Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy

Miasto Rydułtowy
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA
ŚRODOWISKO „PLANU GOSPODARKI
NISKOEMISYJNEJ MIASTA
RYDUŁTOWY”
Rydułtowy, wrzesień 2015 r.
Zamawiający:
Urząd Miasta Rydułtowy
ul. Ofiar Terroru 36
44-280 Rydułtowy
Wykonawca:
ECO SITE Sylwia Brzezicka-Tesarczyk
ul. Rudzka 13
44-200 Rybnik
Zespół autorski:
Sylwia Brzezicka-Tesarczyk
Artur Kalicki
Aneta Biernacka
Karolina Konsek
2
SPIS TREŚCI
SPIS TABEL .................................................................................................................................. 3
1 Wstęp ................................................................................................................................. 4
2 Zawartość, główne cele projektowanego dokumentu oraz jego powiązania z innymi
dokumentami ............................................................................................................................. 4
3 Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy ......................................................... 10
4 Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej przeprowadzania ................................... 11
5 Analiza i ocena istniejące stanu środowiska .................................................................... 15
5.1 Położenie administracyjne i geograficzne ................................................................. 15
5.2 Rzeźba terenu i geologia............................................................................................ 16
5.3 Gleby .......................................................................................................................... 17
5.4 Surowce naturalne..................................................................................................... 17
5.5 Klimat ......................................................................................................................... 18
5.6 Wody powierzchniowe, podziemne .......................................................................... 18
5.7 Walory przyrodnicze i chronione elementy środowiska ........................................... 19
5.8 Powietrze atmosferyczne .......................................................................................... 21
5.9 Klimat akustyczny ...................................................................................................... 22
5.10
Promieniowanie jonizujące i elektromagnetyczne ................................................ 22
5.11
Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków ................................................... 23
5.12
Poważne awarie przemysłowe............................................................................... 23
6 Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu ze szczególnym uwzględnieniem obszarów podlegających
ochronie ................................................................................................................................... 24
7 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego
dokumentu ............................................................................................................................... 26
8 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i
krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu ........................................ 26
9 Przewidywane znaczące oddziaływanie ........................................................................... 27
10 Rozwiązania alternatywne i kompensujące negatywne oddziaływanie .......................... 30
11 Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko ....................... 31
12 Streszczenie w języku niespecjalistycznym ...................................................................... 32
13 Rekomendacje w związku z ustaleniami prognozy .......................................................... 32
SPIS TABEL
Tabela 2-1 Zadania obligatoryjne wynikające z zapisów w WPF oraz zadania fakultatywne .... 6
Tabela 4-1 Wskaźniki monitorowania ...................................................................................... 11
Tabela 5-1 Podział terenów miasta Rydułtowy ze względu na rodzaj gruntu wraz z
powierzchnią [źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych, Powszechny Spis
Rolny 2010]............................................................................................................................... 16
3
1 Wstęp
Podstawą wykonania niniejszego opracowania pn. „Prognoza oddziaływania na
środowisko Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy” jest umowa zawarta w dniu
21
stycznia
2015r.
pomiędzy
Miastem
Rydułtowy
z
siedzibą
w Rydułtowach, ul. Ofiar Terroru 36, a firmą ECO SITE Sylwia Brzezicka-Tesarczyk z siedzibą
przy ul. Rudzkiej 13 w Rybniku.
W niniejszym opracowaniu wzięto pod uwagę następujące uwarunkowania:
1) Charakter działań przewidzianych w dokumencie, w szczególności:
a) stopień, w jakim dokument ustala ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć,
w odniesieniu do usytuowania, rodzaju i skali tych przedsięwzięć,
b) powiązania z działaniami przewidzianymi w innych dokumentach,
c) przydatność w uwzględnieniu aspektów środowiskowych, w szczególności w celu
wspierania zrównoważonego rozwoju oraz we wdrażaniu prawa wspólnotowego
w dziedzinie ochrony środowiska,
d) powiązania z problemami dotyczącymi ochrony środowiska.
2) Rodzaj i skalę oddziaływania na środowisko, w szczególności:
a) prawdopodobieństwo wystąpienia, czas trwania, zasięg, częstotliwość i odwracalność
oddziaływań,
b) prawdopodobieństwo
wystąpienia
oddziaływań
skumulowanych
lub
transgranicznych,
c) prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi lub zagrożenia dla
środowiska.
3) Cechy obszaru objętego oddziaływaniem na środowisko, w szczególności:
a) obszary o szczególnych właściwościach naturalnych lub posiadające znaczenie dla
dziedzictwa kulturowego, wrażliwe na oddziaływania, istniejące przekroczenia
standardów jakości środowiska lub intensywne wykorzystywanie terenu,
b) formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie
przyrody oraz obszary podlegające ochronie zgodnie z prawem międzynarodowym.
2 Zawartość, główne cele projektowanego dokumentu oraz jego
powiązania z innymi dokumentami
Diagnoza istniejącego stanu w zakresie jakości powietrza wskazała, że istotną
przyczyną przekroczeń poziomów dopuszczalnych i docelowych substancji w powietrzu jest
tzw. „niska emisja”. Emisja ta pochodzi ze spalania paliw w piecach i kotłach domowych jak
również ze spalania paliw w silnikach pojazdów samochodowych (tzw. emisja
4
komunikacyjna). Często dochodzą do tego również praktyki spalania w kotłach odpadów
z gospodarstw domowych.
Cel nadrzędny przedmiotowego Planu to „Poprawa jakości powietrza
atmosferycznego na terenie Miasta Rydułtowy poprzez osiągnięcie celów określonych w
pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020”.
Dla realizacji założonego celu na lata 2015-2020 ustalone zostały następujące cele
szczegółowe i kierunki działań:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Definiowanie wzorcowej roli sektora publicznego w zakresie oszczędnego
gospodarowania energią – zagadnienie to zostało uwzględnione w wielu krajowych
dokumentach strategicznych. Urząd Miasta Rydułtowy realizuje sukcesywnie model
miasta podejmującego działania w wielu obszarach swojego funkcjonowania
wspierając mieszkańców przede wszystkim poprzez działania systemowe.
Zwiększenie efektywności wykorzystania energii i paliw w nieruchomościach
prywatnych, budynkach użyteczności publicznej – na terenie Miasta Rydułtowy
znajduje się wiele budynków, w których poprzez zadania inwestycyjne związane z
szeroko pojęta termomodernizacją można zwiększyć efektywność energetyczną.
Bardzo ważną kwestią jest również wprowadzenie monitoringu zużycia energii i paliw
w budynkach w celu kontroli i określenia priorytetowych lokalizacji, gdzie niezbędna
będzie termomodernizacja.
Wzrost świadomości lokalnej społeczności mającej wpływ na lokalną gospodarkę
niskoemisyjną – bardzo ważne jest podejmowanie działań edukacyjnych podczas
zaplanowanych różnych kampanii promocyjnych w stosunku do lokalnej społeczności,
kształtowanie właściwych postaw proekologicznych wśród dzieci, młodzieży. Działania
te pozwolą na podejmowanie świadomych decyzji inwestycyjnych i eksploatacyjnych
związanych z energooszczędnością w budynkach na terenie gminy.
Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie miasta – działania
edukacyjne, promujące odnawialne źródła energii mają wpływ na świadomość
mieszkańców, przedsiębiorców i przekładają się na podejmowanie decyzji w tym
zakresie.
Promocja efektywnego energetycznie oświetlenia na terenie gminy – rozwiązania
energooszczędne w sektorze oświetlenia ulicznego stają się coraz bardziej popularne i
powszechnie dostępne poprzez promocję różnych rozwiązań finansowania (formuła
ESCO). Rynek związany z promocją oświetlenia energooszczędnego LED jest bardzo
prężny i elastycznie dopasowany do potrzeb każdego klienta. Ponadto kontynuacja
promowania takich właśnie rozwiązań w gminie (w 2010 roku wymieniono 521 lamp
rtęciowych na lampy wysokosprawne energetycznie) może przełożyć się na poprawę
świadomości lokalnej społeczności.
Promocja zrównoważonego transportu publicznego, niepublicznego – miasto poprzez
szereg działań promocyjnych, kampanijnych może wpłynąć na świadomość lokalnej
społeczności w celu zwiększenia ilości mieszkańców korzystających z transportu
publicznego, a także wpłynąć na zachowania proekologiczne mieszkańców
użytkujących własne pojazdy.
5
Poniżej w tabeli przedstawiono zadania uwzględnione w przedmiotowym Planie.
W harmonogramie tym uwzględniono rodzaj poszczególnych zadań i okres ich realizacji,
a także szacunkowe koszty realizacji zadań. Realizacja będzie uzależniona od stopnia
decyzyjności UM Rydułtowy oraz od możliwości pozyskania funduszy zewnętrznych.
Tabela 2-1 Zadania obligatoryjne wynikające z zapisów w WPF oraz zadania fakultatywne
wynikające z Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Okres
Szacunkowe
realizacji
koszty PLN
Zadania obligatoryjne (zawarte w WPF)
Opracowanie „Planu gospodarki
2015
niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy”
Inwentaryzacja źródeł emisji CO2
2015
oraz stworzenie bazy danych
54 612,00
Szkolenia z zakresu gospodarki
niskoemisyjnej i odnawialnych
2015
źródeł energii dla pracowników
Urzędu Miasta Rydułtowy
Poprawa efektywności energetycznej
– Szkoła Podstawowa Nr
2013-2016
2 647 542,00
1/oszczędność energii
Poprawa efektywności energetycznej
– Gimnazjum Nr 1/oszczędność
2013-2016
2 170 000,00
energii
Pomoc finansowa dla Miasta
Wodzisław Śląski na opracowanie
projektu budowy Drogi Głównej
Południowej na odcinku od drogi
wojewódzkiej nr 935 w Rydułtowach
do połączenia z ul. Wodzisławską w
2013-2015
255 585,33
Jastrzębiu Zdroju/poprawa układu
komunikacyjnego miasta poprzez
zmniejszenie ruchu tranzytowego z
ulic o gęstej zabudowie
mieszkaniowej
Pomoc finansowa na opracowanie
dokumentacji projektowej dotyczącej
budowy Regionalnej Drogi RacibórzPszczyna na odcinku od DK 45 w
gminie Rudnik do ul. Sportowej w
2012-2016
358 913,40
Rybniku/poprawa układu
komunikacyjnego miasta poprzez
zmniejszenie ruchu tranzytowego z
ulic o gęstej zabudowie
mieszkaniowej
Nazwa zadania
Budowa drogi bocznej u. R.
Traugutta/poprawa układu
komunikacyjnego
2014-2015
219 000,00
Jednostki
realizujące
Źródła
finansowania
UM
Rydułtowy
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta,
NFOŚiGW
Budżet Miasta,
NFOŚiGW
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta,
NFOŚiGW
UM
Rydułtowy
UM
Rydułtowy
Budżet
Miasta,RPO WSL,
WFOŚiGW
Budżet
Miasta,RPO WSL,
WFOŚiGW
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta
6
9.
Termomodernizacja budynku Straży
Pożarnej przy ul. R. Traugutta w
Rydułtowach/oszczędność energii
10.
Modernizacja ul.
Radoszowskiej/poprawa systemu
komunikacyjnego
Poprawa efektywnosci energetycznej
budynku sali sportowej przy ul. Gen.
11.
J. Bema w Rydułtowach/oszczednosc
energii
2014-2015
857 650,05
UM
Rydułtowy
Budżet
Miasta,WFOŚiGW
2012-2015
3 878 601,47
UM
Rydułtowy
2015-2017
2 515 253,90
UM
Rydułtowy
Budżet
Miasta,Narodowy
Program
Przebudowy Dróg
Lokalnych II etap
Budżet Miasta,
WFOSiGW,
RPO WSL,
Zadania fakultatywne (zawarte w PGN)
12.
Zastosowanie inteligentnego
systemu sterowania oświetleniem
ulicznym
2018-2020
1 023 310,98
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta,
ESCO
13.
Wymiana oświetlenia ulicznego na
energooszczędne LED
2016-2020
964 500,00
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta,
ESCO
14.
Zastosowanie redukcji mocy
oświetlenia ulicznego
2016-2020
231 480,00
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta,
ESCO
15.
Edukacja lokalnej społeczności w
zakresie efektywności energetycznej i
odnawialnych źródeł energii
2015-2020
20 000,00
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta
16.
Montaż mikroinstalacji
fotowoltaicznych o mocy 4 kW przez
mieszkańców
2 021 776,78
Mieszkańcy
Rydułtów,
UM
Rydułtowy
NFOŚiGW,
BOŚ
17.
Instalacja źródła OZE w postaci pomp
ciepła przez mieszkańców
3 080 000,00
Mieszkańcy
Rydułtów,
UM
Rydułtowy
NFOŚiGW,
BOŚ
18.
Podłączenie nieruchomości sektora
mieszkalnictwa do sieci ciepłowniczej
1 360 000,00
UM
Rydułtowy,
Ciepłownia
Rydułtowy
Budżet Miasta,
WFOŚiGW
19.
Podłączenie nieruchomości sektora
mieszkalnictwa do sieci gazowej
253 800,00
Mieszkańcy
Rydułtów,
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta,
WFOŚiGW
2015-2020
2015-2020
2015-2020
2015-2020
7
20.
Wymiana kotłowni lub palenisk
węglowych na źródła o wyższej niż
dotychczas sprawności wytwarzania
ciepła spełniające wymagania
emisyjne
2016-2018
9 864 000,00
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta,
WFOŚiGW
21.
Modernizacja i budowa ścieżek
rowerowych na terenie miasta
Rydułtowy
2016-2020
2 664 516,13
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta,
RPO WSL
22.
Promocja i wsparcie transportu
publicznego
2015-2020
15 000,00
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta
23.
Promowanie zachowań
energooszczędnych w transporcie ECODRIVING
2015-2020
10 000,00
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta
24.
Kampanie edukacyjno-informacyjne z
zakresu zrównoważonego zużycia
energii i ekologii w sektorze
transportu.
2015-2020
10 000,00
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta
25.
Wybór przewoźnika dla transportu,
którego tabor wyposażony jest w
ekologiczne jednostki napędowe
2015-2020
-
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta
26.
Termomodernizacja i przyłączenie do
sieci ciepłowniczej budynków SM
Orłowiec
2016-2017
702 300,00
UM
Rydułtowy,
SM Orłowiec
Budżet Miasta,
WFOŚiGW,
RPO WSL
27.
Termomodernizacja i przyłączenie do
sieci ciepłowniczej budynków
Zakładu Gospodarki Komunalnej
2016-2020
2 170 000,00
UM
Rydułtowy,
ZGK
Budżet Miasta,
WFOŚiGW,
RPO WSL
28.
Wprowadzenie systemu zielonych
zamówień publicznych
2015-2020
-
UM
Rydułtowy
-
29.
Uwzględnianie w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego
wymogów dotyczących
zaopatrywania mieszkań w ciepło z
nośników nie powodujących
nadmiernej „niskiej emisji” pyłów,
dwutlenku siarki i tlenków azotu i
dwutlenku węgla
2015-2020
-
UM
Rydułtowy
-
8
30.
Kontrola gospodarstw domowych w
zakresie przestrzegania zakazu
spalania odpadów w urządzeniach
grzewczych
2015-2020
-
UM
Rydułtowy,
Straż Miejska
Budżet Miasta
31.
Poprawa efektywności
energetycznej-Os. Karola
21/oszczędność energii
2015-2016
771 116,04
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta,
RPO WSL,
WFOŚiGW
32.
Termomodernizacja budynku
Urzędu Miasta
2016-2020
1 000 000,00
UM
Rydułtowy
Budżet Miasta,
RPO WSL,
WFOŚiGW
Powyższe działania powiązane są z charakterem działań określonych w dokumentach
nadrzędnych takich jak:
a) na szczeblu krajowym:
 z ustaleniami i rekomendacjami wynikającymi z „Polityki Energetycznej Państwa do
2030 roku”,
 ze Strategią rozwoju energetyki odnawialnej,
 z Polityką Klimatyczną Polski,
 z ustawą o efektywności energetycznej,
 z Polityką Ekologiczną Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016,
b) na szczeblu wojewódzkim:
 z wytycznymi Programu Ochrony Powietrza dla Stref Województwa Śląskiego,
 ze Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020”,
 z Programem ochrony środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013
z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018,
c) na szczeblu lokalnym:
 z Programem Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Rydułtowy,
 ze Strategią Rozwoju Gminy „Miasta Rydułtowy 2020”
 z Programem Ochrony Środowiska Miasta Rydułtowy,
 ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
 z „Aktualizacją założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe dla Gminy Rydułtowy”.
Zgodnie z poradnikiem SEAP celem Miasta Rydułtowy jest utrzymanie
zeroemisyjnego wzrostu gospodarczego i zaspokajania potrzeb społeczeństwa.
Priorytetowe kierunki działań adaptacyjnych, które należy podjąć w najbardziej
wrażliwych na zmiany klimatu obszarach przedstawiono w dokumencie Strategiczny plan
adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z
perspektywą do roku 2030, obejmują m.in.:
 Zreformowanie struktur gospodarki wodnej z uwzględnieniem adaptacji do zmian
klimatu.
 Przygotowanie systemu energetycznego do zmienionych warunków z
uwzględnieniem szczytu zimowego i letniego zapotrzebowania na energię.
9



Przygotowanie strategii, planów ochrony, programów ochrony lub planów zadań
ochronnych w zakresie ochrony przyrody z uwzględnieniem zmian warunków
klimatycznych.
Opracowanie zasad zabudowy obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi i
chronionych, obszarów zieleni w miastach, pasa nadbrzeża oraz budowy obiektów
użyteczności publicznej.
Ograniczenie skutków zdrowotnych stresu termicznego i nadzwyczajnych zdarzeo
klimatycznych u wrażliwych grup ludności.
3 Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy
Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji Planu gospodarki
niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy, została sporządzona w ramach procedury strategicznej
oceny oddziaływania na środowisko, zgodnie z Ustawą z dnia 3 października 2008 r. o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2013, poz. 1235, ze. zm.).
Prognozę oddziaływania Planu na środowisko sporządzono zgodnie z art. 51, ust. 2 ww.
Ustawy. Analizie i ocenie poddano przede wszystkim:

istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu;
 stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem;
 istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających
ochronie na podstawie Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;
 cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym,
wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu,
oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione
podczas opracowywania dokumentu;
 przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie,
pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i
długoterminowe, stałe, chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot
ochrony obszarów chronionych oraz ich integralność, a także na środowisko, a w
szczególności: ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi,
krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, z uwzględnieniem
zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te
elementy.
Przygotowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej zostało poprzedzone wykonaniem
inwentaryzacji źródeł niskiej emisji i opracowania na jej podstawie bazy danych zawierającej
informacje pozwalające na ocenę gospodarki energią w gminie. Inwentaryzacja objęła obszar
w granicach administracyjnych Miasta Rydułtowy. Inwentaryzacją objęte zostały wszystkie
10
emisje gazów cieplarnianych wynikające ze zużycia energii finalnej na terenie miasta.
Poprzez zużycie energii finalnej rozumie się zużycie:
 energii paliw kopalnych (na potrzeby gospodarczo-bytowe, transportowe i usługowe),
 energii elektrycznej,
 energii ze źródeł odnawialnych.
Dane od mieszkańców miasta zostały zebrane poprzez przeprowadzenie ankietyzacji
w terenie. Ponadto wykorzystano powszechnie dostępne dane Głównego Urzędu
Statystycznego (GUS).
Prognozę sporządzono przy zastosowaniu metod opisowych dotyczących
charakterystyki zasobów środowiska poddanych oddziaływaniu oraz analiz opartych na
dostępnych danych.
4 Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków
realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz
częstotliwość jej przeprowadzania
Przyjęte w Planie założenia określone w celach powinny zostać sukcesywnie wdrażane
przez Samorząd Miasta, zgodnie z zaprezentowanym harmonogramem. Podstawowym
celem monitoringu będzie kontrola prowadzonych inwestycji, która ma się przyczynić do
osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020.
System monitoringu został oparty na wskaźnikach, dostosowanych do celów i
pozwalających w łatwy sposób ocenić postępy wdrożenia założeń.
Tabela 4-1 Wskaźniki monitorowania
Lp.
1
2
3
Wskaźniki monitoringu
Opracowanie „Planu
gospodarki niskoemisyjnej
Miasta Rydułtowy”
Inwentaryzacja źródeł
emisji CO2 oraz stworzenie
bazy danych
Szkolenia z zakresu
gospodarki niskoemisyjnej i
odnawialnych źródeł energii
dla pracowników Urzędu
Miasta Rydułtowy
Jednostka miary
Oczekiwana
wartość wskaźnika
Sposób
weryfikacji
-
Przekazanie 3 szt.
opracowania wraz z CD
Protokół zdawczoodbiorczy,
Faktura
rozliczeniowa
-
Przekazanie
edytowalnej
bazy Excel
Protokół zdawczoodbiorczy
Ilość uczestników
9-10
pracowników
Listy obecności,
dokumentacja
fotograficzna
4
Poprawa efektywności
energetycznej – Szkoła
Podstawowa Nr
1/oszczędność energii
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 381,09 Mg CO2/rok
5
Poprawa efektywności
energetycznej – Gimnazjum
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników mediów,
obliczenie efektu
ekologicznego
Faktury za rok
rozliczeniowy,
11
Nr 1/oszczędność energii
6
7
8
9
10
11
12
Pomoc finansowa dla
Miasta Wodzisław Śląski na
opracowanie projektu
budowy Drogi Głównej
Południowej na odcinku od
drogi wojewódzkiej nr 935
w Rydułtowach do
połączenia z ul.
Wodzisławską w Jastrzębiu
Zdroju/poprawa układu
komunikacyjnego miasta
poprzez zmniejszenie ruchu
tranzytowego z ulic o gęstej
zabudowie mieszkaniowej
Pomoc finansowa na
opracowanie dokumentacji
projektowej dotyczącej
budowy Regionalnej Drogi
Racibórz-Pszczyna na
odcinku od DK 45 w gminie
Rudnik do ul. Sportowej w
Rybniku/poprawa układu
komunikacyjnego miasta
poprzez zmniejszenie ruchu
tranzytowego z ulic o gęstej
zabudowie mieszkaniowej
Budowa drogi bocznej ul. R.
Traugutta/poprawa układu
komunikacyjnego
Termomodernizacja
budynku Straży Pożarnej
przy ul. R. Traugutta w
Rydułtowach/oszczędność
energii
Modernizacja ul.
Radoszowskiej/poprawa
systemu komunikacyjnego
Poprawa efektywnosci
energetycznej budynku sali
sportowej przy ul. Gen. J.
Bema w
Rydułtowach/oszczednosc
energii
Zastosowanie
inteligentnego systemu
sterowania oświetleniem
ulicznym
o 64,62 Mg CO2/rok
analiza stanu
liczników mediów,
obliczenie efektu
ekologicznego
-
Dokumentacja
techniczna
dotycząca
przedsięwzięcia
1 kpl.
-
Dokumentacja
techniczna
dotycząca
przedsięwzięcia
km
0,126km
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 70,96 Mg CO2/rok
km
1,122km
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji zgodny w
wykonywanym audytem
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 364,89 Mg CO2/rok
1 kpl.
Protokół odbioru
końcowego
inwestycji
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników mediów,
obliczenie efektu
ekologicznego
Protokół odbioru
końcowego
inwestycji
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników mediów,
obliczenie efektu
ekologicznego
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników,
obliczenie efektu
ekologicznego
12
13
Wymiana oświetlenia
ulicznego na
energooszczędne LED
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 371,36 Mg CO2/rok
14
Zastosowanie redukcji mocy
oświetlenia ulicznego
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 428,43 Mg CO2/rok
15
Edukacja lokalnej
społeczności w zakresie
efektywności energetycznej
i odnawialnych źródeł
energii
Liczba mieszkańców,
przedstawicieli firm,
przedsiębiorstw
biorących udział w
kampanii
Szacunkowy efekt
redukcji CO2 o 1921,69
Mg CO2/rok
16
Montaż mikroinstalacji
fotowoltaicznych o mocy 4
kW przez mieszkańców
Moc zainstalowanych
mikroinstalacji
fotowoltaicznych
0,004 MW
17
Instalacja źródła OZE w
postaci pomp ciepła przez
mieszkańców
Moc zainstalowanych
pomp ciepła
0,056 MW
18
Podłączenie nieruchomości
sektora mieszkalnictwa do
sieci ciepłowniczej
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 4329,81 Mg CO2/rok
19
Podłączenie nieruchomości
sektora mieszkalnictwa do
sieci gazowej
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 639,57Mg CO2/rok
20
Wymiana kotłowni lub
palenisk węglowych na
źródła o wyższej niż
dotychczas sprawności
wytwarzania ciepła
spełniające wymagania
emisyjne
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 3289,89 Mg CO2/rok
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników,
obliczenie efektu
ekologicznego
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników,
obliczenie efektu
ekologicznego
Aktualizacja bazy
danych
inwentaryzacji
emisji CO2
Protokół zdawczoodbiorczy z
inwestycji, dane od
TAURON S.A.,
aktualizacja bazy
danych
inwentaryzacji CO2
Protokół zdawczoodbiorczy z
inwestycji,
aktualizacja bazy
danych
inwentaryzacji CO2
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników mediów,
obliczenie efektu
ekologicznego,
dane z Ciepłowni
Rydułtowy Sp. z
o.o.
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników mediów,
obliczenie efektu
ekologicznego,
dane od operatora
sieci gazowej
Faktury,
obliczenie efektu
ekologicznego
13
21
Modernizacja i budowa
ścieżek rowerowych na
terenie miasta Rydułtowy
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 348,39 Mg CO2/rok
22
Promocja i wsparcie
transportu publicznego
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 1425,55 Mg CO2/rok
23
Promowanie zachowań
energooszczędnych w
transporcie - ECODRIVING
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 2280,88 Mg CO2/rok
24
Kampanie edukacyjnoinformacyjne z zakresu
zrównoważonego zużycia
energii i ekologii w sektorze
transportu.
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 1425,55 Mg CO2/rok
25
Wybór przewoźnika dla
transportu, którego tabor
wyposażony jest w
ekologiczne jednostki
napędowe
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 105,06 Mg CO2/rok
26
Termomodernizacja i
przyłączenie do sieci
ciepłowniczej budynków
SM Orłowiec
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 270,00 Mg CO2/rok
27
Termomodernizacja i
przyłączenie do sieci
ciepłowniczej budynków
Zakładu Gospodarki
Komunalnej
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 526,52 Mg CO2/rok
28
Wprowadzenie systemu
zielonych zamówień
publicznych
Zamówienia
publiczne
-
29
Uwzględnianie w
miejscowym planie
zagospodarowania
przestrzennego wymogów
Uchwała
-
aktualizacja bazy
danych
inwentaryzacji CO2,
obliczenie efektu
ekologicznego
aktualizacja bazy
danych
inwentaryzacji CO2,
obliczenie efektu
ekologicznego
aktualizacja bazy
danych
inwentaryzacji CO2,
obliczenie efektu
ekologicznego
aktualizacja bazy
danych
inwentaryzacji CO2,
obliczenie efektu
ekologicznego
Dane od
przewoźników,
aktualizacja bazy
danych
inwentaryzacji CO2,
obliczenie efektu
ekologicznego
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników mediów,
obliczenie efektu
ekologicznego,
dane z Ciepłowni
Rydułtowy Sp. z
o.o. oraz ze SM
Orłowiec
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników mediów,
obliczenie efektu
ekologicznego,
dane z Ciepłowni
Rydułtowy Sp. z
o.o. oraz ze ZGK
Dokumentacja z
przeprowadzonych
zamówień
publicznych
Dokumentacja z
podjętych uchwał
dotyczących zmian
w miejsowym
14
30
dotyczących zaopatrywania
mieszkań w ciepło z
nośników nie powodujących
nadmiernej „niskiej emisji”
pyłów, dwutlenku siarki i
tlenków azotu i dwutlenku
węgla
Kontrola gospodarstw
domowych w zakresie
przestrzegania zakazu
spalania odpadów w
urządzeniach grzewczych
planie
zagospodarowania
przestrzennego
Ilość
przeprowadzonych
kontroli
-
31
Poprawa efektywności
energetycznej-Os. Karola
21/oszczędność energii
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 62,44 Mg CO2/rok
32
Termomodernizacja
budynku
Urzędu Miasta
Ilość Mg CO2/rok
Szacunkowy efekt
redukcji CO2
o 7,13 Mg CO2/rok
Protokół z
przeprowadznych
kontroli
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników mediów,
obliczenie efektu
ekologicznego,
dane od operatora
sieci gazowej
Faktury za rok
rozliczeniowy,
analiza stanu
liczników mediów,
obliczenie efektu
ekologicznego,
dane od operatora
sieci gazowej
Waznym aspektem jest rzetelna terminowość i jakość wykonanej aktualizacji. Kontrola
nad wdrażaniem zadania lub ewentualnym brakiem możliwości wdrożenia konkretnego
zadania zapewni własciwe monitorowanie osiągnięcia celów określonych w dokumencie,
mających przyczynić się do realizacji postanowień zawartych w pakiecie klimatycznoenergetycznym do roku 2020, a poza tym pozwoli na szybką reakcję w celu podjęcia
dodatkowego zadania w celu wypełnienia obowiązku odpowiedniej redukcji gazów
cieplarnianych.
5 Analiza i ocena istniejące stanu środowiska
W niniejszym rozdziale przedstawiono podstawowe informacje dotyczące miasta
Rydułtowy, istotne z punktu widzenia ochrony środowiska.
5.1
Położenie administracyjne i geograficzne
Miasto Rydułtowy położone jest w południowo-zachodniej części województwa
śląskiego, wchodzi w skład powiatu wodzisławskiego. Zgodnie z danymi Urzędu Miasta
Rydułtowy powierzchnia miasta Rydułtowy wynosi 14,95 km² . Największą powierzchnię
miasta zajmują użytki rolne, które stanowią około 55% całkowitej powierzchni
15
analizowanego obszaru oraz grunty zabudowane i zurbanizowane zajmujące powierzchnię
37,8 % (stan na dzień 31.12.2011r.).
Tabela 5-1 Podział terenów miasta Rydułtowy ze względu na rodzaj gruntu wraz z powierzchnią [źródło:
Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych, Powszechny Spis Rolny 2010]
Rydułtowy graniczą z miastami Pszów i Radlin (powiat wodzisławski) oraz miastem
Rybnik i gminami wiejskimi: Kornowac (powiat raciborski) i gminą Gaszowice (powiat
rybnicki). Rydułtowy leżą na szlaku komunikacyjnym Rybnik Racibórz, który stanowi część
drogi wojewódzkiej nr 935 Pszczyna-Opole. Gmina leży w strefie nadgranicznej Czech.
Miasto położone jest na Płaskowyżu Rybnickim tworzącym część Wyżyny Śląskiej. W
Parku Krajobrazowym Cysterskich Kompozycji Krajobrazowych Rud Wielkich zlokalizowana
jest północna część Gminy.
Głównym elementem gospodarki miasta jest wydobycie węgla kamiennego w Kopalni
Węgla Kamiennego „Rydułtowy-Anna” należącej do Kompani Węglowej S.A. To najstarszy
czynny zakład wydobywczy na Górnym Śląsku, położony w centralnej i południowozachodniej część Gminy. 75% terytorium miasta znajduje się pod bezpośrednim wpływem
eksploatacji górniczej, a około 1.000 mieszkańców znajduje zatrudnienie w sektorze
górniczym, co świadczy o typowo górniczym charakterze gminy.
5.2
Rzeźba terenu i geologia
Rzeźba terenu miasta jest urozmaicona, położona na wysokości około 280 m n.p.m.
Ukształtowanie terenu jest wynikiem działania lodowca i wód płynących. Teren Gminy
bogaty jest w różnorodne formy krajobrazu naturalnego oraz wyraźnie zaznaczone elementy
pochodzenia antropogenicznego. Jest to skutek działalności przemysłowo-wydobywczej
prowadzonej na terenie miasta.
W profilu ukształtowania Gminy można wyróżnić trzy wzgórza. Pierwsze z nich mieści
się w południowo-zachodniej części tworząc granice z miastem Pszów, drugie zlokalizowane
jest w środkowo-wschodniej części przy granicy z Rybnikiem, natomiast trzecie znajduje się
w północnośrodkowej części Gminy przy osiedlu mieszkaniowym ”Orłowiec“.
16
Rejon północno-zachodni Gminy, część środkowo-wschodnia doliny rzeki Nacyny oraz
rejon graniczący z gminą Gaszowice to najniżej położone miejsca miasta Rydułtowy. Przez
Rydułtowy przepływa rzeka Nacyna będąca dopływem rzeki Rudy. Woda tu występująca
zanieczyszczona jest ściekami komunalnymi oraz wodami dołowymi z kopalni, które zaliczane
są do wód pozaklasowych.
Pod względem geologicznym omawiany teren zaliczany jest do niecki głównej
górnośląskiego zagłębia węglowego. Budowa geologiczna obszaru Gminy składa się z osadów
karbonu z licznymi pokładami węgla, trzeciorzędu i czwartorzędu. Złoża piaszczysto-żwirowe
znajdują się w północno-wschodniej, natomiast złoża gliny w południowo-wschodniej części
miasta. Węglonośne skały karbońskie w niektórych miejscach pokrywają osady mioceńskie
składające się z złóż soli, siarki i gipsu. Na powierzchni mogą zalegać żwiry, gliny i piaski
czwartorzędowe. Osady trzeciorzędowe stanowią piaski, sole kamienne, gliny, żwiry i łupki
ilaste z gipsem i anhydrytem, oraz iły piaszczyste i margliste.
Surowcami naturalnymi powszechnie występującymi na terenie miasta są węgiel
kamienny, niewielkie złoża glin ceramicznych i iłów oraz metan.
5.3
Gleby
Na terenie gminy Rydułtowy przeważają gleby bielicowe właściwe i pseudobielicowe,
brunatne wyługowane, kwaśne wytworzone z piasków gliniastych oraz żwirów. Największą
część terenu Gminy stanowią gleby klas IVa i IVb zajmując prawie 80% użytków rolnych.
Gleby bielicowe i pseudobielicowe wykształciły się na piaskach gliniastych.
W północnej części miasta występują gleby bielicowe właściwe, natomiast w
południowej gleby bielowe pyłowe, zaliczane do klasy III i IV. Na terenie Gminy Rydułtowy
dominują przede wszystkim użytki rolne, które stanowią około 55 % powierzchni całego
miasta. Na gruntach ornych znajdują się gleby: bielicowe, pseudobielicowe oraz gleby
brunatne kwaśne. Większość gruntów rolnych jest nieużytkowana z uwagi na czynniki
ekonomiczne, silną antropopresję, rozdrobnienie areałów oraz niską przydatność do
produkcji rolniczej i znajduje się na etapie wtórnej sukcesji roślinności.
Gleby omawianego terenu charakteryzują się podwyższoną kwasowością. Odczyn
bardzo kwaśny oraz kwaśny wykazuje około 53% użytków rolnych Gminy Rydułtowy, według
danych Okręgowej Stacji Chemiczno Rolniczej w Gliwicach.
5.4
Surowce naturalne
Na terenie Gminy Rydułtowy występują różnorodne bogactwa naturalne. Stwierdzono
obecność węgla kamiennego, niewielkich złóż glin ceramicznych i iłów oraz metanu
wydobywanego przez KWK „Rydułtowy-Anna”.
Powołując się na dane Państwowego Instytutu Geologicznego (2013 rok) na terenie
Miasta Rydułtowy eksploatowanych było 5 złóż, tj. 3 złoża węgla kamiennego oraz 2 złoża
17
metanu w obszarach eksploatowanych złóż węgla kamiennego. Metan ze złóż węgla
kamiennego zostaje odprowadzany do atmosfery. Ze złoża Rydułtowy w 2012 r. w ilości 6,77
mln m³ wentylacją i 12,99 mln m³ poprzez stację odmetanowania. Potencjał energetyczny
metanu może służyć do wytworzenia energii elektrycznej i ciepła.
5.5
Klimat
Gmina Rydułtowy położona jest w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego
przejściowego z sezonowymi wpływami klimatu kontynentalnego i atlantyckiego. Położenie
omawianego terenu u wylotu Bramy Morawskiej powoduje, że klimat Gminy różni się
znacznie od klimatu reszty Polski. Dostęp ciepłych i suchych mas powietrza z południa
wpływa korzystnie na klimat. Region cechuje wysoki udział mgieł i wysoka wilgotność
powietrza w dolinach rzecznych i okolicach zbiorników wodnych. Średnia roczna
temperatura powietrza wynosi 7,5°C, maksimum termiczne osiągane jest w lipcu, minimum
w styczniu. Przeciętnie w ciągu roku jest od 170 do 180 dni deszczowych. Średnia roczna
suma opadów w ciągu roku należy do stosunkowo wysokich, wynosi 750 mm. Wyjątek
stanowią obszary położone w tzw. cieniu opadowym, gdzie opady są znacznie niższe.
Najwięcej opadów występuje w lipcu, zaś najmniej w lutym.
Na terenie Gminy przeważają wiatry bardzo słabe i słabe, które ograniczają możliwość
wymiany mas powietrza. Napływające wiatry z sektora zachodniego i południowozachodniego sprzyjają napływowi ciepłych miast powietrza. Analizowany region
charakteryzuje się najkrótszym w województwie śląskim okresem zalegania pokrywy
śnieżnej, który trwa zwykle 50-60 dni.
W ciągu roku można wyróżnić przeciętnie 110-120 dni pochmurnych, 40-45 dni
pogodnych oraz 15-20 dni burzowych. Przejściowa strefa klimatu charakteryzuje się dużą
aktywnością burz (zwłaszcza w okresie od maja do września). Mogą występować bardziej
długotrwałe opady o dużym natężeniu (deszcze nawalne).
5.6
Wody powierzchniowe, podziemne
Wody powierzchniowe
Miasto Rydułtowy stanowi obszar źródliskowy, leży w dorzeczu rzeki Odry w znacznej
części w dolinie rzeki Nacyna przepływającej przez Gminę z zachodu na wschód. Rzeka
Nacyna o długości 13,4 km jest lewym dopływem rzeki Rudy (prawostronny dopływ Odry), w
dzielnicy miasta Rybnik- Orzepowice uchodzi do Rudy. Głównymi dopływami rzeki Nacyna
przepływającymi przez Rydułtowy są cieki: Rydułtowski i Niewiadomski. Pozostałe dopływy
to niewielkie cieki wodne bez nazwy. W mieście wyróżniamy wododziały II rzędu:
Rzeka Sumina oraz III rzędu: Nacyna i mający tu swoje źródło potok Gzel, znajdują się tu
również Rów Rydułtowski i potok z Polesia. Ciek Gzel wraz z dopływami drenuje wody
północnej części Rydułtów w kierunku północnym do Zbiornika Rybnickiego.
18
Rzeka Nacyna to najbardziej zanieczyszczona rzeka w okolicy. Przeważającą część wód
cieku stanowią oczyszczone ścieki pochodzące z oczyszczalni „Rydułtowy”.
Cieki wodne i stawy położone w Rydułtowach w znacznej ilości powstały wskutek
prowadzonej eksploatacji węgla m.in. stawy Zawalisko, Machnikowiec. Wody
powierzchniowe zasilane są przez opady atmosferyczne. Wielkości przepływów zależne są od
intensywności opadów.
Wody podziemne
Teren Gminy Rydułtowy znajduje się w regionie XIII przedkarpackim, makroregionie
południowym, na pograniczu podregionów XIII2 rybnicko-oświęcimskiego (część
południowa) i XIII1 kędzierzyńskiego (część północna), według regionalizacji
hydrogeologicznej słodkich wód podziemnych Polski (Paczyński, 1995).
Według podziału wód podziemnych Polski (opracowanego w 2004 r.) na 161 JCWPd
(jednolitych części wód podziemnych) Rydułtowy w całości leżą w obrębie JCWPd nr 140.
Według zweryfikowanego w 2009 r. podziału kraju na 172 JCWPd, wody podziemne obszaru
Rydułtów zaliczono do trzech JCWPd: przeważającą część miasta obejmuje JCWPd nr 144,
część wschodnią JCWPd nr 142, natomiast część południowa należy do JCWPd nr 155.
Gmina zlokalizowana jest poza zasięgiem Głównych Zbiorników Wód Podziemnych.
Miasto Rydułtowy nie posiada punktów regionalnego i krajowego monitoringu wód
podziemnych. Na obszarze miasta występują wody podziemne zaliczane są do wód II i III
klasy czystości. KWK „Rydułtowy-Anna” odpowiedzialna jest za eksploatację wód
podziemnych ujmowanych ujęciem wody pitnej i przemysłowej. Woda słabo mineralizowana
i woda komunalna wykorzystywana jest przez kopalnię na potrzeby socjalno-bytowe
mieszkańców, natomiast woda nadmiernie zasolona i przemysłowa do celów
technologicznych.
Występowanie wód podziemnych w obrębie miasta Rydułtowy związane jest z
przepuszczalnymi osadami karbonu, trzeciorzędu i czwartorzędu. Wody podziemne piętra
karbońskiego powiązane są z piaskowcami i zlepieńcami warstw jejkowickich oraz
piaskowcami warstw porębskich. Przy ulicy Skalniej w rejonie odkrycia piaskowców oraz
szybu Szmidt, możliwa jest bezpośrednia infiltracja wód opadowych do warstw
wodonośnych. Trzeciorzędowe piętro wodonośne charakteryzujące się różnorodną
miąższością oraz napiętym zwierciadłem wody, utworzone jest z piasków drobnoziarnistych i
kurzawkowych oddzielonych osadami ilastymi. Czwartorzędowe piętro wodonośne
charakteryzujące się nieznacznym rozprzestrzenieniem i lekkim zwierciadłem wody,
występuje w żwirowych i piaszczystych utworach porowych.
5.7
Walory przyrodnicze i chronione elementy środowiska
Różnorodność biologiczna obszaru miasta jest niewielka. Większość zbiorowisk
roślinnych stanowi formę kadłubową, ubogą florystycznie (brak gatunków
19
charakterystycznych dla niższych taksonów fitosocjologicznych), charakterystyczną dla
roślinności porastającej tereny pozostające pod wpływem silnej antropopresji. Brak jest
istotnych siedlisk i ostoi, zaś ważne elementy środowiska (lasy, linie brzegów wód, doliny
rzeczne) zostały w znaczny sposób przekształcone i zdegradowane.
Zbiorowiska antropologiczne rozwijające się na terenach Rydułtów odgrywają dużą
rolę w szacie roślinnej gminy. Na obszarze miasta notuje się rzadkie gatunki flory
naczyniowej. Do gatunków objętych ochroną prawną należą:



Barwinek pospolity,
Kosaciec syberyjski,
Skrzyp olbrzymi.
Do chronionych gatunków fauny należą między innymi (poniższy wykaz obejmuje
gatunki występujące na terenach PK CKKRW, w bezpośrednim sąsiedztwie Gminy):











Traszka zwyczajna,
Kumak nizinny,
Ropucha szara,
Ropucha zielona,
Żaba wodna,
Żaba śmieszka,
Żaba jeziorkowa,
Żaba trawna,
Padalec zwyczajny,
Jaszczurka zwinka,
Jaszczurka żyworodna.
Na terenie miasta Rydułtowy lasy zajmują powierzchnię 34 ha, co stanowi około 2,3
% jego powierzchni. Obszary leśne na terenie miasta mają postać izolowanych i stosunkowo
niewielkich powierzchniowo wysp leśnych skupionych głównie w zachodniej części miasta.
Natura 2000
W granicach administracyjnych miasta Rydułtowy nie występują obszary Natura
2000. Do najbliżej położonych obszarów Natura 2000 należą:
- Stawy Łężczok PLH240010 (8,9 km od granicy miasta),
- Las koło Tworkowa PLH240040 (9,6 km),
- Graniczny Meander Odry PLH240013 (12,7 km),
- Stawy Wielikąt i Ligota Tworkowska PLB240003 (6,25 km)
- Dolina Górnej Odry (wyznaczony w publikacji Ostoje ptaków o znaczeniu
międzynarodowym w Polsce, 2010, jako modyfikacja ostoi Stawy Wielikąt i Ligota
Tworkowska, 6,2 km)
20
Do innych najbliższych obszarów chronionych znajdujących się co najmniej kilka kilometrów
od granicy Gminy zaliczono:
- rezerwat Łężczok (8,9 km),
- zespół przyrodniczo-krajobrazowy Wielikąt (6,2 km).
Park krajobrazowy
Otulina Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”
obejmuje niewielki fragment Gminy na północ od ul. Raciborskiej o powierzchni 252 ha.
Najmniejsza odległość granicy parku krajobrazowego od granicy miasta wynosi 3 km.
Użytki ekologiczne
Najbliższe użytki ekologiczne znajdują się w Rybniku- Okrzeszyniec (3,2 km) i Meandry
rzeki Rudy (7,9 km) oraz w Nędzy- Łąka trzęślicowa w Małej Nędzy (9,6 km).
Pomniki przyrody
Obecnie na terenie Miasta Rydułtowy znajduje się 7 pomników przyrody ożywionej:
drzewa z gatunku buk pospolity (3 sztuki), drzewa z gatunku dąb szypułkowy (2 sztuki),
drzewo z gatunku lipa drobnolistna (1 sztuka) oraz drzewo z gatunku klon pospolity (1
sztuka).
Tereny zielone
Do terenów zielonych w Gminie zaliczono parki, skwery, place zabaw, tereny na
których zlokalizowane są: obelisk i pomniki o ogólnej powierzchni 4.05.00 ha, Park Zadumy o
powierzchni 0.24.00 ha(Informacja Burmistrza Miasta o stanie mienia komunalnego Miasta
Rydułtowy sporządzona według stanu na dzień 30.09.2007 r.) oraz cmentarze parafialne i
komunalny o powierzchni 1.84.58.ha. Na terenie miasta występują także cztery kompleksy
ogródków działkowych o powierzchni ok. 16 ha.
Korytarze ekologiczne
Gmina Rydułtowy znajduje się poza ważnymi korytarzami ekologicznymi. Rolę
podrzędnych korytarzy ekologicznych spełniają dolina Nacyny na południe od KWK
„Rydułtowy - Anna”, obejmująca także przyległe tereny Pszowa i Radlina. Istotne znaczenie
mają przylegające do granicy miasta większe kompleksy leśne Las Pański, Kalwaria,
Dąbrowiak, na granicy z Pszowem, oraz z Rybnikiem i Radlinem.
5.8
Powietrze atmosferyczne
Jakość powietrza atmosferycznego jest niska. Rydułtowy należą do strefy raciborskowodzisławskiej, graniczącej z Aglomeracją Rybnicko-Jastrzębską. Obszary te zostały zaliczone
21
do strefy C, dla których wystąpiły przekroczenia stężeń (poziomów dopuszczalnych i
docelowych) pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)pirenu, wymagające opracowania programu
ochrony powietrza.
Główną przyczyną wystąpienia przekroczeń jest emisja niska, zwłaszcza w sezonie
grzewczym (poziom stężeń zależy od warunków pogodowych, pory roku i warunków
topograficznych). Udział emisji wysokiej, głównie ze źródeł usytuowanych w okolicy miasta,
w emisji całkowitej substancji szkodliwych wynosi około 5%. Ruch drogowy (natężenie ruchu,
rodzaj samochodów i jakość paliwa, stan techniczny dróg) oraz zwartość zabudowy wpływają
także na wielkość stężenia zanieczyszczeń w powietrzu.
Działania w ramach programu ochrony powietrza mają na celu redukcję niskiej emisji
(Program Ograniczenia Niskiej Emisji - wymiana kotłów węglowych o niskiej sprawności na
nowoczesne kotły węglowe, gazowe lub olejowe oraz ogrzewanie elektryczne).
Przedmiotowy „Plan gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy” jest jednym z
kolejnych kroków podejmowanych przez UM Rydułtowy w celu określenia możliwości
redukcji niskiej emisji.
5.9
Klimat akustyczny
Podstawowym wskaźnikiem klimatu akustycznego jest sumaryczny poziom hałasu
danego obszaru. W decydującym stopniu zależy on od jego urbanizacji oraz rodzaju
emitowanego hałasu komunikacyjnego (od dróg i szyn), przemysłowego oraz komunalnego
(towarzyszącego obiektom sportu, rekreacji i rozrywki).
Zasadniczym liniowym źródłem hałasu jest ruch drogowy - na drodze wojewódzkiej
nr 935, na większości dróg powiatowych oraz na drogach gminnych o dużym natężeniu
ruchu. Hałas wywołany ruchem kolejowym może mieć znaczenie w rejonie bocznicy KWK
„Rydułtowy – Anna”, gdzie kumuluje się z hałasem z instalacji przemysłowych. Innym
źródłem uciążliwości akustycznej może być hałas linii elektroenergetycznych wysokiego
napięcia (uciążliwe dźwięki o częstotliwości 120 Hz). Instalacje i urządzenia KWK
„Rydułtowy - Anna” generują hałas o natężeniu powodującym przekroczenie poziomów
dopuszczalnych w porze dziennej i nocnej na terenach zabudowy mieszkaniowej przy
ul. Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Obywatelskiej. Źródła hałasu komunalnego stanowią
obiekty sportu, rekreacji i rozrywki. Hałas osiedlowy występujący na terenach zwartej
zabudowy Rydułtów.
5.10 Promieniowanie jonizujące i elektromagnetyczne
Do źródeł niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego na terenie miasta
Rydułtowy należą liczne napowietrzne linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia 110 kV,
stacja elektroenergetyczna GPZ Rydułtowy z transformatorami 110/20 kV, a także
napowietrzne linie średniego napięcia, stacje transformatorowe 20/0.4 kV i stacje bazowe
telefonii komórkowej. Zagrożenia promieniowaniem niejonizującym w mieście Rydułtowy są
22
nieznaczne. Wpływ promieniowania elektromagnetycznego zależy od wysokości jego
natężenia oraz częstotliwości.
Obecnie w mieście i w jego bezpośrednim otoczeniu zlokalizowanych jest kilka stacji
telefonii komórkowej. Stacje bazowe są umieszczone w trzech punktach w środkowej części
miasta: na wieży kościoła św. Jerzego, na dachu budynku usługowo - mieszkalnego przy ul.
Romualda Traugutta 295 oraz na kominach Ciepłowni Rydułtowy, na dachu szkoły przy ul.
Raciborskiej 260 w Rybniku, naprzeciw zabudowań na północno - wschodnim skraju
Radoszów, a w Pszowie przy ul. Lipowej 71 – maszt telefonii komórkowej.
W przypadku urządzeń elektroenergetycznych brak jest przepisów określających
strefy ich ponadnormatywnego oddziaływania. Dla urządzeń telekomunikacyjnych zasięg
możliwych przekroczeń wartości dopuszczalnych jest określany w raportach oddziaływania
na środowisko. W przypadku stacji bazowych wynosi on na ogół od 30 do 100 m w poziomie
oraz od 10 do 40 m w pionie.
Na terenie Miasta Rydułtowy na rynku, WIOŚ w Katowicach przeprowadził w 2011 r.
pomiary promieniowania elektromagnetycznego. Wykonano pomiary natężenia składowej
elektrycznej pola elektromagnetycznego w środowisku, w przedziale częstotliwości, co
najmniej od 3 MHz do 3000 MHz. Zmierzona wartość 0,86 V/m jest znacznie poniżej wartości
dopuszczalnej (7 V/m), określonej w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30
października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w
środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz.
1883).
5.11 Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków
Rydułtowy to jedno z wielu miast produkujących największe ilości ścieków w
przeliczeniu na jednostkę powierzchni w skali województwa (ponad 300 dam³/km). Jedynie
część miasta jest położona w Aglomeracji Rydułtowy. Tylko część miasta jest objęta
systemem zbiorczej kanalizacji sanitarnej, z którego korzysta około 50% mieszkańców
miasta. Na terenach nieskanalizowanych ścieki są gromadzone w zbiornikach
bezodpływowych (około 1,2 tys. zbiorników w mieście) i wywożone do oczyszczalni ścieków
lub oczyszczane w części miasta położonej ze względów technicznych i ekonomicznych poza
aglomeracją, przewiduje się budowę przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków
(Uchwała Nr 23.162.2012 Rady Miasta Rydułtowy z dnia 21 czerwca 2012 r.). Brak jest
rozwiniętego systemu kanalizacji deszczowej, co wywołuje problemy na oczyszczalni ścieków
(obciążenie oczyszczalni wynosi tylko 50%), a w okresach deszczowych zwiększa zagrożenie
powodziowe.
5.12 Poważne awarie przemysłowe
Poważna awaria to zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja, powstała
w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje
jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania
zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z
23
opóźnieniem. W Rydułtowach i w sąsiedztwie miasta nie występują zakłady dużego i
zwiększonego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Zgodnie z danymi
Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, w latach 2009-2010 na terenie Miasta Rydułtowy
nie wystąpiły żadne zdarzenia o znamionach poważnej awarii.
Na terenie Rydułtów nie wyznaczono stałych tras dla przewozu materiałów
niebezpiecznych, ani też parkingów dla samochodów przewożących takie materiały. Towary
niebezpieczne nie są również przewożone linią kolejową przez teren miasta. Nadzwyczajne
zagrożenia środowiska mogą jednak powstać na skutek wypadków drogowych z udziałem
pojazdów przewożących substancje niebezpieczne (m. in. zaopatrujących stacje paliw). Może
wówczas nastąpić bezpośrednie skażenie środowiska, polegające na wylaniu substancji do
gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych, a także skażenie pośrednie, związane z
wybuchem lub pożarem substancji niebezpiecznej. Potencjalny zasięg oddziaływania tych
zjawisk może sięgać do 300 m od miejsca wypadku.
6 Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu
widzenia realizacji projektowanego dokumentu ze szczególnym
uwzględnieniem obszarów podlegających ochronie
Spośród zadań zaplanowanych do realizacji w ramach Planu, mogących mieć
negatywny wpływ na środowisko wymienić należy przedsięwzięcia inwestycyjne:
1)
2)
3)
4)
5)
Termomodernizacje budynków,
Wymiana źródeł ogrzewania,
Budowa i modernizacja dróg gminnych, modernizacja i budowa ścieżek rowerowych
Podłączenie nieruchomości sektora mieszkalnictwa do sieci ciepłowniczej, gazowej
Montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii.
Pozostałe zadania mają głównie charakter edukacyjno-promocyjny (szkolenia
i promowanie poprawnych zachowań wpływających na ograniczenie niskiej emisji). W tym
przypadku wyklucza się ryzyko negatywnego oddziaływania na środowisko.
Oddziaływanie na środowisko przedsięwzięć inwestycyjnych
Działania te nie będą powodowały negatywnych oddziaływań na poszczególne
komponenty środowiska. Niemniej, część z działań inwestycyjnych służących docelowo
zmniejszeniu uciążliwości niskiej emisji może mieć uboczne, negatywne skutki dla
środowiska na etapie ich realizacji. Przedsięwzięcia te, jakkolwiek same w sobie są
bezsprzecznie proekologiczne, to lokalnie mogą powodować oddziaływanie środowiskowe.
Na etapie budowy i modernizacji dróg, modernizacji i budowy ścieżek rowerowych,
podłączeń do sieci ciepłowniczej lub gazowej, montażu mikroinstalacji odnawialnych źródeł
energii, a także prac termomodernizacyjnych obiektów będą to m.in.:
24
 naruszenia powierzchni ziemi,
 zakłócenia ruchu drogowego (oraz związane z tym: zwiększona emisja spalin i hałasu
z ruchu samochodowego, pylenie z dróg, zmniejszenie bezpieczeństwa na drodze),
 wytwarzanie odpadów budowlanych oraz powstawanie nieużytecznych w danym
miejscu mas ziemnych,
 emisja spalin i hałasu z maszyn budowlanych,
 konieczność ewentualnej wycinki drzew i krzewów.
Możliwa jest jednak prawidłowa ich ocena i minimalizacja wpływu wybierając
odpowiednie projekty oraz nadzorując estetyczne ich wykonanie.
Działania zapisane w Planie będą zatem pozytywnie oddziaływać na środowisko, mimo
możliwych krótkotrwałych, negatywnych oddziaływań, które mają znacznie mniejszą skalę
oraz wagę.
Przed przystąpieniem do prac termomodernizacyjnych Wykonawca robót powinien
opracować Informację Zasad Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia przy Wykonywaniu Robót
Budowlanych (tzw. Informacja BIOZ). Dokument ten określa prawidłowy sposób
prowadzenia prac z zachowaniem wymagań ochrony środowiska, BHP oraz ogólne uwagi
dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa. Postępowanie zgodnie z Informacją BIOZ w sposób
znaczący ograniczy ewentualne negatywne oddziaływanie na środowisko.
W
przypadku
prowadzenia
prac
remontowych,
modernizacyjnych
i termomodernizacyjnych, przed ich rozpoczęciem, zaleca się, aby zarządca budynku zlecił
ornitologowi inwentaryzację przyrodniczą w zakresie występowania ptaków gatunków
chronionych. W sytuacji gdy zniszczenie schronienia ptaka chronionego jest konieczne,
należy zwrócić się do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o wydanie stosownego
zezwolenia oraz zapewnić temu gatunkowi zastępcze miejsca lęgowe. Podczas remontu czy
termomodernizacji budynku należy zawieszać budki lęgowe dla tych ptaków w miejscach,
gdzie dotychczas miały one swoje lęgi.
Zgodnie z w/w ustawą oraz rozporządzeniem, w stosunku do ptaków obowiązuje zakaz
zabijania, okaleczania, chwytania, niszczenia jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych,
niszczenia gniazd i innych schronień oraz umyślnego płoszenia i niepokojenia oraz niszczenia
ich siedlisk i ostoi. Dopuszcza się odstępstwo od zakazu usuwania gniazd ptasich z obiektów
budowlanych i terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne,
ale tylko od dnia 16 października do końca lutego, czyli przed kolejnym okresem lęgowym.
Usuwanie nowopowstających gniazd w rozpoczętym okresie lęgowym należy traktować jako
rażące naruszenie obowiązujących przepisów. Działania takie można prowadzić jedynie po
uzyskaniu zwolnienia z zakazów, które w stosunku do gatunków objętych ochroną ścisłą
wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, a w stosunku do gatunków objętych
ochroną częściową Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska.
25
7 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu
Celem głównym Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy jest ograniczenie
emisji (głównie gazów cieplarnianych) do środowiska. W przypadku braku realizacji Planu
lub realizacji fragmentarycznej założone w niniejszym Planie cele nie zostaną osiągnięte, a w
konsekwencji może nastąpić pogorszenie się stanu środowiska przyrodniczego na terenie
miasta.
Brak realizacji inwestycji na terenie miasta mogą przyczynić się do nieuzyskania
zakładanych w tzw. pakiecie energetyczno-klimatycznym do 2020 roku zobowiązań, m.in.:
 redukcji emisji o 20% gazów cieplarnianych w stosunku do poziomu emisji z 1990 r. ,
 zwiększenia udziału energii odnawialnej w finalnej konsumpcji energii o 20%
(dla Polski 15%),
 zwiększenie efektywności energetycznej o 20%, w stosunku do prognoz BAU
(ang. business as usual) na rok 2020.
Zgodnie z powyższym można przypuszczać, że brak realizacji inwestycji
zaproponowanych w analizowanym Planie, nie tylko nie wpłyną na poprawę jakości
powietrza, ale może się przyczynić do pogorszenia jego parametrów.
8 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu
międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu
widzenia projektowanego dokumentu
Głównym cele Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy powiązane są z
charakterem działań określonych w dokumentach nadrzędnych, tj:
a) na szczeblu krajowym:





z ustaleniami i rekomendacjami wynikającymi z „Polityki Energetycznej Państwa do
2030 roku”,
ze Strategią rozwoju energetyki odnawialnej,
z Polityką Klimatyczną Polski,
z ustawą o efektywności energetycznej,
z Polityką Ekologiczną Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016.
b) na szczeblu wojewódzkim:



z wytycznymi Programu Ochrony Powietrza dla Stref Województwa Śląskiego,
ze Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020”,
z Programem ochrony środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013
z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018.
26
c) na szczeblu lokalnym:





z Programem Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Rydułtowy,
ze Strategią Rozwoju Gminy „Miasta Rydułtowy 2020”
z Programem Ochrony Środowiska Miasta Rydułtowy,
ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego,
Z „Aktualizacją założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe dla Gminy Rydułtowy”.
Cele w zakresie gospodarki niskoemisyjnej wynikające z dyrektyw Unii Europejskiej
zostały uwzględnione w Polityce Energetycznej Państwa do 2030 roku. Cele te znalazły
odzwierciedlenie w Programie Ochrony Powietrza dla Stref Województwa Śląskiego oraz
Programie ochrony środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013
z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018. Hierarchiczna zgodność celów
w w/w dokumentach nadrzędnych z opracowywanym na szczeblu gminnym Planie
gospodarki niskoemisyjnej sprawia, że cele na szczeblu wojewódzkim, krajowym,
wspólnotowym i międzynarodowym zostały w nim uwzględnione.
Zgodnie z przyjętym w 2009 r. pakietem energetyczno-klimatycznym do 2020 r. Unia
Europejska:
 o 20% zredukuje emisje gazów cieplarnianych w stosunku do poziomu emisji z 1990 r.,
 o 20% zwiększy udział energii odnawialnej w finalnej konsumpcji energii
(dla Polski 15%),
20% zwiększy efektywność energetyczną, w stosunku do prognoz BAU
(ang. business as usual) na rok 2020.
 o
Plany gospodarki niskoemisyjnej mają m.in. przyczynić się do osiągnięcia celów
określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.:
 redukcji emisji gazów cieplarnianych,
 zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych,
 redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie
efektywności energetycznej,
a także do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia
jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są programy
(naprawcze) ochrony powietrza (POP) oraz plany działań krótkoterminowych (PDK).
9 Przewidywane znaczące oddziaływanie
Podstawowym celem sporządzenia niniejszej prognozy jest ukazanie potencjalnych
skutków realizacji ustaleń Planu na środowisko i mieszkańców, możliwe jest dokonanie
jedynie ogólnej ich oceny.
27
W trakcie prowadzenia inwestycji związanych z realizacją zadań określonych w Planie
gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy mogą wystąpić oddziaływania krótkotrwałe ograniczone
wyłącznie do obszaru, na którym będą realizowane, niewykraczające tym samym poza teren
przedmiotowy Miasta.
Działania określone w przedmiotowym Planie nie spowodują wystąpienia oddziaływań
skumulowanych, nie spowodują także wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi i zagrożenia dla
środowiska.
Planowane do realizacji przedsięwzięcia (np. związane z termomodernizacją,
podłączeniem do scieci ciepłowniczejlub gazowej, remontem dróg, wymianą źródeł
ogrzewania, montażem mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii czy edukacją
ekologiczną) prowadzone będą na terenach zabudowanych, w związku z tym nie przewiduje
się negatywnego wpływu na strukturę obszarów Parku Krajobrazowego „Cysterskie
Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” z otuliną oraz pomniki przyrody. Działania te nie
naruszą siedlisk przyrodniczych. Planowane do realizacji przedsięwzięcia polegające na
termomodernizacji budynków oraz budowie i modernizacji dróg gminnych nie są zaliczane
do grupy przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu
przepisów ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, także nie wpłyną
znacząco na powierzchnię ziemi i krajobraz.
Ponadto wszelkie prace prowadzone będą przez specjalistyczne firmy budowlanoremontowe, w sposób niezagrażający środowisku przyrodniczemu i zdrowiu ludzi (zgodnie z
przepisami BHP, prawa budowlanego, prawa ochrony środowiska i ustawy o odpadach).
Dlatego realizacja postanowień Planu nie wpłynie negatywnie na wody powierzchniowe i
podziemne.
Realizacja założeń Planu ma szczególne znaczenie dla poprawy jakości powietrza i
klimatu, pozwolą w znaczący sposób ograniczyć emisję gazów cieplarnianych. Tym samym
będą miały pozytywny wpływ na zasoby naturalne, głównie na jakość powietrza.
Budowa i modernizacja dróg mogą przyczynić się do krótkotrwałych i odwracalnych
negatywnych oddziaływań na powierzchnię ziemi i krajobraz, poprzez naruszenie
powierzchni ziemi, zakłócenie ruchu drogowego.
Z uwagi na lokalizację planowanych zadań na terenach zurbanizowanych w granicach
jednej gminy oraz charakter działań przewidzianych w ramach przedłożonego Planu można
uznać, że realizacja postanowień w/w dokumentu nie wpłynie znacząco negatywnie na
środowisko przyrodnicze Miasta Rydułtowy.
Oddziaływanie na obszary chronione
Planowane do realizacji przedsięwzięcia (np. związane z termomodernizacją, budową
i modernizacją dróg, ścieżek rowerowych, podłączeniem do sieci ciepłowniczej, gazowej,
wymianą źrodeł ogrzewania, montażem mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii czy
28
edukacją ekologiczną) w żadnym elemencie nie będą miały negatywnego wpływu na obszary
chropnione. Wdrożenie planowanych działań Planu nie stwarza zagrożenia dla
ustanowionych na jego obszarze form ochrony przyrody. Przede wszystkim należy
podkreślić, że poprawi się stan czystości środowiska w ich otoczeniu, zwiększeniu ulegną
walory krajobrazowe i wzrośnie ich atrakcyjność rekreacyjna. Dlatego ich wpływ na
omawiany komponent oceniono jako pozytywny.
Oddziaływanie na bioróżnorodność, zwierzęta i rośliny
Należy przede wszystkim podkreślić, że działania związane z realizacją postanowień
Planu dotyczą terenów zabudowanych – głównie budynków mieszalnych i zabudowy
zagrodowej, w odniesieniu do których trudno mówić o bioróżnorodności. Pewne
oddziaływania wystąpić mogą w odniesieniu do gatunków zwierząt i ptaków, z uwagi na
zakres działań koniecznych do podjęcia oraz założone działania minimalizujące, nie można
rozpatrywać ich w kontekście wpływu na bioróżnorodność, a jedynie na gatunki chronione.
W przypadku ewentualnego stwierdzenia obecności gatunków chronionych – siedlisk tych
gatunków, w obiektach w których planowane jest przeprowadzenie robót mających na celu
termomodernizację, przed przystąpieniem do nich należy wystąpić do RDOŚ w Katowicach
wydanie zezwolenia zgodnie z art. 56 ust 2 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody, na odstępstwo
od zakazu o którym mowa w art. 52 ust 1 pkt 4 – zezwolenie na niszczenie siedlisk i ostoi
ptaków. Wniosek uzupełniony musi być ekspertyzą ornitologiczną, co pozwoli uniknąć
wstrzymania prac remontowych. Pozostałe podjęte w Planie działania nie budzą wątpliwości
co do ich pozytywnego wpływu na ten komponent środowiska.
Oddziaływanie na ludzi
W przypadku oddziaływania na ludzi, zadania wskazane do realizacji w Planie, będą
miały jedynie pozytywny, bezpośredni, długoterminowy charakter. Zrealizowane działania
zawarte w Planie przede wszystkim wpłyną na ograniczenie substancji szkodliwych
przedostających się do powietrza, w tym szczególnie dwutlenku węgla. Ponadto
termomodernizacja budynków przyczyni się do poprawy ich efektywności energetycznej, a
co za tym idzie zmniejszy się zużycie paliwa. Przyniesie to obniżenie kosztów ogrzewania tych
obiektów a także poprawę jakości parametrów powietrza.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Realizacja postanowień Planu nie będzie powodować negatywnych oddziaływań na
jakość wód powierzchniowych jak i podziemnych w odniesieniu do oddziaływań jakie
obecnie występują w tym zakresie. Wszelkie prace związane z termomodernizacją,
przyłączeniem do sieci ciepłowniczej, gazowej będą wykonywane w odpowiednim reżimie
technologicznym i z uwzględnieniem obowiązującego prawa. Dlatego też oceniono, że prace
te nie będą wpływały negatywnie na wody dobrze izolowane od powierzchni terenu.
Oddziaływanie na powietrze i klimat
29
Realizacja założeń Planu ma szczególne znaczenie dla poprawy jakości powietrza i
klimatu. Pozwoli m.in. na ograniczenie zużycia paliwa na cele grzewcze, podwyższenie
efektywności energetycznej urządzeń i obiektów, wzrośnie wykorzystanie energii ze źródeł
odnawialnych oraz ograniczone zostanie zużycie energii. Działania edukacyjne i kampanijne
zachęcą m.in. mieszkańców miasta Rydułtowy do budowania energooszczędnych budynków.
Wszystkie te działania pozwolą w sposób znaczący ograniczyć emisję gazów cieplarnianych, a
co za tym idzie wpłyną na realizację pakietu energetyczno-klimatycznego.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i krajobraz
Realizacja zapisów analizowanego dokumentu będzie miała pozytywne, pośrednie
oddziaływanie na powierzchnię ziemi z uwagi na modernizację środków transportu i
modernizacjęoświetlenia drogowego. W odniesieniu do krajobrazu podejmowane działania
będą miały charakter neutralny i nie wpłyną na jego pogorszenie.
Oddziaływanie na zasoby naturalne
W ujęciu bezpośrednim realizacja postanowień dokumentu będzie miała jedynie
pozytywny wpływ na zasoby naturalne (głównie na jakość powietrza). Spodziewana będzie
poprawa jakości powietrza poprzez ograniczenie substancji szkodliwych przedostających się
do atmosfery, głównie z procesów spalania węgla kamiennego w gospodarstwach
domowych.
Oddziaływanie na zabytki i dobra materialne
Nie stwierdzono negatywnego oddziaływania skutków oddziaływania podjętych w
Planie zadań na analizowane komponenty. W przypadku przeprowadzenia prac
termomodernizacyjnych możliwe będzie uzyskanie dodatkowych korzyści wynikających z
późniejszych oszczędności związanych z mniejszym zużyciem energii do ogrzewania
zmodernizowanego budynku.
10 Rozwiązania alternatywne
oddziaływanie
i
kompensujące
negatywne
W celu ograniczenia możliwego negatywnego oddziaływania na środowisko
w trakcie realizacji przedmiotowych działań należy podjąć przede wszystkim środki
zapobiegające, tj.:
 zapewnienie wysokiego poziomu przebiegu procedur oceny oddziaływania na
środowisko dla przedsięwzięć z realizacji Planu wymagających przeprowadzenia tej
oceny,
 egzekucja zapisów określonych w decyzjach administracyjnych,
utrzymania czystości i porządku w gminie oraz w przepisach prawnych,
regulaminie
30
 przekazywanie informacji o stanie i ochronie środowiska właściwym podmiotom
(obecnie są one w posiadaniu różnych podmiotów – WIOŚ, Urząd Marszałkowski,
Starostwo Powiatowe, Urząd Miasta, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
i inne).
Potencjalne negatywne oddziaływanie w/w inwestycji na środowisko można ograniczyć
do racjonalnego poziomu poprzez dobrze przemyślany wybór lokalizacji oraz odpowiedni
dobór rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych, ponieważ wielkość
wywoływanych przez nie oddziaływań środowiskowych zależeć będzie w znacznym stopniu
od lokalnych uwarunkowań i zastosowanych rozwiązań ograniczających negatywny wpływ na
środowisko. Ponadto prawidłowy projekt budowlany, uwzględniający potrzeby ochrony
środowiska, zwłaszcza zapisy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zarówno na
etapie budowy jak i później w fazie eksploatacji inwestycji, pozwoli istotnie ograniczyć te
oddziaływania.
Do ogólnych działań ograniczających potencjalnie negatywne oddziaływanie należą:
 prawidłowe zabezpieczenie techniczne sprzętu i placu budowy, w tym zwłaszcza
w miejscach styku z ekosystemami szczególnie wrażliwymi na zmiany warunków
siedliskowych,
 selektywne gromadzenie powstających odpadów oraz przekazywanie ich uprawnionym
firmom do przetwarzania lub zbierania,
 stosowanie odpowiednich technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych,
 maskowanie elementów dysharmonijnych dla krajobrazu,
 prowadzenie konsultacji ze społecznością lokalną w celu uniknięcia konfliktów
społecznych.
Działania zapisane w Planie pozytywnie mogą oddziaływać na środowisko, mimo
możliwych krótkotrwałych, negatywnych oddziaływań, dlatego proponowanie rozwiązań
alternatywnych nie ma uzasadnienia.
Zgodnie z dokumentem Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów
wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030, ochrona
różnorodności biologicznej i gospodarka leśna w kontekście zmian klimatu jest ważnym
zagadnieniem, ponieważ problem utraty bioróżnorodności narasta wraz z postępującymi
zmianami klimatu. Z punktu widzenia ochrony siedlisk najistotniejsze są działania związane z
utrzymaniem obszarów wodno-błotnych i ich odtwarzaniem wszędzie tam, gdzie jest to
możliwe. Jednocześnie istotne będą działania sprzyjające prowadzeniu zrównoważonej
gospodarki leśnej w warunkach zmian klimatu.
11 Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na
środowisko
31
Biorąc pod uwagę lokalizację Miasta Rydułtowy nie przewiduje się transgranicznego
oddziaływania na środowisko.
Prawidłowy przebieg realizacji ustaleń Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy
Rydułtowy nie stwarza zagrożenia wystąpienia transgranicznego oddziaływania na
środowisko.
12 Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Prognoza oddziaływania na środowisko Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta
Rydułtowy została opracowana zgodnie z Ustawą z dnia 3 października 2008 r. o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2013, poz. 1235) i stanowi
element strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Prognoza Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy jest zgodna m.in.: z
Strategią rozwoju energetyki odnawialnej, Polityką Klimatyczną Polski, ze Strategią Rozwoju
Województwa Śląskiego „Śląskie 2020”,Programem Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta
Rydułtowy, Strategią Rozwoju Gminy „Miasta Rydułtowy 2020” i innymi dokumentami
strategicznymi.
W prognozie dokonano oceny wpływu realizacji Planu na poszczególne komponenty
środowiska. Z przeprowadzonej analizy wynika, że realizacja działań przyczyni się do redukcji
zjawiska niskiej emisji na terenie Miasta Rydułtowy i tym samym do znaczącej poprawy
jakości powietrza.
Z uwagi na lokalizację planowanych zadań na terenach zurbanizowanych w granicach
jednej gminy oraz charakter działań przewidzianych w ramach przedłożonego Planu można
uznać, że realizacja postanowień w/w dokumentu nie wpłynie znacząco negatywnie na
środowisko przyrodnicze Miasta Rydułtowy.
13 Rekomendacje w związku z ustaleniami prognozy
W „Planie gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy” należy przede wszystkim
położyć duży nacisk na:
- upowszechnienie wiedzy dotyczącej sposobów ograniczane niskiej emisji i wykorzystania
OZE, poprzez np.: informacji na stronie internetowej, wydawaniu i dystrybucji do jednostek
samorządowych i osób indywidualnych poradników i informatorów;
- przeszkolenie pracowników administracji samorządowej;
- aktualizowanie bazy danych dotyczącej niskiej emisji na terenie gminy;
- aktywne pozyskiwanie środków na realizacje działań związanych z eliminacją niskiej emisji
na terenie gminy.
32