Postępowanie cywilne
Transkrypt
Postępowanie cywilne
2011-11-03 Postępowanie cywilne Wykład 5 Współuczestnictwo Pojęcie i rodzaje • Występowanie po jednej ze stron procesu (lub po obu) kilku podmiotów • Współuczestnictwo pierwotne • Współuczestnictwo następcze – Następcy prawni zmarłej strony – Nabywcy przedmiotu sporu (art. 192 pkt 3) – Osoby wezwane (art. 194) • Współuczestnictwo czynne i bierne Współuczestnictwo materialne • Wspólność praw i obowiązków – Współwłaściciele dochodzą czynszu najmu – Wierzyciel dochodzi zapłaty od dłużników solidarnych • Tożsamość podstaw faktyczne i prawnej – dochodzenie roszczeń od spadkobierców • Jeden przedmiot sporu 1 2011-11-03 Współuczestnictwo formalne • Roszczenia lub obowiązki jednego rodzaju • Jednakowa podstawa faktyczna i prawna • Właściwość sądu uzasadniona dla wszystkich roszczeń wspólnie i każdego z osobna (art. 74 par. 2) Współuczestnictwo formalne II • Przykłady – Dochodzenie czynszu jednym pozwem od kilku najemców – Dochodzenie roszczeń od PKP przez poszkodowanych w wypadku kolejowym • Właściwość (nie art. 43) – Miejscowa dla każdego z pozwanych – Rzeczowa dla każdego pozwanego z osobna i wszystkich łącznie Współuczestnictwo kwalifikowane • Rodzaje – Konieczne – Jednolite • Zawsze współuczestnictwo materialne • Współuczestnictwo kwalifikowane nie wchodzi w grę przy współuczestnictwie formalnym 2 2011-11-03 Współuczestnictwo konieczne • Sprawa może toczyć się przeciwko kilku osobom tylko łącznie • Rodzaje – Bierne (zasada – art. 72 par. 2) – Czynne (wyjątek art. 195 par. 1) • Jeżeli po stronie pozwanej przedsiębiorca i nie – przedsiębiorca, sprawa toczy się w trybie zwykłym. Współuczestnictwo konieczne przykłady • Mąż matki zaprzecza ojcowstwu, pozywa matkę i dziecko (art. 66 krio) • Rozwiązanie spółki przez sąd (art. 874 kc) • Naruszenie praw autorskich przez współautorów innego utworu • Wykluczenie ze sp. z o.o. (jednolite i konieczne) Współuczestnictwo konieczne udział prokuratora • Sprawy o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego łączącego inne osoby • Przykłady: art. 57, 189, 447, 448, 545 par. 1’, 2, 3, 4 kpc, art. 14 par. 2 krio • Współuczestnictwo konieczne bierne 3 2011-11-03 Skutki braku w zakresie współuczestnictwa koniecznego • Współuczestnictwo bierne – Wezwanie do udziału w sprawie (art. 195) • Współuczestnictwo czynne – Wezwanie do udziału w sprawie – Jeśli nie przystąpią: oddalenie powództwa ze względu na brak legitymacji • Brak konwalidowalny, konwalidacja po stronie czynnej zależy od zachowania osób wezwanych do udziału w sprawie Współuczestnictwo jednolite • Z istoty spornego stosunku prawnego lub przepisu ustawy wynika, że wyrok ma dotyczyć niepodzielnie wszystkich współuczestników = • Wyrok ma być w pełni taki sam co do wszystkich współuczestników, niedopuszczalne np. oddalenie w stosunku do niektórych z nich Przykłady – prawa obowiązki niepodzielne i rodzinne • Właściciel nieruchomości występuje przeciwko 2 współwłaścicielom nieruchomości sąsiedniej o zniesienie służebności (art. 294 kc) • Powództwo prokuratora albo osoby trzeciej o unieważnienie małżeństwa (art. 13 par 2 i 14 par 2 krio) 4 2011-11-03 Przykłady - ustawowe • Powództwo o stwierdzenie nieważności lub nieistnienia lub uchylenie uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni • Wyrok stwierdzający nieważność lub uchylający ma skutek względem wszystkich członków spółdzielni. Solidarność a współuczestnictwo jednolite • Solidarność nie prowadzi do powstania współuczestnictwa jednolitego • Dłużnik solidarny może podnosić zarzuty przysługujące mu osobiście przeciwko wierzycielowi • Wyrok nie będzie wtedy jednakowy wobec wszystkich pozwanych Współuczestnictwo konieczne a współuczestnictwo jednolite • Każde współuczestnictwo konieczne jest współuczestnictwem jednolitym – Wątpliwość: sprawy z art. 841 par. 2 kpc – Wyrok skuteczny wobec wierzyciela i dłużnika • Nie każde współuczestnictwo jednolite jest współuczestnictwem koniecznym (np. uchylenie uchwały spółdzielni) 5 2011-11-03 Współuczestnictwo nienazwane • Konkurencyjne – Wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (194 par 1 i 2) – Wezwanie do udziału w sprawie w charakterze powoda (art. 196 par 1 i 2) • Interwencja główna – Powód i pozwany stają się pozwanymi w nowym procesie – To nie współuczestnictwo konkurencyjne Działania współuczestników w procesie • Zasada samodzielności (art 73 i 74) • Każdy działa w imieniu własnym • Na posiedzenie wzywani wszyscy współuczestnicy • Współuczestnik sporu może być pełnomocnikiem innego współuczestnika (art. 87 par 1) Działania współuczestników II • Współuczestnik nie będący współuczestnikiem jednolitym może być świadkiem co do faktów dotyczących wyłącznie innego współuczestnika (260) • Możliwe jest wydanie wyroku kontradyktoryjnego co do współuczestników biorących udział w procesie i zaocznego wobec współuczestnika nie działającego 6 2011-11-03 Działania współuczestników III • Wniesienie środka odwoławczego przez jednego ze współuczestników nie skutkuje wobec pozostałych – Wyjątek: współuczestnictwo materialne art. 378 par 2 kpc Działania współuczestników jednolitych • Czynności współuczestników działających są skuteczne wobec niedziałających • Niektóre czynności wymagają zgody wszystkich współuczestników (art. 73) • Wniesienie środka odwoławczego jest skuteczne wobec pozostałych • Ograniczenia dowodowe (art. 259 pkt 4) 7