zobacz

IV POLSKA KONFERENCJA SEDYMENTOLOGICZNA
POKOS'4
TERAZNIEJSZOSC KLUCZEM DO PRZESZLOSCI:
WSPOLCZESNE PROCESY SEDYMENTACYJNE I ICH ZAPIS KOPALNY
Smoldzino, 21-26 czerwca 2010 r.
STRESZCZENIA REFERATOW I POSTEROW
PRZEWODNIK DO WYCIECZEK
ORGANIZATORZY:
lnstytut Geologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
lnstytut Geoekologii i Geoinformacji im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Slowinski Park Narodowy
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Patronat naukowy:
prof. dr hab. Stanislaw Lorenc - lnstytut Geologii UAM, Poznari
prof. dr hab. Karol Rotnicki - lnstytut Geoekologii i Geoinformacji UAM, Poznan
prof. dr hab. Krzysztof Borowka - lnstytut Nauk o Morzu Uniwersytetu Szczecinskiego
prof. dr hab. Tomasz Zielinski - lnstytut Geologii UAM, Poznan
Komitet organizacyjny:
dr Joanna Rotnicka - lnstytut Geologii UAM, Poznan
dr Robert Jagodzinski - lnstytut Geologii UAM, Poznari
dr Jaroslaw Jasiewicz - lnstytut Geoekologii i Geoinformacji UAM, Poznan
dr Grzegorz Rachlewicz - lnstytut Geoekologii i Geoinforrnacji UAM, Poznan
dr Katarzyna Skolasinska - lnstytut Geologii UAM, Poznan
dr Witold Szczucinski - lnstytut Geologii UAM, Poznan
REDAKCJA:
Joanna Rotnicka, Witold Szczucinski, Katarzyna Skolasinska, Robert Jagodzinski, Jaroslaw
Jasiewicz
SPONSORZY:
producent systemow do spektrometrii promieniowania
alfa, beta, gamma oraz innej aparatury do detekcji
promieniowania jonizujqcego
KAWA $+KA
OLYMPUS
Feniks S.C.
wylqczny dystrybutor mikroskopow firmy Leica
rozwiqzania dla nauki, medycyny i przemyslu
przewozy Melex
A. Kozlowski i PI! SIofa
Przewozy MELEX
ISBN 978-83-61320-90-6
Zalecune cytowunie: Rotnicka J., Szczucinski W , Skolasinska K., Jagodzinski R., Jusiewicz J. (red.)
TeruiniejszoiC Kluczem do Przeszloici: WspoiczesneProcesy Se&nentacyjne i ich Zapis Kopalny. 1Y Polska
Konfirencja Sedymentologicza - POKOS'4, Smoidzino 21-26.06.2010., Strcszczeniu rejeratriw i posterow,
yrzewodtrik do wycieczek.
Druk: Bogucki Wydawnictwo Naukowe z gotowych material6w dostarczonych przez redakcjq
POKOS'4: Streszczenia posterow
102
Sekwencja i procesy depozycji osadow plejstocenskich w stanowisku
Samplawa, NW czqsc Garbu Lubawskiego
Karol Tylmann, Wojciech Wysota
Instytut Geogrctfii, Uniwersytet Mikolaja Kopernika, ul. Gagarina 9, 87-100 Toniri; e-mail:
[email protected], [email protected]
Stanowisko Samplawa leiy w polnocno-zachodniej
czqSci Garbu Lubawskiego, okolo 4 km na zachod od
miasta Lubawa. To czynne wyrobisko zlokalizowane
jest na skraju wysoczyzny morenowej panocno-zachodniego sklonu Garbu Lubawskiego. Odslaniajq siq
tu dwie warstwy glin lodowcowych rozdzielone osadami piaszczysto-iwirowymi. MiqzszoSd odsloniqtej sekwencji wynosi maksymalnie 6 m. Celem badan byla
identyfikacja cech sedymentacyjnych osad6w oraz rekonstrukcja procesow ich depozycji. Badania sedymentologiczne, obejmujqce szczegolowq analizq litofacjalnq osadow oraz pomiary elementow kierunkowych
byly prowadzone w trzech profilach. W analizowanej
sekwencji osad6w wyroiniono trzy nieformalne jednostki litostratygraficzne (od dolu ku gorze): S 1, S2 i
S3.
Jednostka S1 zbudowana jest z zielono-brunatnego
diamiktonu masywnego o rozproszonym szkielecie
ziarnowym. Jej miqzszoSd nie jest znana, gdyi jedynie
goma czqS6 tego diamiktonu (do 1 m miqzszoici) odslania sic w podstawie wyrobiska. Uluerunkowanie
dluiszej osi klastow wskazuje na ruchu lodu z kierunku
NE; sila orientacji klastow jest Srednia i stosunkowo
duza (SI waha sic od 0,565 do 0,754). Diamikton jednostki S1 byl niewqtpliwie deponowany w irodowisku
glacjalnym. Na podstawie analizy jedynie stropu jednostki S 1 trudno jest okreilid szczegolowo procesy depozycji tej gliny.
Powyzej gliny S 1 odslaniajq siq slabo wysortowane
osady piaszczysto-iwirowe Cjednostka S2) o miqzszoici od 60 cm do ponad 2 m. Kontakt osadow jednostki
S2 z niiejleglq glinq S1 jest wyraznie erozyjny, lokalnie podkreslony wystqpowaniem bruku glazowego. W
osadach piaszczysto-iwirowych dominujq struktury
warstwowania przekqtnego rynnowego sredniej skali, z
zestawami lamin o miqzszoici do 32 cm. Struktury te
sq zapisem migracji megariplemarkow o krqtych krawqdziach w warunkach g6rnej czqsci dolnego rezimu
przeptywu. Pomiary paleoprqdow wskazujq na dominacjc przeplywow w kierunku polnocnym i polnocno-zachodnim. Cechy sedymentacyjne sugeruj% ze po rozmyciu powierzchni stropowej gliny S 1 (zapisem erozji
jest bruk glazowy w s p q p jednostki S2), nasQila sedymentacja osad6w piaszczysto-iwirowych najprawdopodobniej w plytkich korytach roztokowych.
Jednostka S3 zbudowana jest z brunatnego diamiktonu masywnego o rozproszonym szkielecie ziarnowym, o miqiszoici ponad 3 m. Przykrywa ona piaszczysto-iwirowe osady jednostki S2 i buduje powierzchniq wysoczyzny morenowej. W spqgu diamiktonu wystqpujq nieciqgle przewarstwienia wysortowanych osadow piaszczystych i piaszczysto-iwirowych (lokalnie
zdeformowane) oraz miejscami warstwy bardziej gruboziamistego diamiktonu. W powierzchni spqgowej
diamiktonu lokalnie stwierdzono Slady pluienia z zakorzenionymi glazami. Ukierunkowanie dhi?szej osi klastow wskazuje na lokalny ruchu lodu z kierunku NW;
sila orientacji klastow jest przewahie duza (wartoSci
SI do 0,876).
Jednostka S3 ma zloionq genezq. Formowala sic
ona w wyniku kombinacji kilku procesow subglacjalnych: uwalniania i depozycji materiah morenowego w
stopie aktywnego lodu, pMenia, scinania w subglacjalnej warstwie deformacyjnej, a takie uwalniania materiah morenowego i depozycji osadow wysortowanych
podczas epizodow odspajania stopy Iqdolodu od podloza (Benn & Evans, 1998; Evans i in., 2006). Wystqpujqce lokalnie w spqgu jednostki S3 lawice diamiktonu
gruboziarnistego mogq by6 zwiqzane ze splywami materiah morenowego w Srodowisku glacjomarginalnyrn
lub subglacjalnym.
Sekwencja osadow plejstocenskich odslaniajqcych
siq w stanowisku Samplawa jest zapisem sedymentacyjnym dwoch nasuniqC lqdolodu Cjednostki glacjalne
S1 i S3), przedzielonych okresem recesji lqlolodu i najprawdopodobniej depozycji osadow wodnolodowcowych jednostki S2. Formowanie gornej gliny (S3) bylq
niewqtpliwie zwiqzane z ostatnim nasuniqciem lqdolodu w obszarze polnocno-zachodniej czqici Garbu Lu
bawskiego. Dolna glina (Sl) stanowi zapis starsze
nasuniqcia Iqdolodu o nieustalonym wieku.
Literatura cytowana:
II
BENN D.I. & Evans D.J.A. 1998 Glaciers and glaciation.
nold, London.
EVANS D.J.A., PHILLIPS E.R., HIEMSTRA J.F. & All
C.A. 2006 Subglacial till: Formation, sedimentary chara
ristics and classification. Earth-Science Reviews, 78: 11
176.
-
-