Rozwód i jego konsekwencje prawne

Gdańsk, październik 2011 r.
ROZWÓD I JEGO KONSEKWENCJE PRAWNE
- PRZEWODNIK STRONY POSTĘPOWANIA
Niniejsze opracowanie porusza temat postępowania rozwodowego, jego podstaw prawnych oraz związanych z nim
konsekwencji prawnych dotyczących rozwiedzionych małżonków.
Celem opracowania jest umożliwienie stronom postępowania rozwodowego lepszego poznania ich praw
i obowiązków, a także zorientowania się w często, zdawałoby się, zawiłej i niejasnej procedurze sądowej.
Kancelaria Adwokacka
Adwokat Krzysztof Bigoszewski
ul. Targ Drzewny 3/7
80-886 Gdańsk
tel./faks 58 308 47 67
tel. kom. 532 251 905
[email protected]
www.bigoszewski.pl
NIP 743-179-06-19
REGON 221512163
Alior Bank SA
78 2490 0005 0000 4510 8451 5137
1. Prawo
1.1 Podstawa prawna wystąpienia z pozwem rozwodowym
Podstaw prawnych żądania rozwiązania małżeństwa przez sąd poprzez orzeczenie rozwodu szukać należy w
regulacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz.U. z 1964 roku, Nr 9, poz. 59 z późn. zm.),
zawartej w przepisie art. 56.
„Art. 56
§ 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd
rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
§ 2. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego
miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie
rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że
drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach
sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.”
Wybrane orzecznictwo:
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 12 lutego 1997 r. II CKN 76/96:
„Dobro dziecka - jako przesłanka orzeczenia rozwodu - wymaga uwzględnienia, obok predestynacji do wykonywania władzy rodzicielskiej,
także dotychczasowego osobistego udziału rodzica w procesie wychowawczym”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 14 grudnia 1984 r. III CRN 272/84:
„Krótki upływ czasu od daty zawarcia związku małżeńskiego przez osoby w młodym wieku i krótki stosunkowo okres rozkładu pożycia nie
wyłączają same przez się orzeczenia rozwodu z uzasadnieniem, że rozkład pożycia z tych względów nie jest zupełny i trwały, jeżeli poza tym
nie wchodzi w grę żadna z negatywnych przesłanek rozwodu”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 22 listopada 2002 r. III CKN 665/2000:
„Nie zasługuje na aprobatę odmowa zgody na rozwód, która służy tylko chęci zamanifestowania przewagi nad małżonkiem domagającym
się orzeczenia rozwodu i przeszkodzeniu w ułożeniu sobie przez niego życia osobistego (art. 56 § 3 kro)”.
1.2 Wina w rozkładzie pożycia
Kodeks rodzinny i opiekuńczy, poza określeniem podstaw żądania orzeczenia przez sąd rozwodu, normuje również
inne związane z rozwodem kwestie, jak choćby ustalenie winy małżonka lub małżonków w rozkładzie pożycia
małżeńskiego.
„Art. 57
§ 1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia.
§ 2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki
takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.”
Wybrane orzecznictwo:
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 24 maja 2005 r. V CK 646/2004:
„Jeśli druga strona choćby w niewielkim stopniu przyczyniła się w sposób zawiniony do rozkładu pożycia małżeńskiego, nie można mówić o
wyłącznej winie jednego tylko małżonka.”
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 marca 2003 r. II CKN 1270/2000:
„Zachowania małżonków w okresie, w którym rozkład pożycia małżeńskiego był już zupełny i trwały, choć nie mogą mieć wpływu na ocenę
ich winy za rozkład, nie pozostają jednak bez znaczenia dla oceny przesłanek rozwodowych określonych w art. 56 kro. Jeżeli małżonek, który
nie wyraża zgody na rozwód i któremu w myśl art. 57 § 1 w zw. z art. 56 § 1 kro nie można przypisać winy rozkładu pożycia, po wystąpieniu
rozkładu pożycia zachowuje się w stosunku do drugiego małżonka w sposób niewłaściwy i naganny, to należy rozważyć, czy w tych
okolicznościach jego odmowa zgody na rozwód nie powinna być oceniona jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego w rozumieniu
art. 56 § 3 kro”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 5 grudnia 1997 r. I CKN 597/97:
„Opuszczenie przez żonę wraz z dziećmi wspólnego domu, stanowiące reakcję na poważne zagrożenie ze strony męża bezpieczeństwa
osobistego i wspólnych dzieci, nie jest moralnie naganne, i nie może być uznane za zawinione spowodowanie rozkładu pożycia
małżeńskiego”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 25 kwietnia 2003 r. IV CKN 94/2001:
„W procesie rozwodowym w zakresie wykazania winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego służyć może także nagranie magnetofonowe
rozmów prowadzonych przez strony, nawet jeżeli tych nagrań dokonano bez wiedzy jednej z nich i w okresie trwania małżonków w
faktycznej separacji”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 5 stycznia 2001 r. V CKN 915/2000:
„Choroba psychiczna małżonka nie wyklucza przypisania mu winy trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 8 grudnia 2000 r. I CKN 1129/99:
„O winie w rozumieniu art. 57 § 1 kro świadczy nie tylko naruszenie któregokolwiek z obowiązków małżeńskich wymienionych w art. 23 kro,
ale również zachowanie będące wyrazem rażącego braku lojalności wobec drugiego małżonka”.
1.3 Władza rodzicielska
Istotną kwestią procesu rozwodowego jest także ustalenie przez sąd sposobu dalszego wykonywania władzy
rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi przez rozwiedzionych małżonków.
„Art. 58
§ 1. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem
obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest
obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o
sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono
zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga
innego rozstrzygnięcia.
§ 1a. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską
drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę
rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeżeli przedstawili porozumienie, o którym mowa w § 1, i jest
zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka.”
Wybrane orzecznictwo:
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 8 grudnia 1997 r. I CKN 319/97:
„Powierzenie w wyroku rozwodowym władzy rodzicielskiej nad dzieckiem stron następuje na podstawie ustaleń faktycznych,
charakteryzujących kwalifikacje rodziców oraz stan więzi emocjonalnej pomiędzy nimi i dzieckiem, a także ustaleń odnoszących się do
dziecka, które wskazują jego wiek i stopień osiągniętego rozwoju umysłowego i emocjonalnego”.
Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 13 lipca 1987 r. III CZP 40/87:
„Na zmianę nazwiska dziecka w trybie administracyjnym potrzebna jest zgoda ojca mimo ograniczenia jego władzy rodzicielskiej bez
względu na zakres obowiązków i uprawnień określonych w wyroku rozwodowym w trybie art. 58 § 1 zdanie drugie kro”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 25 sierpnia 1981 r. III CRN 155/81:
„Sąd rozstrzygając o władzy rodzicielskiej powinien kierować się przede wszystkim dobrem dziecka oraz interesem społecznym, a nie
interesem jednego czy obojga rodziców”.
1.4 Wspólne mieszkanie
W czasie postępowania rozwodowego może się okazać, że koniecznym jest, w przypadku braku porozumienia
między małżonkami w tym zakresie, ustalenie przez sąd również sposobu korzystania przez rozwiedzionych
małżonków ze wspólnego mieszkania.
„Art. 58
§ 2. Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie
korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W
wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne
zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd
może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania
jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu
zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.
§ 4. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka,
któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.”
Wybrane orzecznictwo:
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 2 czerwca 2000 r. II CKN 670/2000:
„Eksmisja małżonka ze wspólnego mieszkania może być orzeczona bez względu na tytuł do jego zajmowania”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 11 sierpnia 1998 r. II CKN 329/98:
„Wypadek wyjątkowy, o jakim mowa w art. 58 § 2 zdanie drugie kro, może wystąpić również w sytuacji, gdy rażąco naganne zachowanie się
małżonka wobec drugiego małżonka, uniemożliwiające dalsze wspólne zamieszkiwanie rozwiedzionych małżonków, wprawdzie już ustało,
jednak w dalszym ciągu istnieje zagrożenie wystąpienia takiego zachowania”.
1.5 Podział majątku
Wyjątkowo, przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dopuszczają możliwość dokonania przez sąd rozwodowy
jednocześnie podziału majątku wspólnego rozwodzących się małżonków.
„Art. 58
§ 3. Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku
wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.”
Wybrane orzecznictwo:
Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 15 października 1991 r. III CZP 96/91:
„Niedopuszczalne jest dochodzenie jednym pozwem żądania orzeczenia rozwodu oraz zniesienia wspólności majątkowej z datą wsteczną”.
Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 10 lutego 1982 r. III CZP 62/81:
„Uprawomocnienie się wyroku orzekającego rozwód wyłącza dopuszczalność orzekania przez sąd na podstawie art. 52 § 2 kro o ustaniu
wspólności majątkowej z mocą wsteczną”.
1.6 Nazwisko po rozwodzie
Obowiązujące przepisy dają również możliwość powrotu rozwiedzionego małżonka do jego poprzedniego nazwiska
i wskazać tu należy, iż regulacja ta dotyczy tak kobiet, jak i mężczyzn, którzy przy ślubie wzięli nazwisko żony lub
połączyli swoje dotychczasowe nazwisko z nazwiskiem małżonka.
„Art. 59
W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek
zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed
kierownikiem urzędu stanu cywilnego powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.”
Wybrane orzecznictwo:
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 21 marca 1996 r. III ARN 78/95:
„Oświadczenie małżonka rozwiedzionego o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa musi być złożone osobiście
przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego (art. 59 K.r.o.)”.
1.7 Alimenty między rozwiedzionymi małżonkami
Alimenty, choć zazwyczaj kojarzone są z obowiązkiem utrzymywania dzieci przez rodziców, nie są jedynie instytucją
związaną z relacjami rodziców z dziećmi, gdyż obowiązek ich uiszczania może zaistnieć również między
rozwiedzionymi małżonkami.
„Art. 60
§ 1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w
niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie
odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym
zobowiązanego.
§ 2. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą
istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec,
że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania
usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
§ 3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez
tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został
uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu,
chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin
pięcioletni.”
„Art. 61
Z zastrzeżeniem przepisu artykułu poprzedzającego do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego
z małżonków rozwiedzionych drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między
krewnymi.”
Odwołanie zawarte w przepisie art. 61 K.r.o. każe sięgnąć przede wszystkim do przepisu art. 135 K.r.o., który
określa podstawy, na których powinien oprzeć się sąd przy ustalaniu wysokości ewentualnie zasądzanych
alimentów między małżonkami.
„Art. 135
§ 1. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i
majątkowych możliwości zobowiązanego.”
Wybrane orzecznictwo:
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r. III CZP 91/86:
„Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu - odpowiedni do jego wieku i
uzdolnień - prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie
uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 11 lipca 2000 r. II CKN 1015/2000:
„Usprawiedliwione potrzeby rozwiedzionego małżonka pozostającego w związku nieformalnym (faktycznym) podlegają ocenie z
uwzględnieniem także możliwości zarobkowych i majątkowych partnera rozwiedzionego małżonka w tym związku”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 5 lipca 2000 r. I CKN 226/2000:
„O stanie niedostatku w rozumieniu art. 60 § 1 kro decyduje nie tylko brak jakichkolwiek środków utrzymania, ale także niemożliwość
pełnego zaspokojenia przez uprawnionego jego usprawiedliwionych potrzeb”.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 19 maja 1975 r. III CRN 55/75:
„Niedostatek w rozumieniu art. 60 § 1 kro nie wiąże się z zupełnym niezaspokojeniem usprawiedliwionych potrzeb. Stan niedostatku
zachodzi już wtedy, gdy uprawniony nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych pozwalających na pełne zaspokojenie jego
usprawiedliwionych potrzeb, a jeżeli uprawniony jest chory, to do potrzeb tych należą i lekarstwa”.
2. Praktyka
2.1 Podstawa prawna wystąpienia z pozwem rozwodowym
Analizując podstawy do żądania rozwiązania przez sąd związku małżeńskiego przez rozwód, na uwadze należy mieć
przede wszystkim wymóg wystąpienia zupełnego i trwałego rozpadu pożycia małżeńskiego w trzech
podstawowych płaszczyznach:
1. więzi emocjonalnej – ustanie związania uczuciowego małżonków,
2. więzi fizycznej – ustanie związania intymnego i cielesnego małżonków,
3. więzi gospodarczej – ustanie związania małżonków wspólnym budżetem, zerwanie „wspólnoty stołu”.
Jedynie wystąpienie wszystkich trzech przesłanek pozwala na skuteczne wystąpienie z pozwem rozwodowym, przy
czym należy raz jeszcze podkreślić, iż rozpad pożycia musi być zupełny i trwały, a to oznacza, że uzyskanie rozwodu
staje się realne tylko w sytuacji, gdy małżonkowie w zasadzie nie widzą już możliwości powrotu do siebie, a stan
ich faktycznej separacji emocjonalnej, fizycznej i gospodarczej trwa już od dłuższego czasu.
2.2 Wina w rozkładzie pożycia
Kwestia ustalenia ewentualnej winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego bywa najczęstszym przedmiotem sporu
między rozwodzącymi się małżonkami oraz stanowi nierzadko jeden z najistotniejszych elementów procesu
rozwodowego.
Od ustalenia winy jednego lub obu małżonków w rozpadzie pożycia zależy bowiem zasadność ewentualnego
przyznania alimentów małżonkowi, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozpadowi małżeństwa, od
małżonka winnego.
Najczęstszą i być może najbardziej rozpowszechnioną przyczyną rozpadu małżeństwa spowodowaną zawinionym
działaniem jednego z małżonków jest zdrada małżeńska. Jednakże należy mieć na uwadze to, że nie jest to jedyna
podstawa orzekania o winie, a mogą nią być także inne okoliczności, jak np. notoryczny brak wsparcia ze strony
winnego małżonka, jego nałogi lub lekceważące czy też poniżające zachowanie względem drugiego małżonka.
Katalog tych okoliczności nie jest zamknięty i ustalenie ewentualnej winy zależy zawsze od indywidualnych
okoliczności każdej konkretnej sprawy.
2.3 Władza rodzicielska
Zasadą w praktyce sądowej stało się to, że sąd rozwodowy powierza władzę rodzicielską jednemu z rodziców,
ograniczając te prawa przysługującego drugiemu małżonkowi (rodzicowi).
Wyjątkiem od tej zasady jest przedstawienie przez rozwodzących się małżonków porozumienia małżonków o
sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli
porozumienie to spełnia ustawowe przesłanki i zostanie przez sąd zaakceptowane.
Na uwadze należy mieć to, że zasadą naczelną prawa rodzinnego jest ochrona dobra dziecka, co oznacza, że sąd
dążył będzie do tego, aby dziecko po rozwodzie miało zapewniony prawidłowy rozwój i opiekę, a także w
zależności od okoliczności sprawy, aby miało kontakt z obojgiem rodziców. Oczywiście, także i w tym zakresie
podobnie, jak w sprawie ustalenia winy w rozkładzie pożycia, poczynienie przez sąd konkretnych ustaleń zależy
zawsze od indywidualnych okoliczności każdej sprawy.
2.4 Wspólne mieszkanie
Jeżeli małżonkowie posiadają wspólne mieszkanie (spółdzielcze, własnościowe, czy też wynajęte), sąd może ustalić
w wyroku rozwodowym sposób dalszego z niego korzystania przez rozwiedzionych małżonków.
W praktyce polega to na tym, że sąd określa, które z pomieszczeń takiego mieszkania służą wyłącznemu użytkowi
każdego z małżonków, a które z nich mają służyć im wspólnie (najczęściej są to łazienka, kuchnia itp.).
Sąd, w wyjątkowych sytuacjach może również orzec o eksmisji jednego z małżonków i to nawet, jeżeli jest on
współwłaścicielem takiego mieszkania. Rozstrzygnięcia takie najczęściej zapadają w sprawach, w których jedno z
małżonków np. nadużywa alkoholu i tym samym uniemożliwia spokojne zamieszkiwanie drugiemu małżonkowi.
2.5 Podział majątku
W sprawach rozwodowych, mimo że jest to dopuszczalne, bardzo rzadko dokonuje się podziału majątku
wspólnego małżonków. W praktyce sądy wyrażają zgodę na taki podziała w zasadzie jedynie w sytuacjach, gdy
małżonkowie są co do sposobu podziału zgodni, a samo to postępowanie nie spowoduje nadmiernego
przedłużenia się trwania postępowania rozwodowego.
W innych wypadkach niestety koniecznym jest wystąpienie w odrębnym postępowaniu przez małżonków lub
któregokolwiek z nich z odpowiednim wnioskiem o podziała majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa.
Wskazać także należy, iż ustanie małżeństwa powoduje również ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej.
Oznacza to, że od tej chwili tak nabywany przez każdego z małżonków majątek, jak i zaciągane zobowiązania
obejmują już tylko majątek osobisty tego małżonka.
2.6 Nazwisko po rozwodzie
Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód powoduje, że każde z rozwiedzionych małżonków staje się uprawnione do
powrotu do swoje nazwiska sprzed małżeństwa.
Stosowny wniosek należy w tym przedmiocie skierować do właściwego względem miejsca zameldowanie osoby
chcącej zmienić nazwisko urzędu stanu cywilnego, przy czym pamiętać należy, iż złożenie takiego wniosku możliwe
jest dopiero od chwili uprawomocnienia się wyroku rozwodowego i może nastąpić w terminie 3 miesięcy od
uprawomocnienia się tego wyroku.
2.7 Alimenty między rozwiedzionymi małżonkami
Ustalenie ewentualnego obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami zależy od kilku
podstawowych kwestii.
Przede wszystkim alimenty takie nie przysługują z faktu samego rozwodu, gdyż podstawą ich zasądzenia może być
jedynie znalezienie się byłego małżonka wskutek rozwodu w stanie niedostatku (w sytuacji, gdy małżonek
ubiegający się o alimenty nie został uznany za wyłącznie winnego rozpadu pożycia), bądź też, gdy sytuacja
materialne byłego małżonka ulegnie w wyniku rozwodu znacznemu pogorszeniu względem jego sytuacji
materialnej w czasie trwania małżeństwa. Co istotne zarazem, w drugim z powyższych przypadków nie jest
konieczne wystąpienie niedostatku, a wystarczającą okolicznością może być jedynie konieczność prowadzenia
przez niewinnego rozpadu pożycia małżonka bardziej oszczędnego życia niż to, które prowadził w czasie trwania
małżeństwa.
Treść niniejszego opracowania nie stanowi porady ani opinii prawnej, mając jedynie charakter informacyjny.