iNSTRUKCJA I NORMY

ASTHMINDEX
©
INSTRUKCJA
1. CEL STWORZENIA METODY:
Asthmindex został stworzony jako krótka skala dla klinicystów zajmujących się leczeniem
osób z astmą oskrzelową. W założeniu ma pomagać w selekcjonowaniu pacjentów mających
trudności z kontrolą astmy oskrzelowej z powodów psychologicznych/behawioralnych. Jest
więc dodatkiem do istniejących metod oceny kontroli astmy. W założeniu ma umożliwiać jak
najszybszą selekcję pacjentów z opisywanymi problemami, tak, by alergolog mógł
zasugerować trening behawioralny/konsultację psychologiczną lub inną formę pomocy
zmierzającą do modyfikacji zachowania/stylu życia pacjenta.
2. BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI SKALI ASTHMINDEX
Pierwsza część kwestionariusza składa się z rubryki dot. danych identyfikacyjnych i
demograficznych pacjenta (imię, nazwisko, płeć i wiek) oraz rubryki w której pacjent zaznacza
dane istotne z punktu widzenia klinicysty, a które pozwalają na uzyskanie orientacji na temat
konieczności przeprowadzenia wywiadu w kierunku potencjalnej roli czynników
psychogennych w występowaniu ataków. Pacjent może zaznaczyć jedną lub kilka z możliwych
opcji wyboru dotyczących występowania objawów astmy: (1) „występują w nocy”, (2)
„przerywają sen”, (3) „występują tylko w dzień”, (4) „występują tylko w szczególnych
sytuacjach”. Część ta nie podlega ocenie punktowej, a jest jedynie wskazówką mogącą
ukierunkować wywiad kliniczny.
Kolejną częścią kwestionariusza jest 8 stwierdzeń, które są oceniane przez badanych
na 5-stopniowej skali Likerta. Polecenie dla badanego brzmi: „Oceń każde z poniższych
stwierdzeń, zaznaczając (X) odpowiednią kratkę po prawej stronie arkusza. Uzależnij swoją
odpowiedź od tego, w jakim stopniu dane stwierdzenie opisuje Twoje doświadczenia. Masz
do wyboru następujące odpowiedzi: w bardzo małym stopniu – w małym stopniu –
przeciętnie – w dużym stopniu – w bardzo dużym stopniu”.
W dolnej części arkusza znajduje się rubryka do wpisania daty badania i wyniku
ogólnego zliczonego z zaznaczonych przez badanych kratek. W kratkach znajdują się
niewielkie cyfry, które należy zsumować aby uzyskać wynik ogólny. Należy zwrócić uwagę, że
w przypadku itemów 1,2 i 8 rangi itemów zostały odwrócone już na arkuszu i nie trzeba ich
ponownie odwracać. Przy dolnej krawędzi arkusza znajduje się skrócona interpretacja wyniku
surowego umożliwiająca wyciągnięcie wniosków diagnostycznych.
Zgodność wewnętrzna mierzona współczynnikiem Alfa Cronbacha okazała się
zadowalająca (0,807). Współczynnik korelacji r-Pearsona pomiędzy wynikami ogólnymi
Asthmindex i Testu Kontroli Astmy ACT wyniósł r=-0,36 (p=0.01). Wyniki analizy regresji
liniowej wskazują na znaczący (R2=0,129; p=0,002), bo blisko 13% udział zmienności wyniku
ogólnego skali Asthmindex w zmienności wyników skali ACT.
3. INTERPRETACJA WYNIKÓW
Im wyższy wynik w skali Asthmindex, tym większe nasilenie
psychologicznych/behawioralnych, pozostających w związku z kontrolą astmy.
problemów
ASTHMINDEX
©
Badania nad psychologiczną charakterystyką osób uzyskujących określone wyniki w
Asthmindex (poprzez korelacje wyników skali z wynikami innych testów psychologicznych),
wskazują, że osoby uzyskujące wyższe wyniki w Asthmindex charakteryzują się bierną
postawą wobec sytuacji trudnych związanych z chorobą, mniej aktywnie radzą sobie z
trudnościami, w mniejszym stopniu kontrolują chorobę i przejawiają mniej nadziei w
konfrontacji z nią. Mogą też za to stosować strategię pozytywnego przewartościowania
objawów choroby, co znaczy, że paradoksalnie objawy choroby mają potencjał odgrywania
ważnej roli w ich przystosowaniu do aktualnych warunków życia. Osoby uzyskujące niskie
wyniki aktywnie radzą sobie z trudnościami, lepiej kontrolują astmę i charakteryzują się
wyższym poziomem nadziei. Do interpretacji poszczególnych wyników liczbowych służą
poniższe normy, jak również notka u dołu arkusza testowego.
Tabela 1. Normy (N=100) skali Asthmindex – wyniki w stenach i ich interpretacja
Wynik surowy
Sten
8-11 pkt.
1
12-14 pkt.
2
15-19 pkt.
3
20
4
21-23 pkt.
5
24-26 pkt.
6
27-28 pkt.
7
29-31 pkt.
8
32-34 pkt.
9
35-40 pkt.
10
Interpretacja
Wyniki niskie
Wyniki przeciętne
Wyniki podwyższone
Wyniki wysokie
4. Ograniczenia skali
Asthmindex jest obecnie metodą w fazie badań i potrzebuje określenia czułości i swoistości
i w rozróżnianiu osób niekontrolujących astmę z powodów behawioralnych od tych, u
których takich powodów nie da się udowodnić. Wyniki Asthmindex powinny być
interpretowane z należytą ostrożnością, właściwą dla tej fazy badań. Dokumentacja
badawcza
metody
www.asthmindex.com
będzie
aktualizowana
w
dziale
‘Dokumentacja’
na
stronie