1970 1980

Transkrypt

1970 1980
Parametry charakteryzujące pracę
silnika turbinowego
Dr inż. Robert JAKUBOWSKI
Parametry charakteryzujące pracę silnika
Parametry wewnętrzne (obiegu silnika):
•
•
•
•
(
Spręż całkowity silnika (spręż spręzarki): π c = p2 pH π s = p2
Temperatura gazów przed turbiną (stopień podgrzania): T3* ( ∆ )
Masowe natężenie przepływu:
m
Stopień dwuprzepływowości:
µ = m kan _ z m kan _ w
*
πs*
silniki dwuprzepływowe
28
24
2200
20
2000
silniki jedno i wielowirnikowe
1800
12
1600
8
1400
4
sprężarki promieniowe
1
1940 1950
1960 1970
*
T3*
[K]
2400
16
*
* max
T 3max
* min
T3max
1200
1980 1990 2000
Rok produkcji
1000
1940 1950
1960 1970
1980 1990 2000
Rok produkcji
*
p1* )
Parametry charakteryzujące pracę silnika
Parametry użytkowe:
BEZWZGLĘDNE
•
• Ciąg
K
• Zużycie paliwa m pal •
•
JEDNOSTKOWE
Ciąg jednostkowy: k j = K m
Jednostkowe zużycie paliwa: c j = m pal K
Masa jednostkowa silnika: M j = M sil K
Jednostkowe zużycie paliwa
Ciąg jednostkowy
cj
kj
Ns/kg
900
kg/Nh
0.14
cz
pa la
z do
we
e
wo
wow
y
y
ł
ł
p
p
ze
rze
opr
up
je dn
w
i
k
d
i
iki
s iln
s iln
700
0.08
600
silniki dwuprzepływowe
0.06
500
0.04
400
dn
op
rz
e
0.1
m
ze
la c
s il
ni
ki
je
800
a
op
zd
pł
yw
ow
e
silniki jednoprzepływowe
0.12
em
silniki dwuprzepływowe
300
0.02
0
1940
1950
1960
1970
1980
Rok produkcji
1990
2000
200
1940
1950
1960
1970
1980
Rok produkcji
1990
2000
Parametry charakteryzujące pracę silnika
Energetyczne
qdop _ t
•
Sprawność cieplna:
m pal
 m 5 c52 V 2 
=
Wu = estr _ wewn. + 
−  + qodpr
m
m
2
2 


lob  m 5 c52 V 2   m pal
=
−  
ηc =
Wu 
2   m
qdop  m 2

•
Sprawność napędowa:
ηk =
•
Sprawność ogólna:
ηo =
k jVH
lob
k jVH
qdop
= k jVH
 m 5 c52 V 2 
− 
 2
2 
m

 m

= k jVH  pal Wu 
 m

Dla V=0 (cH=0) sprawności napędowa i ogólna bez względu na doskonałość procesów
energetycznych w silniku są równe 0.
Charakterystyki wewnętrzne silnika jednoprzepływowego
dla stałej wartości stopnia podgrzania w silniku
Ciąg jednostkowy i praca obiegu dla silnika o stałym
stopniu podgrzania osiągają maksimum przy tej
samej wartości sprężu całkowitego silnika.
Natomiast gdy prędkość lotu jest większa od zera, to
sprawność napędowa dla tej watrosci sprężu jest
najmniejsza. Spręż ten nazywa się sprężem
optymalnym silnika.
Jednostkowe zużycie paliwa osiąga minimum przy
sprężu większym od sprężu optymalnego. Gdy
prędkość lotu jest większa od zera, to dla tej wartości
sprężu sparawność cieplna osiąga wartości
maksymalne. Spręż ten nazywa się sprężem
ekonomicznym silnika.
*
π c* = σ wl* π dyn
π s*
Wartość sprężu optymalnego, gdy w opisie
silnika uwzględnia się sprawności politropowe
sprężania i rozprężania
π
k −1
*
k
c _ opt
T3* η mη s _ polηT _ pol
=
k −1
TH
*
*
*
k
(σ
wl
σ KSσ dysz )
Przedstawiona zależność wskazuje, że zwiększenie stopnia podgrzania silnika będzie
powodowało wzrost sprężu optymalnego. Poprawa sprawności turbiny i sprężarki
będzie także się przyczyniać do wzrostu sprężu optymalnego, ale podnoszenie
wartości wskaźników strat ciśnienia w zespołach silnika, będzie powodowało, że
maksymalne wartości ciągu będą osiągane przy niższych wartościach sprężu
sprężarki.
Charakterystyki wewnętrzne silnika jednoprzepływowego
dla stałej wartości sprężu całkowitego
Ciąg jednostkowy dla silnika o stałym sprężu
całkowitym rośnie ze wzrostem stopnia podgrzania.
Tym samym gdy prędkość lotu jest większa od zera
sprawność napędowa ze wzrostem stopnia
podgrzania maleje.
Jednostkowe zużycie paliwa dla silnika o stałym
sprężu ze wzrostem stopnia podgrzania szybko
maleje osiągając wartość najmniejszą przy stopniu
podgrzania nieznacznie większym od minimalnego
(ekonomiczny stopień podgrzania, ekonomiczna
temperatura przed turbiną), a następnie wzrasta.
Sprawność ogólna zachowuje się podobnie, z tym że
dla ekonomicznego stopnia podgrzania osiąga
wartość największą
W praktyce analizy dla stałej wartości sprężu silnika
się nie prowadzi. Natomiast poszukuje się sprężu dla
określonej wartości stopnia podgrzania, bowiem
maksymalna temperatura w silniku najczęściej jest
limitowana ograniczeniami materiałowymi
konstrukcji
Wpływ wzrostu stopnia podgrzania w silniku na wartości
optymalnego i ekonomicznego sprężu silnika
Ze wzrostem stopnia podgrzania silnika:
ƒ wzrasta ciąg maksymalny silnika, który jest osiągany przy większych wartościach sprężu optymalnego
ƒ obniża się wartość minimalnego jednostkowego zużycia paliwa, które jest osiągane przy większych wartościach
spreżu ekonomicznego
ƒ rozszerza się zakres spręży, przy których praca obiegu jest dodatnia.
ƒ zwiększa się rozbieżność pomiędzy wartościami sprężu optymalnego i ekonomicznego
Charakterystyka ta tłumaczy dlaczego wzrostowi maksymalnej temperatury w silniku musi
towarzyszyć wzrost sprężu silnika
Silnik odrzutowy – niezupełny rozpręż spalin w dyszy
wylotowej
Zjawisko występuje w:
•Silnikach zakończonych dyszą zbieżną przy nadkrytycznym stosunku ciśnień pomiędzy
całkowitym ciśnieniem spalin w przekroju wylotowym dyszy i ciśnieniem otoczenia
•Silnikach zakończonych nieregulowaną dyszą zbieżno-rozbieżną w pozaobliczeniowych stanach
pracy
q dop_t
pH
V
iH
c WL
.
.
mpal
iH
c5
AWL
A5
.
m
e str_wewn.
p5
c5H
i5H p H
m5
p WL
iH
Ciąg silnika:
= m 5 c5 − mV
+ A5 ( p5 − pH )
K = m 5 c5 H − mV
gdzie:
Sprawności silnika:
 m 5 c52H V 2 
− 
ηc = 
m
2
2 

(τ palWu )
ηk = k jVH
 m 5 c52H V 2 
− 
 2
2 
m

c5 H
A5 ( p5 − pH )
= c5 +
m 5
ηo = k jVH (τ palWu )
Warunki pracy zbieżnej dyszy wylotowej silnika
p
 1+ k 
= β kr = 

pkr
 2 
*
A5
pH
p*5
T*5
Jeżeli:
p*
> β kr ⇒ p5 = pkr > po
po
p5 =
p5*
β kr
2T5*
T5 =
k +1
c5 = 2
k
RT5*
k +1
1
p5*
 k + 1  k −1
m 5 = A5 
2c p

 2 
T5*
c5
.
Jeżeli:
m5
(rozpręż krytyczny w dyszy)
k
k −1
p*
≤ β kr ⇒ p5 = po
po
(rozpręż zupełny w dyszy)
 * kk−1 
2   p5 

Ma5 =
  − 1

k − 1   po 



 k −1

T5 = T5* 1 +
Ma52 
2


k −1


 po  k 
*
c5 = Ma5 kRT5 = 2c pT5 1 −  * 


  p5  


p
m = A5c5 o
RT5