docProcedura kontroli jakości Eurofin Sp. z o.o.
download 
Reklamacja Transkrypt
Procedura kontroli jakości Eurofin Sp. z o.o.
Procedura kontroli jakości Eurofin Sp. z o.o. 1 Uchwała nr 1 Z dnia 1.01.2010r w sprawie ustalenia zasad wewnętrznej kontroli jakości podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych Eurofin Sp. z o.o. na podstawie art.21 ust 2 pkt. 3 lit b ustawy z dnia 7 maja 2009r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. nr 77, poz. 649) Z dniem 1.01.2010r. wprowadza się obowiązek stosowania zasad wewnętrznej kontroli jakości do czynności rewizji finansowej. Elementy systemu kontroli jakości, zostały zawarte w następujących działach: I. Odpowiedzialność za jakość, II. Wymogi etyczne, III. Zarządzanie kadrami, IV. Podejmowanie i kontynuacja zleceń, V. Realizacja zleceń, VI. Monitorowanie, VII. Dokumentacja. 2 Rozdział pierwszy Odpowiedzialność za jakość Opracowanie zasad i procedur systemu jakości oraz odpowiedzialność za jego skuteczne działanie powierzam kierownikowi jednostki Pani Ilonie Bienias Wszyscy wspólnicy (partnerzy), pracownicy i współpracownicy Spółki są zobowiązani stosować się do zasad i procedur przyjętego przez Spółkę systemu kontroli jakości. Rozdział drugi Wymogi etyczne Określa się zasady i procedury systemu kontroli jakości zapewniające przestrzeganie przez wszystkich wspólników (partnerów), pracowników i współpracowników, wymogów niezależności (umysłu i wizerunku) oraz wykonywanie powierzonych zasad z należytą starannością i obiektywizmem. Przez niezależność umysłu należy rozumieć stan umysłu, umożliwiający wyrażanie opinii bez ulegania wpływom zniekształcającym profesjonalny osąd, pozwalający danej osobie działać rzetelnie, obiektywnie oraz z zawodowym sceptycyzmem. Niezależność wizerunku polega na unikaniu faktów i okoliczności na tyle znaczących, że racjonalna i dobrze poinformowana strona trzecia, posiadająca wiedzę na temat wszystkich stosownych informacji, łącznie z dotyczącymi zastosowanych zabezpieczeń, mogłaby zasadnie dojść do wniosku, że rzetelność, obiektywizm lub zawodowy sceptycyzm Spółki lub członka zespołu wykonującego usługę poświadczającą zostały naruszone. Obowiązek przestrzegania zasad niezależności, uczciwości, obiektywizmu, zachowania tajemnicy, należytej staranności i zawodowych kompetencji, dotyczy wspólników (partnerów), pracowników i współpracowników Spółki przy wykonywaniu zadań. Przynajmniej raz na rok wspólnik, pracownik lub współpracownik spółki zobowiązany jest złożyć oświadczenie potwierdzające spełnienie wymogu niezależności. Powyższe nie wyklucza możliwości składania oświadczeń w odniesieniu do każdego zlecenia czynności rewizji finansowej, w którym pracownik czy też wspólnik uczestniczył. Zobowiązuje się pracowników i współpracowników Spółki do niezwłocznego informowania o znanych im przypadkach naruszenia niezależności. Akceptację i kontynuację współpracy z klientem, Zarząd Spółki podejmie gdy będzie posiadać kompetencje niezbędne do przeprowadzenia zlecenia, a także odpowiednie zasoby, w tym czas i środki oraz jeśli może przestrzegać odpowiednich wymogów etycznych a także gdy rozważana została uczciwość klienta i Spółka nie posiada informacji, które kazałyby jej sądzić, że klient jest nieuczciwy. Zarząd Spółki powinien 3 uzyskać informacje, które uznaje się za niezbędne w danych okolicznościach przed przyjęciem zlecenia od nowego klienta, przy podejmowaniu decyzji o kontynuacji zlecenia oraz rozważeniu przyjęcia nowego zlecenia od dotychczasowego klienta. W przypadku gdy stwierdzono konflikt interesów w związku z przyjęciem zlecenia od nowego klienta, Zarząd Spółki zdecyduje czy właściwe będzie przyjęcia zlecenia do realizacji. Jeśli przy podejmowaniu decyzji o przyjęciu zlecenia zidentyfikowane zostały kwestie dyskusyjne, a Zarząd Spółki postanowił zaakceptować lub kontynuować współpracę z klientem lub przyjąć szczególne zlecenie, Spółka będzie zobowiązana udokumentować sposób rozwiązania tych kwestii. Zobowiązuje się biegłych rewidentów oraz innych osób biorących udział w badaniu sprawozdania finansowego i wykonywaniu innych usług poświadczających do podporządkowania działań zasadom etyki zawodowej biegłych rewidentów, a w tym: należności, uczciwości, obiektywizmu, poufności, profesjonalizmu. Rozdział trzeci Zarządzanie kadrami Zarządzanie kadrami obejmuje: nadzór personelu, przydział do realizacji zleceń, rozwój zawodowy i system awansu. Zatrudniani pracownicy muszą posiadać właściwe predyspozycje do realizacji zleceń i prac. Powinni posiadać odpowiednią wiedzę, umiejętności i doświadczenie. Wymagana jest od zatrudnionych pracowników stała edukacja zawodowa. Pracownik odpowiedzialny za zlecenie musi posiadać odpowiednie przygotowanie, kompetencje i uprawnienia do wykonywania wyznaczonych zadań. Zadania spoczywające na pracowniku odpowiedzialnym za zlecenie będą jasno określone i jemu przekazane. Awans pracownika będzie uzależniony od wcześniej nabytych kwalifikacji niezbędnych do podjęcia zwiększonych obowiązków i odpowiedzialności. Zasady i procedury systemu kontroli jakości w kwestii zarządzania kadrami obejmują również, sposób wyznaczenia kluczowego biegłego rewidenta i członków zespołu przewidzianych do realizacji zlecenia czynności rewizji finansowej. Przez czynności rewizji finansowej rozumie się: badania, przeglądy sprawozdań finansowych lub inne usługi poświadczające. Usługa może zostać zakwalifikowana do 4 kategorii innych usług poświadczających, jeżeli spełnia łącznie wszystkie wymienione niżej warunki: a) następuje powiązanie trzech stron, to jest: biegłego rewidenta wykonującego usługę badania zagadnienia w celu jego oceny, strony odpowiedzialnej za badanie zagadnień oraz, zamierzonego użytkownika rezultatów usługi wykonanej przez biegłego rewidenta. b) zagadnienie będące przedmiotem usługi zastrzeżone jest przepisami prawa do wyłącznej kompetencji biegłych rewidentów, c) istnieją właściwe kryteria oceny zagadnienia, d) wykonywanie usługi następuje w sposób właściwy działaniu biegłych rewidentów, e) biegły rewident formułuje wniosek (ocenę) z wykonania usługi. Przykładami usług poświadczających, zastrzeżonych do wyłącznej kompetencji biegłego rewidenta, innych niż badanie i przegląd sprawozdania finansowego są: badanie rachunkowości oraz działalności spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (K.s.h.), badanie dokonywane przy zakładaniu Spółki akcyjnej i podwyższeniu kapitału zakładowego (art. 312 & 1 K.s.h.), badanie sprawozdania założycieli spółki komandytowo-akcyjnej (art. 312 & 1 w związku z art. 126 & 1 pkt. 2 K.s.h.), wyceny akcji spółki w trybie art. 79 ust. 4c ustawy z dnia 29.07.2005r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzenia instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2009r. nr 185 poz. 1439), badanie planu przekształcenia spółki (art. 559 & 1 K.s.h.), badanie informacji finansowych partii politycznych o otrzymanych subwencjach oraz o poniesionych z subwencji wydatkach w trybie art. 34 ust. 4 ustawy z dnia 5 27.06.1997r. o partiach politycznych (Dz. U. z 2001r. nr 79, poz. 857, z późn. zm.), badanie sprawozdań wyborczych w trybie art. 120 & 1 ustawy z 12.04.2001r. Ordynacja wyborcza do Sejmu R.P. i do Senatu R.P. (Dz. U. z 2007r. nr 190, poz. 1360, z późn. zm.), audyty projektów i programów unijnych w zakresie, w jakim są one zastrzeżone wyłącznie dla osób posiadających kwalifikacje biegłego rewidenta. Pracownik może zdobywać kompetencje na wiele różnych sposobów, w tym poprzez: edukację zawodową (szkolenia obligatoryjne), ustawiczne doskonalenie zawodowe, doświadczenie zawodowe, trening pod okiem bardziej doświadczonych pracowników. Zarząd Spółki w związku ze zdobywaniem i utrzymywaniem kompetencji i zaangażowania na rzecz przestrzegania zasad etycznych podejmuje następujące działania: uświadamianie personelowi oczekiwania firmy co do wyników pracy i przestrzegania zasad etycznych, przekazywanie personelowi okresowych ocen i udzielanie porad dotyczących wyników pracy, postępów i rozwoju kariery oraz, pomoc personelowi w zrozumieniu, że osiągnięcie pozycji związanej z wyższym poziomem odpowiedzialności zależy, między innymi od jakości pracy i przestrzegania zasad etycznych, a nieprzestrzeganie określonych przez firmę procedur może doprowadzić do podjęcia działań dyscyplinarnych. Rozdział czwarty Podejmowanie i kontynuacja zleceń Rozważania czy Spółka posiada kompetencje i zasoby do przyjęcia nowego zlecenia od nowego lub dotychczasowego klienta obejmują przegląd specyficznych wymogów zlecenia oraz uwzględnienie, czy: 6 personel Spółki posiada odpowiednią wiedzę o branży i przedmiocie zlecenia, personel Spółki posiada doświadczenie związane z mającymi zastosowanie wymogami regulacyjnymi i sprawozdawczymi lub zdolność do skutecznego zdobywanie niezbędnych umiejętności i wiedzy, Spółka posiada wystarczającą ilość personelu posiadającego niezbędne umiejętności i kompetencje, jest możliwy dostęp do ekspertów, kiedy zachodzi taka potrzeba, istnieje dostęp do osób spełniających kryteria i wymogi z przeprowadzeniem kontroli jakości wykonywanego zlecenia, związane Spółka jest zdolna do zakończenia zlecenia w wyznaczonym terminie, W kontekście uczciwości klienta, zagadnienia które Spółka rozważa obejmują: tożsamość i reputację głównych właścicieli klienta, kluczowego kierownictwa, podmiotów powiązanych oraz osób sprawujących nadzór, rodzaj działalności jednostki, w tym jej praktyki gospodarcze, czy klient w sposób notoryczny dąży do utrzymania honorarium firmy na tak niskim poziomie jest to możliwe, oznaki dotyczące niewłaściwego ograniczenia zakresu pracy, oznaki świadczące o tym, że klient mógł uczestniczyć w praniu brudnych pieniędzy lub innego rodzaju działalności przestępczej. Źródła informacji uzyskane przez firmę o takich zagadnieniach mogą obejmować: zgodną z odpowiednimi wymogami etycznymi wymianę informacji z obecnymi lub wcześniejszymi dostawcami profesjonalnych usług księgowych na rzecz klienta i rozmowy z innymi stronami trzecimi, kierowanie zapytań do innego personelu firmy lub do stron trzecich, jak: pracownicy banku, doradcy prawni i osoby z branży, przeszukiwanie właściwych baz danych. 7 Decydując się, czy kontynuować współpracę z klientem firma rozważać będzie zagadnienia, które pozostały w trybie realizacji bieżących lub wcześniejszych zleceń oraz ich wpływ na kontynuację współpracy. Przykładowo klient mógł rozpocząć rozszerzenie swojej działalności gospodarczej na obszary, w których firma nie posiada niezbędnej wiedzy lub doświadczenia. W przypadku wycofania się ze zlecenia lub zarówno ze zlecenia jak i współpracy z klientem uwzględnione będą następujące zagadnienia: omówienie z kierownictwem odpowiedniego szczebla lub z osobami sprawującymi nadzór odpowiednich czynności, które firma mogłaby podjąć w oparciu o odnośne fakty i okoliczności, jeśli firma stwierdzi, że odpowiednie jest wycofanie się z realizacji zlecenia, omówienie z kierownictwem odpowiedniego szczebla lub z osobami sprawującymi nadzór u klienta wycofanie się ze zlecenia lub i zarówno ze zlecenia jak i współpracy z klientem oraz przyczyny wycofania się, rozważenie, czy istnieje zawodowy, regulacyjny lub prawny wymóg kontynuacji zlecenia lub obowiązek poinformowania o wycofaniu się ze zlecenia lub zarówno ze zlecenia jak i współpracy z klientem z jednoczesnym podaniem przyczyn pojętych decyzji organom regulacyjnym, udokumentowanie znaczących spraw, konsultacji oraz wniosków i podstaw wyciągniętych wniosków. Uzasadnienie decyzji w sprawie podjęcia i kontynuacji zlecenia następuje w formie pisemnej z uwzględnieniem sposobu rozwiązywania problemów, które zostały zidentyfikowane w trakcie procesu akceptacji zlecenia oraz rozważenie, czy właściwa jest akceptacja zlecenia w przypadku potencjalnego konfliktu interesów. Spółka może podjąć się wykonania czynności rewizji finansowej mimo negatywnego wyniku procedury podejmowania i kontynuacji zlecenia, jeśli działa na zlecenie państwowego organu nadzoru. Rozdział piaty Realizacja zleceń Spółka promuje spójność w zakresie jakości realizowanego zlecenia przez swoje zasady i procedury. Czyni to za pomocą standardowej dokumentacji oraz specyficznych materiałów z wytycznymi dotyczącymi branży lub przedmiotu zlecenia. 8 Zagadnienia w nich uwzględnione obejmują: proces przestrzegania mających zastosowanie krajowych standardów związanych ze zleceniem, proces nadzoru nad realizacją zlecenia, szkoleniem i nauczaniem pracowników, metody przeglądu wykonanej pracy, znaczących osądów oraz formy danego sprawozdania, odpowiednią dokumentację przeprowadzonego przeglądu, wykonanej pracy oraz czasu i zakresu procesy służące zapewnieniu aktualności wszystkich zasad i procesów. Odpowiednia praca w zespole oraz szkolenia pomagające mniej doświadczonym członkom zespołu wykonującego zlecenie w lepszym zrozumieniu celów dzielonej pracy. Nadzór nad zleceniem obejmuje: śledzenie postępów realizacji zlecenia, rozważenie kompetencji i umiejętności poszczególnych członków zespołu wykonującego zlecenie oraz tego, czy posiadają wystarczającą ilości czasu do wykonania pracy oraz czy praca jest wykonana zgodnie z planem, rozważanie znaczących spraw pojawiających się w trakcie realizacji zlecenia, rozważanie i odpowiednie zmodyfikowanie zaplanowanego podejścia oraz, zidentyfikowanie w trakcie zlecenia spraw wymagających konsultacji bądź rozważenia przez bardziej doświadczonych członków zespołu wykonującego zlecenie. Przegląd obejmuje rozważanie, czy: praca została wykonana zgodnie ze standardami obejmującymi wymogami prawnymi i regulacjami, zawodowymi oraz wskazano na znaczące sprawy, które będą przedmiotem dalszych rozważań, przeprowadzono odpowiednie konsultacje a wyciągnięte wnioski, zostały udokumentowane i wdrożone, istnieje potrzeba zrewidowania rodzaju, czasu przeprowadzenia oraz zakresu wykonywanej pracy, 9 wykonana praca udokumentowana, potwierdza uzyskane uzyskane dowody są wystarczające sprawozdania oraz, i wnioski i jest odpowiednio odpowiednie dla potwierdzenia cele zastosowanych procedur zlecenia zostały osiągnięte. Konsultacja obejmuje dyskusję na odpowiednim poziomie zawodowym z osobami z firmy lub spoza firmy, które posiadają odpowiednie doświadczenie. W trakcie konsultacji wykorzystywane są doświadczenie i wiedza merytoryczna pracowników firmy. Istotę konsultacji, jej zakres i wnioski należy udokumentować i uzgodnić z konsultantem. Przegląd jakości zlecenia obejmuje w szczególności: omówienie z kluczowym biegłym rewidentem istotnych kwestii związanych z badaniem sprawozdania finansowego, przegląd wybranej dokumentacji badania sprawozdania finansowego w odniesieniu do istotnych zawodowych osądów podjętych przez zespół badających, przegląd sprawozdania finansowego, ocenę prawidłowości o przeprowadzonej opinii i raportu. Ostateczna opinia nie może być sporządzona i podpisana przed zakończeniem przeglądu jakości zlecenia. Powyższe postanowienia dotyczą odpowiednio przeglądu jakości innych zleceń niż badanie sprawozdania finansowego. Przegląd jakości zlecenia może być przeprowadzony przez członków zarządu, kompetentnych pracowników Spółki lub doświadczonych biegłych rewidentów z zewnątrz, działających na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej ze Spółką. Przy przeprowadzaniu jednoosobowo badania sprawozdania finansowego lub wykonywaniu innej usługi poświadczającej, biegły rewident samodzielnie: 1) przygotowuje badanie, a w tym opracowuje i w miarę potrzeb aktualizuje plan badania sprawozdania finansowego, wykorzystując w tym celu wprowadzony do stosowania w Eurofin Sp. z o.o., formularz planu badania, 2) przygotowując wykonywanie innej usługi poświadczającej opracowuje plan jej wykonania dostosowany do rodzaju i zakresu usługi, 3) przeprowadza i dokumentuje wszystkie czynności rewizyjne, wykorzystując w tym celu wprowadzoną przykładową dokumentację rewizyjną, 4) w każdym etapie badania sprawozdania finansowego może zwrócić się do Prezesa Zarządu Ilony Bienias o udzielenie wyjaśnień i konsultacji, 10 5) ponosi odpowiedzialność za przygotowanie, w tym zaplanowanie wykonania usługi, za trafność doboru i prawidłowość przeprowadzenia wszystkich czynności rewizyjnych i ich udokumentowanie nawet w przypadku, gdy niektóre usługi rewizyjne są wykonywane, pod nadzorem biegłego rewidenta, przez osoby nie posiadające takich kwalifikacji (aplikantów, asystentów). 6) samokontrola realizowanej usługi nie jest wystarczająca, dlatego też kontrolę jakości przeprowadzi kompetentny pracownik Spółki. Przy przeprowadzaniu badania sprawozdania finansowego lub wykonywania innej usługi o charakterze poświadczającym przez więcej niż jednego biegłego rewidenta, Prezesa Zarządu Ilony Bienias wyznacza kluczowego biegłego rewidenta kierującego zespołem rewizyjnym. Kluczowy biegły rewident kierujący zespołem rewizyjnym: 1) przygotowuje badanie, a w tym: opracowuje strategię badania, wykonując uprzednio wszystkie czynności warunkujące opracowanie strategii, dzieli przedmiot usługi na obszary rewizyjne, przydziela zadania (obszary rewizyjne) członkom zespołu rewizyjnego, ustala zakres i tryb przekazywania informacji przez członków zespołu rewizyjnego określając kto, komu, w jakim zakresie i w jakim czasie powinien przekazywać informacje, 2) bieżąco nadzoruje przebieg czynności rewizyjnych oraz ocenia jakość i liczbę dowodów rewizyjnych i dokumentów roboczych, 3) udziela bieżąco wyjaśnień i konsultacji członkom zespołu rewizyjnego, 4) w przypadku, gdy pewne prace zostaną powierzone asystentom, aplikantom, aby uzyskać wystarczającą pewność, że przeprowadzone prace odpowiadają standardom jakości, należy odpowiednio pokierować pracami, nadzorować ich przebieg i dokonywać ich weryfikacji na wszystkich poziomach, 5) w każdym etapie badania sprawozdania finansowego może zwrócić się do Prezesa Zarządu Ilony Bienias o udzielnie wyjaśnień, konsultacji, 6) kluczowy biegły rewident organizuje naradę zespołu wykonującego usługę, z narady sporządza notatkę, 7) w etapie czynności końcowych badania sprawozdania finansowego lub wykonywania innej usługi poświadczającej przeprowadza kontrolę wykonania i udokumentowania części usługi wykonywanej przez poszczególnych członków zespołu rewizyjnego, wykorzystując do tego cele wprowadzone do stosowania w Eurofin Sp. z o.o., formularze do oceny zasadności treści opinii i raportu albo innych rezultatów wykonania usługi poświadczającej, 8) w razie stwierdzenia niedostatków procedur rewizyjnych lub ich udokumentowania, a także w przypadku stwierdzenia, że dokumentacja rewizyjna nie uzasadnia treści opinii lub raportu, albo rezultatów innej usługi poświadczającej – przekazuje odpowiednie dyspozycje członkom zespołu rewizyjnego i egzekwuje wykonanie tych dyspozycji, 11 9) opracowuje projekt brzmienia opinii niezależnego biegłego rewidenta wraz z raportem uzupełniającym opinię z badania sprawozdania finansowego lub rezultatów innej usługi poświadczającej, a także, jeśli uzasadniają to rezultaty rewizji, opracowuje projekt wystąpienia porewizyjnego odpowiednio scalając propozycje zebrane przez członków zespołu rewizyjnego, 10) w zakresie umocowania przez Prezesa Zarządu Ilony Bienias w kontaktach z osobami odpowiedzialnymi za rachunkowość klienta i jej poszczególne odcinki oraz koordynuje wszelkie związane z rewizją działania członków zespołu, dbając o poprawne usytuowanie aplikantów i asystentów w zespole oraz ich wszechstronny rozwój zawodowy, realizuje zasadę kontradyktoryjności, relacjonując osobom odpowiedzialnym za rachunkowość klienta ustalenia rewizji i przekazując w etapie końcowym, projekt opinii i raportu albo rezultat innej usługi poświadczającej tym osobom w celu zgłoszenia przez niego uwag do projektów. Zakres obowiązków i uprawnień – wzajemne zależności personelu zarządzającego, wykonawczego i weryfikującego. Nadzór nad realizacją zadań oraz zapewnienie możliwości konsultacji w toku wykonywania pracy należy do Prezesa Zarządu Eurofin Sp. z o.o. Ilony Bienias W szczególności należy: odpowiednio ukierunkować biegłego rewidenta i współpracujące z nim osoby przekazując posiadane informacje o badanej jednostce, nadzorować wykonywanie zadań, przeprowadzać bieżąco przeglądy dokumentacji rewizyjnej, zapewnić możliwość konsultacji merytorycznych w strukturze podmiotu uprawnionego lub poza nim, na przykład w sprawach podatkowych, prawnych – w razie zaistnienia takiej potrzeby, zapewnić ostateczną kontrolę zaproponowanej przez biegłego rewidenta opinii o zbadanym sprawozdaniu finansowym co do jej treści i rodzaju oraz kompletności i poprawności przedstawienia w raporcie ustaleń z badania. Wykonawca badania sprawozdania finansowego lub innej usługi poświadczającej, zobowiązany jest do przestrzegania reguł obowiązujących w podmiocie uprawnionym do badania sprawozdań finansowych. Powinien wdrożyć te procedury kontroli jakości przewidywane w zasadach i procedurach, które dotyczą danego zlecenia. Audytor i asystenci, mający obowiązki nadzorcze powinni wnikliwie rozważyć kompetencje zawodowe każdego z asystentów przy podejmowaniu decyzji o powierzeniu asystentom określonych prac, sprawowaniu nad nimi nadzoru i weryfikacji wykonanych przez nich prac. Każde zlecenie pracy asystentom powinno następować w sposób dający wystarczającą pewność, że prace te zostaną wykonane z należytą starannością przez 12 osoby posiadające odpowiednie co do danej sytuacji kompetencje zawodowe. Asystenci, którym zlecono prace wymagają odpowiedniego ukierunkowania. Obejmuje ono poinformowanie tego personelu o ich: 1) obowiązkach, 2) celach stosowanych procedur, 3) charakterze działalności jednostki gospodarczej, 4) ewentualnych problemach rachunkowości i rewizji finansowej tej jednostki, które mogą wpływać na charakter, rozkład w czasie i zakres postępowania rewizyjnego, w które personel jest zaangażowany. Za dozór nad częścią prac odpowiada Zarząd / Właściciel albo wyznaczony przez niego kierownik zespołu. Personel odpowiedzialny za nadzór wykonuje następujące funkcje w czasie realizacji rewizji i innych usług poświadczających a) monitoruje postępy prac w procesie rewizyjnym, oceniając, czy: asystenci (aplikanci) dysponują niezbędnymi umiejętnościami i kompetencjami do wykonywania powierzonych im zadań, asystenci (aplikanci) właściwie rozumieją zalecenia ukierunkowujące ich prace, praca jest wykonywana zgodnie z ogólnym planem i programem rewizji, b) pozyskuje informacje i definicje znaczące problemy rachunkowości i rewizji finansowej, które ujawniły się w postępowaniu rewizyjnym, oceniając ich wagę i modyfikując ogólny plan audytu, jeśli uzna to za właściwe, c) decyduje w przypadku różnicy zdań (ocen) wśród personelu oraz w sprawach zasięgnięcia konsultacji na właściwym szczeblu. Prace wykonywane przez każdego biegłego rewidenta oraz asystentów (aplikantów) powinny zostać zweryfikowane przez pracowników lub osoby zatrudnione z zewnątrz na podstawie umowy o dzieło, posiadających co najmniej takie same kompetencje, aby ocenić, czy: praca została wykonana zgodnie z programem rewizji, wykonana praca i uzyskane rezultaty zostały należycie udokumentowane, wszystkie znaczące problemy w postępowaniu rewizyjnym zostały rozwiązane, co znajduje odzwierciedlenie we wnioskach z badania, zostały osiągnięte cele zastosowanych procedur badania, sformułowane wnioski odpowiadają wynikowi wykonanej pracy i uzasadniają opinię końcową. Weryfikacji należy poddać: plan i program rewizji finansowej, szacunek ryzyka nieodłącznego i ryzyka kontroli, łącznie z wynikami badań zgodności, oraz dokonywane w ich następstwie ewentualne zmiany w ogólnym planie i programie badania, udokumentowane dowody badania uzyskane w wyniku wiarygodności oraz sformułowane na ich podstawie wnioski wraz z wynikami konsultacji, 13 sprawozdanie finansowe, proponowane poprawki wynikające z badania oraz raport i opinię biegłego rewidenta w proponowanej formie. Rezultaty kompletności dokumentacji rewizyjnej z badania sprawozdania finansowego powinny być odnotowane w kwestionariuszach: oceny kompletności dokumentacji rewizyjnej z badania sprawozdania finansowego, oceny kompletności raportu z przebiegu badania sprawozdania finansowego, oceny kompletności treści i zasadności rodzaju opinii oraz spójności z raportem i dokumentacją rewizyjną. Prezes Zarząd, do każdego realizowanego projektu imiennie wyznaczy weryfikatora. Rozdziała szósty Monitorowanie Zarząd Spółki jest zobowiązany do opracowania i wyprowadzenia odpowiednich zasad i procedur dla skutecznego działania kontroli jakości. Celem monitorowania przestrzegania zasad i procedur kontroli jakości jest zapewnienie oceny: przestrzegania zawodowych standardów oraz obowiązujących wymogów prawnych, czy system kontroli jakości został odpowiednio zaprojektowany i skutecznie wdrożony oraz, czy procedury i zasady jakości zostały odpowiednio zastosowane. Ustawiczna analiza i ocena systemu kontroli jakości dotyczą następujących zagadnień: Analiza: nowych zmian obowiązujących standardów zawodowych oraz wymogów regulacyjnych i prawnych, pisemnych potwierdzeń dotyczących zgodności z zasadami i procedurami niezależności, ustawicznego doskonalenia zawodowego, decyzji związanych z akceptacją i kontynuacją współpracy z klientem oraz szczególnych zleceń, wewnętrznych materiałów i pomocy praktycznych opracowanych na użytek realizujących zlecenia czynności rewizji finansowej. 14 Rozdział siódmy Dokumentacja Spółka wprowadza następującą dokumentację kontroli jakości do stosowania: ocena kompletności dokumentacji rewizyjnej z badania sprawozdania finansowego, ocena kompletności treści i zasadności rodzaju opinii, a w szczególności prawidłowości oraz spójności z raportem i dokumentacją rewizyjną, ocena kompletności raportu. OCENA KOMPLETNOŚCI DOKUMENTACJI REWIZYJNEJ ZBIÓR STAŁY z badania sprawozdania finansowego Nr strony dokume Lp. ntacji rewizyj nej I 1. 2. 3. 4. 5. Wyszczególnienie DANE IDENTYFIKUJĄCE JEDNOSTKĘ Nazwa i siedziba Podstawa prawna działalności Działalność niezgodna z zarejestrowaną Rejestracja podatkowa i statystyczna Kapitał (fundusz) zakładowy i własny na dzień bilansowy 6. 7. 8. 9. 10. 11. II 1. Dokumentacja Skład zarządu i jego zmiany Skład organu nadzorczego, prezydium oraz powiązania kapitałowe Jednostki powiązane Główni udziałowcy (akcjonariusze, wspólnicy) Banki obsługujące jednostkę Osoba lub firma odpowiedzialna za sporządzenie sprawozdania finansowego SYSTEM RACHUNKOWOŚCI JEDNOSTKI Identyfikacja dokumentacji opisującej zasady (politykę) rachunkowości, kopia istotnych fragmentów 15 wystarc niewysta brak zająca rczająca Nr strony dokume Lp. ntacji rewizyj nej 2. 3. 4. 5. III 1. 2. 3. IV Dokumentacja Wyszczególnienie wystarc niewysta brak zająca rczająca Ocena kompletności i aktualności dokumentacji opisującej zasady (politykę) rachunkowości Prawidłowość ksiąg rachunkowych sporządzanych metodą tradycyjną Badanie systemu rachunkowości informatycznej Instrukcje wewnętrzne w zakresie: − sporządzenia, obiegu i przechowywania dowodów księgowych − inwentaryzacji, − archiwizowania i przechowywania danych − prowadzenia bieżąco aktualizowanego wykazu urządzeń księgowych składających się na księgi rachunkowe SYSTEM RACHUNKOWOŚCI JEDNOSTKI Stosowane przez jednostkę wzorce do kontroli wewnętrznej, normy zużycia, ubytków naturalnych, ochrona mienia (kopie istotnych fragmentów) Badanie systemu kontroli wewnętrznej Ocena funkcjonowania kontroli wewnętrznej i uwzględniania wyników z kontroli zewnętrznej INFORMACJ O KONTAKTACH Z JEDNOSTKĄ Uwagi do punktu ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Uwagi do punktu ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Uwagi do punktu ………: …………………………………………………………………………………………… 16 …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Nr strony dok. Lp. rewizyjnej I 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. II 1. 2. Dokumentacja Wyszczególnienie Umowy o badanie sprawozdania finansowego Poprawność wyboru audytora Umowa o badanie z jednostką Umowa o dzieło z biegłym rewidentem Umowa o przeprowadzenie kontroli wewnętrznej Okres i miejsce przeprowadzenia badania Oświadczenia podmiotu uprawnionego o niezależności od podmiotu badanego Oświadczenie biegłych (biegłego) o niezależności od podmiotu badanego Oświadczenie weryfikatora o niezależności od podmiotu badanego Oświadczenie kierownictwa jednostki Planowanie badania Plan badania obejmujący: − strategię badania uwzględniającą: ryzyko badania, istotność ogólną, istotności cząstkowe, − harmonogram badania, w tym: stwierdzenia zawarte w sprawozdaniu finansowym wymagające potwierdzeń terminy badania poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego przewidziane do zastosowania metody rewizji finansowej istotnych pozycji sprawozdania finansowego techniki badania − korekty strategii i harmonogramu badania Wyjaśnienie przyczyn niezgodności z planem 17 wysta niewystar rczają brak czająca ca III 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. IV 1. 2. 3. 4. 5. 6. Dokumenty związane z badanym sprawozdaniem finansowym Sprawozdanie finansowe w wersji przedstawionej do badania Zestawienie obrotów i sald do wersji przedstawionej do badania Sprawozdanie finansowe w wersji po badaniu Zestawienie obrotów i sald w wersji po badaniu Oświadczenie kierownictwa jednostki stwierdzające co najmniej: − odpowiedzialność kierownika jednostki za rzetelność i prawidłowość przedłożonego do badania sprawozdania finansowego − ujawnienie i poinformowanie biegłego rewidenta o wszystkich istotnych, znanych badanej jednostce zdarzeniach dotyczących okresu objętego badanym sprawozdaniem finansowym jakie wystąpiły między dniem bilansowym, a datą wyrażenia opinii oraz zobowiązaniach warunkowych jednostki Wystąpienie do kierownictwa jednostki (gdy zostało opracowane) Opinia niezależnego biegłego rewidenta Raport uzupełniający opinię z badania sprawozdania finansowego Informacje o sprawozdaniu finansowym za rok ubiegły Rodzaj i data wydanej opinii Identyfikacja podmiotu badającego oraz biegłych rewidentów badających Realizacja wniosków z ubiegłorocznego wystąpienia porewizyjnego Informacja o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego Informacja o przekazaniu sprawozdania finansowego do organu rejestrowego oraz urzędu skarbowego Informacje o ogłoszeniu sprawozdania finansowego 18 V 1. 2. 3. 4. VI 1. 2. Badanie systemu rachunkowości i powiązanej z nią kontroli wewnętrznej Badanie ciągłości bilansowej Badanie prawidłowości dowodów księgowych i zapisów księgowych oraz ich kontrola Badanie kompletności i poprawności zapisów księgowych i ksiąg rachunkowych Ocena kompletności inwentaryzacji i celu jej przeprowadzania Elementy analizy finansowej Zestawienie kluczowych wielkości bezwzględnych za rok obrotowy i – w miarę możliwości – dwa lata poprzednie Wskaźniki charakteryzujące wynik finansowy oraz sytuację majątkową i finansową za rok obrotowy i – w miarę możliwości – dwa lata poprzedzające Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… 19 …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… − − − − − Ocenie podlega w szczególności zbadanie przez biegłego rewidenta: istnienia na dzień bilansowy wykazanych aktywów, prawidłowości wyceny aktywów, sprawowania kontroli nad aktywami, kompletności ujęcia aktywów, prezentacji we właściwych częściach sprawozdania finansowego poszczególnych sald. Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… 20 …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… 21 OCENA KOMPLETNOŚCI DOKUMENTACJI REWIZYJNEJ z badania sprawozdania finansowego PASYWÓW BILANSU Nr strony dokument Lp. acji rewizyjnej I 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. II 10. 11. 12. 13. − − − − − III Dokumentacja Wyszczególnienie wysta niewystar rczają brak czająca ca KAPITAŁ WŁASNY Kapitał podstawowy Należne wpłaty na kapitał podstawowy Udziały (akcje) własne Kapitał zapasowy Kapitał z aktualizacji wyceny Pozostałe kapitały rezerwowe Zysk (strata) z lat ubiegłych Zysk (strata) netto Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA Rezerwy na zobowiązania Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe Rozliczenia międzyokresowe Oceniane jest w szczególności zbadanie przez biegłego rewidenta: istnienia na dzień bilansowy wykazanych pasywów, obowiązku zaspokojenia zobowiązań,, kompletności ujęcia pasywów, prawidłowości wyceny pasywów, prezentacji we właściwych częściach sprawozdania finansowego poszczególnych sald pasywów. Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… 22 OCENA KOMPLETNOŚCI DOKUMENTACJI REWIZYJNEJ z badania sprawozdania finansowego PASYWÓW BILANSU Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 23 Nr strony dokument Lp. acji rewizyjnej 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. Dokumentacja Wyszczególnienie wysta niewystar rczają brak czająca ca PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY I ZRÓWNANE Z NIMI Przychody netto ze sprzedaży produktów Zmiana stanu produktów Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów KOSZTY DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ Amortyzacja Zużycie materiałów i energii Usługi obce Podatki i opłaty (w tym podatek akcyzowy) Wynagrodzenia Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia Pozostałe koszty rodzajowe Wartość sprzedanych towarów i materiałów POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych Dotacje Inne przychody operacyjne POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych Inne koszty operacyjne PRZYCHODY FINANSOWE Dywidendy i udziały w zyskach Zysk ze zbycia inwestycji Aktualizacja wartości inwestycji Inne KOSZTY FINANSOWE Odsetki Strata netto ze zbycia inwestycji Aktualizacja wartości inwestycji Inne WYNIK ZDARZEŃ NADZWYCZAJNYCH PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH Ocenie podlega w szczególności zbadanie przez biegłego rewidenta: − występowania w badanym okresie operacji gospodarczych, − kompletności ujęcia operacji gospodarczych, − ujęcia operacji gospodarczych w prawidłowej kwocie, 24 − poprawnego przypisania wynikających z operacji gospodarczych przychodów, zysków nadzwyczajnych oraz kosztów i strat nadzwyczajnych do okresu, którego dotyczą. Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Uwagi do pozycji ………: …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… 25 OCENA KOMPLETNOŚCI TREŚCI I ZASADNOŚCI RODZAJU OPINII A W SZCZEGÓLNOŚCI PRAWIDŁOWOŚCI ORAZ SPÓJNOŚCI Z RAPORTEM I DOKUMENTACJĄ REWIZYJNĄ Punkt opinii Wyszczególnienie ……… ……… ……… Tytuł i wskazanie adresata Nazwa i określenie formy prawnej oraz siedziby jednostki Identyfikacja poszczególnych elementów zbadanego sprawozdania finansowego − wprowadzenie do sprawozdania finansowego − bilans − rachunek zysków i strat − zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym − rachunek przepływów pieniężnych − dodatkowe informacje i objaśnienia − wskazanie daty, na którą sporządzono bilans − wskazanie okresu trwania roku obrotowego − stwierdzenie, że za sporządzenie tego sprawozdania finansowego odpowiada kierownik jednostki, a zadaniem biegłego rewidenta było zbadanie i wyrażenie opinii o rzetelności, prawidłowości i jasności tego sprawozdania finansowego oraz prawidłowości ksiąg rachunkowych stanowiących podstawę jego sporządzenia Określenie, wynikających z ustawy o rachunkowości i norm, zasad według których przeprowadzono badanie i wskazanie, że gwarantowały one zaplanowanie i przeprowadzeniu badania obejmującego: − sprawdzenie poprawności zastosowanych przez jednostkę zasad (polityki) rachunkowości i znaczących szacunków − sprawdzenie, w przeważającej mierze w sposób wyrywkowy – dowodów i zapisów księgowych, z których wynikają liczby i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym − całościową ocenę sprawozdania finansowego Stwierdzenie biegłego rewidenta, że przeprowadzone badanie umożliwiło mu uzyskanie wystarczającej pewności dla wyrażenia miarodajnej opinii o sprawozdaniu finansowym i stanowiących jego podstawę księgach rachunkowych (jeżeli nie było to możliwe biegły rewident wskazuje na czynniki ograniczające) Opinia właściwa określająca przyjęte do oceny kryteria (ustawa o rachunkowości i wydane na jej podstawie przepisy szczególne lub szczegółowe, regulujące sprawozdawczość finansową jednostki oraz ewentualnie inne przepisy z ich przywołaniem) i stwierdzenie, w jakim stopniu badane sprawozdanie finansowe obejmujące zarówno dane liczbowe, jak i wyjaśnienia słowne ……… ……… ……… Zamieszczono w Uwagi opinii (x) TAK 26 NIE Punkt opinii Wyszczególnienie ……… − przedstawia rzetelnie i jasno wszystkie istotne dla oceny jednostki informacje, w tym także wskazujące na poważne zagrożenia dla kontynuowania przez nią działalności − sporządzono je we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z określonymi w ustawie o rachunkowości i przepisach szczególnych lub szczegółowych oraz ewentualnie innych, zasadami (polityką) rachunkowości, stosowanymi w sposób ciągły − sporządzono je na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych − jest zgodnie z wpływającymi na treść sprawozdania finansowego przepisami prawa, statutem lub umową jednostki Stwierdzenie zgodności informacji zawartych w sprawozdaniu z działalności z danymi rocznego sprawozdania finansowego Własnoręczne podpisy i dane identyfikujące biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie lub kierującego nim oraz nazwa i adres podmiotu uprawnionego i dane identyfikujące osoby upoważnione do reprezentowania podmiotu uprawnionego, który wyraża opinię Miejsce siedziby podmiotu uprawnionego i data, pieczęć podmiotu uprawnionego i data wydania opinii, która nie powinna znacznie odbiegać od daty zakończenia badania w jednostce oraz uzyskania oświadczenia jednostki o kompletnym ujęciu danych w księgach rachunkowych, wykazaniu wszelkich zobowiązań warunkowych oraz poinformowaniu o istotnych zdarzeniach, które nastąpiły po dniu bilansowym. ……… ……… Zamieszczono w Uwagi opinii (x) TAK NIE Uwagi do punktu ………: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… Uwagi do punktu ………: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 27 Uwagi do punktu ………: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… Uwagi do punktu ………: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… OCENA KOMPLETNOŚCI RAPORTU uzupełniającego opinię z badania sprawozdania finansowego za rok …………… Nr strony Lp. raportu Wyszczególnienie Zamieszczono w Uwagi raporcie (x) TAK Dane identyfikujące jednostkę − nazwa i adres siedziby − zarejestrowany i rzeczywisty przedmiot działalności − podstawa prawna działalności (organ rejestrowy i data wpisu do rejestru) − rejestracja podatkowa i statystyczna − kapitał (fundusz) podstawowy i własny na dzień bilansowy − właściciele i zmiany struktury własności, jakie nastąpiły w badanym roku obrotowym oraz do dnia zakończenia badania − jednostki powiązane z jednostką badaną − kierownik jednostki (skład zarządu) i zmiany, jakie nastąpiły w badanym roku obrotowym oraz do dnia zakończenia badania Informacje o sprawozdaniu finansowym za rok poprzedni − firma badająca sprawozdanie finansowe − badający biegli rewidenci − rodzaj opinii − data zatwierdzenia sprawozdania finansowego (gdy sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone należy podać przyczyny) − sposób podziału zysku (pokrycia straty) 28 NIE Nr strony Lp. raportu Wyszczególnienie Zamieszczono w Uwagi raporcie (x) TAK − data ogłoszenia (złożenia do ogłoszenia) z podaniem numeru Monitora Polskiego B lub Monitora Spółdzielczego − data złożenia w Krajowym Rejestrze Sądowym Dane identyfikujące podmiot uprawniony i biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie − nazwa, adres i siedziba podmiotu uprawnionego − numer rejestracyjny podmiotu uprawnionego − imię i nazwisko oraz numer ewidencyjny biegłego (biegłych) rewidentów − powołanie się na umowę o badanie oraz wykazanie daty jej zawarcia, a także podanie organu, który wybrał do badania podmiot uprawniony − okres przeprowadzania badania w siedzibie jednostki oraz w jej oddziałach − deklaracja podmiotu uprawnionego i biegłego rewidenta o niezależności od badanej jednostki – w rozumieniu art. 66 ust. 2 ustawy o rachunkowości Informacje o ograniczeniach w badaniu lub niewystąpieniu ograniczeń Informacje o złożeniu przez kierownika jednostki wszystkich zbadanych przez biegłego rewidenta oświadczeń, wyjaśnień i informacji, albo o odmowie ich złożenia Kluczowe, specyficzne dla jednostki, wielkości bezwzględne i wskaźniki charakteryzujące jej wynik finansowy oraz sytuację majątkową i finansową za rok obrotowy i – w miarę możliwości – dwa lata poprzedzające, ze wskazaniem tych czynników, które istotnie negatywnie wpływają na wyniki i sytuację jednostki, a zwłaszcza poważnie zagrażają możliwości kontynuowania przez nią działalności w niezmienionym istotnie zakresie Ocena prawidłowości stosowanego systemu księgowości i działania powiązanej z nimi kontroli wewnętrznej, obejmująca: − stwierdzenie, czy jednostka posiada aktualną dokumentację opisującą przyjęte przez nią zasady (politykę) rachunkowości − ocenę zasadności i ciągłości stosowanych zasad (polityki) rachunkowości, w tym prawidłowości otwarcia ksiąg rachunkowych − ocenę prawidłowości dokumentacji operacji gospodarczych 29 NIE Nr strony Lp. raportu Wyszczególnienie Zamieszczono w Uwagi raporcie (x) TAK − ocenę rzetelności, bezbłędności i sprawdzalności ksiąg rachunkowych, w tym także prowadzonych za pomocą komputera i powiązania dokonanych w nich zapisów z dowodami księgowymi oraz sprawozdaniem finansowym − ocenę stosowanych metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania za pomocą komputera − stwierdzenie przeprowadzenia, zgodnie z ustawą o rachunkowości, inwentaryzacji aktywów i pasywów oraz rozliczenia i ujęcia jej wyników w księgach − ocenę właściwej ochrony dokumentacji księgowej, ksiąg rachunkowych i sprawozdań finansowych − stwierdzenie, czy i jakie odcinkowe systemy kontroli wewnętrznej wiążące się z badanym sprawozdaniem finansowym istnieją, a jeżeli tak, to czy działają one poprawnie Informacje o niektórych istotnych pozycjach sprawozdania finansowego wymagających, zdaniem biegłego rewidenta, zamieszczenia w raporcie Informacje o wyniku badania kompletności i poprawności sporządzenia: − wprowadzenia do sprawozdania finansowego − dodatkowych informacji i objaśnień, − sprawozdania o zmianie w kapitale własnym, − sprawozdania z działalności jednostki Informacje o istotnych naruszeniach prawa wpływających na sprawozdanie finansowe, a także statutu lub umowy stwierdzonych podczas badania Imię, nazwisko, numer ewidencyjny i własnoręczny podpis biegłego rewidenta przeprowadzającego lub kierującego badaniem Nazwa i dane identyfikujące podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych oraz imię i nazwisko, numer ewidencyjny i własnoręczny podpis biegłego rewidenta reprezentującego podmiot uprawniony, w imieniu którego biegły rewident przeprowadzał badanie Siedziba podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych i data raportu Informacje o: − sporządzeniu raportów cząstkowych, np. na temat działania kontroli wewnętrznej 30 NIE Nr strony Lp. raportu Wyszczególnienie Zamieszczono w Uwagi raporcie (x) TAK NIE − adresowanych do kierownika jednostki wystąpieniach dotyczących istotnych naruszeń prawa, wykrycia nadużyć, itp. − wynikach badania dodatkowych zagadnień określonych w umowie o badanie, jeżeli nie przewiduje ona sporządzenia na ten temat oddzielnego sprawozdania Uwagi do punktu ………: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… Uwagi do punktu ………: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… Uwagi do punktu ………: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… Zasady ustalania cen usług Załącznik nr 1 Ustala się następujące stawki wynagrodzeń dla poszczególnych stanowisk w projekcie: w zł. Kwota netto Lp. Nazwa stanowiska (1 roboczogodzina) 1. Kierownik projektu 150 2. Specjalista biegły rewident 120 3. Aplikant starszy 80 4. Aplikant młodszy 50 5. Asystent starszy 30 6. Asystent młodszy 20 7. Obsług administracyjna 20 31 Specjalista – inny biegły rewident powołany w celu konsultacji zagadnień, w szczególności w sprawach spornych, skomplikowanych, zwiększających ryzyko badania lub specjalista z innej dziedziny, na przykład rzeczoznawca majątkowy, doradca podatkowy, prawnik. Starszy aplikant – aplikant odbywający II rok aplikacji, Młodszy aplikant – aplikant odbywający I rok aplikacji, Starszy asystent – osoba posiadająca co najmniej 2 – letnie doświadczenie w projektach audytorskich, Młodszy asystent – osoba rozpoczynająca dopiero procedurę kwalifikacyjną na uzyskanie uprawnień biegłego rewidenta (rozpoczynająca praktykę i zdawanie egzaminów wymaganych procesem kwalifikacyjnym) Obsługa administracyjna – osoby odpowiedzialne za prace techniczne i końcowe w trakcie projektu (na przykład drukowanie, kserowanie, bindowanie). Ustala się następujące wskaźniki dla kryterium trudności, ryzyka i innych kosztów, o które należy korygować ustalane ceny usług: Lp. 1. 2. 3. 4. 5. Stopień trudności Zmniejszony Standard Standard plus Trudne Bardzo trudne Wskaźnik 0,8 – 0,15 1,0 1,25 – 1,50 1,60 – 1,90 2,0 – 2,50 Oświadczenie Załącznik nr 2 Oświadczam, odpowiedniej że zapoznałem (am) jakości usług się z poświadczających regulaminem zapewnienia wykonywanych przez ………………………………………………………………………………………… ………...……………………………………………………………………………… (nazwa podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych) Kraków, dnia ……………… ……………………………...……… (imię i nazwisko składającego oświadczenie) 32 Załącznik nr 3 Oświadczenie potwierdzające spełnienie wymogu niezależności ………………………………… ……………………………… (imię i nazwisko składającego oświadczenie) (rodzaj zatrudnienia – stanowisko) ………………………………… (adres zamieszkania) Oświadczam, iż w trakcie wykonywania swojego zawodu biegłego rewidenta pozostałem/am niezależny, podlegające wyłącznie przepisom prawa, obowiązującym standardom rewizji finansowej oraz zasadom etyki, w tym w szczególności uczciwości, obiektywizmu zawodowych kompetencji i należytej staranności, oraz zachowania tajemnicy. Nie posiadam udziałów, akcji lub innych tytułów własności. W jednostce, w której wykonuję czynności rewizji finansowej, lub jednostce z nią powiązanej. Nie jestem i w ostatnich trzech latach nie byłem przedstawicielem prawnym (pełnomocnikiem), członkiem organów nadzorujących, zarządzających, administrujących lub pracownikiem jednostki, w której wykonuje lub wykonywałem/am czynności rewizji finansowej, albo jednostki z nią powiązanej. W ostatnich trzech latach nie uczestniczyłem w prowadzeniu ksiąg rachunkowych lub sporządzeniu sprawozdania finansowego jednostki, w której wykonywałem/am czynności rewizji finansowej, a w szczególności nie wykonywałem/am czynności polegających na: sporządzeniu dowodów księgowych jednostki, kontroli dowodów i ich kwalifikowaniu do ujęcia w księgach rachunkowych, wykonywaniu procedur rachunkowości stosowanych przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych i sporządzaniu sprawozdań finansowych, przeprowadzeniu inwentaryzacji składników aktywów i pasywów na dzień bilansowy, sporządzeniu elementów sprawozdania finansowego. Nie osiągnąłem/am chociażby w jednym roku, w ciągu ostatnich 5 lat, co najmniej 40% przychodu rocznego z tytułu świadczenia usług na rzecz jednostki, w której wykonywałem/am czynności rewizji finansowej, lub jednostki z nią powiązanej. Nie jestem małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej do drugiego stopnia lub nie jestem związany/na z tytułu opieki, przysposobienia lub kurateli z osoba będącą członkiem organów nadzorujących, zarządzających lub administrujących jednostki, w której wykonywałem/am czynności rewizji finansowej , ani też nie zatrudniałem/am do wykonywania czynności rewizji finansowej także osoby. Nie uczestniczyłem/am w podejmowaniu decyzji przez jednostkę, w której wykonywałem/am czynności rewizji finansowej w zakresie mającym związek ze świadczonymi usługami. 33 Z innych powodów po przeprowadzeniu czynności zmierzających do wyeliminowania zagrożeń, nie mogę sporządzić bezstronnej i niezależnej opinii i raportu. Poniżej przedstawiony został wykaz usług z rewizji finansowej, które wykonywałem/am w roku 2009. Lp. Rodzaj wykonanej usługi Okres realizacji usługi Data wydania opinii Rodzaj wydanej opinii Funkcja pełniona w projekcie Uwagi Podpis składającego oświadczenie …………………………………… Data Załącznik nr 4 Oświadczenie o zachowaniu tajemnicy zawodowej ………………………..................... ………………………………….. (imię i nazwisko składającego oświadczenie) (rodzaj zatrudnienia w podmiocie) …………………………………… ………………………………….. (stanowisko) (adres zamieszkania) Oświadczam, iż zachowam w tajemnicy wszystkie informacje i dokumenty związane z wykonywaniem czynności rewizji finansowej. ……………………………. (podpis osoby składającej oświadczenie) Kraków, dnia ……………… 34 Załącznik nr 5 Przydział do realizacji zlecenia Przydzielam Panią/Pana ……………………………………………………. (imię i nazwisko realizatora zlecenia) do realizacji zlecenia ………………………………………………………………. (przedmiot zlecenia) .................................................................................................................................... ( nazwa zleceniodawcy) (adres zleceniodawcy) w okresie ……………………… . Przy realizacji zlecenia należy przestrzegać wewnętrznych standardów obowiązujących w Spółce, w tym używać standardowej dokumentacji rewizyjnej do udokumentowania czynności rewizji finansowej, a usługę należy realizować odpowiednio do posiadanej wiedzy, umiejętności i doświadczenia. W przypadku wątpliwości przy realizacji zlecenia, należy skonsultować problem z kierownikiem Spółki, kluczowym biegłym rewidentem lub biegłym rewidentem spoza Spółki. Problemy skonsultowane należy udokumentować. Ostateczne zakończenie zlecenia nastąpi w dniu ………………… po weryfikacji przeprowadzonej przez …………………………………………………………………. (imię i nazwisko weryfikatora) (miejsce zamieszkania) Podpis Przyjmującego Zlecenie ……………………………. Podpis zleceniodawcy …………………………… Kraków, dnia ………………. Załącznik nr 6 Procedura podejmowania lub kontynuacji zlecenia w zakresie rewizji finansowej. 1. …………………………………………………………………………………… (nazwa klienta i jego siedziba) 2. …………………………………………………………………………………… (przedmiot zlecenia) 3. Okres realizacji zlecenia - ………………………………………………………. 4. Klient jest nowym klientem / Klient jest klientem znanym (kontynuacja)* 35 5. Informacje uzyskane o kliencie: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 6. Identyfikacja problemów powstałych w trakcie akceptacji zlecenia: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 7. Sposób rozwiązywania problemów, które zostały zidentyfikowane: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 8. Zidentyfikowanie ryzyk powstałych podczas realizacji współpracy z klientem …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 9. Odniesienie się do prawości i uczciwości działania kierownictwa podmiotu zlecającego usługę …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 10. Możliwości kadrowe w zakresie realizacji zlecenia …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 11. Przewiduje się do realizacji zlecenia następujące osoby 1) ……………………………………………………………………………. 36 ( imię i nazwisko, kwalifikację, funkcja przy realizacji zlecenia) 2) ……………………………………………………………………………. ( imię i nazwisko, kwalifikację, funkcja przy realizacji zlecenia) 3) ……………………………………………………………………………. ( imię i nazwisko, kwalifikację, funkcja przy realizacji zlecenia) 12. Ocena, czy przy realizacji zlecenia będą potrzebni specjaliści z innych dziedzin …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 13. Ocena czy dane zlecenie mieści się w zakresie kompetencji Spółki …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 14. Ocena czy Spółka jest w stanie terminowo realizować zlecenie …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 15. Ocena w zakresie niezależności …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… *właściwe podkreślić 37 Załącznik nr 6a Kwestionariusz oceny klienta Lp. Ryzyko zlecenia 1. Czy pojawiły się jakieś nowe lub dopiero rodzące się czynniki ryzyka, które mogą wpłynąć na decyzję kontynuacji współpracy z klientem? 2. Czy mogą wystąpić czynniki związane z ograniczeniem zakresu badania i czy możliwa jest weryfikacja warunków zlecenia? 3. Czy wstąpi potrzeba udziału wyspecjalizowanych pracowników, którzy w czasie audytu będą niedostępni? 4. Czy znane są lub podejrzewane są przypadki nadużyć lub oszustw kierownictwa? 5. Czy wystąpiły trudności w poprzednich zleceniach? 6. Czy wystąpiły zmiany w działalności jednostki (systemy, ludzie, produkty, lokalizacje itp.)? 7. Czy naruszenia prawa i regulacji branżowych mogą skutkować istotnymi grzywnami lub karami? 8. Czy wystąpiły negatywne trendy i wyniki w branży? 9. Czy zidentyfikowane zostały wątpliwości co do zdolności klienta do kontynuowania działalności w przewidywanej przyszłości? 10. Czy występuje duże zainteresowanie mediów jednostką lub jej kierownictwem? 11. Czy wystąpiły niezapłacone honoraria z poprzedniego zlecenia? 12. Czy wystąpiła niechęć lub trudności w zapłacie godzinowego honorarium? Odpowiedzi Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Na podstawie odpowiedzi ocenić należy ryzyko zlecenia jako: wysokie, średnie, niskie * 38 Uzasadnienie: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………................................................................ * właściwe należy zaznaczyć Załącznik nr 6b Kwestionariusz oceny klienta Lp. Niezależność 1. Czy jesteśmy pewni, że nie występują sytuacje, które mogłyby zagrozić naszej niezależności umysłu lub wizerunku? 2. Czy występują powiązania finansowe, pożyczki lub gwarancje udzielone klientowi / przez klienta? 3. Czy istnieją kontakty gospodarcze z klientem? 4. Czy występują związki rodzinne i osobiste z klientem? 5. Czy występują przypadki zatrudnienia klienta? 6. Czy przewidziani pracownicy do realizacji zlecenia pełnili rolę kierownika, dyrektora lub sekretarza Spółki klienta? 7. Czy świadczone były usługi inne niż atestacyjne? 8. Czy wykonywano funkcje kierownicze na rzecz klienta? 9. Czy dokonywano operacji na kontach lub klasyfikacji księgowych bez uzyskiwania zatrudnienia przez kierownictwo? 10. Czy wystąpiły przypadki przyjęcia prezentów lub gościnność ze strony klienta (inna niż zwyczajna)? 11. Czy kwota honorariów jest znacząco niższa od ceny rynkowej? 39 Odpowiedzi Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Na podstawie odpowiedzi należy ocenić ryzyko związane z zagrożeniem niezależności jako: wysokie, średnie, niskie * Uzasadnienie: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… * właściwe należy zaznaczyć Załącznik nr 6c Kwestionariusz oceny klienta L p. 1. 2. 3. 4. 5. Zagrożenia niezależności Odpowiedzi Czy jesteśmy pewni, że nie ma znaczących zagrożeń niezależności? Należy się zająć każdym z poniższych zagrożeń w stosunku do firmy i do każdego członka zespołu realizującego zlecenie. Czy nie wystąpi sytuacja, że będziemy badać sprawozdanie finansowe sporządzone przez siebie? Czy nie występuje nadmierne zaangażowanie ( np. z uwagi na działanie jako zwolennik klienta w postępowaniu sądowym lub inne udzielenie wsparcia)? Czy nie występuje zażyłość (np. zbytnia przychylność interesom klienta)? Czy nie występuje zastraszenie (np. powstrzymywanie się przed obiektywnym działaniem i stosowaniem zawodowego sceptycyzmu)? Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Tak – Nie – Nie dotyczy Kwestionariusz ten należy sporządzić dla każdego członka zespołu realizującego zlecenie. Dla każdego zidentyfikowanego zagrożenia należy udokumentować zabezpieczenie istniejące w jednostce oraz sposób w jaki mogą ograniczyć te zagrożenia do poziomu możliwego do zaakceptowania. 40 Jeśli doszliśmy do wniosku, że ryzyko jest nie do zaakceptowania przez firmę lub, że nie jesteśmy niezależni, jakie działanie jest proponowane i kiedy (np. wycofanie się z realizacji usługi itp.). Załącznik nr 6d Procedura przypisania pracownika do zlecenia kwestionariusza oceny wierzytelności kwalifikacji i doświadczenia pracownika na potrzeby realizacji zlecenia Lp. 1 2 3 Treść pytania Czy osoba uczestniczyła w realizacji podobnych zleceń? Jeśli nie to czy wykonywała takie same lub podobne czynności przy realizacji innych zleceń? Jakie kompetencje są wymagane do realizacji zlecenia? (wymienić jakie) Ocena tak nie tak nie tak nie 4 Czy wymagane jest uzupełnienie kompetencji o tak dodatkowe szkolenie przed rozpoczęciem zlecenia? nie Jeśli tak to jakie (wymienić) 5 Czy osoba została przydzielona do innego zlecenia, co umożliwia jej poświęcenie wymaganej ilości czasu? Czy osoba zachowuje nienależności wobec klientów w przypadku, gdy istnieje wymóg jej zachowania. 6 Uwaga tak nie tak nie Wniosek końcowy dotyczący przypisania do zlecenia akceptacja – odmowa. Załącznik nr 7 Nabór personelu Ocena kandydata do pracy w Spółce 1. …………………………………………………………………………………… (imię i nazwisko kandydata) 2. …………………………………………………………………………………… 41 (adres zamieszkania) 3. ……………………………… (NIP) …………………………………………… (PESEL) 4. Posiadane wykształcenie podyplomowe wyższe średnie 5. Dotychczasowe doświadczenie zawodowe i umiejętności …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 6. Dodatkowe kursy zawodowe i szkolenia …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 7. Ocena kandydata do pracy z uzasadnieniem jego przyjęcia lub odrzucenia …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 8. Proponowane stanowisko dla kandydata …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Sporządził : ………………………………….. Kraków, data ……………………. 42 Załącznik nr 8 Dane w zakresie wykształcenia pracownika 1. …………………………………………………………………………………… (imię i nazwisko) 2. …………………………………………………………………………………… (zajmowane stanowisko) 3. Data zatrudnienia : ……………………………………………………………… 4. Forma zatrudnienia: …………………………………………………………….. 5. Szkolenia uzupełniające: Lp. Data Tematyka szkolenia 43 Uwagi
