Nowa wizja polityki ochrony Źrodowiska

Komisja Europejska
M a g a z y n
D y r e k c j i
G e n e r a l n e j
d o
s p r a w
Nr 22
 r o d o w i s k a
© Gettyimages
Nowa wizja polityki
ochrony Êrodowiska
Propozycja REACH pokonuje najwi´kszà przeszkod´
>
UE przyczynia si´ do mi´dzynarodowych negocjacji
na temat ograniczania zmian klimatycznych
>
Igrzyska – zimowe lecz zielone
ISSN 1725-9800
Strategie Tematyczne
>
Styczeń 2006
2
S t y c z e ń 2 0 0 6
Nr 22
Przyroda dla Europejczyków
Spis treÊci
3
Strategie Tematyczne
• Odpady: Wykorzystanie odpadów
• Zrównowa˝one korzystanie z zasobów naturalnych:
Ratowanie bezcennych zasobów mo˝e sprzyjaç rozwojowi
• Zanieczyszczenie powietrza: Troska o utrzymanie
czystego powietrza
6
Zmiany klimatyczne
UE przyczynia si´ do ogólnoÊwiatowych negocjacji
na temat ograniczania zmian klimatycznych
7
Nadzór nad substancjami chemicznymi
Propozycja REACH pokonuje najwi´kszà przeszkod´
8
Zu˙yty sprz´t elektryczny i elektroniczny
Za odpady odpowiedzialni sà producenci
9
Turyn 2006
Igrzyska – zimowe lecz zielone
10
Program LIFE Ârodowisko
LIFE chroni Êrodowisko naturalne
12
Ekologiczne zamówienia publiczne
Presja rynku mo˝e chroniç Êrodowisko
13
Redakcja – Informacje
Przyroda dla Europejczyków jest pismem publikowanym przez wydzia∏ Komunikacji
Dyrekcji Generalnej ds. Ârodowiska.
Redaktor naczelny: Henk Kalfsbeek. Koordynator: Rosa Fina. Kwartalnik Przyroda
dla Europejczyków jest dost´pny w j´zyku niemieckim, angielskim, hiszpaƒskim,
francuskim, w∏oskim, polskim i greckim. Prenumerata bezp∏atna (patrz poni˝ej).
Aby uzyskaç wi´cej informacji prosimy skontaktowaç si´ z Dzia∏em Komunikacji:
Faks: (32-2) 296 95 60
Informacje i dokumenty:
http://europa.eu.int/comm/environment/env-informa/
Strona internetowa Przyrody dla Europejczyków:
http://europa.eu.int/comm/environment/news/efe/index_en.htm
Aby uzyskaç wi´cej szczegó∏ów, wejdê na stron´:
http://europa.eu.int/comm/environment/index_en.htm
Zielona Europa
Na jakim etapie znajduje si´ ustawodawstwo wspólnotowe w dziedzinie Êrodowiska?
Co robi Europa aby chroniç faun´ i flor´, jakoÊç wód i jak zarzàdza odpadami? Co
oznacza zintegrowana polityka produktowa i jak uzyskaç etykiet´ ekologicznà?
Alfabetyczny spis od A (Accession Strategies for the Environment - Strategia
dzia∏aƒ ekologicznych paƒstw wst´pujàcych do Unii) do Z - a dok∏adniej do W (Wildlife
Protection - Ochrona dzikiej przyrody) - wska˝e odpowiedzi na pytania tym, którzy
interesujà si´ szeroko rozumianym Êrodowiskiem i zwiàzanymi z nim zagadnieniami
naukowymi, politycznymi, przemys∏owymi itp. Informacje te sà dost´pne na stronie
internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Ârodowiska Komisji Europejskiej. Mo˝na tu
uzyskaç informacje na temat jej dzia∏alnoÊci, mo˝liwoÊci finansowania, i pog∏´biç
wiedz´ korzystajàc z wirtualnej, bogato wyposa˝onej biblioteki (biuletyny zawierajàce
analizy i raporty, najwa˝niejsze przemówienia, oÊwiadczenia prasowe, organizowane
przedsi´wzi´cia itd). Najnowsze wiadomoÊci mo˝na znaleêç klikajàc „Co nowego?”
na stronie:
http://europa.eu.int/comm/environment/index_en.htm
Uwaga prawna
Komisja Europejska ani ˝adna osoba dzia∏ajàca w imieniu Komisji nie ponosi
odpowiedzialnoÊci za ewentualne skutki wykorzystania informacji zawartych w tej
publikacji, ani za pomy∏ki, które mog∏y si´ pojawiç, mimo starannego przygotowania
i kontroli podczas drukowania publikacji.
Luksemburg: Urzàd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, 2006
ISSN 1725-9800
© Wspólnoty Europejskie, 2006
Powielanie dozwolone pod warunkiem podania êród∏a
Printed in Belgium
Prezydencja austriacka
Sprawy priorytetowe: zrównowa˝ony rozwój, powodzie,
i zanieczyszczenie powietrza
Prenumerata
Pragn´ otrzymywaç bezp∏atnie jeden egzemplarz kwartalnika
Przyroda dla Europejczyków
14
WA˙NE SPRAWY:
Organizmy modyfikowane genetycznie
W∏aÊciwe podejÊcie do OGM
❍ po niemiecku ❍ po angielsku ❍ po hiszpaƒsku
❍ po francusku ❍ po w∏osku ❍ po polsku ❍ po grecku
Nazwisko: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Organizacja: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
Raport EAÂ – Stan i prognozy 2005
Ârodowisko to goràcy temat
Ulica: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nr: . . . . . . . . . . . . . . . . .
Skrytka pocztowa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kod pocztowy: . . . . . . . . . . . . . . . . .
Miasto: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kraj: . . . . . . . . . . . . . . . . .
16
Nowe publikacje
Najnowsze propozycje i komunikaty
Kalendarz
Tel.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Faks: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Formularz do wys∏ania lub przefaksowania do Dyrekcji Generalnej ds. Ârodowiska
– Wydzia∏ „Komunikacja”:
Rue de la Loi 200 – B-1049 Bruksela
Faks (32-2) 296 95 60
Mo˝na tak˝e zamówiç prenumerat´ on-line na stronie:
http://europa.eu.int/comm/environment/mailingregistration/main/
mailing_reg.cfm
Druk na papierze w ca∏oÊci pochodzàcym z surowców wtórnych
Przyroda dla Europejczyków
Nr 22
S t y c z e ń 2 0 0 6
© Huysmans
Szeroko zakrojony nowy raport
Europejskiej Agencji Ârodowiska (EAÂ) zajmuje
si´ licznymi problemami stojàcymi przed
Êrodowiskiem naturalnym w Europie. Na pierwszym
miejscu sà zmiany klimatyczne, które przyczyniajà si´ do
© Cuadra
rosnàcej liczby anomalii pogodowych n´kajàcych nasz kontynent.
> Raport EAÂ – Stan i prognozy 2005
Ârodowisko to goràcy temat
R
aport Ârodowisko Europejskie – Stan
i prognozy 2005 (The European
environment – State and outlook 2005) jest
trzecim takim raportem przygotowanym
przez agencj´ mieszczàcà si´ w
Kopenhadze. Jednym z zadaƒ agencji jest
publikowanie przeglàdu stanu Êrodowiska w
jej 31 paƒstwach cz∏onkowskich, który jest
wydawany co pi´ç lat. Ostatni taki raport
ukaza∏ si´ w 1999 roku, a wydanie bie˝àce
okreÊla problemy, proponuje rozwiàzania i
dostarcza danych dla polityków, dzi´ki
czemu w najbli˝szych latach Unia b´dzie
mog∏a podejmowaç w∏aÊciwe decyzje w
kwestiach Êrodowiska.
Wydanie z 2005 roku bije na alarm: cztery
najgor´tsze lata do tej pory to 1998, 2002,
2003 oraz 2004. Europa przechodzi
najwi´ksze zmiany klimatyczne od ostatnich
5 tysi´cy lat. Tylko w lecie 2003 roku
lodowce alpejskie cofn´∏y si´ o 10%. W tym
tempie, trzy czwarte szwajcarskich
lodowców zniknie do 2050 roku. Ârednia
temperatura w Europie w XX wieku wzros∏a
o 0,95°C i stale si´ zwi´ksza.
– Nawet jeÊli ograniczymy ogólnoÊwiatowy
wzrost temperatury do unijnego pu∏apu 2°C,
warunki atmosferyczne, w jakich przyjdzie
nam ˝yç, dla ludzi b´dà czymÊ
nienormalnym. Potrzeba wi´kszego
ograniczenia emisji – ostrzega Jacqueline
McGlade, dyrektor naczelny EAÂ.
Europejski Êlad
Nowy raport prognostyczny dowodzi, ˝e
unijne prawodawstwo w ostatnich latach
okaza∏o si´ skuteczne w poprawie stanu
Êrodowiska: odzysk surowców z odpadów
zwi´kszy∏ si´ w dwójnasób, a woda i
powietrze sà czystsze ni˝ do tej pory.
Jednak˝e nasz styl ˝ycia równowa˝y te
osiàgni´cia. ˚yjemy d∏u˝ej, podró˝ujemy
cz´Êciej i wi´cej rzeczy importujemy, co
oznacza, ˝e „Êlady”, jakie Europejczycy
pozostawiajà w Êrodowisku, wykraczajà
poza granice Europy. W samej Europie
obszar trzykrotnie wi´kszy ni˝ Luksemburg
zosta∏ przeznaczony na rozwój miast w
latach 1990–2000. Oko∏o 75% ludnoÊci
mieszka w zurbanizowanej cz´Êci
stanowiàcej 10% powierzchni Europy.
Spadek nat´˝enia smogu i kwaÊnych
deszczów przyczyni∏ si´ do poprawy zdrowia
Europejczyków, ale ciàgle nara˝eni
jesteÊmy na szereg szkodliwych zwiàzków
chemicznych wyst´pujàcych w zwyk∏ej
˝ywnoÊci oraz towarach konsumpcyjnych.
Raport stosuje podstawowy zestaw 37
wskaêników ekologicznych do oceny
Êrodowiska i wp∏ywu prowadzonej polityki.
Tematy omówione w poszczególnych
rozdzia∏ach obejmujà ˝ycie morskie i
przybrze˝ne, ekosystemy i ró˝norodnoÊç
biologicznà, oraz aspekty ekonomiczne.
Dokonuje on tak˝e analizy poszczególnych
krajów, a ostateczna tabela wyników oparta
jest na dziewi´ciu z tych wskaêników.
Raport dowodzi, ˝e nadmiernie
wykorzystujemy nasze zasoby naturalne,
takie jak woda, zasoby rybne i gleba.
Polityka podatkowa
Badania Eurobarometru wykaza∏y, ˝e 70%
Europejczyków uwa˝a, ˝e kwestie polityki
ekologicznej sà tak wa˝ne, jak zagadnienia
gospodarcze i spo∏eczne. Wed∏ug EAÂ,
obywatele, przedsi´biorcy i inne
zainteresowane strony potrzebujà zaplecza,
które by im pomog∏o w ochronie przyrody.
Analizujàc dost´pne opcje, raport wzywa do
stworzenia d∏ugofalowej i jednolitej polityki,
obejmujàcej dziedziny, takie jak rolnictwo,
energia, budownictwo, transport i przemys∏.
Dostrzega on te˝ potrzeb´ zach´t
finansowych – w∏aÊciwe podatki
proekologiczne sà skuteczne, zdaniem
autorów raportu, zaÊ dop∏aty sprzeczne z
wymaganiami ochrony Êrodowiska powinny
zostaç wycofane, a w ich miejsce nale˝y
wprowadziç dzia∏ania sprzyjajàce
zrównowa˝onemu rozwojowi i skutecznym
technologiom.
– Politycy muszà myÊleç strategicznie –
podsumowuje profesor McGlade. – Musimy
stopniowo przechodziç od podatków od
pracy do podatków od zanieczyszczeƒ i
marnotrawstwa surowców i gruntów. Dzi´ki
systemowi skutecznych zach´t, reformy
takie spowodujà zwi´kszenie inwestycji,
innowacji i konkurencji. Ju˝ teraz w
przypadku niektórych krajów i sektorów jest
to widoczne w praktyce. Trzeba dzia∏aç ju˝
teraz, aby zabezpieczyç przysz∏oÊç naszych
ꔴ
dzieci.
Wi´cej informacji
Ârodowisko europejskie – Stan i prognozy 2005
(The European Environment – State and Outlook 2005) Europejskiej Agencji Ârodowiska
http://reports.eea.eu.int/state_of_environment_
report_2005_1/
15
16
S t y c z e ń 2 0 0 6
Nr 22
Przyroda dla Europejczyków
Zestawienie programów
LIFE-Natura z 2005 (LIFENature Projects 2005
compilation)
Katalog, 55 stron, dost´pny tylko w
j´zyku angielskim w formacie PDF
W 2005 roku komponent LIFENature programu LIFE
przeznacza 69 milionów euro na
54 programy ochrony przyrody.
Kwota ta stanowi oko∏o 55%
ca∏kowitych kosztów projektu. W
raporcie podane sà szczegó∏owe
informacje o 54 projektach w 20
krajach, ∏àcznie z opisem ostoi i chronionych gatunków,
celami programu oraz danymi kontaktowymi.
www.europa.eu.int/comm/environment/life/
infoproducts/lifenatcompilation_05_lowres.pdf
Zestawienie programów LIFE-Ârodowisko
z 2005 (LIFE-Environment Projects 2005
compilation)
Katalog, 97 stron, dost´pny tylko w j´zyku angielskim w
formacie PDF
W 2005 roku komponent
LIFE-Environment programu
LIFE przeznacza 71
milionów euro na 89
programów innowacji
ekologicznych. Kwota ta
stanowi oko∏o 32%
ca∏kowitych kosztów
projektu. W raporcie podane
sà szczegó∏owe informacje
o 89 projektach w 17
krajach, ∏àcznie z opisem
rozwiàzywanych problemów
ekologicznych, celami
programu oraz danymi kontaktowymi.
www.europa.eu.int/comm/environment/life/
infoproducts/lifeenvcompilation_05_lowres.pdf
Zestawienie
programów LIFEThird Countries z
2005 (LIFE-Third
Countries Projects
2005 compilation)
co pozwoli∏o rozwiàzaç wiele problemów ekologicznych
i pomog∏o spo∏eczeƒstwu i decydentom uÊwiadomiç
sobie wag´ zrównowa˝onego rozwoju. Publikacja ta
przedstawia imponujàce wyniki tych dzia∏aƒ.
Katalog, 19 stron,
dost´pny tylko w j´zyku
angielskim w formacie PDF
Natura 2000 – Europejska przyroda dla
Ciebie (Europe’s nature for you)
W 2005 roku komponent
LIFE-Third Countries
programu LIFE przeznacza
6,3 milionów euro na 15
programów tworzenia
infrastruktury ekologicznej w basenie Morza
Âródziemnego i krajach ba∏tyckich. Kwota ta stanowi oko∏o
65% ca∏kowitych kosztów projektu. W raporcie podane sà
szczegó∏owe informacje o 15 projektach, ∏àcznie z opisem
sytuacji, celami programu oraz danymi kontaktowymi.
www.europa.eu.int/comm/environment/life/
infoproducts/lifetcycompilation_05_lowres.pdf
Przyst´pne rady dla obywateli, którzy chcà bardziej
ekologicznie post´powaç w swoim codziennym ˝yciu.
To specjalne wydanie raportu LIFE Focus analizuje
projekty wspó∏finansowane przez LIFE-Environment na
przestrzeni 12 lat. W latach 1992-2004 ponad 1400
projektów w rozmaitych sektorach by∏o
wspó∏finansowanych przez program LIFE-Environment,
Procedury uzgadniania mi´dzy instytucjami sà dost´pne w bazie danych Pre-Lex:
http://europa.eu.int/prelex/apcnet.cfm?cl=en
> Raport Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego: Uaktualnienie Êródokresowego przeglàdu
rozporzàdzenia (WE) nr 1655/2000: LIFE (COM/2005/394 koƒcowy).
> Komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego: Strategia Tematyczna dotyczàca
zanieczyszczenia powietrza (COM/2005/446 koƒcowy).
> Propozycja Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczàcej jakoÊci powietrza
atmosferycznego i czystszego powietrza dla Europy (Dyrektywa „CAFE”).
(COM/2005/447 koƒcowy)
> Komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu
Ekonomiczno-Spo∏ecznego i Komitetu Regionów: Zmniejszanie negatywnego wp∏ywu lotnictwa
na zmiany klimatyczne. (COM/2005/459 koƒcowy)
> Dokument roboczy Komisji: Lepsze przepisy i strategie tematyczne dla Êrodowiska.
(COM/2005/466 koƒcowy)
> Komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego: Strategia tematyczna dotyczàca
ochrony i zachowania Êrodowiska morskiego. (COM/2005/504 koƒcowy)
> Propozycja Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiajàcej ramy dla dzia∏aƒ
Wspólnoty w zakresie polityki morskiej (Dyrektywa o Strategii Morskiej).
(COM/2005/505 koƒcowy)
> Raport Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego: Raport Komisji na temat wprowadzania w
˝ycie Dyrektywy 96/61/WE dotyczàcej zintegrowanego zwalczania i zapobiegania
zanieczyszczeniom powietrza (IPPC). (COM/2005/540 koƒcowy)
Natura 2000 jest najbardziej ambitnà inicjatywà dà˝àcà
do zachowania bogatego europejskiego dziedzictwa
przyrodniczego. Jej osià jest ekologiczna sieç ostoi
przyrodniczych, na którà sk∏ada si´ do tej pory 18 tysi´cy
obszarów. Razem obejmujà one prawie 20 procent
obszaru Unii – co odpowiada ∏àcznej powierzchni
Niemiec i W∏och.
Publikacja, 19 stron,
dost´pna w 11 j´zykach.
ISBN 92-894-8489-6.
Numer katalogowy KH6004644-EN-C.
Publikacja, 124 strony,
dost´pna tylko w j´zyku
angielskim. Wkrótce
dost´pna b´dzie wersja
drukowana.
ISBN 92-894-7451-3
Teksty tych dokumentów sà dost´pne w bazie EUR-Lex pod adresem:
http://europa.eu.int/eur-lex/lex/en/index.htm
Publikacja, 25 stron, dost´pna obecnie tylko w j´zyku
angielskim. Inne wersje j´zykowe w przygotowaniu.
ISBN 92-894-9214-7. Numer katalogowy KH6605579-EN-C.
Posprzàtaj za sobà!
Jak ekologicznie
post´powaç (Clean
up your act! – Dos
and don’ts for a
greener world)
LIFE-Environment
1992-2004 –
Przewodzenie
innowacjom
ekologicznym
(Demonstrating
excellence in
environmental
innovation)
Przeglàd najnowszych propozycji
i komunikatów
www.europa.eu.int/comm/environment/life/
infoproducts/bilanlife/lifeenv1992_2004_en.pdf
O ile nie podano inaczej, wszystkie publikacje sà
bezp∏atne. Mo˝na je zamawiaç pod adresem:
www.europa.eu.int/comm/environment/pubs/home.htm
lub:
Information Centre (BU-9 0/11), Environment DG,
European Commission, B-1049 Brussels, Belgia
Kalendarz
1 stycznia 2006
Austria przejmuje od Wielkiej Brytanii przewodnictwo w
Unii (do 30 czerwca 2006 r.)
9 marca 2006
Rada Ârodowiska w Brukseli, Belgia
13-17 marca 2006
Protokó∏ Kartageƒski o Bezpieczeƒstwie Biologicznym:
Trzecie spotkanie Konferencji Stron b´dàce spotkaniem
Stron (COP/MOP-3) w Curitibie, Brazylia
20-31 marca 2006
Konwencja o Ró˝norodnoÊci Biologicznej: Ósme
spotkanie Konferencji Stron (COP 8) w Curitibie, Brazylia
1-5 maja 2006
Konwencja Sztokholmska w sprawie trwa∏ych
zanieczyszczeƒ organicznych: Druga Konferencja Stron w
Genewie, Szwajcaria
1-12 maja 2006
Komisja ONZ ds. Zrównowa˝onego Rozwoju: Czternasta
Sesja (CSD 14) w Nowym Jorku, Stany Zjednoczone
KH-AD-O5-022-PL-C
Nowe publikacje Dyrekcji Generalnej
ds. Ârodowiska