Wystąpienie -

Najwyższa Izba Kontroli
Wrocław, dnia
stycznia 2012 r.
Delegatura we Wrocławiu
Pan
[...] 1
Prezes Zarządu
[...] 2 w Polkowicach
LWR-4101-11-13/2011
P/11/177
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy z 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli3,
zwanej dalej „ustawą o NIK”, Najwyższa Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu
skontrolowała przedsiębiorstwo [...]4, zwane dalej „Spółką”, w zakresie pomocy publicznej
świadczonej przez Gminę Polkowice w latach 2007-2010.
W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli
podpisanym w dniu 1 grudnia 2011 r., Najwyższa Izba Kontroli – stosownie do art. 60 ustawy
o NIK – przekazuje Panu Prezesowi niniejsze wystąpienie pokontrolne.
Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia sposób uzyskania przez Spółkę pomocy
publicznej [...]5 w formie zwolnienia z podatku od nieruchomości w związku z nieuprawnionym
uznaniem jej za wyłączoną z obowiązku notyfikacji do Komisji Europejskiej wynikającego z
art. 108 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE)6 w oparciu o program
pomocowy ustalony przez Radę Miejską Polkowic na podstawie uchwały Nr
XXXV/425/06 z 26 października 2006 r., ze względu na nie spełnienie efektu zachęty.
1
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa. Tajemnica ustawowo chroniona na podstawie
art. 5 ust 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. nr 112, poz.
1198 ze zm.). Wyłączenie dokonane przez NIK w interesie przedsiębiorcy.
2
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
3
Dz.U. z 2007 r. nr 231, poz. 1701 ze zm.
4
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
5
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
6
Z dniem 1 grudnia 2009 r. wszedł w życie podpisany w dniu 13 grudnia 2007 r. Traktat z Lizbony zmieniający
Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (Dz. Urz. UE C 306 z 17.12.2007 r.,
s.1). Zgodnie z art. 2 Traktatu z Lizbony, dotychczasowe oznaczenie „Traktat ustanawiający Wspólnotę
Europejską” (TWE) zostało zastąpione oznaczeniem „Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej” (TFUE)
ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 15/17, 50-044 Wrocław
tel.: (71) 7118300, fax: (71) 7118350, e-mail: [email protected]
1.
[...]7
2.
Spółka w latach 2007-2010 w ramach programu pomocy publicznej ustalonego przez
Radę Miejską w Polkowicach na podstawie uchwały Nr XXXV/425/06 z 26 października
2006 r.8 uzyskała regionalną pomoc inwestycyjną w formie zwolnienia z podatku od
nieruchomości
[...]9.
Przedmiotowy
program
pomocowy
uchwalony
w oparciu
o
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2006 r. w sprawie udzielania przez gminy
pomocy regionalnej na wspieranie nowych inwestycji lub tworzenie nowych miejsc pracy
związanych z nową inwestycją10, poprzez zapis § 5 pkt 1 ustalał warunek konieczny dla
uzyskania pomocy w postaci tzw. efektu zachęty. Realizacja tego warunku w praktyce
oznaczała konieczność złożenia wniosku o pomoc po wejściu w życie programu i przed
rozpoczęciem realizacji projektu inwestycyjnego. Badania kontrolne wykazały, że Spółka
nie spełniła tego warunku, bowiem realizacja projektu inwestycyjnego objętego pomocą
publiczną, [...]11, rozpoczęła się w październiku 2006 r., uchwała Nr XXXV/425/06 w
sprawie przedmiotowego programu pomocowego weszła w życie w dniu 7 grudnia 2006 r. a
wniosek o pomoc złożono w dniu 22 grudnia 2006 r. Rozpoczęcie prac nad projektem
inwestycyjnym w październiku 2006 r. potwierdzają faktury wystawione przez dostawców
[...]12. W takim przypadku pomoc ta w oparciu o przedmiotowy program pomocy publicznej
nie mogła być uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym oraz za wyłączoną z obowiązku
notyfikacji do Komisji Europejskiej, o którym mowa w art. 108 TFUE. Pomoc ta musiała
być na ogólnych zasadach notyfikowana uprzednio Komisji Europejskiej i do czasu
wydania przez Komisję stosownej decyzji nie mogła być Spółce przyznana. Wszelka pomoc
udzielana na podstawie programu pomocowego ustalonego na podstawie uchwały Nr
XXXV/425/06 z 26 października 2006 r., aby być zgodną z rynkiem wewnętrznym (a tym
samym z prawem unijnym), musiała spełniać wszystkie te warunki dopuszczalności, o
których była mowa w tymże programie pomocowym, w tym co do efektu zachęty. Tylko
pomoc spełniająca wszystkie warunki określone we wspomnianym programie pomocowym
mogła być zwolniona od obowiązku uprzedniej notyfikacji Komisji na podstawie art. 108 ust.
7
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
8
w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości przedsiębiorców realizujących nowe inwestycje lub
tworzących nowe miejsca pracy na terenie Gminy Polkowice
9
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
10
Dz.U. Nr 142, poz. 1017
11
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
12
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
2
3 TFUE. Wszelka zaś pomoc przyznana w sposób niezgodny z warunkami dopuszczalności
pomocy publicznej określonymi w przedmiotowym programie pomocowym nie mogła być
uznana za pomoc przyznaną na podstawie wspomnianego programu (bo nie była z tym
programem zgodna) i stąd nie mogła być ona uznana za pomoc zwolnioną od obowiązku
notyfikacji. Dlatego też przedmiotowa pomoc przyznana Spółce, w związku z tym, że nie
spełniała warunku, co do efektu zachęty ustalonego w uchwale z dnia 26 października 2006 r.,
nie mogła być udzielona na podstawie wspomnianego programu, a więc bez obowiązku
notyfikacji. Brak takiej notyfikacji pomocy publicznej do Komisji Europejskiej skutkuje
uznaniem jej za „pomoc przyznaną bezprawnie” w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia
Rady Europejskiej nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady
stosowania art. 93 Traktatu WE13 w związku z art. 108 ust. 3 TFUE. To zaś z kolei rodzi
konsekwencje określone w rozdziale III rozporządzenia nr 659/1999, w tym zagrożenie
powstania obowiązku zwrotu kwoty stanowiącej równowartość przedmiotowej pomocy
publicznej wraz z odsetkami.
Nie można uznać argumentacji Spółki wskazującej, że efekt zachęty należy w tym
przypadku odnosić do daty zatrudnienia pracowników w wyniku realizacji zadania
inwestycyjnego związanego z uruchomieniem nowej linii technologicznej, co pozwoliłoby
uznać go za spełniony. Program pomocowy bowiem, na podstawie którego Spółka uzyskała
przedmiotową pomoc publiczną dotyczył regionalnej pomocy inwestycyjnej związanej
z tworzeniem nowych miejsc pracy, a w takim przypadku według pkt. 4.11 obowiązujących
wówczas (w momencie uchwalania przedmiotowego programu pomocowego na podstawie
uchwały Nr XXXV/425/06 z 26 października 2006 r.) Wytycznych Komisji (WE) z 1998 r.
w sprawie krajowej pomocy regionalnej14 warunkiem koniecznym uzyskania pomocy było
związanie utworzonych miejsc pracy z realizacją inwestycji początkowej. Przy czym według
pkt. 4.4 przywołanych wyżej Wytycznych inwestycja początkowa oznaczała zainwestowanie
kapitału trwałego, m.in. w rozbudowę istniejącego zakładu [...]15. Z kolei zapis pkt. 4.11 i
przypisu 32 tychże Wytycznych określał, że miejsce pracy uważane jest za powiązane z
realizacją inwestycji początkowej, jeżeli praca dotyczy działalności, z którą wiąże się
inwestycja oraz jeżeli zostało utworzone w ciągu trzech lat od daty zakończenia inwestycji.
Zasady udzielania pomocy publicznej wyłącznie na zatrudnienie, do których odwołuje się
Spółka, w tym czasie ustalone zostały przez Komisję (WE) w rozporządzeniu Nr 2204/2002 z
13
Dz. Urz. WE 1999, L 83/1
D. Urz. WE 1998, C 54/13
15
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
14
3
12 grudnia 2002 r.16 i nie obowiązywały w odniesieniu do przedmiotowej pomocy (bo
obowiązywały w stosunku do pomocy horyzontalnej na zatrudnienie).
Spółka ustalając wysokość kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą [...]17
wybrała dopuszczalny wariant związany z kosztami wynagrodzenia nowo zatrudnionych
pracowników w okresie dwóch lat18 skorygowanych o 40% wskaźnik maksymalnej
intensywności pomocy19. Spełniony został również warunek co do wymaganego wzrostu
stanu zatrudnienia w porównaniu do średniego zatrudnienia z ostatnich 12 pełnych miesięcy
poprzedzających miesiąc, w których rozpoczęto realizację inwestycji. W porównaniu bowiem
do przeciętnej liczby [...]20 zatrudnionych w okresie od 1 października 2005 r. do 30 września
2006 r. – zatrudnienie ogółem na koniec 2007 r., 2008 r. i 2009 r. wzrosło odpowiednio o
[...]21 pełnozatrudnionych przy wymaganym minimalnym wzroście o 50 pełnozatrudnionych.
W okresie korzystania z przedmiotowej regionalnej pomocy inwestycyjnej związanej
z utworzeniem nowych miejsc na podstawie uchwały Nr XXXV/425/06 z 26 października
2006 r. Spółka nie przekazywała do Urzędu Gminy w Polkowicach informacji wymaganych
§ 5 pkt 2 i § 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 4 wskazanej uchwały. Dotyczyło to braku przekazywania
w terminie do 2 miesięcy od oddania inwestycji do użytku dokumentów potwierdzających
spełnienie warunków uprawniających do objęcia zwolnieniem oraz na początku każdego roku
podatkowego, informacji dotyczących wielkości poniesionych nakładów inwestycyjnych,
kosztów zatrudnienia pracowników, wielkości pomocy publicznej uzyskanej na utworzenie
nowych miejsc pracy.
3.
Spółka uzyskała pomoc de minimis w formie umorzenia zaległości w podatku od
nieruchomości za 2010 r. wraz z odsetkami [...]22 na podstawie [...]23 miesięcznych decyzji
uznaniowych Burmistrza Polkowic wydanych m.in. na podstawie art. 67b ustawy z dnia 29
16
Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 2204/2002 z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88
Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia - Dz.Urz. WE L 337 z 13.12.2002r., s.3.
17
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
18
na ww. koszty składały się koszty pracy brutto pracowników powiększone o inne obowiązkowe płatności
związane z zatrudnieniem pracowników
19
wskaźnik maksymalnej intensywności pomocy dla pozostałych przedsiębiorców (tj. nie będących małymi ani
średnimi przedsiębiorcami) obowiązujący w tym regionie
20
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
21
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
22
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
23
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
4
sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa24. Kontrola wykazała, że każdorazowo do wniosków o
umorzenie tych zaległości Spółka przedkładała wymagane art. 37 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z
dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniach w sprawach pomocy publicznej25 zaświadczenia o
otrzymanej pomocy de minimis w roku, w którym ubiegała się o pomoc oraz w ciągu 2
poprzedzających go lat, jak również inne informacje niezbędne do otrzymania tej pomocy26.
Uzyskana przez Spółkę w latach 2008-2010 pomoc de minimis [...]27 nie przekraczała
dopuszczalnego pułapu 200,0 tys. euro dla okresu trzech lat, określonego w rozporządzeniu
Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88
Traktatu do pomocy de minimis28.
4.
W badanym okresie Spółka w deklaracjach podatkowych jako podstawę
opodatkowania podatkiem od nieruchomości wykazywała całą powierzchnię gruntów
pozostających jej własnością, [...]29 jako grunty związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej, gdy w rzeczywistości grunty położone w [...]30 sklasyfikowane były w
ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez Starostę Polkowickiego jako użytki rolne31
i nie były wykorzystywane przez Spółkę do prowadzenia działalności gospodarczej (teren
nieogrodzony, niewykoszony, częściowo zakrzaczony). Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia
12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych32, użytki rolne nie zajęte na prowadzenie
działalności gospodarczej, nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości,
natomiast – stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku
rolnym33 należało je objąć podatkiem rolnym.
Przedstawiając Panu Prezesowi powyższe oceny i uwagi, Najwyższa Izba Kontroli, wnosi o:
1. Dokonanie uzgodnień z organem podatkowym, tj. Burmistrzem Polkowic
w zakresie ustalenia zobowiązań w podatku od nieruchomości za lata 2007-2010
24
Dz.U. z 2005 Nr 8, poz. 60 ze zm.
Dz.U. z 2007 r. nr 59, poz. 404 ze zm.
26
informacje niezbędne do udzielenia pomocy de minimis, dotyczące w szczególności wnioskodawcy i
prowadzonej przez niego działalności gospodarczej
27
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
28
Dz. Urz. UE.L nr 379 z 28.12.2006 r., s.5
29
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
30
Wyłączono informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa: podstawa prawna tożsama z wskazaną w
przypisie 1.
31
stosownie do rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków
Trwałych (KŚT) /Dz.U. Nr 242, poz. 1622/ w skład użytków rolnych (podgrupa 01) wchodzą m.in. grunty orne,
łąki trwałe, grunty pod rowami
32
Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613
33
Dz.U. z 2006 r. Nr136, poz. 969
25
5
w związku z nieuprawnionym zwolnieniem w oparciu o program pomocowy przyjęty
przez Radę Miejską Polkowic na podstawie uchwały Nr XXXV/425/06 z
26 października 2006 r.
2. Prawidłowe ustalenie zobowiązania w podatku od gruntów ujętych w ewidencji
gruntów i budynków jako użytki rolne.
Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje
przedstawienia przez Pana Prezesa, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego
wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosku,
bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosku lub przyczynach niepodjęcia takich
działań.
Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania
niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu Prezesowi prawo zgłoszenia na
piśmie do dyrektora Najwyższej Izby Kontroli Delegatury we Wrocławiu, umotywowanych
zastrzeżeń w sprawie ocen, uwag i wniosku zawartych w tym wystąpieniu.
W razie zgłoszenia zastrzeżeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin
nadesłania informacji, o którym wyżej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej
uchwały właściwej komisji NIK.
6