wymagania kl. 3
Transkrypt
wymagania kl. 3
Wymagania edukacyjne z fizyki – klasa III Ocena Dział Tematy dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra Uczeń umie: O P T Y K A 1. Źródła światła. Zaćmienia 2. Odbicie i załamanie światła. 3. Zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia 4. Zwierciadła wklęsłe i wypukłe 5. Konstrukcja obrazów w zwierciadłach 6. Rozszczepienie światła 7. Soczewki 8. Konstrukcja obrazów wytworzonych przez soczewki 9. Soczewki zadania 10. Budowa i działanie oka 11. Powtórzenie wiadomości. 12. Sprawdzian wiadomości podać definicję światła podać definicję promienia świetlnego podać definicję źródła światła wymienić źródła światła wyjaśnić, że prędkość światła jest to największa prędkość w przyrodzie podać przykłady ciał przezroczystych i nieprzezroczystych podać treść prawa odbicia podać określenie kąta padania i kąta odbicia światła podać określenie zwierciadła kulistego podać określenie pojęć: obraz pozorny, rzeczywisty pomniejszony i powiększony podać definicję kąta padania i kąta załamania podać określenie kąta granicznego wymienić barwy, z których składa się światło białe podać określenie zjawiska rozszczepienia wymienić rodzaje soczewek i opisać ich budowę podać definicję ogniska i ogniskowej podać określenie zdolności skupiającej podać jednostkę zdolności skupiającej wyjaśnić pojęcia: promień świetlny, wiązka światła podać przykłady ciał, które świecą, a nie są źródłami światła wyjaśnić, że ciała, które zaliczamy do przezroczystych, są tylko częściowo przezroczyste wyjaśnić, kiedy powstaje zaćmienie Słońca i Księżyca zaznaczyć na rysunku kąt padania i kąt odbicia wyjaśnić, dlaczego niektóre przedmioty widzimy jako błyszczące, a niektóre jako matowe podać cechy charakterystyczne obrazu, który powstaje w zwierciadle płaskim odróżnić zwierciadła wklęsłe i wypukłe podać określenie następujących pojęć i wielkości fizycznych: oś optyczna zwierciadła, promień krzywizny, ogniskowa zwierciadła podać zależność długości ogniskowej od promienia krzywizny podać, że obraz utworzy przez promienie zwierciadła wklęsłego zależy od odległości przedmiotu od zwierciadła podać, że w zwierciadle wypukłym otrzymujemy zawsze obraz pozorny, pomniejszony, prosty podać przybliżoną wartość prędkości światła w próżni i porównać z prędkościami ruchu ciał w najbliższym otoczeniu zademonstrować prostoliniowe rozchodzenie się światła zademonstrować powstawanie cienia i półcienia wyjaśnić powstawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się światła w ośrodku jednorodnym narysować wzajemne położenie Słońca, Ziemi i Księżyca oraz bieg pro mieni świetlnych podczas zaćmienia Księżyca stosować prawo odbicia światła wyjaśnić zjawisko rozproszenia światła przy odbiciu od powierzchni chropowatej wyjaśnić powstawanie obrazu pozornego w zwierciadle płaskim wykorzystując prawo odbicia narysować bieg promieni podczas odbicia od zwierciadła płaskiego i powierzchni chropowatej (rozpraszającej światło) wykonać konstrukcję powstawania obrazu w zwierciadle płaskim zademonstrować odbicie promieni świetlnych od zwierciadeł wklęsłych i wypukłych opisać skupianie promieni światła w zwierciadle wklęsłym posługiwać się pojęciami ogniska i ogniskowej wykazać, że w źródłach światłach zachodzi zmiana określonej energii na energię promieniowania widzialnego wykonać zegar słoneczny i zademonstrować jego działanie zaprojektować i zbudować peryskop zaprojektować i wykonać doświadczenie potwierdzające, że miejsce geometryczne powstającego obrazu jest poza zwierciadłem opisać rolę zwierciadła wklęsłego w teleskopach zwierciadlanych stosować wiadomości na temat załamania światła do wyjaśniania różnych zjawisk optycznych występujących w przyrodzie podać przykłady zastosowania zjawiska całkowitego wewnętrznego odbicia światła wyjaśnić (i narysować) bieg promieni w światłowodzie wyjaśnić, na czym polega wykorzystanie światłowodów w medycynie i telekomunikacji wyjaśnić, jak uzyskuje się kolorowy druk w drukarce atramentowej wyjaśnić, do czego służy lupa opisać budowę oka wyjaśnić, że układ optyczny oka tworzy na siatkówce obraz pomniejszony i odwrócony wyjaśnić, kiedy zachodzi zjawisko załamania światła zademonstrować i wyjaśnić jak zachowuje się na granicy dwóch ośrodków promień (wiązka) światła, dla którego kąt padania wynosi zero wyjaśnić, jak zachowuje się na granicy dwóch ośrodków promień (wiązka) światła, dla którego kąt padania jest większy niż zero wyjaśnić, na czym polega całkowite wewnętrzne odbicie podać kolejność barw w widmie światła białego po rozszczepieniu podać przykłady rozszczepienia światła zachodzące w przyrodzie wyjaśnić, jak powstaje tęcza rozpoznać soczewki skupiające i rozpraszające zademonstrować przejście promieni równoległych przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą rozróżniać obrazy rzeczywiste, pozorne, proste, odwrócone, powiększone, pomniejszone opisać działanie lupy scharakteryzować rolę, jaką pełnią poszczególne części oka wyjaśnić, na czym polega akomodacja oka wykonać konstrukcję powstawania obrazu w zwierciadłach kulistych dla różnych odległości ustawienia przedmiotu przed zwierciadłem zademonstrować powstawanie obrazów w zwierciadłach kulistych rozróżniać obrazy rzeczywiste, pozorne, proste, odwrócone, powiększone, pomniejszone podać przykłady zastosowania zwierciadeł kulistych demonstrować zjawisko załamania światła (zmiana kąta załamania przy zmianie kąta padania światła jakościowo) opisać jakościowo bieg promieni przy przejściu światła z ośrodka rzadszego do ośrodka gęstszego optycznie i odwrotnie zbadać zależność między kątem padania i kątem załamania w zależności od prędkości rozchodzenia się światła w pierwszym i drugim ośrodku narysować przejście promienia przez pryzmat i płytkę równoległościenną opisać jakościowo bieg promieni światła przy przejściu z ośrodka gęstszego do ośrodka rzadszego optycznie podać warunki, przy których nastąpi zjawisko całkowitego wew. odbicia opisać zjawisko rozszczepienia światła za pomocą pryzmatu zademonstrować zjawisko rozszczepienia światła opisać światło białe, jako mieszaninę barw, a światło lasera jako światło jednobarwne wyjaśnić, czym jest spowodowane, że przedmioty oświetlone światłem zaprojektować doświadczenie i wyznaczyć ogniskową soczewki skupiającej badać rodzaj otrzymanych obrazów w zależności od ustawienia przedmiotu względem soczewki wymienić zastosowanie soczewek w technice i nauce scharakteryzować rodzaje okularów dalekowidzów i krótkowidzów białym widziane są w różnych barwach opisać bieg promieni równoległych do osi optycznej przechodzących przez soczewkę skupiającą, posługując się pojęciami ogniska i ogniskowej opisać bieg promieni równoległych do osi optycznej przechodzących przez soczewkę rozpraszającą, posługują się pojęciami ogniska i ogniskowej obliczać zdolność skupiającą soczewek wytwarzać za pomocą soczewki skupiającej ostry obraz przedmiotu na ekranie wykonać konstrukcję obrazów wytworzonych przez soczewki skupiające i rozpraszające w zależności od odległości przedmiotu od soczewki wyjaśnić pojęcia krótko i dalekowzroczność opisać rolę soczewek korygujących wady wzroku wyjaśnić jaki obraz powstaje na siatkówce, wykonać konstrukcję obrazów tworzonych w oko na siatkówce wyjaśnić rolę jaką pełnią poszczególne części oka 1. Oddziaływania E elektrostatyczne L 2. Pole elektryczne E 3. Zasada zachowania ładunku K elektrycznego T 4. Mikroskopowy model R zjawisk elektrycznych Y 5. Natężenie prądu C elektrycznego Z 6. Napięcie elektryczne N 7. Budowa obwodów O elektrycznych Ś 8. Prawo Ohma Ć 9. Połączenia szeregowe i równoległe w obwodach I elektrycznych 10. Praca i moc prądu M elektrycznego A 11. Powtórzenie wiadomości G “Prąd elektryczny” N 12. Sprawdzian wiadomości E “Prąd elektryczny” T 13. Oddziaływania Y magnetyczne Z 14. Pole magnetyczne wokół M przewodu z prądem elektrycznym 15. Silnik elektryczny 16. Powtórzenie wiadomości 17. Sprawdzian wiadomości wymienić sposoby elektryzowania ciał: przez tarcie, dotyk, indukcję podać przykłady zjawisk związanych z elektryzowaniem ciał podać nazwę jednostki ładunku elektrycznego podać określenie pola elektrycznego podać przykłady pól centralnych i jednorodnych podać treść zasady zachowania ładunku podać przykłady substancji będących przewodnikami, izolatorami i półprzewodnikami wymienić, gdzie znalazły zastosowanie przewodniki, izolatory i półprzewodniki (w najbliższym otoczeniu ucznia) podać definicję prądu elektr. podać jednostkę natężenia prądu i jej definicję podać jednostkę napięcia elektrycznego i jej definicję narysować schemat prostego obwodu elektrycznego narysować schemat obwodu z włączonym amperomierzem i woltomierzem podać oznaczenia elementów obwodu elektrycznego podać zależność między natężeniem prądu płynącego przez przewodnik a napięciem przyłożonym do jego końców i oporem przewodnika podać wzór na obliczenie oporu przewodnika podać treść prawa Ohma podać jednostkę oporu elektrycznego opisać budowę atomu i wymienić jego składniki scharakteryzować elektron i proton jako cząstki o określonym ładunku wyjaśnić, kiedy ciało jest nienaeletryzowane (równa liczba p i e), naelektryzowane ujemnie (nadmiar e) lub dodatnio (niedomiar e) wyjaśnić, że podczas elektryzowania ciał stałych przemieszczają się tylko elektrony wyjaśnić, dzięki czemu może odbywać się oddziaływanie ciał naelektryzowanych na odległość wyjaśnić, że podczas elektryzowania ładunki nie są wytwarzane i nie znikają wyjaśnić różnice w mechanizmie elektryzowania przewodników i izolatorów rozróżnić rzeczywisty i umowny kierunek przepływu prądu elektrycznego wyjaśnić zjawiska zachodzące po połączeniu przewodnikiem ciała naelektryzowanego dodatnio z ciałem naelektryzowanym ujemnie podać określenie natężenia prądu elektrycznego podać wzór na natężenie prądu elektrycznego wyjaśnić różnicę między ogniwem chemicznym a fotochemicznym podać i omówić warunki przepływu prądu elektrycznego w obwodzie wyjaśnić, co to znaczy, że natężenie prądu w przewodniku jest proporcjonalne do napięcia opisać sposoby elektryzowania ciał przez tarcie i dotyk; wyjaśnić, że zjawiska te polegają na przepływie elektronów między ciałami przeprowadzić eksperyment polegający na elektryzowaniu ciał przez tarcie i zademonstrować wzajemne oddziaływanie ciał naelektryzowanych jedno i różnoimiennie opisać (jakościowo) oddziaływanie ładunków jedno i różnoimiennych posługiwać się pojęciem ładunku elektrycznego jako wielokrotności ładunku elementarnego zademonstrować oddziaływanie elektrostatyczne na odległość narysować linie pola elektrycznego dla różnych pól uzasadnić twierdzenie, że pole elektryczne ma energię stosować zasadę zachowania ładunku elektrycznego do wyjaśniania elektryzowania przez dotyk, tarcie i indukcję omówić budowę butelki lejdejskiej i kondensatora płaskiego dokonać podziału ciał ze względu na ich właściwości elektryczne wyjaśnić, od jakich wielkości fizycznych zależy oddziaływanie ciał naelektryzowanych (jakościowo) zaproponować doświadczenie pozwalające zademonstrować linie pola elektrycznego dla różnych pól zaprojektować i przeprowadzić eksperyment ilustrujący zasadę zachowania ładunku zaprojektować i zbudować elektroskop zaprojektować i przeprowadzić eksperyment obrazujący zasadę działania elektroskopu wymienić elementy elektroniczne wytwarzane z półprzewodników stosować wzór na natężenie prądu elektrycznego w zadaniach rachunkowych wyjaśnić, że źródłami napięcia są ogniwa chemiczne i akumulatory podać przykłady używanych ogniw i akumulatorów przedstawić osiągnięcia naukowe A. Volty zaprojektować i wykonać latarkę elektryczną zaprojektować i wykonać doświadczenie, na podstawie którego można zbadać, od czego i jak zależy natężenie prądu elektrycznego w obwodzie zbadać, jak opór przewodników metalowych zależy od temperatury wyjaśnić, dlaczego w instalacji domowej stosuje się połączenie równoległe odbiorników wyjaśnić, dlaczego żaróweczki stosowane w lampkach podać rodzaje obwodów elektrycznych w zależności od sposobu połączenia odbiorników podać, że amperomierz zawsze włączamy do obwodu szeregowo, a woltomierz równolegle podać przykłady zamiany energii elektrycznej na inne formy energii zapisać wzór na pracę prądu elektrycznego wyjaśnić, o czym informuje nas moc urządzeń podawana na tabliczce znamionowej urządzenia lub w instrukcji obsługi wymienić substancje, które zaliczamy do ferromagnetyków podać znaczenie pojęć: ferromagnetyk, domeny magnetyczne, magnes, bieguny magnesu, pole magnetyczne podać, że przewodnik przez który płynie prąd elektryczny, oddziałuje na magnesy i ferromagnetyki podać określenie elektromagnesu podać przykłady urządzeń z najbliższego otoczenia, w których zastosowano silniki elektryczne elektrycznego przyłożonego do jego końców wyjaśnić, do czego służy bezpiecznik w instalacjach elektrycznych wyjaśnić, od czego i jak zależy wartość pracy wykonanej przy przepływie prądu elektrycznego zapisać wzór na moc prądu elektrycznego i podać definicję mocy uzasadnić konieczność oszczędzania energii elektrycznej wyjaśnić, do czego służy licznik energii elektrycznej wyjaśnić przyczynę ustawiania się igły magnetycznej w kompasie wyjaśnić, w jaki sposób odbywa się magnesowanie i rozmagnesowywanie ferromagnetyków wyjaśnić, dlaczego miedziany przewód, przez który nie płynie prąd elektryczny nie oddziałuje na igłę magnetyczną i na opiłki żelaza; natomiast ten sam przewód, gdy płynie przez niego prąd elektryczny, oddziałuje na igłę magnetyczną i na opiłki żelazne analizować kierunek przepływu elektronów posługiwać się pojęciem natężenia prądu elektrycznego zmierzyć natężenie prądu elektrycznego w prostym obwodzie przeliczać wielokrotności i podwielokrotności jednostek w odniesieniu do natężenia prądu elektrycznego posługiwać się pojęciem napięcia elektrycznego zmierzyć napięcie wywarzane przez ogniwo lub baterię ogniw przedstawić budowę ogniwa chemicznego obliczyć napięcie między dwoma punktami obwodu jako iloraz pracy wykonanej przy przemieszczaniu ładunku i wartości tego ładunku przeliczać wielokrotności i podwielokrotności jednostek w odniesieniu do napięcia elektrycznego, natężenia prądu i oporu elektrycznego budować proste obwody elektryczne i rysować ich schematy budować prosty obwód elektryczny według zadanego schematu rozpoznawać symbole elementów obwodu elektrycznego zbudować obwód prądu elektrycznego i dokonać choinkowej po podłączeniu do domowej instalacji elektrycznej nie przepalają się, chociaż są przystosowane do pracy przy maksymalnym napięciu 1,5 V opisać budowę i zastosowanie licznika energii elektrycznej podać informacje dotyczące zmiany ziemskich biegunów magnetycznych podać przykłady zastosowania magnesów w urządzeniach technicznych wykonać elektromagnes i zademonstrować jego działanie podać przykłady zastosowania elektromagnesów w urządzeniach tech. zademonstrować oddziaływanie dwóch przewodów z prądem elektrycznym i zbadać, jak zależy zwrot sił oddziaływania między nimi od kierunków płynących w nich prądów zbudować model silnika elektrycznego pomiaru napięcia między dwoma punktami tego obwodu oraz natężenia płynącego w nim prądu posługiwać się pojęciem oporu elektrycznego i stosować prawo Ohma wyznaczyć opór elektryczny przewodnika za pomocą amperomierza i woltomierza wyjaśnić, dlaczego opór przewodników metalowych rośnie wraz ze wzrostem temp. wyznaczyć opór elektryczny z wykresu I(U) porównać opory elektryczne różnych przewodników na podstawie wykresów I(U) połączyć obwód z miernikami do pomiaru napięcia i natężenia prądu przy równoległym oraz szeregowym łączeniu odbiorników połączyć obwód z miernikami do pomiaru napięcia i natężenia prądu przy równoległym oraz szeregowym łączeniu odbiorników i wykonać pomiary porównać, co się dzieje z napięciem, natężeniem i oporem przy połączeniu szereg. i równoległym budować proste obwody elektryczne szeregowe i równoległe oraz rysować ich schematy budować proste obwody elektryczne szeregowe i równoległe według zadanego schematu podać przykłady zastosowania połączeń szeregowych i równoległych odbiorników prądu elektrycznego w życiu codziennym posługiwać się pojęciem oporu elektrycznego i stosować prawo Ohma w prostych obwodach elektrycznych podać przykłady mocy urządzeń zasilanych prądem elektrycznym posługiwać się pojęciem mocy i pracy prądu elektrycznego przeliczać energię elektryczną podaną w kWh na J i odwrotnie wymienić i opisać urządzenia, w których energia elektryczna przekształca się w inne formy energii wyznaczyć moc żarówki zasilanej z baterii, korzystając z woltomierza i amperomierza zbadać między jakimi ciałami zachodzą oddziaływania magnetyczne zademonstrować oddziaływania między magnesami a przedmiotami z żelaza uzasadnić, że magnesu trwałego nie da się rozdzielić tak, aby miał tylko jeden biegun rozróżnić bieguny magnetyczne magnesów trwałych i opisać oddziaływania między nimi zbadać i opisać zachowanie igły magnetycznej w obecności magnesu wyjaśnić zasadę działania kompasu zademonstrować powstawanie linii pola magnetycznego i zaznaczyć ich zwrot na podstawie ułożenia opiłków żelaza lub/i igieł magnetycznych opisać oddziaływanie magnesu na żelazo i podać przykłady wykorzystania tego oddziaływania zademonstrować działanie przewodu z prądem na igłę mag. zademonstrować linie pola mag. wytworzonego przez przewód prostoliniowy i zwojnicę wyznaczyć położenie biegunów mag. zwojnicy, przez którą płynie prąd elektryczny opisać działanie elektromagnesu i rolę rdzenia w elektromag. opisać wzajemne oddziaływanie magnesów z elektromagnesami i wyjaśnić działanie silnika elektrycznego F A L E E L E K T R O M A G N E T Y C Z N E 1. Rodzaje fal elektromagnetycznych 2. Fale radiowe i mikrofale 3. Promieniowanie podczerwone i nadfioletowe 4. Promieniowanie rentgenowskie i promieniowanie gamma 5. Powtórzenie wiadomości podać określenie pola elektromagnetycznego i fali elektromagnetycznej dokonać podziału fal ze względu na długość i częstotliwość tych fal nazwać rodzaje fal elektromagnetycznych podać przybliżoną wartość prędkości światła w próżni i w powietrzu podać, że światło jest falą elektromagnetyczną od długości od 400 nm do 700 nm podać zakres częstotliwości i długości fal dla fal radiowych oraz mikrofal opisać, jak wykryto promieniowanie podczerwone podać źródła promieniowania podczerwonego i nadfioletowego wymienić właściwości promieni rentgenowskich i promieni gamma podać, że wszystkie fale elektromagnetyczne przenoszą energię, mają określoną prędkość, są falami poprzecznymi, odbijają się i załamują, wzmacniają się lub osłabiają w wyniku nakładania się podać prędkość światła, jako maksymalną prędkość przepływu informacji wyjaśnić związek między częstotliwością i długością fal elektromagnetycznych wyjaśnić, od czego zależy prędkość rozchodzenia się fal elektromagnetycznych opisać znaczenie fal w radiokomunikacji i łączności telefonicznej podać przykłady zastosowania mikrofal w gospodarstwie domowym wymienić właściwości promieniowania podczerwonego i nadfioletowego wyjaśnić niebezpieczeństwo związane z dziurą ozonową i podać jak się zabezpieczać przed skutkami związanymi z dziurą ozonową zademonstrować działanie siły elektrody. zbadać, od czego zależy wartość, kierunek i zwrot tej siły wyznaczyć kierunek i zwrot siły elektrody. za pomocą reguły lewej dłoni opisać budowę i zasadę działania silnika elektrycznego porównać (wymienić cech wspólne i różnice) rozchodzenie się fal mechanicznych i elektromagnetycznych przeliczać długości fal w różnych jednostkach określić rodzaj fal, obliczając jej długość przy znanej częstotliwości wyjaśnić na czym polega modulacja i w jakim celu jest stosowana wymienić urządzenia do wytwarzania fal elektromagnetycznych i przesyłania informacji wymienić i omówić zastosowania promieniowania podczerwonego i nadfioletowego wykazać, w jaki sposób możemy chronić się przed szkodliwym działaniem promieniowania UV wyjaśnić rolę kremów w ochronie skóry przed promieniowaniem UV podać i opisać zastosowanie promieni podać i omówić przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych wyjaśnić rolę jonosfery i atmosfery w zatrzymywaniu szkodliwego promieniowania elektromagnetycznego docierającego do powierzchni Ziemi z kosmosu opisać zastosowanie radioteleskopu opisać zastosowanie fal radiowych i mikrofal opisać zasadę działania kuchenki mikrofalowej omówić zasadę działania mikrofonu i głośnika wyjaśnić zagrożenia dla życia biologicznego ze strony krótkofalowego promieniowania elektromagnetycznego opisać zasadę działania kamery termowizyjnej i jej zastosowanie wymienić sposoby przeciwdziałania powiększaniu się dziury ozonowej wymienić źródła promieni rentgenowskich i promieniowania gamma wyjaśnić, które właściwości promieni X są wykorzystywane w diagnostyce medycznej wyjaśnić, które właściwości promieni rentgenowskich są wykorzystywane w walce z nowotworami oraz do sterylizacji narzędzi medycznych, materiałów opatrunkowych i żywności rentgenowskich i gamma w medycynie i technice podać zasady ochrony przed szkodliwym działaniem promieniowania rentgenowskiego i promieniowania gamma (ochrona radiologiczna)