Dnia 31 III 82 znaleziono pod murem kolejny dokument ZEZNANIA

Dnia 31 III 82 znaleziono pod murem kolejny dokument
ZEZNANIA SPAŁOWANYCH, SPISANE PRZEZ INTERNOWANYCH TU PRAWNIKOW,
CZŁONKÓW "SOLIDARNOŚCI"
1. Pawłowski Krzysztof - lat 24, zam. Gdańsk, ul. Marynarki Polskiej 140/19.
25 marca 1982/roku około godziny 19.15 leżałem na łóżku (pierwsze dolne łóżko po lewej stronie celi).
Wszedł mężczyzna, dobrze zbudowany, wysoki, ubrany w ortalionowy płaszcz, w hełmie na głowie,
uzbrojony w długą pałę i tarczę. Dystynkcji nie zauważyłem. Zwrócił uwagę mojemu koledze, H.
Ossowskiemu, który stał przy drzwiach, żeby stanął na baczność; sprawiał wrażenie podenerwowanego,
lecz trzeźwego. Rzucił ostrym tonem kilka zdawkowych pytań: "Co jest? chcecie oberwać?" i bez
ostrzeżenia, nie sprowokowany w żaden sposób, zadał mu kilka ciosów (w pobliżu umywalki); w tym
czasie do otwartej celi weszło około 10 mężczyzn, uzbrojonych w pałki, nie wszyscy mieli tarcze.
Leżałem na łóżku, gdy podszedł do mnie mężczyzna, który pierwszy wszedł do celi i kazał mi wstać.
Stanąłem przy łóżku, mężczyzna zamierzył się do ciosu. Cofnąłem się wraz z kolegą Cześnikiem w
stronę okna. W czasie cofania byliśmy bici przez wymienionego mężczyznę pałką. Uderzał z dużą siłą,
zupełnie na oślep. W tym czasie widziałem, jak inni mężczyźni biją pałkami pozostałych dwóch
kolegów. Dotarłem, cały czas bity, do otwartego okna. Obok mnie stanął H. Cześnik. Szybko podeszło
do nas kilku mężczyzn (czterech lub pięciu). Mężczyzna w ortalionie, który pierwszy wszedł do celi,
przerwał na moment bicie pałką i ironicznie zapytał: "Co, Reagana wam się chce?" i uderzył mnie
pięścią w żołądek. Poczułem silny ból i zrobiło mi się mdło. W tym czasie inny funkcjonariusz,
umundurowany, stanął na dolnym łóżku i zaczął mnie bić pałką po głowie; inni w tym czasie również
zadawali mi ciosy pałkami i miałem wrażenie, że starają się zadać jak najwięcej ciosów. Po chwili
upadłem na podłogę i poczułem, jak na mnie pada kolega. Otaczający nas funkcjonariusze podnieśli
mnie z podłogi i popychając oraz bijąc pałkami wyrzucili na korytarz w pobliżu okna. Otoczyło mnie
kilkunastu uzbrojonych mężczyzn, którzy zaczęli mnie bić pałkami. Zasłoniłem rękami głowę. Zostałem
uderzony wiele razy i po chwili upadłem na posadzkę. Padając zauważyłem, że wypchnięto w tym
czasie kolegę Tomka Bednarczyka (działali nań z dużą siłą). Kiedy leżałem na posadzce) usłyszałem jak
ktoś krzyknął: „Wstawać! Nie świrować!", a ktoś inny mówił "już dość panowie, już dość, sprowadzić
lekarza". Zostałem podniesiony z posadzki i stanąłem. Zauważyłem na korytarzu ustawiony w kierunku
dyżurki szpaler uzbrojonych mężczyzn. Widziałem, jak przez szpaler przebiegał mój kolega, T.
Bednarczyk. Mężczyźni w szpalerze zadawali mu cały czas ciosy pałkami; któryś z funkcjonariuszy
kazał mi iść przez szpaler w kierunku dyżurki. Przebiegłem przez szpaler otrzymując ciosy pałkami.
Upadłem poza szpalerem w pobliżu otwartych drzwi do dyżurki. Podniosłem się sam i wszedłem do
dyżurki. Tam zobaczyłem Tomka. Nie mogę powiedzieć (nie zauważyłem), kiedy się tam znaleźli
pozostali. Tomasz siedział na krześle. Mówił, że się źle czuje i słabo widzi. Po chwili do dyżurki wszedł
ten sam mężczyzna (wysoki w ortalionie), który kazał Tomaszowi wstać z krzesła Kolega wstał,
chwiejąc się na nogach. Wszedł oficer dyżurny z opaską biało-czerwoną na rękawie w randze
podporucznika i sprawdził nasze nazwiska w wykazie. Było nas czterech.
2, Cześnik Henryk - lat 25, zamieszkały Gdańsk, ul. Rzeźnicka 3/39.
Nie orientuję się dokładnie, o której godzinie wszedł do celi wysoki, dobrze zbudowany mężczyzna lat
około 40, ubrany w płaszcz ortalionowy, pod którym było widać mundur moro, to jest polowy, w kasku
na głowie, z pałką długości około 70 cm w ręku. Leżałem wtedy na łóżku (dolne, po prawej stronie celi,
pierwsze od drzwi). Mężczyzna coś zaczął mówić czy pytać kolegę H. Ossowskiego ("co jest"? czy coś
podobnego); widziałem, że mężczyzna zepchnął nogę kolegi opartą o ławkę i nie czekając na żadną
odpowiedź, bez uprzedzenia, począł go bić pałką. Kol. H. Ossowski cofał się przed ciosami w stronę
umywalki. W pewnym momencie mężczyzna przestał go bić, wycofał się z kącika ubikacji i stanął
pomiędzy łóżkami. - krzyknął: "Czy nic obowiązuje was postawa zasadnicza?" W tym momencie
wstałem z lóżka. W tym samym czasie z przeciwległego łóżka wstał Krzysztof Pawłowski. Natomiast
kolega T. Bednarczyk pozostał na łóżku i w tym momencie ów mężczyzna począł go bić pałką w różne
części ciała. Widziałem, jak był bity po głowie i nogach. Zacząłem się cofać z kolegą K. Pawłowskim w
stronę okna. Zobaczyłem, że do celi wchodzą inni mężczyźni. Byli wyposażeni w pałki, tarcze i kaski.
Byli wśród nich umundurowani jak służba więzienna a także w mundurach polowych. Nie zauważyłem
dystynkcji oficerskich. Zobaczyłem jak mężczyzna, który bił leżącego na łóżku T. Bednarczyka
odwrócił się w stronę okna i spojrzał w naszą stronę. Odwróciłem się w stronę okna. W tym momencie
poczułem uderzenie, prawdopodobnie pałką, w plecy. Po tym czasie kucnąłem z głową przy
kaloryferach, osłaniając głowę rękami. Cały czas otrzymywałem ciosy - nie wiem jak to długo trwało.
Bito mnie pałkami po plecach i rękach, które osłaniały głowę. Kątem oka widziałem po mojej lewej
stronie K. Pawłowskiego, skulonego na podłodze pod oknem. Krzyczałem z bólu i przerażenia. W
pewnym momencie przestano mnie bić, słyszałem jakieś krzyki. Ktoś kazał nam wyjść z celi. Kiedy się
odwróciłem w kierunku drzwi, zobaczyłem w celi szpaler umundurowanych i uzbrojonych w pałki,
mężczyzn. Kiedy szedłem do drzwi, mężczyźni bili mnie pałkami. Rękami osłaniałem głowę przed
ciosami. Popychano mnie z tyłu. Kolegów nie widziałem. Chyba wychodziłem ostatni. Będąc przy
drzwiach, ktoś popchnął mnie mocno i znalazłem się przy parapecie okna na korytarzu. W tym
momencie otrzymałem cios w tył głowy. Przewróciłem się, zamroczyło mnie. Przez jakiś czas nie
wiedziałem, co się ze mną dzieje. Usłyszałem głosy i krzyki "Nie udawaj, wstawaj, nic ci nie jest!".
Usłyszałem też wołanie: "Już starczy, trzeba wezwać lekarza". W tym momencie ktoś kopnął mnie w
prawy bok. Poczułem, jak ktoś ciągnie mnie w górę za włosy. Zacząłem wstawać. Kiedy wstałem,
zobaczyłem szpaler, utworzony z umundurowanych i cywili biegnących w kierunku dyżurki; mieli pałki.
Nie wiem, w jaki sposób znalazłem się w szpalerze. Otrzymałem cios pałką - chyba w głowę - i
zasłoniłem rękami głowę. Poczułem dalsze ciosy na plecach i rękach osłaniających głowę. Chciałem
przejść przez szpaler jak najszybciej. Pamiętam, że na samym końcu szpaleru stał funkcjonariusz,
przezywany "Indorem". Miał hełm na głowie i mundur strażnika: chciał mi zadać cios pałką w głowę od
przodu. Udało mi się pochwycić i odepchnąć pałkę i natychmiast wskoczyłem do dyżurki. Tam już
chyba spotkałem kolegów, ale nie pamiętam żadnych szczegółów; bolała mnie bardzo głowa - z
trudnością stałem. Ktoś nam kazał iść z dyżurki do celi. Na korytarzu widziałem jakichś
funkcjonariuszy; było ich mniej jak przedtem. Wszedłem do celi, oparłem głowę o łóżko i stałem tak
jakiś czas. Przyszedł później kapitan. Był w cywilnym ubraniu. Znam go, widziałem go często w stopniu
kapitana. H. Ossowski zwrócił się do kapitana z prośbą, by dostarczył u papier. Kapitan obiecał spełnić
prośbę i zamknął drzwi. Po jakimś czasie przyniósł kilkanaście kartek papieru. Po pewnym czasie chyba
oddziałowy wziął mnie i kolegę T. Bednarczyka do ambulatorium. Przyjął mnie lekarz w białym fartuchu (znam go, bo już kiedyś byłem u niego); jest chyba, felczerem. Przychodzi na nasz oddział w
czarnym skórzanym płaszczu. Polecił mi się rozebrać; oglądał moje obrażenia, zapisywał coś na
papierze. Po zakończeniu oględzin polecił mi opuścić gabinet; nie otrzymałem żadnych lekarstw. Nie
opatrywano obrażeń w żaden sposób. Oprócz wyżej wymienionego felczera w gabinecie znajdowali się
dwaj funkcjonariusze zakładu karnego - jeden w stopniu porucznika. Robili pod moim adresem złośliwe
uwagi o charakterze drwin. Skarżyłem się na nudności i bóle głowy.
3. Tomasz Bednarczyk - lat 19, zamieszkały Sopot, ul. 23 Marca 104/1.
Kiedy siedziałem. na łóżku, pierwszym dolnym po lewej stronie, a obok mnie kolega Krzysztof'
Pawłowski i czytałem książkę, usłyszałem hałasy. W pewnym momencie, około godziny 19.30 otwarto
drzwi do celi i wszedł wysoki mężczyzna... (w maszynopisie brak linii - Red.) ...H. Ossowskiego; zaczął
go bić pałką. Kolega cofał się do kącika ubikacji, gdzie był nadal bity. Po chwili ten mężczyzna wszedł
w głąb celi a za nim w tym czasie weszło już kilku uzbrojonych mężczyzn - mieli pałki i kaski. Nie
potrafię określić ich wyglądu i ubioru. Kolega K. Pawłowski w tym czasie wstał i cofał się do okna, nie
pamiętam, co się z nim dalej działo. Gdy zobaczyłem, że robi się "gorąco", wsunąłem się w głąb łóżka
skulony plecami do ściany. W tym momencie zaczęto mnie bić pałkami. Biło kilka osób. Nie pamiętam
dokładnie, jak wyglądali. Mieli kaski na głowach; był wśród nich cywil w jakiejś brązowej kurtce. Bili
mnie po głowie i nogach z wielką zawziętością. To trwało kilka minut. Otrzymałem bardzo dużo
ciosów. Głowy nie zasłaniałem, nie wiem dlaczego; chyba nie zdążyłem, nie spodziewałem się bicia po
głowie. Nie pamiętam, w jaki sposób znalazłem się na korytarzu. Tam zobaczyłem leżących na posadzce
kolegów, K. Pawłowskiego i H. Cześnika. Byli otoczeni przez umundurowanych jak służba więzienna
mężczyzn, którzy bili ich leżących pałkami. Widziałem ustawiony, szpaler uzbrojonych mężczyzn.
Najpierw przez szpaler puszczono któregoś z kolegów. Nie pamiętam kogo. Ktoś mnie pchnął i
wpadłem między szpaler. Starałem się przebiec jak najszybciej. Otrzymałem wiele ciosów pałkami. Na
końcu szpaleru upadłem. Podstawili mi nogę. Kiedy leżałem na posadzce korytarza, byłem bity w różne
części ciała pałkami.
W pewnym momencie zobaczyłem, że bije mnie funkcjonariusz więzienny, którego znam pod
pseudonimem "Indor". Był w mundurze. Chyba o własnych siłach wstałem i nie wiem kiedy i jak
znalazłem się w dyżurce. Tam spotkałem K. Pawłowskiego i H. Cześnika. Wkrótce po mnie wpadł także
kolega H. Ossowski. Nie pamiętam w ogóle co działo się w dyżurce. Ktoś nam kazał wyjść z dyżurki i
wrócić do celi. Na korytarzu zobaczyłem pojedynczych funkcjonariuszy. Wśród nich poznałem jednego
oficera po cywilnemu, w czarnym ortalionie, którego znam zwidzenia - to chyba jest kapitan. Szedłem
korytarzem jako ostatni, bardzo powoli, bo nie miałem siły - czułem się bardzo słabo. Któryś z
funkcjonariuszy, którego w tym czasie minąłem, uderzył mnie pałką w szyję od tyłu i krzyknął
"szybciej!".
Wszedłem do celi - cela zostawała otwarta. Później była kolacja, a przed kolacją ów kapitan po
cywilnemu przyniósł papier. Chyba wtedy, dopiero wtedy dowiedział się, za co nas pobito. Chyba po
apelu przyszedł któryś z funkcjonariuszy i zabrał mnie z H. Cześnikiem do lekarza. W gabinecie był
felczer, który przychodzi zawsze do nas na oddział. Nie widziałem tam nikogo innego. Polecił mi się
rozebrać, oglądał moje obrażenia i coś zapisywał. Nie otrzymałem żadnych lekarstw, pytał jak się czuję.
Skarżyłem się na ból głowy i całego ciała; byłem osłabiony. O własnych siłach wróciłem w
towarzystwie jakiegoś mężczyzny w cywilu do celi. Po godzinie 22-ej bardzo często w naszej celi
zapalano światło i zaglądano bez otwierania drzwi.
(Dopisek na posiadanym przez nas rękopisie zeznań: "Indor - st. sierżant Kazimierz Dworak - inf. wł.".
Dopisek drugi: "To się musi szeroko rozejść!!!").
Tyle dowiadujemy się z dokumentów zebranych pod murem. A teraz - w tej samej sprawie:
LIST PRYWATNY
(nieocenzurowany) pisze Bogusław Gołąb (Gdańsk., lat 35),
cela nr 17, oddz.. V (fr a g m e n t y)
Po pozamykaniu w celach ludzie potrzebowali różnych rzeczy: papieru do podań - ja lekarza.
Zaczęliśmy dzwonić a więc wyłączono dzwonki. Wówczas zaczęto pukać coraz mocniej - lipa się
otwierały, lecz strażnicy nie chcieli rozmawiać. A zza drzwi to nie rozmowa. Po pukaniach nawet
mocnych strażnik się mnie zapytał "kiego”. Wówczas powiedziałem, że "co to za kultura - kiego".
Przedtem powiedziałem; że przez drzwi nie będę rozmawiał. Zaczęły się walenia stołkami w drzwi
przyszedł strażnik i przez "lipo" pyta "słucham" (za trzecim razem). Wówczas powiedziałem, że jestem
chory i pragnę z mojej celi przejść do celi 16 do lekarzy (Mietek Węglewicz i Mirosław Górski).
Strażnik nie odpowiedział i nie wypuścił mnie.
Pukałem kijem dalej. Ból mi się wzmagał (miałem nogę w gipsie - lewą - zerwanie wiązadeł oraz
zapalenie powrózka nasiennego i przepuklinę z prawej strony). Po kilkakrotnym pukaniu do drzwi ok.
godz. 18.30 dał się słyszeć przez drzwi na korytarzu tupot wielu nóg i otworzyły się drzwi do naszej celi
nr 17. W drzwiach stałem ja o kiju z miotły, który służył mi za laskę. Na korytarzu zauważyłem
mnóstwo uzbrojonych w hełmy na głowach, w pałki w rękach cywilów i umundurowanych
funkcjonariuszy więziennych. Wyszedłem na korytarz; za mną zamknięto drzwi do celi. Zostałem
otoczony przez ok. 40 uzbrojonych ludzi. Na pytanie oficera dyżurnego - podporucznika - "czego
pukaliście", odpowiedziałem, że od dłuższego czasu pukam do drzwi, gdyż muszę udać się do lekarza po
krople przeciwbólowe. W odpowiedzi na to usłyszałem: „O, Solidarność uzbrojona jest w pałki i kije" - i
wyrwano mi z lewej ręki moją laskę, siłą. A następnie wysoki, barczysty cywil (ok. 195 cm) zaczął mnie
szarpać za rękaw - lewy - i chciał mi zerwać naszywkę „Solidarność". Inni mnie poszturchiwali.
Powiedziałam mu: "Jak pan nie zrobił, to pan nie będzie zdzierał". Wówczas z prawej strony,
zaatakował mnie słownie stojący obok oficera dyżurnego pporucznika z biało-czerwoną opaską na
ramieniu niski, chudy cywil z pałką w ręku - wiek ok. 50 lat, w czarnym zimowym płaszczu i zaczął do
mnie krzyczeć. Wówczas stwierdziłem, że to wygodnie w tyle osób atakować i prowokować chorego na
korytarzu - i to samotnego - a ich jest tylu. Chciano mnie sprowokować - widziałem, że są bardzo
zdenerwowani i czekają na pretekst, lecz nie wyczułem woni alkoholu. Dalej mnie poszturchiwali - moją
laskę któryś odniósł już do dyżurki (widziałem). Oficer dyżurny otworzył drzwi do mojej celi nr 17 i
kazał mi wrócić. Powiedziałem, że nie wrócę, dopóki nie oddadzą mi mojej laski. Oficer stanowczo
rozkazał mi wejść do mojej celi, wówczas bardzo stanowczo odpowiedziałem, że nie, gdyż mam nogę w
gipsie i bez mojej laski nie wrócę, do celi. Obstukano mi ręką gips a następnie siłą wepchnięto mnie do
celi i zamknięto za mną drzwi celi. A po chwili, gdy leżałem już w łóżku, drzwi się otworzyły i ktoś
podał Bogdanowi Mikusowi mój kij i zamknął drzwi. Moment później, dosłownie około 1 minuty,
usłyszeliśmy łomot i krzyk w celi gdzieś obok z prawej strony i było wyraźnie słychać uderzenia jakby
pał... Po pobiciu ludzi z celi 14 (4 Gdańszczan) drzwi do naszej celi się otworzyły i oficer dyżurny
powiedział: ten chory może przejść do lekarza. Pokuśtykałem do celi nr 16 i gdy tam wchodziłem, kol.
Mietek Węglewicz - chirurg internowany, spytał się oficera: ilu jest pobitych, czy są ranni? - lecz nie
usłyszał odpowiedzi. - Mamy swojego lekarza! Drzwi się zamknęły, zostałem w celi nr 16.
Część ludzi zdecydowała się od razu na głodówkę i to ostrą - zdać "gary" na korytarz. Popakowano
żywność od rodzin i od Kościoła i zaczęto protokolarnie zdawać żywność do jednej z cel. Zdecydowano,
iż głodówka nie jest obowiązkowa - nie można wywierać presji na tych którzy są niezdecydowani. A
zarazem z głodówki są wyłączeni chorzy. Niemniej ponad 90 % było zdecydowanych "wystartować" od
razu. Jednocześnie zdawano sobie sprawę z sytuacji, w jakiej zostanie postawiony Kościół przez naszą
głodówkę - znając treść V przykazania boskiego, a zarazem wiedząc, że może to skomplikować
działania. Niemniej dla nas była to jedyna droga protestu - każdy z nas mógł być tak skatowany - nie
pobity, a skatowany. Bito bowiem nie tylko w korpus lecz po rękach, głowach, nogach, nerkach. Lekarz
z miasta, ze szpitala w Iławie był oburzony, w obecności pobitych jak ich oglądał. Bito i kopano w krok.
28.03. Niedziela. Długo czekaliśmy na Mszę Św. Spodziewaliśmy się, ze będzie biskup gdański ks.
Kaczmarek, gdyż w zajściu najwięcej poszkodowani byli Gdańszczanie. Mieliśmy obawy, że msza nie
odbędzie się, aby nie dopuścić księdza. Udałem się do celi nr 16, gdzie lekarze prowadzili zapisy
obdukcji lekarskich. Tam dostaliśmy wiadomość, że w ośrodku odosobnienia w Iławie aktualnie jest ks.
biskup olsztyński Jan Obłąk, i już rozmawia z pobitymi w ich celi tzn. nr 14. Była już przygotowana cała
dokumentacja z zajścia wraz z obdukcją lekarską opisową i rysunkową (przeznaczona dla Episkopatu) i
z zeznaniami pobitych.
Biskup Obłąk był zaszokowany widząc wszystkie obrażenia i rany. Był oburzony i płakał jak zobaczył
"autostradę pał" na plecach H. Cześnika - zabrakło mu słów. Wcześniej chodził po celach gdzie już
podjęto głodówkę i rozmawiał. Już wówczas miało się wrażenie, że administracja więzienia zdała sobie
sprawę ze skutków zajścia.
Msza odbyła się po godz. 14.00. Biskup Obłąk odwoływał od głodówki - że jest to forma protestu, która
godzi w organizm, a my jesteśmy oczekiwani na zewnątrz zdrowi i cali. Mówił, że nie wierzy w to, aby
do jedzenia wsypywano nam estrogeny - hormony - działające destruktywnie na człowieka. (Ja nie biorę
jedzenia więziennego od dłuższego czasu - poza chlebem - i trzeba stwierdzić, że czuję się dużo lepiej).
Po mszy rozmowa z księżmi i Biskupem, który oświadczył, że sprawę należy wyjaśnić do końca oraz że
adm. więzienia obiecała, że to się nie powtórzy i że złagodzi pobyt (otworzy cele, na spacery bez psa
itd.). Odwoływał jeszcze raz od głodówki. Aby umocnić autorytet Kościoła i pomóc mu w działaniu
zawieszono wykonanie protestu. Poza tym działacze "Solidarności" musimy wykazać zdyscyplinowanie,
gdy zwraca się do nas Kościół, który nam wiele pomagał i nas wspierał w słusznej sprawie - nas jako
związek. Bezpośrednio zainteresowani też wyrazili zgodę na wstrzymanie akcji.
Komendant więzienia płk Głowacki próbował wmówić biskupowi Obłąkowi, że miał prawo użyć siły,
lecz nie potrafił znaleźć odpowiednich przepisów i musiał uznać argumenty biskupa oraz reprymendę.
Wracając jeszcze do pobicia. Po pobiciu, przez drzwi, jak banda się rozchodziła, było słychać: "Dziękuję
panie Kaziu - do zobaczenia" P. Kazio to inaczej "Indor", psychopata. Nawet funkcjonariusze więzienni
go nienawidzą. Jest w stopniu sierżanta. Nazywa się Kazimierz Dworak. Inni funkcjonariusze podczas
służby mówią mu: Ty huju, czy musiałeś bić chłopaków - jak wyjdą to się nie pozbierasz! (Ten sam
"Indor" na nauczycielki zawodu w szkole więziennej krzyczy "kurwy!"). Akcją dowodził kpt. Preiss. Po
pobiciu otrzymaliśmy list od więźniów: "Myśleliśmy, że nie odważą się was pobić. Teraz widzicie co tu
mogą zrobić z człowiekiem".
30.03 był biskup łomżyński M. Sasinowski. Bez Mszy, lecz ze słowem Bożym. Oglądał pobitych. Był
oburzony. Rozmawiał z komendantem. Otrzymaliśmy paczki od biskupa Olsztyna - Jana Obłąka i
biskupa Łomży M. Sasinowskiego (żywność i kosmetyki). Lecz już 31.03 na spacerze z powrotem
pilnował ludzi pies i obstawa.
INFORMACJA ZNALEZIONA, POD MUREM 7 IV 1982 r. (fragment)
... Dotychczas (7. IV) nie rozpoczęto, przesłuchań internowanych w charakterze świadków w sprawie
pobicia. Podstawowy warunek przerwania głodówki nie został więc spełniony...
Od redakcji. Śledztwo w tej sprawie rozpoczęło się w maju. Prowadzi je prokuratura Pomorskiego
Okręgu Wojskowego. Przesłuchano pobitych i lekarzy. Usiłuje się wmówić w przesłuchiwanych, iż to
internowani zaatakowali funkcjonariuszy przy pomocy gorącej wody!
Od początku dla wszystkich, domagających się śledztwa w tej sprawie było jasne, iż władze wykażą
minimum aktywności, by ukarać winnych pobicia.
Niemniej rozgłos, jaki - zgodnie z wolą internowanych - nadany został tej sprawie - wydaje się być
prawidłową linią obrany. Dokumenty z Iławy ukazały się w prasie podziemnej. Ich treść nadana została
przez zachodnie radiostacje. Dotarły do Amnesty International i ONZ. I dobrze, że tak się stało. Każde
bowiem tego rodzaju wydarzenie, jeśli mija bez echa, wyzwala możliwość kolejnych aktów agresji i
barbarzyństwa wobec bezbronnych, trzymanych pod kluczem ludzi. W tejże Iławie w połowie lutego 82
roku pobici zostali Włodzimierz Pagacz z Olsztyna i Stanisław Adamczyk z Ciechanawa. (Adamczyk lat ponad 60, zarzucony miał na głowę watowany worek, by nie słychać było krzyków). Sprawa ta nie
uzyskała wówczas rozgłosu. Bezkarni oprawcy nie kazali długa czekać na kolejny atak.
"Zeszyty Historyczne" (zeszyt 62, Instytut Literacki, Paryż 1982, str. 172 - 180).