APROBATA TECHNICZNA COBR „METALPLAST” AT
Transkrypt
APROBATA TECHNICZNA COBR „METALPLAST” AT
Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Elementów Wyposażenia Budownictwa „METALPLAST” 61-819 Poznań ul. Taczaka 12 tel. (0-61) 853 76 29 e-mail: [email protected], fax (0-61) 853 78 33 http://www.metalplast-cobr.pl Członek Związku Polskich Producentów Zamków i Okuć zrzeszonego w Europejskim Stowarzyszeniu Związków Producentów Zamków i Okuć ARGE APROBATA TECHNICZNA COBR „METALPLAST” AT-06-0257/2004 Na podstawie Ustawy z dnia 16.04.2004 roku o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz.881) w wyniku postępowania aprobacyjnego przeprowadzonego w Centralnym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym PEWB „Metalplast” w Poznaniu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5.08.1998 roku w sprawie aprobat i kryteriów technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów budowlanych (Dz.U. Nr 107, poz.679) i rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 15.01.2002 roku (Dz.U. Nr 8, poz.71), na wniosek: SIEGENIA-AUBI Sp. z o.o. ul. Ossowskiego 64, 46-203 Kluczbork stwierdza się przydatność do zamierzonego stosowania wyrobu budowlanego pod nazwą: OKUCIA ROZWIERANO-UCHYLNE, UCHYLNO-ROZWIERANE I ROZWIERANE FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 DO OKIEN I DRZWI BALKONOWYCH Z PVC-U w zakresie i na zasadach określonych w niniejszej Aprobacie Technicznej. Niniejsza Aprobata Techniczna zastępuje Aprobatę Techniczną COBR METALPLAST AT/99-05-0257 Aprobata Techniczna zawiera łącznie 56 stron i jest ważna wyłącznie w całości∗. Aprobata Techniczna jest dokumentem potwierdzającym uzyskanie przez wyrób budowlany pozytywnej oceny technicznej przydatności do stosowania w zakresie określonym w niniejszej Aprobacie Technicznej. Wprowadzenie do obrotu wyrobu budowlanego i jego stosowanie przy wykonywaniu robót budowlanych może nastąpić po oznakowaniu znakiem budowlanym. Oznakowanie jest dopuszczalne po dokonaniu przez producenta oceny zgodności i wydaniu krajowej deklaracji zgodności z niniejszą Aprobatą Techniczną. Aprobata Techniczna COBR „Metalplast” AT-06-0257/2004 jest ważna do 3 października 2009 Poznań, 4 października 2004r. ∗ Dopuszcza się w celach wyłącznie promocyjnych wykorzystanie reprodukcji niniejszej strony Aprobaty Technicznej przez producenta lub dystrybutora. Reprodukcja nie zastępuje Aprobaty Technicznej, ważnej tylko w całości 2004-10-04 -2- AT-06-0257/2004 1. PRZEDMIOT APROBATY TECHNICZNEJ Przedmiotem Aprobaty Technicznej są okucia rozwierano-uchylne, uchylnorozwierane i rozwierane FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 o nośności 130 i 100 kg do okien i drzwi balkonowych z PVC-U, produkowane przez SIEGENIA-FRANK KG, Beschlag- und Lüftungstechnik, Postfach 100551, 57005 Siegen, dystrybuowane przez SIEGENIA-AUBI Sp. z o.o., ul. Ossowskiego 64, 46-203 Kluczbork. 1.1 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA WYROBU Zespoły okucia zamocowane na obwodzie skrzydła i ościeżnicy okna lub drzwi balkonowych z PVC-U w zależności od funkcji jaką spełniają pozwalają na rozwieranie lub uchylanie tego samego skrzydła okna lub drzwi balkonowych (okucia rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane) lub tylko na rozwieranie (okucia rozwierane) lub tylko na uchylanie (okucia uchylne) danego skrzydła. Skrzydła rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane umożliwiają wietrzenie pomieszczeń w najkorzystniejszej dla użytkownika formie, gdyż skrzydło w pozycji rozwartej umożliwia szybkie przewietrzenie pomieszczenia, a w pozycji uchylonej służy do wietrzenia ciągłego. Zablokowanie wielkości kąta uchyłu przez zastosowany mikrouchylacz AERO-fix (wyposażenie dodatkowe) umożliwia regulowaną szczelinę skrzydła - 2 pozycje: wietrzenie szczelinowe lub całkowite otwarcie. Okucia powinny być zdolne do przenoszenia obciążeń pochodzących od parcia i ssania wiatru oddziaływujących na skrzydło okienne. Ich właściwości i zachowanie podczas użytkowania mają wpływ na bezpieczeństwo konstrukcji i bezpieczeństwo użytkowania obiektu budowlanego. Zestawy okuć rozwierano-uchylnych, uchylno-rozwieranych i rozwieranych do okien i drzwi balkonowych z PVC-U tworzone są z części objętych niniejszą Aprobatą Techniczną i dobieranych zgodnie z katalogiem okuć firmy SIEGENIA-AUBI, tabelami doboru okuć oraz instrukcjami montażu. Nazwy ważniejszych części i podzespołów przedstawiono w tabl.1, a przykładowe zestawy: a) okucia rozwierano-uchylnego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF 3 - wg rys. 1 i tablicy 1, b) okucia rozwierano-uchylnego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF 23 - wg rys.2 i tablicy 2, c) okucia uchylno-rozwieranego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF 3/TBT - wg rys.3 i tablicy 3, d) okucia rozwieranego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF3/D- wg rys.4 i tablicy 4, 3 AT-06-0257/2004 e) okucia rozwieranego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF23/D- wg rys.5 i tablicy 5. Rysunek 1 Zestaw okucia rozwierano-uchylnego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF 3 2004-10-04 4 AT-06-0257/2004 Tablica 1 Części okucia rozwierano-uchylnego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF 3 Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 2 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu górnego (Zawias kątowy) KF-12/.. DH katalog2) 3 1 Osłonka W KF 8361943) 4 1 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF 707593 φ6x12DH do 100 kg 5 1 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF-S 707623 φ6x12DH do 130 kg 6 1 Osłonka S do zawiasu rozwórki KF 8341453) 7 1 Osłonka S KF-S do zawiasu rozwórki KF-S 8358213) 8 1 Czop zawiasu górnego (Bolec zawiasu rozwórki) 704196 9 1 Skrzydełko czopowe zawiasu przegubowego (Zawias ramy) KF 704592 φ6x24/3 do 100 kg 10 1 Skrzydełko czopowe zawiasu przegubowego (Zawias ramy) S-KF 704639 φ6x12 do 130 kg 11 1 Osłonka EL U do zawiasu ramy KF 8332303) 12 1 Osłonka EL-S U do zawiasu ramy S-KF 8341383) 13 1 Osłonka EL O do zawiasu ramy KF 8332163) 14 1 Czop zawiasu przegubowego (Bolec zawiasu ramy) φ7 700600 15 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu przegubowego (Zawias skrzydła) KF-12/.. katalog2) 16 1 Osłonka FEB dla zawiasu KF lewa 887158 prawa 887349 17 0-3 Pazur 702543 32 1 Zaczep uchyłu katalog2) 37 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu przegubowego (Zawias skrzydła) KF 7095424) φ6x16/36. 38 1 Osłonka EB 8875304) 1) numer części na rysunku 1 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 3) numery odpowiadają wariantowi w kolorze białym. Dalsze odmiany barw zawiera katalog 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną cd tablicy 1 - części zależne od Sw Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 18 1 Narożnik VS S-ES/wąski Sw od 290 do 410 mm 703038 Narożnik VS S-ES, Sw od 411 do 1560 mm 703014 20 1 Rozwórka 7 z blokadą w pozycji uchyłu Wymiar Sw [mm] 707302 30 290÷570 707319 35 MV 571÷800 50 MV 801÷1030 707326 55 MV 1031÷1260 707333 50 MV 1261÷1490 do 100 kg 707326 50 MV 1261÷1490 do 130 kg 707326 55 MV 1491÷1560 do 130 kg 707333 22 0-1 Listwa przedłużająca (Przedłużka) w.460MV 703762 2004-10-04 5 AT-06-0257/2004 cd tablicy 1 - części zależne od Sw Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 23- 0-1 Rozwórka dodatkowa katalog2) 25 26 0-1 Docisk środkowy 50, Sw 801÷1260 700969 Docisk środkowy 70, Sw 1261÷1560 700976 31 0-3 Zaczep 56, Sw 801÷1260 - 2 szt., 1261÷1560 - 3 szt. katalog2) 34 0-1 Podkładka Z rozwórki dodatkowej A.. do 100/130 kg katalog2) 1) numer części na rysunku 1 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI cd tablicy 1 - części zależne od Hw Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 19 1 Narożnik VSU S-ES FH/.. katalog2) 21 0-1 Ogranicznik uchyłu przy Hw 480÷750 mm, 805701 przy masie skrzydła od 100kg do 130 kg 27 1 Listwa z mechanizmem napędowym (zasuwnica) 3 Wymiar Hw [mm] Poł.klameczki G na środku 480÷600 240÷300 0 706985 1 601÷800 300÷400 706992 1a MV 801÷1060 400÷530 707005 2 MV 1061÷1460 530÷730 707012 3 MV 1461÷1920 730÷960 707029 4 /TL 1880÷2360 940÷1180 707036 28, 0-1 Zestaw blokady klameczki katalog2) 29 30 0÷1 Narożnik BS S-ES Wymiar Hw [mm] 50 801÷1200 703137 70 1201÷1600 703144 90 1601÷1920 703151 130 /TL8) 1880÷2360 703120 40 od 2001 700945 60 od 2201 700952 31 1-5 Zaczep 56 A.. katalog2) 33 0-1 Podkładka katalog2) 8) 35 0-1 Zatrzask katalog2) 36 0-1 Tuleja8) katalog2) 39 0-1 Końcówka zasuwnicy 7010724) 1) numer części na rysunku 1 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną 8) na życzenie 2004-10-04 6 AT-06-0257/2004 Rysunek 2 Zestaw okucia rozwierano-uchylnego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF 23 2004-10-04 7 AT-06-0257/2004 Tablica 2 Części okucia rozwierano-uchylnego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF 23 Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 2 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu górnego (Zawias kątowy) KF-12/.. DH katalog2) 3 1 Osłonka W KF 8361943) 4 1 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF φ6x12DH 707593 do 100 kg 5 1 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF-S 707623 φ6x12DH do 130 kg 6 1 Osłonka S dla zawiasu rozwórki KF 8341453) 7 1 Osłonka S KF-S do zawiasu rozwórki KF-S 8358213) 8 1 Czop zawiasu górnego (Bolec zawiasu rozwórki) 704196 9 1 Skrzydełko czopowe zawiasu przegubowego (Zawias ramy) KF 704592 φ6x24/3 do 100 kg 10 1 Skrzydełko czopowe zawiasu przegubowego (Zawias ramy) S-KF 704639 φ6x12 do 130 kg 11 1 Osłonka EL U do zawiasu KF 8332303) 12 1 Osłonka EL-S U do zawiasu S-KF 8341383) 13 1 Osłonka EL O do zawiasu KF 8332163) 14 1 Czop zawiasu przegubowego (Bolec zawiasu φ7 700600 15 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu przegubowego (Skrzydełko katalog2) łożyskowe zawiasu przegubowego (Zawias skrzydła) KF-12/.. 16 1 Osłonka FEB dla zawiasu KF lewa 887158 prawa 887349 17 0-3 Pazur 702543 33 1 Zaczep uchyłu katalog2) 38 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu przegubowego (Zawias skrzydła) KF 7095424) φ6x16/36. 39 1 Osłonka EB 8875303,4) 1) numer części na rysunku 2 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 3) numery odpowiadają wariantowi w kolorze białym. Dalsze odmiany barw zawiera katalog 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną cd tablicy 2 - części zależne od Sw Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 18 1 Narożnik VSO/krótki, Sw od 290 do 410 mm 703038 Narożnik VSO, Sw od 411 do 1560 mm 703014 20 1 Rozwórka 7 Wymiar Sw[mm] 707302 z blokadą 30 290÷570 707319 w pozycji uchyłu 35 MV 571÷800 50 MV 801÷1030 707326 55 MV 1031÷1260 707333 50 MV 1261÷1490 do 100 kg 707326 50 MV 1261÷1490 do 130 kg 707326 55 MV 1491÷1560 do 130 kg 707333 22 0-1 Listwa przedłużająca (Przedłużka) w.460MV 703762 23-25 0-1 Rozwórka dodatkowa katalog2) , 2004-10-04 8 AT-06-0257/2004 cd tablicy 2 - części zależne od Sw Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 35 0-1 Podkładka Z rozwórki dodatkowej A.. do 100/130 kg katalog2) 700969 26 0-1 Docisk środkowy 50, Sw 801÷1260 700976 Docisk środkowy 70, Sw 1261÷1560 700983 Docisk środkowy 908), 32 0-3 Zaczep 56 A.. , Sw 801÷1260 - 2 szt., 1261÷1560 - 3 szt. katalog2) 1) numer części na rysunku 2, 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 8) na życzenie cd tablicy 2 - części zależne od Hw Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 19 1 Narożnik VSU S-ES FH/.. katalog2) 21 0-1 Ogranicznik uchyłu przy Hw 480÷750 mm, 805701 27 1 Listwa z mechanizmem napędowym (zasuwnica) 23 S-ES ze zintegrowanym narożnikiem VS S-ES, podnośnik skrzydła S-ES 9 lub S-ES 13 Wymiar Hw [mm] Poł.klameczki G na środku 705834 365÷430 125 40 702512 50 431÷600 190 Listwa z mechanizmem napędowym (zasuwnica) 23 A0089 60 601÷800 290 707159 80 MV 801÷1000 390 702314 100 MV 1001÷1200 490 702345 120 MV 1201÷1400 590 702376 140 MV 1401÷1600 690 702406 160 MV 1601÷1800 690 702413 180/TL7) 1801÷2000 1090 702437 7) 200/TL 2001÷2360 1090 702444 28 0÷1 Listwa przedłużająca (Przedłużka) w.230MV dla listwy z 703748 mechanizmem napędowym 23 przy Hw 2201÷2360 mm 29, 0-1 Zestaw blokady klameczki katalog2) 30 31 0÷1 Narożnik BS S-ES Wymiar Hw [mm] 50 801÷1200 703137 70 1201÷1600 703144 90 1601÷1920 703151 130 /TL 1880÷2360 703120 40 od 2001 700945 60 od 2201 700952 32 1-5 Zaczep 56 A.. katalog2) 34 0-1 Podkładka katalog2) 36 0-1 Zatrzask8) katalog2) 37 0-1 Tuleja8) katalog2) 40 0-1 Końcówka zasuwnicy 7010724) 1) numer części na rysunku 2 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną 8) na życzenie 2004-10-04 9 AT-06-0257/2004 Rysunek 3 Zestaw okucia uchylno-rozwieranego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF3/TBT 2004-10-04 10 AT-06-0257/2004 Tablica 3 Części okucia uchylno-rozwieranego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF3/TBT Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 2 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu górnego (Zawias kątowy) KF-12/.. katalog2) DH 3 1 Osłonka W KF 8361943) 4 1 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF 707593 φ6x12DH do 100 kg 5 1 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF-S 707623 φ6x12DH do 130 kg 6 1 Osłonka S dla zawiasu rozwórki KF 8341453) 7 1 Osłonka S KF-S do zawiasu rozwórki KF-S 8358213) 8 1 Czop zawiasu górnego (Bolec zawiasu rozwórki) 704196 9 1 Skrzydełko czopowe zawiasu przegubowego (Zawias ramy) KF 704592 φ6x24/3 do 100 kg 10 1 Skrzydełko czopowe zawiasu przegubowego (Zawias ramy) S-KF 704639 φ6x12 do 130 kg 11 1 Osłonka EL U do zawiasu KF 8332303) 12 1 Osłonka EL-S U do zawiasu S-KF 8341383) 13 1 Osłonka EL O do zawiasu KF 8332163) 14 1 Czop zawiasu przegubowego (Bolec zawiasu) φ7 700600 15 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu przegubowego (Zawias skrzydła) KF- katalog2) 12/.. 16 1 Osłonka FEB dla zawiasu skrzydła KF lewa 887158 prawa 887349 17 0-3 Pazur 702543 32 1 Zaczep (Zaczep uchyłu) KRL FH TBT katalog2) 37 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu przegubowego (Zawias skrzydła) KF 7095424) φ6x16/36. 38 1 Osłonka EB 8875304) 1) numer części na rysunku 3 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 3) numery odpowiadają wariantowi w kolorze białym. Dalsze odmiany barw zawiera katalog 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną cd tablicy 3 - części zależne od Sw Nr katalog. Nr1) Szt. Nazwa 18 1 Narożnik VS S-ES/krótki, Sw od 290 do 410 mm 703038 Narożnik VS S-ES, Sw od 411 do 1560 mm 703014 19 1 Rozwórka 7-TBT Wymiar Sw [mm] 304) 290÷570 707357 4) 35 MV 571÷800 707364 50 MV4) 801÷1030 i 1261÷1490 707371 4) 55 MV 1031÷1260 i 1491÷1560 707388 20 0-1 Ogranicznik uchyłu przy Hw 480÷750 mm 805701 21 0-1 Listwa przedłużająca (Przedłużka) w.460MV przy Sw 1261÷1490 mm 703762 22- 0-1 Rozwórka dodatkowa TBT katalog2) 24 2004-10-04 11 cd tablicy 3 - części zależne od Sw Nr1) Szt. Nazwa 34 0-1 Podkładka dla rozwórki dodatkowej 25 1 Narożnik VSU S-ES FH/.. 26 1 Docisk Gr.50 dla Sw 801÷1260 Gr.70 dla Sw 1261÷1560 31 1 Zaczep A.. 1) numer części na rysunku 3 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 4) przy Hw 480÷750 mm dodatkowo umieścić ogranicznik uchyłu (20) cd tablicy 3 - części zależne od Hw Nr1) Szt. Nazwa 27 1 Listwa z mechanizmem napędowym (zasuwnica) 3 Wymiar Hw [mm] Poł.klameczki G na środku 0 480÷600 240÷300 1 601÷800 300÷400 1a MV 801÷1060 400÷530 2 MV 1061÷1460 530÷730 3 MV 1461÷1920 730÷960 4 /TL 1880÷2360 940÷1180 28, 0÷1 Zestaw blokady klameczki 29 33 0÷1 Odbojnik KF dla Hw 1880÷2360 mm 30 0÷1 Narożnik BS S-ES Wymiar Sw [mm] Hw [mm] 50 800÷1200 801÷1200 70 1000÷1400 1201÷1600 90 1400÷1560 1601÷1920 130 /TL 1880÷2360 31 0-4 Zaczep dla Hw 801÷1920 - 2 szt., dla Hw 1880÷2360 - 4 szt. 35 0-1 Zatrzask (na życzenie) 36 0-1 Tuleja (na życznie) 1) numer części na rysunku 3 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 2004-10-04 AT-06-0257/2004 Nr katalog. katalog2) katalog2) 700969 700976 katalog2) Nr katalog. 706985 706992 707005 707012 707029 707036 katalog2) katalog2) 703137 703144 703151 703120 katalog2) katalog2) katalog2) 12 AT-06-0257/2004 Rysunek 4 Zestaw okucia rozwieranego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF3/D 2004-10-04 13 AT-06-0257/2004 Tablica 4 Części okucia rozwieranego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT SiLine KF3/D Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 2 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu górnego (Zawias kątowy) KF-12/.. katalog2) DH 3 1 Osłonka W KF 8361943) 4 1 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF 707593 φ6x12DH do 100 kg 5 1 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF-S 707623 φ6x12DH do 130 kg 6 1 Osłonka S dla zawiasu rozwórki KF 8341453) 7 1 Osłonka S KF-S do zawiasu rozwórki KF-S 8358213) 8 1 Czop zawiasu górnego (Bolec zawiasu rozwórki) 704196 9 1 Skrzydełko czopowe zawiasu przegubowego (Zawias ramy) KF 704592 φ6x24/3 do 100 kg 10 1 Skrzydełko czopowe zawiasu przegubowego (Zawias ramy) S-KF 704639 φ6x12 do 130 kg 11 1 Osłonka EL U do zawiasu KF 8332303) 12 1 Osłonka EL-S U do zawiasu S-KF 8341383) 13 1 Osłonka EL O do zawiasu KF 8332163) 14 1 Czop zawiasu przegubowego (Bolec zawiasu φ7 700600 15 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu przegubowego (Zawias skrzydła) KF-12/.. katalog2) 16 1 Osłonka FEB do zawiasu skrzydła KF lewa 887158 prawa 887349 17 1 Zakończenie górne listwy z mechanizmem napędowym 713631 18 1 Rozwórka 7-DF 707340 19 1 Pazur 702543 25 1 Zaczep uchyłu A... katalog2) 37 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu przegubowego (Zawias skrzydła) KF 7095424) φ6x16/36. 38 1 Osłonka EB 8875304) 1) numer części na rysunku 4 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 3) numery odpowiadają wariantowi w kolorze białym. Dalsze odmiany barw zawiera katalog 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną cd tablicy 4 - części zależne od Sw Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 20 1 Narożnik BS S-ES Gr. 50 Sw od 801 do 1260 mm - 2 szt. 703137 Gr. 70 Sw od 1261 do 1560 mm - 2 szt. 703144 24 0-2 Zaczep A.. katalog2) 28 0-1 Docisk środkowy 50, Sw 801÷1260 7009694) Docisk środkowy 70, Sw 1261÷1560 7009764) 30 1 Narożnik VS S-ES/wąski Sw od 290 do 410 mm 7030384) Narożnik VS S-ES, Sw od 411 do 1560 mm 7030144) 1) numer części na rysunku 4 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną 2004-10-04 14 cd tablicy 4 - części zależne od Hw Nr1) Szt. Nazwa 21 1 Listwa z mechanizmem napędowym (zasuwnica) 3 Wymiar Hw [mm] Poł.klameczki G na środku 0 480÷600 240÷300 1 601÷800 300÷400 1a MV 801÷1060 400÷530 2 MV 1061÷1460 530÷730 3 MV 1461÷1920 730÷960 4 /TL 1880÷2360 940÷1180 alternatywnie do listwy z mechanizmem napędowym 3 (poz.21) można zastosować listwę z mechanizmem napędowym DF3 22 1 Końcówka zasuwnicy 24 1-3 Zaczep A.. dla Hw 480÷800 - 1 szt., dla Hw 801÷1920 - 2 szt., 1921÷2360 - 3 szt. 26 0-1 Zatrzask (na życzenie) 27 0-1 Tuleja (na życznie) 29 1 Narożnik VSU S-ES FH/.. 23 1-2 Skrzydełko łożyskowe zawiasu uchylnego KF-12/.. 3 1-2 Osłonka W KF dla poz.23 biała brązowa 4 1-2 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF φ6x12DH do 100 kg 6 1-2 Osłonka S dla zawiasu rozwórki KF 8 1-2 Czop zawiasu górnego (Bolec zawiasu rozwórki) φ6 numer części na rysunku 4 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną 1) 2004-10-04 AT-06-0257/2004 Nr katalog. 706985 706992 707005 707012 707029 707036 katalog 701072 katalog2) katalog2) katalog2) katalog2)4) katalog2) 8361941 836200 707593 834145 834855 704196 15 AT-06-0257/2004 Rysunek 5 Zestaw okucia rozwieranego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF23/D 2004-10-04 16 AT-06-0257/2004 Tablica 5 Części okucia uchylno-rozwieranego do okien i drzwi balkonowych z PVC-U FAVORIT Si-Line KF23/D Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 2 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu górnego (Zawias kątowy) KF-12/.. DH katalog2) 3 1 Osłonka W KF 8361943) 4 1 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF 707593 φ6x12DH do 100 kg 5 1 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF-S 707623 φ6x12DH do 130 kg 6 1 Osłonka S do zawiasu rozwórki KF 8341453) 7 1 Osłonka S KF-S dla zawiasu rozwórki KF-S 8358213) 8 1 Czop zawiasu górnego (Bolec zawiasu rozwórki) 704196 9 1 Skrzydełko czopowe zawiasu przegubowego (Zawias ramy) KF 704592 φ6x24/3 do 100 kg 10 1 Skrzydełko czopowe zawiasu przegubowego (Zawias ramy) S-KF 704639 φ6x12 do 130 kg 11 1 Osłonka EL U do zawiasu KF 8332303) 12 1 Osłonka EL-S U do zawiasu S-KF 8341383) 13 1 Osłonka EL O do zawiasu KF 8332163) 14 1 Czop zawiasu przegubowego (Bolec zawiasu φ7) 700600 15 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu przegubowego (Zawias skrzydła) KF- katalog2) 12/.. 16 1 Osłonka FEB do zawiasu skrzydła KF lewa 887158 prawa 887349 17 1 Zakończenie górne listwy z mechanizmem napędowym 713631 18 1 Rozwórka 7-DF 707340 19 1 Pazur 702543 25 1 Zaczep wrębowy listwy narożnej (Zaczep uchyłu) A... katalog2) 37 1 Skrzydełko łożyskowe zawiasu przegubowego (Zawias skrzydła) KF 7095424) φ6x16/36 38 1 Osłonka EB 8875304) 1) numer części na rysunku 5 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 3) numery odpowiadają wariantowi w kolorze białym. Dalsze odmiany barw zawiera katalog 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną cd tablicy 5 - części zależne od Sw Nr1) Szt. Nazwa Nr katalog. 20 1 Narożnik VSU BS Gr. 50 Sw od 801 do 1260 mm - 2 szt. 702550 Gr. 70 Sw od 1261 do 1560 mm - 2 szt. 702567 24 0-2 Zaczep A.. katalog2) 28 0-1 Docisk środkowy 50, Sw 801÷1260 7009694) Docisk środkowy 70, Sw 1261÷1560 7009764) 30 1 Narożnik VS S-ES/wąski Sw od 290 do 410 mm 7030384) Narożnik VS S-ES, Sw od 411 do 1560 mm 7030144) 1) numer części na rysunku 5 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną 2004-10-04 17 cd tablicy 5 - części zależne od Hw Nr1) Szt. Nazwa 21 1 Listwa z mechanizmem napędowym (zasuwnica) 23 S-ES Wymiar Hw [mm] Poł.klameczki G na środku Gr.40 365÷430 125 Gr.50 431÷600 190 Listwa z mechanizmem napędowym (zasuwnica) 23 A0089 Gr.60 601÷800 290 Gr.80 801÷1000 290 Gr.80 MV 801÷1000 290 Gr.80 801÷1000 390 Gr.80 MV 801÷1000 390 Gr.100 1001÷1200 390 Gr.100 MV 1001÷1200 390 Gr.100 1001÷1200 490 Gr.100 MV 1001÷1200 490 Gr.120 MV 1201÷1400 390 Gr.120 MV 1201÷1400 490 Gr.120 MV 1201÷1400 590 Gr.140 MV 1401÷1600 490 Gr.140 MV 1401÷1600 590 Gr.140 MV 1401÷1600 690 Gr.160 MV 1601÷1800 690 Gr.180/TL 1801÷2000 990 Gr.180/TL 1801÷2000 1090 Gr.200/TL 2001÷2200 990 Gr.200/TL 2001÷2200 1090 22 1 Listwa przedłużająca Gr. 230MV 24 1-4 Zaczep A.. dla Hw 365÷800 - 1 szt., dla Hw 801÷1800 - 2 szt., 1801÷2200 - 3 szt., 2201÷2360 - 4 szt. 26 0-1 Zatrzask (na życzenie) 27 0-1 Tuleja (na życznie) 29 1 Narożnik VSU S-ES FH/.. 31 1 Zakończenie zasuwnicy 23 1-2 Skrzydełko łożyskowe zawiasu uchylnego KF-12/.. 3 1-2 Osłonka W KF dla poz.23 biała brązowa 4 1-2 Skrzydełko czopowe zawiasu górnego (Zawias rozwórki) KF φ6x12DH do 100 kg 6 1-2 Osłonka S dla zawiasu rozwórki KF 8 1-2 Czop zawiasu górnego (Bolec zawiasu rozwórki) φ6 numer części na rysunku 5 2) patrz katalog firmy SIEGENIA-AUBI 4) wariant oznaczony na rysunku ramką kreśloną linią przerywaną 1) 2004-10-04 AT-06-0257/2004 Nr katalog. 705834 702512 707159 707166 702420 702307 702314 702321 707173 700648 702345 702352 707180 702376 702383 702390 702406 702413 702499 702437 702505 702444 703748 katalog2) katalog2) katalog2) katalog2)4) 701072 katalog2) 836194 836200 707593 834145 834855 704196 18 AT-06-0257/2004 1.2 TERMINOLOGIA 1.2.1 Stolarka budowlana - nazwy i określenia wg PN-B-91000:1996, CEN/TS 13126-1:2004 i CEN/TS 13126-8:2004. 1.2.2 Rozwarcie: obrót skrzydła względem osi pionowej. 1.2.3 Uchylenie: obrót skrzydła względem dolnej osi poziomej. 1.2.4 Okucia rozwierano-uchylne spełniają analogiczne funkcje, jak okucia uchylnorozwierane, a różnią się kolejnością ich realizacji - wg rys.6. Rysunek 6 Położenia klameczki okucia rozwierano-uchylnego i uchylno-rozwieranego 1.2.5 Ze względu na kolejność realizacji funkcji za pomocą klameczki rozróżniamy okucia (wg rys.7.): - FAVORIT-Standard, - FAVORIT-SP - z przewietrzaniem szczelinowym, - FAVORIT-TBT - uchylne przed rozwieranym. FAVORIT-Standard FAVORIT-SP (z przewietrzaniem szczelinowym) FAVORIT-TBT (uchylne przed rozwieranym) 1 - skrzydło zamknięte, 2 - skrzydło otwarte w pozycji rozwartej, 3 - skrzydło rozwarte w pozycji uchylonej, 4 - skrzydło otwarte w pozycji częściowo uchylonej - pozycja przewietrzania szczelinowego umożliwiająca rozszczelnienie okna lub drzwi balkonowych Rysunek 7 Kolejność funkcji klameczki na skrzydle 2004-10-04 19 AT-06-0257/2004 1.2.6 Położenia klameczki okucia rozwieranego - wg rys.8. Rysunek 8 Położenia klameczki okucia rozwieranego 1.3 PODZIAŁ I OZNACZENIA Klasyfikacja okuć rozwierano-uchylnych, rozwieranych, uchylnych oraz rozwieranouchylnych z rozwieranymi FAVORIT Si-Line do okien i drzwi balkonowych z PVC-U 1.3.1 Klasyfikacja okuć wg CEN/TS 13126-8:2004 1.3.1.1 Kategoria użytkowania - brak wymagań. 1.3.1.2 Trwałość 4 - klasa 4: 15 000 cykli, 1.3.1.3 Masa okna 100 - do skrzydeł uchylno-rozwieranych o masie 100 kg, 130 - do skrzydeł rozwierano-uchylnych, rozwieranych i uchylnych o masie 130 kg. 1.3.1.4 Odporność ogniowa 0 - klasa 0 1.3.1.5 Bezpieczeństwo użytkowania 1- klasa 1 1.3.1.6 Odporność na korozję 3 - klasa 3 1.3.1.7 Odporność na włamanie o nie określonej odporności na włamanie 1.3.1.8 Zastosowanie A - okna rozwierane otwierane do wewnątrz, C - okna rozwierano-uchylne. 2004-10-04 20 AT-06-0257/2004 1.3.1.9 Wielkość skrzydła okna i drzwi balkonowych do badań 1 - klasa 1: Sw x Hw = 1300 x 1200 mm (okno ≤130kg)) 3 - klasa 3: Sw x Hw = 900 x 2300 mm (drzwi balkonowe) Wielkość okuć wyznaczająca wielkości części i podzespołów jest określana wymiarami skrzydeł okiennych i drzwi balkonowych, symbole wg PN-B-91000:1996, w postaci: Sw - szerokość skrzydła we wrębie okuciowym (mm), Hw - wysokość skrzydła we wrębie okuciowym (mm) zakresy wielkości - Sw x Hw - wg tabl. 6÷7 1.3.2 Dalszy podział RU - okucie rozwierano-uchylne UR - okucie uchylno-rozwierane, R - okucie rozwierane (R). 1.3.2.1 Odmiana L - lewe P - prawe 1.4 PRZYKŁAD OZNACZENIA Przykład oznaczenia okucia rozwierano-uchylnego (RU) FAVORIT Si-Line do okna z PVC-U (PVC-U) o nośności 130 kg - znaki wynikające z klasyfikacji oraz dalszego podziału okucia lewego (L), o zmiennym położeniu klameczki (2) OKUCIE RU FAVORIT Si-Line PVC-U- 4 130 0 1 3 - C 1 SwxHw L AT-06-0257/2004 2 PRZEZNACZENIE, ZAKRES I WARUNKI STOSOWANIA 2.1 Przeznaczenie Okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 przeznaczone są do okien i drzwi balkonowych z PVC-U stosowanych w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. 2.2 Zakres stosowania 2.2.1 Okucia rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane po ich okuciu w oknach lub drzwiach balkonowych z PVC-U pozwalają w zależności od potrzeb na rozwieranie lub jednostopniowe bądź wielostopniowe uchylanie skrzydeł w rozmaitych położeniach wentylacyjnych. 2.2.2 Okucia rozwierane po ich okuciu w oknach lub drzwiach balkonowych z PVC-U pozwalają w zależności od potrzeb na rozwieranie skrzydeł, 2.2.3 Okucia rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane z mikrouchylaczem, montowanym na 2004-10-04 21 AT-06-0257/2004 życzenie klienta, umożliwiają ustalanie dwóch różnych kątów uchyłu skrzydeł okiennych dla zapewnienia regulacji strumienia objętości powietrza napływającego do pomieszczeń. Należy je stosować w oknach przeznaczonych przede wszystkim do pomieszczeń z wentylacją grawitacyjną. 2.2.4. Zaleca się stosowanie okuć rozwierano-uchylnych i uchylno-rozwieranych z blokadą obrotu klameczki. W budownictwie użyteczności publicznej należy stosować okucia rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane z blokadą obrotu klameczki za wyjątkiem skrzydeł o małej wysokości Hw uniemożliwiającej montaż blokady obrotu klameczki. 2.2.5 Okucia rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane z obniżonym (jednak nie niżej niż 1/3Hw) usytuowaniem mechanizmu napędowego do osadzania klameczki mogą być stosowane w oknach przewidzianych do korzystania przez osoby niepełnosprawne celem ułatwienia manewrowania klameczką z wózka inwalidzkiego. Uwaga: obniżone usytuowanie klameczki wymaga użycia większej siły do zamknięcia uchylonego skrzydła okiennego. Siła ta nie powinna jednak przekraczać wartości określonej w dalszej części Aprobaty Technicznej. 2.1.2.5 Okuciom o standardowej odporności na włamanie nie stawia się dodatkowych wymagań przeciwwłamaniowych - odpowiadają klasie 0 i stosowane są do okien i drzwi balkonowych o standardowej odporności na włamanie. 2.2 WARUNKI STOSOWANIA 2.2.1 Maksymalna masa skrzydła Maksymalna masa skrzydła, w którym może być zastosowany zestaw okuć jest określana według nośności najsłabszego elementu danego zestawu - zawiasy - i wynosi 100 lub 130 kg. 2.2.2 Wymiary skrzydeł Minimalne oraz maksymalne wartości szerokości oraz wysokości skrzydła we wrębie dla okuć rozwierano-uchylnych i uchylno-rozwieranych przedstawiono w tablicy 6. Tablica 6 Sw - szerokość skrzydła we wrębie [mm] Hw - wysokość skrzydła we wrębie [mm] FAVORIT Si-Line KF 3 - okna 290÷1560 480÷1920 FAVORIT Si-Line KF 3 - drzwi balkonowe 290÷1110 1880÷2360 FAVORIT Si-Line KF 23 - okna 290÷1560 365÷1800 FAVORIT Si-Line KF 23 - drzwi balkonowe 290÷1110 1801÷2360 2004-10-04 22 AT-06-0257/2004 Minimalne oraz maksymalne wartości szerokości oraz wysokości skrzydła we wrębie dla okuć rozwieranych podano w tablicy 7 Tablica 7 Sw - szerokość skrzydła we wrębie [mm] Hw - wysokość skrzydła we wrębie [mm] FAVORIT Si-Line KF 3/D - okna 290÷1560 480÷1920 FAVORIT Si-Line KF 3/D - drzwi balkonowe 290÷1110 1880÷2360 FAVORIT Si-Line KF 23/D - okna 290÷1560 365÷1920 FAVORIT Si-Line KF 23/D - drzwi balkonowe 290÷1110 1801÷2360 Stosunek szerokości do wysokości wrębowej Sw/Hw skrzydła maksymalnie 1,5. Liczba punktów zamykających zależy od typu okucia, wielkości skrzydła, a także od wysokości zabudowy. 2.3 WYTYCZNE DO PROJEKTOWANIA Masę szyb należy ustalać wg danych producentów szyb (1 m2 szyby o grubości 1 mm = 2,5 kg - patrz tabl.8) - przykład - rys.9, a w przypadku stosowania szyb produkcji krajowej wg PN-B-13079:1997. Tablica 8 Masa Łączna Łączna Masa 2 grubość grubość kg/m kg/m2 szyb [mm] szyb [mm] 42 105 24 60 40 100 22 55 38 95 20 50 36 90 18 45 34 85 16 40 32 80 14 35 30 75 12 30 28 70 10 25 26 65 8 20 2 1 m szyby o grubości 1 mm = 2,5 kg Rysunek 9 - Przekroj fragmentu osadzenia szyby zespolonej Dopuszczalne wymiary skrzydła Poniższe diagramy przedstawiają zależność masy i wymiarów skrzydeł okien i drzwi balkonowych we wrębie od masy (grubości szyby). W oparciu o nie ustala się dopuszczalne wymiary skrzydła we wrębie odpowiednio do maksymalnej masy skrzydła. a) maksymalna masa skrzydła 100 kg - rysunek 10, 2004-10-04 23 AT-06-0257/2004 b)maksymalna masa skrzydła 130 kg - rysunek 11. Rysunek 10 Rysunek 11 Producenci okien i drzwi balkonowych nie mają prawa zmniejszać liczby punktów zamykających wynikających z konstrukcji okucia i podanych w katalogu firmy SIEGENIAAUBI. 2.4 OKUWANIE Okuwanie powinno być wykonane w sposób nie stwarzający niemożliwego do zaakceptowania ryzyka wypadków w trakcie użytkowania okien lub drzwi balkonowych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12. kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75/2002, poz.690, §291, ze zmianami: Dz.U. Nr 109/2004, poz. 1156). Ponadto zgodnie z ww. Rozporządzeniem: a) Okucia w oknie lub drzwiach balkonowych powinny pozwalać na łatwe otwieranie i regulowanie wielkości otwarcia okna lub drzwi balkonowych z poziomu podłogi lub pomostu, także przez osoby niepełnosprawne, jeżeli nie przewiduje się korzystania z pomocy innych współużytkowników (§155.2), b) Okna w budynku wysokościowym, na kondygnacjach położonych powyżej 55 m nad terenem, powinny mieć zabezpieczenia umożliwiające ich otwarcie tylko przez osoby 2004-10-04 24 AT-06-0257/2004 mające upoważnienia właściciela lub zarządcy budynku (§299.4). Klameczki jednoramienne z wkładką bębenkową stanowią takie zabezpieczenie i uniemożliwiają otwieranie okien osobom postronnym, a) Okna w pomieszczeniach przewidzianych do korzystania przez osoby niepełnosprawne powinny mieć urządzenia przeznaczone do ich otwierania, usytuowane nie wyżej niż 1,2 m nad poziomem podłogi (§299.5). Ponadto okuwanie należy tak przeprowadzić, aby możliwe było otwieranie okien lub drzwi balkonowych w sposób łatwy i bezpieczny z poziomu podłogi oraz ustawienie części otwieranych w pożądanym położeniu - zgodnie z Rozporządzeniem MPiPS w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 129/97, poz 844, §29.4 i Dz.U. Nr 91/2002, poz.811). Przy doborze okuć należy przestrzegać zaleceń producenta w zależności od typu, konstrukcji i wymiarów okuwanego okna lub drzwi balkonowych, tj. wskazówek dotyczących zastosowania rozwórki dodatkowej i innych elementów. Okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 należy osadzać w przystosowanych do tego rowkach skrzydeł okiennych lub drzwi balkonowych (rys.12): luz wrębowy min. 12 mm, szerokość przylgi 18 do 22 mm, oś wrębu 9 lub 13 mm. Rysunek 12 Okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 należy mocować do okien i drzwi balkonowych zgodnie z instrukcją montażu wydaną przez producenta. Instrukcja powinna zawierać: − opis i/lub obrazowe przedstawienie montażu oraz niezbędnych narzędzi, − dobór części i podzespołów składających się na kompletne okucie oraz sposób ich 2004-10-04 25 AT-06-0257/2004 rozmieszczenia na oknie lub drzwiach balkonowych, − wymiary listew okuciowych wraz z podaniem rozmieszczenia otworów do mocowania okucia, − wymiary dotyczące rozmieszczenia zawias, − dobór liczby i rodzaj zaczepów w zależności od wielkości okna, − sposób mocowania okucia, w tym zawias i zaczepów kształtowych, − wielkości i rodzaje wkrętów do mocowania okucia. W szczególności dobór liczby i rodzaju zaczepów powinien być przeprowadzony zgodnie z instrukcją producenta odpowiednio do stosowanego systemu profilu okna lub drzwi balkonowych i wymiarów skrzydła. Z instrukcji montażu powinno wynikać, jakie tolerancje powinny być zachowane podczas produkcji okien i drzwi balkonowych z PVC-U, jakimi wkrętami powinny być mocowane okucia oraz wskazówki dotyczące zastosowania dodatkowego wyposażenia. Wkręty powinny być tak dobrane, aby powierzchnie ich łbów pokrywały się po zamontowaniu z powierzchnią elementów, które mocują lub zagłębiały się nie więcej niż 0,2 mm. Dla zapewnienia prawidłowego montażu i pracy okuć zgodnie z wymaganiami niniejszej Aprobaty Technicznej zaleca się, aby okucia rozwierano-uchylne, uchylnorozwierane i rozwierane FAVORIT Si-Line były mocowane wkrętami specjalnymi do konstrukcji okiennych zalecanymi przez producenta okuć (4x25 do 4x30). Długość wkrętów powinna być tak dobrana, aby wkręt przechodził przez dwie ściany kształtownika. Podczas wkręcania wkrętów, szczególnie przy użyciu wkrętarek z napędem mechanicznym, należy tak ustawić urządzenie wkręcające, aby nie następowało ukręcanie łbów wkrętów lub ich naderwanie. 2.5 WARUNKI UŻYTKOWANIA I KONSERWACJI Części ruchome okuć wskazane przez producenta należy regularnie sprawdzać, w szczególności oceniając, czy są mocno osadzone i kontrolować ich zużycie. Zależnie od potrzeby należy dokręcać śruby mocujące. Okucia należy konserwować zgodnie z instrukcją producenta co najmniej raz w roku. Stosować tylko takie środki czyszczące i pielęgnacyjne, które nie uszkadzają zabezpieczenia przeciwkorozyjnego elementów okuciowych. Czynności regulacyjne na okuciach, wymianę części oraz wyjmowanie i zawieszanie skrzydeł powinien wykonywać zakład specjalistyczny. Przypadki wadliwego użytkowania ma miejsce wtedy, gdy: − w obszarze otwierania znajdują się przeszkody utrudniające użytkowanie, 2004-10-04 26 AT-06-0257/2004 − na okna działają obciążenia dodatkowe, − przy zamykaniu okien chwyta się palcami za wrąb pomiędzy ościeżnicą i skrzydłem (niebezpieczeństwo urazu), − przy rozwartym lub uchylonym skrzydle okna próbuje się obracać klameczkę - jest to zabronione (rys.13). Rysunek 13 - Przykład prawidłowego i nieprawidłowego użytkowania 2.6 INFORMACJE PRODUCENTA Firma SIEGENIA-AUBI powinna udostępniać następującą dokumentację sporządzoną w języku polskim i dotyczącą produkowanych przez nią okuć: - informacje dla producentów okien - katalogi, - instrukcje okuwania, użytkowania i konserwacji. Wymieniona powyżej dokumentacja powinna zawierać dane dotyczące bezpieczeństwa użytkowania wynikające z: - PN-EN 292-1:2000 p.5, PN-EN 292-2:2000 p.3 oraz PN-EN 1050:1999, dotyczące oceny ryzyka – zdarzeń mogących spowodować fizyczny uraz, utratę zdrowia lub majątku, - dokumentu interpretacyjnego do Dyrektywy 89/106/EEC dotyczącej wyrobów budowlanych. Wymaganie podstawowe nr 4 „Bezpieczeństwo użytkowania”, p. 3.3.1.3z, tablica: Zagrożenie 1C. Instrukcja użytkowania, którą należy dostarczyć zainteresowanym użytkownikom w punkcie sprzedaży powinna być zgodna z wymaganiami: - Przewodnika ISO/IEC nr 37 „Instrukcje użytkowania wyrobów stanowiących przedmiot zainteresowania konsumenta”, - Przewodnika ISO IEC nr 14 „Informacja o wyrobie przeznaczona dla konsumenta”. Instrukcja użytkowania powinna zawierać wszystkie, niezbędne dla użytkownika, właściwości okuć przedstawione w poglądowej i zrozumiałej formie (np. w postaci piktogramów). 2004-10-04 27 AT-06-0257/2004 3 WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNE, WYMAGANIA 3.1 BEZPIECZEŃSTWO KONSTRUKCJI 3.1.1 Materiały Materiały, z których wykonane są elementy okuć rozwierano-uchylnych, uchylnorozwieranych i rozwieranych powinny być zgodne z określonymi dokumentacją konstrukcyjną producenta, a ich parametry techniczne powinny zapewnić bezpieczną eksploatację przez cały okres użytkowania bez obniżenia wytrzymałości i pogorszenia działania poniżej wymagań określonych w dalszej części niniejszej Aprobaty. Okucia dodatkowe wchodzące w skład kompletu okuć rozwierano-uchylnych, uchylnorozwieranych i rozwieranych powinny być dopuszczone do obrotu i stosowania na podstawie deklaracji zgodności z odpowiednimi Polskimi Normami lub oddzielnymi Aprobatami Technicznymi. 3.1.2 Główne wymiary: Wymiarami podlegającymi kontroli są: - szerokość czoła 16-0,15 mm, - szerokość suwaka 11-0,15 mm, - szerokość ramion rozwórki 16-0,15 mm, - rozstaw gniazd gwintowych w skrzynce mechanizmu napędowego 43±0,05 mm, - skok suwaka 38 mm. Pozostałe wymiary części okucia rozwierano-uchylnego, uchylno-rozwieranego i rozwieranego powinny być zgodne z dokumentacją konstrukcyjną producenta i pozwalać na swobodny ich montaż w oknie lub drzwiach balkonowych, przy czym odchyłka prostoliniowości listew (czół) powinna mieścić się w klasie K według PN-EN 22768-2:1999, a wszystkie wymiary nietolerowane w klasie średniodokładnej m wg PN-EN 22768-1:1999. Na żądanie klienta określone w zamówieniu okucia rozwierano-uchylne, uchylnorozwierane i rozwierane mogą być wykonane z listwami o obniżonym usytuowaniu mechanizmu napędowego. 3.1.3 Wytrzymałość mechaniczna 3.1.3.1 Wytrzymałość na podmuch wiatru +10 Każde okucie powinno przenieść w czasie 60 −0 s obciążenie siłą statyczną o wartości +25 1 000 −0 N, przykładaną kolejno do każdego punktu zamykającego oraz zawias. 2004-10-04 28 AT-06-0257/2004 3.1.3.2 Wytrzymałość na obciążenie statyczne a) okucie rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane powinno przenieść w +10 +25 czasie 60 −0 s obciążenie pionową siłą statyczną o wartości 500 −0 N, przyłożoną w osi działania klameczki do rozwartego o kąt 90° skrzydła , b) okucie rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane powinno przenieść w czasie +10 +25 60 −0 s obciążenie pionową siłą statyczną o wartości 500 −0 N, przyłożoną w środku rozpiętości górnego ramiaka skrzydła do skrzydła uchylonego do maksymalnego rozwarcia rozwórki. 3.1.3.3 Wytrzymałość rozwórki okucia rozwierano-uchylnego i uchylno-rozwieranego na obciążenia dynamiczne Rozwórka powinna przenieść obciążenie siłą dynamiczną, powstałą w wyniku działania siły poziomej działającej w środku rozpiętości górnego ramiaka skrzydła, na zamknięte skrzydło z klameczką w pozycji „uchylone”, wywołanej opadającym ciężarkiem o +0 , 05 masie 10 −0 kg, zatrzymującym się 20 mm przed maksymalnym uchyleniem skrzydła. 3.1.3.4 Wytrzymałość na dodatkowe obciążenia statyczne: a) okucie rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane powinno przenieść w +10 +20 czasie 60 −0 s obciążenie poziomą siłą statyczną o wartości 400 −0 N, przyłożoną w osi działania klameczki do skrzydła z zablokowanym narożnikiem dolnym i klameczką w pozycji „rozwarte”. +10 b) okucie rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane powinno przenieść w czasie 60 −0 s +20 obciążenie poziomą siłą statyczną o wartości 400 −0 N, przyłożoną w osi działania klameczki do skrzydła z zablokowanym narożnikiem górnym i klameczką w pozycji „uchylone”. c) okucie rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane powinno przenieść +10 +2 przez w czasie 60 −0 s obciążenie momentem obrotowym o wartości 25 −0 Nm, przyłożonym do klameczki przy zablokowanym suwaku z czopami. +10 d) okucie rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane powinno przenieść w czasie 60 −0 s +25 obciążenie pionową siłą statyczną o wartości 1 000 −0 N, przyłożoną w środku rozpiętości górnego ramiaka skrzydła do skrzydła uchylonego do maksymalnego rozwarcia rozwórki . 2004-10-04 29 AT-06-0257/2004 e) okucie rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane powinno przenieść w +10 +25 czasie 60 −0 s obciążenie pionową siłą statyczną o wartości 1 000 −0 N, przyłożoną w osi działania klameczki do rozwartego o kąt 90° skrzydła . 3.1.4 Trwałość +5% 3.1.4.1 Okucie powinno wytrzymać próbę 15 000 −0% cykli metodą uchylania, przy czym cykl okucia: - rozwierano-uchylnego i uchylno-rozwieranego obejmuje kolejne wykonywanie I i II etapu wg punktu 5.4.2.1, - rozwieranego obejmuje wykonywanie tylko II etapu wg punktu 5.4.2.1. 3.1.4.2 Okucie rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane powinno wytrzymać próbę podanych niżej liczb cykli metodą rozwierania: +5% - w oknach rozwierano-uchylnych i uchylno-rozwieranych 1000 −0% cykli , +5% - w drzwiach balkonowych rozwierano-uchylnych i uchylno-rozwieranych 5 000 −0% cykli. +5% - w oknach tylko rozwieranych 5 000 −0% cykli. 3.1.5 Wykończenie i ochrona przed korozją Elementy stalowe okucia rozwierano-uchylnego, uchylno-rozwieranego i rozwieranego FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 ze względu na konieczność ochrony antykorozyjnej i prawidłowego funkcjonowania w czasie długotrwałej eksploatacji bez śladów korozji osłabiającej wytrzymałość konstrukcji i pogarszającej działanie, powinny być ocynkowane metodą galwanizacji, a następnie pokryte warstwą chromu. Na zakończenie powierzchnia powinna być pokrywana warstwą wysokoodpornego lakieru. Powłoki powinny spełniać wymagania wg PN-EN 12329:2002. Grubość powłoki powinna wynosić nie mniej niż 12 µm wg tabl.9, a odporność na oddziaływanie mgły solnej w próbie 96 +−42 h zgodnie z PN-EN 1670:2000. Podana grubość warstwy ochronnej nie jest wymagana, jeżeli użyto innych metod zabezpieczenia dla uzyskania odporności na oddziaływanie mgły solnej w próbie 96 +−42 h zgodnie z PNEN 1670:2000. Części lakierowane powinny być cynkowane i pokryte lakierem. Powłoki lakierowe o grubości co najmniej 40 µm powinny odpowiadać wymaganiom określonym w tablicy 10. Wskaźnik wyglądu próbek i wyrobów gotowych poddanych badaniom korozyjnym powinien wynosić co najmniej 10/7 s C wg PN-EN ISO 10289:2002. 2004-10-04 30 AT-06-0257/2004 Tablica 9 Oznaczenie powłoki Stopień agresywwedług ności korozyjnej wg Wymagania według PN-EN 1670:2000 normy PN-EN 1670:2000 PN-EN 12500:2002 PN-EN 12329:2002 Cynkowa chromianowana Klasa 3 PN-EN 1670:2000 klasa 3 C3 PN-EN 12329:2002 Fe//Zn12//C na stali Tablica 10 Stopień agresywności korozyjnej wg Charakterystyka powłoki Wymagania wg normy Parametr PN-EN 1670:2000 lakierowanej PN-EN 12500:2002 Odporność powłoki na Klasa 3 PN-EN ISO 2409:1999 2 odrywanie od podłoża C3 Odporność na działania PN-EN 1670:2000 96+4h mgły solnej PN-ISO 7253:2000 Rodzaje powłok 3.2 BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA 3.2.1 Wykonanie 3.2.1.1 Wykonanie okuć rozwierano-uchylnych, uchylno-rozwieranych i rozwieranych FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 powinno zapewnić bezpieczeństwo użytkowników m.in. przez: - zatępienie ostrych i tnących krawędzi części wystających poza konstrukcję ramy skrzydła, eliminujące możliwość zranienia, - rozwiązania eliminujące możliwość zakleszczenia palców lub skaleczenia dłoni, haczenia odzieży itp. 3.2.1.2 Połączenia nierozłączne (nitowane) powinny być wytrzymałe i sztywne, a w miejscach przemieszczeń zapewniać swobodę obrotu lub przesuwu łączonych części. 3.2.1.3 Pogłębienia pod łby stożkowe wkrętów powinny być tak wykonane, aby powierzchnie łbów wkrętów pokrywały się po zamontowaniu z powierzchnią elementów, które mocują lub zagłębiały się nie więcej niż 0,2 mm. 3.2.2 Działanie 3.2.2.1 Działanie okucia rozwierano-uchylnego, uchylno-rozwieranego i rozwieranego FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 powinno być takie, aby nie było możliwości samoistnego rozłączenia skrzydła okiennego lub drzwi balkonowych z ościeżnicą w jakiejkolwiek pozycji eksploatacji. 3.2.2.2 Okucie rozwierano-uchylne i uchylno-rozwierane powinno uniemożliwiać jednoczesne rozwieranie i uchylanie skrzydeł okien lub drzwi balkonowych. Okucia rozwierano-uchylne i 2004-10-04 31 AT-06-0257/2004 uchylno-rozwierane powinny być wyposażone w mechanizmy napędowe z wbudowaną blokadą obrotu klameczki, zapewniającą bezpieczeństwo użytkowania. Blokada obrotu klameczki powinna uniemożliwiać zmianę pozycji z rozwieranej na uchylną w przypadku, kiedy skrzydło okienne jest w pozycji rozwartej oraz uniemożliwiać zmianę pozycji uchylnej na rozwartą w przypadku, kiedy skrzydło okienne jest w pozycji uchylonej. Blokada powinna uniemożliwiać obrót klameczką dzięki mechanizmowi zapadki, która powinna ustawiać się w odpowiednich wycięciach suwaka. Odblokowanie mechanizmu napędowego może nastąpić dopiero po domknięciu skrzydła okiennego do ościeżnicy, co umożliwia zmianę położenia klameczki odpowiednio do pozycji uchylone, rozwarte lub zamknięte. Okucia rozwierane powinny być wyposażone w ogranicznik obrotu klameczki do 90°. 3.2.2.3 Okucie rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 powinno umożliwiać swobodne dwukierunkowe przemieszczanie suwaków z czopami, przy czym wszystkie części zamykające powinny się przemieszczać w tym czasie równocześnie o tą samą wartość. 3.2.2.4 Zespół rozwórki okucia rozwierano-uchylnego i uchylno-rozwieranego powinien chronić skrzydło okienne lub skrzydło drzwi balkonowych przed przekrzywieniem (zwiśnięciem) oraz zapewnić prawidłowe działanie okucia rozwierano-uchylnego i uchylnorozwieranego po doprowadzeniu do stanu właściwego w przypadku nieprawidłowej obsługi (np. jednoczesne rozwarcie i uchylenie skrzydła). 3.2.2.5 Zawiasa przegubowa i zawiasa górna powinny pozwalać na bezpieczne przemieszczanie skrzydła okiennego lub skrzydła drzwi balkonowych w całym zakresie przewidzianym funkcją okucia, również w przypadkach nieprawidłowej obsługi lub gdy niezamknięte skrzydło zostaje gwałtownie wypchnięte przez podmuch wiatru. 3.2.2.6 Konstrukcja okucia rozwierano-uchylnego, uchylno-rozwieranego i rozwieranego po osadzeniu go w oknie lub drzwiach balkonowych z PVC-U, powinna umożliwiać regulację skrzydła względem ościeżnicy. Mechanizmy regulacji powinny zapewniać trwałość nastaw i niezmiennośc położenia regulowanych elementów w wyniku normalnych czynności eksploatacyjnych. Okucie powinno umożliwiać dokładną regulację siły docisku skrzydła (regulację na bolcach mimośrodowych i elemencie dociskowym) i w ten sposób zapewniać dobrą szczelność. Zakres regulacji: ±1 mm. Ramię rozwórki i panewka dolna powinny umożliwiać 2004-10-04 32 AT-06-0257/2004 regulację boczną. Regulacja końcowa (podnoszenie i obniżanie skrzydła) może się odbywać po zamontowaniu w zakresie ±2mm (rys.14, rys.15, rys.16). Rysunek 14 Rysunek 15 Rysunek 16 3.2.2.7 Maksymalny moment obrotowy przykładany do mechanizmu napędowego, potrzebny do przemieszczania suwaków z czopami niewspółpracującymi z zaczepami (bez obciążenia czopów dociskiem bocznym) nie powinien przekraczać 3 Nm. 3.2.2.8 Maksymalny moment obrotowy przykładany do mechanizmu napędowego, potrzebny do przemieszczania suwaków z czopami współpracującymi z zaczepami (przy obciążeniu czopów dociskiem o wartości 20+1 N na każdy punkt zamykania) nie powinien przekraczać 10 Nm. 3.2.2.9 Siła przykładana do klameczki, w odległości ok. 100 mm od osi trzpienia, dla zmiany jej położenia z pozycji „zamknięte” do pozycji „rozwarte” i „uchylone” i odwrotnie, nie powinna przekraczać 100 N przy obciążeniu czopów dociskiem o wartości 20+1 N na każdy punkt zamykania. 3.2.2.10 Siła potrzebna do rozwarcia i zamknięcia skrzydła oraz uchylenia i zamknięcia skrzydła (uchylanie i zamykanie skrzydła z uszczelkami) przykładana do klameczki okucia 2004-10-04 33 AT-06-0257/2004 uchylno-rozwieranego, nie powinna przekraczać 100 N. 3.2.2.11 Płytka mikrowentylacji powinna pozwalać na łatwe otwieranie skrzydeł okien i umożliwiać regulację uchyłu z poziomu podłogi (także przez osoby niepełnosprawne). Ustalenie położenia uchyłu skrzydła powinno nastąpić po wyregulowaniu płytki mikrowentylacji. 3.2.2.12 Okucie uchylno-rozwierane, rozwierane, uchylne i uchylno-rozwierane z rozwieranymi mogą być wykonane z mechanizmem blokującym napęd suwaków za pośrednictwem wkładki bębenkowej spełniającej wymagania PN-EN 1303:2000. 3.3 BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE Okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 zostały zakwalifikowane pod względem odporności ogniowej do klasy 0 wg CEN/TS 13126-1:2004. Okuciom objętym niniejszymi postanowieniami Aprobaty Technicznej nie stawia się żadnych wymagań dotyczących odporności ogniowej. 3.4 CECHOWANIE Na listwie czołowej albo na innej części okucia rozwierano-uchylnego, uchylnorozwieranego i rozwieranego - wg uznania producenta, należy umieścić trwały i czytelny znak producenta. Na zawiasie przegubowym zaleca się umieścić cechę nośności. Części wchodzące w skład zestawu zaleca się oznaczyć znakiem identyfikacyjnym. 4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE, TRANSPORT 4.1 Kompletowanie Każdy komplet okucia rozwierano-uchylnego, uchylno-rozwieranego i rozwieranego FAVORIT Si-Line 3 i 23 powinien zawierać pełny zestaw części potrzebnych do okucia jednego okna lub drzwi balkonowych. Do każdego kompletu okucia rozwierano-uchylnego, uchylnorozwieranego i rozwieranego powinna być dołączona i przekazana użytkownikowi instrukcja obsługi i konserwacji. Do każdej partii kompletów okuć rozwierano-uchylnych, uchylno-rozwieranych i rozwieranych powinna być dołączona instrukcja montażu - jest ona zawarta w katalogu. 4.2 Pakowanie Każdy komplet okucia rozwierano-uchylnego, uchylno-rozwieranego i rozwieranego FAVORIT Si-Line 3 i 23 powinien być pakowany zgodnie z wytycznymi producenta, lub w sposób uzgodniony pomiędzy producentem i odbiorcą. Zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobu deklarowania zgodności, wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem 2004-10-04 34 AT-06-0257/2004 budowlanym (Dz. U. nr 198, poz. 2041) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów sprzedaży między przedsiębiorcami a konsumentami (Dz. U. Nr 96, poz. 851) na opakowaniach wyrobów przeznaczonych do sprzedaży należy umieścić informację zawierającą co najmniej następujące dane: - określenie, siedzibę i adres producenta oraz adres zakładu produkującego wyrób, - identyfikację wyrobu budowlanego zawierającą: nazwę, nazwę handlową, inne oznaczenia podane w punkcie 1 aprobaty, - nr i rok publikacji Aprobaty Technicznej, z którą potwierdzono zgodność, - nr i datę wystawienia krajowej deklaracji zgodności (wzór wg załącznika nr 1), - znak budowlany - nazwę jednostki certyfikującej (jeżeli taka jednostka brała udział w zastosowanym , systemie oceny zgodności wyrobu). 4.3 Znakowanie Po wystawieniu krajowej deklaracji zgodności (wzór wg załącznika nr 1), a przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego do obrotu, producent umieszcza na wyrobie znak budowlany, którego wzór określa załącznik nr 1 do ustawy z dnia 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych, oznaczający, że wyrób budowlany jest zgodny z Aprobatą Techniczną, co zostało potwierdzone przez dokonanie oceny zgodności. Znak budowlany umieszcza się na wyrobie budowlanym w sposób widoczny, czytelny i nie dający się usunąć. 4.4 Przechowywanie Okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane powinny być przechowywane zgodnie z wytycznymi producenta oraz Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - rozdz.4 (Dz.U. Nr 129, poz.844, §68÷71). W szczególności elementy długie, takie jak ramiona rozwórek, blokady pośrednie i przedłużki, należy składować w pozycji poziomej. 4.5 Transport Okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane w opakowaniach transportowych powinny być przewożone krytymi i czystymi środkami transportu, zabezpieczającymi przed przenikaniem opadów atmosferycznych do wnętrza środka 2004-10-04 35 AT-06-0257/2004 transportowego oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - rozdz.4 (Dz.U. Nr 129, poz.844, §64).. 5. OCENA ZGODNOŚCI 5.1.1 Zagadnienia ogólne Zgodnie z Art. 8.1 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych ocenę zgodności wyrobu budowlanego przeprowadza producent. Przeprowadzona ocena zgodności jest podstawą do wydania przez producenta krajowej deklaracji zgodności oraz oznakowania wyrobu budowlanego znakiem budowlanym . Ocena zgodności wymaga przeprowadzenia określonych działań przez producenta i akredytowane laboratorium badawcze oraz akredytowaną jednostkę certyfikującą wyrób lub jednostkę certyfikującą zakładową kontrolę produkcji. Zakres działań dla producenta i akredytowanego laboratorium oraz jednostki certyfikującej wynika z systemu oceny zgodności wskazanego w niniejszej Aprobacie Technicznej. Podstawowymi elementami systemu oceny zgodności są: a) zakładowa kontrola produkcji, b) badania: − typu − kontrolne gotowych wyrobów. Aprobata Techniczna została wydana w oparciu o pozytywne wyniki przeprowadzonych badań aprobacyjnych, które stanowiły podstawę do ustalenia właściwości techniczno-użytkowych wyrobu (wykaz badań aprobacyjnych w załączniku nr 2). 5.1.2 System oceny zgodności Dla wyrobu objętego niniejsza Aprobatą Techniczną ustala się 3 system oceny zgodności. System ten nakłada następujące zadania: − dla producenta: • wprowadzenie, dokumentowanie i utrzymywanie zakładowego systemu kontroli produkcji, który powinien obejmować przeprowadzenie badań kontrolnych wyrobów w postaci badań okresowych i bieżących wg programu ujętego w tablicy 11. − dla akredytowanego laboratorium: 2004-10-04 36 AT-06-0257/2004 • przeprowadzenie wstępnego badania typu Wskazany system oceny zgodności został ustalony w oparciu o: − Ustawę z dnia 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881), − Rozporządzenie MSWiA z dnia 05.08.1998 r. w sprawie aprobat i kryteriów technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów budowlanych (Dz. U. nr 107, poz. 679), − Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11.08.2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198, poz. 2041) załącznik nr 1. 5.2 ZAKŁADOWA KONTROLA PRODUKCJI Zgodnie z art. 7.1 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych, przy dokonywaniu oceny zgodności stosować należy zakładową kontrolę produkcji. Przez zakładową kontrole produkcji, zgodnie z §2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, należy rozumieć stalą wewnętrzną kontrolę produkcji prowadzoną przez producenta. Wszystkie elementy, wymagania i postanowienia tej kontroli, przyjęte przez producenta powinny być w sposób systematyczny dokumentowane poprzez zapisywanie zasad i procedur postępowania. System dokumentowania kontroli powinien gwarantować jednolitą interpretację zapewnienia jakości i umożliwić osiągnięcie wymaganych cech wyrobu oraz efektywności działania systemu kontroli produkcji. Zakładowy system kontroli produkcji powinien odpowiadać wymaganiom odpowiedniej części normy PN-EN ISO 9000 i postanowieniom niniejszej Aprobaty Technicznej. Wyniki inspekcji, badań lub ocen, które wymagają konieczności podjęcia działań muszą zostać zarejestrowane na piśmie. Środki jakie należy podjąć w razie niezachowania wartości znamionowych i niespełnienia kryteriów, podlegają stosownemu zapisowi. Zakładowa kontrola produkcji powinna obejmować badania okresowe i bieżące ujęte w tablicy 11. 5.3 PROGRAM I RODZAJE BADAŃ 5.3.1 Program badań Program badań przedstawiono w tablicy 11. 2004-10-04 37 Lp. Program badań 1 2 1 Sprawdzenie materiałów 2 Sprawdzenie wymiarów 3 Sprawdzenie wytrzymałości na podmuch wiatru Sprawdzenie wytrzymałości na obciążenia statyczne Sprawdzenie rozwórki nożycowej na obciążenia dynamiczne 4 Sprawdzenie wytrzymałości na dodatkowe obciążenia statyczne AT-06-0257/2004 Tablica 11 Rodzaj badań WymaBadania typu Kontrolne gotowych wyrobów gania wg okresowe bieżące wg R RU R RU R RU 3 4 5 6 7 8 9 10 - 3.1.1 5.4.3.a + + + + + + 3.1.2 5.4.3.b + + + + 3.1.3.1 + + + + - + + + + + - - - 3.1.3.2a 3.1.3.2b 3.1.3.3 + + + + 3.1.3.4a 5.4.3.c + + 3.1.3.4b + + + + 3.1.3.4c + + 3.1.3.4d + + + + 3.1.3.4e 5 Sprawdzenie trwałości + + + + 3.1.4.1 5.4.3.d + + + + 3.1.4.2 6 Sprawdzenie wykończenia + + + + +1) +1) 3.1.5 5.4.3.e 7 Sprawdzenie wykonania + + + + + + 3.2.1.1 + + + + 3.2.1.2 5.4.3.f + + + + + + 3.2.1.3 5 Sprawdzenie działania + + + + 3.2.2.1 + + + 3.2.2.1 + + + + 3.2.2.3 + + + 3.2.2.4 + + + + 3.2.2.5 5.4.3.g + + + + 3.2.2.6 + + + + 3.2.2.7 + + + + 3.2.2.8 + + + + 3.2.2.9 + + + + 3.2.2.10 + + + 3.2.2.11 + + + + 3.2.2.12 9 Sprawdzenie cechowania + + + + 3.4 5.4.2.h 10 Sprawdzenie kompletowania, - + + 4.1 pakowania i znakowania - + + 4.2 5.4.2.i - + + 4.3 Znak + oznacza badania obowiązujące, Znak - oznacza badania nieobowiązujące 1) Ocena wzrokowa wykończenia Liczba i wielkość wyrobów przeznaczonych do badań aprobacyjnych, typu i okresowych podlegają uzgodnieniu pomiędzy jednostką opracowującą Aprobatę Techniczną a producentem. 2004-10-04 38 AT-06-0257/2004 5.3.2 Rodzaje badań 5.3.2.1 Badania typu Na podstawie przyjętego dla wyrobu objętego Aprobatą Techniczną 3 systemu oceny zgodności, badania typu powinno przeprowadzić akredytowane laboratorium badawcze. Badania typu powinny potwierdzać wymagane własności techniczno-użytkowe mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych i należy je wykonać przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu. Jeżeli badania typu przeprowadza akredytowane laboratorium, to numer raportu z tych badań podać należy w krajowej deklaracji zgodności. Zakres badań wg tablicy 11 kol. 3 i 4. Badania aprobacyjne ustalające właściwości techniczno-użytkowe mogą być uznane jako badania typu w ocenie zgodności wyrobu. 5.3.2.2 Badania kontrolne a) Badania bieżące Badania należy wykonywać dla każdej partii wyrobu przedstawionej do odbioru przez zamawiającego, zgodnie z ustalonym w tablicy 11 kol. 7 i 8 programem badań. Badania bieżące stanowią wewnętrzną kontrolę produkcji, w celu zapewnienia przez producenta zgodności właściwości technicznych wyrobu z ustaleniami Aprobaty Technicznej. Wyniki badań bieżących powinny być systematycznie rejestrowane, a zapisy rejestru powinny potwierdzać, że wyroby spełniają kryteria oceny zgodności. Każda partia powinna być jednoznacznie identyfikowalna w rejestrze badań. Zasady przeprowadzania badań bieżących powinny być określone w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji. Powinny także uwzględniać wymagania wynikające z PN-ISO 2859-1+AC1:1996 i PN-83/N-03010. b) Badania okresowe Badania należy wykonywać w celu okresowej kontroli jakości wyrobów oraz potwierdzenia stabilności produkcji, nie rzadziej niż raz na 2,5 roku. Zakres badań wg tablicy 11 kol. 5 i 6. Jeżeli producent nie posiada możliwości samodzielnego przeprowadzenia badań kontrolnych, to powinien je zlecić do wykonania laboratorium, które ma warunki do ich wykonania metodami określonymi w niniejszej Aprobacie Technicznej. 2004-10-04 39 AT-06-0257/2004 5.4 OPIS BADAŃ 5.4.1 Urządzenia badawcze Okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane do prób są montowane w okna lub drzwi kontrolne z PVC-U, które odpowiadają pod względem funkcji i kształtu oknom lub drzwiom o wymiarach zgodnych z CEN/TS 13126-8:2004 - wg tabl.12 i są dobrane odpowiednio do nośności badanych okuć, a następnie montowane na stanowisku próbnym. System kształtowników profilu okna wybiera producent okuć, jednak w sprawozdaniu z badań, niezależnie od rysunku profilu, zawarte muszą być dane dotyczące: − kształtownika, jego rodzaju, − odległości od środka oszklenia do osi obrotu, − wielkości i rodzaju części złącznych, − zastosowania wzmocnień z kształtowników stalowych. Tablica 12 Wymiary S x H [mm] Przykładowy schemat położenia Minimalna liczba punktów zamykających punktów zamykających 1300 x 1200 7 900 x 2300 6 Rzeczywiste rozmieszczenie punktów zamykających w zależności od typu i wielkości skrzydła 5.4.1.3 Na elemencie badawczym oszklenie zastąpione jest sklejką o grubości 19 mm. Montażu sklejki dokonuje się w taki sam sposób, jak szyby z zastosowaniem miejsc i podpórek pod szybę. W celu osiągnięcia ciężaru kontrolnego, odpowiadającego określonej nośności okuć element badany obciążony jest płytkami stalowymi mocowanymi symetrycznie od strony wewnętrznej i zewnętrznej tak, aby zachować właściwy punkt ciężkości. Dozwolona tolerancja ciężaru wynosi ±1%. 2004-10-04 40 AT-06-0257/2004 5.4.1.4 W urządzeniu badawczym działanie uszczelek zastąpione jest urządzeniami wywołującymi siłę statyczną 20 +−10 N na każdy punkt zamykający. Skrzydło próbne jest zamykane do odległości 3±1 mm od jego w pełni domkniętego położenia i dalej zamykane jest przy pomocy mechanizmu zamykającego. Urządzenia te działają przez cały okres próby trwałościowej. 5.4.2 Metody badań Do badania według niniejszej Aprobaty Technicznej należy użyć dwóch próbek badawczych: − Próbka A - do badań eksploatacyjnych i dodatkowych, − Próbka B - do badań korozyjnych. Wszystkie badania, poza określonymi w punkcie 3.1.1 i 3.1.2, 3.2.1 i 3.1.5 należy wykonywać na tym samym skrzydle próbnym. Kolejność badań powinna uwzględniać przeprowadzenie w pierwszej kolejności badań, po których okucie powinno nadal spełniać swoją funkcję, a w dalszej kolejności badania, po których okucie może nie spełniać swojej funkcji. Jeżeli wymaga tego instrukcja producenta, okucia należy nasmarować i następnie zainstalować na stanowisku próbnym. Sprawdzić funkcjonowanie okna lub drzwi balkonowych i, jeżeli to konieczne, wyregulować zgodnie z instrukcją producenta. 5.4.2.1 Cykle badawcze 5.4.2.1.1 Cykl badawczy okucia metodą uchylną - składa się z dwóch etapów: - I etap - przemieszczenie klameczki z położenia „zamknięte” do położenia „uchylone”, uchylenie skrzydła, zamknięcie i przemieszczenia klameczki z położenia „uchylone” do położenia „zamknięte”. - II etap - przemieszczenie klameczki z położenia „zamknięte” do położenia „rozwarte”, rozwarcie skrzydła o ok. 100 mm, doprowadzenie skrzydła do pozycji 3±1 mm od jego pełnego zamknięcia i przemieszczenie klameczki z położenia „rozwarte” do położenia „zamknięte”. Badanie okuć rozwierano-uchylnych i uchylno-rozwieranych obejmuje w jednym cyklu kolejno obydwa etapy. Badanie okuć rozwieranych obejmuje wykonywanie tylko drugiego etapu. 5.4.2.1.2 Cykl badawczy okucia metodą rozwieraną do okuć rozwierano-uchylnych i uchylnorozwieranych: kolejne przemieszczanie skrzydła z położenia „zerowego”, usytuowanego ok. 50 mm od położenia całkowitego zamknięcia, o kąt 45° i powrót do położenia „zerowego”. 5.4.3 Sprawdzenia 2004-10-04 41 AT-06-0257/2004 a) Sprawdzenie materiałów polega na kontroli posiadania przez producenta atestów i certyfikatów materiałowych lub deklaracji zgodności producenta względnie innych dokumentów określonych przez PN-EN 10204+A1:1997 na główne elementy okucia rozwierano-uchylnego, uchylno-rozwieranego, rozwieranego i uchylnego oraz zgodności stosowanych materiałów z określonymi w dokumentacji konstrukcyjnej. b) Sprawdzenie głównych wymiarów wykonuje się uniwersalnymi narzędziami pomiarowymi, zapewniającymi dokładność pomiaru wymaganą niniejszą Aprobatą Techniczną. c) Sprawdzenie wytrzymałości Uwaga! Przykładanie siły, przy badaniach wytrzymałościowych, powinno odbywać się ze stopniowaniem co około 100 N w sposób nie powodujący zjawisk dynamicznych oraz zapewniający obciążenie skrzydła w płaszczyźnie jego środka ciężkości. - sprawdzanie wytrzymałości według punktu 3.1.3.1 wykonuje się przez przykładanie w czasie 60 +−10 0 s wymaganej w tym punkcie siły statycznej za pomocą urządzeń naprężających, kolejno do każdego punktu zamykającego zamkniętego skrzydła. Po przeprowadzeniu próby wytrzymałości na podmuch wiatru sprawdza się działanie okucia według punktu 5.4.3.g). Okucie powinno spełniać wszystkie wymagania tego punktu. - sprawdzenie wytrzymałości według punktu 3.1.3.2a wykonuje się przez obciążenie w osi działania klameczki, rozwartego o kąt 90° i unieruchomionego skrzydła z możliwością przemieszczeń pionowych, pionową siłą statyczną w sposób oraz o wartości i w czasie określonych w tych wymaganiach. Badanie należy powtórzyć 3-krotnie. Po przeprowadzeniu próby sprawdza się działanie okucia według punktu 5.4.3.g). Okucie powinno spełniać wszystkie wymagania tego punktu. - sprawdzenie wytrzymałości według punktu 3.1.3.2b wykonuje się przez obciążenie pionową siłą statyczną skrzydła, w środku rozpiętości górnego ramiaka, w sposób oraz o wartości i w czasie określonych w tych wymaganiach. Badania należy powtórzyć 3-krotnie. Po przeprowadzeniu próby sprawdza się działanie okucia według punktu 5.4.3.g). Okucie powinno spełniać wszystkie wymagania tego punktu. - sprawdzenie wytrzymałości rozwórki nożycowej na obciążenia dynamiczne wykonuje się na stanowisku badawczym w sposób podany w punkcie 3.1.3.3 z tym, że spadający ciężar powinien spaść na podłogę 20 mm przed osiągnięciem przez skrzydło przeszkody. Badanie należy powtórzyć 10-krotnie. Po przeprowadzeniu próby sprawdza się działanie okucia według punktu 5.4.3.g). Okucie powinno spełniać wszystkie wymagania tego punktu. 2004-10-04 42 AT-06-0257/2004 - sprawdzenie wytrzymałości według punktu 3.1.3.4a wykonuje się przez obciążenie skrzydła z zablokowanym narożnikiem dolnym i klameczką w pozycji „rozwarte” poziomą siłą statyczną przyłożoną w osi działania klameczki o wartości, w sposób oraz przez okres określony w tym wymaganiu oraz PN-EN 107:2002(U). Po badaniu okucie może wykazywać odkształcenia i nie spełniać swojej funkcji, nie może natomiast nastąpić rozłączenie skrzydła z ościeżnicą. - sprawdzenia wytrzymałości według punktu 3.1.3.4b wykonuje się przez obciążenie skrzydła z zablokowanym narożnikiem górnym i klameczką w pozycji „uchylone” poziomą siłą statyczną przyłożoną w osi działania klameczki o wartości, w sposób oraz przez okres określony w tym wymaganiu i PN-EN 107:2002(U). Po badaniu okucie może wykazywać odkształcenia i nie spełniać swojej funkcji, nie może natomiast nastąpić rozłączenie skrzydła z ościeżnicą. - sprawdzenie wytrzymałości według punktu 3.1.3.4c wykonuje się na rozwartym skrzydle, po unieruchomieniu suwaka z czopami z klameczką w położeniu „rozwarte” lub „uchylone”, przez obciążenie mechanizmu napędowego za pomocą klameczki momentem obrotowym o wartości i w czasie określonych w tym wymaganiu. Badanie należy powtórzyć 3-krotnie. Po badaniu okucie może wykazywać odkształcenia i nie spełniać swojej funkcji, nie może natomiast nastąpić rozłączenie skrzydła z ościeżnicą. - sprawdzenie wytrzymałości według punktu 3.1.3.4d wykonuje się na uchylonym do pozycji maksymalnego uchylenia skrzydle przez obciążenie go siłą statyczną w sposób oraz o wartości i w czasie określonych w tym wymaganiu. Badanie należy powtórzyć 3-krotnie. Po badaniu okucie może wykazywać odkształcenia i nie spełniać swojej funkcji, nie może natomiast nastąpić rozłączenie skrzydła z ościeżnicą. - sprawdzenie wytrzymałości według punktu 3.1.3.4e wykonuje się na skrzydle rozwartym o kąt 90° i unieruchomionym z możliwością przemieszczeń pionowych przez przyłożenie pionowej siły statycznej w osi działania klameczki o wartości i na czas określony w tym wymaganiu. Badanie należy powtórzyć 3-krotnie. Po badaniu okucie może wykazywać odkształcenia i nie spełniać swojej funkcji, nie może natomiast nastąpić rozłączenie skrzydła z ościeżnicą. d) Sprawdzenie trwałości - sprawdzenie trwałości według punktu 3.1.4.1 i 3.1.4.2 wykonuje się na stanowisku badawczym, z wyregulowanymi urządzeniami naprężającymi według punktu 5.4., za pomocą 2004-10-04 43 AT-06-0257/2004 urządzenia realizującego cyklicznie, w zależności od typu okucia I, II lub kolejno oba etapy wg punktu 5.4.2.1. Prędkość ruchu skrzydła próbnego przy uchylaniu powinna wynosić w przybliżeniu 0,5 m/s a cylinder pneumatyczny powinien być bez obciążenia (zawory otwarte), zanim skrzydło próbne osiągnie pozycję maksymalnego uchylenia. Po upływie około 3 s od rozwarcia lub uchylenia powinien rozpocząć się ruch zamykający. Po wykonaniu próby trwałości sprawdza się działanie okucia według punktu 5.4.3.g) oraz zmianę położenia domkniętego skrzydła od ościeżnicy, który może się różnić nie więcej niż o ±1 mm od ustawienia początkowego. Maksymalne siły i momenty obrotowe potrzebne do działania okucia po próbie trwałości mogą być większe od wartości początkowej do 20%. e) Sprawdzenie wykończenia Sprawdzenie wykończenia wykonuje się przez wzrokową kontrolę zgodności wykończenia elementów z wymaganiami określonymi w punkcie 3.1.5 niniejszej Aprobaty Technicznej i przez pomiar grubości powłok cynkowych na elementach stalowych metodami nieniszczącymi wg PN-EN ISO 2178:1998 i według PN-EN ISO 10289:2002 oraz PN-EN 1670. f) Sprawdzenie wykonania - sprawdzenie wykonania według punktu 3.2.1.1 wykonuje się po zamontowaniu okucia na stanowisku próbnym, sprawdzając wykonanie widocznych krawędzi, możliwość zaczepienia wystających części o odzież, zakleszczenia lub skaleczenia użytkownika w czasie manipulacji okuciem, - sprawdzenie wykonania według punktu 3.2.1.2 wykonuje się na okuciu rozwieranouchylnym, uchylno-rozwieranym i rozwieranym przed zamontowaniem go na stanowisku próbnym, kontrolując wzrokowo i manualnie wykonanie połączeń nierozłącznych (nitowanych), - sprawdzenie wykonania według punktu 3.2.1.3 wykonuje się po zamontowaniu okucia na stanowisku próbnym, sprawdzając przy pomocy uniwersalnych narzędzi pomiarowych licowanie łbów wkrętów mocujących, z powierzchnią elementów, które one mocują. g) Sprawdzenie działania - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.1 wykonuje się na stanowisku próbnym przez próby rozłączenia skrzydła okiennego lub drzwi balkonowych z ościeżnicą w różnych pozycjach eksploatacji, a co najmniej: okucia rozwierano-uchylnego, uchylno-rozwieranego i rozwieranego w pozycji rozwartej przy różnych kątach rozwarcia (10°, 45°, 90°) oraz okucia uchylno-rozwieranego w pozycji maksymalnego uchylenia, 2004-10-04 44 AT-06-0257/2004 - sprawdzenie działania okucia rozwierano-uchylnego i uchylno-rozwieranego według punktu 3.2.2.2 i 3.2.2.11 wykonuje się przez manualne próby rozwierania i uchylania przy różnych położeniach klameczki, - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.3 wykonuje się na rozwartym skrzydle przez ręczne uruchamianie mechanizmu napędowego oraz przez pomiar i porównanie skoku części zamykających przy przełożeniu klameczki z pozycji, charakterystycznych dla poszczególnych typów okuć, „zamknięte” do pozycji „rozwarte” i do pozycji „uchylone”, - sprawdzenie działania okucia rozwierano-uchylnego i uchylno-rozwieranego według punktu 3.2.2.4 wykonuje się przez zbadanie możliwości przełączenia, przy rozwartym skrzydle klameczki, z pozycji „rozwarte” na pozycję „uchylone” i „zamknięte” oraz przełączenia klameczki, przy uchylonym skrzydle, z pozycji „uchylone” na pozycję „rozwarte” oraz ocenę bezpieczeństwa konstrukcji i pewność połączeń przy nieprawidłowym zadziałaniu okucia w tych przypadkach, - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.5 wykonuje się: wszystkich okien przez próby manualne, natomiast rozwórki i zawiasy zespolonej z rozwórką okna rozwieranouchylnego i uchylno-rozwieranego w trakcie badania okucia według punktu 3.1.3.3, - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.6 wykonuje się przez pomiar uniwersalnymi narzędziami pomiarowymi przemieszczeń skrzydła w czasie regulacji, - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.7 wykonuje się na rozwartym skrzydle przez pomiar za pomocą dynamometru siły przykładanej do klameczki i wyliczenie na tej podstawie momentu obrotowego potrzebnego do przemieszczenia suwaków z czopami. Do oceny przyjmuje się średnią z trzech pomiarów, przy czym wyniki poszczególnych pomiarów nie mogą się różnić między sobą o więcej niż 20%. W przypadku większych różnic wymiarów należy ustalić i usunąć przyczynę tak dużego rozrzutu wyników i dokonać ponownego pomiaru, - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.8 i 3.2.2.9 wykonuje się na okuciu zamontowanym na stanowisku badawczym i przy wyregulowaniu urządzeń naprężających przez pomiar kluczem dynamometrycznym lub dynamometrem siły przykładanej do klameczki w odległości 10 mm od jej końca i wyliczenie na tej podstawie maksymalnego momentu potrzebnego do przemieszczenia klameczki z położenia „rozwarte” do położenia „zamknięte” i „uchylone” i odwrotnie. - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.10 wykonuje się przez pomiar dynamometrem maksymalnej siły potrzebnej do wprawienia w ruch zamkniętego skrzydła 2004-10-04 45 AT-06-0257/2004 okucia uchylno-rozwieranego i rozwieranego z klameczką w pozycji „rozwarte” i do ponownego zamknięcia skrzydła. Identycznego pomiaru dokonujemy przy pomiarze siły potrzebnej do wprawienia w ruch zamkniętego skrzydła okucia rozwierano-uchylnego, i uchylno-rozwieranego z klameczką w pozycji „uchylone” i do ponownego zamknięcia skrzydła, - sprawdzenie działania według punktu 3.2.2.12 wykonuje się wg PN-91/B-94461-02. h) Sprawdzenie cechowania wg punktu 3.5 - należy przeprowadzać wzrokowo przez kontrolę umieszczenia wszystkich wymaganych niniejszą Aprobatą cech w miejscach podanych w dokumentacji. i) Sprawdzenie kompletowania, pakowania i znakowania Należy prowadzić wzrokowo na zgodność z punktami 4.1, 4.2 i 4.3. 5.5 OCENA WYNIKÓW BADAŃ 5.5.1 Ocena wyników badań typu Badane okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane należy uznać za zgodne z ujętymi w niniejszej Aprobacie Technicznej wymaganiami techniczno-użytkowymi mającymi wpływ na spełnienie przez obiekt wymagań podstawowych, jeżeli wszystkie badania według tablicy 11 kol. 3, 4 dały wynik pozytywny. 5.4.2 Ocena wyników badań kontrolnych Wyprodukowane okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane należy uznać za zgodną z wymaganiami Aprobaty Technicznej, jeżeli wszystkie wyniki badań kontrolnych według tablicy 11 kol. 5, 6 lub 7, 8 są pozytywne. 2004-10-04 46 AT-06-0257/2004 6. POWIĄZANIA WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNYCH Z PRZEPISAMI 6.1 WYMAGANIA DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA KONSTRUKCJI Wymagania dotyczące bezpieczeństwa konstrukcji określono w tablicy 13. Tablica 13 Wymagania podstawowe Bezpieczeństwo konstrukcji Własności techniczne podlegające sprawdzeniu Według dokumentu Zagrożenie Zabezpieczenie Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12. kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75/2002, poz. 690, §203), Dyrektywa 89/106/EEC w zakresie wymagania podstawowego „Nośność i stateczność”, Dokument Interpretacyjny do Dyrektywy 89/106/EEC w zakresie wymagania podstawowego nr 1 „Nośność i stateczność” utrata statecznści elementów drzwiowych i okiennych, samoistne rozłączenie skrzydła i ościeżnicy, wypchnięcie skrzydła przez podmuch wiatru dobór okuć rozwieranouchylnych o odpowiedniej nośności dostosowanej do masy skrzydła okiennego lub drzwi balkonowych, wkręty o właściwej długości i średnicy, nie uszkodzone podczas wkręcania mechanicznego, staranność wykonania, niedopuszczalne wbijanie wkrętów podczas okuwania 3.1.3 powłoki ochronne 3.1.5 korozja 6.2 WYMAGANIA DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWANIA Okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane, rozwierane, uchylne i rozwieranouchylne z rozwieranymi powinny być wykonane w sposób nie stwarzający niemożliwego do zaakceptowania ryzyka wypadków w trakcie użytkowania - zgodnie z §291 zawartym w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12. kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75/2002, poz.690). Wymagania dotyczące bezpieczeństwa użytkowania określono w tablicy 14. 2004-10-04 47 AT-06-0257/2004 Tablica 14 Wymagania podstawowe Według dokumentu Zagrożenie Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12. kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim Bezpieczeństwo powinny odpowiadać budynki użytkowania i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75/2002, poz. 690, §291), Dyrektywa 89/106/EEC w zakresie wymagania podstawowego „Bezpieczeństwo użytkowania”, Dokument Interpretacyjny do Dyrektywy 89/106/EEC w zakresie wymagania podstawowego nr 4 „Bezpieczeństwo użytkowania” Własności techniczne podlegające sprawdzeniu 3.2.1 Zabezpieczenie kontakty powodujące zranienie*) wykonanie eliminujące ostre krawędzie, ryzyko wypadków w trakcie użytkowania okien i drzwi balkonowych: dobór okuć RU o odpowiedniej nośności dostosowanej do masy skrzydła okiennego lub drzwi balkonowych, ochrona skrzydła przez zespół rozwórki lub blokadę, runięcie skrzydła uchylnego - zwiśnięcie skrzydła blokada obrotu klameczki, działanie rozwórki 2.2 2.3 2.4 3.2.2 3.2.2 - nieprawidłowa obsługa blokada obrotu kla3.2.2 meczki, działanie zawias *) Ostre krawędzie, wystające elementy zgodnie z postanowieniami PN-80/Z-08052 zaliczane są do czynników niebezpiecznych występujących w procesie użytkowania. 6.3 WYMAGANIA DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i rozwierane FAVORIT Si-Line KF 3 i KF 23 zostały zakwalifikowane pod względem odporności ogniowej do klasy 0 według CENTS 13126-1:2004. Okucia nie są akceptowane do stosowania w oknach i drzwiach balkonowych przeciwpożarowych. 7. USTALENIA FORMALNO-PRAWNE 7.1 Aprobata Techniczna COBR „Metalplast” AT-06-0257/2004 zastępuje Aprobatę Techniczną AT/99-05-0257. 7.2 Aprobata Techniczna COBR „Metalplast” AT-06-0257/2004 jest dokumentem stwierdzającym pozytywną ocenę techniczną przydatności okuć rozwierano-uchylnych, uchylno-rozwieranych i rozwieranych FAVORIT Si-Line 3 i 23 do okien i drzwi balkonowych z PVC-U do zamierzonego stosowania w budownictwie w zakresie wynikającym z postanowień niniejszej Aprobaty Technicznej opracowanej wg rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5.08.1998 r. w sprawie aprobat i kryteriów technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów budowlanych (Dz. U. nr 107 poz. 679) i rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 15.01.2002 r. (Dz. U. nr 8, poz.71). 2004-10-04 48 AT-06-0257/2004 Zgodnie z art. 5.1 pkt. 3 Ustawy z dnia 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881), wyrób budowlany objęty niniejszą Aprobatą Techniczną może być wprowadzany do obrotu i nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, jeżeli jest oznakowany znakiem budowlanym . Oznakowanie to zgodnie z Art. 8.1 w.w. Ustawy jest dopuszczalne, jeżeli producent lub upoważniony przedstawiciel producenta mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonał oceny zgodności wyrobu i wydał, na swoją wyłączna odpowiedzialność krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną COBR AT-06-0257/2004. Ocena zgodności obejmuje właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, odpowiednio do jego przeznaczenia, mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych. Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11.08.2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198, poz. 2041) deklarację zgodności z aprobatą wydaje producent. 7.3 Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy „Metalplast” nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne naruszenie patentów lub praw ochronnych wynikających z przepisów o ochronie własności przemysłowej, a w szczególności ustawy z dnia 30.06.2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 nr 119, poz. 1117 - jednolity tekst). Na producencie spoczywa obowiązek sprawdzenia, czy rozwiązanie będące przedmiotem Aprobaty Technicznej nie narusza uprawnień osób trzecich. 7.4 Aprobata Techniczna COBR „Metalplast” nie zwalnia producenta wyrobu od odpowiedzialności za właściwą jakość wyrobów objętych Aprobatą, a wykonawców robót budowlanych od odpowiedzialności za właściwe zastosowanie i prawidłową jakość montażu. 7.5 Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy PEWB „Metalplast” może dokonać zmian w treści niniejszej Aprobaty Technicznej - w przypadku pisemnego wraz z uzasadnieniem zgłoszenia przez wnioskodawcę lub z własnej inicjatywy. Wymaga to przeprowadzenia postępowania aprobacyjnego w stosownym do zmian zakresie. Niedopuszczalne jest wprowadzenie jakichkolwiek zmian w treści Aprobaty Technicznej dokonywane w innym niż przedstawiono powyżej trybie. 7.6 Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy PEWB „Metalplast” ma prawo przeprowadzania kontroli w zakresie przestrzegania postanowień zawartych w niniejszej 2004-10-04 49 AT-06-0257/2004 Aprobacie Technicznej. 7.7 Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy PEWB „Metalplast” zgodnie i na zasadach ujętych w §19.1 Rozporządzenia MSWiA z dnia 5.08.1998 r. (Dz. U. nr 107, poz. 679) + zmiany Ministra Infrastruktury z dnia 15.01.2002 r. (Dz. U. nr 8 poz. 71) ma prawo uchylić udzieloną Aprobatę. Aprobata może być także uchylona na wniosek Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. 7.8 Producent jest zobowiązany wprowadzać na rynek wyłącznie wyroby bezpieczne - ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. Nr 229, poz. 2275) wdrażająca postanowienia dyrektywy 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (Dz. U. WE Nr L 11/4). Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną komukolwiek wskutek wadliwości produktu ponosi producent (Ustawa z 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny – Dz. U. Nr 22/2000, poz.271, oraz Dyrektywa 85/374/EWG z 25 czerwca 1985 r. w sprawie dostosowania praw, przepisów i warunków administracyjnych w Państwach członkowskich dotyczących odpowiedzialności za produkty wadliwe). Producent jest zobowiązany: a) podejmować działania mające na celu niezwłoczne wycofanie produktu z obrotu, jeżeli produkt stwarza lub mógłby stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia konsumentów, b) powiadomić o zagrożeniach związanych z produktem organy właściwe - ze względu na te zagrożenia - do podejmowania działań administracyjnych 7.9 Producent jest zobowiązany do zamieszczania w informacji dołączonej do wyrobu numeru i roku publikacji niniejszej Aprobaty Technicznej. Ponadto w prospektach, reklamach, ulotkach i artykułach prasowych może podawać pełne oznaczenia Aprobaty Technicznej i jej termin ważności oraz nazwę jednostki aprobującej. Tekst i rysunki w publikacjach dotyczących wyrobu objętego Aprobatą nie mogą być z nią sprzeczne. W celach wyłącznie promocyjnych producent lub dystrybutor może posługiwać się reprodukcją pierwszej strony niniejszej Aprobaty Technicznej. 7.10 Niniejsza Aprobata Techniczna jest rozpowszechniana przez Centralny Ośrodek BadawczoRozwojowy PEWB „Metalplast” 61-819 Poznań, ul. St. Taczaka 12, tel. (061)8537629, fax (061)8537833, e-mail:[email protected] www.metalplast-cobr.pl. Kopiowanie Aprobaty Technicznej włączając w to środki przekazu elektronicznego jest 2004-10-04 50 AT-06-0257/2004 dozwolone jedynie w całości za pisemną zgodą Ośrodka. 7.11 Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy PEWB „Metalplast” prowadzi rejestr udzielonych, uchylonych, zmienionych i aneksów Aprobat Technicznych. Przekazuje również ich wykaz do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, publikacji oraz do centralnego rejestru i zbioru udzielonych Aprobat Technicznych w Polsce prowadzonego przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie. 8. TERMIN WAŻNOŚCI Aprobata Techniczna COBR „Metalplast” AT-06-0257/2004 jest ważna do 3 października 2009r. Ważność Aprobaty Technicznej może być przedłużona na kolejne okresy, jeżeli Producent lub jego formalny następca prawny, wystąpi w tej sprawie do Centralnego Ośrodka BadawczoRozwojowego PEWB „Metalplast” w Poznaniu z odpowiednim wnioskiem, nie później niż trzy miesiące przed upływem ważności tego dokumentu. Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy PEWB „Metalplast” może z inicjatywy własnej przedłużyć ważność wydanej przez siebie Aprobaty Technicznej. 9. DEKLAROWANIE ZGODNOŚCI Niniejsza Aprobata Techniczna jest specyfikacją techniczną wyrobu budowlanego, w oparciu o postanowienia której firma: SIEGENIA-FRANK KG, Beschlag- und Lüftungstechnik Postfach 100551, 57005 Siegen i SIEGENIA-AUBI Sp. z o.o ul. Ossowskiego 64, 46-203 Kluczbork powinna dokonać ocenę zgodności okuć rozwierano-uchylnych, uchylno-rozwieranych i rozwieranych FAVORIT Si-Line 312 i 2312 do okien i drzwi balkonowych drewnianych oraz wystawić na swoją wyłączną odpowiedzialność krajową deklarację zgodności wyrobu z Aprobatą Techniczną zgodnie z Ustawą z dnia 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881) oraz z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11.08.2004 r. w sprawie sposobu deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198, poz. 2041). Zgodnie z §4.2 ww. rozporządzenia ocenę zgodności wyrobu budowlanego dokonuje producent, stosując system oceny zgodności wskazany w niniejszej Aprobacie Technicznej. Po wystawieniu krajowej deklaracji a przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu producent 2004-10-04 51 powinien umieścić na wyrobie znak budowlany AT-06-0257/2004 . W krajowej deklaracji zgodności (wzór stanowi załącznik nr 1 do Aprobaty Technicznej) producent może również umieścić nazwę i numer akredytowanej jednostki certyfikującej, która wydała dobrowolne certyfikaty wyrobu lub zakładowej kontroli produkcji oraz odpowiedni numer certyfikatu*). INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE 1. NORMY I DOKUMENTY ZWIĄZANE PN-EN 107:2002 Metody badania okien. Badania mechaniczne PN-EN 292-1:2000 Maszyny. Bezpieczeństwo. Pojęcia podstawowe, ogólne zasady projektowania. Część 1: Podstawowa terminologia, metodologia PN-EN 292-2:2000 Maszyny. Bezpieczeństwo. Pojęcia podstawowe, ogólne zasady projektowania. Część 2: Zasady i wymagania techniczne PN-EN 949:2000 Okna i ściany osłonowe, drzwi, zasłony i żaluzje. Oznaczanie odporności drzwi na uderzenie ciałem miękkim i ciężkim. PN-EN 1050:1999 Maszyny. Bezpieczeństwo. Zasady oceny ryzyka PN-EN 1303:2000 Okucia budowlane. Wkładki bębenkowe do zamków. Wymagania i metody badań PN-EN 1670:2000 Okucia budowlane. Odporność na korozję. Wymagania i metody badań PN-EN 10204+A1:1997 Wyroby metalowe. Rodzaje dokumentów kontroli PN-EN 12329:2002 Ochrona metali przed korozją. Elektrolityczne powłoki cynkowe z dodatkową obróbką na żelazie lub stali PN-EN 12500:2002 Ochrona materiałów metalowych przed korozją. Ryzyko korozji w warunkach atmosferycznych. Klasyfikacja, określanie i ocena korozyjności atmosfery PN-EN 22768-1:1999 Tolerancje ogólne. Tolerancje wymiarów liniowych i kątowych bez indywidualnych oznaczeń tolerancji PN-EN 22768-2:1999 Tolerancje ogólne. Tolerancje geometryczne elementów bez indywidualnego oznaczania tolerancji PN-EN ISO 2178:1998 *) Powłoki niemagnetyczne na podłożu magnetycznym. Pomiar Szczegółowe informacje dotyczące dobrowolnej certyfikacji wyrobów i zakładowej kontroli produkcji przedstawiono w Informacjach Uzupełniających 2004-10-04 52 AT-06-0257/2004 grubości powłok. Metoda magnetyczna PN-EN ISO 2808:2000 Farby i lakiery. Oznaczanie grubości powłoki PN-EN ISO 2409:1999 Farby i lakiery. Metoda siatki nacięć PN-EN ISO 9001:2000 Systemy zarządzania jakością. Wymagania PN-EN ISO 10289:2002 Metody badań korozyjnych powłok metalowych i innych powłok nieorganicznych na podłożach metalowych. Ocena próbek i wyrobów gotowych poddanych badaniom korozyjnym PN-ISO 2859-1+AC1:1996 Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną. Plany badania na podstawie akceptowanego poziomu jakości (AQL) stosowane podczas kontroli partii za partią PN-B-13079:1997 Szkło budowlane. Szyby zespolone PN-B-91000:1996 Stolarka budowlana. Okna i drzwi. Terminologia PN-71/H-04651 Ochrona przed korozją. Klasyfikacja i określenie agresywności korozyjnej środowisk PN-83/N-03010 Statystyczna kontrola jakości. Losowy wybór jednostek produktu do próbki PN-80/Z-08052 Ochrona pracy. Niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy. Klasyfikacja CEN/TS 13126-1:2004 Building hardware. Fittings for windows and door height windows. Requirements and test methods – Part 1: Requirements common to all types of fittings CEN/TS 13126-8:2004 Building hardware. Fittings for windows and door height windows. Requirements and test methods – Part 8: Tilt and turn mechanisms and turn and tilt mechanisms − Ustawa z dnia 14 kwietnia 2004r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz.881), − Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 129/97 i Dz.U. Nr 91/2002, poz.811), − Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12. kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75/2002, poz.690, ze zmianami: Dz.U. Nr 109/2004, poz. 1156), − Rozporządzenia Ministra Infrastuktury z dnia 11.08.2004r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. Nr 198, poz.2041), 2004-10-04 53 AT-06-0257/2004 − Przewodnik ISO/IEC nr 37 Instrukcje użytkowania wyrobów stanowiących przedmiot zainteresowania konsumenta, − Przewodnik ISO/IEC nr 14 „Informacja o wyrobie przeznaczona dla konsumenta”, − Dokument Interpretacyjny do Dyrektywy 89/106/EEC dotyczącej wyrobów budowlanych, Wymaganie podstawowe nr 4. Bezpieczeństwo użytkowania, − RAL-RG 607/3 Gütesicherung Dreh- und Drehkippbeschläge. Güte- und Prüfbestimmungen, 1995, − Dokument informacyjny B, dotyczący fabrycznej kontroli produkcji. (Dokumenty informacyjne Stałego Komitetu Budownictwa. Wydawnictwo ITB, zeszyt 9). 2. DOKUMENTY WYKORZYSTYWANE W POSTĘPOWANIU APROBACYJNYM a) dokumentacja techniczna wyrobu, b) katalog okuć do okien i drzwi balkonowych SIEGENIA-AUBI, c) katalog na CD: „Modułowy system bezpieczeństwa FAVORIT Si-Line do okien z tworzyw sztucznych, edycja 2003, 12.09.2003r., d) sprawozdanie z badań pełnych nr 7/96 wykonanych w Laboratorium Badawczym COBR PEWB „Metalplast”, e) sprawozdanie z badań pełnych nr 10/96 wykonanych w Laboratorium wykonanych w Laboratorium g) sprawozdanie z badań pełnych nr 203/04 wykonanych w Laboratorium Badawczym COBR PEWB „Metalplast”, f) sprawozdanie z badań pełnych nr 11/96 Badawczym COBR PEWB „Metalplast”, Badawczym COBR PEWB „Metalplast”, h) certyfikaty RAL wydane przez Deutsches Institut für Gütesicherung und Kennzeichnung e.V. z Velbert: - Nr 4-7/98: FAVORIT Si-Line KF 3/23 bestehend aus Winkelbandschere, Scherenlager und Kippschliessteil aus Zinkdruckguss, Ecklager aus Stahl, Ecklager aufschraubbar, Getriebe 3 Gr.2MV, Falzluft 12 mm, 17 kwietnia 1998, - Nr 4-4/98: FAVORIT Si-Line KF3/23 bestehend aus Winkelbandschere, Scherenlager schraubbar, Scherenlager und Kippschliessteil aus Zinkdruckguss, Ecklager aus Stahl, Ecklager aufschraubbar, mit Zweitschere, Getriebe 3 Gr.2MV, Falzluft 12 mm, 17 kwietnia 1998 i) certyfikat ISO 9001 wydany przez Arbeitgemeinschaft Qualitätssicherung e.V. (AGQS) w Velbert nr A-021-94-00 z dnia 05.01.1994r, 2004-10-04 54 AT-06-0257/2004 j) przewodnik ISO/IEC nr 37 ”Instrukcje użytkowania wyrobów stanowiących przedmiot zainteresowania konsumenta”. 3 AUTOR APROBATY TECHNICZNEJ Aprobata Techniczna została opracowana w Zakładzie Aprobat Technicznych COBR PEWB „Metalplast” Poznań ul. Taczaka 12, tel. 0-61/8537629, fax 0-61/85378833 Autor: dr inż. Jan Uniejewski.........Politechnika Poznańska Weryfikator: inż. Andrzej Jurga..............COBR PEWB „Metalplast” 4 PRODUCENT SIEGENIA-FRANK KG, Beschlag- und Lüftungstechnik Postfach 100551, 57005 Siegen 5 DYSTRYBUTOR SIEGENIA-AUBI Sp. z o.o. ul. Ossowskiego 64, 46-203 Kluczbork 6 ZAŁĄCZNIKI 2004-10-04 55 AT-06-0257/2004 6.1 Załącznik nr 1 Krajowa deklaracja zgodności nr ............. 1. Producent wyrobu budowlanego: ........................................................................... (pe łna nazwa i adres zakładu produkującego wyrób) .................................................................................................................................. 2. Nazwa wyrobu budowlanego: .............................................................................. (nazwa, nazwa handlowa, typ, odmiana, gatunek, klasa) .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 3. Klasyfikacja statystyczna wyrobu budowlanego: ..................................................... ................................................................................................................................. 4. Przeznaczenie i zakres stosowania wyrobu budowlanego: ..................................... .................................................................................................................................. (zgodnie ze specyfikacją techniczną) .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 5. Specyfikacja techniczna:.......................................................................................... (numer, tytuł i rok ustanowienia Polskiej Normy wyrobu lub numer, tytuł .................................................................................................................................. i rok wydania aprobaty technicznej oraz nazwa jednostki aprobuj ącej) 6. Deklarowane cechy techniczne typu wyrobu budowlanego:.................................... .................................................................................................................................. (dane niezbędne do identyfikacji typu określone w programie badań) 7. Nazwa i numer akredytowanej jednostki certyfikującej lub laboratorium oraz numer certyfikatu lub numer raportu z badań typu, jeżeli taka jednostka brała udział w zastosowanym systemie oceny zgodności wyrobu budowlanego ............. ................................................................................................................................. Deklaruję z pełną odpowiedzialnością, że wyroby budowlany jest zgodny zgodne ze specyfikacją techniczną wskazaną w pkt. 5. ......................................... (miejsce i data wystawienia) 2004-10-04 ........................................................... (imię, nazwisko i podpis osoby upoważnionej) 56 AT-06-0257/2004 6.2 Załącznik nr 2 Informacja o dobrowolnej certyfikacji zgodności Ø Krajowa deklaracja zgodności wystawiona przez producenta może być zawsze wspierana dobrowolną certyfikacją zgodności wyrobu / usługi, bądź certyfikacją zakładowej kontroli produkcji. Zwiększa to konkurencyjność wyrobu objętego deklaracją zgodności Ø Certyfikacja zgodności jest przeprowadzana na wniosek producenta lub jego prawnego przedstawiciela na zgodność ze specyfikacją techniczną wyrobu (aprobatą techniczną lub normą wyrobu) wskazaną we wniosku. Ø Proces certyfikacji wyrobu, obejmuje inspekcję zakładowej kontroli produkcji (ZKP) u jego producenta. Ø Zakładowa kontrola produkcji jest koniecznym elementem oceny zgodno ści wyrobu, do której zawsze jest zobowiązany producent, przed wystawieniem deklaracji zgodności. Ø Certyfikacja zakładowej kontroli produkcji (ZKP) jest upewnieniem się producenta, że system i funkcjonowanie ZKP, spełnia wymagania specyfikacji technicznej wyrobu. Instytucją uprawnioną do przeprowadzania w.w certyfikacji zgodności jest: COBR PEWB „Metalplast” w Poznaniu Notyfikowana Jednostka Certyfikująca Nr notyfikacji 1490 COBR PEWB „Metalplast” jest jednostką przeprowadzającą: Ø certyfikację wyrobów z zakresu elementów wyposażenia budownictwa i usług w zakresie montażu okien, drzwi, bram, ścianek oraz serwisu kluczowego i zamkowego Ø certyfikację systemów polegająca na certyfikacji zakładowej kontroli produkcji Ø badania laboratoryjne wyrobów notyfikowanymi / akredytowanymi metodami badawczymi Dalsze informacje: 2004-10-04 pod numerem telefonu (0-61) 853-76-29 lub na stronie internetowej: www.metalplast-cobr.pl