Data literacy – kompetencje w zakresie korzystania z danych w
Transkrypt
Data literacy – kompetencje w zakresie korzystania z danych w
DATA LITERACY kompetencje w zakresie korzystania z danych w odniesieniu do przemian komunikacji naukowej Michalina Stopnicka Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW KONTEKST ⇢ Zmiany w nauce i komunikowaniu jej wyników: e-nauka, research 2.0 ⇢ „Przymusowe” udostępnianie wyników badań naukowych ⇢ Kompetencje mogące przesądzić o widoczności wyników prowadzonych badań w środowisku naukowym ⇢ Polskie terminy na data literacy: umiejętności zarządzania danymi, umiejętności korzystania z danych, kompetencje cyfrowe w zakresie gromadzenia i przetwarzania danych TERMIN I DEFINICJA Umiejętność zrozumienia, używania i zarządzania danymi badawczymi - gromadzenie, przetwarzanie, zarządzanie, ocena danych i używanie danych do badań naukowych. D'Ignazio i Qin, 2010 Data literacy to także rozumienie, kto jest odpowiedzialny za dane, jak odpowiednio je zacytować i opisać oraz rozumienie etyki używania i zamawiania danych. Calzada Prado i Marzal, 2013 TERMIN I DEFINICJA Najważniejszym aspektem data literacy jest umiejętność przetwarzania surowych danych z odniesieniem do rzeczywistych sytuacji oraz stosowanie porównań. Vahey i in., 2012 Data literacy to zbiór umiejętności i zdolności związanych z dostępem do danych badawczych, ich rozumienia, interpretacji, zarządzania, krytycznej oceny i etycznego używania, który obejmuje także ochronę i przechowywanie danych oraz bierze pod uwagę zarówno punkt widzenia konsumenta, jak i producenta danych. Koltay, 2015 DATA LITERACY A INNE TYPY KOMPETENCJI INFORMACYJNYCH information literacy statistical literacy digital literacy data literacy metaliteracy? media literacy scientific literacy KOMPETENCJE W ZAKRESIE DATA LITERACY KOMPETENCJE POJĘCIOWE ZAAWANSOWANE KOMPETENCJE KLUCZOWE KOMPETENCJE Źródło: Ridsdale, C. i in. (2015). Strategies and Best Practices for Data Literacy Education: Knowledge Synthesis Report KOMPETENCJE W ZAKRESIE DATA LITERACY KOMPETENCJE POJĘCIOWE ⇢ Wprowadzenie do zagadnienia danych ⇢ Krytyczne myślenie ⇢ Kultura danych ⇢ Etyka korzystania z danych ⇢ Narzędzia dotyczące danych Źródło: Ridsdale, C. i in. (2015). Strategies and Best Practices for Data Literacy Education: Knowledge Synthesis Report KOMPETENCJE W ZAKRESIE DATA LITERACY KLUCZOWE KOMPETENCJE ⇢ ⇢ ⇢ ⇢ ⇢ ⇢ ⇢ ⇢ ⇢ ⇢ ⇢ ⇢ Wyszukiwanie i zbieranie danych Ocena danych i ich źródeł Organizacja danych Manipulacja danymi Podstawy analizy danych Interpretacja danych Identyfikacja problemów przy użyciu danych Wizualizacja danych Słowna prezentacja danych Podejmowanie decyzji opartych na danych Cytowanie danych Rozpowszechnianie danych Źródło: Ridsdale, C. i in. (2015). Strategies and Best Practices for Data Literacy Education: Knowledge Synthesis Report KOMPETENCJE W ZAKRESIE DATA LITERACY ZAAWANSOWANE KOMPETENCJE ⇢ Ocena decyzji podjętych na podstawie danych ⇢ Konwersja danych ⇢ Tworzenie i używanie metadanych ⇢ Zarządzanie danymi, zapewnianie ich bezpieczeństwa i ponowne wykorzystywanie danych ⇢ Ochrona danych Źródło: Ridsdale, C. i in. (2015). Strategies and Best Practices for Data Literacy Education: Knowledge Synthesis Report EDUKACJA ⇢ Brak data literacy w programach studiów ⇢ Kto powinien być odpowiedzialny za edukację w tym zakresie? ⇢ Pole działania dla bibliotek akademickich ⇢ Nie tylko pomoc użytkownikom, ale też rozwijanie kompetencji PODSUMOWANIE ⇢ Rozumienie i używanie danych oraz zarządzanie danymi badawczymi + etyka korzystania i rozpowszechniania danych ⇢ Nowe zjawisko w obrębie kompetencji informacyjnych ⇢ Zróżnicowane kompetencje – inne dla osób poruszających się w środowisku cyfrowym, dla naukowców i dla specjalistów ⇢ Potrzeba edukacji studentów różnych kierunków BIBLIOGRAFIA ⇢ Anderson, R., Gummer, E. S., Mandinach, E. B., & Parton, B. M. (2015). Ethical and Appropriate Data Use Requires Data Literacy. Phi Delta Kappan, 96(5), 25–28. ⇢ Association of College and Research Libraries. (2013). Intersections of scholarly communication and information literacy creating strategic collaborations for a changing academic environment. Chicago, IL: Association of College and Research Libraries. ⇢ Association of College & Research Libraries. (2015). Framework for Information Literacy for Higher Education. ⇢ Aviram, A., & Eshet-Alkalai, Y. (2006). Towards a Theory of Digital Literacy: Three Scenarios for the Next Steps. European Journal of Open, Distance and E-Learning, 9(1). ⇢ Calzada Prado, J., & Marzal, M. Á. (2013). Incorporating Data Literacy into Information Literacy Programs: Core Competencies and Contents. Libri: International Journal of Libraries & Information Services, 63(2), 123–134. ⇢ Carlson, J., Fosmire, M., Miller, C. C., & Nelson, M. S. (2011). Determining Data Information Literacy Needs: A Study of Students and Research Faculty. Portal: Libraries and the Academy, 11(2), 629–657. ⇢ Carlson, J., Johnston, L. R., Koshoffer, A., & Nelson, M. S. (2015). Developing Data Literacy Programs: Working with Faculty, Graduate Students and Undergraduates. Bulletin of the Association for Information Science & Technology, 41(6), 14–17. ⇢ Derfert-Wolf, L. (2014). Data information literacy - umiejętność korzystania z danych. (Polish). EBIB - Electronic Bulletin for Librarians, 154(9), 1–11. ⇢ Gal, I. (2002). Adults’ Statistical Literacy: Meanings, Components, Responsibilities. International Statistical Review, 70(1), 1–25. ⇢ Gray, A. S. (2004). Data and Statistical Literacy for Librarians. IASSIST Quarterly, 28(Summer/Fall), 24–29. ⇢ Hogenboom, K., Phillips, C. M. H., & Hensley, M. K. (2011). Show Me the Data! Partnering With Instructors to Teach Data Literacy. ⇢ Hunt, K. (2004). The Challenges of Integrating Data Literacy into the Curriculum in an Undergraduate Institution. IASSIST Quarterly, (Summer/Fall). BIBLIOGRAFIA ⇢ Koltay, T. (2014). Big data, big literacies? Читалиште, 24, 3–8. ⇢ Koltay, T. (2015). Data literacy: in search of a name and identity. Journal of Documentation, 71(2), 401–415. ⇢ Koltay, T. (2016). Are you ready? Tasks and roles for academic libraries in supporting Research 2.0. New Library World, 117(1), 94–104. ⇢ Mackey, T. P., & Jacobson, T. E. (2011). Reframing Information Literacy as a Metaliteracy. College & Research Libraries, 72(1), 62–78. ⇢ MacMillan, D. (2015). Developing Data Literacy Competencies to Enhance Faculty Collaborations. Liber Quarterly: The Journal of European Research Libraries, 24(3), 140–160. ⇢ Martin, E. (2014). What is Data Literacy? Journal of eScience Librarianship, 3(1). ⇢ Media Literacy Defined. (2010, kwiecień 6). Pobrano z https://namle.net/publications/media-literacy-definitions/ ⇢ Qin, J., & D’Ignazio, J. (2010). Lessons learned from a two-year experience in science data literacy education. International Association of Scientific and Technological University Libraries, 31st Annual Conference. ⇢ Ridsdale, C., Rothwell, J., Smit, M., Ali-Hassan, H., Bliemel, M., Irvine, D., … Wuetherick, B. (2015). Strategies and Best Practices for Data Literacy Education: Knowledge Synthesis Report (Report). ⇢ Schield, M. (2004). Information Literacy, Statistical Literacy and Data Literacy. ⇢ Vahey, P., Rafanan, K., Patton, C., Swan, K., van’t Hooft, M., Kratcoski, A., & Stanford, T. (2012). A Cross-Disciplinary Approach to Teaching Data Literacy and Proportionality. Educational Studies in Mathematics, 81(2), 179–205. ⇢ Wykorzystano ikony z The Noun Project: Illustrator by Ainsley Wagoner, Presentation by Garrett Knoll i Idea by Chameleon Design. DZIĘKUJĘ! Michalina Stopnicka [email protected]