Biuletyn z roku 2006 styczeń/luty
Transkrypt
Biuletyn z roku 2006 styczeń/luty
SPRAWOZDANIE Z DZIA¸ALNOÂCI ZARZÑDU OGÓLNOPOLSKIEJ IZBY GOSPODARCZEJ DROGOWNICTWA za okres od 1 stycznia 2005 do 31 grudnia 2005 roku W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2005 roku Zarzàd OIGD podejmowa∏ szereg zadaƒ, które wynika∏y zarówno z uchwa∏ Walnego Zgromadzenia Izby, wolnych wniosków zg∏oszonych podczas tego posiedzenia, jak i z bie˝àcych potrzeb zg∏aszanych przez Cz∏onków Izby. Dotyczy∏y one takich zagadnieƒ, jak: BIULETYN INFORMACYJNY OGÓLNOPOLSKIEJ IZBY GOSPODARCZEJ DROGOWNICTWA Styczeƒ-Luty 2006 Zamówienia publiczne I. Realizacja wniosków Cz∏onków Izby Walne Zgromadzenie Izby przyj´∏o siedem Wolnych Wniosków dotyczàcych problemów zwiàzanych z zamówieniami publicznymi. Jednym z nich by∏o: ■ „Podj´cie przez w∏adze Izby dzia∏aƒ majàcych na celu sprawdzanie zgodnoÊci wymogów zawartych w SIWZ z ich realizacjà w trakcie wykonywania kontraktów. Wyniki tego sprawdzania i zastosowane sankcje w postaci wykluczenia z realizowanych kontraktów oraz przysz∏ych przetargów firm nie stosujàcych si´ do przyj´tych wczeÊniej zapisów, winny byç podane cz∏onkom Izby bezzw∏ocznie do wiadomoÊci” (Wniosek nr 2). Realizujàc Wolny Wniosek Zarzàd Izby wystosowa∏ 29 sierpnia 2005 roku pisma do: Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, 16 Oddzia∏ów GDDKiA, do wszystkich Zarzàdów Dróg Wojewódzkich, do Zwiàzku Miast Polskich, Unii Metropolii Polskich, Przewodniczàcego Krajowej Rady Zarzàdców Dróg Powiatowych. Odpowiedzi, które otrzymaliÊmy od czterech zarzàdców (od dwóch z dróg krajowych i od dwóch z dróg wojewódzkich) by∏y bardzo ogólnikowe. Podzielono w nich stanowisko i trosk´ Izby o prawid∏owoÊç prowadzenia post´powaƒ przetargowych. Stwierdzono, ˝e post´powanie przetargowe prowadzonych inwestycji przebiega w ich zarzàdach zgodnie ze specyfikacjà istotnych warunków zamówienia. Jeden z zarzàdców zwróci∏ uwag´, ˝e ustawa o izbach gospodarczych nie daje Ogólnopolskiej Izbie Gospodarczej Drogownictwa prawa wyst´powania o takie informacje, oraz ˝e ujawnianie ich mog∏oby byç poczytane jako naruszajàce dobre imi´ firm i wykonawców. Stwierdzono równie˝, ˝e udzielanie zamówieƒ oraz ich realizacja sà przedmiotem corocznych kontroli przeprowadzanych zarówno przez audytora (kontrola wewn´trzna) jak i przez kontrol´ jednostki nadrz´dnej oraz przez Najwy˝szà Izbà Kontroli. Kolejny wniosek zg∏oszony na Walnym Zgromadzeniu Izby postulowa∏: ■ „Spowodowanie, by problemy omawiane na Walnym Zgromadzeniu w 2003 roku dotyczàce opracowania Wzorcowej Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówieƒ zosta∏y ostatecznie za∏atwione przez w∏adze Izby w sposób satysfakcjonujàcy cz∏onków Izby” (Wniosek nr 3). Realizujàc Wolny Wniosek nr 3, a tak˝e w zwiàzku z niepokojàcymi sygna∏ami nap∏ywajàcymi od cz∏onków Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa w sprawie procedur przetargowych prowadzonych w niektórych Oddzia∏ach GDDKiA, Zarzàd Izby wystosowa∏ w maju 2005 roku pismo w tej sprawie do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Izba zwróci∏a si´ mi´dzy innymi o przeanalizowanie wzorcowych specyfikacji istotnych warunków zamówienia na roboty, jak równie˝ wyrazi∏a gotowoÊç podj´cia wspólnych dzia∏aƒ, których efektem by∏oby wypracowanie propozycji zmian przedstawionych przez ca∏e Êrodowisko drogowe. Z koƒcem maja 2005 roku Zarzàd Izby otrzyma∏ odpowiedê od Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, w którym podzieli∏ on poglàd Izby o koniecznoÊci przedyskutowania nurtujàcych problemów i podj´cia wspólnych dzia∏aƒ na rzecz usprawnienia procesu zamówieƒ publicznych. Rada Izby na posiedzeniu, które odby∏o si´ 20 maja 2005 roku powo∏a∏a 9-osobowy zespó∏ w celu przygotowania uwag i propozycji zmian do Wzorcowej Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia na roboty drogowe. Do spotkania przedstawicieli Izby oraz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad dosz∏o 22 czerwca 2005 roku. Dyskutowano na nim o najwa˝niejszych problemach i propozycjach zmian przygotowanych przez OIGD. Uzgodniono, i˝ do koƒca czerwca 2005 roku Izba przeÊle do GDDKiA uwagi i propozycje zmian w WSIWZ na roboty drogowe. Wzorcowe SIWZ z naniesionymi uwagami i propozycjami zmian do dalszych konsultacji zosta∏y przes∏ane przez Zarzàd Izby na r´ce Zast´pcy Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad 1 lipca 2005 roku. Korespondencja ta zosta∏a równie˝ przekazana Cz∏onkom Izby uczestniczàcym w pracach Zespo∏u ds. Wzorcowych Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Niestety, do koƒca 2005 roku zmienione Wzorcowe Specyfikacje Istotnych Warunków Zamówienia na roboty drogowe nie zosta∏y podpisane i wprowadzone w ˝ycie, mimo wielokrotnych zapewnieƒ Dyrektorów GDDKiA, ˝e prace nad nimi sà na ukoƒczeniu i Izba niebawem dokument otrzyma. OGÓLNOPOLSKA IZBA GOSPODARCZA DROGOWNICTWA ALL-POLISH ECONOMIC CHAMBER OF ROAD-BUILDING Zarzàd Izby kilkakrotnie w pismach dopytywa∏ si´ o stan zaawansowania prac nad SIWZ, jak równie˝ prosi∏ o pilne za∏atwienie tego problemu – pisma Izby z: 13 wrzeÊnia, 26 paêdziernika, 24 listopada, 8 grudnia jak równie˝ z 30 grudnia 2005 roku. Zarzàd Izby nadal b´dzie prowadzi∏ intensywne dzia∏ania majàce na celu pozytywne za∏atwienie tej niezmiernie wa˝nej dla naszych Cz∏onków sprawy. Kolejne wnioski dotyczy∏y: ■ „Podj´cia przez W∏adze Izby dzia∏aƒ celem spowodowania, aby w ustawie Prawo zamówieƒ publicznych znalaz∏a si´ definicja „cena ra˝àco niska” i aby kryterium to by∏o stosowane przy rozstrzyganiu przetargów” (Wniosek nr 4). ■ „Powo∏ania Zespo∏u sk∏adajàcego si´ z przedstawicieli OIGD do wypracowania i zg∏oszenia propozycji Izby do zapowiadanych zmian w przepisach ustawy Prawo zamówieƒ publicznych, które wzmocnià pozycj´ wykonawców w robotach budowlanych podczas procedury przetargowej” (Wniosek nr 5). Jak wiadomo, Sejm IV kadencji w 2005 roku nie rozpoczà∏ prac nad zmianami ustawy Prawo zamówieƒ publicznych, chocia˝ rzàd skierowa∏ do Sejmu projekt zmian tej ustawy. Prace nad rzàdowym projektem ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówieƒ publicznych rozpoczà∏ Sejm V kadencji. Projekt ustawy wp∏ynà∏ 19 paêdziernika, a autopoprawka 13 grudnia 2005 roku. Pierwsze czytanie odby∏o si´ 22 grudnia 2005 roku. Projekt zosta∏ skierowany do prac w Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia rzàdowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówieƒ publicznych. Zarzàd Izby wystàpi∏ 29 grudnia 2005 roku do Przewodniczàcego Sejmowej Komisji Gospodarki o w∏àczenie przedstawiciela Izby do prac nad tym projektem. Prezes Zarzàdu Izby uczestniczy w pracach nad tym projektem i reprezentuje interesy naszego Êrodowiska. Zarzàd Izby na bie˝àco b´dzie informowa∏ Cz∏onków Izby o post´pie prac nad zmianami ustawy Prawo zamówieƒ publicznych. Kolejny wiosek postulowa∏: ■ „Zobowiàzaç Zarzàd OIGD do zebrania danych na temat nieprawid∏owo przygotowanych przetargów i konsekwencji wynikajàcych z takich sytuacji” (Wniosek nr 8). Realizujàc ten wniosek Zarzàd Izby wystosowa∏ 21 czerwca 2005 roku pismo do wszystkich Cz∏onków Izby o nadsy∏anie sprawdzonych informacji o nieprawid∏owoÊciach zwiàzanych z przygotowaniem przetargów w ramach zamówieƒ publicznych i konsekwencji z tego wynikajàcych wraz z dokumentami potwierdzajàcymi naruszenie prawa. Wobec ka˝dego przypadku zg∏oszonego przez Cz∏onków Izby Zarzàd podejmowa∏ interwencje we w∏aÊciwych organach kontroli i nadzoru. W czasie Zgromadzenia zg∏oszono tak˝e nast´pujàcy postulat: ■ „Zobowiàzuje si´ w∏adze Izby do podj´cia wszelkich czynnoÊci przewidzianych prawem, majàcych na celu przywrócenie zaliczkowania robót” (Wniosek nr 9). Badajàc powy˝szy problem Zarzàd Izby stwierdza, ˝e zaliczkowanie robót jest coraz cz´Êciej spotykanà zasadà stosowanà przez zamawiajàcych. B´dzie jednak nadal prowadzi∏ dzia∏ania, aby zaliczkowanie robót sta∏o si´ jednolità normà dla wszystkich inwestorów robót infrastrukturalnych. Kolejny wniosek stwierdza∏: ■ „Zobowiàzuje si´ w∏adze Izby do podj´cia dzia∏aƒ majàcych na celu spowodowanie stosowania przez Zamawiajàcych aktualnych przepisów o terminach p∏atnoÊci w obrocie gospodarczym” (Wniosek nr 10). Realizujàc ten wniosek Zarzàd Izby wystàpi∏ 30 maja 2005 roku do Departamentu Prawnego w Ministerstwie Finansów o prawnà interpretacj´ art. 5 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 roku o terminach zap∏aty w transakcjach handlowych. Nasze zapytanie Ministerstwo Finansów wys∏a∏o do Ministerstwa Gospodarki i Pracy – do Departamentu Przedsi´biorczoÊci, z którego w czerwcu 2005 roku otrzymaliÊmy wyjaÊnienie tego zagadnienia. Zgodnie z interpretacjà Ministerstwa Gospodarki i Pracy zasada swobodnego kszta∏towania przez strony stosunku prawnego okreÊlona w art. 3531 Kodeksu cywilnego, mo˝e byç ograniczona przez wy˝ej cytowanà ustaw´. Wobec powy˝szej interpretacji art. 5 cytowanej na wst´pie ustawy ma zastosowanie wobec wszystkich umów spe∏niajàcych definicj´ transakcji handlowej, zawartà w art. 2 ustawy, je˝eli stronami takiej umowy sà podmioty wymienione w art. 3 ustawy. Zarzàd Izby przes∏a∏ Cz∏onkom Izby powy˝szà opini´ wraz z komentarzem Izby, a tak˝e poinformowa∏ o tym zarzàdców dróg (GDDKiA, 16 oddzia∏ów GDDKiA, 16 Zarzàdów Dróg Wojewódzkich, Krajowà Rad´ Zarzàdców Dróg Powiatowych, Zwiàzek Miast Polskich i Uni´ Metropolii Polskich). II. Dokumenty przetargowe W kwietniu 2005 roku Zarzàd Izby zwróci∏ si´ do Prezesa Urz´du Zamówieƒ Publicznych o podj´cie dzia∏aƒ majàcych na celu zmian´ Rozporzàdzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 kwietnia 2004 roku w sprawie rodzajów dokumentów potwierdzajàcych spe∏nianie warunków udzia∏u w post´powaniu o udzielenie zamówienia publicznego, którego mo˝e ˝àdaç zamawiajàcy od wykonawcy (Dz.U. nr 71, poz. 645). Postulowano rozwa˝enie mo˝liwoÊci podj´cia dzia∏aƒ legislacyjnych majàcych na celu dodanie do § 1 ust. 2 i 3 rozporzàdzenia postanowienia, w jakiej formie zamawiajàcy mo˝e ˝àdaç od wykonawcy poÊwiadczenia za zgodnoÊç z orygina∏em dokumentów, o których mowa. Odpowiedê na nasze wystàpienie otrzymaliÊmy 26 kwietnia 2005 roku od Wiceprezesa Urz´du Zamówieƒ Publicznych, który uzna∏ propozycj´ Izby za zasadnà. Poinformowa∏, i˝ w przygotowanym przez UZP projekcie nowelizacji ustawy Prawo zamówieƒ publicznych dokonano mi´dzy innymi zmiany zawartego w art. 26 ust. 4 upowa˝nienia do wydania przedmiotowego rozporzàdzenia, w taki sposób, aby by∏o mo˝liwe okreÊlenie w nim form dokumentów. Po uchwaleniu nowelizacji ustawy podj´te zostanà prace legislacyjne zmierzajàce do zmiany wspomnianego rozporzàdzenia. III. Udzia∏ OIGD w post´powaniu przetargowym Decyzjà Prezesa Urz´du Zamówieƒ Publicznych z 14 marca 2002 roku Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa jest wpisana na list´ organizacji pracodawców i przedsi´biorców zrzeszajàcych dostawców lub wykonawców uprawnionych do wnoszenia Êrodków odwo∏awczych w post´powaniach o udzielenie zamówienia publicznego. Na stronie internetowej Izby sà dost´pne wszystkie informacje i dokumenty dotyczàce wnoszenia przez Izb´ protestów, w tym „Regulamin wnoszenia Êrodków ochrony prawnej przez Ogólnopolskà Izb´ Gospodarczà Drogownictwa zgodnie z ustawà z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówieƒ publicznych”. W 2005 roku trzy Firmy Cz∏onkowskie zwróci∏y si´ formalnie do Izby o wniesienie protestu zgodnie z art. 179 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówieƒ publicznych. Po zapoznaniu si´ z dokumentami przetargów Izba wnios∏a dwa protesty, jeden z nich zosta∏ oddalony, drugi – uwzgl´dniony w ca∏oÊci. IV. Wyrównywanie wzrostu cen materia∏ów W zwiàzku z coraz liczniejszymi sygna∏ami pochodzàcymi od naszych Cz∏onków dotyczàcymi braku prawa ubiegania si´ o zwrot kosztów zwiàzanych ze wzrostem cen materia∏ów, robocizny i pracy sprz´tu – ponoszonych w trakcie realizacji kontraktów przez ich wykonawców, Zarzàd Izby zwróci∏ si´ z tym problemem w listopadzie 2005 roku do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. W po∏owie grudnia 2005 roku Izba otrzyma∏a odpowiedê, w której Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad poinformowa∏, i˝ w obecnych warunkach dzia∏ania ustawy Prawo zamówieƒ publicznych nie widzi mo˝liwoÊci wprowadzenia zapisów umo˝liwiajàcych dokonanie korekt wynikajàcych ze wzrostu kosztów realizacji kontraktu. Zarzàd Izby nie podzieli∏ opinii Generalnego Dyrektora, dlatego te˝ z koƒcem grudnia 2005 roku wystosowano kolejne pismo w tej sprawie. Zdaniem Zarzàdu Izby art. 144 ust. 1 ustawy Prawo zamówieƒ publicznych daje zamawiajàcym mo˝liwoÊç zmiany ceny w przypadku, gdy koniecznoÊç taka wynika z okolicznoÊci, których nie mo˝na by∏o przewidzieç w chwili zawarcia umowy. PrzypomnieliÊmy równie˝, i˝ wy˝ej cytowany przepis art. 144 skutecznie by∏ wykorzystywany przy rozpatrywaniu spornych kwestii w okresie zmiany stawki podatku VAT na roboty drogowe z 7 na 22 procent. Zarzàd Izby b´dzie dà˝y∏ do pozytywnego rozwiàzania tego problemu w 2006 r. V. Powierzanie zadaƒ w∏asnych jednostkom organizacyjnym gminy W zwiàzku z uzasadnieniem Naczelnego Sàdu Administracyjnego do wyroku z 11 sierpnia 2005 roku (sygn. akt 3 II S.A. 1921/03), w którym stwierdzono, i˝ powierzanie zadaƒ w∏asnych jednostkom organizacyjnym gminy (w tym spó∏kom) nie wymaga zawarcia umowy, Zarzàd Izby zwróci∏ si´ z koƒcem paêdziernika 2005 roku do Dyrektora Departamentu Finansów Samorzàdu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów o wyjaÊnienie wàtpliwoÊci zwiàzanych ze zlecaniem, rozliczaniem oraz rodzajem dokumentu, na podstawie którego powinna nastàpiç zaplata za wykonanie roboty. Na poczàtku listopada 2005 roku Izba otrzyma∏a odpowiedê z Ministerstwa Finansów, ale poniewa˝ nie odpowiedziano wprost na zapytanie Izby, Zarzàd Izby z koƒcem grudnia 2005 roku wys∏a∏ w tej sprawie kolejne pismo. Temat ten b´dzie przez Zarzàd Izby kontynuowany w 2006 roku. Prawo budowlane, uprawnienia bran˝owe I. Zmiany w Prawie budowlanym W 2005 roku ustawa Prawo budowlane by∏a nowelizowana czterokrotnie. Najpierw Sejm 28 lipca 2005 roku uchwali∏ ustaw´ o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Póêniej ustawa Prawo budowlane by∏a trzykrotnie nowelizowana przy okazji zmian innych ustaw. Zarzàd Izby uczestniczy∏ w pracach Podkomisji sta∏ej ds. budownictwa oraz gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, która od stycznia do czerwca 2005 roku pracowa∏a nad rzàdowym projektem zmian tej ustawy. W sierpniu 2005 roku Zarzàd Izby wystosowa∏ do Cz∏onków Izby pismo informujàce o zmianach w prawie budowlanym wprowadzonych ustawà z 28 lipca 2005 roku. ZwróciliÊmy uwag´ szczególnie na niekorzystne zmiany wynikajàce z nowego brzmienia art. 14 ust. 3 ustawy, zgodnie z którym absolwenci techników (dotyczy to wszystkich techników w szeroko rozumianym budownictwie) nie b´dà mogli ubiegaç si´ od 1 stycznia 2006 roku o uprawnienia budowlane, a co za tym idzie, nie b´dà mogli pe∏niç samodzielnych funkcji w budownictwie. InformowaliÊmy równie˝ o okresie przejÊciowym, a tak˝e o tym, ˝e osoby, dla których dotychczasowe przepisy sà korzystniejsze (wszyscy technicy i in˝ynierowie), je˝eli nie posiadajà jeszcze uprawnieƒ, powinni niezw∏ocznie (przed 1 stycznia 2006 r.) rozpoczàç procedur´ w celu uzyskania uprawnieƒ budowlanych. II. Wymagania dla majstrów Zarzàd Izby zwróci∏ si´ w marcu 2005 roku do G∏ównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z pytaniem o unormowanie prawne stanowiska „majster”, gdy˝ w niektórych specyfikacjach na roboty okreÊlano ró˝ne wymagania zwiàzane z uprawnieniami do pracy na tym stanowisku. Odpowiedê na nasze wystàpienie otrzymaliÊmy w kwietniu 2005 roku i zosta∏o ono przes∏ane Cz∏onkom Izby. III. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie Zarzàd Izby kilkakrotnie w drugiej po∏owie 2004 roku opiniowa∏ projekt Rozporzàdzenia Ministra Infrastruktury w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Rozporzàdzenie zosta∏o wydane 18 maja 2005 roku. Obj´∏o swym zakresem przedmiotowym dotychczas ustalone specjalnoÊci uprawnieƒ budowlanych, w tym trzy nowe specjalnoÊci: telekomunikacyjnà, kolejowà i wyburzeniowà, utworzone w ramach nowelizacji ustawy Prawo budowlane z 16 kwietnia 2004 roku. W rozporzàdzeniu odstàpiono od mo˝liwoÊci nadawania uprawnieƒ wykraczajàcych poza zakres jednej specjalnoÊci. Rozwiàzanie to dotyczy∏o uprawnieƒ budowlanych w specjalnoÊciach: konstrukcyjno-budowlanej, drogowej oraz mostowej, w których nast´powa∏o wzajemne „przenikanie si´ zakresów uprawnieƒ”. Rozporzàdzenie daje mo˝liwoÊç osobom posiadajàcym uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeƒ w odpowiedniej specjalnoÊci, do sporzàdzania projektu zagospodarowania dzia∏ki lub terenu. JeÊli chodzi o uprawnienia w specjalnoÊci drogowej, to w zasadzie nie wprowadzono w nich istotnych zmian. Natomiast uprawnienia w specjalnoÊci mostowej zosta∏y rozszerzone o obiekty kolejowe. Zarzàd Izby z koƒcem czerwca 2005 roku wystàpi∏ do G∏ównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z wàtpliwoÊciami dotyczàcymi specjalizacji „drogowe obiekty in˝ynierskie” w specjalnoÊci mostowej. W lipcu 2005 roku Izba otrzyma∏a odpowiedê, w której G∏ówny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie podzieli∏ wàtpliwoÊci Izby. Zarzàd Izby w grudniu 2005 roku opiniowa∏ projekt rozporzàdzenia Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Projekt uwzgl´dnia∏ zmiany wprowadzone w lipcu w ustawie Prawo budowlane. Do koƒca 2005 roku projekt nie zosta∏ podpisany. IV. Prowadzenie rejestrów uprawnieƒ Zarzàd Izby w sierpniu 2005 roku opiniowa∏ projekt rozporzàdzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wzorów i sposobu prowadzenia centralnych rejestrów osób posiadajàcych uprawnienia budowlane, rzeczoznawców budowlanych oraz ukaranych z tytu∏u odpowiedzialnoÊci zawodowej w budownictwie. V. Zakres obowiàzywania uprawnieƒ techniczno-budowlanych W paêdzierniku 2005 roku Zarzàd Izby wystàpi∏ do Prezesa Polskiej Izby In˝ynierów Budownictwa o wydanie wià˝àcej opinii prawnej dotyczàcej zakresu obowiàzywania uprawnieƒ techniczno-budowlanych wydanych w resorcie komunikacji przez zak∏ady pracy dla swoich pracowników w trybie § 13 ust. 3 rozporzàdzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Ârodowiska z dnia 20 lutego 1975 roku w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. By∏o to konieczne poniewa˝ posiadaliÊmy opini´ G∏ównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z 2003 roku, która naszym zdaniem by∏a nieprawid∏owa, a stosowali jà niektórzy zarzàdcy dróg. Przewodniczàcy Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej Polskiej Izby In˝ynierów Budownictwa odpowiedê na nasze pytanie przekaza∏ Izbie na poczàtku listopada 2005 roku. Jego opini´ (potwierdzajàcà zdanie Izby w tej sprawie) przes∏aliÊmy Cz∏onkom Izby. Podatek od towarów i us∏ug 1 maja 2004 roku wesz∏y w ˝ycie przepisy ustawy o podatku od towarów i us∏ug, którà Sejm uchwali∏ 11 marca 2004 roku. Poniewa˝ ustawodawca nie przewidzia∏ niestety przepisów przejÊciowych, które regulowa∏yby problemy stawki VAT na roboty zrealizowane i zafakturowane przed 1 maja 2004 roku, a p∏acone po 1 maja 2004 roku, jak równie˝ na umowy podpisane przed 1 maja 2004 roku (ze stawkà 7%), a realizowane po 1 maja 2004 roku (ze stawkà 22%), Zarzàd Izby dwukrotnie wyst´powa∏ w 2004 roku o wydanie przepisów przejÊciowych. W paêdzierniku 2004 roku Zarzàd Izby przes∏a∏ Cz∏onkom Izby pismo, w którym informowa∏ o mo˝liwoÊciach zmiany umowy o zamówieniach publicznych w przypadku ustawowej zmiany stawki podatku VAT; w ostatecznoÊci proponowaliÊmy drog´ sàdowà. Zarzàd Izby wyst´powa∏ równie˝ w 2004 roku o wydanie opinii o zakresie zastosowania art. 146 ust. 1 pkt. 2 lit. a ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i us∏ug, w odniesieniu do robót drogowych realizowanych w ramach robót budowlano-monta˝owych oraz remontów i robót konserwacyjnych zwiàzanych z infrastrukturà towarzyszàcà budownictwu mieszkaniowemu. Cz∏onkowie Izby mówili o naciskach ze strony Zamawiajàcych na stosowanie 7% stawki VAT zgodnie z cytowanym przepisem, natomiast urz´dy skarbowe wydawa∏y ró˝ne opinie. Nasze wystàpienia przes∏aliÊmy równie˝ do Przewodniczàcego Sejmowej Komisji Infrastruktury. W tej sprawie Przewodniczàcy Komisji z∏o˝y∏ interpelacj´ poselskà do Ministra Finansów. W styczniu 2005 roku Zarzàd Izby przes∏a∏ Cz∏onkom Izby odpowiedê na interpelacj´ poselskà, której udzieli∏ Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów. Dotyczy∏a ona, co prawda, dróg gminnych i wewn´trznych (ulic), ale mo˝e byç cennà wskazówkà, ˝e ka˝dy kontrakt nale˝y rozpatrywaç indywidualnie, a ocena, czy infrastruktura zwiàzana z budownictwem mieszkaniowym, musi wiàzaç si´ z z konkretnym stanem faktycznym. W maju 2005 roku Zarzàd Izby, dzi´ki uprzejmoÊci jednego z Cz∏onków Izby, przes∏a∏ Cz∏onkom Izby otrzymanà kopi´ wyroku o zasàdzenie kwoty b´dàcej ró˝nicà w stawkach podatku VAT obowiàzujàcych przed i po 1 maja 2004 roku. Posiadamy informacj´, ˝e Cz∏onkowie Izby korzystali z przes∏anego wyroku i wnosili sprawy do sàdu w podobnych sprawach. Finansowanie drogownictwa Zarzàd Izby otrzyma∏ w sierpniu 2005 roku niepokojàce informacje, ˝e Ministerstwo Infrastruktury w ramach przygotowania bud˝etu na 2006 rok, podj´∏o prac´ nad projektem ustawy o finansowaniu infrastruktury transportu làdowego zmieniajàcej dotychczasowà ustaw´ o finansowaniu dróg publicznych, czego efektem ma byç drastyczne (o 1 mld z∏otych) zmniejszenie wydatków na budow´, modernizacj´, utrzymanie, ochron´ i zarzàdzanie drogami krajowymi. Zarzàd Izby w piÊmie adresowanym do Ministra Infrastruktury pod koniec sierpnia 2005 roku wyrazi∏ ogromne zaniepokojenie dzia∏aniami zmierzajàcymi do ograniczenia, i to w takiej wielkoÊci, nak∏adów na drogi. Rada Ministrów na posiedzeniu 6 wrzeÊnia 2005 roku zmniejszy∏a kwot´ z bud˝etu paƒstwa na 2006 rok na budow´, modernizacj´, utrzymanie, ochron´ i zarzàdzanie drogami krajowymi z 2.155.596 tys. z∏ na 1.100.000 tys. z∏. Zarzàd Izby w piÊmie do Ministra Infrastruktury z 14 wrzeÊnia 2005 roku wyrazi∏ zdecydowany protest w zwiàzku z tà decyzjà i wniós∏ o jej zmian´ i przywrócenie wczeÊniej zaplanowanych Êrodków finansowych, wynikajàcych z aktualnie obowiàzujàcych przepisów ustawowych, tj. 12% planowanych na 2006 rok wp∏ywów z akcyzy od paliw silnikowych. Zarzàd Izby zwróci∏ w piÊmie uwag´ na negatywne skutki takich dzia∏aƒ dla ca∏ego drogownictwa. Z koƒcem paêdziernika 2005 roku Zarzàd Izby wystàpi∏ do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w sprawie niepokojàcych sygna∏ów o wstrzymywaniu wyp∏at nale˝noÊci za wykonane roboty ze Êrodków, których faktycznym dysponentem jest Krajowy Fundusz Drogowy. Poniewa˝ wed∏ug posiadanych przez Zarzàd Izby informacji kwota ta przekroczy∏a 350 mln z∏. prosiliÊmy o zainteresowanie si´ tym tematem i podj´cie dzia∏aƒ. Na poczàtku listopada 2005 roku Zarzàd Izby otrzyma∏ pismo od Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad informujàce o dzia∏aniach podj´tych przez GDDKiA, jak równie˝ o tym, ˝e wszystkie zaleg∏e p∏atnoÊci zosta∏y zrealizowane do 4 listopada 2005 roku. W grudniu 2005 roku Zarzàd Izby przygotowa∏ informacj´ Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa o finansowaniu drogownictwa w 2006 roku. Informacj´ t´ oraz kopi´ pisma skierowanego w grudniu 2005 roku do Ministra Transportu i Budownictwa zawierajàce stanowisko Izby wobec „Propozycji zmian kierunkowych w organizacji budowy dróg krajowych i autostrad” przes∏aliÊmy do wszystkich Pos∏ów i Senatorów z proÊbà o zapoznanie si´ i ewentualne wykorzystanie przy podejmowaniu decyzji w sprawach dotyczàcych drogownictwa. Zarzàd Izby w zwiàzku z bardzo êle zapowiadajàcà si´ sytuacjà w drogownictwie w 2006 roku, a tak˝e anonsowanà debatà parlamentarnà na ten temat, przes∏a∏ w grudniu 2005 roku przygotowane przez Izb´ materia∏y na r´ce Prezydenta RP z uprzejmà proÊbà o osobiste zainteresowanie si´ tym zagadnieniem. Zarzàd Izby negatywnie opiniowa∏ równie˝ nast´pujàce rzàdowe projekty ustaw, które dotyczy∏y finansowania drogownictwa: ■ projekt ustawy o finansowaniu infrastruktury transportu làdowego, ■ projekt ustawy o Funduszu Kolejowym, ■ projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym. Niestety, zosta∏y one uchwalone przez Sejm 16 grudnia 2005 roku. Zarzàd Izby – majàc na uwadze wag´ tych spraw – zwróci∏ si´ w styczniu 2006 roku do organizacji pozarzàdowych i stowarzyszeƒ o wsparcie dzia∏aƒ Izby na rzecz zwi´kszenia Êrodków finansowych na drogownictwo. Podatek akcyzowy Zarzàd Izby wystàpi∏ 27 maja 2005 roku do Ministra Finansów w sprawie rozporzàdzenia MF wprowadzajàcego nowe, znacznie wy˝sze stawki podatku akcyzowego na olej opa∏owy i gaz p∏ynny. ZwróciliÊmy uwag´ na negatywne dla polskiego drogownictwa skutki finansowe podwy˝ki akcyzy na olej opa∏owy i gaz p∏ynny. PostulowaliÊmy pozostawienie dotychczasowych stawek podatku akcyzowego na te produkty, bàdê obj´cie producentów mieszanek bitumicznych tzw. „programem os∏onowym”, który skutecznie chroni∏by ich przed skutkami znacznego podniesienia tego podatku. Wystàpienie Izby zosta∏o przes∏ane równie˝ do Ministra Infrastruktury, Pos∏ów a tak˝e rozpowszechnione w mediach. Jak wiadomo, Minister Finansów 13 czerwca 2005 roku anulowa∏ wydane przez siebie rozporzàdzenie wprowadzajàce wy˝sze stawki podatku akcyzowego na olej opa∏owy i gaz p∏ynny. Ustawa o podatku akcyzowym by∏a nowelizowana raz w 2005 roku, a nowelizacja dotyczy∏a tylko stawek podatku akcyzowego. Ministerstwo Finansów przygotowa∏o obszernà nowelizacj´ tej ustawy, niestety Sejm IV kadencji nie rozpoczà∏ w 2005 roku prac nad tym dokumentem. Obecnie w Ministerstwie Finansów nie sà prowadzone ˝adne prace nad tà ustawà. Przy najbli˝szej nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym Zarzàd Izby wystàpi o zmian´ art. 30 ust. 2 ustawy, który mówi, ˝e produkcja i przetwarzanie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych mogà odbywaç si´ wy∏àcznie w sk∏adzie podatkowym. Szkolnictwo zawodowe Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego obejmuje dwa zawody drogowe, wprowadzone do kszta∏cenia w kwietniu 2002 roku dzi´ki staraniom Izby. Sà to: technik drogownictwa i mechanik maszyn i urzàdzeƒ drogowych. Pierwszy nabór do szkó∏ kszta∏càcych w tych zawodach mia∏ miejsce w 2002roku. Aktualnie w zawodzie technik drogownictwa kszta∏ci si´ w ca∏ej Polsce oko∏o 4 tysiecy uczniów, natomiast w zawodzie mechanik maszyn i urzàdzeƒ drogowych (ZSZ-2 letnia) oko∏o 140 uczniów. Zarzàd Izby z koƒcem sierpnia 2003 roku podpisa∏ „Porozumienie pomi´dzy Ministrem Edukacji Narodowej i Sportu a Ogólnopolskà Izbà Gospodarczà Drogownictwa o wspó∏pracy na rzecz poprawy stanu praktycznego kszta∏cenia zawodowego w drogownictwie”. We wrzeÊniu 2005 roku Zarzàd Izby przes∏a∏ do Cz∏onków Izby ankiet´ na temat wspó∏pracy firm ze szko∏ami kszta∏càcymi w zawodach „technik drogownictwa” i „mechanik maszyn i urzàdzeƒ drogowych”. Z informacji, które otrzymaliÊmy od Cz∏onków Izby wynika, ˝e 15 firm wspó∏pracuje ze szko∏ami, 110 uczniów odby∏o praktyki zawodowe w tych firmach, cztery firmy doposa˝y∏y baz´ szkó∏, dwie firmy przekazujà nauczycielom materia∏y informacyjne o nowoÊciach technicznych i technologicznych, a jedna firma zorganizowa∏a dla uczniów zaj´cia w formach pozaszkolnych. W 2005 roku Zarzàd Izby uczestniczy∏ równie˝ w realizacji projektu EUROPASS CERTIFICATE SUPLEMENT (Suplement do Âwiadectwa). Projekt realizowany by∏ przez Krajowy OÊrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej na zlecenie Departamentu Kszta∏cenia Zawodowego i Ustawicznego. Celem projektu by∏o opracowanie suplementów do Êwiadectw w zakresie nabytych i potwierdzonych kwalifikacji zawodowych. Zarzàd Izby przygotowa∏ tak˝e propozycje wykazu umiej´tnoÊci zawodowych dla kszta∏càcych si´ w zawodzie „technik drogownictwa” i „mechanik maszyn i urzàdzeƒ drogowych”. Inne tematy I. Wspó∏dzia∏anie z administracjà drogowà Izba z du˝ym zaniepokojeniem i smutkiem stwierdza, ˝e w roku 2005 – nie z naszej winy – praktycznie nie by∏o ˝adnej woli wspó∏pracy ze strony Ministerstwa Infrastruktury. Byç mo˝e przyczynà tego faktu by∏y cz´ste negatywne opinie Izby, co do sposobu prowadzenia polityki dotyczàcej drogownictwa. Dotyczy∏o to braku spójnego programu budowy dróg i autostrad, realizacji inwestycji, wprowadzenia w ˝ycie nowelizacji ustawy Prawo ochrony Êrodowiska, braku wprowadzenia przejrzystych zasad w post´powaniach przetargowych, ograniczenia Êrodków z akcyzy na drogownictwo na rzecz kolei itd. II. Zasady uczciwej konkurencji Walne Zgromadzenie 21 kwietnia 2005 roku podj´∏o w sumie 10 Wolnych Wniosków do realizacji przez w∏adze Izby. WÊród nich jest wniosek, by: ■ „Wypracowaç w ramach OIGD zasady, które zobowiàzywaç b´dà jej Cz∏onków do racjonalnego i uczciwego konkurowania w prowadzonych procesach przetargowych” (Wniosek nr 8). Wniosek ten by∏ dyskutowany podczas posiedzeƒ Rady Izby w 2005 roku, zasi´gano opinii Cz∏onków Izby uczestniczàcych w tych spotkaniach (w tym cz∏onków Komisji Rewizyjnej). Na posiedzeniu Rady Izby 29 listopada 2005 roku powo∏ano zespó∏, który ma przygotowaç projekt dokumentu, który zostanie przes∏any do wszystkich Cz∏onków Izby i na najbli˝szym Walnym Zgromadzeniu zostanie poddany pod g∏osowanie. Zarzàd Izby na poczàtku stycznia 2006 roku przes∏a∏ Cz∏onkom Zespo∏u projekty dwóch dokumentów. Posiedzenie zespo∏u odby∏o si´ 17 stycznia 2006 roku. III. Udzia∏ w organizacji Polskiego Kongresu Drogowego W czasie Zgromadzenia zg∏oszono: ■ „Wniosek o w∏àczenie si´ Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa w organizacj´ Polskiego Kongresu Drogowego” (Wniosek nr 7). Realizujàc ten postulat Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa w∏àczy∏a si´ aktywnie do organizacji i przeprowadzenia I FORUM POLSKIEGO DROGOWNICTWA, które mia∏o miejsce 6-7 paêdziernika 2005 roku. Prezes Zarzàdu OIGD prowadzi∏ Sesj´ poÊwi´conà barierom prawnym w drogownictwie. Dzia∏ania Polskiego Kongresu Drogowego oceni∏a Rada Izby, która uzale˝ni∏a podpisanie Porozumienia o wspó∏pracy od konstruktywnych i bie˝àcych dzia∏aƒ na rzecz drogownictwa na forum ogólnopolskim. IV. Czas pracy w budownictwie W lutym 2005 roku Zarzàd Izby otrzyma∏ odpowiedê na kolejne ju˝ wystàpienie do Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie wprowadzenia regulacji prawnych zezwalajàcych na stosowanie – przed∏u˝onego od 6 do 12 miesi´cy – okresu rozliczeniowego czasu pracy w budownictwie. W piÊmie poinformowano Izb´, i˝ obowiàzujàce przepisy Kodeksu Pracy okreÊlajàce d∏ugoÊç okresów rozliczeniowych sà zgodne z wymogami Dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z 4 listopada 2003 roku dotyczàcej niektórych aspektów organizacji pracy. Zgodnie z art. 16 Dyrektywy okres rozliczeniowy nie mo˝e przekraczaç 4 miesi´cy. Dyrektywa ta zezwala na odst´pstwa w zakresie okresu rozliczeniowego w przypadkach okreÊlonych w art. 17 Dyrektywy. Katalog przypadków uzasadniajàcych stosowanie wyd∏u˝onego okresu rozliczeniowego czasu pracy przyj´ty w Kodeksie pracy jest zgodny z wymogami Dyrektywy i jego poszerzenie narusza∏oby postanowienia art. 17 Dyrektywy. Poinformowano nas równie˝, ˝e w 2005 roku Parlament Europejski i Rada Europy pracowa∏y nad modyfikacjà tej Dyrektywy, ale wprowadzone zmiany nie dotyczy∏y interesujàcych nas zagadnieƒ. Jednak, w zwiàzku z du˝ymi naciskami pracodawców wi´kszoÊci paƒstw UE, Parlament Europejski i Rada Europy majà podjàç w 2006 roku prace nad zmianà tej Dyrektywy i wyd∏u˝yç okres rozliczeniowy z 4 do 6 lub nawet 12 miesi´cy. Po uchwaleniu zmian w Dyrektywie, Zarzàd Izby ponownie zwróci si´ do Ministerstwa Pracy i Polityki Spo∏ecznej o wprowadzenie w Kodeksie pracy zmian umo˝liwiajàcych bardziej elastyczne rozliczanie czasu pracy. V. Organizacja ruchu podczas robót drogowych Zarzàd Izby wystàpi∏ w kwietniu 2005 roku po raz kolejny do Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury o uregulowanie problemu dotyczàcego spraw zwiàzanych z procedurà dokumentacyjnà przy organizacji ruchu i oznakowaniu prostych, typowych i powtarzajàcych si´ utrzymaniowych robót drogowych. W tej sprawie Zarzàd Izby trzykrotnie rozmawia∏ w Ministerstwie Infrastruktury. Niestety, Pan Minister nie ustosunkowa∏ si´ do propozycji Izby i zarzàdzenie do koƒca 2005 roku nie zosta∏o zmienione. Zarzàd Izby odnosi wra˝enie, ˝e Ministerstwo Infrastruktury nie chce tego dokumentu zmieniç, bo jest on korzystny dla zarzàdców dróg. VI. Problemy ochrony Êrodowiska Zarzàd Izby wystosowa∏ 1 lipca 2005 roku pismo do Ministra Infrastruktury w sprawie negatywnych skutków wejÊcia w ˝ycie ustawy z 18 maja 2005 roku o zmianie ustawy Prawo ochrony Êrodowiska. Zarzàd Izby wyrazi∏ oburzenie wprowadzaniem w ˝ycie bez szerszych konsultacji aktów prawnych, które w zasadniczy sposób wp∏ywajà na proces przygotowania inwestycji drogowych. Ministerstwo Infrastruktury pozytywnie opiniowa∏o podczas prac w Sejmie projekt tej ustawy, negatywna opinia Zarzàdu Izby nie by∏a wi´c brana pod uwag´. W listopadzie 2005 roku w GDDKiA powo∏ano zespó∏, który ma przygotowaç zmiany do ustawy Prawo ochrony Êrodowiska. Prezes Zarzàdu Izby zosta∏ zaproszony do prac w tym zespole, który do marca 2006 roku ma przygotowaç propozycje zmian. VII. Zmiany w organizacji budowy dróg krajowych i autostrad Rada Izby na posiedzeniu 29 listopada 2005 roku powo∏a∏a Zespó∏, który mia∏ przygotowaç stanowisko Izby wobec „Propozycji zmian kierunkowych w organizacji budowy dróg krajowych i autostrad”. Na poczàtku grudnia dokument ten zosta∏ przes∏any do Ministra Transportu i Budownictwa. Kopia dokumentu zosta∏a przes∏ana równie˝ do Prezydenta RP, Premiera Rady Ministrów, Pos∏ów, Senatorów oraz mediów. VIII. Raport o firmach drogowych W 2005 roku przygotowano kolejny coroczny „Raport o firmach drogowych”. Raport ten, przygotowany przez Firm´ Armata Partners we wspó∏pracy z Ogólnopolskà Izbà Gospodarczà Drogownictwa, obejmowa∏ dane za 2004 rok. OGÓLNOPOLSKA IZBA GOSPODARCZA DROGOWNICTWA 31-542 Kraków ul. Mogilska 25 tel. +48 12 413 80 83 tel. +48 12 413 72 47 fax +48 12 413 76 25 www.oigd.com.pl e-mail: [email protected] BIURO W WARSZAWIE 03-302 Warszawa ul. Gol´dzinowska 10 tel./fax +48 22 811 92 74 tel./fax +48 22 614 13 85 e-mail: [email protected] IX. Certyfikacja wyrobów Prezes Zarzàdu Izby uczestniczy∏ w 2005 roku w pracach Rady jednostki certyfikujàcej wyroby w Instytucie Badawczym Dróg i Mostów. X. Integracja Êrodowiska drogowców Zarzàd Izby zorganizowa∏ w 2005 roku dwie imprezy integrujàce Êrodowisko drogowców: ■ 12 marca 2005 roku na stoku „Kaimówka” w Szczyrku odby∏y si´ „I Mistrzostwa Polski Drogowców w Narciarstwie Alpejskim”. W zawodach uczestniczy∏o 83 zawodników w szeÊciu grupach wiekowych. ¸àcznie z goÊçmi i kibicami w imprezie wzi´∏o udzia∏ ponad 150 osób. ■ 1 paêdziernika 2005 roku na Strzelnicy Wojskowej w Zgierzu k/¸odzi odby∏y si´ „I Strzeleckie Mistrzostwa Polski Drogowców”. W zawodach uczestniczy∏o 73 zawodników, reprezentujàcych 23 dru˝yny oraz 4 zawodników startujàcych w konkurencjach indywidualnych. ¸àcznie z goÊçmi i kibicami w imprezie uczestniczy∏o ponad 100 osób. Fundatorami pucharów, statuetek i nagród byli: Pan prof. Bogus∏aw Liberadzki – Pose∏ do Parlamentu Europejskiego, Pan Seweryn Karczmarek – G∏ówny Inspektor Transportu Drogowego, Pan Edward Gajerski – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, Pan Stanis∏aw ˚mijan – Pose∏ na Sejm RP, Pan Krzysztof Morawski – Przewodniczàcy ZZPD RP. Zarzàd Izby dzi´kuje za przekazanie skromnych upominków oraz sfinansowanie spotkania towarzyskiego nast´pujàcym firmom: APM Konior-Piwowarczyk-Konior Sp. z o.o. w Bielsku-Bia∏ej, Przedsi´biorstwu Robót Drogowych S.A. w Nowogardzie, STRABAG Polska Sp. z o.o. – Warszawa, MOTA ENGIL POLSKA S.A. – Kraków, EUROVIA POLSKA S.A., ASbud Sp. z o.o. – Katowice, Grupie Kapita∏owej „POL-DRÓG” w Wa∏czu, Przedsi´biorstwu Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o. w Miƒsku Mazowieckim, PBDiM „ERBEDIM” Sp. z o.o. w Piotrkowie Trybunalskim, Przedsi´biorstwu Robót Drogowych w Kutnie. XI. Dzia∏alnoÊç informacyjna Zarzàd Izby wystosowa∏ w listopadzie 2005 roku pismo do firm drogowych, które nie sà Cz∏onkami Izby, informujàc o naszej organizacji, naszych dzia∏aniach i zapraszajàc do wspó∏pracy. Na bie˝àco informowa∏ te˝ Rad´ Izby i Cz∏onków Izby o najwa˝niejszych tematach, które by∏y przez Izb´ prowadzone w 2005 roku oraz o wszystkich wa˝nych zmianach w aktach prawnych dotyczàcych naszej bran˝y. Materia∏ zosta∏ przygotowany przez Zarzàd Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa. Kraków-Warszawa, styczeƒ 2006 Wszystkie wa˝niejsze wystàpienie oraz odpowiedzi na nie sà dost´pne na naszej stronie internetowej.