Kronika Węgier o Polsce

W drukarni węgierskiej
Kronika Węgier o Polsce
Węgrzy tak dalece cenili sobie relacje z Polską, że ujęli je nawet w swojej Kronice
Węgierskiej, która w drugiej połowie XV wieku została wydrukowana w pierwszej
drukarni, jaka powstała w tym kraju w 1473 roku.
królowi Maciejo−
wi Korwinowi,
który był wielkim
mecenasem kultu−
ry i sztuki na Wę−
grzech. Zdając so−
bie sprawę z tego,
jakim krokiem cy−
wilizacyjnym jest
taka drukarnia wy−
dał rozkaz sprowa−
dzenia jej do swo−
jego kraju. Także z
nakazu Macieja
Korwina drukiem
wydana została
Chronica Hunga−
rorum, czyli Kro−
nika Węgierska,
która wzbogacona
była licznymi drze−
worytowymi ilu−
stracjami. Na pod−
Tadeusz Grajpel w trakcie przygotowywania maszyny stawie tej księgi
do wydrukowania strony
fot. Magdalena Kruszka widać, jakie zna−
czenie dla Węgrów
O historii druku, ale także o miały relacje polsko−węgierskie, sko−
drzeworytach i pieczęciach chętnie ro tyle miejsca poświecili oni w
opowiada Tadeusz Grajpel, który na kronice wspólnej historii.
stoisku nr 33 prezentuje ilustracje z
W kronice znajdziemy całą galerię
Kroniki Węgierskiej, różnego rodza− władców węgierskich, którą otwiera
ju drzeworyty, ale także prasę dru− ilustracja przedstawiająca świętego Ste−
karską Gutenberga. Stoisko to ma fana i jego syna świętego Emeryka.
ogromne znaczenie na tegorocznym
− Według jednej z legend święty
festynie, którego tematem jest kultu− Emeryk przeniósł relikwie świętego
ra węgierska, gdyż stała drukarnia krzyża do klasztoru św. Krzyża w
została zainstalowana na Węgrzech Górach Świętokrzyskich − opowiada
stosunkowo wcześnie, biorąc pod Tadeusz Grajpel. − I święty Emeryk
uwagę to, z jaką prędkością rozwijało nadal w tych górach jest. Do dziś u
się drukarstwo w innych krajach.
podnóża góry możemy podziwiać
− Kiedy Jan Gutenberg wynalazł kamienną figurę o nieokreślonych
druk, to nie rozpowszechniał swoje− kształtach. Niektórzy mówią, że to
go wynalazku − mówi Tadeusz Graj− święty Emeryk, który kroczy do−
pel. − Na światło dzienne zaczął on stojnie z pielgrzymką na górę. Co
wychodzić dopiero u schyłku lat 50. roku przesuwa się wzwyż o jedno
XV wieku. Kiedy mistrz Gutenberg ziarnko piasku. I całe szczęście, że
zmarł w 1468 roku, jego wynalazek tylko o jedno, bo kiedy już wejdzie
dopiero zaczął się rozprzestrzeniać, na tę górę, nastąpi koniec świata.
choć trwało to bardzo powoli. Naj−
W Kronice Węgierskiej wiele
pierw drukarnie instalowano w róż− jest ilustracji batalistycznych, a
nych miastach Niemiec, a potem na oprócz tego utrwalone są związki
zachodzie Europy.
dynastyczne państwa węgierskiego i
Pierwsza stała drukarnia na Wę− Jagiellonów. Na jednej z kart wid−
grzech powstała w 1473 roku dzięki nieje ilustracja przedstawiająca Wła−
dysława Jagiełłę. Ilustracje z Kroni−
ki Węgierskiej, a także inne, można
zobaczyć na stoisku pana Tadeusza.
Oprócz nich są także drzworyty, na
których widnieje Jan Hunyady, Mi−
chał Korwin oraz ilustracja przedsta−
wiająca godło królewskie Stefana
Batorego z herbem Wilcze Zęby.
W Polsce pierwsze próby zainstalo−
wania drukarni podejmowane były w
latach 70. XV wieku, ale na stałe
znalazła ona swoje miejsce w naszym−
kraju dopiero na początku XVI wieku.
− Widocznie wcześniej nie było u
nas zapotrzebowania na drukarnie,
dlatego możemy pozazdrościć Wę−
grom takiego władcy jak Michał
Korwin, który znał znaczenie cywili−
zacyjne tego wynalazku. A to, że w
Kronice Węgierskiej pojawiło się
tyle wątków polskich jest dowodem
na to, że Węgrom zależało na tym,
żeby związek obu państw podkreślić
− powiedział Tadeusz Grajpel.
MAGDALENA
KRUSZKA
Jazda
bez trzymanki
Takie rzeczy to potrafią tylko kaska−
derzy. Kłus w siodle z jednoczesnym strzela
strzela−−
niem z łuku? Zamiast kaskaderów tej
trudnej sztuki nauczyło się kilku Węgrów.
Ich popisy można zobaczyć na pokazie za
biskupińskimi chatami.
mniej pół roku.
Umiejętność i
pewność pod−
czas jazdy oraz
strzelania przy−
chodzi z cza−
sem.
Pokazy w
Biskupinie wy−
konuje czwórka
Węgrów
z
Miszkolca: Szi−
lvia Boncsér,
Tamás Hortsin,
Codziennie przy stanowisku nr 68 możemy podziwiać Máte Hegyes i
pokaz woltyżerki. Na zdjęciu Tamas Hortsin.
Áron Fodor.
fot. Alicja Rogaczewska
Strzelają
z
Żeby dobrze strzelać z łuku sie− łuków refleksyjnych. Mają na sobie
dząc w siodle potrzeba, rzecz jasna, kopie strojów noszonych od X do XII
treningu. Najpierw trzeba osobno wieku na terenie Węgier. To samo
trenować jazdę konną i osobno strze− dotyczy uzbrojenia i rzędu końskie−
lanie z łuku w pozycji stojącej. Jeśli go. Starają się wiernie odtworzyć
łucznik nie opanuje jazdy konnej bez epokę. Dlatego naciągają cięciwę w
trzymania wodzy w rękach, to nie sposób azjatycki, czyli dwoma palca−
będzie celnie strzelał. Trening zale− mi, a nie trzema.
REMIGIUSZ KONIECZKA
ży od talentu. Musi trwać co naj−