Uchwała Rady Młodych Naukowców nr 10/2013 z dnia 20 lutego

Uchwała Rady Młodych Naukowców nr 10/2013
z dnia 20 lutego 2014 r.
w sprawie uwag RMN do zasad funkcjonowania konkursu MNiSW „Mobilność Plus”.
§1
Działając na podstawie § 3 ust. 2 zarządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia
23 maja 2013 r. w sprawie powołania Rady Młodych Naukowców, Rada Młodych
Naukowców (dalej „RMN”) zgłasza następujące uwagi i propozycje do regulaminu konkursu
MNiSW „Mobilność Plus” (dalej „konkurs”).
1. RMN wyraża swoje poparcie dla popularnego wśród młodych badaczy konkursu
„Mobilność Plus”. Program ten spełnia niezwykle ważną rolę, umożliwiając młodym
badaczom szybszy rozwój kariery naukowej poprzez staże na najlepszych uczelniach
zagranicznych. Biorąc pod uwagę jak dużym problemem w polskiej nauce jest niska
mobilność kadry, jak i uwzględniając pozytywne głosy płynące ze środowiska naukowego,
RMN zdecydowanie stwierdza, że program „Mobilność Plus” powinien być
kontynuowany.
2. Z analizy przeprowadzonej przez RMN, której wyniki stanowią załącznik nr 1 do
niniejszej uchwały, wynika, iż brak jest jednoznacznej interpretacji przepisów
podatkowych związanej z wypłacanymi środkami w ramach programu. Jednym z
ważniejszych problemów dotyczących programu „Mobilność Plus”, na jaki zwróciło
uwagę RMN-owi środowisko młodych naukowców, jest opodatkowanie otrzymywanych w
ramach ww. programu środków finansowych. Beneficjenci konkursu na własną rękę
podejmowali liczne próby uzyskania zwolnienia od podatku. Pomimo początkowo
korzystnych interpretacji indywidualnych wydawanych przez dyrektorów izb skarbowych i
wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych, Minister Finansów wydał jednolitą
interpretację w dniu 25 maja 2011 roku. Jednoznacznie orzekł, że w stosunku do tego
rodzaju środków finansowych nie mają zastosowania zwolnienia określone w art. 21 ust. 1
pkt. 16, 39, 40 i 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Również zdaniem
Naczelnego Sądu Administracyjnego takie dofinansowanie nie może być uznane za
stypendium naukowe, gdyż jest przeznaczane na pokrycie kosztów utrzymania i podróży
(wyrok II FSK 1604/10), czy też za „świadczenie pomocy materialnej”.
Utrzymanie obowiązujących przepisów oraz niejednolite wyroki NSA i WSA stwarzają
liczne kontrowersje i rozbudzają nadzieję na możliwość uzyskania zwrotu zapłaconego
podatku. Z tego powodu, zdaniem RMN, środki finansowe wypłacane w ramach konkursu
„Mobilność Plus” powinny zostać przekształcone w formę imiennego stypendium z
zachowaniem możliwie dostępnej formy dofinansowania w przypadku mobilności rodziny
beneficjenta. Równocześnie powinny zostać zachowane przyznawane obecnie środki z
przeznaczeniem na podróże w obie strony uczestnika programu, jego małżonka i
niepełnoletnich dzieci między miejscem zamieszkania uczestnika programu a miejscem
realizacji projektu. Zdaniem RMN zasadne jest także utrzymanie podwyższenia o 30%
kwoty bazowej, jeśli miejsce realizacji projektu znajduje się w kraju należącym do
Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.
Należy także podkreślić, że mimo iż beneficjenci realizują projekt naukowy w ramach
przyznanego dofinansowania, wszelkie koszty związane z prowadzeniem badań (koszty
odczynników, utrzymanie laboratoriów itp.) ponosi jednostka zapraszająca. Program
„Mobilność Plus” ma jedynie umożliwić młodym polskim badaczom dołączenie do
najlepszych na świecie zespołów badawczych, oraz zachęcać i promować mobilność
międzynarodową. W związku z powyższym wypłata środków w postaci stypendium
wydaje się jak najbardziej zasadna.
3. Zgodnie z regulaminem, adresatami konkursu są młodzi naukowcy w rozumieniu ustawy z
dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. 2010.96.615). Jako RMN
po raz kolejny pragniemy zwrócić uwagę, iż uniemożliwia to udział w konkursie wielu
młodym naukowcom, którzy przed 35 rokiem życia
korzystają z urlopu
macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego
urlopu
macierzyńskiego, dodatkowego urlopu
na warunkach
urlopu
macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu
wychowawczego, udzielonych na zasadach określonych w przepisach Kodeksu pracy.
Wobec powyższego, RMN sugeruje także aby definicja młodego naukowca wykorzystana
w konkursie była oparta na definicji zaproponowanej przez RMN w uchwale 3/2013, która
zawiera m.in. zastrzeżenia o ww. urlopach
4. RMN proponuje również, aby w szczególnych przypadkach, istniała możliwość zmiany
warunków realizacji projektu, po pozytywnym zaopiniowaniu takiej zmiany przez zespół
interdyscyplinarny ds. programu „Mobilność Plus”.
§2
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady Młodych Naukowców
dr hab. Piotr Oprocha, prof. AGH
Załącznik nr 1 do uchwały RMN 10/2013 z dnia 20.02.2014
Po zapoznaniu się z obowiązującym stanem prawnym, RMN przeprowadziła ankietę wśród
102 beneficjentów edycji I i II konkursu. Ankietę w sposób anonimowy wypełniło 67 osób.
Zadaliśmy beneficjentom następujące pytania:
Pyt. 1
Czy woleliby Państwo otrzymywać nieopodatkowane stypendium w wysokości 10 000 zł na
każdy miesiąc pobytu uczestnika programu w zagranicznym ośrodku naukowym (tylko dla
uczestnika, bez możliwości otrzymania dodatkowych środków na rodzinę)?
Pyt. 2
Lub też bardziej korzystne, Państwa zdaniem, byłoby zachowanie obecnych zasad wypłacania
świadczeń w programie "Mobilność Plus"?
Osobom które odpowiedziały „tak” na pytanie drugie, zadano pytanie dodatkowe:
Pyt. 3
Jeśli w pkt 2 wybrali Państwo odpowiedź TAK, czy zmieniliby Państwo zdanie, gdyby oprócz
stypendium, o którym mowa w pkt 1., przyznawana była dodatkowa zryczałtowana kwota
związana z mobilnością rodziny (podlegająca opodatkowaniu na zasadach ogólnych)?
Wykres 1: Zestawienie odpowiedzi uzyskanych w ankiecie.
Wyniki z przeprowadzonej ankiety wskazują, że wybór odpowiedzi był uwarunkowany
sytuacją osobistą. Jeśli ankietowany zabierał ze sobą rodzinę, bardziej opłacalne było
zachowanie obecnych zasad wypłacania świadczeń w programie „Mobilność Plus”. Jednak w
sytuacji gdy pojawiła się możliwość uzyskania stypendium i dodatkowych świadczeń dla
członków rodziny, zdecydowana większość ankietowanych wyraziła poparcie dla
przeprowadzenia zmiany w obowiązujących zasadach wypłacania środków finansowych.