Wystąpienie - NIK-u. - Najwyższa Izba Kontroli

LWA – 4101-024-04/2014
P/14/116
WYSTĄPIENIE
POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli
P/14/116 – Działania organów administracji publicznej podejmowane w celu
zapewnienia dostępu do Internetu szerokopasmowego – kontrola sprawdzająca.
Numer i tytuł kontroli
Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Warszawie
Jednostka
przeprowadzająca
kontrolę
Justyna Goszcz, specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr 92850
z 27 listopada 2014 r.
[dowód: akta kontroli str. 1-2]
Kontroler
Jednostka
kontrolowana
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości1, ul. Pańska 81/83, 00-831 Warszawa
Kierownik jednostki
kontrolowanej
Bożena Lublińska - Kasprzak, Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości
[dowód: akta kontroli str. 3-4]
II. Ocena kontrolowanej działalności
Ocena ogólna
Uzasadnienie
oceny ogólnej
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie2 działania jednostki w zbadanym
zakresie3.
Powyższą ocenę uzasadniają prowadzone przez PARP w latach 20112014 działania w zakresie weryfikacji wniosków o płatność, kontroli i monitorowania
projektów dotyczących budowy infrastruktury Internetu szerokopasmowego w
ramach działania II.1 Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej4.
NIK zwraca uwagę na potencjalne ryzyko niewykorzystania wszystkich środków
przyznanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego5 na działanie II.1.
PO RPW. Wskazuje na to niski poziom płatności dokonanych na rzecz
beneficjentów stanowiących zaledwie 33,6 % przyznanej alokacji. Podkreślić należy
również niski poziom realizacji kluczowych wskaźników, w szczególności w zakresie
długości wybudowanej i odebranej sieci Internetu szerokopasmowego wynoszący
na koniec 2014 r. 37,2 %. W przypadku projektu realizowanego przez województwo
podkarpackie, ze względu na niski stan zaawansowania prac budowlanych
(stanowiących 25% wartości docelowej) istnieje zagrożenie jego terminowego
zakończenia.
Ponadto stwierdzono niewprowadzenie przez PARP procedur określających sposób,
terminy i zakres weryfikacji obszarów kwalifikujących się do dofinansowania na
każdym etapie wyboru projektu w ramach działania II.1 PO RPW.
Dalej także Agencja lub PARP.
Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych
nieprawidłowości, negatywna.
3 Okres objęty kontrolą: lata 2011-2014.
4 Dalej także: PO RPW
5 Dalej także: EFRR
1
2
2
III.
Opis ustalonego stanu faktycznego
Stan zaawansowania realizacji projektów w ramach programu operacyjnego
PO RPW dotyczących budowy sieci szerokopasmowego Internetu
Opis stanu
faktycznego
Porozumieniem z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie realizacji Programu
Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2001-2013, Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego (Instytucja Zarządzająca6) powierzyło Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości (Instytucja Pośrednicząca7), realizację zadań w ramach osi
priorytetowych PO RPW8 (z wyjątkiem osi priorytetowej Pomoc techniczna)
w zakresie m.in. monitorowania przygotowania i wyboru projektów indywidualnych,
przeprowadzenia naboru wniosków o dofinansowanie, podpisania umów
o dofinansowanie, weryfikacji wniosków o płatność, kontroli realizacji projektów oraz
ich monitorowania i ewaluacji.
[dowód: akta kontroli str. 5-40 Tom I]
W latach 2011-2014 za realizację zadań PARP jako Instytucji Pośredniczącej
w Programie Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013, w zakresie m.in.
Działania II. 1 Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej9 odpowiedzialny był
Departament Infrastruktury Nowoczesnej Gospodarki10.
[dowód: akta kontroli str. 41-43 Tom I]
Celem projektów SSPW jest zwiększenie dostępu do Internetu szerokopasmowego
w Polsce wschodniej i usunięcie nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku
w zakresie sieci NGA11 (polegające na braku efektywnej konkurencji opartej na
infrastrukturze w zakresie świadczenia szerokopasmowych usług hurtowych) oraz
podstawowej infrastruktury szerokopasmowego dostępu do Internetu na terenach
najbardziej zagrożonych wykluczeniem cyfrowym. Projekty SSPW obejmują budowę
ponadregionalnej sieci szerokopasmowej składającej się z pięciu regionalnych sieci
szkieletowych województw Polski Wschodniej i szkolenia osób zagrożonych
„wykluczeniem cyfrowym”.
[dowód: akta kontroli str.227-2w29 Tom III ]
Według stanu na 31 grudnia 2014 r. alokacja środków na działanie II.1 wynosiła
1 383 658,1 tys. zł, w tym wkład wspólnotowy12: 1 233 751,8 tys. zł.
Do końca 2014 r. PARP zawarła 87 umów na realizację II osi priorytetowej:
Infrastruktura społeczeństwa Informacyjnego, działanie 1: Sieć Szerokopasmowa
Polski Wschodniej, PO RPW, w tym 5 z samorządami województw lubelskiego,
podkarpackiego,
podlaskiego,
świętokrzyskiego,
warmińsko-mazurskiego
dotyczących budowy regionalnych sieci szerokopasmowych13 o wartości ogółem
1 485 453,1 tys. zł i wartości dofinansowania EFRR - 1 029 677,0 tys. zł (83,5 %
alokacji wkładu wspólnotowego) oraz 82 umowy14 podpisane z beneficjentami
realizującymi projekty budowy szerokopasmowych łączy dostępowych o wartości
ogółem 424 213,9 tys. zł i dofinansowaniu ze środków wspólnotowych w kwocie
195 810,8 tys. zł (15,9 % wkładu wspólnotowego alokacji).
[dowód: akta kontroli str. 52,64,318-321 Tom I, 50 TomII]
Dalej także IZ
Dalej także IP
8 Do porozumienia wprowadzono 5 aneksów: nr 1 z 4 grudnia 2009 r., nr 2 z 6 stycznia 2010 r., nr 3 z 16
czerwca 2010 r., nr 4 z 29 lipca 2011 r., nr 5 z 2 grudnia 2014 r.
9 Dalej także: SSPW
10 Dalej także: DIN
11 Sieci Nowej Generacji
12 Ze środków : EFRR
13 Dalej także: projekty indywidualne lub „duże”
14 PARP podpisała 85 umów z beneficjentami wybranymi w trybie konkursowym. W I kwartale 2014 r. zostały
rozwiązane 3 umowy.
6
7
3
Do dnia 31 grudnia 2014 r. Beneficjenci projektów indywidualnych (sieci
szkieletowe), wydatkowali 344 021,5 tys. zł, co stanowiło 23,16 % całkowitej
wartości projektów, w tym: województwo lubelskie: 156 284,2 tys. zł (40,6 %),
województwo podkarpackie: 3 889,1 tys. zł (1,2%), województwo podlaskie
32 110,6 tys. zł (12,8 %), województwo świętokrzyskie 26 061,3 tys. zł (13,0 %),
województwo warmińsko-mazurskie 125 676,4 tys. zł (38,4 %).
[dowód: akta kontroli str. 313 Tom I]
Według stanu na 31 grudnia 2014 r. wartość zrealizowanych płatności ze środków
wspólnotowych dla beneficjentów projektów indywidualnych wyniosła
376 810,6 tys. zł (30,5 % alokacji środków wspólnotowych), w tym województwo:
lubelskie: 159 519,5 tys. zł, podkarpackie: 2 668 tys. zł , podlaskie 38 713,4 tys. zł ,
świętokrzyskie 50 742,2 tys. zł, warmińsko-mazurskie 125 167,5 tys. zł.
Łączna wartość dokonanych płatności ze środków wspólnotowych dla wszystkich
projektów z działania II.1. wyniosła według stanu na 31 grudnia 2014 r.
412 144,6 tys. zł15, co stanowiło 33,6 % alokacji (wkład wspólnotowy).
[dowód: akta kontroli str. 61-65 Tom I]
We wszystkich zawartych umowach na realizację sieci szerokopasmowych
szkieletowych określono termin zakończenia realizacji projektu na 31 grudzień 2014 r.,
który w związku z opóźnieniami w realizacji umów został przedłużony do 31
października 2015 r.
[dowód: akta kontroli str. 77-149 Tom I, 81-214 Tom III]
Realizacja projektów indywidualnych została rozpoczęta przez województwo podlaskie
w 2013 r., a w pozostałych województwach w 2014 r. W projektach m.in. zaplanowano
do wybudowania ogółem 10 428 km sieci. Do końca III kwartału 2014 r. wybudowano i
odebrano 1 139,9 km (10,9 % ) sieci szkieletowych, a na koniec 2014 r.
3 879,4 km sieci (37,2 %). Do końca 2014 r. wybudowano 435 (43,2%) na 1008
planowanych węzłów dystrybucyjnych.
[dowód: akta kontroli str. 31-80,269-316 Tom I, 43-133 Tom II]
1.1.Umowa o dofinansowanie projektu „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej –
województwo lubelskie” została podpisana 21 stycznia 2011 r. Wartość projektu
ogółem wynosi 385 084,2 tys. zł, w tym dofinansowanie ze środków wspólnotowych:
271 855,7 tys. zł, długość sieci do zrealizowania: 2 908 km. Do 31 grudnia 2014 r.
w województwie lubelskim wybudowano i odebrano 1 817,2 km (62,5%) sieci,
w budowie pozostaje 1 090 km (37,5%) sieci. Stan zaawansowania prac
budowlanych według stanu na 31 grudnia 2014 r. wynosił 80 %.
Województwo osiągnęło następujące wielkości wskaźników produktu: długość
wybudowanej sieci Internetu szerokopasmowego - 1 817,2 km, liczba
zainstalowanych węzłów: 187 (z docelowych 312).
[dowód: akta kontroli str. 60, 296-316 Tom I, 181-214 Tom III]
1.2. Umowa o dofinansowanie projektu „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej –
województwo podkarpackie” została podpisana 11 marca 2011 r. Wartość projektu
ogółem określono na 321 847,5 tys. zł, w tym dofinansowanie ze środków
wspólnotowych: 207 255,3 tys. zł, długość sieci do zrealizowania: 2 013 km. Do 31
grudnia 2014 r. w województwie podkarpackim nie odebrano żadnego odcinka
wybudowanej sieci, wybudowano i zgłoszono do odbioru 102 km (5,1 %) sieci,
w trakcie budowy znajduje się aktualnie 865 km (43,0%) sieci, do wybudowania
pozostało 1 046 km (52,0%) sieci. Stan zaawansowania prac budowlanych według
15
Według danych zawartych w systemie księgowym PARP.
4
stanu na 31 grudnia 2014 r. wynosił 25 %. Zrealizowano 81 na 203 planowanych do
wykonania węzłów (wskaźnik produktu).
[dowód: akta kontroli str. 60,296-316 Tom I, 81-121 Tom III]
1.3. Umowa o dofinansowanie projektu „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej –
województwo podlaskie” została podpisana 15 kwietnia 2011 r. Wartość projektu
ogółem: 250 751,4 tys. zł, w tym dofinansowanie ze środków wspólnotowych:
176 825,7 tys. zł, długość sieci do zrealizowania: 1 852 km. Do 31 grudnia 2014 r.
w województwie podlaskim wybudowano i odebrano 392,8 km (21,2%) sieci,
wybudowano i zgłoszono do odbioru 57,5 km (3,1 %) sieci, w budowie pozostaje
1058,75 km (57,2%) sieci, nie rozpoczęto budowy 343 km (18,5%) sieci. Stan
zaawansowania prac budowlanych według stanu na 31 grudnia 2014 r. wynosił
73 %.
Osiągnięto następujące wielkości wskaźników produktu: długość wybudowanej sieci
Internetu szerokopasmowego – 392,8 km (21.2%), liczba zainstalowanych węzłów:
16 (z docelowych 181).
[dowód: akta kontroli str. 60,296-316 Tom I, 122-153 Tom III]
1.4. Umowa o dofinansowanie projektu Polski Wschodniej – województwo
świętokrzyskie „Sieć Szerokopasmowa” została podpisana 27 stycznia 2011 r.
Wartość projektu ogółem 200 728,9 tys. zł, w tym dofinansowanie ze środków
wspólnotowych: 141 687,3 tys. zł, długość sieci do zrealizowania: 1 414 km. Do 31
grudnia 2014 r. w województwie świętokrzyskim wybudowano i odebrano 251,6 km
(17,8%) sieci, w budowie pozostaje 702 km (49,7%) sieci, pozostało do
wybudowania 241 km (17,5%) sieci. Stan zaawansowania prac budowlanych
według stanu na 31 grudnia 2014 r. wynosił 50 %.
Osiągnięto następujące wielkości wskaźników produktu: długość wybudowanej sieci
Internetu szerokopasmowego – 251,6 km (17,8%), liczba zainstalowanych węzłów:
11 (z docelowych 143).
[dowód: akta kontroli str. 60,296-316 Tom I, 154-180 Tom III]]
1.5. Umowa o dofinansowanie projektu „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej
– województwo warmińsko-mazurskie” została podpisana 16 listopada 2010 r.
Wartość projektu ogółem: 327 041 tys. z, w tym dofinansowanie ze środków
wspólnotowych: 219 737,2 tys. zł, długość sieci do zrealizowania: 2 241 km. Do 31
grudnia 2014 r. w województwie warmińsko-mazurskim wybudowano i odebrano
1 417,8 km (63,3%) sieci, w trakcie budowy pozostaje 434 km (19,4%) sieci,
pozostało do wybudowania 389,2 km sieci (17,4%). Stan zaawansowania prac
budowlanych według stanu na 31 grudnia 2014 r. wynosił 79 %.
Osiągnięto następujące wielkości wskaźników produktu: długość wybudowanej sieci
Internetu szerokopasmowego - 1 417 km (63,3%), liczba zainstalowanych węzłów:
157 (docelowo 226).
W wyniku realizacji projektów założono osiągnięcie m.in. wskaźnika rezultatu
dotyczącego uzyskania przez 998,6 tys. osób możliwości dostępu do Internetu.
[dowód: akta kontroli str. 60,296-316 Tom I, 181-214 Tom III]]
W opinii PARP16 termin zakończenia realizacji projektu przez województwa
lubelskie, podlaskie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie nie jest zagrożony.
Z raportu dotyczącego stanu realizacji projektów wynika, że zagrożony jest termin
zakończenia projektu realizowanego przez województwo podkarpackie, (25 %
zaawansowania prac budowlanych). Od początku realizacji projektu województwo
Opinia zamieszczona w Raporcie dotyczącym postępów w realizacji pięciu „dużych” projektów realizowanych
w ramach działania II.1 „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej Programu Operacyjnego Rozwój Polski
Wschodniej 2007-2013”, sporządzony na bazie danych zawartych w Systemie Informacyjnym i Regionalnych
Sieciach Szerokopasmowych - SIRS. (stan na 07.01.2015 r.), Dalej także: Raport dotyczący stanu realizacji
projektów.
16
5
nie odebrało jeszcze żadnego odcinka wybudowanej sieci. Z raportu wynika, że
pomimo prowadzonych w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji rozmów z udziałem
m.in. wykonawcy sieci nie widać znaczącego postępu robót.
[dowód: akta kontroli str. 269-316 Tom I]
Dyrektor DIN wyjaśnił, że w celu przyspieszenia realizacji SSPW przez
województwo podkarpackie przedstawiciele IP PO RPW oraz IZ PO RPW we
wrześniu 2014 r. przeprowadzili wizytę monitorującą, po której zobowiązano
beneficjenta m.in. do bieżącego informowania PARP o problemach/zagrożeniach
które mogą mieć wpływ na terminową realizację harmonogramu prac. Ponadto
zobowiązano beneficjenta do wprowadzenia planu naprawczego, polegającego
m.in. na wprowadzeniu do harmonogramu projektu dodatkowych pośrednich
„kamieni milowych”, co pozwala na dokładniejsze monitorowanie przez beneficjenta
pracy wykonawcy, a także na przekazywanie informacji do IP oraz IZ PO RPW.
[dowód: akta kontroli str. 504-512, 585-587 Tom II]
Ustalone
nieprawidłowości
Uwagi dotyczące
badanej działalności
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie
stwierdzono nieprawidłowości
W ocenie NIK w przypadku projektu realizowanego przez województwo
podkarpackie istnieje ryzyko niezrealizowania projektu w wyznaczonym terminie, co
w konsekwencji może doprowadzić do utraty dofinansowania ze środków EFRR.
Stan realizacji projektów wybranych w trybie konkursowym
Opis stanu
faktycznego
Pismem z dnia 30 sierpnia 2012 r. IZ PO RPW poinformowała PARP, że w ramach
przeglądu śródokresowego programów operacyjnych dokonała zmian w ramach II
osi priorytetowej PO RPW, w tym polegających na zwiększeniu alokacji o kwotę 40
mln euro, pochodzącą ze środków Dostosowania Technicznego. IZ PO RPW zleciła
PARP przygotowanie dokumentacji niezbędnej do udzielenia wsparcia na projekty w
zakresie budowy sieci dostępowych w ramach II osi priorytetowej PO RPW.
[dowód: akta kontroli str. 317 Tom I, 557 Tom II]
W wyniku przeprowadzenia dwóch naborów wniosków17 o dofinansowanie w
ramach konkursów Działania II.1 „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej
Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013”, PARP podpisała18 85
umów o dofinansowanie projektów na łączną wartość 443 049,7 tys. zł, w tym
dofinansowanie ze środków wspólnotowych 204 363,6 tys. zł. W I kwartale 2014 r.
rozwiązane zostały 3 umowy o wartości 18 835,8 tys. zł, w tym środki wspólnotowe:
8 552,8 tys. zł.
[dowód: akta kontroli str. 318-321 Tom I]
W wyniku zawartych umów zaplanowano wybudowanie 4 403,5 km sieci
dostępowych oraz uzyskanie m.in. wskaźników rezultatu tj. 124,3 tys. osób, które
uzyskają możliwość dostępu do Internetu oraz 47,4 tys. gospodarstw , które zostaną
podłączone do szerokopasmowego Internetu.
Do końca 2014 r. w wyniku realizacji projektów wybudowano łącznie 244,2 km sieci
dostępowych z planowanych 4 403,5 km. Wskaźniki rezultatu mają być osiągnięte
na zakończenie projektów.
[dowód: akta kontroli str. 53-59 Tom I]
Nabór wniosków realizowany w 2013 r. zakończył się 31 lipca 2013 r., a nabór realizowany w 2014 r.
zakończył się 25 marca 2014 r.
18 w okresie od 24 stycznia 2014 r. do 27 czerwca 2014 r.
17
6
Analiza 5 umów19 na budowę sieci dostępowych o wartości ogółem 37 603,1 tys. zł
i dofinasowaniu ze środków wspólnotowych w łącznej wysokości 17 543,9 tys. zł
wykazała, że wszystkie są w trakcie realizacji, a termin ich zakończenia upływa
w 2015 r. Do 31 grudnia 2014 r. wartość zrealizowanych płatności wyniosła łącznie
9 741 tys. zł. Do końca 2014 r. beneficjenci nie wykazali realizacji wskaźników
produktu i rezultatu.
[dowód: akta kontroli str. 53-59, 318-321 Tom I]
We wszystkich analizowanych przypadkach beneficjenci przekazali PARP
harmonogramy rzeczowo-finansowe w terminach określonych w § 9 umów
o dofinansowanie. Harmonogramy rzeczowo-finansowe zmieniane były po każdym
przetargu rozstrzygniętym w ramach poszczególnych kontraktów, w przypadku
przedłużającej się procedury wyboru wykonawcy i w przypadkach innych zmian
terminu realizacji i wartości poszczególnych zadań i kontraktów. PARP dokonała
weryfikacji dostarczenia przez beneficjentów dokumentacji wymienionej w § 12
umów o dofinansowanie, w tym m.in. uzgodnienia branżowe i zgłoszenia prac
budowlanych20. Zabezpieczenie należytego wykonania umowy zostało złożone we
wszystkich umowach przed złożeniem pierwszego wniosku o płatność. Przed
dokonaniem wypłaty zaliczki lub refundacji wydatków beneficjenta PARP
dokonywała weryfikacji i zatwierdzenia wniosku o płatność.
[dowód: akta kontroli str. 323-584 Tom I, 229-268 Tom II, 215 Tom III]
Dyrektor DIN wyjaśnił, że większość prac projektowych i inwestycyjnych została
rozpoczęta w IV kwartale 2014 r. i dopiero obecnie obserwowany jest wyraźny
postęp robót. Możliwość niezrealizowania projektu konkursowego przez któregoś z
beneficjentów, na chwilę obecną jest jeszcze trudna do oszacowania. Obecnie
projektem zagrożonym jest projekt firmy AP-Media, gdzie bez rozstrzygnięcia w
zakresie nakładania się dwóch inwestycji w jednym obszarze realizacja projektu nie
jest możliwa.
[dowód: akta kontroli str. 493-502 Tom II]
Ustalone
nieprawidłowości
Ocena cząstkowa
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie
stwierdzono nieprawidłowości.
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność w zbadanym obszarze
Działania podejmowane przez PARP, w ramach posiadanych kompetencji,
w celu efektywnej i skutecznej realizacji projektów w ramach II osi
priorytetowej: Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego – projekt SSPW.
Opis stanu
faktycznego
W latach 2011-2014 PARP podejmowała działania w celu efektywnej i skutecznej
realizacji projektów w ramach II osi priorytetowej. Działania te polegały m.in. na:
 przygotowaniu regulaminów konkursów i przeprowadzeniu naborów
konkursowych wniosków o dofinansowanie w ramach działania II.1. PO RPW,
Umowa nr POPW.02.01.00-20-085/13-01 podpisana 30 stycznia 2014 r., Umowa nr POPW.02.01.00-06024/13-01 podpisana w dniu 30 stycznia 2014 r., Umowa nr POPW.02.01.00-18-074/13-01 podpisana w dniu 31
stycznia 2014 r., Umowa nr POPW.02.01.00-28-066/13-01 podpisana w dniu 28 stycznia 2014 r., Umowa nr
POPW.02.01.00-18-003/13-01 podpisana w 24 stycznia 2014 r..
20 W przypadku dwóch beneficjentów przed upływem terminów zostały złożone oświadczenia wraz z
uzasadnieniem o terminie, w którym będzie złożona dokumentacja, w przypadku jednego beneficjenta
dokumentacja została złożona po wezwaniu PARP, w dwóch przypadkach PARP przesłał do beneficjentów
monit w styczniu 2015 r.
19
7
 powołaniu w PARP21 Grupy Roboczej do spraw wdrażania Działania II.1 PO
RPW „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej”. Do zadań Grupy należy:
wymiana informacji na temat zrealizowanych działań przez poszczególne
Samorządy oraz na temat harmonogramu działań planowanych do realizacji przez
Samorządy. Opiniowanie dokumentów stanowiących podstawę realizacji działania;
wymiana informacji na temat problemów w realizacji działań. Efektem działań
Grupy było wprowadzenie planu naprawczego przez województwo podkarpackie,
w którym określono pośrednie etapy realizacji projektu.
 przeprowadzenie wizyt monitorujących u wszystkich beneficjentów
indywidualnych, których celem była weryfikacja prawidłowości przeprowadzenia
postepowań przetargowych, zapisów w harmonogramie realizacji projektu,
możliwości zespołu projektowego. W trakcie wizyt monitorujących
przeprowadzonych w roku 2014, zostały zweryfikowane m.in.: zgodność
lokalizacji z przyjętym w projekcie wykonawczym przebiegiem sieci, stan
realizacji projektu i zgodność jego realizacji z zapisami harmonogramu
rzeczowo-finansowego oraz kompletność i prawidłowość prowadzenia
dokumentacji budowlanej. Nie stwierdzono nieprawidłowości, drobne uchybienia
dotyczyły m.in. nieinformowania beneficjentów przez wykonawców o wszystkich
podwykonawcach biorących udział w procesie inwestycyjnym, niesygnalizowania
przez wykonawców problemów, które mogą wpłynąć na zmiany
w harmonogramie prac.
 zapewnienie doradztwa prawnego i technicznego w zakresie przygotowania
i realizacji robót budowlanych22.
 monitorowaniu realizacji projektów poprzez analizę danych zawartych
w systemie SIRS i SIIS23 i comiesięcznych raportów24 prezentujących stan
realizacji pięciu dużych projektów SSPW (na podstawie SIRS) i raportów o stanie
realizacji projektów konkursowych.
Ponadto w badanym okresie PARP podejmowała działania zmierzające do
wyeliminowania problemów zidentyfikowanych przez IP oraz zgłaszanych przez
beneficjentów, mające istotny wpływ na sprawną i efektywną realizację projektów
SSPW. Do głównych problemów należały m.in.: brak powiatowych Studiów
Wykonalności, opóźnienia w uruchamianiu postępowań przetargowych przez
Beneficjentów, jednoczesna realizacja projektów konkursowych działania II.1 PO
RPW, projektów SSPW oraz 8.4 PO IG mogąca spowodować trudności
w pozyskaniu firm wykonawczych i dotrzymaniu przez nie terminów, opóźnienie
realizacji projektu w województwie podkarpackim
PARP opiniowała kolejne wersje Studium Wykonalności prezentowane przez
wykonawcę na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, kontrolowała
prawidłowość przeprowadzanych postępowań przetargowych. W związku
z opóźnieniami realizacji projektu w województwie podkarpackim PARP
przeprowadziła dwie wizyty monitorujące25, zleciła przygotowanie analizy prawnej na
temat możliwości przyspieszenia dostaw sprzętu i planowanych usług w projekcie,
w dniu 29.06.2011 r., decyzją Prezesa Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości nr 109/2011
Umowa z dnia 20 czerwca 2014 r z konsorcjum firm zewnętrznych.
23 SIRS i SIIS to systemy teleinformacyjne o sieciach szerokopasmowych w Polsce, zbierające dane o
infrastrukturze telekomunikacyjnej, technologiach, parametrach sieci telekomunikacyjnych i budynkach. SIRS
udostępnia beneficjentom interfejs użytkownika w formie formularzy elektronicznych przeznaczonych do
przekazywania i edycji niezbędnych informacji, wykorzystując jednocześnie informacje wprowadzone już
wcześniej do powiązanych tematycznie dziedzinowych systemów teleinformatycznych. SIRS dotyczy projektów
indywidualnych, SIIS projektów konkursowych.
24 Raport zawiera m.in.: aktualny stan realizacji prac przygotowawczych i projektowych, stan realizacji robót
instalacyjnych, poziom wydatkowania środków w projekcie.
25 W dniach: 22 maja 2012 r. i 12 września 2014 r.
21
22
8
monitorowała realizację projektu i brała udział w pracach Komitetu Sterującego dla
projektów z II osi PO RPO realizującego m.in. nadzór nad realizacją postępów robót
w projektach.
[dowód: akta kontroli str. 317 Tom I, 1-156, 286-293, 328-345, 367-374, 493-502
Tom II,]
W roku 2012 PARP przeprowadziła kontrolę dokumentów „Sieć Szerokopasmowa
Polski Wschodniej – województwo podkarpackie” m.in. w zakresie udzielenia
zamówienia publicznego na świadczenie kompleksowej obsługi prawnej przy
realizacji projektu. Nie stwierdzono nieprawidłowości i nie wydano zaleceń
pokontrolnych. Ponadto przeprowadzono kontrole dwóch projektów indywidualnych,
a w roku 2014 kontrolę wszystkich projektów indywidualnych w ramach działania
II.1. PO PROW. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Zalecenia dotyczyły m.in.
utworzenia konta analitycznego dla ewidencji środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych powstałych w ramach realizowanego projektu,
uzupełnienia obowiązujących u beneficjenta przepisów o postanowienia dotyczące
sposobu oszacowania wartości zamówienia publicznego.
[dowód: akta kontroli str. 329-365 Tom II]
W roku 2014 do PARP wpłynęły (w okresie od kwietnia do października) informacje
od czterech beneficjentów dotyczące wyrażenia zgody, na włączenie budowanej
sieci dystrybucyjnej do rurociągów budowanych w ramach sieci regionalnych.
Wnioski dotyczyły możliwości połączenia dwóch procesów inwestycyjnych w ramach
dwóch projektów (sieci szkieletowej i dostępowej) i prowadzenia inwestycji
w ramach zawartych umów o dofinansowanie w relacjach współbieżnych
i pokrywających się z trasą regionalnej sieci szerokopasmowej budowanej przez
województwo podlaskie. IZ PO RWP zobowiązała PARP do przedstawienia
w terminie do 25 września 2014 r. analizy dotyczącej m.in. oceny skali
potencjalnego występowania współbieżności, ocenę możliwości wdrożenia
współbieżności ww. rodzajów sieci, modelowych rozwiązań organizacyjnych
i technologicznych, propozycji rozwiązań w zakresie finansowania. Do dnia
zakończenia kontroli PARP nie przedstawiła propozycji rozwiązań zgłoszonego
problemu26.
[dowód: akta kontroli str. 259-293 Tom II]
Dyrektor DIN wyjaśnił, że opinia musi zostać doprecyzowana i stąd nie można było
rozstrzygnąć problemu współbieżności. Sytuacja ta może skutkować opóźnieniem
małych fragmentów sieci rzędu kilku, czy kilkunastu kilometrów.
[dowód: akta kontroli str. 493-502, 585-587 Tom II]
Ponadto stwierdzono 4 przypadki zawarcia umowy w ramach PO RPW na realizację
projektów budowy sieci dostępowych do Internetu na tym samym obszarze, na
którym planowano realizację lub realizowano projekt budowy sieci dostępowej
w ramach PO IG. W dwóch przypadkach27 beneficjenci wyłączyli ze swoich
PARP zleciła firmie zewnętrznej przygotowanie analizy do 22 września 2014 r. Opinia miała rozstrzygać m.in.
jakie rozwiązania/warianty techniczne byłyby możliwe do przyjęcia w sytuacji wystąpienia współbieżności
infrastruktury szkieletowo-dystrybucyjnej budowanej w ramach projektów SSPW z infrastrukturą ostatniej mili
budowaną w ramach projektów konkursowych działania II.1 PO RPW, czy występowałoby podwójne
finansowanie, czy niezbędne byłyby dodatkowe pozwolenia/uzgodnienia/zgłoszenia. Pomimo wystąpienia przez
firmę o dodatkowe informacje niezbędne do realizacji zlecenia PARP nie przekazała potrzebnych informacji.
PARP ponownie zleciła tej firmie wykonanie opinii do 16 stycznia 2015r. Pomimo otrzymania opinii, PARP nie
przedstawiła propozycji rozwiązań w tej sprawie.
27 Projekt nr POPW.02.01.00-20-056/13 pn. „Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu poprzez budowę
nowoczesnej sieci następnej generacji NGN w technologii FTTH w powiecie sokólskim” realizowany w ramach
działania II.1 PO RPW, który kolidował z dwoma projektami realizowanymi w ramach działania 8.4 PO IG nr
POIG/84/2013/PDL/72 oraz POIG/8.4/2013/PDL/105 w miejscowościach Lipsk (miasto), Sidra, Nowy Dwór,
26
9
projektów miejscowości, które obejmowała umowa podpisana w ramach innego
programu operacyjnego. W jednym przypadku28 Władza Wdrażająca Programy
Europejskie29 wypowiedziała umowę beneficjentowi realizującemu projekt w ramach
PO IG w miejscowości, w której także realizowany jest projekt w ramach PO RPW.
[dowód: akta kontroli str. 158-228, 379-429 Tom II]
W przypadku umowy nr POPW.02.01.00-06-041/13 podpisanej 7 marca 2014 r. pn.
„Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie „ostatniej mili” dla mieszkańców
3 miejscowości gminy Niemce” realizowanej w ramach działania II.1 PO RPW, której
obszar realizacji w miejscowościach Niemce i Wola Niemiecka kolidował z umową
nr POIG/8.4/2013/LUB/102 8 maja 2014r., realizowaną w ramach działania 8.4 PO
IG, PARP zawiesił wypłaty dofinansowania (w formie zaliczki i refundacji wydatków).
Do dnia zakończenia kontroli nie rozstrzygnięto, która umowa będzie realizowana.
[dowód: akta kontroli str. 158-228, 516-529 Tom II]
Konieczność weryfikacji przez PARP czy na obszarze budowy sieci dostępowej
w ramach PO RPW nie jest planowana realizacja lub nie są realizowane bliźniacze
projekty w ramach działania 8.4 PO IG wynikała ze zmiany Linii demarkacyjnej
pomiędzy Programami Operacyjnymi Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej
i Wspólnej Polityki Rybackiej30, w której określono, że dofinansowanie sieci
dostępowej realizowanej w ramach działania II.1. PO RPW nie mogło nastąpić, gdy
dla danego obszaru był zatwierdzony lub złożony wniosek w ramach działania 8.4
PO IG. Urząd Komunikacji Elektronicznej31 koordynował tworzenie i aktualizacje list
obszarów, na których możliwa była budowa sieci dostępowej w ramach
poszczególnych projektów.
[dowód: akta kontroli str. 216-223 Tom III]
W trakcie postępowania konkursowego, w wyniku którego nastąpiło podpisanie
umowy na realizację projektu nr POPW.02.01.00-06-041/13, PARP przesłała 11
października 2013 r. do UKE listę wniosków o dofinansowanie złożonych
w pierwszym naborze konkursowym dla działania II.1 PO RPW (wraz z wnioskiem
o dofinansowanie projektu obejmującym miejscowości Niemce i Wola Niemiecka).
Z informacji uzyskanych od WWPE wynika, że przekazanie listy złożonych
wniosków w PO IG 8.4 (wraz z wnioskiem o dofinansowanie zawierającym ww.
miejscowości) nastąpiło w kwietniu 2013 r. Pomimo posiadania informacji od WWPE
przygotowanej przez UKE dla PARP w maju 2013 r. lista obszarów, dla których
możliwe było złożenie wniosku o dofinansowanie w naborze konkursowym PO RPW
dopuszczała do realizacji projekt w PO RPW w miejscowościach Niemce i Wola
Niemiecka.
Kowale-Kolonia (kolonia) i Stara Kamionka zlokalizowanych na terenie województwa podlaskiego. Na podstawie
aneksu do umowy podpisanego z PARP, z projektu realizowanego w ramach PO RPW wyłączone zostały
miejscowości konfliktowe.
Projekt nr POPW.02.01.00-06-011/14 pn. "Budowa szerokopasmowej sieci światłowodowej w technologii FTTH
w województwie lubelskim", realizowany w ramach Działania II.1 PO RPW który kolidował z projektem nr
POIG.08.04.00-06-064/12 realizowanym w ramach Działania 8.4 PO IG w miejscowości Krzewica
zlokalizowanej na terenie województwa lubelskiego. Na podstawie aneksu do umowy podpisanego z Władzą
Wdrażającą Programy Europejskie, z projektu realizowanego w ramach PO IG wyłączona została miejscowość
konfliktowa i zastąpiona inną miejscowością.
28Projekt nr POPW.02.01.00-06-016/13 pn. „Szerokopasmowy Parczew” kolidujący z projektem nr
POIG.08.04.00-06-101/13 w miejscowości Parczew zlokalizowanej na terenie województwa lubelskiego.
29 Dalej także: WWPE
30 Uchwała nr 79 KK NSRO 2007 – 2013 z dnia 10 lipca 2013 r. zmieniająca załącznik do Uchwały nr 2 KK z
dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie przyjęcia Linii demarkacyjnej pomiędzy Programami Operacyjnymi Polityki
Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej
31 Dalej także: UKE
10
Ponadto PARP 19 grudnia 2013 r. opublikowała na stronie internetowej
zatwierdzoną32 listę projektów rekomendowanych do wsparcia po naborze wniosków
konkursowych. Umowę o dofinansowanie z beneficjentem PARP podpisała 7 marca
2014 r., a 10 marca 2014 r. wprowadziła dane o zawartej umowie do KSI SIMIK.
Informację o podpisanej umowie PARP przesłała do UKE 2 maja 2014 r.
[dowód: akta kontroli str. 557-584 Tom II]
W Regulaminach Przeprowadzania Konkursów w ramach działania II.1 PO RPW33
PARP wprowadziła procedurę weryfikacji obszarów kwalifikujących się do wsparcia
jedynie na etapie składania wniosków o dofinansowanie34, nie wprowadziła
natomiast procedury weryfikacji obszarów na dalszych etapach postępowań
konkursowych, a także przed podpisaniem umowy o dofinansowanie.
[dowód: akta kontroli str. 430-488 Tom II]
Ustalone
nieprawidłowości
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie
stwierdzono nieprawidłowości.
Uwagi dotyczące
badanej działalności
1. Zdaniem NIK niewprowadzenie przez PARP procedur określających sposób,
terminy i zakres weryfikacji obszarów kwalifikujących się do dofinansowania
w ramach działania II.1 PO RPW na każdym etapie wyboru projektów miało
wpływ na zawarcie umowy na realizację projektów budowy sieci dostępowych
do Internetu na tym samym obszarze, na którym planowano realizację lub
realizowano projekt budowy sieci dostępowej w ramach PO IG.
2. NIK zwraca uwagę, że ilość danych w systemie SIIS była niewystarczająca do
przeprowadzenia dogłębnej analizy postępów prac w raportach dotyczących
postępów w realizacji projektów konkursowych realizowanych w ramach
działania II. 1. W systemie tym były tylko szczątkowe informacje dotyczące
planowanych wskaźników, które beneficjenci mają osiągnąć na koniec swojego
projektu, dlatego nie można było określić stopnia zaawansowania prac.
3. NIK zwraca uwagę, że pomimo upływu 9 miesięcy od otrzymania przez PARP
informacji o problemie współbieżności sieci dostępowych i szkieletowych w
województwie podlaskim, nie została podjęta decyzja w sprawie rozwiązania
problemu, co może wpłynąć na opóźnienia w realizacji czterech projektów
budowy sieci dostępowej.
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność w zbadanym obszarze.
IV. Wnioski
Wnioski pokontrolne
Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa
Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o
Najwyższej Izbie Kontroli35, wnosi o:
1. Intensyfikację działań zmierzających do pełnej realizacji projektów
związanych z budową infrastruktury Internetu szerokopasmowego
w ramach programu PO RPW w perspektywie 2007-2013 oraz
wykorzystanie środków przeznaczonych na ten cel,
2. Niezwłoczne podjęcie decyzji w sprawie możliwości łączenia dwóch
procesów inwestycyjnych w ramach projektów sieci szkieletowych
W dniu 18 grudnia 2013 r.
Regulaminy Przeprowadzania konkursu w Ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 20072013 z maja 2013 r. (I nabór wniosków konkursowych) i z marca 2014 r. (II nabór wniosków konkursowych)
34 W Regulaminu Przeprowadzania Konkursu w ramach PO RPW m.in. określono, że kwalifikowalność obszaru
objętego wnioskiem o dofinansowanie będzie weryfikowana na podstawie aktualnych wyników inwentaryzacji
zasobów sieci szerokopasmowego dostępu do Internetu, opublikowanych przez UKE.
35 Dz.U.z 2012 r., poz. 82 ze zm. Dalej także ustawa o NIK.
32
33
11
i dostępowych oraz prowadzenia inwestycji w ramach zawartych umów
o dofinansowanie w relacjach współbieżnych.
V. Pozostałe informacje i pouczenia
Prawo zgłoszenia
zastrzeżeń
Obowiązek
poinformowania
NIK o sposobie
wykorzystania uwag
i wykonania wniosków
Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla
Prezesa PARP, drugi do akt kontroli.
Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK, Pani Prezes przysługuje prawo zgłoszenia na
piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni
od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK
w Warszawie.
Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę Panią Prezes o poinformowanie Najwyższej
Izby Kontroli, w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego,
o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków pokontrolnych oraz
o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań.
W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin
przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu
zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego.
Warszawa, 12 lutego 2014 r.
Najwyższa Izba Kontroli
Delegatura w Warszawie
Kontroler
Justyna Goszcz
specjalista k.p.
12