Oferta usług informacyjnych biblioteki akademickiej oparta na

2008. INFORMACJA DLA NAUKI A ŚWIAT ZASOBÓW CYFROWYCH
Małgorzata Furgał
Politechnika Poznańska w Poznaniu
Biblioteka Główna
[email protected]
Oferta usług informacyjnych biblioteki akademickiej
oparta na nowych technologiach
An academic library’s offer of information services based
on the new technologies
Abstract
Artykuł jest próbą przedstawienia oferty usług informacyjnych biblioteki akademickiej opartych
na nowych technologiach oraz rzucenia światła na kierunek zmian w najbliższych latach.
Dzięki Internetowi, powstałych w nim stronom www i wreszcie portalom bibliotecznym
użytkownik biblioteki może dzisiaj jak przez wrota dotrzeć do narzędzi pomocnych
w porządkowaniu szumu informacyjnego jaki od dłuższego czasu daje się wszystkim we znaki.
Właściwe dla dziedziny koncerny przemysłowe od wielu lat przygotowują infrastrukturę
informacyjną,, biblioteki natomiast starają się z tych dóbr mądrze wybierać to, co dla ich
użytkowników jest najbardziej przydatne. Omówiono zatem kilka funkcjonujących od lat
programów do katalogowania, dostępne specjalistyczne bazy danych oraz narzędzia
wspomagające korzystanie z nich, rozwijający się proces digitalizacji i udostępniania zbiorów
bibliotecznych w Internecie oraz najnowsze propozycje usług ułatwiających użytkownikom dostęp
do e- zasobów. Przedstawiony poniżej materiał pokazuje jak formy usług ewoluowały w ostatnich
latach wraz ze zmieniającą się postacią fizyczną źródeł informacyjnych, kiedy to źródła
elektroniczne na dobre zagościły w bibliotekach; począwszy od wspierania w poszukiwaniu tzw.
„metainformacji”, rozumianej jako informacji o lokalizacji źródła, jego cechach fizycznych
i zawartości intelektualnej, poprzez udostępnianie informacji o charakterze faktograficznym, jak
encyklopedie, słowniki itp., aż do udostępniania źródeł stricte naukowych.
Słowa kluczowe
technologie informacyjne; system biblioteczno-informacyjny; oprogramowanie dla bibliotek;
digitalizacja; biblioteka wirtualna
Abstract
The paper attempts to present an offer of information services of academic library based upon
new information technologies and shed light on how it will be changing in the next couple of
years.Thanks to Internet, its web pages and, in the end, libraries’ web portals, which are like
a gateway which enables libraries’ users to access all the tools necessary to help cope with
information overload, which everybody has been contending with for some time now. Relevant
industrial groups have been preparing IT infrastructure for many years. Libraries, however, have
been trying to make prudent decisions to choose what their users will find the most useful.
Therefore, the paper discusses how cataloguing software, present for many years, works, how
specialist data bases are built and what kind of tools support them, how book collections are
digitalised and how they are made available, and finally it presents recent offers of services to
make the access to e-resources easy. The presented bellow material describes how in the last
couple of years forms of IT services have been evolving, as the physical shape of information
sources has been changing and electronic sources have become commonplace in libraries. There
has been a shift from support in searching the so called “metainformation”, understood as
information about the source’s localization, its physical features and intellectual content
Oferta usług informacyjnych biblioteki akademickiej oparta na nowych ...
141
to making factual information available, such as encyclopaedias, dictionaries, etc., and to making
purely scientific information available.
Keywords
information technologies; library information system; library supporting software; digitization;
virtual library
1. Wprowadzenie
Internet stał się przed kilkunastu laty nową, wspaniałą dla bibliotek
możliwością wyjścia do użytkownika i zaproszenia go do korzystania z usług
inaczej. Z każdym następnym rokiem witryny i portale udoskonalano, a usług
na nich przybywało i przybywa nadal. W artykule omówiono niektóre
z programów i narzędzi funkcjonujących w bibliotekach akademickich
i wpływających od jakiegoś czasu na nową jakość świadczonych tam usług,
kilka narzędzi działających od niedawna oraz te ostatnio testowane. Analizę
przeprowadzono w oparciu o informacje zawarte na stronach www oraz
drukowane materiały informacyjne wydawane przez biblioteki, ale także dzięki
znajomości z autopsji kilku polskich placówek akademickich.
Pierwszymi narzędziami, które zastosowano w większości bibliotek
akademickich były katalogi, które w oparciu o nowoczesne systemy
biblioteczne dały użytkownikom dogodny dostęp do zbiorów bibliotecznych.
Wśród funkcjonujących obecnie w Polsce katalogów jedne są bardziej
rozpowszechnione w bibliotekach akademickich, inne mniej.
2. Katalogi biblioteczne w Internecie
Stosowane od połowy lat 90. XX wieku systemy biblioteczne takie, jak
ALEPH1, HORIZON2, VTLS3, PROLIB4, czy SOWA5 (rysunek 1) wyposażono
w moduł katalogowania, który dał użytkownikom narzędzie umożliwiające
zdalne przeglądanie zasobów bibliotecznych . W następnym etapie możliwe
stało się zamawianie przez Internet oraz przeglądanie konta czytelnika.
Z czasem część systemów wyposażono w funkcje przedłużania wypożyczonych
pozycji, zamawiania kopii artykułu, przeglądania zbiorów całej sieci
bibliotecznej oraz możliwość linkowania do wersji elektronicznej czasopisma
możliwość linkowania do wersji elektronicznej czasopisma, o ile biblioteka
oferuje prenumeratę w dwóch wersjach możliwość linkowania do wersji
elektronicznej czasopisma, o ile biblioteka oferuje prenumeratę w dwóch
wersjach. Możliwość linkowania do wersji elektronicznej czasopisma, o ile
biblioteka oferuje prenumeratę w dwóch wersjach możliwość linkowania
1
ALEPH jest wykorzystywany m. in. przez: Sieć Bibliotek Naukowych w Białymstoku, Bibliotekę Główną
Politechniki Warszawskiej, Bibliotekę Główną Politechniki Szczecińskiej i Bibliotekę Sejmową.
2
HORIZON funkcjonuje w bibliotekach Poznańskiej Fundacji Biblioteki Naukowych, Łódzkiej
Akademickiej Sieci Bibliotecznej czy biblioteki w Bydgoszczy i Toruniu.
3
VTLS jest stosowany w Krakowskim Zespole Bibliotecznym.
4
PROLIB działa w BG Politechniki Śląskiej w Gliwicach i Bibliotece Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
5
SOWA jest w Bibliotece Politechniki Opolskiej, Politechniki Radomskiej oraz WAT.
142
Małgorzata Furgał
do wersji elektronicznej czasopisma, o ile biblioteka oferuje prenumeratę
w dwóch wersjach.
Rysunek 1. Wynik wyszukiwania w katalogu SOWA
Żródło: strona www Biblioteki Politechniki Opolskiej
Katalogi widoczne w Internecie wdrożono w bibliotekach po to,
aby poprawić jakość usług i nadążać za oczekiwaniami czytelników. Dzisiaj
strony www bibliotek oferują użytkownikom także dostęp do innych katalogów,
takich jak Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich KaRo (http://karo.umk.pl/),
Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny NUKAT (http://www.nukat.edu.pl/),
czy centralny katalog światowy WorldCat (http://firstsearch.oclc.
org/fsip?done=referer) (rysunek 2) i inne.
Rysunek 2. Wynik wyszukiwania w katalogu WorldCat
Źródło: strona www Biblioteki Głównej Politechniki Poznańskiej
Oferta usług informacyjnych biblioteki akademickiej oparta na nowych ...
143
Katalogi zapewniają szybką, zdalną informację o posiadanych przez
biblioteki zasobach oraz o lokalizacji poszukiwanej pozycji i formie jej
udostępniania. Wspierają tym samym użytkowników w poszukiwaniu tzw.
metainformacji. Bardzo szybko okazało się jednak, że to za mało, zwłaszcza
dla bardziej wymagających i biblioteki zmuszone były pójść dalej
w udoskonalaniu usług online.
3. Bazy danych
Rozpoczęto dokonywanie zakupów światowych bibliograficznych baz
danych - początkowo ostrożnie i najchętniej przez konsorcja biblioteczne,
z racji wysokich cen. Początkowo bazy danych oferowano głównie
na nośnikach fizycznych (CD-ROM); bardzo intensywny rozwój technologii
informacyjnych, również w Polsce, szybko spolaryzował
uwagę
zainteresowanych na zasobach dostępnych powszechnie w sieci.6
Niektóre były aktualizowane tylko do początku XXI wieku. Firmy
oferujące
bazy
danych
wypracowały
nowoczesną,
interesującą
dla współczesnego użytkownika formę baz bibliograficznych i bibliograficznoabstraktowych. Dzisiaj ich lista znacznie wydłużyła się, oferta ciągle się
rozszerza, a biblioteki pod naporem potrzeb swych użytkowników stale tę listę
modyfikują. Jednocześnie z zakupem zasobów światowych rozpoczęła się
„ekspansja” baz polskich do środowiska Internetu7. Potrzeba tworzenia
takowych wiązała się oczywiście z koniecznością dotrzymania kroku
wymaganiom użytkowników, którzy coraz chętniej sięgali po źródła
elektroniczne w swych poszukiwaniach literaturowych. Polskie bazy wypełniają
lukę w informacji dostarczanej z zachodu, opierają się bowiem w przeważającej
mierze o krajowe źródła i są dostępne nieodpłatnie. Nie bez znaczenia też dla
części osób przeszukujących bazy jest możliwość pozyskiwania informacji
w języku polskim. W chwili obecnej na portalach bibliotecznych co jakiś czas
pojawiają się nowe krajowe zasoby, a statystyki sporządzane w bibliotekach
donoszą, że cieszą się one rosnącym powodzeniem8. Tak więc w stosunkowo
krótkim czasie skromne wcześniej strony www bibliotek przekształciły się
w wielu przypadkach w całkiem pokaźne portale dające użytkownikom
możliwość przejścia przez nie do różnorodnych źródeł informacji. Jednocześnie
jednak zaczęto odczuwać coś na kształt klęski urodzaju.
Poszukiwania literaturowe w katalogach i bazach bibliograficznych,
przechodzenie z witryny do witryn pochłaniało mnóstwo czasu. Zrodziła się
6
Na stronach www bibliotek pod koniec lat 90. XX wieku zamieszczano informacje o udostępnianiu
m.in.takich baz jak: Inspec, Iconda, Environment Abstracts, Chemical Abstracts, Science Citation Index,
czy Current Contents.
7
Wśród nich wymienić należy: BazTech, BazTOL, SympoNET, Bazy Biblioteki Narodowej, bibliografie
publikacji pracowników.
8
Baza rozpraw habilitacyjnych i doktorskich pracowników Akademii Medycznej w Gdańsku, Bibliografia
Dorobku Naukowego UMCS w Lublinie, bibliografie publikacji pracowników uczelni poznańskich,
krakowskich, lubelskich, bydgoskich, warszawskich itd.
144
Małgorzata Furgał
zatem konieczność dostarczenia narzędzi, które uporządkowałyby źródła
informacji i zamiast zniechęcać zachęcały wszystkich do korzystania z nich.
Pierwszą pomoc przyniosły serwery linkujące – narzędzia typu Open
URL-Resolver (rysunek 3), umożliwiające zintegrowany dostęp do e-zasobów
biblioteki.
Rysunek 3. Schemat działania serwera typu Open URL
Źródło: strona www EBSCOhost
Dla przeglądających bazy bibliograficzne i bibliograficzno-abstraktowe
zmuszonych dotąd przenosić się z nich na dalsze poszukiwania do katalogu,
do serwisów czasopism, do Internetu oznacza to, że odtąd wszystkie te
czynności wykonuje za nich program komputerowy.
Rysunek 4. Okno wyników wyszukiwania serwera LinkSource
Źródło: strona www Biblioteki Głównej Politechniki Poznańskiej
Oferta usług informacyjnych biblioteki akademickiej oparta na nowych ...
145
Jednym bowiem kliknięciem użytkownik przenosi się z interesującego
go rekordu bibliograficznego do nowego okna (rysunek 4), w którym znajdują
się odnośniki do:
–
–
–
–
pełnego tekstu (jeżeli tytuł jest prenumerowany przez bibliotekę lub jest
w wolnym dostępie);
katalogu biblioteki macierzystej lub innych katalogów;
wypożyczalni międzybibliotecznej lub
wyszukiwarki naukowej (w zależności od indywidualnych ustawień
linków przez osobę administrującą serwer; administrator oczywiście
stara się możliwie jak najbardziej dostosować do potrzeb użytkownika
w tym zakresie).
4. Czasopisma elektroniczne
Po bazach bibliograficznych i bibliograficzno-abstraktowych przyszła
kolej na zakup czasopism elektronicznych, niezwykle gorąco przyjętych przez
środowisko akademickie. Początkowo pojawiły się one jako dodatek
do prenumeraty drukowanej; jednak na skutek stale rosnącego zainteresowania
e-formą wydawcy coraz chętniej proponowali prenumeratę e-only. Dzisiaj stały
czytelnik czasopism zachodnich przegląda je głównie na monitorze swojego
komputera, bez konieczności fatygowania się do czytelni.
Do celów naukowych może je przeglądać, drukować i zapisywać
tworząc mini archiwa. Ta część oferty bibliotek akademickich bardzo dobrze
obrazuje ewolucję świadczonych usług od tradycyjnego udostępniania źródeł
fizycznych do zapewniania masowego dostępu elektronicznego9.
Oferta wydawców stale rośnie, a co za tym idzie przybywa serwisów
czasopism na portalach bibliotecznych. Po kilku pierwszych latach zachwytu
narastającą liczbą czasopism, pojawił się problem czasochłonności w ich
przeszukiwaniu.
W odpowiedzi na te potrzeby polskie i zachodnie firmy informatyczne
stworzyły programy, dzięki którym możliwa stała się konsolidacja wielu
serwisów czasopism elektronicznych, zarówno nabywanych na mocy umów
licencyjnych, jak i tych obecnych w Internecie w wolnym dostępnie – w jedną
bazę. Najpowszechniej używana nazwa tych narzędzi to lista czasopism A-Z.
9
Wśród serwisów oferowanych dzisiaj na bibliotecznych portalach wymienić można czasopisma takich
wydawców jak: Elsevier, Springer, American Chemical Society (ACS), Emerald, American Institute
of Physics i American Physical Society oraz czasopisma zawarte w bazach dostarczanych przez
EBSCOhost, ProQuest Information and Learning czy ABE Marketing.
Małgorzata Furgał
146
Rysunek 5. Lista czasopism A-Z
Źródło: strona www Biblioteki Głównej Politechniki Wrocławskiej
Działające na stronach bibliotek listy różnią się między sobą nieco
wyglądem i funkcjonalnością. Jedne są wykazem dostępnych e-czasopism
(rysunek 5), gdzie każdy tytuł jest linkiem na stronę wydawcy lub dostawcy
źródła, inne posiadają więcej zakładek z opcjami wyszukiwawczymi (rysunek
6), np. wyszukiwanie alfabetyczne, wg dziedziny, przez wpisanie tytułu, słowa
z tytułu, wydawcy bądź nr ISSN.
Rysunek 6. Lista czasopism A - Z
Źródło: strona www Biblioteki Głównej UMCS w Lublinie
Oferta usług informacyjnych biblioteki akademickiej oparta na nowych ...
147
Wszystkie one mają jeden wspólny cel – ułatwianie użytkownikom
przeszukiwania coraz pokaźniejszych zasobów e-czasopism. Ze statystyk oraz
badań ankietowych wynika, że zadanie swoje spełniają wzorowo i nikt już nie
wyobraża sobie dzisiaj poszukiwania artykułów w czasopismach przeglądając
kolejno wszystkie dostępne serwisy czasopism.
5. Książki elektroniczne
Na początku tego stulecia na portalach bibliotecznych pojawiły się
również pierwsze książki elektroniczne zachodnich dostawców. Początkowo
były to głównie źródła dostarczające informacji o charakterze
faktograficznym10, typu encyklopedie i słowniki11. Z czasem biblioteki,
zachęcane coraz ciekawszymi ofertami zachodnich wydawców i dostawców,
zaczęły ostrożny (również ze względów finansowych) zakup serii
wydawniczych książek elektronicznych (e-booków). Książki te to już zupełnie
inna generacja zasobów elektronicznych. Ich niezaprzeczalną wartość podnosi
wyposażenie w narzędzia interaktywne (tabele, kreślarki wykresów, hipertekst),
niezwykle pomocne w pracach badawczych naukowców i studiach młodzieży
akademickiej. Bardzo ważny w korzystaniu z książki elektronicznej jest
wygodny system wyszukiwawczy, który pozwala szybko dotrzeć
do potrzebnych danych, bez konieczności przeglądania publikacji strona
po stronie. Po pierwszych więc testach i nieśmiałych zakupach e-booki na dobre
zagościły na bibliotecznych stronach www; śmiało można powiedzieć,
że rośnie rzesza gorących zwolenników pracy z książką elektroniczną12.
6. Polskie zasoby cyfrowe
Powstałe - w ramach prac badawczych Poznańskiego Centrum
Superkomputerowo-Sieciowego (PCSS) - oprogramowanie dLibra 13
wzmocniło
hybrydowy
charakter
bibliotek.
Program
umożliwił
przechowywanie zasobów cyfrowych dowolnego formatu i ich udostępnianie
czytelnikom na specjalnie dedykowanych stronach www. Dało to początek
bibliotekom cyfrowym. Pierwsza była Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa (2002
r.), obecnie, obok Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej, największa. Dla
użytkowników pojawiła się szansa - często jedyna - na wgląd w dorobek
dziedzictwa narodowego, ale przede wszystkim na przeglądania materiałów
dydaktycznych i naukowych brakujących na półkach, bądź oddalonych
od miejsca pracy i nauki. Bibliotek cyfrowych przybywa; i tych opartych na
dLibrze działa obecnie już 1814, a liczba zamieszczona w nich publikacji
10
Ganińska, Halina. Informacja naukowo-techniczna jako baza wiedzy wspomagająca działalność
edukacyjno-badawczą w wyższej uczelni technicznej. W: Zarządzanie wiedzą w szkolnictwie wyższym.
Gdańsk : Politechnika Gdańska, 2004, s. 85-94.
11
Beilstein [online]; Encyclopedia Britannica [online]; Wiley Encyclopedia of Electrical and Electronics
Engineering [online]; Leksyka [online].
12
Wśród udostępnianych przez biblioteki kolekcji wymienić można: Referex Engineering, Knovel Library,
kolekcje Organisation for Economical Co-operatiopn and Development (OECD), MyLibrary, Ebrary.
13
Stroiński, M.; Węglarz J. Znaczenie e-infrastruktury dla nauki. W: Nauka, 2008/2, s. 57-94.
14
Ibidem
Małgorzata Furgał
148
przekroczyła 150 tys.15. Bibliotekarze z zapałem zajęli się digitalizacją zbiorów,
no i oczywiście przybywa grono zainteresowanych nową usługa użytkowników.
To oni właśnie, zwłaszcza ci najmłodsi, będą prawdopodobnie stanowić główną
grupę nacisku na elektroniczną prezentację zasobów bibliotek.
7. Zdalny dostęp do zasobów elektronicznych
Usługą gorąco przyjętą przez użytkowników w ostatnich latach było
narzędzie umożliwiające dostęp zdalny do licencjonowanych baz danych
i książek. Dzięki serwerom proxy, systemowi HAN bądź OneLog można
przeglądać e-zasoby w domu, w podróży i w dowolnym miejscu na świecie.
Ta część biblioteki czynna jest 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu,
365 dni w roku, zaspokajając tym samym potrzeby wszystkich tych, którzy
muszą pracować w niedzielę lub w środku nocy i tych, którzy nie przerywając
pracy nad publikacją w zaciszu domowym chcą też tam prowadzić dalsze
poszukiwania literaturowe. Upoważnionemu użytkownikowi pozostaje tylko
zarejestrować się poprzez wypełnienie odpowiedniego formularza (rysunek 7)
lub przedłużenie karty bibliotecznej i zobowiązać się tym samym
do przestrzegania warunków umowy licencyjnej podpisanej przez bibliotekę
z macierzystą uczelnią. Funkcjonujący na serwerze bibliotecznym system
po zalogowaniu się użytkownika sprawdza jego uprawnienia i otwiera dostęp
do e-zasobów.
Rysunek 7. Formularz rejestracyjny dla zainteresowanych dostępem do e-zasobów spoza uczelni
Nazwa konta
Hasło (tylko litery i cyfry,
min.6 znaków)
Imię i nazwisko
Nr karty bibliotecznej
Wydział
Instytut/Katedra/Zakład (adres)
Adres e-mail
Użytkownik:
15
pracownik
naukowy
doktorant
student
Jaskowska, Bożena. 150 tys. publikacji online w polskich bibliotekach cyfrowych. W: Internet Standard
[online] [dostęp 2 września 2008]. Dostępny w Internecie:
<www.internetstandard.pl/news/160445_1.html>.
Oferta usług informacyjnych biblioteki akademickiej oparta na nowych ...
149
OŚWIADCZENIE
Zobowiązuję się do przestrzegania warunków umowy licencyjnej i praw autorskich oraz
do korzystania z baz tylko dla własnych potrzeb naukowych, edukacyjnych i poznawczych.
Zobowiązuję się do nieudostępniania swojego konta i hasła osobom trzecim.
Przyjmuję do wiadomości, że nieprzestrzeganie zasad i warunków korzystania z powyższej usługi
może spowodować zamknięcie konta.
------------------------
-----------------------
-------------------------------
Podpis użytkownika
Podpis promotora
Podpis bibliotekarza
Źródło: strona www Biblioteki Głównej Politechniki Białostockiej
8. Wyszukiwarki
Spełnieniem oczekiwań pracowników i studentów uczelni wyższych
mogą stać się też najnowsze propozycje oprogramowania wspomagającego
przeszukiwanie źródeł danych, jakimi są multi- i metawyszukiwarki.
Rys. 8. Strona wyszukiwawcza metawyszukiwarki WebFeat
Źródło: strona www Biblioteki Głównej Politechniki Poznańskiej
Testowane ostatnio WebFeat (rysunek 8) SearchSolver czy Illumina
to narzędzia zarówno dla początkujących, jak i dla bardziej wymagających
użytkowników. Przyjazny intefejs i opcje prostego wyszukiwania zachęcają
nawet najbardziej nieśmiałych; natomiast możność zastosowania bardziej
150
Małgorzata Furgał
zaawansowanych strategii wyszukiwawczych zadowoli tych o wyższych
wymaganiach. Dobra metawyszukiwarka umożliwia przeglądanie wszystkich
baz bibliograficznych i bibliograficzno-abstraktowych dostępnych ze strony
biblioteki, serwisów czasopism licencjonowanych i tych z wolnego dostępu,
katalogów bibliotecznych, książek elektronicznych, czy np. wyszukiwarek
internetowych typu Google Scholar i Scirus. Nie wstając od biurka, bez
przechodzenia z bazy do bazy otrzymujemy w jednym miejscu wszystko,
co można uzyskać z portalu bibliotecznego na zadany temat. Przypuszczalnie
wkrótce tego typu wsparcie będzie oferować na swoich stronach wiele bibliotek
akademickich.
9. Podsumowanie
Jak widać z tego krótkiego przeglądu, biblioteki akademickie w Polsce
starają się iść z duchem czasu; wykorzystując najnowsze technologie
informacyjne oferują swoim użytkownikom usługi na jak najwyższym
możliwym poziomie. Sami użytkownicy również coraz częściej chcą mieć
wpływ na to, co portal biblioteczny powinien zawierać i jakie usługi wirtualne
świadczyć. Być może odpowiedzią na te oczekiwania staną się serwisy Web
2.0, które osobom odwiedzającym strony www dają możliwość ingerowania
w treść i wchodzenia tym samym w interakcje z autorami stron. Może więc
z czasem stworzony statyczny portal zamieni się np. w miejsce pośredniczące
w wymianie wiedzy? Sfera usług informacyjnych biblioteki z pewnością musi
ciągle ewoluować, co w niedługim czasie prawdopodobnie doprowadzi
do całkowitej reorganizacji struktur bibliotecznych. Proces ten kształtuje nową
inną bibliotekę,w literaturze nazywa się to już de-konstrukcją biblioteki16. Hasła
tego nie należy mylić z destrukcją, gdyż ma ono wydźwięk jak najbardziej
pozytywny. Zmierza co prawda do przebudowy lub nawet zburzenia panującej
dotąd spokojnej harmonii (i to oczywiście może niektórych bibliotekarzy
niepokoić), ale prowadzi do tworzenia nowego, lepszego dla użytkownika
systemu – a to powinno być nadrzędnym celem biblioteki dbającej o dobro
użytkownika. Zjawisko to może doprowadzić m.in. do zmiany hierarchii
ważności poszczególnych oddziałów i stanowisk w bibliotece, a nawet do ich
zaniku w związku z rozbudową działalności dotąd marginalnych. Sytuację
z jaką mamy do czynienia wymusza oczywiście na nas bibliotekarzach nasz
coraz bardziej wymagający użytkownik, który już teraz chciałby być obsłużony
tylko wirtualnie. Nie wiadomo czy wszystkie placówki sobie z tym poradzą, a o
tym, która znajdzie swoje miejsce w wymagającym świecie odbiorców usług
informacyjnych decydować będzie atrakcyjność oferty oraz umiejętności
i mobilność pracowników.
16
Kamińska-Czuba, Barbara. Nowe technologie a de-konstrukcja biblioteki [online] [dostęp 21 sierpnia 2008].
Dostępny w Internecie: <http://bg.uwb.edu.pl/?go=1_12>.
Oferta usług informacyjnych biblioteki akademickiej oparta na nowych ...
151
Bibliografia
[1] Ganińska, Halina. Informacja naukowo-techniczna jako baza wiedzy wspomagająca
działalność edukacyjno-badawczą w wyższej uczelni technicznej. W: Zarządzanie wiedzą
w szkolnictwie wyższym. Gdańsk : Politechnika Gdańska 2004, s. 85-94.
[2] Jaskowska, Bożena. 150 tys. oblikacji online w polskich bibliotekach cyfrowych. W: Internet
Standard
[online]
[dostęp
2
września
2008].
Dostępny
w
Internecie:
<www.internetstandard.pl/news/160445_1.html>.
[3] Stroiński, M.; Węglarz, J. Znaczenie e-infrastruktury dla nauki. W: Nauka, 2008/2, s. 57-94.
[4] Kamińska-Czuba, Barbara. Nowe technologie a de-konstrukcja biblioteki [online] [dostęp
21sierpnia 2008]. Dostępny w Internecie: <http://bg.uwb.edu.pl/?go=1_12>.