MŁODA POLSKA – liryka

Sprawdzian powtórkowy do matury nr 1 MŁODA POLSKA
POZIOM PODSTAWOWY
1.
2.
3.
4.
Wyjaśnij nazwy określające Młodą Polskę: modernizm, neoromantyzm.
Omów czas trwania epoki (daty, wydarzenia stanowiące ramy epoki).
Scharakteryzuj filozofię Schopenhauera i Nitzschego oraz wskaż jej realizację w tekstach literackich.
Omów młodopolskie rozumienie artysty i sztuki (odwołaj się do fg „Confiteoru” S. Przybyszewskiego
i wiersza K. Przerwy-Tetmajera „Evviva l’arte”.
5. S. Wyspiański „Wesele”:
 omów genezę dramatu i wskaż związki jego bohaterów z realnymi postaciami;
 scharakteryzuj chłopstwo i inteligencję oraz ich wzajemne relacje;
 omów sens rozmów bohaterów i tzw. Osób Dramatu z aktu II;
 wyjaśnij symbolikę dramatu (np. chata bronowicka, kaduceusz, złoty róg, chocholi taniec
i inne);
 omów budowę i artystyczne walory dramatu;
 omów rozrachunek z narodowymi mitami i ich reinterpretację.
6. J. Conrad „Jądro ciemności”:
- obraz i ocena XIX- wiecznego kolonializmu,
- charakterystyka Kurtza i Marlowa
- znaczenie tytułu
- motyw katabasis
- etyka conradowska
- porównanie koncepcji człowieka u Conradai Dostojewskiego
7. F. Dostojewski „Zbrodnia i kara”:
- zasadnicze tezy artykułu Raskolnikowa odnoszące się do podziału ludzi na klasy, praw i
obowiązków tych klas oraz ich roli w dziejach ludzkości.
- motyw zbrodni – jak student uzasadnia ideę zabicia lichwiarki?
- Raskolnikow jako nihilista, uzasadnij oraz wyjaśnij na konkretnych przykładach z utworu, do
czego prowadzi taka postawa
- porównanie motywów zbrodni Makbeta i Raskolnikowa
- oceny postawy Soni
- porównanie biblijnej Marii Magdaleny i Soni Marmieładowej
- cechy powieści polifonicznej
- charakterystyka Rodiona Raskolnikowa, Soni
- motyw winy i kary w utworze oraz znaczenie tytułu utworu
- obraz Petersburga w utworze Dostojewskiego i jego funkcja
POZIOM ROZSZERZONY
1. Omów pojęcie dekadentyzmu, odnieś je do filozofii Schopenhauera oraz tekstów
K. Przerwy-Tetmajera (np. „Nie wierzę w nic”, „Koniec wieku XIX”), L. Staffa („Deszcz jesienny”), a
także wybranych bohaterów „Wesela” S. Wyspiańskiego.
2. Omów cechy ekspresjonizmu oraz wskaż jego realizację w tekście J. Kasprowicza „Dies irae”/
3. Omów językowe środki, które służą stworzeniu literackiego obrazu impresjonistycznego. Omów
cechy imresjonizmu w sztuce i literaturze – odwołaj się do przykładów, np. wierszy K. PrzerwyTetmajera, J. Kasprowicza („Krzak dzikiej róży”), L. Staffa.
4. Zinterpretuj symboliczne obrazy poetyckie w wierszach K. Przerwy-Tetrmajera „Deszcz jesienny”
i J. Kasprowicza „Krzak dzikiej róży”.
5. Wyjaśnij pojęcie franciszkanizmu oraz wskaż jego literacką realizację w utworze L. Staffa
„Przedśpiew”.
6. Analiza i interpretacja wiersz L. Staffa „Kowal”.
7. W kontekście „Dies irae” J. Kasprowicza omów obraz Boga i człowieka; wyjaśnij pojęcie
katastrofizmu, prometeizmu i poetykę ekspresjonizmu.