Finlandia

Broszura informacyjna w zakresie
prowadzenia działalności gospodarczej
na rynku Republiki Finlandii
1. ZASADY ZAKŁADANIA I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
1.1. OMÓWIENIE FORM PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ









Według fińskiej Ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej z dnia 27.9.1919/122
z późniejszymi zmianami (fin. Laki elinkeinon harjoittamisen oikeudesta), działalność
gospodarczą określoną postanowieniami ustawy prowadzić mogą następujące podmioty:
osoby fizyczne mieszkające na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG),
fińska osoba prawna, wspólnota lub fundacja,
zagraniczna osoba prawna, wspólnota lub fundacja założona zgodnie z prawodawstwem kraju
wchodzącego w skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego i mająca tam siedzibę, która
zarejestrowała swoją filię w Finlandii.
W Finlandii działalność gospodarczą można prowadzić w jednej z poniższych form prawnych:
przedsiębiorca jednoosobowy (fin. Elinkeinonharjoittaja, ang. sole proprietorship),
spółka jawna (fin. avoin yhtiö, ang. general partnership),
spółka komandytowa (fin. Kommandiittiyhtiö, ang. limited partnership),
prywatna spółka akcyjna (fin. osakeyhtiö, skrót Oy, ang. private limited company),
publiczna spółka akcyjna (fin. julkinen osakeyhtiö, skrót Oyj, ang. public limited company),
oddział (fin. Sivuliike, ang. branch office).
Przedsiębiorca jednoosobowy (fin. Elinkeinonharjoittaja, ang. sole proprietorship)



Przedsiębiorca jednoosobowy to najprostsza forma prowadzenia biznesu. Działalność
prowadzona jest na podstawie wpisu do rejestru handlowego.
Obywatel Polski może swobodnie prowadzić indywidualną działalność gospodarczą w Finlandii
pod warunkiem, że zarejestruje swoją działalność u odpowiednich władz, tj.:
na policji (w zależności od przewidywanego czasu pobytu),
w Urzędzie Skarbowym,
w Rejestrze Handlowym (w zależności od miejsca siedziby).
1
Spółka jawna (fin. avoin yeti, ang. general partnership) oraz Spółka komandytowa
(fin. Kommandiittiyhtiö, ang. limited partnership)
Różnicą między tymi formami stanowi przepis, iż w spółce jawnej wspólnicy solidarnie
odpowiadają za długi i inne nabyte zobowiązania, a w spółce komandytowej wspólnicy
odpowiadają za długi i zobowiązania bez ograniczenia (komandytariusze) albo niektórzy z nich
do kwoty zainwestowanego kapitału (komplementariusze).
Spółka akcyjna: prywatna (fin. osakeyhtiö, skrót Oy, ang. private limited company) lub
publiczna (fin. julkinen osakeyhtiö, skrót Oyj, ang. public limited company)
Jest to najpopularniejsza forma prawna prowadzenia biznesu w Finlandii. Istnieją dwa
rodzaje spółki akcyjnej – prywatna i publiczna. Publiczna spółka akcyjna może oferować
publicznie swoje akcje. Najmniejszy kapitał akcyjny prywatnej spółki akcyjnej wynosi 8 000
EUR, a publicznej spółki akcyjnej 80 000 EUR.
Oddział (fin. Sivuliike, ang. branch office)
Oddziałem firmy zagranicznej może kierować osoba na stałe mieszkająca w Finlandii.
Oddział firmy zagranicznej może działać jako agent lub importer, jak również może być
jednostką produkcyjną. Oddział nie ma osobowości prawnej, działa on w imieniu i na rachunek
swojego przedsiębiorstwa–matki. Formalności związane z utworzeniem przedstawicielstwa lub
firmy w Finlandii trwają minimum około trzech tygodni. Przy utworzeniu
przedstawicielstwa/firmy najlepiej skorzystać z pomocy prawnika fińskiego znającego tutejsze
przepisy i warunki. Dokumenty muszą być przetłumaczone na język fiński lub szwedzki przez
tłumacza przysięgłego.
Koncesje
Otwieranie w Finlandii filii towarzystw ubezpieczeniowych oraz instytucji finansowych
i kredytowych uregulowane jest odrębnymi przepisami. Także prowadzenie działalności
w zakresie wielu dziedzin (np.: produkcja, import, przewożenie, magazynowanie i sprzedawanie
alkoholu i substancji zawierających alkohol; prowadzenie aptek, biur podróży, księgarni,
drukarni, restauracji, hoteli, kawiarń, salonów bilardowych itp.; działalność w zakresie ochrony
mienia i życia; pośrednictwa ubezpieczeniowego; handel nawozami sztucznymi i wiele innych)
wymaga w Finlandii koncesji i jest regulowane odrębnymi przepisami ustaw i rozporządzeń
branżowych. We wniosku na otrzymanie koncesji istnieje zapis informujący o trybie
odwoławczym w przypadku decyzji odmownej. Według ogólnej procedury apelacyjnej
instancjami odwoławczymi są Sądy Wojewódzkie i Najwyższy Sąd Administracyjny.
Pełna informacja na temat zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej jest
dostępna na stronie internetowej portalu: www.enterprisefinland.fi i na stronie internetowej
Urzędu Patentów i Rejestracji: www.prh.fi
1.2. REJESTRACJA PODMIOTU
W Finlandii właściwy do rejestracji wszelkich form działalności gospodarczej jest Urząd
Patentów i Rejestracji (ang. National Board of Patents and Registration). Zgodnie z zapisami
Ustawy o Rejestrze Handlowym z dnia 2.2.1979 r. Urząd ten prowadzi Rejestr Handlowy
podmiotów gospodarczych. Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej należy złożyć
w Urzędzie Patentów i Rejestracji zgłoszenie zawierające podstawowe dane o podmiocie
2
gospodarczym. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu zatwierdzonym przez Urząd Patentów
i Rejestracji. Do złożenia zgłoszenia zobowiązane są następujące podmioty:




spółka jawna, spółka komandytowa, spółka akcyjna, konsorcjum towarzystw
ubezpieczeniowych, spółdzielnia, bank oszczędnościowy, towarzystwo hipoteczne, towarzystwo
ubezpieczeniowe, skomercjalizowana spółka państwowa oraz spółdzielnie mieszkaniowe;
stowarzyszenia ideowe lub fundacje posiadające stałą siedzibę i zatrudniającego najmniej
jednego pracownika;
osoba fizyczna, która uzyskała zgodę na prowadzenie działalności gospodarczej w branży
wymagającej koncesji; osoba posiadająca stałą siedzibę dla prowadzenia działalności
gospodarczej oraz zatrudniająca inną niż małżonek osobę lub potomka w linii wstępnej
o ograniczonej zdolności prawnej. Obowiązek zgłoszenia nie dotyczy prowadzących
gospodarstwo rolne i zajmujących się rybołówstwem;
wspólnota lub fundacja zagraniczna, która otwiera w Finlandii filię; europejska gospodarcza
grupa interesów i zarejestrowana gdzie indziej grupa interesów zakładająca filię w Finlandii.
W przypadku zagranicznego podmiotu gospodarczego posiadającego siedzibę lub
centralę poza Europejskim Obszarem Gospodarczym w zgłoszeniu należy, oprócz wymaganych
przez Urząd Patentów i Rejestracji danych, podać nazwę państwa, którego prawu podmiot ten
podlega. Zgłoszenia może dokonać również taki podmiot gospodarczy, który nie jest do tego
ustawowo zobowiązany, z wyłączeniem armatorów. Wszelkie zmiany stanu odnotowanego
w rejestrze handlowym należy bezzwłocznie zgłosić do wiadomości Urzędu Patentów
i Rejestracji lub lokalnych Biur Rejestracji przy Sądach Okręgowych. Urząd Patentów
i Rejestracji ma prawo uzyskiwania od Urzędu Podatkowego informacji o tych podmiotach
gospodarczych zobowiązanych do prowadzenia księgowości, które mają równocześnie
obowiązek przekazywania Urzędowi Patentów i Rejestracji kopii corocznych dokumentów
bilansowych.
Rząd Finlandii stymuluje działalność gospodarczą, stosując system zachęt o charakterze
podatkowym i regionalnym, wspierając eksport oraz prace badawczo-rozwojowe. Spółki
zagraniczne prowadzące działalność produkcyjną w Finlandii podlegają takiemu samemu
systemowi bodźców ekonomicznych, jak spółki fińskie. Spółki zagraniczne mają pełne prawo
swobodnego wycofania zysków i kapitałów za granicę.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć w Urządzie Patentów i Rejestracji (ang.
National Board of Patents and Registration, fin. Patentti- ja rekisterihallitus),
adres: Arkadiankatu 6 A, 00100 Helsinki, tel.: + (35)8 (0)9 693 9500, fax: 69395328, strona:
www.prh.fi.
2. SYSTEM PODATKOWY
Główne podatki w Finlandii to: państwowy podatek dochodowy od osób fizycznych
pobierany na rzecz skarbu państwa i podatek komunalny na rzecz gminy oraz podatek od osób
prawnych, a także podatek VAT i akcyza.
3
Podatek dochodowy od osób fizycznych (fin. valtion tulovero; ang. State Tax on Earned
Income)
Progresywny podatek dochodowy od osób fizycznych liczony jest od uzyskanych
dochodów, pensji, wynagrodzeń, wszelkich celowych wypłat, bonusów dla kierownictwa,
uzyskanych prowizji, wartości czynszu od wynajmowanych dla pracowników bezpłatnych lokali
mieszkalnych, dodatków, także tych na pokrycie kosztów zamieszkania, dodatków
samochodowych i zasiłków wypłacanych bezrobotnym. Stawka podatku jest procentowa,
w zależności od uzyskiwanego dochodu. Istnieje rozległy system odliczeń podatkowych.
Wielkość stawek podatku dochodowego od osób fizycznych w latach 2010 – 2013
przedstawia poniższa tabela.
Progi
podatkowe
Rok
Wielkość
przychodu w EUR
I
2010
2011
2012
2013
15.200 – 22.600
15.600 – 23.200
16.100 – 23.900
16.100 – 23.900
Wysokość
podatku od
wartości
progowej EUR
8
8
8
8
2010
2011
2012
2013
22.600 – 36.800
23.200 – 37.800
23.900 - 39.100
23.900 – 39.100
489
502
515
515
17,5
2010
2011
2012
2013
36.800 – 66.400
37.800 – 68.200
39.100 – 70.300
39.100 – 70.300
2.974
3.057
3.175
3.175
21,5
2010
2011
2012
2013
powyżej
66.400
68.200
70.300
70.300 – 100.000
9.338
9.593
9.883
9.883
2013
100.000 -
18.719
II
III
IV
V
Stawka podatku
dochodowego
(%)
6,5
30,0
29,75
31,75
Podatek komunalny (fin. Kunnallisvero, ang. Municipal Tax on Income)
W podatku komunalnym stawka wynosi 16,25 do 21,75%, zależnie od gminy (średnio:
19,25 %). Podatek komunalny pobierany jest od wszystkich dochodów bez limitu dolnego.
4
Podatek od osób prawnych (Corporate Income Tax – CIT)
W roku 2012 stawka jednolita podatku dla przedsiębiorstw wynosi 24,5%1. Podmioty
podlegają opodatkowaniu wg tej stawki od całości dochodów (wymienionych enumeratywnie
w odpowiednich przepisach).
Z podatku zwolnione są następujące wpływy: kapitały, które zostały pokryte przez
udziałowców, zwroty podatku dochodowego (z wyłączeniem odsetek) i przekazy ze spółek.
Ostatni przypadek to konsekwencja faktu, że spółki nie są traktowane jako podmioty dla celów
podatkowych, lecz dochód do opodatkowania jest przypisany do partnera.
Podatek od wartości dodanej VAT
Stawka podstawowa podatku VAT wynosi 24%. Obowiązują także dwie stawki
zredukowane oraz stawka zerowa. Stawki zredukowane występują dla następujących towarów:

14% – artykuły spożywcze, żywność i pasze dla zwierząt, usługi gastronomiczne;

10% – m.in. lekarstwa, książki, spektakle kinowe, przewóz pasażerów, hotele i inne usługi
mieszkaniowe, opłaty za wstęp na wydarzenia kulturalne i sportowe.
Istnieje jednak wiele zwolnień przedmiotowych z podatku VAT (np.: usługi medyczne
i społeczne oraz służba zdrowia; honoraria artystów i sportowców itp.). Limit zwolnień
podatkowych nie obejmuje samorządów oraz osób zagranicznych, które nie posiadają stałego
miejsca zamieszkania w Finlandii.
Zagraniczny podmiot gospodarczy, który nie posiada stałej siedziby w Finlandii i który
nie jest zobowiązany do odprowadzania podatku od sprzedaży, może uzyskać zwrot podatku
VAT za zakupione w Finlandii towary i usługi. Również podatek pobierany przy wwozie
towarów do Finlandii może zostać zwrócony. Warunkiem uzyskania zwrotu jest to, że zakup
w Finlandii wiąże się z prowadzoną przez podmiot działalnością gospodarczą za granicą albo na
obszarze UE, albo poza nią. Procedura zwrotu VAT jest taka sama bez względu na miejsce
prowadzenia działalności. Prawo do otrzymania zwrotu nie opiera się na zasadzie wzajemności,
czyli dotyczy również przedsiębiorstw tych państw, w których system zwrotu podatku VAT nie
został wprowadzony. Zwrotowi podlegają m.in. następujące zakupy zawierające w cenie podatek
VAT: usługi konferencyjne, próbki towarów, usługi wystawiennicze i targowe, usługi
szkoleniowe, artykuły biurowe, usługi kserograficzne, mapy, literaturę zawodową, usługi
hotelowe i przewozowe w Finlandii, paliwa płynne i smary, usługi serwisowe i naprawcze,
części zamienne, wynajem samochodów, usługi parkingowe. Od ww. zasad istnieje wiele
wyjątków.
Szczegółowe informacje dotyczące podatku VAT i formularze w formacie PDF znajdują
się pod adresem internetowym Urzędu Podatkowego: www.vero.fi.
Podatek akcyzowy
Opodatkowaniu podatkiem akcyzowym w Finlandii podlegają na przykład: paliwa
(benzyna bezołowiowa i ołowiowa, ich mieszanki, olej napędowy, olej opałowy, płynny i olej
ciężki); alkohol; wyroby tytoniowe; energia elektryczna i źródła energii, w tym węgiel, torf i gaz
1
Od 2014 roku planuje się wprowadzenie 20% stawki podatki CIT
5
naturalny; olej sosnowy produkowany przemysłowo do celów grzewczych; napoje orzeźwiające;
opakowania napojów alkoholowych i orzeźwiających, bez opłat opakowania wielokrotnego
użytku mającego aprobatę Ministerstwa Środowiska itp. Podatki te zostały wprowadzone
w drodze odrębnych ustaw, które szczegółowo opisują zasady ich nakładania i ewentualne
możliwości ulg.
Od 1 kwietnia 2012 r. wzrosły podatki na nowe samochody, których emisja spalin będzie
wynosiła powyżej 110g/CO². Ocenia się, że w przypadku pojazdów
najbardziej
zanieczyszczających środowisko, ich cena może wzrosnąć o ponad 10.000,- EUR.
W przypadku pojazdów emitujących mniej spalin od w/w limitu stosowane będą preferencje
cenowe do kilkuset EUR.
Podatek od dochodów kapitałowych (fin. Pääomavero, ang. State Tax on Capital Income)
Podatek w wysokości 30% płaci się od odsetek bankowych, dywidend oraz dochodów
z wynajmu lokali.
Podatek kościelny (fin. Kirkollisvero, ang. Church Tax)
Prawo pobierania tego podatku od swoich członków posiada wyłącznie Fiński Kościół
Ewangelicko-Luterański i Kościół prawosławny. Stawka wynosi między 1 a 2% dochodów.
Podatek od spadków i darowizn w latach 2012 - 2013
Wartość do
opodatkowania
(EUR)
Wysokość podatku
od najniższej
wartości progowej
(EUR)
2012
2013
20.000 – 40.000
100
7
2012
2013
40.000 – 60.000
2.100
1.500
10
2012
2013
60.000 – 200.000
4.700
3.500
13
2012
2013
2013
200.000 200.000 – 1.000.000
1.000.000 -
21.700
16
149.700
19
Stawka podatkowa
(%)
Przy pobieraniu ww. podatków pobierane są również opłaty z tytułu ubezpieczeń
społecznych, które liczone są według jednej stawki od dochodu. W 2012 roku stawka za
ubezpieczenie zdrowotne wynosi ok. 2,04% dochodu.
Opodatkowanie wynagrodzeń Polaków delegowanych do pracy w Finlandii przez firmę
polską
Polsko-fińskie stosunki gospodarcze regulują postanowienia dorobku prawnego Unii
Europejskiej na podstawie podpisanego 16 kwietnia 2003 r. w Atenach i obowiązującego
od 1 maja 2004 roku Traktatu dotyczącego przystąpienia Polski i 9 innych krajów do Unii
Europejskiej (Dz.U. 2004 nr 90 poz. 864).
6
Ponadto obowiązują umowy dwustronne w zakresie nie objętym uregulowaniami UE, wśród
których najważniejsze, to:

Umowa w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji z 25 listopada 1996 r.
(Dz.U. 1998 nr 54 poz. 342), weszła w życie 13 marca 1998 r.

Umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu z 26 października 1977 r.
obowiązująca od 4 kwietnia 1979 r. (Dz.U. 1979 nr 12 poz. 85), zmieniona protokołem z 28
kwietnia 1994 r. obowiązującym od 21 stycznia 1995 r. (Dz.U. 1995 nr 106 poz. 517).

Konwencja z dnia 8 czerwca 2009 r. między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Finlandii
w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania
w zakresie podatków od dochodu. (weszła w życie 11 marca 2010 r., obowiązuje od 2011 roku).
3. DOKUMENTY



Formularz Y1 – rejestracja spółki akcyjnej, spółdzielni, fundacji, banku oszczędnościowego,
stowarzyszenia lub innej wspólnoty,
Formularz Y2 – rejestracja spółki jawnej lub spółki komandytowej,
Formularz Y3 – rejestracja osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą dostępne na
www.prh.fi
4. PRZYDATNE ADRESY INTERNETOWE
Administracja państwowa
NAZWA
Rząd, The Finnish Government, fin. Valtioneuvosto
Ministerstwo Pracy i Gospodarki, Ministry of Employment and
Economy
Ministerstwo Finansów, Ministry of Finance
Głowny Urząd Ceł, National Board of Customs
Urząd Podatkowy, Finnish Tax Administration
Agencja Promocji Eksportu, FINPRO
Agencja Inwestycji Zagranicznych, Invest in Finland Bureau
Centrum Rozwoju Technologii, The National Technology Agency
Główny Urząd Statystyczny, Statistics Finland
Fińskie Zrzeszenie Standaryzacji, Finnish Standards Association
Urząd Patentów i Rejestracji, National Board of Patents and
Registration
Związek Gmin Fińskich, Association of Finnish Local and Regional
Authorities
Strona internetowa
www.vn.fi
www.tem.fi
www.vm.fi
www.tulli.fi
www.vero.fi
www.finpro.fi
www.investinfinland.fi
www.tekes.fi
www.tilastokeskus.fi
www.sfs.fi
www.prh.fi
www.kuntaliitto.fi
Wybrane stowarzyszenia gospodarcze
NAZWA
Federacja Producentów Rolnych i Leśnych MTK, Finnish Farmers
Union MTK
Federacja Fińskiego Przemysłu Chemicznego, Chemical Industry
Federation of Finland
Federacja Przemysłu Energetycznego, Energy Industries
Strona internetowa
www.mtk.fi
www.chemind.fi
www.energia.fi
7
Federation
Federacja Fińskiego Przemysłu Spożywczego, Finnish Food &
Drink Industries
Federacja Przemysłu Farmaceutycznego, Pharma Industry Finland
Federacja Fińskiego Przemysłu Technologicznego, The Federation
of Finnish Technology Industries
Konfederacja Fińskiego Przemysłu Budowlanego, Confederation
of Finnish Construction Industries
Konfederacja Przemysłu i Pracodawców Fińskich, Confederation
of Finnish Industry and Employers
Federacja Handlu Fińskiego, Federation of Finnish Commerce
Zrzeszenie Przemysłu Drzewno-Papierniczego, Finnish Forest
Industries´ Federation
www.etl.fi
www. laaketeollisuus.fi
www.teknologiateollisuus.fi
www.rtk.fi
www.tt.fi
www.kauppa.fi
www.forestindustries.fi
Użyteczne adresy – PRACA W FINLANDII
www.mol.fi
www.rakennusliitto.fi
www.sahkoliitto.fi
www.tyosuojelu.fi
Ministerstwo Pracy, portal wielojęzyczny, przewodnik także po
polsku,
Związek Zawodowy Pracowników Budownictwa, portal
wielojęzyczny, przewodnik również po polsku,
Związek Zawodowy Pracowników Branży Elektrycznej, portal
wielojęzyczny, także po polsku,
Inspekcja Pracy, portal wielojęzyczny,
5. DANE KONTAKTOWE WHPI W HELSINKACH
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Helsinkach
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Finlandii
Risto Rytin tie 7
00570 Helsinki
Finland / Finlandia
tel.:+358 9 686 0060 fax: +358 9 686 00610
www.helsinki.trade.gov.pl e-mail: [email protected]
Adresy i dane kontaktowe do urzędów centralnych, instytucji publicznych, organizacji
i stowarzyszeń, izb handlowych i innych dostępne są na stronach internetowych przewodnika
biznesowego Contact Finland: www.contactfinland.fi
8