1 Grant MNiSW 4576/B/P01/2007/33 „Wczesne wykrywanie

Grant MNiSW 4576/B/P01/2007/33
„Wczesne wykrywanie przypadków autoimmunologicznego zapalenia wątroby
w rodzinach obciąŜonych chorobą. Ocena czułości i swoistości badań
przesiewowych
oraz
czynników
genetycznych
predysponujących
do
zachorowania”
Kierownik projektu: doc. dr hab. n. med. Marek Wojnarowski
Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW) jest chorobą, w której etiologii odgrywają
rolę czynniki genetyczne. Choroba występuje w rodzinach obciąŜonych chorobami
o podłoŜu autoimmunologicznym. Opisuje się równieŜ przypadki zapalenia wątroby o tej
etiologii występujące u czonków tej samej rodziny. W okresie początkowym AZW
przebiega zwykle skrycie i ujawnia się w momencie znacznego zaawansowania choroby
zwykle jako dekompensacja czynności narządu. Choroba nie leczona prowadzi do
marskości wątroby i zgonu lub konieczności transplantacji wątroby. UwaŜa się, Ŝe
odpowiednio włączone leczenie przeciwzapalne moŜe zatrzymać postępo choroby i nie
dopuścić do rozwoju marskości lub ją znacznie opóźnić. Z tego powodu istotne jest
wczesne rozpoznanie AZW.
Obecnie w obserwacji IP CZD znajduje się około 200 rodzin w których rozpoznano AZW.
W 3 (1,5%) rodzinach objawy AZW stwierdzono u rodzeństwa. W pozostałych rodzinach
dotychczas nie przeprowadzono badań mających umoŜliwić wczesne rozpoznanie
choroby.
C
elem pracy jest poszukiwanie niemych klinicznie przypadków AZW wśród członków
rodzin pacjentów z rozpoznaną chorobą oraz określenie czułości i specyficzności testów
diagnostycznych oraz poszukiwanie cech genetycznych mogących predysponować do
wystapienia AIH. Do udziału w badaniu zostaną zaproszeni rodzice oraz rodzeństwo
pacjentów z AZW leczonych w IP CZD. Oceniamy, Ŝe grupa badana będzie liczyć około
500 osób (około 100 pacjentów z AZW, około 200 rodziców oraz około 200 rodzeństwa).
Badanie będzie podzielone na dwie fazy. W fazie pierwszej przesiewowej u pacjentów
i probantów zostaną wykonane:
- badania laboratoryjne określajace czynność wątroby (bilirubina, A1AT, AspAT, AP,
GGTP, czas protrombinowy)
- badania nieinwazyjne oceniające czynność watroby (test oddechowy z C13 –
metacytyną)
- badania laboratoryjne określające obecność reakcji autoimunologicznej (stęŜenia
gammaglobulin, IgG, obecność i stęŜęnie przeciwciał ANA, SMA, LKM, SCP)
- badania genetyczne (oznaczenie C4 oraz antygenów HLA z grupy DR oraz antygenów
KIR)
N
a podstawie badań wykonanych w fazie pierwszej zostaną wyselekcjonowani pacjenci
z rozpoznaniem lub podejrzeniem wczesnej fazy AZW. Pacjenci ci wezmą udział w fazie
drugiej badania, w której zostanie wykonana biopsja watroby celem potwierdzenia
rozpoznania oraz ustalenia stopnia zaawansowania choroby. Pacjenci ci zostaną równieŜ
poddani leczeniu przeciwzapalnemu.
K
orzyścią z badania będzie określenie przydatności badań przesiewowych we
wczesnym rozpoznawaniu przypadków AZW. Wykrycie niemych przypadków AZW
i identyfikacja wiarygodnego i taniego testu przesiewowego będzie uzasadnieniem dla
1
wprowadzenia programu badań przesiewowych mających na celu wczesne wykrywanie
i wczesne leczenie AZW. Wykonane u pacjentów i probantów badania genetyczne będą
miały wartość poznawczą i wzbogacą wiedzę o dziedziczeniu choroby.
2