WZROST Z SACHAROZY KLONÓW DRO D Y YARROWIA

Transkrypt

WZROST Z SACHAROZY KLONÓW DRO D Y YARROWIA
Acta Sci. Pol., Biotechnologia 8(4) 2009, 25-36
WZROST Z SACHAROZY KLONÓW DRODY
YARROWIA LIPOLYTICA Z GENEM INWERTAZY
Z SACCHAROMYCES CEREVISIAE
Ewa Walczak, Magorzata Robak1
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocawiu
Streszczenie. Celem bada bya ocena wzrostu potencjalnych producentów heterologicznych biaek: klonów Suc+ drody Yarrowia lipolytica A-101. Wzrost z sacharozy oceniano dla 26 transformantów, dla szczepu wyjciowego (dzikiego) A-101 i referencyjnego
rekombinowanego szczepu W29 ura3-302. Badane transformanty róniy si zdolnoci
do wzrostu z sacharozy (dugo trwania lag fazy, moment osignicia fazy stacjonarnej
wzrostu). Natomiast bez wzgldu na typ przeprowadzonej modyfikacji nie odnotowano
rónic we wzrocie z fruktozy i glukozy. Oceniano take wpyw pocztkowego pH hodowli (6,8) oraz dodatku peptonu (0,1 i 0,01%) na indukcj promotora XPR2. Wykazano,
e KLON1 oraz KLON10 wyrastaj obficie z sacharozy ju przy minimalnej dawce peptonu (0,01%). Z kolei stabilizacja pH w pocztkowym okresie wzrostu na poziomie 6,8
wpyna pozytywnie na przebieg hodowli. Nawet w podou zawierajcym 30% sacharozy, pomimo duszej lag fazy, klony wyrastay lepiej z buforem ni bez.
Sowa kluczowe: Yarrowia lipolytica, Suc+Ura+, Suc+Ura-, sacharoza, XPR2, Bioscreen C
WSTP
Obecnie wiodcymi gatunkami, wykorzystywanymi w badaniach nad produkcj heterologicznych biaek, s: Saccharomyces cerevisiae, Pichia pastoris, Kluyveromyces
lactis, Hansenula polymorpha, Arxula adeninivorans oraz Yarrowia lipolytica [Gellissen i in. 2005, Robak i Walczak 2009]. Ten ostatni jest kolejnym gatunkiem, zdobywajcym popularno jako gospodarz w produkcji obcych biaek. W oparciu o róne systemy ekspresji szczepy Y. lipolytica mog wydziela na litr podoa nawet kilka gramów biaek, pochodzcych od bakterii, grzybów, rolin lub ssaków, w tym ludzi [Juretzek i in. 2001, Nicaud i in. 2002].
Od lat 80. intensywnie rozwijaj si badania dotyczce udoskonalenia szczepów
Y. lipolytica, w celu wydajnej produkcji heterologicznych biaek. Dotychczas opisano
Adres do korespondencji – Corresponding author: Magorzata Robak, Katedra Biotechnologii
i Mikrobiologii ywnoci, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocawiu, ul. C.K. Norwida 25,
50-375 Wrocaw, e-mail: [email protected]
26
E. Walczak, M. Robak
zaledwie 16 rekombinowanych szczepów Y. lipolytica, potencjalnych producentów
obcych biaek. Szczepy te posiadaj markery genetyczne, gównie w postaci auksotrofii
leucynowej i uranylowej, umoliwiajce dalsz selekcj transformantów [Madzak i in.
2005].
Stosunkowo atw selekcj producentów heterologicznych biaek z wklonowanym
obcym genem stanowi zdolno do utylizacji nietypowych dla tego gatunku róde
wgla. Jednym z nich jest sacharoza, ulegajca hydrolizie pod wpywem inwertazy,
enzymu kodowanego przez gen SUC2 u S. cerevisiae. Dziki zdolnoci do wzrostu
z sacharozy, rekombinowane szczepy Y. lipolytica mog wykorzystywa substraty zawierajce sacharoz (niehydrolizowana melasa, cukier spoywczy i inne) [Nicaud i in.
1989, Wojtatowicz i in. 1997]. Tak zdolno do wzrostu z sacharozy wykazuje zaledwie osiem rekombinowanych szczepów Y. lipolytica [Madzak i in. 2005].
Rekombinowane szczepy nalece do tego gatunku drody znacznie róni si wydajnoci produkcji obcych biaek. Na wydajno produkcji heterologicznego biaka
wpywa wydajno ekspresji genów (sia promotora, regulacja transkrypcji i translacji),
potranslacyjne modyfikacje oraz sposób wydzielania biaka [Watson i in. 2008]. Stosowanie indukcyjnych promotorów umoliwia kontrol zarówno momentu, jak i poziomu
ekspresji genu. Promotor XPR2, wykorzystany w wielu projektach zakadajcych produkcj heterologicznych biaek, jest najlepiej poznanym i najczciej stosowanym sporód
znanych promotorów Y. lipolytica [Nicaud i in. 1989, Hamsa i in. 1994, Park i in. 1997].
Pomimo pozyskania przez niezalene laboratoria szczepów bdcych potencjalnymi
producentami obcych biaek wci poszukiwani s nowi gospodarze, pochodzcy od
szczepów dzikich izolowanych z naturalnych róde. Takim szczepem jest izobat
Y. lipolytica A-101 zdeponowany w kolekcji kultur w Katedrze Biotechnologii i Mikrobiologii ywnoci Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocawiu, który poddano transformacji, uzyskujc liczne klony o fenotypie Suc+ [Walczak i in. 2007a,b].
Celem pracy bya ocena zdolnoci do wzrostu z sacharozy, glukozy i fruktozy klonów Y. lipolytica o fenotypie Suc+Ura+ oraz Suc+Ura- posiadajcych gen inwertazy
z S. cerevisiae. Analizowano take wpyw dodatku peptonu w dawce 0,1 i 0,01% oraz
buforu fosforanowego o pH 6,8 jako czynników indykujcych promotor XPR2, warunkujcego ekspresj genu SUC2.
MATERIA I METODY
Mikroorganizmy. Przedmiotem bada byo 26 zmodyfikowanych genetycznie szczepów drody Yarrowia lipolytica, otrzymanych na drodze transformacji szczepu dzikiego
Y. lipolytica A-101 (MATA,Ura+Suc-) ekspresyjn kaset drodow z plazmidu
pINA302. Kaseta drodowa integrujca w obrbie genu URA3, zawieraa sekwencj
genu SUC2 drody S. cerevisiae znajdujcego si pod kontrol promotora indukcyjnego
i terminatora genu XPR2 drody Y. lipolytica. Pozyskane klony wykazyway fenotyp
Suc+Ura- lub Suc+Ura+ i byy wynikiem integracji kasety drodowej odpowiednio
w homologiczne lub przypadkowe (heterologiczne) miejsce genomu. Zestawione w tabeli 1
szczepy drody otrzymano w 2007 roku [Walczak i in. 2007a,b].
Mikrohodowle prowadzono w analizatorze Bioscreen C, umoliwiajcym wykonanie równolegle 200 mikrohodowli oraz pomiar gstoci optycznej (OD420-580 nm) co 15
min. Do mikrostudzienek kasety wprowadzono 300 μl podoa pynnego z tiamin
(MMT). ródo wgla stanowia glukoza (1%), fruktoza (1%) lub sacharoza (1–30%).
Acta Sci. Pol.
Wzrost z sacharozy klonów drody…
27
Tabela 1. Stosowane szczepy Y. lipolytica
Table 1. Applied Y. lipolytica strains
Lp. Szczep Y .lipolytica
No. Strain Y .lipolytica
Genotyp
Genotype
Fenotyp
Phenotype
1.
A-101 WT
MATA URA3
Suc-Ura+
2.
W 29 ura3-302 ref.
MATA, ura3-302:pXPR2::SUC2
Suc+Ura-
3.
A-101 A18
MATA, ura3-302:pXPR2::SUC2
4.
A-101 B55-3
MATA, ura3-302:pXPR2::SUC2
5.
A-101 B54-6
MATA, ura3-302:pXPR2::SUC2
6.
A-101 B57-4
MATA, ura3-302:pXPR2::SUC2
7.
A-101 KLON 1
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
8.
A-101 KLON 10
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
9.
A-101 B7-6
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
10.
A-101 B14-6
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
11.
A-101 B10A-5
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
12.
A-101 B56-5
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
13.
A-101 B58-2
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
14.
A-101 B59-3
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
15.
A-101 B60-4
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
16.
A-101 B61-5
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
17.
A-101 B62-1
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
18.
A-101 KLON 11
MATA
19.
A-101 KLON 12
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
20.
A-101 KLON 14
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
21.
A-101 KLON 17
MATA, X-302:pXPR2::SUC2
22.
A-101 KLON 19
MATA URA3
23.
A-101 KLON 26
MATA
24.
A-101 KLON 29
MATA
25.
A-101 KLON 34
MATA
26.
A-101 KLON 35
MATA
27.
A-101 KLON 38
MATA
28.
A-101 KLON 41
MATA
Biotechnologia 8(4) 2009
Suc+Ura-
Suc+Ura+
Suc-Ura+
Suc+Ura+
28
E. Walczak, M. Robak
W celu indukcji promotora XPR2 dodano do podoa 0,1 lub 0,01% peptonu oraz w wybranych wariantach hodowli 50 mM bufor fosforanowy o pH 6,8. Uracyl (20 mg · l-1)
dodawano w hodowli klonów niezdolnych do syntezy uracylu (fenotyp Ura-). Inokulum
(50 μl) stanowia 24-godz. hodowla wstrzsana drody, prowadzona w podou YPG,
w temp. 28°C, standaryzowana w sterylnym pynie fizjologicznym do gstoci zawierajcej okoo 4 · 106 komórek w mL. Gsto wyznaczono z równania krzywej zalenoci
OD550 od iloci komórek obecnych w 1 ml. Komórki drody liczono w komorze Thoma, zliczajc komórki w trzech preparatach mikrobiologicznych. Hodowl prowadzono
w temp. 25°C, przez 72–96 godz., przy cigym wstrzsaniu. Kady wariant hodowli
wykonano w trzech powtórzeniach. Kontrol czystoci stanowio 300 μL podoa bez
inokulum. Zastosowanie programu BioLink umoliwio ledzenie krzywych wzrostu w
trakcie prowadzenia hodowli. Dla wybranych klonów i wariantów podoa wyznaczono: maksymalny przyrost OD w czasie (ΔODmax, h-1), plon biomasy (ODmax), czas trwania lag fazy (h) oraz czas wzrostu (h).
Oznaczenie glukozy, fruktozy i sacharozy. Cukry oznaczano metod HPLC na kolumnie Animex HPX 87H poczonej z detektorem RI w temperaturze pokojowej.
Szybko przepywu fazy ciekej (0,01N H2SO4) wynosia 0,6 ml · h-1. Ubytek substratu (sacharozy) oraz przyrost i ubytek produktów (glukozy i fruktozy) obliczono
z powierzchni piku, w odniesieniu do standardów [Rywiska 2008].
OMÓWIENIE WYNIKÓW
Wszystkie badane klony o fenotypie Suc+Ura+ wykazyway zblione wartoci plonu
biomasy w mikrohodowli prowadzonej w podou MMT z 1% glukozy (rys. 1). Pewne
zrónicowanie widoczne byo w dugoci trwania lag fazy poszczególnych szczepów.
Najwyszy plon biomasy (1,78), przy najkrótszym czasie lag fazy (4 h) oraz maksymalnej szybkoci wzrostu równej 0,091 h-1 odnotowano dla genotypu transformanta
KLON10. Najduszy czas lag fazy (~24 h) odnotowano dla szczepu referencyjnego
W29ura3-302 oraz dla szczepu KLON1. Ten ostatni oraz B56-5 wyrastay najlepiej
w podou MMT z 1% sacharozy i 0,1% peptonu, osigajc podobn ilo biomasy
(OD = odpowiednio 1,13 i 1,14), przy maksymalnym przyrocie OD w czasie: 0,12 h-1
i 0,057 h-1 (rys. 1). Krzywe wzrostu pozostaych klonów miay przebieg liniowy, a maksymalny plon biomasy nie przekroczy 0,7 (OD). Szczep wyjciowy nie wyrasta
w warunkach dowiadczenia.
W odrbnym dowiadczeniu stwierdzono, e poszczególne klony o fenotypie Suc+Ura+
w zrónicowany sposób wyrastaj w podou MMT z 1% sacharozy i 0,1% peptonu
(rys. 2). Oceniano wzrost szczepu wyjciowego oraz 13 klonów. Krzywe sporzdzone
dla wikszoci transformantów, a zwaszcza dla KLON10, obrazuj liniowy wzrost
drody i wskazuj jednoczenie na zrónicowany metabolizm szczepów. Tym razem
najwyszy plon biomasy odnotowano dla KLON1 i KLON10. Wynosi on 1,48 i 1,55
wartoci OD, przy maksymalnym przyrocie w czasie 0,11 h-1 i 0,06 h-1, odpowiednio
dla pierwszego i drugiego z opisywanych klonów. Warto maksymalnej szybkoci
wzrostu szczepu KLON1, wyznaczona w dwóch dowiadczeniach bya podobna (0,12 h-1
oraz 0,11 h-1). Niemniej szybko wzrostu transformantów bya ponad dwukrotnie nisza ni warto wyznaczona przez Robak [2007] dla szczepu wyjciowego (dzikiego)
Acta Sci. Pol.
Wzrost z sacharozy klonów drody…
29
A-101 i jego mutantów octanowych wyrastajcych w podou MMT z glukoz. Szczep
dziki (A-101) oraz mutanty octanowe w zrónicowany sposób wyrastay take w podou z glicerolem, octanem sodu, etanolem. Zatem nieukierunkowane zmiany w genomie,
czyli mutacje spowodowane nawietlaniem w UV, prowadz do pozyskania szczepów
o zrónicowanych waciwociach metabolicznych. Moliwe jest, e obserwowane
rónice we wzrocie pozyskanych klonów o fenotypie Suc+, uzyskanych po transformacji jednego szczepu wyjciowego t sam sekwencj, mogy by spowodowane integracj kasety w odmienne miejsca genomu. Moe to by zwizane z wpywem „ssiedztwa” rónych sekwencji na regulacj ekspresji genu inwertazy lub obecnoci dwóch
kopii wprowadzonego genu SUC2 potwierdzon w badaniach dla B56-5 (wyniki przygotowywane do druku). Efektem tego moe by zrónicowana indukcja promotora
XPR2 u rónych szczepów. Bez peptonu klony Y. lipolytica z genem inwertazy nie s
zdolne do wzrostu w podou z sacharoz. Indukcj peptonem promotora XPR2 odnotowali ju w 1989 roku Nicaud i in., a potwierdzili Blanchin-Roland i in. [1994] oraz
Madzak i in. [2000], wykazujc jednoczenie wpyw pH na regulacje jego ekspresji.
1
OD [420 –- 580 nm]
MMT Glu
1%
MMT
Glu1%
2
2
1,75
3
4
1,5
5
1,25
Szczep – Strain
6
7
1. Y. lipolytica A-101 B7-6
0,75
8
2. Y. lipolytica A-101 B10A-5
0,5
9
1
3. Y. lipolytica A-101 B14-6
0,25
10
0
11
4. Y. lipolytica A-101 B56-5
12
5. Y. lipolytica A-101 B58-2
0
6
12
18
24
30
36
42
48
54
60
66
czas
czas
[h] [h]
– time
6. Y. lipolytica A-101 B59-3
7. Y. lipolytica A-101 B60-4
MMT
1% Pepton
0,1%
MMTSuc
Suc1%
Pepton0,1%
2
OD [420 –- 580 nm]
1
3
8. Y. lipolytica A-101 B61-5
9. Y. lipolytica A-101 B62-1
1,75
4
1,5
5
10. Y. lipolytica A-101 KLON 1
1,25
6
11. Y. lipolytica A-101 KLON 10
1
7
8
0,75
9
0,5
12. Y. lipolytica A-101 W29
ura3-302
10
0,25
11
0
0
6
12
18
24
30
36
42
czas [h]
time
czas– [h]
48
54
60
66
12
13
Rys. 1. Wzrost klonów o fenotypie Suc+Ura+ na podou MMT z 1% glukozy oraz z 1% sacharozy i 0,1% peptonu
Fig. 1. Suc+Ura+ clones growth on MMT medium with 1% glucose and 1% sucrose and 0,1%
peptone
Biotechnologia 8(4) 2009
E. Walczak, M. Robak
30
2
MMT Sacharoza 1%, Pepton 0,1%
Sucrose
Peptone
OD [420 -– 580 nm]
1,75
1
2
3
1,5
4
5
1,25
Szczep – Strain
6
1
7
1. Y. lipolytica A-101 WT
8
0,75
2. Y. lipolytica A-101 KLON 1
9
0,5
10
3. Y. lipolytica A-101 KLON 10
11
0,25
12
0
13
0
8
16
24
32
40
48
56
64
72
80
88
96
4. Y. lipolytica A-101 KLON 11
5. Y. lipolytica A-101 KLON 12
14
6. Y. lipolytica A-101 KLON 14
czasczas
[h] –[h]
time
7. Y. lipolytica A-101 KLON 17
MMT S ach aroz a 1%, Pe pton 0,01%
Sucrose
Peptone
OD [420 –- 580 nm]
2
8. Y. lipolytica A-101 KLON 19
1
2
1,75
3
1,5
4
9. Y. lipolytica A-101 KLON 26
10. Y. lipolytica A-101 KLON 29
5
1,25
1
6
11. Y. lipolytica A-101 KLON 34
7
12. Y. lipolytica A-101 KLON 35
8
0,75
9
13. Y. lipolytica A-101 KLON 38
0,5
10
14. Y. lipolytica A-101 KLON 41
0,25
11
12
0
13
0
8
16
24
32
40
48
56
64
72
80
88
96
14
czascz
[h]as– [h
time
]
Rys. 2. Wzrost wybranych szczepów o fenotypie Suc+Ura+ na podou MMT z 1% sacharozy oraz
0,1 lub 0,01% peptonu
Fig. 2. Growth of Suc+Ura+ selected strains on MMT medium with 1% sucrose and 0,1 or 0,01%
peptone
MMT
Suc 1%Pepton
Pepton 0,1%
0,1% Uracyl
MMT
Suc1%
Uracyl
2
Peptone
Szczep – Strain
Uracil
OD [420 –- 580 nm]
1,75
1
1. Y. lipolytica A-101 B54-6
2
2. Y. lipolytica A-101 B55-3
1
3
3. Y. lipolytica A-101 B57-4
0,75
4
4. Y. lipolytica A-101 A18
1,5
1,25
0,5
5
0,25
6
0
0
8
16
24
32
40
48
56
64
72
80
5. Y. lipolytica A-101 WT
6. Y. lipolytica A-101 W29
ura3-302
czasczas
[h] –[h]
time
Rys. 3. Wzrost klonów o fenotypie Suc+Ura- na podou MMT z 0,1% peptonu, 1% sacharozy
i uracylem
Fig. 3. Growth of Suc+Ura- strains on MMT medium with 0,1% peptone, 1% sucrose and uracil
Acta Sci. Pol.
Wzrost z sacharozy klonów drody…
31
Wad stosowania tego promotora w produkcji biaka prowadzonej na skal przemysow jest konieczno regulacji jego aktywnoci, wymagajca obecnoci peptonu lub
utrzymania odpowiedniego pH rodowiska. Dlatego dy si do pozyskania klonów,
u których ju minimalna dawka peptonu warunkuje aktywno promotora. W przypadku badanych transformantów zastosowano dwie dawki peptonu: 0,01 i 0,1%. Z danych
przedstawionych na rysunku 2 wynika, e przy dawce 0,1% wyrastaj wszystkie klony,
a niektórym do wzrostu z sacharozy wystarcza ju 0,01% peptonu. Zatem dla pozyskanych klonów wystarczajca dawka induktora jest od 1,7 do 50 razy mniejsza, ni dawka
odnotowana przez innych badaczy [Nicaud i in. 1989, Förster i in. 2007]. W niezalenych badaniach stwierdzili oni, e niezbdna dawka peptonu, warunkujca ekspresj
inwertazy wynosi od 0,17 do 0,5%. W warunkach dowiadczenia przy 0,01% dodatku
peptonu dobrze wyrastay dwa transformanty: KLON1 i KLON10. Wysoki by plon
biomasy (odpowiednio 1,69 i 1,65 OD) i zadowalajcy przyrost OD w czasie (odpowiednio 0,11 i 0,094 h-1) (rys. 2). Czas trwania lag fazy dla KLON1 by taki sam jak
w hodowli z 0,1% peptonu, a dla KLON10 by krótszy o ponad 3 godziny. Wydaje si
wic, e promotor XPR2 u tych dwóch klonów jest w inny sposób regulowany ni
u pozostaych transformantów, które przy 0,01% peptonu nie byy zdolne do wzrostu
z sacharozy. Prawdopodobnie indukcja samego promotora u tych klonów jest gównie
wynikiem dziaania pH, a mniej peptonu. Podobne spostrzeenia odnotowali Förster
i in. [2007].
W kolejnym dowiadczeniu analizowano wzrost w podou MMT z 1% sacharozy
i 0,1% peptonu klonów o fenotypie Suc+Ura-. Wyrastay one sabiej z sacharozy ni
klony o fenotypie Suc+Ura+ (rys. 3). Najwyszy plon biomasy, równy 1,09 OD, przy
rednim maksymalnym przyrocie OD 0,054 h-1, stwierdzono dla szczepu referencyjnego W29ura3-302. Sporód pozyskanych transformantów najwyszy plon biomasy (OD
0,751), najwikszy maksymalny przyrost OD w czasie (0,072 h–1) i najkrótszy okres lag
fazy (4 h) odnotowano dla klonu B55-3. Pozostae klony wyrastay sabiej i nie osigny stacjonarnej fazy wzrostu.
Kolejn mikrohodowl prowadzono dla szczepu wyjciowego, klonów o fenotypie
Suc+Ura+ (B56-5) oraz Suc+Ura- (A18 oraz B57-4). Jako ródo wgla zastosowano 1%
sacharozy, 1% fruktozy lub 1% glukozy. Jednolity wzrost klonów odnotowano na podou z 1% glukozy oraz 1% fruktozy (rys. 4). Szczep wyjciowy (dziki) oraz B57-4
wyrastay najlepiej z glukozy, osigajc plon biomasy (OD) 1,67 i 1,64. Dla pozostaych klonów warto ta bya minimalnie nisza. Dla wszystkich szczepów oraz rodzica
mona zaobserwowa, e wzrost logarytmiczny transformantów trwa 12–24 godzin
hodowli na glukozie i 18–30 h hodowli na fruktozie, co wiadczy o tym, e przeprowadzone modyfikacje nie wpyny na szybko wykorzystania glukozy i fruktozy. Natomiast przeprowadzona analiza ponownie wykazaa zrónicowan zdolno wybranych
klonów do hydrolizy sacharozy (rys. 4). Szczep B56-5 osiga najwikszy plon biomasy
oraz wykazywa najwikszy przyrost OD w czasie.
W badaniach z wykorzystaniem promotora XPR2 warunkiem jego indukcji jest
dodatek peptonu oraz utrzymanie pH 6,8 hodowli np. przez dozowanie 2,5–10 N NaOH.
Dlatego w nastpnym cyklu mikrohodowli analizowano wpyw buforu fosforanowego
pH 6,8 na plon biomasy, szybko przyrostu OD oraz dugo lag fazy szczepu wyjciowego i trzech klonów o fenotypie Suc+Ura+: KLON1, B56-5 oraz B60-4.
Biotechnologia 8(4) 2009
E. Walczak, M. Robak
32
M M T Sacharoza 1% Pe pton 0,1%
Sucrose
Peptone
2
OD [420 –- 580 nm]
1,75
2
1,5
1,25
1
2
1
0,75
3
0,5
1
0,25
4
0
0
M M T Gluk oza 1%
Glucose
2
1,75
OD [420 -– 580 nm]
6 12 18 24 30 36 42 48 54 60 66 72 78 84 90
czas
czas
[h] [h]
– time
1
1,5
2
1,25
Szczep – Strain
1. Y. lipolytica A-101 WT
2. Y. lipolytica A-101 B56-5
1
3
0,75
0,5
4
0,25
3. Y. lipolytica A-101 A18
4. Y. lipolytica A-101 B57-4
0
0
M M T Fruktoza 1%
Fructose
2
1,75
OD [420 -– 580 nm]
6 12 18 24 30 36 42 48 54 60 66 72 78 84 90
czas
czas
[h] [h]
– time
1
1,5
1,25
2
1
0,75
3
0,5
4
0,25
0
0
6 12 18 24 30 36 42 48 54 60 66 72 78 84 90
czas [h]
– time
czas
[h]
Rys. 4. Wzrost wybranych klonów na podoach MMT z 1% sacharozy i 0,1% peptonu; 1%
glukozy oraz 1% fruktozy
Fig. 4. Growth of selected strains on MMT medium with 1% sucrose and 0,1% peptone; 1%
glucose and 1% fructose
Zastosowano podoe MMT z sacharoz w iloci od 1 do 30%, z 0,1% dodatkiem peptonu oraz buforem fosforanowym pH 6,8. Obecno buforu pozytywnie wpyna na
plon biomasy uzyskanej w podou z rónymi dawkami sacharozy. Wszystkie klony
wyrastay lepiej w zbuforowanym podou (rys. 5). Nie odnotowano znacznych zmian
we wzrocie w podou zawierajcym od 1 do 10% sacharozy, a najwikszy plon biomasy (OD = 1,493) uzyskano dla KLON1 w podou z 5% sacharozy. Dopiero przy 20
i 30% dawce róda wgla obserwowano niszy wzrost klonów. W podou bez dodatku
buforu fosforanowego pH 6,8 najwyszy plon biomasy (OD = 1,281) uzyskano dla
Acta Sci. Pol.
Wzrost z sacharozy klonów drody…
33
B56-5 w podou z 10% sacharozy, w którym take pozostae szczepy wyrastay najlepiej. Najwikszy wpyw obecnoci buforu na plon biomasy dla wszystkich klonów
odnotowano w podou z 1 i 5% sacharozy. Odnotowano a 0,7 punktu rónicy OD.
Natomiast jednoczenie ze wzrostem stenia sacharozy mala wpyw buforu na plon
biomasy. Prawdopodobnie zastosowany ukad buforowy by za saby w stosunku do
iloci wydzielanego kwasu cytrynowego i obserwowano zahamowanie wzrostu drody. Drode te s znane z biosyntezy cytrynianu, znacznie zakwaszajcego podoe
[Wojtatowicz i in. 1997].
Podoe
PodoeMMT
MMTbez
bezbuforu
buforu
Medium MMT without buffer
Podoe
PodoeMMT
MMTzzbuforem
buforem
Medium MMT with buffer
2
1,5
1
2
1
3
0,5
4
O D [4 8 0 - 5 2 0 n m ]
O D [4 8 0 - 5 2 0 n m ]
2
0
2
3
0,5
4
5
10
20
30
1
5
10
20
Stenie
sacharozy [%]
Stenie sacharozy [%]
Sucrose concentrated
Stenie
sacharozy [%]
Stenie sacharozy [%]
Sucrose concentrated
Podoe
PodoeMMT
MMTz zbuforem
buforem
Medium MMT with buffer
Podoe
PodoeMMT
MMTbez
bezbuforu
buforu
Medium MMT without buffer
0,15
0,1
1
2
3
0,05
4
0
1
5
10
20
30
Szybko
przyrostu OD [g/L/h]]
S z y bk o p r z y r o s tu O D
Increase
[g /L /h speed
]
Szybko
S z y b przyrostu
k o p r z y rOD
o s tu[g/L/h]]
OD
Increase
[g /L /h]]speed
1
1
0
1
30
Szczep – Strain
0,15
0,1
1
2
3
0,05
4
0
1
5
10
20
Stenie sacharozy [%]
Stenie sacharozy [%]
Sucrose concentrated
Stenie
sacharozy [%]
Stenie sacharozy [%]
Sucrose concentrated
Podoe MMT z buforem
Podoe MMT z buforem
Medium MMT with buffer
Podoe MMT bez buforu
Podoe MMT bez buforu
Medium MMT without buffer
30
1. Y. lipolytica
A-101
KLON 1
2. Y. lipolytica
A-101 B56-5
3. Y. lipolytica
A-101 B60-4
4. Y. lipolytica
A-101 WT
18
18
15
12
1
9
2
6
3
3
4
0
L a g fa z a [h ]
15
L a g fa z a [h]
1,5
12
1
9
2
6
3
3
4
0
1
5
10
20
Stenie
sacharozy
Stenie
sacharozy [%]
[%]
Sucrose concentrated
30
1
5
10
20
30
Stenie
sacharozy [%]
Stenie sacharozy [%]
Sucrose concentrated
Rys. 5. Wzrost klonów o fenotypie Suc+Ura+ na podou MMT z 1–30% sacharozy, 0,1% peptonu oraz buforem fosforanowym o pH 6,8
Fig. 5. Growth of Suc+Ura+ strains on MMT medium with 1–30% sucrose, 0,1% peptone and phosphate
buffer pH 6,8
Biotechnologia 8(4) 2009
34
E. Walczak, M. Robak
Stwierdzono pozytywny wpyw obecnoci buforu fosforanowego o pH 6,8 na szybko wzrostu i to bez wzgldu na stenie sacharozy w podou. W zbuforowanym
podou MMT szybko przyrostu OD dla KLON1 i B56-5 rosa wraz z gradacj stenia sacharozy, osigajc maksymaln warto w podou z 20% sacharozy (odpowiednio 0,076 i 0,124 h-1) (rys. 5). Dla szczepu B60-4 maksymaln szybko przyrostu OD
odnotowano w podou z 5% sacharozy (0,096 h-1). W przypadku drody hodowanych
w podou bez buforu fosforanowego, maksymalne szybkoci przyrostu OD byy mniejsze i to bez wzgldu na stenie róda wgla. Najwysze wartoci przyrostu OD (0,088
i 0,08 h-1) odnotowano przy 1 i 5% sacharozy, odpowiednio dla KLON1 oraz B56-5.
Dodatek buforu mia take wpyw na dugo trwania lag fazy klonów. Obecno
buforu fosforanowego spowodowaa wyduenie lag fazy dla wszystkich klonów (rys. 5).
Jedynie klon B60-4 w podou z 10% sacharozy mia krótszy czas lag fazy ni w podou bez buforu. W podou MMT bez dodatku buforu czas lag fazy by zdecydowanie
krótszy, a wzrost stenia sacharozy powodowa jego wyduenie do 10–12 godzin.
Najwiksze rónice w czasie trwania lag fazy (8–11 h), ze wzgldu na obecno lub
brak buforu obserwowano w podou z 5 i 20% sacharozy.
WNIOSKI
1. Transformanty drody Yarrowia lipolytica A-101 o fenotypie Suc+Ura+ oraz
Suc+Ura- w róny sposób wyrastay z sacharozy. Wynika to prawdopodobnie z integracji ekspresyjnej kasety drodowej w róne miejsca genomu oraz odmiennej indukcji
promotora XPR2.
2. Dwa klony o fenotypie Suc+Ura+ wyrastay z sacharozy, przy nie opisanej dotd
bardzo niskiej dawce peptonu (0,01%). Dla pozostaych klonów niezbdne byo stosowanie dziesiciokrotnie wikszej dawki induktora.
3. Stwierdzono take, e w zbuforowanym rodowisku (pH 6,8) komórki intensywnie si dzieliy, nie osigajc stacjonarnej fazy wzrostu.
4. Badane klony nie róniy si we wzrocie z glukozy oraz fruktozy. Wprowadzone
modyfikacje genetyczne nie wpyny na komórkowy metabolizm tych róde wgla.
PIMIENNICTWO
Blanchin-Roland S., Cordero Otero R.R., Gaillardin C., 1994. Two upstream activating sequence
control the expression of the XPR2 Gene in the yeast Yarrowia lipolytica. Mol. Cell Biol., 14
(1): 327–338.
Förster A., Aurich A., Mauersberger S., Barth G., 2007a. Citric acid production from sucrose
using a recombinant strain of the Yarrowia lipolytica. Appl. Microbiol. Biotechnol., 75 (6):
1409–1417.
Gellissen G., Kunze G., Gaillardin C., Cregg J.M., Berardi E., Veenhuis M., van der Klei I., 2005.
New yeast expression platforms based on methylotrophic Hansenula polymorpha and Pichia
pastoris and on dimorphic Arxula adeninivorans and Yarrowia lipolytica – A comparison.
FEMS Yeast Res., 5: 1079–1096.
Acta Sci. Pol.
Wzrost z sacharozy klonów drody…
35
Hamsa P.V., Chattoo B.B., 1994. Cloning and growth-regulated expression of the gene encoding
the hepatitis B virus middle surface antigen in Yarrowia lipolytica. Gene, 143: 165–170.
Juretzek T., Le Dall M.T., Mauersberger S., Gaillardin C., Barth G., Nicaud J.M., 2001. Vectors
for gene expression and amplification in the yeast Yarrowia lipolytica. Yeast, 30, 18(2): 97–113.
Madzak C., Nicaud J.M., Gaillardin C., 2005. Yarrowia lipolytica, [in:] Gellissen G., (Ed)., Production of recombinant proteins. Novel Microbial and Eukaryotic Expression System.
WILEY-VCH VerlagGmbH & Co. KgaA.
Madzak C., Treton B., Blanchin-Roland S., 2000. Strong hybrid promoters and integrative expression/secretion vectors for quasi-constitutive expression of heterologous proteins in the
yeast Yarrowia lipolytica. J. Mol. Microbiol. Biotechnol., 2(2): 207–216.
Nicaud J.M., Fabre E., Gaillardin C., 1989. Expression of invertase activity in Yarrowia lipolytica
and its use as a selective marker. Curr. Genet., 16 (4): 253–260.
Nicaud J.M., Madzak C., van der Broek P., Gysler C., Duboc P., Niederberger P., Gaillardin C.,
2002. Protein expression and secretion in the yeast Yarrowia lipolytica. FEMS Yeast Res., 2:
371–379.
Park C.S., Chang C.C., Kim J.Y., Ogrydziak D.M., Ryu D.Y., 1997. Expression, secretion, and
processing of rice α-Amylase in the yeast Yarrowia lipolytica. J. Biol. Chem., 272: 6876–
6881.
Robak M., 2007. Yarrowia lipolytica specific growth rate on acetate medium supplemented with
glucose, glycerol, ethanol. Acta Sci. Pol., Biotechnol., 6(1): 23–31.
Robak M., Walczak E., 2009. Niekonwencjonalne drode w produkcji heterologicznych biaek,
Biotechnologia, 49(87): 46–65.
Rywiska A., 2008. Wykorzystanie glicerolu odpadowego do biosyntezy kwasu cytrynowego
przez Yarrowia lipolytica Wratislavia AWG7. Acta Sci. Pol., Biotechnol. 7(4): 13–22.
Walczak E., Robak M., Mauersberger S., 2007a. Transformacja szczepu niekonwencjonalnych
drody Yarrowia lipolytica. III Krajowy Kongres Biotechnologii, 09–12 wrzenia 2007a,
Pozna.
Walczak E., Robak M., Mauersberger S., 2007b. Gene disruption, transformants selection and
physiologic properties of Yarrowia lipolytica A101 clones. 8th International Symposium on
Biocatalysis and Biotransformations –BIOTRANS 2007. 08–13.07.2007b, Oviedo, Hiszpania.
Watson J.D., Baker T.A., Bell S.P., Gann A., Levine M., Losick R., 2008. Molecular biology of
the gene (6th Edition). Cold Spring Harbor Laboratory Press, New York.
Wojtatowicz M., Rymowicz W., Robak M., arowska B., Nicaud J.M., 1997. Kinetics of cell
growth amd citric acid production by Yarrowia lipolytica Suc+ transformants in sucrose media. Pol. J. Food Nutr. Sci., 6/47: 4, 49–54.
GROWTH ON SUCROSE OF YARROWIA LIPOLYTICA
YEASTS CLONES WITH INVERTASE GENE
FROM SACCHAROMYCES CEREVISIAE
Abstract. The aim of the study was to evaluate the growth of potential heterologous proteins producers: Suc+ clones of Yarrowia lipolytica A-101. Growth of 26 transformants,
parental strain (wild) and reference strain W29ura3-302 was studied. Transformants
showed differences in the ability of growth on sucrose (biomass, lag time duration, beginning of stationary phase). Beside the type of transformation, no differences in yeasts
growth were observed on glucose and fructose.
Biotechnologia 8(4) 2009
E. Walczak, M. Robak
36
Influence of pH (6,8) and peptone addition (0,01 and 1%) on XPR2 promoter induction
was analyzed. Both inducers were effective, allowing yeasts growth on sucrose. Growth
of two transformants: KLON1 and KLON10 on sucrose was abundant, even with minimal
peptone dose (0,01%). Stabilization of pH at 6,8 in the first hours of yeasts growth had a
positive effect on culture. Clones grew better with buffer in the medium with 30 % sucrose, a substrate concentration which has induced longer lag phase.
Key words: Yarrowia lipolytica, Suc+Ura+, Suc+Ura-, sucrose, XPR2, Bioscreen C
Zaakceptowanodo druku – Accepted for print: 15.12.2009
Do cytowania – For citation: Walczak E., Robak M., 2009. Wzrost z sacharozy klonów drody
Yarrowia lipolytica z genem inwertazy z Saccharomyces cerevisiae. Acta Sci. Pol. Biotechnol.
8(4), 25–36.
Acta Sci. Pol.

Podobne dokumenty