wyobraźnia organizacyjna

Transkrypt

wyobraźnia organizacyjna
WYOBRAŹNIA ORGANIZACYJNA
Monika Kostera
Wyobraźnia
• „Świat rzeczywisty ma granice,
lecz świat wyobraźni jest bez
granic; skoro nie możemy
poszerzyd tego pierwszego,
ograniczmy zatem ten drugi; gdyż
wszystkie cierpienia, które
naprawdę czynią nas
nieszczęśliwymi pochodzą z
różnicy między tym co
rzeczywiste, a tym co
wyobrażone” (Jean Jacques
Rousseau)
Wyobraźnia
• „Wyobraźnia to ślepa lecz
niezbędna funkcja duszy, bez
której poznanie nie byłoby
zgoła możliwe, lecz z
działania której jesteśmy
rzadko chodby świadomi”
(Immanuel Kant)
Wyobraźnia
• Dzięki wyobraźni
filozof potrafi widzied
związki między
zjawiskami, które
innym wydają się
nieciekawe lub
oczywiste (Adam
Smith).
Wyobraźnia
• „ Wyobraźnia jest
ważniejsza, niż wiedza.
Wiedza jest ograniczona
do tego, co wiemy i
rozumiemy, podczas gdy
wyobraźnia obejmuje
cały świat i wszystko, co
kiedykolwiek będziemy
wiedzied i rozumied”
(Albert Einstein)
Wyobraźnia a doświadczenie
• Wyobraźnia jest częścią ludzkiego
doświadczania – nadawanie
sensu przeżyciom i percepcjom
następuje na zasadzie
wyobrażania sobie bardziej
ogólnych praw i wzorców, jakie
nimi rządzą. (Claude Bowman)
Wyobraźnia socjologiczna
• Wyobraźnia socjologiczna to
umiejętnośd, która daje nadzieje
na wyzwolenie jednostki, oferuje
jej możliwośd wzniesienia się
ponad ograniczające ją struktury
społeczne i zrozumienie związków
między tym, co jednostkowe, a
tym, co ogólne i historyczne (C.
Wright Mills).
Wyobraźnia socjologiczna
• Wyobraźnia jest stanem ducha
łączącym ludzi i przekraczającym
jednostkowe granice.
• Może pomóc odróżnid to, co
jednostkowe, od tego co
społeczne, kolektywne.
• Dzięki niej uwaga człowieka
zostaje ukierunkowana w sposób
umożliwiający działanie na
poziomie społecznym.
• Daje poczucie moralnego sensu.
Wyobraźnia społeczna
• Współczesny deficyt w
sferze moralności związany
jest z deficytem wyobraźni.
Bez niej człowiek nie ma
miejsca na przekraczanie
granic własnego świata i
otworzenie się na
konsekwencje, jakie te
rozwiązania mogą mied dla
innych ludzi. Bez wyobraźni
nie ma prawdziwej empatii
(Zygmunt Bauman)
Wyobraźnia w naukach społecznych
• Dobra teoria powstaje w
wyniku procesu mającego
miejsce w wyobraźni,
przypominającego sztuczną
selekcję, dokonywaną między
dużą ilością możliwych
modeli i twierdzeo w
zdyscyplinowany
(uporządkowany) sposób
(Karl Weick)
Wyobraźnia w zarządzaniu
• Wyobraźnia pomaga ludziom
lepiej radzid sobie z
zarządzaniem i udziałem w
szybko zmieniających się
współczesnych organizacjach.
Treningi wyobraźni, takie jak
gry umysłowe czy burze
mózgu, pomagają ją rozwinąd
(Gareth Morgan).
Wyobraźnia w organizacjach
• „*W+yobraźnia pierwotna *fantazjowanie+ polega
na tworzeniu sensownych obrazów, które są
podatne na kojarzenie [associable+ ze sobą,
natomiast wyobraźnia drugiego rzędu opiera się
na zasadach kojarzenia które przyporządkowują,
łączą i przemieszczają tę podatnośd *associables],
co pozawala im tworzyd się wokół i inkrustowad
jakikolwiek nowy obiekt lub doświadczenie, z
którym mają powinowactwo *…+ w bardziej
wszechstronne schematy.” (Karl Weick)
Wyobraźnia w organizacjach
• Fantazjowanie (fancy) to rodzaj myślenia
liniowego, polegającego na przegrupowaniu
zapamiętanych doświadczeo.
Wyobraźnia w organizacjach
Hieronymus Bosch
• Wyobraźnia jest możliwością tworzenia czegoś
zupełnie nowego w oparciu o skojarzenia
wykraczającego poza liniowe
sekwencjonowanie.
Wyobraźnia w organizacjach
• „wyobraźnia
nadaje kształt
rzeczom
nieznanym”
(Karl Weick)
Szymon Rogioski, „Projekt UFO”
Wyobraźnia ekonomiczna
• „Wyobraźnia ekonomiczna
to strategia działania
podmiotów będących
uczestnikami procesu
gospodarowania”, która
“dostarcza ludziom
kategorii pozwalających
zrozumied oraz
interpretowad
spostrzegane i osobiście
odczuwane przez nich
zjawiska gospodarcze”
(Andrzej Koźmioski)
Wyobraźnia organizacyjna
• Wyobraźnia organizacyjna
to zdolnośd twórcza w
odniesieniu do zjawisk i
procesów organizowania,
umiejętnośd wykraczania
poza bieżące miejsce w
strukturze i myślenia o
organizacji w szerszych
kategoriach (Monika
Kostera).
Wyobraźnia organizacyjna w działaniu
• Łatwiej jest
wyobrażad
sobie, niż użyd
wyobraźni w
działaniu
(Gareth Morgan)
•Wyobraźnia w działaniu jest jak improwizacja
jazzowa (Karl Weick)
Wyobraźnia w praktyce zarządzania
• Prawdziwy talent do zarządzania przejawia się
w tym, że menedżer radzi sobie z nieliniowym
działaniem i, podobnie jak muzyk jazzowy, raz
na kilkadziesiąt prób, odnosi sukces, trafia na
motyw, który się sprawdza, który przynosi
wartościowe rezultaty (Karl Weick)
Wyobraźnia a uczenie się
• Prawdziwe uczenie się polega na wypychaniu
nieprzydatnych dogmatów i poszukiwaniu nowych
idei z lekkością. Takie uczenie możliwe jest dzięki
użyciu czegoś więcej, niż tylko percepcji i zdolności
do zapamiętywania – wyobraźni (Karl Weick).
Racjonalnośd
• Używana przez dobrych menedżerów
racjonalnośd nie jest liniowa, lecz zawiera wymiar
wyobraźni (Karl Weick).
• Taka racjonalnośd umożliwia rozwiązywanie
złożonych problemów w kontekście, oferuje także
możliwośd patrzenia na organizacje jako na częśd
szerszego otoczenia, a na takie spojrzenie nie
pozwala ograniczony redukcjonizm, ponieważ
przerasta on możliwości analityczne prostej
racjonalności (Kociatkiewicz & Kostera)
Racjonalnośd
• Uczmy się
racjonalności
organizacyjnej od
Sherlocka
Holmesa
(Kociatkiewicz &
Kostera)
Racjonalnośd
• Wiedza kompletna,
czyli systemowa
wymaga racjonalności
poszerzonej
(Kociatkiewicz i
Kostera)
Wyobraźnia - proces
• Jak badad świat wyobrażony?
• Collage narracyjny (Kostera, 2006)
o Zbieranie od osób badanych stworzonych
przez niech fikcyjnych opowieści, wierszy lub
rysunków,
o Badacz prosi badanych o zilustrowanie
zadanego tematu albo o dokooczenie historii
zaczynającej się od podanego przez badacza
wprowadzającego zdania.
Wyobraźnia - proces
• „Imagine…”,
said the social
scientist *…+
• „Wyobraź
sobie…”
powiedział
naukowiec *…+
Claude Lorrain, Apollo and the Muses on
Mount Helicon
Wyobraźnia - proces
• „Wyobraź sobie” powiedział naukowiec.
„Lasery. Lasery! W każdym zegarku!”.
„Hmm…” Twarz prezesa wyrażała
sceptycyzm pomieszany z zadumą. „Nie
mówię, że to zły pomysł. Firma może na
tym sporo zarobid. *…+ (Dariusz
Jemielniak)
Wyobraźnia - proces
”Imagine…”, powiedziała uczona,
”Imagine there is no country. Tak
powiedział on, Lennon”. Przeszła tam i z
powrotem pod tablicą. Sala wykładowa
szumiała od rozmów. Jeden spośród
studentów podniósł rękę: “Co to prawda
że był szamanem?” *…+ (Andreas Jansson)
Wyobraźnia - proces
„Wyobraź sobie” powiedział naukowiec
„miałem dzisiaj radę wydziału. Byłem
potem tak wykooczony, że musiałem się
zdrzemnąd. No i nadszedł ten sen.”
Wydmuchnął strużkę dymu w stronę
nieuważnie słuchającego go człowieka.
Niewiele to zmieniło – powietrze już
wcześniej było nieprzejrzyste. *…+ (Michał
Izak)
Wyobraźnia - proces
„Wyobraź sobie,” powiedział naukowiec, „że był
kiedyś pewien uczony, który z lenistwa czy strachu
– co czasem na jedno wychodzi – opłacał innych,
by za niego śnili i wyobrażali sobie.”
„Mhm,” mruknął potakująco poeta, udając, że
słucha, chod w istocie szukał rymu do
„kuropatwa”. (Układał hasła reklamowe dla
zjednoczenia drobiarskiego, próbując w ten
sposób zarobid na druk zbioru swych wierszy. Z
punktu widzenia poetów drób dzieli się na łatwo i
trudnorymowalny). *…+ (Inga Grześczak)
Wyobraźnia - proces
•Poziom narracji: kryzys jako główny wątek
(konflikt między sferą artystyczną a
ekonomiczną)
•Poziom znaczeo: kryzys przemożny;
zarządzanie ekonomiczne jako przeciwnik;
nagły zwrot akcji – nadzieja
•Poziom metafor: Muzy jako kolektyw lecz za
mało by stawid czoła kryzysowi – ich
potencjał do radzenia sobie z kryzysem
wzasta gdy pojawia się ktoś jeszcze (inne
postaci)
Wyobraźnia - proces
•Wniosek – zarządzanie może przeszkodzid
(ekonomiczne), albo pomóc (własne); by
poradzid sobie konieczne przejście na poziom
szerszego kontekstu (myślenie systemowe) – do
tego konieczna intuicja
•Zarządzanie, by wejść w alians ze sztuką,
potrzebuje intuicji

Podobne dokumenty