Zagrożenie powodzią i erozją morską w warunkach - Astra

Zagrożenie powodzią i erozją morską
w warunkach zmiany klimatu a
podejmowanie decyzji w obszarze
przybrzeżnym
Andrzej Cieślak
Urząd Morski w Gdyni
[email protected]
Przewidywane zmiany klimatyczne
•
Wzrost poziomu morza;
•
Silniejsze sztormy;
•
Dłuższe okresy suszy;
•
Wzrost opadów od 5% do nawet 40% (północny Bałtyk) → wysłodenie;
•
Wzrost temperatury wód morskich.
Przewidywane zagrożenia w strefie
brzegowej
• Przelewy nad budowlami ochrony brzegu wskutek wzrostu poziomu morza
• Utrata osadów na przedpolu brzegu
• Większe siły od falowania (wzrost siły wiatru + zanik roślinności dennej)
• Większa „sztormowość”
• Zmiana układu transportu osadów (?)
• Wyższe poziomy wód gruntowych
• Większa niestabilność klifów
• Spiętrzenia sztormowe + wezbrania w rzekach
Coastal Erosion –Blackgang, Isle of Wight
Winter storm, December 1990
Steephill Cove, Isle
of Wight
Bonchurch,
Isle of Wight
Meeting the Challenge of Coastal
Risk Management
Pesaro, Regione Marche, Włochy, przed i po silnym sztormie
Podstawy koncepcyjne
•
Długofalowa strategia ochrony brzegów morskich (50 lat z perspektywą do
roku 2100)
Podstawowe założenia
3 scenariusze WPM:
optymistyczny
najb. prawdop.
pesymistyczny
Wzrost sztormowości (o 5 – 10%)
Więcej wiatrów z sektora W do N
30cm/100years
60cm/years
100cm/100 years
Podstawowe wyniki analizy
•
Możliwe powodzie (do rzędnej +2.5 m npm) - 2200 km2, w tym
ponad 20% o unikalnych wartościach przyrodniczych w skali
europejskiej lub krajowej
ponad 7% intensywnie zurbanizowane i zindustrializowane
•
Podwyższenie poziomu wód gruntowych w nisko położonych obszarach do
+1.25 m npm
•
Utrata przynajmniej 120 km2 wskutek erozji morskiej
•
Dodatkowe zagrożenia: duże osuwiska na klifach w wyniku spękania podczas
długich okresów suszy i głębokiej penetracji wody
•
Ok. 300 tys. ludzi w obszarze bezpośredniego ryzyka
•
Dodatkowo ok.. 1.7 mln. Ludzi dotkniętych pośrednio (miejsca pracy!)
Podstawowe decyzje
•
•
•
•
Utrzymanie linii brzegowej 2000 wzdłuż wybranych odcinków brzegu (ok.
30% długości brzegu), kontrolowane odstąpienie na pozostałych odcinkach
Kontrolowanie rozwoju zabudowy w pasie nadbrzeżnym celem uniknięcia:
„ścisku brzegowego”
niekontrolowanej zabudowy w obszarach zagrożenia powodzią, erozją,
osuwiskami
Poprawa praktyk budowlanych uwzględniająca możliwy wzrost poziomu
morza i powodzie morskie
Działania w wodach przybrzeżnych nie mogą obniżać bezpieczeństwa w
strefie brzegowej
Instrumenty prawne
•
Pas nadbrzeżny, składający się z
Pasa technicznego (szer. 10m do 1km) „obszar wzajemnego
oddziaływania morza i lądu, przeznaczony do utrzymania właściwego
poziomu bezpieczeństwa i stanu środowiska”,
Pas ochronny (szer. 100m do 2.5 km) „obszar, w którym działalność
człowieka może wpływać na stan pasa technicznego”.
•
Administracja morska odpowiedzialna za zarządzanie obszarem morskim,
ochronę brzegu i wprowadzanie spraw oddziaływania morza do planów
przestrzennych i projektów budowli.
Instrumenty prawne c.d.
•
Pas nadbrzeżny ustawowo zdefiniowany jako obszar bezp. zagrożenia
powodzią. Konieczna decyzja zwalniająca z zakazów obowiązujących w takich
obszarach. Decyzja wydawana przez administrację morską.
•
Wszystkie plany miejscowe, studia zag. przestrzennego itd. obejmujące pas
nadbrzeżny muszą być uzgodnione przez administrację morską.
•
Wszystkie pozwolenia budowlane, zmiany użytkowania terenu, pozwolenia
wodnoprawne muszą być uzgodnione z administracją morską
Główne sprawy wprowadzane do planów i
projektów przez administrację morską
Plany zag. przestrzennego
•
Poziom bezpieczeństwa zaplecza zapewniany przez system ochrony brzegu;
•
Odsunięcia zabudowy/użytkowania (związane z systemami ochrony brzegu,
ryzykiem osuwisk na klifach);
•
Granice bezpiecznego inwestowania (na klifach);
•
Oznaczenia obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią;
•
Zapisy o poziomie zagrożenia powodzią i wzrostu poziomu wód gruntowych;
•
Przestrzeń na systemy odwadniające;
Plany c.d.
•
W miarę możności lokowanie nowej zabudowy poza obszarami ryzyka;
•
Specjalne wymagania dla sposobów użytkowania znacząco zwiększających
zagrożenie środowiska w przypadku powodzi;
•
Minimalna wysokość obwałowań, obudowy kanałów;
•
Najwyższy poziom podczyszczania wód opadowych i roztopowych;
•
Specjalne wymagania dot. przekraczania linii brzegowej przez kable i
rurociągi;
•
Specjalne wymagania dot. lokalizacji pomostów, pirsów itp., ich użytkowania i
związanej infrastruktury lądowej.
Decyzje zwalniające
•
Poziom parteru (typowo nie mniej niż 2.5 m npm, ale czasem mniej, zależnie
od lokalizacji);
•
Dodatkowe zabezpieczenia przed zalaniem przez spiętrzenia sztormowe i wody
gruntowe;
•
Szczegóły lokalizacji przedsięwzięć;
•
Wymagania dot. poziomu podczyszczania wód opadowych i roztopowych
Pozwolenia budowlane
•
Wysokość systemów ochrony brzegów / ochrony p-powodziowej;
•
Wysokość obudowy kanałów, budowli hydrotechnicznych i zapasu
nośności umożliwiająca przyszłe zwiększenie wysokości;
•
Poziom parteru;
•
Specjalne rozwiązania dla ochrony budynków, placów magazynowych
itp. Przed zalaniem gdy nastąpi awaria systemu ochrony, a także przed
wysokimi poziomami wód gruntowych;
•
Ochrona kanalizacji deszczowej przed zalaniem podczas spiętrzeń
sztormowych.