Generuj PDF - Wydział Doskonalenia Zawodowego KSP

WYDZIAŁ DOSKONALENIA ZAWODOWEGO KSP
Źródło:
http://szkolenia.policja.waw.pl/wdz/prawo/26429,Uzycie-SPB-wobec-osob-nietrzezwych-odmawiajacych-poddania-sie-badanio
m-lekarskim.html
Wygenerowano: Sobota, 4 marca 2017, 05:10
UŻYCIE ŚPB WOBEC OSÓB NIETRZEŹWYCH ODMAWIAJĄCYCH
PODDANIA SIĘ BADANIOM LEKARSKIM
Stanowisko odnoszące się do zastosowania przez Policję środków przymusu bezpośredniego wobec
osób nietrzeźwych - odmawiających poddania się badaniom lekarskim oraz kwestii dokumentowania
przez lekarza faktów i okoliczności przeprowadzenia takiego badania
Analizując prawne aspekty pobierania przy użyciu siły fizycznej krwi do badań od osoby
podejrzanej, należy podnieść, że co do zasady zgoda pacjenta na wykonanie
jakiegokolwiek zabiegu diagnostyczno – leczniczego na jego osobie należy do
chronionych konstytucyjnie wolności.
Pomimo tego korzystanie z wolności i praw podlega ograniczeniom zawartym w
ustawie, gdy jest to niezbędne dla zachowania bezpieczeństwa lub porządku
publicznego, dla ochrony środowiska, zdrowia, moralności publicznej albo wolności i
praw innych osób.
Mając powyższe na uwadze, podkreślić należy, że w art. 32 ustawy z dnia 5 grudnia
1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty ustawodawca stwierdza, że „ Lekarz
może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, z
zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, po wyrażeniu zgody przez
pacjenta”.
Przykładowo, wyjątek taki przewidziany został między innymi w przepisach art. 126 ust.
3 oraz art. 127 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym.
Powyższe przepisy stanowią, że badania w celu ustalenia zawartości w organizmie
alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu mogą być przeprowadzone
również w razie braku zgody kierującego, o czym należy go uprzedzić.
Kwestie dotyczące szczegółowych zasad przeprowadzania badań na zawartość
alkoholu w organiźmie reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z
dnia 6 maja 1983 r. w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość
alkoholu w organizmie (zwane rozporządzeniem), które jest aktem wykonawczym do
ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Badania konieczne do ustalenia zawartości alkoholu w organiźmie osób podejrzanych o
popełnienie przestępstwa lub wykroczenia przeprowadza się na żądanie organu
właściwego do prowadzenia śledztwa, dochodzenia lub czynności postępowania w
sprawach o wykroczenia (najczęściej jest to Policja). Organ doprowadzający decyduje o
przeprowadzeniu wszystkich lub tylko niektórych badań, a więc od badanego można
jednocześnie pobrać krew, mocz, a także zbadać wydychane przez niego powietrze.
Wskazać należy, że w § 5 pkt 5 rozporządzenia ustanowiony został wyjątek od zasady
przymusowego pobierania krwi, zgodnie z którym, w razie powzięcia uzasadnionego
podejrzenia, że pobranie krwi spowoduje zagrożenie życia lub zdrowia, decyzję o
dokonaniu zabiegu podejmuje lekarz.
Jest to jedyny przypadek, w którym decyzja o odstąpieniu od badania leży w
kompetencji lekarza.
Lekarz z mocy ustawy zobowiązany jest do pobrania krwi osoby doprowadzonej przez
Policję i nie może uzasadniać swojego odstąpienia od tej czynności jedynie brakiem
zgody osoby na wykonywanie zabiegu w tym zakresie.
Prawo pacjenta do odmowy pobrania krwi nie dotyczy osoby podejrzanej o popełnienie
przestępstwa, czy wykroczenia, o czym świadczą wskazane na wstępie akty prawne, a
w także treść art. 74 § 2 pkt 1 i art. 308 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks
postępowania karnego. Zgodnie bowiem z powyższymi regulacjami, w ramach tzw.
„czynności niecierpiących zwłoki” prokurator albo Policja może dokonać czynności
wskazanych w art. 74 § 2 k.p.k. w stosunku do osoby podejrzanej, a także
przedsięwziąć inne niezbędne czynności, nie wyłączając pobrania krwi, włosów i
wydzielin organizmu.
Mając powyższe na uwadze, nieuzasadnionym są obawy personelu medycznego
pobierającego krew od pacjenta, który nie wyraża zgody na takie badania, a którego w
tym właśnie celu doprowadziła do placówki medycznej Policja, czy w takich
szczególnych przypadkach badanie można przeprowadzić bez zgody badanego.
Pamiętać bowiem należy, ze jeżeli osoba podejrzana o popełnienie przestępstwa lub
wykroczenia w stanie po użyciu alkoholu, czy stanie nietrzeźwości nie wyraża zgody na
przeprowadzenie badania (pobrania krwi), badanie takie należy przeprowadzić przy
użyciu środkow przymusu bezpośredniego (siły fizycznej), przy czym wcześniej o
możliwości użycia siły należy ją uprzedzić. Środki przymusu bezpośredniego powinny
być stosowane przez organ doprowadzający pacjenta na badanie (najczęściej Policję).
Podstawa takich uprawnień znajduje swój wyraz w przepisie § 5 pkt 6 cyt.
rozporządzenia, zgodnie z którym : „ W razie odmowy osoby, o której mowa w § 1 pkt 1
(chodzi o osoby podejrzane o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia w stanie po
użyciu alkoholu (przypis autora)), poddania się zabiegowi pobrania krwi należy
przystąpić do pobrania krwi mimo braku zgody tej osoby, o czym należy ją uprzedzić”.
Nieuzasadniona odmowa ze strony personelu medycznego wykonania zabiegu
pobrania krwi do badań na zawartość alkoholu powinna być traktowana jako
naruszenie obowiązków wynikających z § 5 pkt 3 cyt. rozporządzenia, a także można
rozważać, czy został popełniony czyn zabroniony poprzez zaniechanie ( art. 231 § 1 k.k.
albo art. 239 § 1 k.k.).
Odnosząc się do kwestii, czy lekarz zobowiązany jest do wypisywania na karcie
informacyjnej pacjenta informacji, że ten może zostać przewieziony do izby
wytrzeźwień, koniecznym jest odwołanie się do aktów prawnych regulujących i tą
kwestię.
Problematykę udzielania pomocy medycznej osobom zatrzymanym przez Policję
reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21
czerwca 2002 r. w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję.
Powyższy akt prawny reguluje m. in. kwestie dotyczące zakresu dokumentowania faktu
udzielenia pierwszej pomocy medycznej i przeprowadzenia badania medycznego osoby
zatrzymanej ( § 1 pkt 4 ).
Jak wynika z przywołanego zapisu, po udzieleniu pierwszej pomocy medycznej lub
przeprowadzeniu badania lekarskiego osoby zatrzymanej lekarz wydaje zaświadczenie
lekarskie o istnieniu lub braku przeciwwskazań medycznych do zatrzymania i
umieszczenia w pomieszczeniu dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu
wytrzeźwienia albo wystawia skierowanie do innego zakładu opieki zdrowotnej celem
wykonania badań diagnostycznych lub leczenia. Przedmiotowe zaświadczenie dołącza
się do dokumentacji sporządzanej przez Policję w związku z zatrzymaniem osoby.
Z literalnego brzmienia przepisu wynika, że lekarz ma obowiązek wydać zaświadczenie
z treści którego wynikać będzie m. in., czy osoba zatrzymana może być zatrzymana i
umieszczona w pomieszczeniach dla zatrzymanych, czy też nie.
Przepis wprost nie nakłada na lekarza obowiązku umieszczenia na karcie, czy
zaświadczeniu informacji, że pacjent może być przewieziony do izby wytrzeźwień.
Należy jednak przyjąć, że jeżeli nie ma przeciwwskazań do zatrzymania i osadzenia
pacjenta, to nie ma tym samym przeciwwskazań do przewiezienia go w miejsce izolacji.
Pamiętać także należy, że cyt. rozporządzenie MSWiA, w § 1 pkt 2 zakłada, że
przewiezienie osoby zatrzymanej do publicznego zakładu opieki zdrowotnej w celu
udzielenia jej pierwszej pomocy lub przeprowadzenia badania lekarskiego zapewnia
Policja, a wyjątek stanowi jedynie regulacja § 3 tego aktu prawnego. W przypadku
bowiem, gdy stan zdrowia osoby zatrzymanej wskazuje na potrzebę użycia do jej
przewiezienia specjalnego środka transportu sanitarnego, przewiezienia dokonuje się
takim środkiem, a w szczególności środkiem pogotowia ratunkowego.
Źródło: Wydział Zabezpieczenia Prewencyjnego Biura Prewencji KGP
Ocena: 0/5 (0)
Tweetnij