Łukasz Brzeziński, Szkoła-Zawód

Szkoła
Zawód
Praca
PÓŁROCZNIK
Szkoła
Zawód
Praca
nr 9
Bydgoszcz 2015
Szkoła – Zawód – Praca nr 9/2015
Redaktorzy językowi:
Dominika Goltz-Wasiucionek (język angielski)
Elżbieta Komsta (język rosyjski)
Włodzimierz Kucharek (język niemiecki)
Redaktor Naczelny
Ryszard Gerlach
Sekretarz Redakcji
Renata Tomaszewska-Lipiec
Adres Redakcji
ul. Chodkiewicza 30
85-064 Bydgoszcz
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Pedagogiki
Katedra Pedagogiki Pracy i Andragogiki
Członkowie Rady Redakcyjnej
Tadeusz Aleksander
Augustyn Bańka
Waldemar Furmanek
Marek Gawrysiak
Stefan M. Kwiatkowski
Walentyna Łozowiecka
Bernd Meier
Krasimir Spirov
Zygmunt Wiatrowski
Bożena Wojtasik
Redaktorzy tematyczni:
Elżbieta Kasprzak (psychologia pracy)
Adam Solak (filozofia pracy)
Jerzy Stochmiałek (andragogika)
Janusz Sztumski (socjologia pracy)
Renata Tomaszewska-Lipiec
(pedagogika pracy, rynek pracy)
Zdzisław Wołk
(poradoznawstwo, zawodoznawstwo)
Redaktor statystyczny:
Barbara Ciżkowicz
Komitet Redakcyjny
Sławomir Kaczmarek
(przewodniczący)
Zygmunt Babiński
Katarzyna Domańska
Grzegorz Kłosowski
Andrzej Prószyński
Marlena Winnicka
Jacek Woźny
Ewa Zwolińska
Grażyna Jarzyna
(sekretarz)
Przygotowanie do druku
Aleksandra Szymańska / Poligrafia UKW
© Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
Bydgoszcz 2015
Utwór w całości ani we fragmentach nie może być powielany
i rozpowszechniany bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich
ISSN 2082-6087
Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
(Członek Polskiej Izby Książki)
85-092 Bydgoszcz, ul. Ogińskiego 16
tel./fax 52 32 36 755, 52 32 36 729, e-mail: [email protected]
http://www.wydawnictwo.ukw.edu.pl
Rozpowszechnianie 52 32 36 730, [email protected]
Poz. 1654. Ark. wyd. 8
Spis treści
Od Redakcji .................................................................................................. Artykuły i rozprawy
Krzysztof Jakubiak, Praca jako postawa twórcza obywatela w polskiej
myśli filozoficznej i pedagogicznej czasów nowożytnych .................... Czesław Plewka, Szkoła jako agora dla młodego pokolenia współczesnej
cywilizacji ............................................................................................ Tadeusz Aleksander, Studia podyplomowe ukoronowaniem współczesnej
edukacji dorosłych ............................................................................... 7
11
28
40
Raporty z badań
Kazimierz Wenta, Wyższe wykształcenie w warunkach degradacji
zawodowej na rynku pracy .................................................................. 61
Agnieszka Hłobił, Synergia aktywności nauczyciela i uczniów w procesie
przyswajania wiedzy i umiejętności w kontekście nowych wyzwań
w kształceniu nauczycieli ..................................................................... 76
Izabela Paprocka, Mateusz Terlecki, Kompetencje twarde czy miękkie?
Analiza ofert pracy pod kątem pożądanych przez pracodawców
kompetencji zawodowych .................................................................... 87
Krzysztof Kraszkiewicz, Mateusz Bogdziński, Wiedza i postawy
menedżerów wobec psychologów pracujących w środowisku
biznesowym .......................................................................................... 97
Diana Chwedorczuk, Katarzyna Góralska, Patrycja Michalska,
Psycholog biznesu w percepcji menedżerów średniego szczebla ........ 108
5
Spis treści
Recenzje
Recenzja książki pod redakcją naukową Renaty Tomaszewskiej-Lipiec
„Relacje praca – życie pozazawodowe drogą do zrównoważonego
rozwoju jednostki”, Bydgoszcz 2014 – Zdzisław Wołk ....................... 123
Recenzja książki Czesława Plewki „Kierowanie własnym rozwojem
zawodowym. Studium teoretyczne i egzemplifikacje praktyczne”,
Koszalin 2015 – Marta Dobrzyniak ..................................................... 129
Sprawozdania i informacje
Ogólnopolska konferencja naukowa Relacje praca – życie pozazawodowe
drogą do zrównoważonego rozwoju jednostki,
Bydgoszcz, 17.04.2015 – Łukasz Brzeziński ...................................... 135
Międzynarodowa konferencja naukowa Przygotowanie studentów do
wejścia na rynek pracy w kontekście oczekiwań pracodawców,
Poznań, 10.06.2015 – Magdalena Barańska, Monika Bartkowiak .......... 139
III Międzynarodowy Kongres Profesjologiczny Profesjologia i ergonomia
w kontekście nauk o pracy PROFERG 2015,
Zielona Góra, 22–23.06.2015 – Eunika Baron-Polańczyk,
Aneta Klementowska ........................................................................... 143
th
4 International Scientific Forum ISF 2015 Education, climate change
and economic development, United Kingdom,
Oxford, 1–3.09.2015 – Renata Tomaszewska-Lipiec .......................... 147
Table of contents .......................................................................................... 149
6
Ogólnopolska konferencja naukowa „Relacje praca – życie pozazawodowe…
Ogólnopolska konferencja naukowa
„Relacje praca – życie pozazawodowe drogą
do zrównoważonego rozwoju jednostki”
Bydgoszcz, 17.04.2015
W dniu 17 kwietnia 2015 roku Katedra Pedagogiki Pracy i Andragogiki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, przy współudziale Polskiego
Towarzystwa Profesjologicznego1, zorganizowała ogólnopolską konferencję naukową Relacje praca – życie pozazawodowe drogą do zrównoważonego rozwoju
jednostki. Organizatorem konferencji była dr Renata Tomaszewska-Lipiec. Konferencja była połączona z promocją monografii poświęconej niniejszej problematyce i odbyła się w Bibliotece Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Zagadnienie relacji zachodzących między pracą zawodową a sferą poza pracą zostało po raz pierwszy wyeksponowane w tak dużym wymiarze przez środowisko bydgoskich pedagogów pracy, którzy od lat inicjowali cykliczne spotkania
poświęcone tematyce EDUKACJI i PRACY CZŁOWIEKA.
Do zorganizowania konferencji na powyższy temat zainspirowały zarówno
obserwacje życia codziennego, jak i wyniki badań naukowych, które wskazują,
iż wraz z postępem cywilizacyjnym, praca zaczyna zawłaszczać coraz większą
część ludzkiego życia, wchodząc w konflikt ze sferą pozazawodową, obejmującą
rodzinę, relacje międzyludzkie, działalność społeczną, zainteresowania, wypoczynek, edukację i inne sfery aktywności osobistej. Analizy badaczy wskazują, iż
nasilenie tego konfliktu nastąpiło od przełomu lat 80. i 90. XX w., z którym wiąże
się postępujący proces globalizacji oraz rozwój społeczeństwa konsumpcyjnego.
Nierównowaga w relacjach praca – życie pozazawodowe stanowi przykład narastającej patologii, jaka ma miejsce w światowym systemie społeczno-gospodarczym, zarówno w krajach rozwijających się, jak i wysokorozwiniętych. Dlatego
1
W Katedrze Pedagogiki Pracy i Andragogiki znajduje się oddział Polskiego Towarzystwa Profesjologicznego, którego główna siedziba mieści się w Instytucie Inżynierii Bezpieczeństwa i Nauk
o Pracy Uniwersytetu Zielonogórskiego.
135
SPRAWOZDANIA I INFORMACJE
podczas konferencji jej Uczestnicy analizie poddali trzy kategorie pojęciowe:
pracę zawodową, życie osobiste oraz tzw. równowagę. Analizowane kwestie rozpatrywane były na trzech poziomach refleksji teoretyczno-problemowej: jednostki, mikroekonomicznym oraz makroekonomicznym.
Konferencja składała się z trzech części poprzedzonych uroczystym otwarciem dokonanym przez prof. zw. dr. hab. Sławomira Kaczmarka, Prorektora
ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz prof. zw. dr hab. Marię Deptułę, Prodziekan ds. Nauki Uniwersytetu
Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
Pierwszą część stanowiły gromadzące wszystkich uczestników obrady plenarne, w które wprowadziła dr Renata Tomaszewska-Lipiec – Organizator Spotkania i adiunkt w Katedrze Pedagogiki Pracy i Andragogiki UKW. Referaty plenarne wygłosili: prof. zw. dr hab. Stefan M. Kwiatkowski, Wiceprzewodniczący
Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk oraz Prorektor ds. Nauki Akademii Pedagogiki Specjalnej im.­ Marii Grzegorzewskiej w Warszawie:
Start absolwentów w dorosłe życie; prof. dr hab. Agnieszka Lipińska-Grobelny
z Uniwersytetu Łódzkiego: Relacja praca – życie pozazawodowe z perspektywy
psychologicznej – teoria i pomiar oraz dr. inż. Krzysztof Symela z Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu: Badania środowiska pracy – od technologii do
standardów kompetencji zawodowych. Ponadto dr Renata Tomaszewska-Lipiec
przytoczyła tezy postawione przez prof. dr. hab. Wiesława Sztumskiego z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, przygotowane na potrzeby tego spotkania,
a związane z Degradacją środowiska pracy. Obradom plenarnym przewodniczyła prof. dr hab. Ewa Kubiak-Szymborska z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
w Bydgoszczy.
Drugą część konferencji stanowiło studium panelowe na temat Relacji praca
– życie pozazawodowe: dysonans czy synergia ról? Jego moderatorem był prof.
dr hab. Romuald Derbis z Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Podczas
studium paneliści podjęli następujące kwestie:
• dr Magdalena Barańska z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: Work-life balance czy naprawdę istnieje? – założenia a praktyka,
• dr Anna Pluta z Uniwersytetu Szczecińskiego: Czy możliwa jest harmonia
w relacjach praca – życie pozazawodowe współczesnych pracowników?,
• dr Monika Bartkowiak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: Równowaga między pracą a życiem jako podstawa budowania kapitału ludzkiego w nowoczesnej organizacji,
• dr Dorota Nawrat ze Społecznej Akademii Nauk w Łodzi, reprezentująca
także Narodowe Forum Doradztwa Kariery: Zagrożenia dla zdrowia pracowników w środowisku pracy,
136
Ogólnopolska konferencja naukowa „Relacje praca – życie pozazawodowe…
• dr Joanna Szłapińska z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu:
Praca zawodowa w systemie wartości menedżerów,
• dr Ewa Krause z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy: Kariera naukowa w kontekście życia rodzinnego,
• dr inż. Krzysztof Symela z Instytutu Technologii Eksploatacji w Radomiu:
Zrównoważony rozwój – implikacje dla modelowania profili i standardów
kompetencyjnych zawodowych pracowników.
Trzecią część konferencji wypełniła dyskusja prowadzona przez dyrektora
Instytutu Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej im.­ Marii Grzegorzewskiej w Warszawie prof. dr. hab. Franciszka Szloska oraz prof. dr hab. Urszulę
Jeruszkę, reprezentującą zarówno Akademię Pedagogiki Specjalnej, jak i Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych. W tej części konferencji dyskutanci dzielili się
przemyśleniami, wnioskami i analizami związanymi z problematyką poruszaną
na konferencji.
Podsumowania konferencji dokonała dr R. Tomaszewska-Lipiec, podkreślając interdyscyplinarność podjętej problematyki i jej złożoność, a także zwracając
uwagę na dwie zarysowujące się obecnie tendencje społeczne: z jednej strony
rośnie grupa pracowników narażona na zaburzenia równowagi życiowej z powodu nadmiernej aktywności zawodowej; z drugiej zaś strony, analizując postawy
tzw. pokolenia Y, Z i NEET-sów, pojawia się obawa o możliwość kształtowania
tożsamości współczesnych młodych ludzi poprzez pracę zawodową.
Zaproponowana przez Organizatorów tematyka spotkała się z zainteresowaniem szerokiego grona odbiorców, przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych
z ośrodków akademickich z całej Polski, a także przedstawicieli praktyki życia
gospodarczego. Konferencję uświetniła obecność współtwórcy subdyscypliny
pedagogicznej pedagogiki pracy – prof. zw. dr. hab. Zygmunta Wiatrowskiego
oraz Prorektora ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą Uniwersytetu Zielonogórskiego – prof. zw. dr. hab. Zdzisława Wołka, członka Zarządu Polskiego Towarzystwa Profesjologicznego.
Uczestnicy konferencji otrzymali monografię pod redakcją dr Renaty Tomaszewskiej-Lipiec Relacje praca – życie pozazawodowe drogą do zrównoważonego rozwoju jednostki wydaną w Wydawnictwie UKW, a także egzemplarze
czasopism naukowych „Problemy Profesjologii” i „Edukacja Ustawiczna Dorosłych”.
Wieloaspektowość podjętych w czasie tego spotkania naukowego zagadnień
pozwoliła na sformułowanie wniosku, iż wzajemne relacje między tymi tak ważnymi sferami życia człowieka powinny stanowić znaczący obszar badań naukowych, zawierający zarówno aspekty indywidualne, jak i mikro- oraz makroekonomiczne. Wydaje się, że wraz z narastaniem zjawiska nierównowagi między zawodowym i pozazawodowym obszarem życia jednostki stanie się ono już w nie137
SPRAWOZDANIA I INFORMACJE
dalekiej przyszłości istotnym problemem badawczym dla nauk społecznych. Stąd
wskazane wydaje się podejmowanie badań w tym kierunku, gdyż mogłyby one
stanowić znaczący wkład w usprawnianie, tworzenie, wdrażanie, kształtowanie
i ocenę polityki społecznej w zakresie budowania optymalnych relacji między
pracą a sferą osobistą mieszkańców Europy.
Przedstawiona przez organizatorów tematyka spotkała się z dobrym przyjęciem słuchaczy. W skład audytorium konferencji weszły osoby o dużym dorobku badawczym z różnych dziedzin naukowych, co uprawnia do sformułowania
stwierdzenia, iż konferencja ta była ważnym interdyscyplinarnym wydarzeniem
naukowym.
Zainteresowanie, z jakim spotkała się podjęta problematyka, zainspirowało
Katedrę Pedagogiki Pracy i Andragogiki UKW do kontynuacji spotkań poświęconych złożonym problemom aktywności zawodowej i życia osobistego. Wyrazem tego stały się prace nad kolejną publikacją pt. Work – personal life. Between
harmony and disintegration, która zostanie wydana w wydawnictwie Impuls
w Krakowie.
Łukasz Brzeziński
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
138