Spis treści

Spis treści
Wprowadzenie
9
Rozdział I
Od poetyckiej biografii do interpretacji
1. Hólderlin - biografia, konteksty, powinowactwa
2. Wybrane zagadnienia poruszane w badaniach historycznoliterackich
nad twórczością Hólderlina. Czy teologiczno-filozoficzna debata w poezji
jest możliwa?
3. Polskie czytanie Hólderlina
4. Odbiorca przyszłości - próba nowego spojrzenia
23
23
37
60
66
Rozdział II
Mistyka i filozofia wobec Nieuwarunkowanego
1. Definicje mistyki
2. Hólderlina idea „Kościoła walczącego", wizje przyszłości i powrotu
2.1. Apokatastaza - w stronę pierwotnego ładu
2.2. Idea Jedna - między antykiem a chrześcijaństwem
2.3. Idea Jedna: Heraklit i WechseLwirkungYlól&tńma.
2.4. Idea Jedna - Wilhelm Heinse
2.5. „Jedno ze wszystkim, co żyje" - Hyperiona wizja Jedna
2.6. Bóg ukryty i unio mystica
3. Mistyka i mistycyzm na przełomie XVIII i XIX w.
3.1. Mistyka Natury
3.2. Gerhard Tersteegen - teologiczna dyskusja z ideąJedna
3.3. Imanuel Kant: krytyka mistycyzmu
3.4. Idealizm niemiecki wobec mistycyzmu
3.5. Johann Ludwig Ewald - Listy o mistyce-, „fantazja poetów" a mistyka ...
4. Nieuwarunkowane a cel mistycznego poznania
5. Mistyka wobec problemu kreacji literackiej
6. Nieuwarunkowane - próba definicji
6.1. Poza granicą doświadczenia - definicja Nieuwarunkowanego według Kanta .
6.2. Nieuwarunkowane według Friedricha Heinricha Jacobiego
6.3. „Coś do pomyślenia przez siebie" - Nieuwarunkowane
według Friedricha Schellinga
6.4. Dynamiczna harmonia dysonansów - Friedrich Hólderlin
6.4.1. Kant: konfrontacja z dowodami na istnienie Boga
6.4.2. Recepcja pism Jacobiego
6.4.3. Krytyka Fichtego: „jako absolutne Ja nie mam żadnej świadomości" . .
6.4.4. Friedrich Schelling: „nie zawsze zgadzaliśmy się ze sobą"
http://d-nb.info/1062901843
73
73
78
87
90
92
96
98
100
102
109
112
114
115
117
121
123
124
129
131
135
141
142
143
144
145
SPIS TREŚCI
6
7. Pisma teoretyczne Hólderlina
7.1. Sąd i byt
7.2. Wechselwirkung
7.3. Próba podsumowania
7.4. Nieskończone w skończoności - Nieuwarunkowane i dowody
istnienia Boga
146
146
149
151
152
Rozdział III
Przekaz szyfrów transcendencji: natura, historia, jaźń wobec Nieskończonego . .
1. Od filozofii do poezji i z powrotem
2. Znaki Transcendencji
2.1. Natura, historia i Chrystus a kwestia nieskończoności
2.2. Chrystus - mit a objawienie Absolutu w historii
2.3. Jaźń i zjednoczenie natury z historią
3. Mit jako przekaz najwyższej idei
3.1. Historia i poezja a potrzeba „Nowej Mitologii"
3.2. Projekt (Das alteste Systemprogramm des deutschen Idealismus)
4. Obraz, wizja i metafora wobec transcendencji i doświadczenia religijnego . . .
4.1. Od mówienia o rzeczywistości transcendentnej do obrazu
i metafory mistycznej
5. Przekaz transcendencji: poezja i permanentny stan nietrwałości
6. Metafora mistyczna i obrazy Nieuwarunkowanego
157
157
160
161
163
165
168
170
173
176
178
181
185
Rozdział IV
W cieniu pietyzmu: Bóg osobowy i nieśmiertelna dusza - szkolne
wiersze Hólderlina
189
1. Tradycja rodzinna i szkoły klasztorne: kryzys ortodoksyjnej
teologii protestanckiej
1.2. Pietyzm
2. Bóg-Ojciec i Stwórca: wzorce i innowacje
2.1. M.G. - Meinem Gott, czyli Memu Bogu
2.2. Das Erinnern (Przypominanie)
3. „Jestem i widzę blask Najwyższego" - nadzieje i ograniczenia
4. Wzniosła dusza - bliżej boskości
4.1. Dusza: spotkanie z numinosum
4.1.1. Nieśmiertelność duszy a dowód na istnienie Boga
4.1.2. Przemijalność i wieczność
4.1.3. Postulat aktywnego działania
4.1.4. Ani robak, ani proch
4.1.5. W obliczu rzeczy ostatecznych
4.2. Ku transcendencji: metafizyczny lot duszy
4.2.1. Lot ku źródłu
4.2.1.1. Lot duszy a pytanie o kwestie moralności
190
194
198
202
206
209
218
218
220
221
222
225
226
227
233
236
SPIS TREŚCI
7
Rozdział V
Idea Jedna w młodzieńczych utworach Hólderlina
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Jedno a jedność i wielość świata
Wspólna idea, różne nazwy: Jedno w rozumieniu chrześcijańskim
Topos wędrowca i powrotu
Powrót duszy do boskiego źródła
Spotkania z bliskimi w zaświatach
Jedność natury - zwierciadło deitatis
6.1. Nieskończoność w skończoności - jedność natury a problem panteizmu. .
7. „I w głąb zstępuje, i działa, otwiera, rozświetla": wertykalne
kontakty z boskością
8. Tradycja „złotego łańcucha"
9. Niebo i ziemia - wertykalna relacja skończoności z Nieskończonym
243
245
248
250
252
255
258
265
269
274
279
Rozdział VI
Harmonia mundi oraz immanencja transcendencji. Kosmos i jaźń
1. Muzyka natury a jej związek ze Stwórcą
2. Muzyka sfer niebieskich
3. Współgranie duszy z uniwersum
4. Miłość a muzyka duszy
5. Jedność i harmonia: Hólderlina wizja miłości
6. Miłość - praźródlo jedności
7. Harmonia w świecie i w jaźni
7.1. Jednocząca moc spojrzenia
7.2. Wertykalna dynamika rzeczywistości
7.3. Wszechobecność i ład
7.4. Powinowactwo z boskością
7.4.1. Obraz - wobec ograniczeń poznania
7.4.2. Piękno zwierciadłem bóstwa
7.4.3. Poznanie Boga przez samopoznanie
7.5. Prawda i harmonia
7.6. Bóg w człowieku a dowód teleologiczny
7.7. Niebezpieczna idolatria
7.8. Próba przybliżenia do nieosiągalnej Prawdy
7.8.1. Ograniczenie poznania i potrzeba oczyszczenia
7.9. Wymiar horyzontalny
7.10. Powrót do jedności
7.11. Zmienność relacji
8. Anamneza jedności: Do Natury
9. Złudzenie świata i jego obraz w świadomości
9.1. Złudzenie i wędrowanie ku światu idei
9.2. Anima mundi
9.3. Miejsce w świecie idei
285
286
290
293
298
300
303
308
309
310
311
312
314
317
318
319
321
324
326
327
328
329
330
331
335
338
339
346
SPIS TREŚCI
8
Rozdział VII
Nieskończone dążenie - przestrzenie spotkania z Niewidzialnym
1. Błędy idiolatrii
2. Słuchanie i milczenie
3. Znaczenie samotności
4. Cisza i świętość poezji
5. Cisza: przedsmak świętości
6. Boska obecność w ciszy
7. Przejście i początek
8. Miłość i dostąpienie spełnienia
9. Od śmierci do miłości
349
356
362
366
369
371
372
378
380
383
Rozdział VIII
Horyzontalne przejawy istnienia Nieuwarunkowanego
1. Spotkanie z obcością
2. „I dla innych żyję" - Hólderlina myślenie o wspólnocie i moralności
3. Postulat porządku moralnego: Kant i Fichte
4. Eschatologia historii
4.1. W cieniu myśli Friedricha Oetingera
4.2. Polityka i historia versus teologia
5. Hymn do ludzkości
387
388
391
397
400
402
403
410
Rozdział IX
Piękno - „imię tego, co jednym jest i wszystkim"
1. Znaczenie światła w oglądzie transcendentnego Piękna
2. Pochodzenie i miejsce przebywania Piękna
3. Dobro i piękno
4. Przywracanie pierwotnej jedności
5. Obcowanie z ziemskim pięknem
6. Poeta-wizjoner - w drodze ku boskiej Prawdzie
6.1. Poetycka asceza
6.2. Poezja i miłość
417
419
424
426
430
433
435
441
443
Podsumowanie
Podziękowanie
453
462
Aneks. Z wierszy młodzieńczych
483
Bibliografia
499
Indeks utworów Hólderlina
513