Więcej informacji - Kraków Dla Seniora

Kraków, 9 czerwca 2014 r.
„Szkło z Heratu. Studium przypadku”
Muzeum Etnograficzne w Krakowie, ul. Krakowska 46
12 lipca – 12 października 2014 r.
wernisaż: 11 lipca 2014 r., godz. 18.00
Prezentacja błękitnego szkła ozdobnego z Heratu to studium rzemiosła szklanego, którego
historia sięga starożytnego Egiptu i Mezopotamii; spotkanie z rodziną prowadzącą w Heracie
jedyny już istniejący warsztat, gdzie z ojca na syna przekazywane są tajniki wytwarzania
dmuchanych wyrobów szklanych; spojrzenie na islamską sztukę użytkową – wyroby luksusowe,
jak i te używane na co dzień; przypis do tradycji korzystania z zasobów naturalnych (m.in. sody,
wapna, piasku kwarcowego), jak i z wszechobecnej już dziś odzyskanej stłuczki szklanej;
wreszcie pytanie o przyszłość szklanego rzemiosła we współczesnym Afganistanie.
Studium prezentuje blisko trzydzieści błękitnych flakoników, czarek, kieliszków, dzbanuszków
oraz świeczników wykonanych przy pomocy piszczeli szklarskiej. Obiekty te zostały pozyskane
w Heracie i Kabulu na przełomie lat 60. i 70. XX wieku przez badacza dr. Krzysztofa Wolskiego,
od lat związanego z Muzeum Etnograficznym w Krakowie. W Afganistanie – kraju o tradycjach
w przeważającej większości koczowniczych – użycie szkła nigdy nie było powszechne.
Posługiwano się głównie naczyniami metalowymi i ceramicznymi, a także drewnianymi lub
kamiennymi, bardziej wytrzymałymi w transporcie. Wyroby szklane znajdowały zastosowanie
jako naczynia użytkowe i ozdobne u ludności osiadłej, głównie z warstw wyższych. Używano
ich, podobnie jak w innych krajach islamskich, jako pojemniki na medykamenty, maści i
pachnidła, spryskiwacze do wody różanej oraz naczynia stołowe. Formy naczyń szklanych
wyraźnie naśladowały te ceramiczne. Współcześnie również powstają naczynia nawiązujące
kształtem do tych tradycyjnych. Większość z nich pozbawiona jest jednak dekoracji. Większość
też wykonana jest z błękitnego szkła, chociaż występują naczynia zielone, brązowe, fioletowe,
co jest wynikiem dodatku do masy szklanej tlenków różnych metali. Charakterystyczny
kobaltowo-niebieski odcień nadaje szkłu tlenek kobaltu.
Szkło z Heratu prezentowane jest w kontekście rejestracji filmowej (również z kolekcji MEK)
autorstwa Andrzeja Dybczaka, który w 2010 roku odwiedził Kabul i zarejestrował proces
wytwarzania naczyń szklanych przez rzemieślników, którzy przenieśli się do stolicy Afganistanu
z Heratu (niestety i tam rodzinny interes się nie kręcił). W takim ujęciu obiekty sprzed
kilkudziesięciu lat stawiają wciąż aktualne pytania – o przyszłość szklanego rękodzieła w obliczu
zalewu tanimi produktami przemysłowymi, trudnej sytuacji wewnętrznej kraju oraz braku
patronatu nad tą wytwórczością. Film rejestruje zarazem codzienną atmosferę współczesnego
Kabulu, co stanowi osobno o jego wartości.
Informacje praktyczne
Gdzie: Muzeum Etnograficzne w Krakowie, Dom Esterki, ul. Krakowska 46
Kiedy: 12 lipca – 12 października 2014 r.
Wernisaż: 11 lipca 2014 r., godz. 18.00
Wstęp: 5 zł
Kuratorka: Eleonora Tenerowicz
Aranżacja wystawy: Katarzyna Piszczkiewicz
Fot. Marcin Wąsik
Patronat medialny:
Poland Art / Krakow POST / Local-Life / e-krakow
Miasto Dzieci / Bliżej Przedszkola / Radio Bajka