etap wojewódzki

WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
..................................
ETAP WOJEWÓDZKI
Kod pracy ucznia
Drogi Uczniu,
witaj na etapie wojewódzkim konkursu historycznego.
Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo
Czas pracy: 90 minut
odpowiedzieć na wszystkie pytania.

Arkusz liczy 13 stron (w tym strona tytułowa) i zawiera
18 zadań

Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest
Liczba punktów
możliwych do
uzyskania: 50
kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji
Konkursowej.

Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

Odpowiedzi
wpisuj
czarnym
lub
niebieskim
długopisem bądź piórem.

Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.

Nie używaj korektora. Jeśli się pomylisz przekreśl
błędną odpowiedź i wpisz poprawną.

W przypadku testu wyboru prawidłową odpowiedź
podkreśl. Jeżeli pomylisz się, błędne zaznaczenie
przekreśl i zaznacz linią inną odpowiedź.

Oceniane
będą
tylko
odpowiedzi,
które
zostały
umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym.
Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
1
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
Zadanie 1. (4 pkt)
Podanym miejscom bitew przyporządkuj odpowiednich dowódców:
A. Termopile
1. Wercyngetoryks
B. Maraton
2. Miltiades
C. Salamina
3. Leonidas
D. Farsalos
4. Temistokles
5. Cezar
Zadanie 2. (4 pkt)
Zdecyduj, czy podane informacje są prawdziwe (P), czy fałszywe (F):
P - prawda / F - fałsz
1. Skupiska kolonii greckich na obszarach Italii nazywano
Wielką Grecją
2. Senat to nazwa rady starszych w Palestynie
3. Wojna punicka toczyła się między Grekami a Rzymianami
4. Termy to łaźnie greckie
Zadanie 3. (2 pkt)
Przeczytaj uważnie fragment tekstu źródłowego i odpowiedz na pytania umieszczone
pod tekstem.
1. „Kościół rzymski przez samego Boga został założony.
2. Tylko sam biskup rzymski może być prawnie nazywany biskupem powszechnym.
3. Tylko on sam może biskupów składać z godności lub do nich przywracać.
4. Legat jego przewodniczy wszystkim biskupom na synodzie, nawet gdy jest niższy
stopniem i może na nich wydać wyrok złożenia z godności.
5. Nieobecnych może papież składać z godności.
6. Z obłożonymi przez niego klątwą nie wolno przebywać w jednym domu.
2
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
7. Jedynie jemu samemu wolno stosownie do wymagań czasu nowe prawa wydawać, nowe
gminy zakładać, ze zgromadzenia kanoników tworzyć opactwa, z drugiej strony dzielić
bogate biskupstwa a ubogie łączyć.
8. On sam tylko używa insygniów cesarskich.
9. Tylko papieża stopy całować mają wszyscy książęta.
10. Jego jednego imię ma być wspominane w modlitwach kościelnych. (...)
11. Jemu wolno władcami rozporządzać (a więc i cesarzy z tronu składać).
12. Jemu wolno w razie potrzeby biskupów z miejsca na miejsce przenosić.
13. W całym kościele wolno mu duchownych mianować, gdzie by chciał. (...)”
A. Jaką nazwę nosi ten dokument i kto go wydał?
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
B. Jaką nazwę
dokument?
nosi okres
konfliktów
w
Europie,
z którym związany jest ten
..............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Zadanie 4. (2 pkt)
Podane niżej informacje podziel na 2 grupy wstawiając je do odpowiedniej kolumny:
a) upadek władzy chrześcijan w Palestynie
b) brak pracy i nieurodzaj w Europie
c) zajęcie Jerozolimy przez Turków
d) dążenie jednostek do zapewnienia sobie bogactw
e) rozwój kultury rycerskiej
f)
Synod w Clermont
A. Przyczyny krucjat
B. Skutki krucjat
3
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
Zadanie 5 (4 pkt)
Poniższa tabela zawiera zestawienie najważniejszych wydarzeń politycznych XVI –
XVII wieku. Uzupełnij tabelę (pola oznaczone literami A, B, C, D, E, F, G, H, F), wpisując
polskich władców, odpowiednią datę roczną bądź wydarzenie.
Władca
Lp.
Data
1.
1578
Utworzenie Trybunału Koronnego
A
2.
1610
B
Zygmunt III Waza
3.
1648
Wybuch powstania Chmielnickiego
C
4.
1656
Traktat w Radnot
D
5.
1668
Abdykacja króla
E
Odsiecz wiedeńska
Jan III Sobieski
6.
F
Wydarzenie
7.
1717
„sejm niemy“
G
8.
1772
H
Stanisław August Poniatowski
Zadanie 6 (4 pkt)
Zamieszczone poniżej ilustracje ukazują aktywność obywatelską polskiej szlachty.
Przyporządkuj ilustracjom właściwe podpisy, umieszczając odpowiednie cyfry pod
ilustracjami.
A. .................................................................
B. ...................................................................
4
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
C. ..............................................................................
D. .........................................................
Źródło: Wielka historia Polski, t. 4, t. 5, Kraków 2000
1.
wolna elekcja
2.
pospolite ruszenie
3.
sejmik ziemski
4.
trybunał szlachecki
5.
sejm walny
Zadanie 7. (2 pkt)
Przeczytaj uważnie fragment tekstu źródłowego i odpowiedz na pytania umieszczone
pod tekstem.
Uważamy za niezbite i oczywiste prawdy: że ludzie stworzeni zostali równymi sobie, że
Stwórca udzielił im pewnych praw niezbywalnych, w rządzie których na pierwszym miejscu
postawić należy prawo do życia, do wolności i poszukiwania szczęścia; że w celu
zapewnienia sobie tych praw ludzie ustanowili między sobą rządy, których władza wypływa z
woli rządzonych. (...)
Król odmawiał swego zezwolenia na ustawy najbardziej zbawienne i najbardziej dla dobra
publicznego potrzebne.(...) Krępował wymiar sprawiedliwości odmawiając swego zezwolenia
na uchwały ustanawiające sądy. Uczynił sędziów zupełnie zależnymi od swej woli, tak pod
względem sprawowania urzędów, jako i wysokości oraz wypłaty pensji. Ustanowił mnóstwo
nowych urzędów i nasłał na nasz kraj roje urzędników dla niepokojenia go i spożywania jego
wytworów.(...)
Gnębił nas na morzu, pustoszył nam wybrzeża, palił miasta i zabijał naszych współobywateli.
(...) Wzniecał pośród nas domowe rozruchy, sprowadzając na ludność pograniczną dzikich
Indian (...).
5
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
Wskutek tego wszystkiego my, przedstawiciele Stanów Zjednoczonych Ameryki,
zgromadzeni na ogólny kongres, biorąc za świadka Najwyższego Sędziego, któremu znana
jest prawość naszych zamiarów, ogłaszamy uroczyście w imieniu władzy zbożnego ludu tych
osad, iż te Zjednoczone Osady są i mają prawo być Państwami wolnymi i niepodległymi; –
że wyzwolone są spod posłuszeństwa wszelkiego królowi W. Brytanii, że wszelki węzeł
zależności politycznej pomiędzy nimi i państwem Wielkiej Brytanii jest i powinien być
ostatecznie zerwanym i że jako Państwo wolne i niepodlegle mają one pełne prawo
prowadzić wojnę, zawierać pokój i przymierze, ustalać handel, tudzież przedsiębrać to
wszystko, co leży w granicach możności państw niezależnych. (...)
Źródło: T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych, t. 2, Toruń 1994, s. 28-29.
A. Podaj nazwę dokumentu i dokładną datę jego powstania.
a) nazwa dokumentu:
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
b) data (dzień, miesiąc i rok):
...........................................................................................................................................
B. Wymień 3 przyczyny dla których mieszkańcy kolonii wystąpili przeciwko
Brytyjczykom
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Zadanie 8. (2 pkt)
Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania.
I.
Konwencja Narodowa uznaje Ludwika Kapeta, ostatniego króla , winnym sprzysiężenia
przeciw wolności narodu i naruszenia bezpieczeństwa powszechnego.
II. Konwencja Narodowa postanawia, że Ludwik Kapet ma ponieść karę śmierci.
III. Konwencja Narodowa uznaje wniosek, postawiony przez obrońców Ludwika Kapeta
przed konwencją za niebyły i zakazuje każdemu stosować się do niego w jakikolwiek
sposób. Wykraczający przeciw temu zarządzeniu będą jako winni naruszenia
powszechnego bezpieczeństwa pociągnięci do odpowiedzialności.
Źródło: Cz. Nanke, Wypisy do nauki historii nowożytnej, cz. , Lwów-Warszawa 1927, s.47.
A. Kim jest Ludwik Kapet ? .......................................................................................................
B. Podaj rok i nazwę dokumentu ..............................................................................................
6
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
Zadanie 9. (1 pkt)
Podkreśl właściwy tytuł do poniższej mapy.
Źródło: Encyklopedia historii gospodarczej Polski, t. I, Warszawa 1981, s. 1
A. Rzeczpospolita Krakowska (1815-1846)
B. Ziemie zagarnięte przez Austrię w II rozbiorze Polski
C. Galicja około 1860 r.
D. Ziemie zagarnięte przez Austrię w 1795 r.
Zadanie 10. (2 pkt)
Po upadku powstania styczniowego (1863) w społeczeństwie polskim ukształtowały się dwa
stanowiska nt. strategii działań wobec zaborców. Jedno z nich odrzucało wszelkie
niepodległościowe konspiracje, skłaniając się ku lojalności wobec rządów zaborczych i
staraniom o rozszerzanie praw narodowych w istniejących warunkach. Drugie stanowisko
również przeciwstawiało się romantycznej ideologii powstańczej, jednak największy nacisk
kładło na program wszechstronnego rozwoju ekonomicznego i kulturowego oraz
upowszechnienie oświaty wśród najniższych warstw społecznych. Podaj nazwy obu
nurtów:
A. ............................................................
B. ............................................................
Zadanie 11. ( 4 pkt)
7
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
Rozstrzygnij, czy podane informacje są prawdziwe, czy fałszywe. W tabeli w kolejnych
rubrykach (A, B, C, D) dopisz obok podanych informacji: prawda lub fałsz.
P – prawda / F - fałsz
A. Abolicjonizm to ruch na rzecz równouprawnienia kobiet rozwijający
się w Wielkiej Brytanii w drugiej połowie XIX stulecia.
B. Syjonizm to ideologia odrodzenia narodowego Żydów stawiająca
sobie za cel stworzenie żydowskiego państwa w Palestynie.
C. W Rosji Radzieckiej zastąpiono kalendarz juliański kalendarzem
gregoriańskim.
D. Sufrażystki to kobiety walczące o mężów w XIX wieku
Zadanie 12. (3 pkt)
Poniżej zamieszczono dwie ilustracje propagandowe – polską i niemiecką.
Przyjrzyj się uważnie pocztówkom i odpowiedz na zamieszczone poniżej pytani
Źródło: R. Bętkowski, Olsztyn jakiego nie znacie, Olsztyn 2003, s.24
1. W jakich okolicznościach doszło do wydania obu prezentowanych powyżej
materiałów?
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
2. Jaki był rezultat tego wydarzenia ?
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
8
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
3. Kiedy Warmia i Mazury weszły w skład państwa polskiego?
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
Zadanie 13. (1 pkt)
17 marca 1921 r. Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej. Przyjęła ona
zasadę zwierzchnictwa narodu, który sprawuje władzę za pośrednictwem wybranych przez
siebie przedstawicieli. Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy z dominującą rolą
parlamentu.
Jaki nazywa się ustrój polityczny, który wprowadziła w Polsce konstytucja marcowa?
....................................................................................................................................................
Zadanie 14. (3 pkt)
Zanalizuj treść mapki przedstawiającej ziemie polskie we wrześniu 1939 roku i
odpowiedz na zamieszczone pytania.
1. Wymień po jednym mieście polskim które zostało:
a) wcielone do III Rzeszy
b) wcielone do ZSRR
c) przekazane Litwie przez ZSRR
2. Jaki układ międzynarodowy zapoczątkował ten podział ?
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
3. Dlaczego mapa ta stała się nieaktualna 22. 06. 1941 roku ?
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
9
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
http://pl.wikipedia.org/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Polski_1939-1944
Zadanie 15. (3 pkt)
Przeczytaj fragment wywiadu i na jego podstawie uzupełnij podaną tabelę (pola
oznaczone A, B, C).
H. Ś.-Z.: (...) Wilno było miastem – nazwijmy to – barwnej okupacji. 17 września wkroczyli
bolszewicy, którzy oddali Wilno niepodległej Litwie, by w czerwcu 1940 roku wkroczyć po raz
wtóry i powołać Republikę Litewską. Po napaści Hitlera na ZSRR w czerwcu 1941 przyszli
10
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
Niemcy. W 1944 znów byli bolszewicy i już nie wyszli. W Wilnie mieliśmy więc bolszewików
w trzech odsłonach.(...)
G. W.: W lipcu roku 1944 Rosjanie po raz trzeci wkraczają do Wilna.
H. Ś.-Z.: I wtedy znów wali mi się świat na głowę. Kiedy Rosjanie podstępnie wyaresztowali
całą komendę wileńskiego AK. Kiedy przyszły wieści o klęsce Powstania Warszawskiego,
zdałam sobie sprawę, że Wilno zostanie w ZSRR, a Polska będzie państwem satelickim. (...)
Denerwuje mnie, gdy dziś powiada się, że Polacy z Wilna zostali wypędzeni. Owszem,
wypędzeni, ale przez historię. Ludzie wyjeżdżali nie tylko w obawie przed wywózkami, ale po
prostu nikt nie chciał mieszkać w sowieckim Wilnie. Prędko zaczęły się aresztowania. (...)
[za:] Gazeta Wyborcza, Wysokie obcasy, nr 15 (263) 2004
Hanna Świda-Ziemba – socjolog, profesor w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW
Wkroczenie
Armii Czerwonej
do Wilna
Sytuacja polityczno-militarna, której
częścią było wkroczenie Armii
Czerwonej do Wilna
Przynależność
państwowa Wilna
A.
wrzesień 1939
(18 września 1939)
czerwiec 1940
(17 czerwca 1940)
lipiec 1944
(13 lipca 1944)
Realizacja układu Ribbentrop-Mołotow
Zajęcie przez ZSRR Estonii, Łotwy i Litwy B.
w sytuacji, gdy kończyła się zwycięska dla
Niemców ofensywa w Europie Zachodniej
(czerwiec 1940 r.)
C.
Wilno wraz z
Wileńszczyzną pozostało
w składzie ZSRR (jako
stolica Litewskiej SRR.
Zadanie 16. (1 pkt)
5 marca w Fulton wypowiedziano słynne słowa „Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad
Adriatykiem zapadła żelazna kurtyna dzieląc nasz Kontynent. Poza tą linią pozostały stolice
tego, co dawniej było Europą Środkową i Wschodnią. Warszawa, Berlin, Praga, Wiedeń,
Budapeszt, Belgrad, Bukareszt i Sofia, wszystkie te sławne miasta i wszyscy ich mieszkańcy
leżą w czymś, co trzeba nazwać strefą sowiecką, są one wszystkie poddane, w takiej czy
innej formie, wpływowi sowieckiemu, ale także – w wysokiej i rosnącej mierze – kontroli ze
strony Moskwy”
Autorem tych słów był (podkreśl właściwą odpowiedź):
1. Harry Truman
2. James Byrnes
3. Wiaczesław Mołotow
4. George Marshall
11
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
5. Winston Churchill
6. Konrad Adenauer
Zadanie 17. (3 pkt)
Poniższe fotografie przedstawiają spotkania przywódców ZSRR i USA. W wykropkowanych
miejscach pod fotografiami wpisz brakujące nazwiska przywódców , a następnie w polu obok
właściwej fotografii zaznacz literą A spotkanie, które chronologicznie było pierwsze, a literą B
to, które było ostatnie.
1. Michaił Gorbaczow i ...............................................
2. ....…………………........ i John Fitzgerald Kennedy
3. .....................................………….. i Richard Nixon
12
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 /
2010
9 marca 2010 r., godz. 12.00
Zadanie 18. (5 pkt)
Jesteś mieszkańcem PRL w okresie stanu wojennego (1981-1983). Napisz do kolegi
krótki list w którym opiszesz sytuację w kraju. Wymień 3 fakty dotyczące polityki
władz i życia ludzi w tym okresie. Dodaj własny komentarz.
13