zobowiązuje się do świadczenia tych usług w ściśle określonym dniu lub okresie. P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 9 Przedmiot umowy (2) Umowy zawierane poza lokalem Wyłączenia są przykładowo w zakresie: umów o prace budowlane, umów sprzedaży i najmu nieruchomości, o dostawę środków spożywczych dostarczanych regularnie do miejsca zamieszkania, umów ubezpieczeniowych, umów o dostawę towarów i świadczenie usług, jeśli spełnione są wszystkie trzy następujące warunki: i) umowa jest zawierana na podstawie katalogu przedsiębiorcy, z którego treścią konsument może zapoznać się pod nieobecność przedstawiciela przedsiębiorcy, ii) jest zamiar dalszego utrzymywania kontaktów między reprezentantem przedsiębiorcy a konsumentem w związku, iii) zarówno katalog, jak i umowa, w jasny sposób informują konsumenta o przysługującym mu prawie do zwrotu towaru dostawcy w okresie nie krótszym niż 7 dni od jego otrzymania. P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 10 Obowiązki i uprawnienia (1) Sprzedaż Sprzedawca odpowiada za każdy brak zgodności istniejący w momencie dostawy, przed 2 lata od dostawy (art.2 i 5 Dyr.). Sprzedawca powinien podać cenę, udzielić jasnych i zrozumiałych informacji o produkcie oraz umożliwić sprawdzenie towaru w miejscu zakupu. Wszystkie elementy produktu i instrukcja obsługi muszą być wydane przez sprzedawcę wraz z towarem. Konsument ma prawo do żądana potwierdzenia na piśmie wszystkich istotnych warunków umowy, a w przypadku szczególnych rodzajów sprzedaży i powyżej 2000 zl sprzedawca jest zobowiązany do ich pisemnego potwierdzenia. W przypadku braku zgodności, konsument jest upoważniony do nieodpłatnego: - przywrócenia zgodności poprzez naprawę lub zastąpienie (możliwe, racjonalne koszty, bez istotnych niedogodności dla konsumenta i w rozsądnym czasie), - do uzyskania stosownej obniżki ceny lub do unieważnienia umowy. Reklamacja powinna być rozpatrzona w rozsądnym czasie – w Polsce w ciągu 14 dni od doręczenia (art.8.3 ust.). Gwarant określa wzajemne zobowiązania i prawa konsumenta, okres ważności, zasięg terytorialny, koszty naprawy i dostarczenia towaru do serwisu (art.3 Dyr.). P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 11 Obowiązki i uprawnienia (2) Umowy zawierane na odległość Posłużenie się środkami porozumiewania na odległość w celu złożenia propozycji zawarcia umowy może nastąpić wyłącznie za uprzednią zgodą konsumenta (art. 6.3 ust.) i nie może odbywać się na koszt konsumenta (art.6.4 ust). ). ( Przed zawarciem umowy konsument otrzymuje następujące informacje (art.4 Dyr.): a) tożsamość dostawcy, a w przypadku umów wymagających zapłaty z góry także jego adres; b) podstawowe cechy towaru lub usługi; c) cenę towaru lub usługi włącznie ze wszystkimi podatkami i koszty dostawy; d) uzgodnienia dotyczące sposobu płatności, dostawy lub wykonania; e) istnienie prawa odstąpienia od umowy; f) koszty wykorzystania środka porozumiewania się na odległość, gdy nie są one wg. taryfy podstawowej; g) termin, w którym oferta lub cena pozostają wiążące; h) w miarę potrzeb, w przypadku umów o ciągłe lub okresowe dostawy towarów lub świadczenie usług, minimalny okres trwania umowy. Dostawca musi zrealizować zamówienie w terminie max. 30 dni od dnia następującego po złożeniu zamówienia (art.7 pkt.1 Dyr.). P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 12 Obowiązki i uprawnienia (3) Jeśli towar jest nie dostępny należy niezwłocznie powiadomić konsumenta i dokonać zwrotu wpłaconych kwot, najpóźniej w terminie 30 dni (art.7 pkt. 2 Dyr.). Państwa Członkowskie mogą ustanowić przepisy pozwalające na dostarczenie konsumentowi towaru o równorzędnej jakości i cenie, jeśli taka możliwość została przewidziana przed zawarciem umowy lub w umowie (art. 7 pkt. 3 Dyr.). Konsument może w ciągu co najmniej 7 dni roboczych odstąpić od umowy (art.6 Dyr.) bez sankcji i bez podawania powodu, poza poniesieniem kosztów zwrotu towarów. Terminy wykonywania tego prawa biegną w przypadku towarów od dnia ich otrzymania przez konsumenta, a w przypadku usług od dnia zawarcia umowy. Termin do odstąpienia nie przekracza 3 m-cy. Dostawca jest zobowiązany do zwrotu wpłaconych kwot (najpóźniej w terminie 30 dni), konsument ponosi koszt zwrotu towarów. Wyłączenia dotyczą przykładowo: świadczenia usług, które już są wykonywane, towarów wyprodukowanych wg. specyfikacji konsumenta, dostawy oprogramowania komputerowego, którego opakowanie zostało naruszone. W przypadku dostawy nie zamówionej: - zakazane jest dostarczanie lub świadczenie konsumentowi towarów lub usług uprzednio przez niego niezamówionych, w przypadku gdy za dostawę lub świadczenie żądana jest zapłata, - w przypadku nie zamówionej dostawy lub świadczenia uwolnić konsumenta od świadczeń wzajemnych, brak odpowiedzi nie może zostać uznany za zgodę (art.9 Dyr.). P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 13 Obowiązki i uprawnienia (4) Umowy zawierane poza lokalem Przedsiębiorca, który okazuje przed zawarciem umowy dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej oraz dokument tożsamości, swoje umocowanie (gdy działa w imieniu przedsiębiorcy) (art.1 ust.). Przedsiębiorca powinien przed zawarciem umowy: - poinformować konsumenta na piśmie o prawie odstąpienia i wręczyć wzór oświadczenia o odstąpieniu, z oznaczeniem nazwy, siedziby oraz - wręczyć pisemne potwierdzenie zawarcia umowy, stwierdzające jej datę i rodzaj oraz przedmiot świadczenia i cenę (art.3.1 ust.). Konsument ma prawo do odstąpienia od umowy przez wysłanie zawiadomienia w terminie nie krótszym niż 7 dni (od zawarcia umowy, w Polsce 10 dni art. 2.1 ust.) od otrzymania zawiadomienia o takim uprawnieniu. Zawiadomienie musi być wysłane przed końcem tego terminu (art.5 Dyr.). W razie odstąpienia umowa jest uważana za niezawartą. P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 14 Kontakt z ECK Telefonicznie: +48 22 55 60 118 (infolinia) +48 22 55 60 359 Elektronicznie: e-mail: [email protected], [email protected] www: http://www.konsument.gov.pl Listownie oraz osobiste wizyty w Centrum: Europejskie Centrum Konsumenckie Plac Powstańców Warszawy 1 00-950 Warszawa P r o je k t je s t f in a n s o w a n y z e ś r o d k ó w K o m is ji E u r o p e js k ie j i U r z ę d u O c h r o n y K o n k u r e n c ji i K o n s u m e n tó w 15