Przeczytaj - szkolaszpitalna.rzeszow.pl

ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Alicja Koczan
Renata Bar
Katarzyna Pokrzywa
ILUSTRACJE I OKŁADKA
Estera Urbaniak
Szpital Wojewódzki nr 2
im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie
ul. Lwowska 60, 35-301 Rzeszów
tel. 17 8664 000
e-mail: [email protected]
www.szpital2.rzeszow.pl
Współpraca:
Zespół Szkół przy Szpitalu Wojewódzkim Nr 2
im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie
ul. Lwowska 60, 35-301 Rzeszów
tel. 17 8664 268
e-mail: [email protected]
www.szkolaszpitalna.rzeszow.pl
O zdrowiu słów kilka...
Zdrowie to największa wartość jaką masz!
Doceniali ją już w starożytności, opiewał Kochanowski, wtłaczają
Ci o nim do głowy mnóstwo informacji na lekcjach, ale czy naprawdę
doceniasz jego wartość?
Czasem jest tak, że jak się coś ma na co dzień, to się o tym nie
myśli. Dopiero kiedy się to straci to zaczyna doceniać – znasz to, prawda?
Pomyśl sam – jesteś zdrowy, więc możesz chodzić do szkoły, możesz
wychodzić ze znajomymi, możesz jeść to, na co masz ochotę, jesteś
samodzielny, dobrze się czujesz, masz mnóstwo planów na przyszłość
i nic Cię właściwie nie ogranicza. A teraz wyobraź sobie zupełne inne
życie – z powodu choroby niektórzy ludzie muszą uważać na każdy kęs
jedzenia, muszą przeliczać kalorie, odmawiać sobie słodyczy, nie mogą
chodzić na WF, uprawiać sportu, żyją z tabletkami i zastrzykami o
określonych godzinach na co dzień a przez to nie mogą wychodzić kiedy
chcą i gdzie chcą. A wszystko z powodu zdrowia. Wiadomo, że każdy
chciałby je mieć, ale trzeba też wiedzieć jak o nie dbać, aby służyło
naprawdę długo. I trzeba sobie jasno powiedzieć, że „stan mojego zdrowia
zależy głównie ode mnie”.
Czy wydaje Ci się, że o zdrowiu wiesz już wszystko?
Teraz sam możesz to sprawdzić. Trzymasz w rękach mini
przewodnik, który poprowadzi Cię przez różne aspekty związane ze
zdrowiem. Podpowie jak żyć i na co uważać, by nie dać się chorobom,
zachować sprawność i radość z życia przez wiele lat. Przeczytaj
i zachowaj – warto sobie o tym przypominać co jakiś czas.
Życzymy Ci sukcesu i dużo zdrowia!
Redakcja
Druk: MAD-Druk Drukarnia
tel. 602 66 22 73
e-mail: [email protected]
Zamień chemię na
jedzenie
Co to znaczy zdrowo się odżywiać? Pytanie bardzo proste, ale
czy wszyscy znamy prawidłową odpowiedź ?
Zdrowe odżywianie - to sposób odżywiania, polegający na
przyjmowaniu pokarmów korzystnych dla naszego zdrowia. Pozwoli to na
zmniejszenie ryzyka wystąpienia u nas chorób takich jak: otyłość,
nowotwory, choroby serca. Zdrowa dieta polega więc na dostarczaniu
naszemu organizmowi odpowiednich składników odżywczych jak również
odpowiedniej ilości wody, co prawidłowo wpłynie na stan naszego
zdrowia jak również przyczyni się do dostarczenia nam niezbędnej ilości
energii koniecznej do prawidłowego funkcjonowania.
Pamiętajmy o tym , że pokarm dostarcza nam dużo energii, którą
zużywamy podczas pracy, zabawy, nauki, a nawet podczas snu.
Na przykład : energia uzyskana po zjedzeniu jednego banana wystarczy na
10 minut biegu , 40 minut wysiłku umysłowego lub 90 min drzemki.
Jak więc zacząć trend na zdrowe odżywianie?
Zacznij od unikania chemicznych dodatków. Nie tylko nie są
potrzebne, one szkodzą! Jednego czekoladowego batona można przegryźć
bez obaw, ale rozmaite barwniki, słodziki, wzmacniacze smaku i aromaty
zjedzone także w płatkach śniadaniowych, w domowej zupie czy lodach
sumują się. I rujnują Twoje zdrowie. Są przyczyną alergii, niestrawności,
złego samopoczucia.
Bardzo lubiane przez dzieci i młodzież hamburgery i frytki zalicza
się do tak zwanego fast food, czyli szybkiego posiłku. Potrawy te
zawierają dużo szkodliwych tłuszczów i są bardzo kaloryczne. Dlatego nie
mogą być podstawą diety młodego człowieka.
Apelujemy - przestrzegaj naszych rad, a zdrowszy i piękniejszy
będzie Twój świat.
1. Jedz o stałych porach. Twój organizm przyzwyczai się do stałych
posiłków.
2. Staraj się urozmaicać posiłki. Twój organizm potrzebuje wielu witamin
i składników pokarmowych.
3. Jedz pomału. Gdy jesz za szybko, żołądek nie pracuje prawidłowo.
4. Nie popijaj w trakcie jedzenia. Staraj się, aby gryziony pokarm był
rozpuszczony śliną. Ona rozpoczyna trawienie.
5. Przed snem jedz niewiele. Daj odpocząć żołądkowi.
6. Jedz owoce i warzywa – z nimi walkę o zdrowie się wygrywa!
Aneta Szeliga
W zdrowym ciele
zdrowy duch!!!
„Ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek, ale wszystkie
leki razem wzięte nie zastąpią ruchu”
Mała aktywność fizyczna jest uznawana za jeden z czynników
wielu chorób metabolicznych (otyłość, choroby sercowo-naczyniowe,
cukrzyca typu II , nowotwory, osteoporoza). Naukowcy stwierdzają, że
postępujący w szybkim tempie rozwój cywilizacji powoduje ograniczenie
wysiłku fizycznego młodych ludzi, a co za tym idzie stanu ich zdrowia,
kondycji i samopoczucia. Gry komputerowe, wszechobecny internet,
nieustannie rozwijająca się technika wyparły tradycyjne spotkania na
podwórku, czas spędzony na grze w piłkę, jazdę na rowerze, czy inne
zabawy sprawnościowe. A przecież to wszystko oprócz radości
dostarczało nam wielu okazji by się spotkać i razem poruszać.
Po co komu być aktywnym?
Jeśli chcesz by Twój umysł prawidłowo funkcjonował, organizm
był dotleniony a sylwetka była harmonijnie ukształtowana ćwicz co
najmniej 1 godzinę dziennie. Wykazano, że aktywność fizyczna wpływa
na zmniejszenie niepokoju, rozładowuje codzienny stres i napięcie,
relaksuje, poprawia jakość snu (nawet w organizmie będącym pod
wpływem stresu) oraz pomaga osiągać lepsze wyniki w nauce. Ruch
poprawia również krążenie krwi, dzięki temu zapewnia dowóz składników
odżywczych do wszystkich komórek naszego ciała ,wzmacnia odporność i
wydolność organizmu.
Regularne ćwiczenia fizyczne mogą obniżyć ryzyko depresji.
Młodzież uprawiająca sport wykazuje nie tylko lepszą sprawność
ruchową, ale także większe opanowanie i równowagę psychiczną.
Dobra rada!
Spaceruj, chodź pieszo i po schodach, gdzie tylko się da. Odstaw
wszystkie cuda techniki, czacik, goglik i ulubione seriale. Rusz się!
Bez względu na to czy będzie to taniec, gra w piłkę czy jazda na
rowerze ruszaj się jak najwięcej i pamiętaj :
”Twoje zdrowie w Twoich rękach”
Agnieszka Wójcik
Odlot donikąd
„No, dawaj, Ziom! Nie bądź cienias”- jeśli usłyszałeś coś
takiego, oznacza to, że jesteś jednym z 90% młodych ludzi, którym
zaproponowano różnego rodzaju używki.
W dzisiejszych czasach pierwszy kontakt z alkoholem i innymi
używkami możesz mieć już w wieku 13 lat, w różnych okolicznościach
takich jak domówki, obozy i kolonie czy wagary.
Dlaczego tak wielu z Twoich kolegów i koleżanek nie odmówiło?
Na pewno jest na to tyle odpowiedzi, co przypadków, ale najczęściej
młodzi ludzie czują się niedowartościowani, nie chcą odstawać od grupy,
maja negatywne wzorce w rodzinie oraz chcą szybko dorosnąć.
Pamiętaj jednak, że żaden z nich nie powinien być powodem
sięgnięcia po alkohol, narkotyki, dopalacze i papierosy. Uzależnienia to
bardzo poważny problem, którego nie możesz lekceważyć. Jest to choroba,
która prowadzi na margines życia lub do śmierci i sama nie ustępuje.
Napoje alkoholowe, dopalacze i nikotyna zaburzają Twój rozwój
fizyczny i psychospołeczny. Te substancje uzależniające wprowadzają Cię
w świat złudzeń i są formą ucieczki od otaczającej Cię rzeczywistości.
Zakłócają Twoje procesy myślenia i modyfikują stany emocjonalne,
skutecznie oddalając Cię od więzi i wartości, od norm moralnych i
wolności. Sięgając po piwo, papieros czy skręta, wyrządzasz sobie
krzywdę i lekceważysz zagrożenie dla własnego zdrowia fizycznego i
psychologicznego. W konsekwencji skazujesz się na samobójstwo na raty.
Lecz wydajesz wyrok nie tylko na samego siebie. Przez Twoje
uzależnienie cierpi Twoje otoczenie. Twoje życie rodzinne się
destabilizuje, nic nie funkcjonuje tak jak powinno. Popadasz w środowisko
patologiczne, a bardzo często i w świat przestępczy.
Twój nałóg zaczyna być Twoją centralną siłą napędową, siłą
pchającą Cię donikąd. Jest jednak coś co możesz zrobić, żeby Twoje życie
nie wymknęło się spod kontroli.
Powiedz zdecydowanie: „Dziękuję, nie piję, nie biorę, nie
palę!”.
Karolina Zaborniak
Sttrrreeeessssss…...
Co to jest stres?
Stres to odpowiedź organizmu na bodźce z otoczenia. Powoduje,
że możemy na te bodźce odpowiadać, czyli reagować na to, co się dookoła
nas dzieje. Kiedy jest zbyt głośno, byś mógł swobodnie rozmawiać przez
telefon to reagujesz – idziesz w miejsce, w którym jest cicho. Kiedy
samochód zatrąbi – oglądasz się i sprawdzasz, co się dzieje. A kiedy
nauczyciel otwiera dziennik i mówi, że czas sprawdzić ile zapamiętaliście
z ostatniej lekcji, to zaczynasz się denerwować, przeglądasz zeszyt, ręce
Ci się pocą i wydaje się, że w klasie zrobiło się nagle dużo cieplej lub
zimniej niż było jeszcze przed chwilą. To są właśnie objawy
przygotowania Twojego organizmu do działania.
I wszystko byłoby dobrze, bo przecież potrzebujemy jakoś
reagować na sytuacje, gdyby nie nadmiar bodźców. Codzienny hałas,
gorączka przedegzaminacyjna, sprawdziany, kartkówki, kłótnie ze
znajomymi lub w rodzinie i tym podobne . Za każdym razem, kiedy
musisz się przygotować na działanie Twój organizm daje z siebie
wszystko, zużywa surowce i energię by podnieść Ci ciśnienie, zwężyć
naczynia krwionośne, wyostrzyć zmysły, skrócić czas reakcji – słowem –
przygotowuje Cię do „walki lub ucieczki”.
Jeśli jesteś pod wpływem stresu zbyt często, to Twój organizm
szybko poczuje się zmęczony. Długotrwały stres poza poczuciem
zmęczenia może powodować apatię, trudności z zasypianiem, nerwowość,
utratę apetytu lub przejadanie się, czasem z nerwów boli brzuch.
Jak sobie radzić ze stresem?
W dzisiejszych czasach nie unikniesz dużych ilości stresu, ale
dobrze jest wiedzieć, jak sobie z nim radzić. Czy odkryłeś już, że nic tak
dobrze nie rozładowuje stresu jak wysiłek fizyczny? Pobiegaj, wyszalej się
na rowerze, wyjdź na długi spacer z psem, a kiedy się porządnie zmęczysz
to odkryjesz, że czujesz się dużo lepiej. W zimie możesz też poszaleć w
domu – zmyj naczynia, poodkurzaj, wynieś śmieci, posprzątaj w pokoju –
to też może zmęczyć. Dobrze jest opowiedzieć komuś, co się działo
z Tobą przez cały dzień. Kiedy wypowiesz na głos co się denerwowało
i opowiesz o tym, to usłyszysz, że jesteś rozumiany. Może nawet
otrzymasz jakąś dobrą radę? I stres się ulotni. Aby uwieńczyć swoje
zwycięstwo nad stresem spraw sobie jakąś drobną przyjemność – zjedz coś
co lubisz, zadzwoń do koleżanki lub zagraj chwilę w ulubioną grę. To da
Ci siłę do walki ze stresem następnego dnia.
Katarzyna Pokrzywa
Bezcenny sen
Każdy z nas słyszał od najmłodszych lat, że brak snu
i odpowiedniego wypoczynku powoduje osłabienie koncentracji, pamięci,
utratę zdrowia. Z drugiej strony jednak , na pewno nie raz zdarzyło Ci się
usłyszeć lub też powiedzieć, że szkoda życia na sen, wyśpisz się
w trumnie. Słyszałeś także o ludziach cyborgach, którzy śpią trzy godziny
i tryskają entuzjazmem.
Jak to jest, gdzie jest prawda?
Żeby odpowiedzieć na to pytanie sprawdźmy, co się stanie, gdy
organizm zostanie pozbawiony snu. Okazuje się, że szczur umiera po 10
dniach bezsenności. Choć je znacznie więcej niż normalnie, bardzo traci
na wadze. Śmierć szczura następuje szybciej, niż gdyby szczura pozbawić
pożywienia, a pozwolić mu spać do woli. Podobnie jest z człowiekiem.
A więc sen, a raczej jego brak, bardzo źle wpływa na zwierzęta i ludzi,
czego sami nie raz na pewno już doświadczyliśmy.
Każdy z nas ma mnóstwo rzeczy do zrobienia i jeśli nie starcza nam
na coś czasu, to znajdujemy go kosztem snu. Ludzie uczą się tego już w
szkole, za codzienność uważają na studiach, a kiedy na świat przychodzą
ich dzieci, nie wiedzą, skąd wzięliby czas, gdyby coraz bardziej nie
skracali snu.
A jak się czujemy po kilku takich nieprzespanych nocach?
Sprawdźmy.
Zamknij oczy i wyobraź sobie że dzwoni budzik, a Ty nie wiesz co
się dzieje, przestawiasz budzik raz, drugi, trzeci, w końcu ledwie zwlekasz
się z łóżka. Czujesz się wygnieciony, niezadowolony, a z lustra patrzy na
Ciebie zmęczona twarz z podkrążonymi oczami i szarą cerą. Cały dzień
jesteś zdenerwowany, wszystko Cię drażni. Dlaczego? Bo Twój organizm
jeszcze się nie zregenerował, a Ty już wstałeś i chcesz pędzić. Pakujesz
torbę – i zapominasz połowy rzeczy, biegniesz na autobus i – gdy
podchodzi do Ciebie kontroler, okazuje się, że zapomniałeś skasować
bilet. Mimo że coś tam spałeś – od rana jesteś zmęczony. Znasz takie
uczucia, miewasz takie dni?
A teraz wyobraź sobie, że jest rano. Budzisz się chwilę przed
budzikiem. Czujesz się wspaniale. Pełen energii na cały nowy dzień.
Wstajesz. Przeciągasz się. Czujesz, że... nic nie czujesz. Żadnego napięcia
w mięśniach, żadnego bólu w okolicach kręgosłupa. Twoje ciało jest
zdecydowanie wypoczęte i gotowe na nowe wyzwania. To nie jest sen ani
bajka. To wszystko dlatego, że położyłeś się troszkę wcześniej spać. Takie
mogą być też Twoje poranki, ale wybór należy do Ciebie!
Amanda Kosmowska
W szkole szpitalnej
dbamy o zdrowie
ZDROWO JEM - ZDROWO ŻYJĘ
PIRAMIDA ZDROWIA