wyobraźnia organizacyjna
Transkrypt
wyobraźnia organizacyjna
WYOBRAŹNIA ORGANIZACYJNA Monika Kostera Wyobraźnia • „Świat rzeczywisty ma granice, lecz świat wyobraźni jest bez granic; skoro nie możemy poszerzyd tego pierwszego, ograniczmy zatem ten drugi; gdyż wszystkie cierpienia, które naprawdę czynią nas nieszczęśliwymi pochodzą z różnicy między tym co rzeczywiste, a tym co wyobrażone” (Jean Jacques Rousseau) Wyobraźnia • „Wyobraźnia to ślepa lecz niezbędna funkcja duszy, bez której poznanie nie byłoby zgoła możliwe, lecz z działania której jesteśmy rzadko chodby świadomi” (Immanuel Kant) Wyobraźnia • Dzięki wyobraźni filozof potrafi widzied związki między zjawiskami, które innym wydają się nieciekawe lub oczywiste (Adam Smith). Wyobraźnia • „ Wyobraźnia jest ważniejsza, niż wiedza. Wiedza jest ograniczona do tego, co wiemy i rozumiemy, podczas gdy wyobraźnia obejmuje cały świat i wszystko, co kiedykolwiek będziemy wiedzied i rozumied” (Albert Einstein) Wyobraźnia a doświadczenie • Wyobraźnia jest częścią ludzkiego doświadczania – nadawanie sensu przeżyciom i percepcjom następuje na zasadzie wyobrażania sobie bardziej ogólnych praw i wzorców, jakie nimi rządzą. (Claude Bowman) Wyobraźnia socjologiczna • Wyobraźnia socjologiczna to umiejętnośd, która daje nadzieje na wyzwolenie jednostki, oferuje jej możliwośd wzniesienia się ponad ograniczające ją struktury społeczne i zrozumienie związków między tym, co jednostkowe, a tym, co ogólne i historyczne (C. Wright Mills). Wyobraźnia socjologiczna • Wyobraźnia jest stanem ducha łączącym ludzi i przekraczającym jednostkowe granice. • Może pomóc odróżnid to, co jednostkowe, od tego co społeczne, kolektywne. • Dzięki niej uwaga człowieka zostaje ukierunkowana w sposób umożliwiający działanie na poziomie społecznym. • Daje poczucie moralnego sensu. Wyobraźnia społeczna • Współczesny deficyt w sferze moralności związany jest z deficytem wyobraźni. Bez niej człowiek nie ma miejsca na przekraczanie granic własnego świata i otworzenie się na konsekwencje, jakie te rozwiązania mogą mied dla innych ludzi. Bez wyobraźni nie ma prawdziwej empatii (Zygmunt Bauman) Wyobraźnia w naukach społecznych • Dobra teoria powstaje w wyniku procesu mającego miejsce w wyobraźni, przypominającego sztuczną selekcję, dokonywaną między dużą ilością możliwych modeli i twierdzeo w zdyscyplinowany (uporządkowany) sposób (Karl Weick) Wyobraźnia w zarządzaniu • Wyobraźnia pomaga ludziom lepiej radzid sobie z zarządzaniem i udziałem w szybko zmieniających się współczesnych organizacjach. Treningi wyobraźni, takie jak gry umysłowe czy burze mózgu, pomagają ją rozwinąd (Gareth Morgan). Wyobraźnia w organizacjach • „*W+yobraźnia pierwotna *fantazjowanie+ polega na tworzeniu sensownych obrazów, które są podatne na kojarzenie [associable+ ze sobą, natomiast wyobraźnia drugiego rzędu opiera się na zasadach kojarzenia które przyporządkowują, łączą i przemieszczają tę podatnośd *associables], co pozawala im tworzyd się wokół i inkrustowad jakikolwiek nowy obiekt lub doświadczenie, z którym mają powinowactwo *…+ w bardziej wszechstronne schematy.” (Karl Weick) Wyobraźnia w organizacjach • Fantazjowanie (fancy) to rodzaj myślenia liniowego, polegającego na przegrupowaniu zapamiętanych doświadczeo. Wyobraźnia w organizacjach Hieronymus Bosch • Wyobraźnia jest możliwością tworzenia czegoś zupełnie nowego w oparciu o skojarzenia wykraczającego poza liniowe sekwencjonowanie. Wyobraźnia w organizacjach • „wyobraźnia nadaje kształt rzeczom nieznanym” (Karl Weick) Szymon Rogioski, „Projekt UFO” Wyobraźnia ekonomiczna • „Wyobraźnia ekonomiczna to strategia działania podmiotów będących uczestnikami procesu gospodarowania”, która “dostarcza ludziom kategorii pozwalających zrozumied oraz interpretowad spostrzegane i osobiście odczuwane przez nich zjawiska gospodarcze” (Andrzej Koźmioski) Wyobraźnia organizacyjna • Wyobraźnia organizacyjna to zdolnośd twórcza w odniesieniu do zjawisk i procesów organizowania, umiejętnośd wykraczania poza bieżące miejsce w strukturze i myślenia o organizacji w szerszych kategoriach (Monika Kostera). Wyobraźnia organizacyjna w działaniu • Łatwiej jest wyobrażad sobie, niż użyd wyobraźni w działaniu (Gareth Morgan) •Wyobraźnia w działaniu jest jak improwizacja jazzowa (Karl Weick) Wyobraźnia w praktyce zarządzania • Prawdziwy talent do zarządzania przejawia się w tym, że menedżer radzi sobie z nieliniowym działaniem i, podobnie jak muzyk jazzowy, raz na kilkadziesiąt prób, odnosi sukces, trafia na motyw, który się sprawdza, który przynosi wartościowe rezultaty (Karl Weick) Wyobraźnia a uczenie się • Prawdziwe uczenie się polega na wypychaniu nieprzydatnych dogmatów i poszukiwaniu nowych idei z lekkością. Takie uczenie możliwe jest dzięki użyciu czegoś więcej, niż tylko percepcji i zdolności do zapamiętywania – wyobraźni (Karl Weick). Racjonalnośd • Używana przez dobrych menedżerów racjonalnośd nie jest liniowa, lecz zawiera wymiar wyobraźni (Karl Weick). • Taka racjonalnośd umożliwia rozwiązywanie złożonych problemów w kontekście, oferuje także możliwośd patrzenia na organizacje jako na częśd szerszego otoczenia, a na takie spojrzenie nie pozwala ograniczony redukcjonizm, ponieważ przerasta on możliwości analityczne prostej racjonalności (Kociatkiewicz & Kostera) Racjonalnośd • Uczmy się racjonalności organizacyjnej od Sherlocka Holmesa (Kociatkiewicz & Kostera) Racjonalnośd • Wiedza kompletna, czyli systemowa wymaga racjonalności poszerzonej (Kociatkiewicz i Kostera) Wyobraźnia - proces • Jak badad świat wyobrażony? • Collage narracyjny (Kostera, 2006) o Zbieranie od osób badanych stworzonych przez niech fikcyjnych opowieści, wierszy lub rysunków, o Badacz prosi badanych o zilustrowanie zadanego tematu albo o dokooczenie historii zaczynającej się od podanego przez badacza wprowadzającego zdania. Wyobraźnia - proces • „Imagine…”, said the social scientist *…+ • „Wyobraź sobie…” powiedział naukowiec *…+ Claude Lorrain, Apollo and the Muses on Mount Helicon Wyobraźnia - proces • „Wyobraź sobie” powiedział naukowiec. „Lasery. Lasery! W każdym zegarku!”. „Hmm…” Twarz prezesa wyrażała sceptycyzm pomieszany z zadumą. „Nie mówię, że to zły pomysł. Firma może na tym sporo zarobid. *…+ (Dariusz Jemielniak) Wyobraźnia - proces ”Imagine…”, powiedziała uczona, ”Imagine there is no country. Tak powiedział on, Lennon”. Przeszła tam i z powrotem pod tablicą. Sala wykładowa szumiała od rozmów. Jeden spośród studentów podniósł rękę: “Co to prawda że był szamanem?” *…+ (Andreas Jansson) Wyobraźnia - proces „Wyobraź sobie” powiedział naukowiec „miałem dzisiaj radę wydziału. Byłem potem tak wykooczony, że musiałem się zdrzemnąd. No i nadszedł ten sen.” Wydmuchnął strużkę dymu w stronę nieuważnie słuchającego go człowieka. Niewiele to zmieniło – powietrze już wcześniej było nieprzejrzyste. *…+ (Michał Izak) Wyobraźnia - proces „Wyobraź sobie,” powiedział naukowiec, „że był kiedyś pewien uczony, który z lenistwa czy strachu – co czasem na jedno wychodzi – opłacał innych, by za niego śnili i wyobrażali sobie.” „Mhm,” mruknął potakująco poeta, udając, że słucha, chod w istocie szukał rymu do „kuropatwa”. (Układał hasła reklamowe dla zjednoczenia drobiarskiego, próbując w ten sposób zarobid na druk zbioru swych wierszy. Z punktu widzenia poetów drób dzieli się na łatwo i trudnorymowalny). *…+ (Inga Grześczak) Wyobraźnia - proces •Poziom narracji: kryzys jako główny wątek (konflikt między sferą artystyczną a ekonomiczną) •Poziom znaczeo: kryzys przemożny; zarządzanie ekonomiczne jako przeciwnik; nagły zwrot akcji – nadzieja •Poziom metafor: Muzy jako kolektyw lecz za mało by stawid czoła kryzysowi – ich potencjał do radzenia sobie z kryzysem wzasta gdy pojawia się ktoś jeszcze (inne postaci) Wyobraźnia - proces •Wniosek – zarządzanie może przeszkodzid (ekonomiczne), albo pomóc (własne); by poradzid sobie konieczne przejście na poziom szerszego kontekstu (myślenie systemowe) – do tego konieczna intuicja •Zarządzanie, by wejść w alians ze sztuką, potrzebuje intuicji