Urszula Budzich-Tabor, FARNET Support Unit
Transkrypt
Urszula Budzich-Tabor, FARNET Support Unit
Lokalne Grupy Rybackie i Oś 4 w różnych krajach UE Próba podsumowania Urszula Budzich-Tabor, FARNET Support Unit Warszawa, 25 czerwca 2013 r. Co trzeba wiedzieć o Osi 4 w UE, żeby ją zrozumieć? Gdzie jesteśmy we wdrażaniu? Do czego może służyć Oś 4 na obszarach rybackich? Jakie są główne problemy napotykane we wdrażaniu? Czemu służą sieci LGR? 2 Co trzeba wiedzieć o Osi 4? Budżet Osi 4 w stosunku do całego budżetu EFF waha się: • od 2,6% (Francja) • do 32% (Polska, Rumunia) • średnio wynosi 13.4% całego EFF dla danego kraju Liczba LGR: • 1 (Belgia, Cypr, Słowenia) do 2 (Irlandia) • 6 – 18 (większość krajów) • 23 – 48 (Niemcy, Wlk. Brytania, Łotwa, Hiszpania, Włochy, Polska) Budżet LGR: • poniżej 1 mln EUR (Litwa, Łotwa, Wlk. Brytania, Irlandia) • około 1-3 mln EUR (większość krajów) • od 4 do 7 mln EUR (Belgia, Bułgaria, Polska, Rumunia) Obszary LGR: • tylko nadmorskie (większość krajów) • nadmorskie i śródlądowe (Niemcy, Szwecja, Finlandia, Litwa, Łotwa, Estonia, Polska, Bułgaria, Rumunia) 3 Projekty w Osi 4 Średnia wielkość projektu (Oś 4): • 20-50 tys. EUR (Finlandia, Francja, Łotwa, Szwecja) • 200-440 tys. EUR (Cypr, Słowenia, Holandia) • Polska: ok. 70.000 EUR, średnia UE: 125 tys. EUR Udział środków prywatnych: • 4-10% (Francja, Niemcy, Bułgaria, Szwecja) • ponad 40% (Hiszpania, Cypr, Dania, Holandia – blisko 60%!) • Polska: ok. 31%, średnia UE: 35% Kraje które pozyskały więcej środków spoza Osi 4 niż z samej Osi 4 (współczynnik dźwigni powyżej 2): • Belgia, Cypr, Dania, Finlandia, Francja, Holandia (5,7!), Hiszpania, Szwecja • Polska: 1,9, średni wskaźnik UE: 2,3 4 Gdzie jesteśmy we wdrażaniu? Irlandia, Włochy, Rumunia jeszcze nie mają żadnych projektów LGR mogą dokonywać wyboru projektów do: • • • • połowy 2013 (np. Szwecja, Holandia, Dania) końca 2013 (np. Portugalia, Łotwa, Wlk. Brytania, Rumunia) 2014 (Estonia, Irlandia, Francja, Polska) 2015 (Belgia, Grecja, Włochy, Finlandia) Mają zakontraktowane: • mniej niż 30% budżetu (Irlandia, Grecja, Włochy, Litwa) • 30-70% (Polska, Portugalia, Szwecja, Hiszpania, Dania) • ponad 70% (Estonia, Łotwa, Niemcy, Holandia, Finlandia, Francja) Mają wydatkowane: • mniej niż 30% (większość krajów) • 30-70% (Estonia, Łotwa, Niemcy, Finlandia, Dania, Holandia) 5 Oś 4: między rozwojem terytorialnym a sektorowym? Rozwój terytorialny Prezentowanie głosu Pomoc w organizacji niesłyszanych Wzmocnienie pozycji sektora sektora na obszarze LGR rybackiego Integracja pionowa Pomoc w wydatkowaniu (w łańcuchu dostaw) EFR i innych środków Lokalne zarządzanie zasobami Zapewnienie sektorowi korzyści z rozwoju lokalnego Katalizowanie innowacji i nowych miejsc pracy Korzyści z „błękitnego wzrostu” Rozwój sektorowy Ta sama LGR może odgrywać wiele ról (jednocześnie lub po kolei) 6 Problemy z wdrażaniem Osi 4 Cztery główne typy problemów: Koncepcja Osi 4 (co chcemy osiągnąć) Przepływy finansowe i procesy decyzyjne Poziom autonomii LGR Budowanie zdolności instytucjonalnych (capacity building) 7 Koncepcja Osi 4 (co chcemy osiągnąć) Brak jasności co do celów i uzasadnienia stosowania Osi 4 • Rozproszenie środków pomiędzy zbyt wiele obszarów, co może skutkować niskimi funduszami LGR (Łotwa), trudnościami w zainteresowaniu sektora prywatnego (Niemcy, Dania), w szczególności rybackiego (Grecja, Szkocja) Spójność obszarów • brak ciągłości, nie zawsze dobrze uzasadniony (Niemcy) • łączenie obszarów o różnym poziomie rozwoju (Portugalia) Adekwatność budżetów (łącznie i na grupę) w stosunku do rozmiarów i możliwości sektora • bardzo małe budżety w krajach o silnym sektorze rybackim (Francja, Łotwa, Szkocja), duże budżety w krajach o małym sektorze rybackim (Polska, Rumunia, Irlandia Północna) • w niektórych krajach budżety tak niskie, że potrzeba tworzenia LGR budzi wątpliwości 8 Przepływy finansowe i procesy decyzyjne Podział ról między IZ, AP, IP, LGR – kto za co odpowiada • znaczące różnice między zakresem zadań LGR (ograniczony: Holandia, Niemcy; szeroki: Grecja, niektóre regiony Hiszpanii) • brak zrozumienia Osi 4, brak zaufania do LGR prowadzi czasem do powielania funkcji lub do nadmiernej sztywności reguł krajowych i rozbudowanych kontroli. Może uniemożliwić działania (Bułgaria) szybkość podejmowania decyzji i płatności • np. w Finlandii cały proces trwa zwykle poniżej 6 tygodni, w niektórych krajach wiele miesięcy - Polska, Francja wkład krajowy • trudności z jego pozyskaniem mogą być znaczącą barierą w finansowaniu projektów; jeśli wkład mają wnosić władze lokalne, daje im to nieproporcjonalnie dużą kontrolę nad wyborem projektów – np. Belgia, Niemcy, Francja możliwość wypłaty zaliczek • jest często jednym z kluczowych warunków powodzenia (Polska, niektóre regiony Hiszpanii) 9 Poziom autonomii LGR Tworzenie dodatkowych reguł np. kwalifikowalności • np. zawężanie listy działań przewidzianych w rozporządzeniach unijnych (Łotwa) • szczegółowe listy kosztów kwalifikowalnych (np. Polska) • dodatkowe wymogi, np. minimalna kwota projektu (Holandia) Utrudnianie aktywnej postawy LGR • ograniczanie możliwości wpływu LGR na kształt projektu po jego złożeniu (np. poprawienia założeń projektu, rewizji kosztów, zwiększenia udziału własnego - np. Estonia, Polska) – traktowanie LGR jako organizatora konkursów na projekty, a nie realizatora strategii lokalnej • uniemożliwianie wsparcia pewnego typu beneficjentów (np. małych inicjatyw w przypadku Holandii) poprzez wprowadzanie reguł ograniczających autonomię LGR 10 Czemu służą sieci LGR Większość krajów mających więcej niż 1 LGR stworzyło sieci krajowe Podstawową rolą sieci jest doskonalenie funkcjonowania LGR, poprzez na przykład: • Organizację szkoleń, spotkań, wymiany doświadczeń • Zbieranie i upowszechnianie dobrych praktyk i przykładów (z danego kraju oraz z zagranicy) • Działalność analityczna (np. analiza potrzeb LGR, stanu i barier wdrażania) • Pomoc w nawiązywaniu współpracy i realizacji wspólnych działań Inne funkcje mogą obejmować: • Neutralną płaszczyznę spotkania i dyskusji między LGR, IZ, IP itp. • Reprezentowanie interesów LGR i środowisk lokalnych Konieczne jest zapewnienie środków na podstawowe funkcje sieci, a także wpływu LGR na jej funkcjonowanie 11 Dziękuję za uwagę! FARNET Support Unit 38 rue de la Loi B - 1040 Bruxelles +32 2 613 26 53 www.farnet.eu [email protected] 12