Informacje na temat środków bezpieczeństwa i sposobu

Informacje na temat środków bezpieczeństwa i sposobu postępowania w przypadku
wystąpienia poważnej awarii przemysłowej w Terminalu Paliw w Świnoujściu Polskiego
Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna
1.
Oznaczenie prowadzącego zakład oraz adres
Oznaczenie prowadzącego zakład:
Nazwa
Prowadzącego
Polski Koncern Naftowy ORLEN Spółka Akcyjna
Prezes Zarządu
Adres siedziby
ul. Chemików 7, 09-411 Płock
Telefon
(24) 365-00-00
Fax
(24) 365-28-41
WWW
www.orlen.pl
e-mail
[email protected]
NIP
774-000-14-54
REGON
610188201
Adres zakładu:
2.
Nazwa
Terminal Paliw w Świnoujściu (BP94)
Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna
Kierujący
zakładem
Kierownik Terminala
(zgodnie z udzielonym pełnomocnictwem)
Adres
ul. Bunkrowa 5, 72-602 Świnoujście
Telefon
(24) 256 72 41
Osoba udzielająca informacji:
Dyrektor Biura Bezpieczeństwa i Higieny Pracy
w Polskim Koncernie Naftowym ORLEN S.A.
Informacje na temat środków bezpieczeństwa i sposobu postępowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej
w Terminalu Paliw nr 94 w Świnoujściu Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna
1
3.
Potwierdzenie, że zakład podlega regulacjom prawnym i przepisom
administracyjnym ustanawiającym system przeciwdziałania poważnym awariom
przemysłowym
Terminal Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A. jest zakładem o dużym ryzyku wystąpienia
poważnej awarii przemysłowej (ZDR) zgodnie z klasyfikacją dokonaną na podstawie
rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości
substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do
zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii
przemysłowe (Dz. U. nr 58/2002, poz. 535 z późniejszymi zmianami).
Zgodnie z intencją ustawodawcy wszystkie obowiązki spoczywające na prowadzącym
zakład zostały zrealizowane, zaś obowiązująca dokumentacja wynikająca z ustawy Prawo
ochrony środowiska przekazana została w marcu oraz w sierpniu 2011 r.
Zachodniopomorskiemu Komendantowi Wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej w
Szczecinie oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska w Szczecinie.
Potwierdzeniem dopełnienia powyższych obowiązków jest Decyzja nr WZ.5623/54/11
Zachodniopomorskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w
Szczecinie z dnia 18 listopada 2011 r. wydana na podstawie pozytywnej opinii Wojewódzkiego
Inspektora Ochrony Środowiska w Szczecinie zatwierdzająca Raport o bezpieczeństwie dla
Terminala Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A.
4. Charakter działalności prowadzonej w Terminalu Paliw w Świnoujściu
Do głównej działalności Terminalu Paliw w Świnoujściu Polskiego Koncernu Naftowego
ORLEN S.A. należy:
- Przyjmowanie oleju opałowego ciężkiego C-3,
- Magazynowanie oleju opałowego ciężkiego C-3,
- Dystrybucja oleju opałowego ciężkiego C-3 drogą morską.
5. Rodzaje substancji niebezpiecznych występujących na terenie Terminalu Paliw
W Terminalu Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A znajduje się jedna substancja
niebezpieczna - olej opałowy ciężki C-3. Poniższe krótkie zestawienie przedstawia
podstawowe informacje na temat właściwości, jakie cechują tą substancję.
GŁÓWNY PRODUKT
 Oleje Opałowy Ciężki C-3: działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może
powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym,
może powodować raka.
6. Informacje związane z charakterem zagrożenia
uwzględnieniem skutków dla ludzi i środowiska
poważną
awarią
z
Substancja znajdująca się na terenie Terminala Paliw w Świnoujściu stwarza zagrożenie:
- toksyczne dla organizmów wodnych.
Informacje na temat środków bezpieczeństwa i sposobu postępowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej
w Terminalu Paliw nr 94 w Świnoujściu Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna
2
Narzędziem wspomagającym identyfikacje instalacji w Terminal Paliw w Świnoujściu PKN
ORLEN S.A., które mogą stwarzać zagrożenie poważną awarią przemysłową jest System
Zarządzania Bezpieczeństwem Procesowym, w skład którego wchodzą uniwersalne analizy
zagrożeń i oceny bezpieczeństwa.
W Polskim Koncernie Naftowym ORLEN S.A. typy właściwych analiz zostały określone w
wewnętrznym zarządzeniu w sprawie wprowadzenia i stosowania Systemu Zarządzania
Bezpieczeństwem Procesowym. Wybór właściwej metody analizy zagrożeń procesowych
(PHA, HAZOP czy AWZ) uzależniony jest od istniejących i planowanych (projektowanych)
instalacji zakładu.
Prowadzący Terminal Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A. jest świadomy (Deklaracja
Zapobiegania Poważnym Awariom Przemysłowym), że ze względu na prowadzony profil
działalności zakładu zagrożenia wynikające z właściwości stosowanej substancji można
podzielić na następujące grupy:
- zagrożenia dla środowiska naturalnego człowieka,
- zagrożenia pożarowe.
Należy zdawać sobie sprawę, że:
1. Przeładowywany na terenie zakładu olej opałowy ciężki stanowi substancję palną.
2. Oprócz właściwości palnych charakteryzuje się on również właściwościami
szkodliwymi dla zdrowia i jest klasyfikowany jako rakotwórczy.
3. Produkt ten jest niebezpieczny dla środowiska, działa bardzo toksycznie na
organizmy wodne i może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w
środowisku wodnym.
Uwolniona substancja niebezpieczna może tworzyć rozlewiska cieczy zbierane na instalacjach
w obudowanych tacach oraz na szczelnych podłożach. Awaryjnie uwolniona ciecz z tacy
(szczelnego podłoża) powinna być całkowicie zebrana. Dodatkowym zabezpieczeniem
Terminala przed przedostaniem się uwolnionej w wyniku awarii substancji niebezpiecznej do
kanału portowego jest system oczyszczalni wód opadowych.
7. Opis systemu bezpieczeństwa i ograniczania skutków awarii przemysłowej dla
ludzi, majątku i środowiska naturalnego Filozofia bezpieczeństwa i ograniczania skutków awarii przemysłowej dla ludzi, majątku i
środowiska w przypadku jej zaistnienia w Terminalu Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A.
opiera się o następującą sekwencję działań:
Filozofia bezpieczeństwa i ograniczania skutków awarii przemysłowej dla
ludzi, majątku i środowiska w przypadku jej zaistnienia:







Szybka identyfikacja sytuacji awaryjnej za pomocą automatyki.
Reakcja automatyki zabezpieczeniowej.
Odcięcie dopływu substancji do punktu uwolnienia.
Wyłączenie ogrzewania i zasilania.
Reakcja automatycznego systemu przeciwdziałania.
Powiadomienie Państwowej Straży Pożarnej.
Uruchomienie przez Państwową Straż Pożarną systemu ograniczania
skutków emisji substancji niebezpiecznych lub/i energii w czasie
nieprzekraczającym 30 minut.
Powyższa filozofia bezpieczeństwa jest realizowana w Terminalu Paliw w Świnoujściu przez
wielowarstwowy system bezpieczeństwa i ochrony wykorzystujący koncepcję stosowania
trójwarstwowego systemu zabezpieczeń.:
Informacje na temat środków bezpieczeństwa i sposobu postępowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej
w Terminalu Paliw nr 94 w Świnoujściu Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna
3
 Niezależna Warstwa Zapobiegania, której zadaniem jest zapobiegać powstawaniu
zdarzeń inicjujących mogących prowadzić do wystąpienia niebezpiecznych warunków
operacyjnych, a w konsekwencji uwolnienia substancji niebezpiecznej (np. działania
mistrzów /operatorów wsparcia produkcji, komputerowy system sterowania i wizualizacji
stanu procesów, automatyczne systemy awaryjnego zasilania i podtrzymania, system
telewizji przemysłowej.
 Niezależna Warstwa Ochrony, która ma za zadanie ochronić obiekt procesowy i
pracowników przed skutkami uwolnienia (np. automatyczne systemy zabezpieczające
(SIS), czujniki płomienia/dymu, kable termoczułe, zawory bezpieczeństwa, systemy
zrzutowe, odpowiedzi operatora na alarmy).
 Niezależna Warstwa Przeciwdziałania, mająca na celu minimalizację skutków powstałych
uwolnień (np. stała instalacja ppoż.: pianowa i zraszaczowa, instalacja wodna z
systemem sieci hydrantowej, wieże z działkami ppoż. do obrony statku i nabrzeża,
działka ppoż. do obrony frontu kolejowego, magazyny sprzętu ratowniczego, pomoc
przedmedyczna).
Każda instalacja czy proces wyposażany jest w różne środki bezpieczeństwa, biorąc pod
uwagę stopień występujących zagrożeń. Jednakże środki wymienione w warstwie
zapobiegania oraz w warstwie przeciwdziałania występują dla wszystkich instalacji
produkcyjnych. Różnice na poszczególnych instalacjach mogą występować głównie w
odniesieniu do warstwy ochrony. Szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa posiada system
regulacji i kontroli prowadzonych procesów produkcyjnych, realizowany za pomocą
komputerowych rozproszonych systemów kontroli (DCS). Systemy te pozwalają w dużej
mierze na zapobieganie uwolnieniom substancji niebezpiecznych lub też realizować
odpowiednie odcięcie zasilania surowcowego, energetycznego zrzutu zawartości i
bezpiecznego ustawienia wszystkich ważnych zaworów przy przekroczeniu wartości
krytycznych parametrów procesowo – operacyjnych. Bardzo ważnym zabezpieczeniem jest
stosowany na wielu instalacjach system awaryjnego wyłączenia instalacji (ESD) w przypadku
wystąpienia odchyleń grożących powstaniem awarii.
Główny charakter zagrożeń, jaki został przewidziany do wystąpienia dla terenów i ludności
poza Terminalem Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A., związany jest z oddziaływaniem
ekotoksycznym oleju opałowego ciężkiego C-3 uwolnionego do kanału portowego w czasie
awarii.
8. Procedury ostrzegania i informowania ludności w przypadku wystąpienia
poważnej awarii
Na terenie Terminalu Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A. alarmowanie odbywa się przy
pomocy wszelkich dostępnych środków tzn.:

sygnały akustyczne przekazywane syrenami i buczkami,

sieć telefoniczna,

sieć łączności bezprzewodowej

inni pracownicy
Zasięg alarmowania wynika z rodzaju i wielkości zagrożenia, co powoduje, że w Terminalu
Paliw w Świnoujściu rozróżniamy dwa rodzaje alarmu, tzn.:

alarm I fazy, w przypadku zagrożenia pojedynczego obiektu, instalacji lub urządzenia,

alarm II fazy, w przypadku zagrożenia całego rejonu Terminala.
Alarmowania ludności cywilnej dokonują Służby Państwowej Straży Pożarnej oraz Urzędu
Miasta Świnoujścia.
Informacje na temat środków bezpieczeństwa i sposobu postępowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej
w Terminalu Paliw nr 94 w Świnoujściu Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna
4
W przypadku zaistnienia pożaru lub wycieku albo innego zagrożenia dla osób lub środowiska,
alarm o zagrożeniu w Terminalu Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A. ogłaszany jest
dźwiękiem syreny alarmowej.
1.
2.
3.
4.
5.
Do ogłoszenia alarmu dla fazy II upoważniony jest Kierownik Terminala lub jego
zastępca, który zostanie powiadomiony o wystąpieniu awarii mogącej skutkami objąć
obszar poza ogrodzonym terenem zakładu, zgodnie z odpowiednimi procedurami w tym
zakresie.
Wraz z uruchomieniem syreny alarmowej akcję ratowniczą rozpoczyna Kierownik
Terminala lub osoba go zastępująca. Kierujący akcją przekazuje informację o zaistniałej
awarii do Miejskiego Stanowiska Kierowania Państwowej Straży Pożarnej.
Po ogłoszeniu alarmu wszystkie osoby przebywające na terenie zagrożonym
obowiązane są podporządkować się poleceniom wydawanym przez Kierującego
Działaniami Ratowniczymi (Kierownik obiektu lub wyznaczona osoba z Państwowej
Straży Pożarnej).
Decyzję o ewentualnej ewakuacji okolicznych mieszkańców podejmuje kierujący
działaniem ratowniczym we współpracy z Miejskim Centrum Zarządzania Kryzysowego.
Jeśli zachodzi potrzeba komunikatu dla społeczeństwa podawane są przez Państwową
Straż Pożarną lub policję albo zgodnie z kompetencjami również za pośrednictwem
środków masowego komunikowania.
9. Sposób postępowania ludności zamieszkującej lub przebywającej w
bezpośrednim sąsiedztwie Terminala Paliw w Świnoujściu w przypadku
wystąpienia poważnej awarii
W przypadku ogłoszenia alarmu o pożarze lub innym miejscowym zagrożeniu na terenie
Terminala Paliw w Świnoujściu konieczna jest współpraca pomiędzy społecznością lokalną, a
osobami uprawnionymi do kierowania działaniami ratowniczymi.
Podczas intensywnego zadymienia zleca się wszystkim osobom przebywającym w
sąsiedztwie miejsca awarii zastosowanie się do niżej podanych wskazówek:
1.
2.
Zachować spokój, przeciwdziałać panice i lękowi;
Unikać kontaktu z produktami rozkładu substancji spowodowanymi wysokimi
temperaturami (np. pożarem);
3. Nie wchodzić w obszar silnego zadymienia lub oparów substancji niebezpiecznej;
4. Oddalić się od emisji substancji niebezpiecznych w kierunku prostopadłym do
kierunku wiatru;
5. Nie utrudniać służbom ratowniczym dojazdu do Terminala Paliw;
6. Zastosować się do poleceń wydawanych przez Kierującego Działaniami
Ratowniczymi;
7. Zamknąć okna i uszczelnić inne otwory, którymi dym lub pary substancji niebezpiecznej mogłyby wniknąć do pomieszczeń;
8. Jeśli znajdujesz się w samochodzie, w strefie intensywnego zadymienia - zamknij
okna i wyłącz wentylację, jeśli widoczność na to pozwala opuść rejon zadymienia
możliwie najkrótszą drogą;
9. Zamknąć zawór gazu i nie używaj ognia otwartego;
10. Zaopiekować się dziećmi, osobami starszymi i niepełnosprawnymi;
11. Do czasu odwołania alarmu na bieżąco śledzić komunikaty podawane przez służby
ratownicze oraz radio i telewizję.
Dodatkowe informacje można uzyskać:
 SŁUŻBY
 TELEFON
Informacje na temat środków bezpieczeństwa i sposobu postępowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej
w Terminalu Paliw nr 94 w Świnoujściu Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna
5
Dyżurny Wojewódzkiego
Centrum Zarządzania
Kryzysowego
(91) 430 33 42
(91) 430 33 60
KM PSP w Świnoujściu
(Miejskie Stanowisko Kierowania)
(91) 321 44 08
Uwaga :informacje udzielane są przy zachowaniu wymogów określonych w odrębnych przepisach
dotyczących ochrony informacji niejawnych
10. Potwierdzenie, że prowadzący zakład podjął działania w zakresie
przygotowania zakładu do współpracy ze służbami odpowiedzialnymi za
bezpieczeństwo i reagowania na wypadek zagrożeń
Wytwarzanie, przetwarzanie, transport lub magazynowanie niebezpiecznych substancji
chemicznych (łatwopalnych, toksycznych, niebezpiecznych dla środowiska) w dużych
ilościach stwarza potencjalne zagrożenie związane z ich uwolnieniem do otoczenia w sposób
niekontrolowany. Zdarzenia takie można przewidzieć teoretycznie, oszacować
prawdopodobieństwo ich zajścia, ale nie można ściśle określić miejsca i czasu ich
wystąpienia, jak również dokładnie oznaczyć zasięgu oddziaływania i skali ryzyka dla ludzi i
środowiska. W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z
2008 roku Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) sytuację taką określa się mianem poważnej awarii i
rozumie się przez nią zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w
trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna
lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania
zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z
opóźnieniem. Artykuł 249 cytowanej ustawy nakłada na prowadzącego zakład, stwarzający
możliwość wystąpienia poważnej awarii obowiązek zapewnienia, aby zakład ten był
zaprojektowany, wykonany, prowadzony i likwidowany w sposób zapobiegający awariom
przemysłowym i ograniczający ich skutki dla ludzi oraz środowiska.
Terminal Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A., ze względu na ilości substancji
niebezpiecznych (palnych, wybuchowych i toksycznych) magazynowanych na jego terenie,
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r., w sprawie
rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o
zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo o dużym ryzyku wystąpienia poważnej
awarii przemysłowej (Dz. U. z 2002 r., Nr 58, poz. 535, zm. Dz. U. z 2006 r., Nr 30, poz. 208)
został zaklasyfikowany do zakładów o dużym ryzyku (ZDR). Tym samym prowadzący zakład,
w myśl ustawy Prawo ochrony środowiska zobowiązany, jest m.in. do podjęcia odpowiednich
przygotowań w zakładzie, w tym również w porozumieniu ze służbami ratowniczymi, które
cyklicznie kontrolują takie zakłady, w celu zapobiegania powstawaniu awarii, zaś w
przypadku ich wystąpienia - opanowania zdarzenia oraz zminimalizowania jej skutków.
Zgodnie z wymaganiami art. 260 ustawy POŚ dla Terminal Paliw w Świnoujściu PKN
ORLEN S.A. opracowany został wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy. Założenia planu
oraz możliwości podjęcia działań ratowniczych i zabezpieczających są weryfikowane
podczas ćwiczeń zgrywających współpracę służb przewidzianych do reagowania w
przypadku wystąpienia awarii. Stosownie do wymagań zawartych w art. 261 ustawy, analiza
oraz ćwiczenia związane z realizacją wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego odbywa
się nie rzadziej niż co 3 lata.
W trosce o bezpieczeństwo, pracowników, społeczności lokalnej oraz środowiska
naturalnego Zarząd PKN ORLEN S.A. i wewnętrzne służby ratowniczo-gaśnicze ściśle
współpracują
ze
służbami
Państwowej
Straży
Pożarnej,
Służbą
Zdrowia
(pogotowie ratunkowe), Urzędu Miasta Świnoujście, Policją i odpowiedzialnymi za
bezpieczeństwo w zakresie postępowania w przypadku wystąpienia awarii oraz ograniczenia
jej skutków.
Informacje na temat środków bezpieczeństwa i sposobu postępowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej
w Terminalu Paliw nr 94 w Świnoujściu Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna
6
11.
Odniesienie do zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego
Prowadzący Terminal Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A. opracował i przekazał
Komendantowi Wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie informacje
niezbędne do opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego zgodnie z
wymaganiami art. 261 ustawy POŚ. Informacje te zawarte zostały również w zgłoszeniu
zakładu, programie zapobiegania awariom oraz wewnętrznym planie operacyjnoratowniczym.
12. Obszar uzyskania dodatkowych informacji związanych z bezpieczeństwem
Terminalu Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A. z zastrzeżeniem wymogów
dotyczących informacji niejawnych ustalonych w przepisach krajowych
Dodatkowe informacje w zakresie nieobjętym tajemnicą handlową i/lub tajemnicą
przedsiębiorstwa dotyczące Terminala Paliw w Świnoujściu PKN ORLEN S.A. można
uzyskać kierując pisemny wniosek na adres:
Polski Koncern Naftowy ORLEN Spółka Akcyjna
ul. Chemików 7, 09-411 Płock
Biuro Bezpieczeństwa i Higieny Pracy
fax: (24) 365 43 50
Informacje związane z rejestrem substancji niebezpiecznych; zatwierdzonymi raportami o
bezpieczeństwie lub ich zmianami; zewnętrznymi planami operacyjno-ratowniczymi oraz
instrukcjami postępowania mieszkańców na wypadek wystąpienia awarii - na mocy art. 267
ustawy Prawo ochrony środowiska podawane są również przez Zachodniopomorskiego
Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej na stronie internetowej:
http://www.szczecin.kwpsp.gov.pl/?type=article&action=view&id=56
****
Informacje na temat środków bezpieczeństwa i sposobu postępowania w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej
w Terminalu Paliw nr 94 w Świnoujściu Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spółka Akcyjna
7