zobacz

Scenariusz warsztatów
pt. „Wyruszamy w podróż palcem po mapie- poznajemy stolice Polski”
przeprowadzonych w dniu 16 września 2010 roku
w Wojewódzkim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi
przez Joannę Józefowicz i Beatę Nowaczyńską
nauczycielki edukacji elementarnej w Szkole Podstawowej Nr 37 w Łodzi
I.
Prezentacja prowadzących oraz celów spotkania.
II.
Zajęcia warsztatowe na podstawie scenariusza przygotowanego dla klas I, II, III szkoły podstawowej
z wykorzystaniem podręczników: „Ja, Ty – My- Poznaję świat i wyrażam siebie, klasa III” oraz „Od A do ZRadosne odkrywanie świata”- klasa I, II Joanny Białobrzeskiej, Wydawnictwa DIDASKO.
III.
Podsumowanie warsztatów. Ewaluacja.
Bibliografia:
1.
2.
3.
4.
5.
Białobrzeska Joanna: „Ja, Ty – My” – podręcznik do klasy III;
Białobrzeska Joanna: „Od A do Z, Radosne odkrywanie świata”- klasa I, II;
„Muzyka i piosenki od A do Z”- klasa II, DIDASKO 2010;
Krzyżewska Jadwiga: „Aktywizujące metody i techniki w edukacji”, Suwałki 2000;
Gruszczyk – Kolczyńska E.: „Jak nauczyć dzieci sztuki konstruowania gier?”, Warszawa 1998.
Ad. I
Prezentacja prowadzących oraz celów spotkania.
Jesteśmy nauczycielkami edukacji elementarnej w Szkole Podstawowej Nr 37 w Łodzi. Od kilku lat korzystamy
z podręczników Joanny Białobrzeskiej „Ja, Ty – My”, Wydawnictwa DIDASKO, które sprawuje patronat nad naszą szkołą.
Realizujemy program nauczania „Poznaję świat i wyrażam siebie”- klasa III oraz „Od A do Z, Radosne Odkrywanie Świata”klasy I i II.
Celem spotkania jest prezentacja wybranych działań przybliżających wiedzę o polskich stolicach w oparciu o podręczniki
Wydawnictwa DIDASKO i pomysły własne.
Zestawy podręczników Wydawnictwa DIDASKO posiadają:
 atrakcyjną szatę graficzną,
 współczesne teksty i tematy bliskie dzieciom,
 ćwiczenia i teksty pozwalające kreatywnemu nauczycielowi na wdrażanie własnych pomysłów, tworzenie kart pracy,
 różnorodne teksty: opowiadania, komiksy, baśnie, bajeczki matematyczne, legendy, wiersze oraz ćwiczenia
umożliwiające stopniowanie trudności.
DIDASKO proponuje oprócz podręczników dodatkowe materiały: karty pracy z matematyki, zeszyty lektur, ćwiczenia
ortograficzne, sprawdziany, śpiewniki oraz duży wybór materiałów dydaktycznych dla nauczyciela: propozycje zajęć
empirycznych, plastycznych, informacje i ciekawostki, płyty multimedialne, plansze demonstracyjne.
Ad. II
Scenariusz zajęć
Temat: Wyruszamy w podróż palcem po mapie- stolice Polski
Cele ogólne:
1. Zapoznanie z miastami-stolicami Polski,
2. Kształtowanie logicznego myślenia podczas rozwiązywania łamigłówek
i leksykalnych,
3. Kształcenie umiejętności posługiwania się mapą konturową i fizyczną Polski,
4. Wdrażanie do pracy w grupie.
Cele operacyjne:
klasa I
Uczeń:
 Wykonuje wizytówkę z imieniem,
 Wykonuje autoportret,
 Przyłącza się do grupy zgodnie z kolorem wizytówki,
 Śpiewa piosenkę „Palcem po mapie”,
 Wykonuje schematyczne rysunki do treści piosenki,
 Wymienia zasady pracy w grupie,
 Dodaje i odejmuje oraz porządkuje liczby w zakresie 20,
 Kalkuje mapę konturową Polski,
 Zaznacza położenie Łodzi oraz Krakowa,
 Śpiewa piosenkę „Palcem po mapie”,
 Układa puzzle ortograficzne,
 Dobiera wyrazy w pary, stosując zasadę wymiany ó w o,
matematycznych,
ortograficznych
 Koloruje herb Krakowa według wzoru,
 Inscenizuje tekst piosenki,
 Porządkuje plan wydarzeń,
 Rytmizuje tekst,
 Wymienia zasady gry planszowej,
 Gra w grę planszową według ustalonych zasad,
 Dokonuje samokontroli,
 Wypowiada się na temat atrakcyjności zajęć.
klasa II
Uczeń:
 Wykonuje wizytówkę z imieniem,
 Wykonuje autoportret,
 Przyłącza się do grupy zgodnie z kolorem wizytówki,
 Śpiewa piosenkę „Palcem po mapie”,
 Wykonuje schematyczne rysunki do treści piosenki,
 Wymienia zasady pracy w grupie,
 Mnoży liczby w zakresie 100,
 Umieszcza na mapie konturowej Polski kartki z nazwami miast Łódź, Gniezno,
 Układa puzzle leksykalne,
 Dobiera w pary wyrazy o znaczeniu przeciwstawnym,
 Koloruje herb Gniezna według wzoru,
 Inscenizuje tekst piosenki,
 Uzupełnia tekst z luką,
 Porządkuje zdania według kolejności zdarzeń,
 Odczytuje uporządkowany tekst,
 Wymienia zasady gry planszowej,
 Gra w grę planszową według ustalonych zasad,
 Dokonuje samokontroli,
 Wypowiada się na temat atrakcyjności zajęć.
klasa III
Uczeń:
 Wykonuje wizytówkę z imieniem,
 Wykonuje autoportret,
 Przyłącza się do grupy zgodnie z kolorem wizytówki,
 Śpiewa piosenkę „Palcem po mapie”,
 Wykonuje schematyczne rysunki do treści piosenki,
 Wymienia zasady pracy w grupie,
 Wpisuje hasła do krzyżówki,
 Posługując się instrukcją zaznacza położenie Warszawy,
 Układa puzzle matematyczne,
 Dzieli i mnoży liczby w zakresie 100,
 Koloruje herb Warszawy według wzoru,
 Inscenizuje tekst piosenki,
 Pisze zdania z pamięci,
 Odczytuje przepisany tekst,
 Wymienia zasady gry planszowej,
 Gra w grę planszową według ustalonych zasad,
 Dokonuje samokontroli,
 Wypowiada się na temat atrakcyjności zajęć.
Metody:
wg Okonia
- metoda asymilacji wiedzy,
- praktyczne,
- aktywizujące.
Formy pracy:
- indywidualna : jednolita,
- grupowa: jednolita,
- zespołowa
Środki dydaktyczne:
- wizytówki,
- koperty z instrukcjami,
- pociągi- karty pracy dla grup,
2
- plansza z wyjaśnieniem pojęcia „stolica”,
- treść listu,
- tarcza herbowa z wyrazem „stolica”,
- tekst piosenki pt.„Palcem po mapie” („Śpiewankowo”, klasa II, s.52),
- łamigłówka matematyczna na dodawanie i odejmowanie w zakresie 20,
- łamigłówka matematyczna na mnożenie w zakresie 100,
- krzyżówka,
- puzzle matematyczne, ortograficzne i leksykalne,
- mapki konturowe Polski,
- kartki z nazwami miast,
- instrukcja do poruszania się po mapie,
- mapy fizyczne Polski,
- tekst legendy o smoku wawelskim,
- kartki ze zdaniami,
- tekst legendy o Lechu, Czechu i Rusie,
- zdania z lukami,
- tekst legendy o Warsie i Sawie,
- plansza gry,
- karty z lokomotywami w dwóch kolorach ( do ewaluacji),
- podręczniki Wydawnictwa DIDASKO ( do demonstracji).
Materiały dydaktyczne:
- - statyw do mapy, arkusze szarego papieru, koperty, papier ksero A3, A4- biały, papier A4 kolorowy, szpilki, masa
UHU, płyta CD z piosenką, odtwarzacz CD, kartki do rysowania, kredki, ołówki, spinacze biurowe, markery, kalka
techniczna, apaszka, magnesy, cienkopisy, wzory herbów, podręczniki, pionki, kości do gry.
Przebieg zajęć warsztatowych
1. Część wstępna:
 Uczestnicy wybierają wizytówkę w kolorze jednego z trzech pociągów.






załącznik nr 1
Uczestnicy rysują swoje portrety w oknach wagonów w kolorze wybranej wizytówki (podział na
grupy), zajęcie miejsc przy stolikach.
Prowadzący i uczestnicy omawiają zasady pracy w grupach.
Prowadzący odczytuje list Jacka zachęcający do podróżowania palcem po mapie (Ćwiczenia,
część C, kl. II s. 29).
Zapoznanie uczestników z tematyką zajęć („Dzisiaj odwiedzimy trzy miasta, które były lub
są stolicami Polski.
Uczestnicy proszeni są o podanie skojarzeń ze słowem „stolica”, przekazując plansze z konturem
tarczy herbowej z wyrazem „stolica”.
załącznik nr 2 (tarcza herbowa z wyrazem „stolica”)
Uczestnicy wykonują schematyczne rysunki ilustrujące treść piosenki kilkakrotnie śpiewanej przez
prowadzącego, w celu zapamiętania treści piosenki. Po wykonaniu rysunków włączają się do śpiewu
(„Śpiewankowo”, klasa II s.52).
2. Część główna:
 Ustalanie nazw miast, do których wyruszą poszczególne grupy
a) Klasa I – grupa rozwiązuje łamigłówkę matematyczną zgodnie z instrukcją (dodawanie i
odejmowanie w zakresie 20, porządkowanie wyników rosnąco)- hasło Kraków.
załącznik nr 3
b) Klasa II - grupa rozwiązuje łamigłówkę matematyczną zgodnie z instrukcją (mnożenie liczb
w zakresie 100)- hasło Gniezno.
załącznik nr 4
c) Klasa III- grupa rozwiązuje krzyżówkę- hasło Warszawa.
załącznik nr 5



Uczestnicy w grupach formują pociągi i poruszają się po sali śpiewając piosenkę pt. „Palcem
po mapie”.
Liderzy grupy prezentują wyniki pracy (naklejają kartę z nazwą stolicy na wagonie pociągu).
Praca z mapą
3
Klasa I:
a. członkowie grupy kopiują na kalkę techniczną mapki konturowe Polski z naniesionymi,
nie opisanymi punktami wraz i rzeką Wisłą.
b. Kierując się pisemną instrukcją, odnajdują na mapie fizycznej Polski położenie Łodzi i Krakowa,
podpisują nazwy tych miast.
c. Z wykonanych mapek tworzą szlaczek (naklejają je na swój pociąg).
załącznik nr 6
Klasa II:
a. członkowie grupy kopiują na kalkę techniczną mapki konturowe Polski wraz z jednym nieopisanym
punktem (Warszawa) i rzeką Wisłą.
b. Kierując się pisemną instrukcją, odnajdują na mapie fizycznej Polski położenie Warszawy, Łodzi
i Gniezna.
c. Zaznaczają je na skopiowanej wcześniej mapce, piszą nazwy tych miast.
d. Z wykonanych mapek tworzą szlaczek (naklejają je na swój pociąg).
załącznik nr 7
Klasa III:
e. członkowie grupy otrzymują mapki konturowe Polski z naniesioną siatką i z zaznaczonymi
kierunkami świata oraz pisemną instrukcję poruszania się po mapie.
f. Korzystając z instrukcji odnajdują położenie Warszawy i Łodzi.
g. Z wykonanych mapek tworzą szlaczek (naklejają je na swój pociąg).
załącznik nr 8
Uwaga: Jeśli wystarczy czasu uczniowie kolorują mapki.
 Uczestnicy śpiewają piosenkę pt. „Palcem po mapie”, wybrana osoba z zawiązanymi oczyma wodzi
palcem po mapie fizycznej Polski. Kiedy milknie muzyka uczestnik zdejmuje przepaskę z oczu i
odczytuje nazwę miejscowości, którą wskazał podczas zabawy.
 Poznanie herbów miast- stolic Polski
a) Klasa I – grupa układa puzzle ortograficzne, dobiera w pary wyrazy z „ó” i wyrazy, w których
„ó” wymienia się na „o”. W ten sposób grupa otrzymuje rysunek herbu Krakowa, który
koloruje według wzoru (pod herbem znajduje się opisany datami okres, w którym miasto było
stolicą).
załącznik nr 9
b) Klasa II - grupa układa puzzle leksykalne, dobiera w pary wyrazy o znaczeniu przeciwnym.
W ten sposób grupa otrzymuje rysunek herbu Gniezna, który koloruje według wzoru
(pod herbem znajduje się opisany datami okres, w którym miasto było stolicą).
załącznik nr 10
c) Klasa III- grupa układa puzzle matematyczne, dobiera w pary działanie z wynikiem. W ten
sposób grupa otrzymuje rysunek herbu Warszawy, który koloruje według wzoru (pod herbem
znajduje data, od której miasto stało się stolicą).
załącznik nr 11
Uwaga: Herby wraz z datami można umieścić na osi czasu!
 Ilustrowanie ruchem treści piosenki przewodniej.
 Poznanie legend związanych ze stolicami Polski
a) Klasa I – prowadzący odczytuje tekst legendy. Uczestnicy porządkują plan wydarzeń legendy
przygotowany w formie zdań. Naklejają i dokonują samokontroli na podstawie wzoru.
załącznik nr 12
b) Klasa II - uczestnicy czytają tekst legendy. Każdy uczestnik losuje fragment tekstu z lukami.
Odnajduje na tablicy brakujące wyrazy i wkleja je w odpowiednie miejsca swojego fragmentu.
Uczestnicy wspólnie porządkują tekst legendy i dokonują samokontroli na podstawie wzoru.
załącznik nr 13
c) Klasa III- uczestnicy grupy, we wcześniej ustalonej kolejności, wychodzą na korytarz
i z umieszczonego tam tekstu legendy zapamiętują odpowiednie zdanie, podkreślają i po powrocie
do sali zapisują je na wagonie pociągu. Dokonują samokontroli na podstawie wzoru (przygotować
paski do zaklejania ewentualnych błędów).
załącznik nr 14
4

Prezentacja efektu pracy grup:
a)
Klasa I – grupa rapuje uporządkowany plan wydarzeń.
b)
Klasa II– członkowie grupy odczytują kolejne fragmenty legendy ustawiając się w pociąg
(odczytany fragment uczestnik na pociąg).
c)
Klasa III– uczestnicy grupy kolejno odczytują przepisane przez siebie zdania.
 Zabawa w dyrygenta- uczestnicy stoją i na znak prowadzącego wskazana grupa śpiewa fragment
piosenki ilustrując treść ruchem.
3. Część końcowa:
 Gra planszowa
załącznik nr 15
Uczestnicy otrzymują gry planszowe „Polska i jej stolice”, instrukcje, kości i pionki do gry. Grając,
utrwalają zdobyte podczas zajęć wiadomości.
Ad. III
Podsumowanie warsztatów. Ewaluacja.
 Wychodząc z sali uczestnicy przypinają swoje wizytówki do lokomotywy czerwonej lub niebieskiej,
określając w ten sposób poziom atrakcyjności zajęć (kolor czerwony- ocena pozytywna, kolor
niebieski- ocena negatywna).
5